Pandora. Special. Vrouwennetwerkdag. Tijdschrift van het Vrouwennetwerk UU Jaargang 22, nr 3, december 2007

Pandora Tijdschrift van het Vrouwennetwerk UU Jaargang 22, nr 3, december 2007

Special Vrouwennetwerkdag

Boek

Netwerkmededelingen

Redactioneel

Inhoudsopgave

kwamen naast een representatieve diver-

zitter CvB ter beschikking staat, hield zij

Interview

siteit aan wetenschappelijke - én onder-

een korte speech over vrouwen, ambitie,

Interview Juditha Melssen

steunende collega’s relatief veel jonge

zichtbaarheid en de universitaire cultuur.

drs. Anne-Marie van Gijtenbeek

wetenschappers op het thema “ambitie

Zij zou echter ook graag een keer de tijd

is zilver, zichtbaarheid is goud” en op de

nemen om te horen wat er binnen dat ka-

twee rondes van zes verschillende work-

der onder de universitaire vrouwen leeft,

shops af, namen actief deel in onze open

en heeft aangegeven en aan de aanwe-

podiumdiscussie en maakten in een zeer

zigen toegezegd hierover graag met be-

Special Vrouwennetwerkdag 2007

positief geëvalueerde sfeer kennis met el-

trokkenen in dialoog te gaan.

Foto’s van Wieke Eefting   

Achtergrond

4

Een APK-keuring van je loopbaan

6

Topselect drs. Ingrid Koppelman

8 t/m 21

Meester van eigen ontwikkeltalent  Impressie plenaire gedeelte        

kaar, maar ook met vrouwen die zichzelf veteraan in de wetenschappelijke wereld

Het Vrouwennetwerk pakt deze uitnodi-

mogen noemen.

ging tot nuttige opbouwende uitwisse-

Deze Pandora schreeuwt Netwerkdag, en

Scherp je zintuigen

Impressies workshops   

ling graag op, en heeft het organiseren

Het plaatsen van een foto van de eind-

Zichtbaar worden doe je met elkaar        

ik blijf daar niet bij achter. Eén novem-

Uit de evaluaties bleek dat onze bezoe-

van een dergelijke bijeenkomst onmiddel-

redacteur bij het redactioneel verwacht

dr. Philomeen Lelyveldt

ber jongstleden was het weer zover, en

kers de dag als bovengemiddeld positief

lijk op de prioriteitenlijst van 2008 gezet.

je eerder bij andere bladen dan bij Pan-

Wimpel de manipulator af          

kwamen zo’n 100 vrouwen vanuit de UU

en nuttig ervoeren, en nadien merken wij

Denkt u gerust vast na wat u aan input

dora. Enige tijd geleden werd dit in veel

dr. Marianne Sloet

zich een dag onderdompelen in lezingen,

aan allerlei kanten dat er dingen in gang

zou willen aandragen, en neemt u daar-

geschreven media een trend. Een goede

Goed klinken om gezien te worden         

discussies, workshops, elkaars verrijkende

gezet zijn en dat met vernieuwde inspira-

over vooral contact met ons op. Zodra we

trend want zo werd zichtbaar dat mo-

dr. Monique Slijper

gezelschap, een heerlijke lunch en alle an-

tie en versterkte gelederen aan ambitie,

weten wanneer een en ander gaat plaats-

menteel meer vrouwen dan ooit hoofd-

Gebruik het contact met anderen           

dere elementen die deze dag rijk was.

zichtbaarheid en effectiviteit gewerkt

vinden, hoort u hier meer over.

of eindredacteur zijn. Mensen in mijn

dr. Petra de Jongh

functie zijn echter vaak niet de types die

Secretaressepagina Van stille naar zichtbare kracht   

wordt.

10 11 12 13 14

graag op de voorgrond treden of hoog

Cosy Harpe

daar kijken wij voldaan op terug. Van de

Yvonne van Rooij, voorzitter van het col-

drs. Anne-Marie van Gijtenbeek

van de toren blazen. Bladmanagers of

Presenteerblaadje Portretten van vrouwen met ambitie

100 bezoekers bestond het merendeel

lege van bestuur, droeg evenals in 2005

coördinator Vrouwennetwerk UU

bureauredacteuren zijn vaak minder ex-

drs. Ingrid Koppelman

voor ons uit nieuwe gezichten, wat een

ook haar steentje bij, en raakte door de

Adres: Heidelberglaan 2, k 19.11

travert dan bijvoorbeeld journalisten.

goed teken is voor een universiteitsbreed

betrokkenheid van haar publiek geïnspi-

Telefoon: 030-2534805

Laat mij maar mijn dingen bedenken en

Interview

netwerk. Vanuit verschillende faculteiten

reerd. In de weinige tijd die haar als voor-

[email protected]

regelen, als stille kracht achter de scher-

De organisatie is een hoop werk, maar

8

dr. Hanny den Ouden

men. Mijn beeltenis voegt verder niets

Scouts zijn genderblind

drs. Esmeralda Tijhoff

Deskundigencolumn

boven een foto van mijzelf. Dit in het

dr. Phil Heiligers

Festival

Nieuws per e-mail

Als lid van het Vrouwennetwerk ontvang je 3 keer per jaar de Pandora. Tussentijds word je

Publicaties en aankondigingen van bijeen-

net als zoveel vrouwen in deze Pandora

Column

per e-mail op de hoogte gehouden van onze activiteiten en ander nieuws.

komsten worden verspreid via de e-mail-

mijn ambitie kenbaar maken? Graag zou

drs. Désirée Verberk

zichtbaarheid en ambitie. Zal ik dan ook

Parttime werken een pre

Get Wiser

Bon aan- of afmelding Vrouwennetwerk

en van de Vrouwennetwerkdag 2007:

22

Interview Marieke van den Brink

toe aan mijn kwaliteiten. Toch hierkader van het thema van dit nummer

16

25

26        

drs. Anne-Marie van Gijtenbeek Koekje en identiteit

27

nieuwsservice van het Vrouwennetwerk.

ik een blad maken voor alle medewer-

Bij deze:

Op deze manier kunnen we u sneller voor-

kers aan de UU waarin vrouwen, alloch-

1. meld ik me aan als lid van het Vrouwennetwerk en ontvang ik graag de Pandora

zien van nieuws dan via Pandora.

tonen, gehandicapten, homoseksuelen,

2. meld ik me af als lid van het Vrouwennetwerk; haal me van de adres- en verzendlijst

Door u aan te melden als lid van het Vrou-

zogenoemde minderheden, volop in

wennetwerk komt u met het door u opge-

beeld en aan het woord komen. Een gro-

Colofon

geven (bij voorkeur interne) emailadres op

te zus van Pandora als het ware. Had ze

jaargang 22, nr 3, dec 2007

de verzendlijst van het Vrouwennetwerk. U

die? Wat niet is, kan je creëren (zo dacht

Pandora is gratis voor UU-ers en verschijnt driemaal per jaar.

kunt ook zelf aankondigingen met betrek-

Zeus immers ook), en dat wil ik graag

Redactieadres: Vrouwennetwerk Universiteit Utrecht, Heidelberglaan 2, kamer

king tot vrouwen, netwerken, wetenschap

gaan doen. Hoe hij/zij/het moet heten?

19.10, 3584 CS Utrecht. Tel: 030-2531896. E-mail: [email protected]

en emancipatieverwante relevante activi-

Ik heb een lijstje met namen maar die

Redactie: Anne-Marie van Gijtenbeek en Ingrid Koppelman (eindredactie)

teiten sturen naar: [email protected]

houd ik nog voor mezelf. In dit nummer

Verder werkten mee: Wieke Eefting (foto’s vrouwennetwerkdag), Cosy Harpe, Phil Heiligers, Petra de Jongh,

dus veel vrouwen in beeld, zichtbaar,

Philomeen Lelieveldt, Hanny den Ouden, Monique Slijper, Marianne Sloet, Esmeralda Tijhoff, Marischka Ver-

Voor een uitgebreid en actueel overzicht

hoorbaar, voelbaar en herkenbaar. Zoals

beek en Désirée Verberk

van bijeenkomsten door het hele land kunt

deze vrouwen zijn veel vrouwen aan de

Vormgeving: Anjolieke Dertien, Avant la Lettre, Utrecht

u kijken op de site van het Internationaal

UU: getalenteerd en ambitieus. Kijkt u

Omslag: lezing Marieke van den Brink, foto: Wieke Eefting

Bon opsturen naar Vrouwennetwerk (kamer 19.10), Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht of

Informatiecentrum en Archief voor de

zelf maar.

Adres- en abonnementwijzigingen doorgeven aan het redactieadres. Bij aanmelding graag intern postadres

mail [email protected]

Vrouwenbeweging: www.iiav.nl.

drs. Ingrid Koppelman, eindredacteur

vermelden.

Naam

Werkzaam aan de UU: ja/nee

(Intern)adres Postcode/plaats Faculteit/dienst Functie/studie e-mailadres

2

Pandora december - 2007

Boeken 

28

drs. Marischka Verbeek

Pandora december - 2007

3

Interview

Scherp je zintuigen

situaties waarin gelegenheid is tot netwerken, bieden vaak een

Ik denk dat het beter werkt als je even nadenkt hoe je iets zegt

passende gelegenheid om zichtbaar te maken wat je gedaan

aan een ander, en je inleeft in de ontvanger. Het werkt vaak

hebt en om ambities kenbaar te maken. Die benadering raad ik

contraproductief om gewoon maar even te zeggen wat je ervan

vaak aan.”

vindt, zogezegd ‘de waarheid’ op tafel te gooien. Houd er in je formulering rekening mee dat de ander er zich niet door aange-

Juditha Melssen heeft uiteenlopende opdrachtgevers. Organi-

vallen, maar juist uitgenodigd voelt. Dat is zo’n vorm van regis-

saties uit profit en non-profitsector, waaronder veel universitei-

serend, calculerend gedrag dat effectief is.”

ten, maar ook commerciële bedrijven weten haar te vinden. De workshop die tijdens de netwerkdag werd gegeven, was speciaal

Is het soms dan niet erg gemaakt en weinig spontaan om je

toegespitst op werken binnen een academische cultuur. Wat on-

eigen gedrag steeds te regisseren?

derscheidt de academische cultuur van andere bedrijfsculturen?

“Identiteit ligt niet zo vreselijk vast. Je gedraagt je verschillend in verschillende situaties, neemt rollen aan. Wat is dan ‘natuur-

Angst heeft een hoge prijs door Anne-Marie van Gijtenbeek Tijdens de netwerkdag 2007

lijk gedrag’? In ieder geval niets iets wat vanzelf loopt en een constante factor is. Ik zou zelfs willen zeggen dat je juist om natuurlijk over te komen, veel moet oefenen. Ik denk ook dat juist

verzorgde Juditha Melssen een workshop “Fysieke Invloed

als je uitgaat van het idee een gebeurtenis een frame te geven

en Strategisch Gedrag; opereren in een academische cul-

“Er zijn wel wat factoren waar vrouwen zich van bewust moe-

en volgens een bepaalde structuur te benaderen, er meer ruimte

tuur”. Een uitgangspunt in deze training en Melssens aan-

ten zijn. Zo is de academische cultuur minder persoonsgericht,

overblijft voor spontaniteit.”

pak is dat 70 % van onze communicatie non-verbaal is. Je

innovatief en open dan vrouwen graag willen. Het hebben van

Juditha Melssen is organisatiesocioloog en heeft bovendien in

denken en je voelen geef je vorm via lichaamstaal. In de

netwerken vergroot evenwel de doorstroom en tevredenheid.

het buitenland een opleiding tot theaterregisseur gevolgd. Een

workshop werd gewerkt aan het bewust leren gebruiken

Het traject Pilot mentoring heb ik samen met Age Halma opge-

van pijlers van de trainingen die zij geeft is dan ook, dat mensen

van lichaamstaal omdat dit de kwaliteit van de gesprek-

zet in opdracht van collegevoorzitter Yvonne van Rooy. Uit eva-

voor een belangrijk deel de regisseur zijn van hun eigen gebeur-

ken verhoogt.

luaties van mentoren (hoogleraren) die de mentees begeleidden,

tenissen. Hoe werkt dat?

Het vragen en krijgen van feedback over de effecten van

realiseerden de mentoren zich dat hun werk en thuissituatie ge-

“Het is belangrijk om te weten hoe je gepercipieerd wordt door

je gedrag is wat volgens Juditha een belangrijke bouw-

heel anders was en vrouwen uit deze generatie heel andere keu-

steen is in succesvol opereren. Vaak moet je in je werk ver-

zes hebben in hun loopbaan. Bij deze hoogleraren worden de

schillende rollen vervullen en in complexe situaties ade-

kinderen namelijk grotendeels door de partner opgevoed.

quaat kunnen reageren. Macht, invloed, dominant gedrag

De academische cultuur is een echte mannencultuur. Bij vrouwen

en gezag spelen hierbij een grote rol, het is dus belangrijk

zie je vaak dat ze de dingen heel juist willen doen, zoals goed on-

te ervaren en je bewust te worden van de effecten van

derwijs geven, terwijl het bij mannen eerder een kwestie is van de

non-verbale communicatie op de ander en de inhoud van

juiste dingen doen en zij zich eerder en meer op publiceren richten,

het gesprek. Hoe geef je een hand? Hoe klinkt je stem?

wat meer status en doorstroomkansen biedt dan onderwijs. Daar

een ander. Dat is vaak namelijk meer van invloed dan hoe je wer-

Wat straalt je houding uit? Hoeveel plaats neem je in? Hoe

zit een klassiek verschil in aanpak tussen mannen en vrouwen.

kelijk bent. Als het niet lukt om juist over te komen, gaat het erg

vaak laat je van je horen? En hoe wordt je waargenomen

Het is in een dergelijke cultuur goed om je bewust te zijn

ten koste van de inhoud van de boodschap, van wat je wilt berei-

door anderen? Hoe meer inzicht je hierin hebt, des te be-

van hiërarchie. Er wordt vriendschappelijk met elkaar omge-

ken Het is eigenlijk een vorm van beleid uitzetten. Van te voren

ter kun je er grip op krijgen. Een bijkomend voordeel van

gaan, tot het moment dat er iets mis gaat. Dan duikt de hië-

schat je de situatie in. Dat heeft betrekking op wat je uitgangs-

non-verbaal gedrag is volgens Juditha dat je spelregels

rarchie ineens op. In alle informaliteit blijkt hiërarchie dan

punt is voor deze specifieke situatie, waar je op moet letten, en

Academische cultuur is een mannencultuur

toch bepaalde manieren van gedrag met zich mee te bren-

of je door de manier waarop je jezelf neerzet, eventueel de mo-

gewenst gedrag aanzetten. Daarin schuilt een kracht en

Juditha Melssen oefent in het rollenspel tijdens workshop

gen. Je kunt je maar beter van bewust zijn van wat de rela-

gelijkheid stimuleert dat het geen goed gesprek wordt. Je kunt

die kun je benutten.

Foto: Wieke Eefting

tie naar boven toe kan bederven, en hoe je kunt afstemmen

bijvoorbeeld weten of vinden, dat iemand anders erg dominant is

en anticiperen op je leidinggevende in de samenwerking.

of waarschijnlijk wordt in een gesprek. Als je dan zelf afwachtend

Ik werk met promovendi van over de hele wereld, het valt mij op

of timide die situatie ingaat, nodig je de ander als het ware uit

dat men zich in de meeste andere landen wel bewust is van de

om steeds de dominantie te pakken. Om dat te voorkomen, kun je

hiërarchie en hoe daarmee om te gaan .”

gericht werken aan hoe je je eigen aanwezigheid in dat gesprek

kunt aangeven zonder dat je erover praat en de ander tot

In de training probeert Juditha middels direct ervaren te wer-

niet altijd effectief of relevant. Het is vooral belangrijk JOUW

ken aan fysieke presentatie. Al binnen een paar minuten mogen

stem te laten horen. Daarbij is het volume ook belangrijk. Je li-

deelnemers voor een groep gaan staan om drie sterke kanten

chaam is gewend aan een bepaald geluid, dat wanneer je harder

Gaan we als Nederlanders te snel en te direct om met elkaar?

pleegt een interventie op jezelf. Het is zinnig om je van te voren in

van zichzelf te presenteren. Er vallen al snel dingen op. Soms is er

gaat praten, het mogelijk voelt of je staat te schreeuwen. Je om-

“Dat zou je zeker kunnen zeggen. We vergeten soms dat je je

te leven in de ander, in het gesprek. Wat is er nodig om een goede

de angst om een uitstraling sterk neer te zetten. Volgens Juditha

geving ervaart dat grappig genoeg helemaal niet zo en ervaart

naar boven toe anders gedraagt en niet als gelijke. Er is sprake

situatie te creëren? Ga ook na hoe je voor jezelf gedrag in stand

moet je echter door die angst heen, en is het nuttig jezelf zicht-

“luid en duidelijk” eerder als prettig. Het is ook onderzocht en

van dat je wel degelijk wordt afgerekend, maar het ligt veel

houdt, voor zover dat in een situatie voor beide partijen níet goed

baar te maken op vergaderingen, conferenties en dergelijke. Als

bewezen: als je je stem niet duidelijk neerzet, wordt er door je

meer verborgen. In de Nederlandse cultuur heerst een ‘zeggen

werkt. Puur pragmatisch beschouwd: wat zie je jezelf doen, wat

je je laat leiden door angst, betaal je daar een dure prijs voor: het

omgeving aan je competentie getwijfeld. Dat geldt trouwens

wat je van dingen vindt’. Daardoor kun je de ander helaas wel

moet je soms laten om een gesprek effectief te verlopen en voor

zelfvertrouwen gaat dalen.

ook voor mannen.

erg beschadigen of respectloos behandelen, en dat krijg je er-

beide partijen gunstig is.

“Aarzel je om een vraag te stellen tijdens een presentatie? Ge-

Wat wel belangrijk is, is in welke situaties je je op wat voor ma-

gens terug. In de Nederlandse academische cultuur zien we dat

woon doen. Uitstellen tot je een slimme vraag hebt bedacht, is

nier zichtbaar maakt. Een functioneringsgesprek, en zeker ook

minder in en houden daar minder rekening mee.

4

Pandora december - 2007

kunt versterken. Dan pakt die ander minder snel de dominantie. Je

Meer informatie: www.judithamelssen.nl

Pandora december - 2007

5

Achtergrond

Een APK keuring van je loopbaan Gesprek met Topselect

ver bij betrokken is, een Midcareer consult

nagenoeg evenredig, misschien dat er iets

aanvragen. Dat gaat anoniem en is koste-

meer vrouwen op het Midcareer consult

Iedereen heeft

vrouwen misschien wel meer dan man-

loos. Op het moment dat het een traject

afkomen. Ik kan me voorstellen dat de

in zijn carrière wel eens vragen. Zit ik

nen. Wat kun je allemaal? En: wat kun je

wordt, zoals KOERS of Arbeidsbemidde-

vraagstukken van WP-ers toch anders zijn

nog wel op de goede plek? Hoe kom ik

daarmee? Dat is best lastig om te benoe-

ling, hebben we een opdrachtgever nodig

dan die van OBP-ers. Je kunt wel kwali-

met mijn kwaliteiten van schaal 9 naar

men van jezelf.”

want deze betaalt. Die stap wordt uiter-

teiten hebben maar dat wil in de weten-

10? Welke opleiding kan mijn perspec-

Marianne: “Als je weet waar je kwalitei-

aard in overleg met de cliënt besproken.”

schap nog niet altijd zeggen dat je er dan

tieven verbeteren? Dit soort vragen

ten liggen, en wat jouw mogelijkheden

komt op ieder moment in een loop-

zijn, wordt er binnen het begeleidingstra-

Marens: “Het kan zijn dat we adviseren

eens buiten de wetenschapsboot.

baan voor. Maar waar vind je de juiste

ject gekeken naar jouw doorgroeimoge-

dat ze bij dit organisatieonderdeel weg

Marianne: “WP hangt heel erg aan een

Is het belangrijk om de ambitie die je hebt

antwoorden? Misschien bij iemand uit

lijkheden. Zit je op de goede plek, wil je

moet om verder te groeien. Of zelfs weg

wetenschappelijk

zichtbaar te maken?

jouw netwerk. Of bij Topselect?

een andere functie en moet je daarvoor

bij de universiteit, als zou blijken dat dit

want je kiest er vaak bewust voor. Som-

Marianne: “Jazeker, als je wat wilt moet

een opleiding volgen? Wij geven advies

het beste voor haar is. Leidinggevenden

migen ook niet, overigens; ze rollen erin

je dat aangeven. Dat is steeds belangrij-

“U hoeft het niet alleen te doen. De me-

en daarmee antwoorden.”

bieden iemand die goed gefunctioneerd

omdat ze goed waren en gevraagd zijn.

ker geworden. Je zichtbaar maken doe

dewerkers van Topselect helpen u met:

De diverse trajecten die Topselect aan-

heeft zeker hulp om verder te gaan. Wij

Maar een wetenschappelijke carrière is

je steeds meer via netwerken. Er wordt

solliciteren, oefenen van sociale vaardig-

biedt zijn samengesteld op basis van vra-

hebben zelden anders meegemaakt. Nie-

niet altijd een keuze die bij je kwaliteiten

nog maar een klein aantal advertenties

heden, presenteren en het voeren van

gen uit de organisatie en van werknemers

mand heeft graag een ontevreden werk-

past. Het kan zijn dat je beter tot je recht

gepubliceerd. Niet iedereen met ambitie

netwerkgesprekken. Wij zijn graag bereid

zelf. Beide kanten zijn belangrijk: het is de

nemer.”

komt buiten de universiteit.”

weet zich zichtbaar te maken. Je kunt dat

om tenminste evenveel energie te inves-

organisatie die aangeeft dat ze het beste

Ik breid mijn casus uit. Stel: Deze vrouw

Marens: “Daarnaast is het ook een trech-

trainen. Net als solliciteren, dat kun je ook

teren in het traject als u zelf.” Deze uitno-

uit haar werknemers wil halen en aan de

weet goed wat ze wil. Kan Topselect haar

ter: zoveel studenten, zoveel aio’s, zoveel

trainen. Iedereen heeft het ooit gedaan,

digende tekst staat op de homepage van

andere kant de werknemer die te kennen

helpen bij het realiseren van de volgende

UD’s en uiteindelijk 1 hoogleraar. Daar

maar soms wel twintig jaar geleden. Blijf

Topselect: www.topselectgroep.nl. Topse-

geeft dat ze iets wil.

stap? Ze is bijvoorbeeld secretaresse en wil

is niet veel aan te veranderen: er vallen

je trainen in het benoemen van je kwali-

lect is een onafhankelijk projectorganisa-

graag verder als communicatiemedewer-

mensen af.”

teiten. Dat is stap 1.”

tie verbonden aan de Universiteit Utrecht.

ker. Heeft Topselect concrete ingangen?

door Ingrid Koppelman

Bij Topselect kunt u bijvoorbeeld terecht voor loopbaanbegeleiding en sollicitatie- en netwerktrainingen. Neem KOERS,

Specifieke vragen gerichte antwoorden

wat staat voor Kennis, Opleiding, Erva-

ook komt. Vooral vrouwen vallen nogal

Maar hoe kan het dat er onevenredig veel

bij Topselect binnenkomen kunnen wij

vrouwen afvallen? Hebben jullie expertise

niet vrij over deze functies beschikken; wij

in huis om dat soort dynamieken mee te

hebben geen bak met banen te verdelen.

nemen in jullie adviezen?

Zal het succesvol zijn?

Marens: “Ik probeer altijd de discussies

zo staat omschreven, is om in dit traject

Marianne: “In ons aanbod zitten accent-

verantwoordelijkheid te nemen voor de

verschillen. Ik zal er een paar noemen. Bij

eigen loopbaan. Kijk, dat is klare taal. Of

Midcareer consult heb je te maken met heel

wat dacht u van een Midcareer consult?

specifieke vragen: ’Ik vind het moeilijk om

Voor medewerkers van de UU tussen de 35

time te managen’ of ‘Ik loop tegen dit as-

en 50 jaar die over hun loopbaan willen

pect van leidinggeven aan’. In maximaal 3

nadenken. Klinkt goed. Maar wanneer zet

gesprekken krijg je een gericht antwoord.

je die stap richting Topselect en wat kun je

Lukt dat niet, omdat de vraag complex is,

dan verwachten? Ik had een gesprek met

Geen bak

op dat gebied te volgen. Er is nog steeds sprake van positieve discriminatie en er-

Dit alles wetende: hoe kunnen we de

gens zou dat niet nodig moeten zijn, vind

drempel voor iemand die graag een loop-

ik. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld zelf ook

baangesprek wil met Topselect nog lager

andere keuzes maken. Te vaak neemt de

maken?

vrouw de dubbelrol van werk en privé op

Marens: “Zie een Midcareer consult als een

Topselect kent de universiteit uiteraard

zich en werkt daardoor drie dagen in de

gratis APK keuring. Even een check-up of al-

goed en we kunnen deze vrouw vertel-

week. Dan kun je geen carrière maken.

les goed is. Je kunt het om de zoveel jaar

dan is een Midcareer consult een ingang

len over de mogelijkheden, zowel in- als

Aan de andere kant zie ik ook dat vrou-

doen. Dat doe je bij een auto ook dus waar-

Marianne Runderkamp en Marens Evers,

tot een langduriger loopbaantraject, zoals

extern. Speciaal voor de lagere schalen

wen die wél fulltime werken en kinderen

om bij jouw loopbaan niet? Het een cadeau-

beiden consulent bij Topselect.

KOERS of Arbeidsbemiddeling. Bij KOERS

is Topselect een samenwerkingsverband

hebben, tegen vooroordelen oplopen.

tje dat je krijgt van de universiteit. Ik wil

met banen

ligt het accent op wie ben ik en wat kan

aangegaan met Randstad HR Solutions.

Onze cultuur zit dubbel in elkaar en beïn-

hierbij de lezer uitnodigen: doet dat eens.”

Het ontdekken en benoemen van jouw

ik? Je wilt wat anders, maar wat dan? Dat

We kwamen er namelijk achter dat door-

vloedt onze keuzes.”

Marianne: “Neem verantwoordelijkheid

kwaliteiten, daar draait het om in loop-

gaan we samen onderzoeken.”

groei voor werknemers beneden MBO ni-

in dit soort zaken en zeg wat jouw am-

veau aan de universiteit best lastig is.”

Marianne: “Er is wel wat aan het veran-

bitie is, dat je er handen en voeten aan

Marens is gedetacheerd vanuit Randstad

deren. Ik zie meer vrouwen met grotere

wilt geven. Wij zijn in ons advies onaf-

jij in jouw rugzak hebt zitten. Zonder te

Een ontevreden werknemer

om te kijken naar de mogelijkheden voor

dienstverbanden op hogere functies dan

hankelijk. Ons advies gaat dus over jouw

weten waar jouw kwaliteiten liggen kom

Ik leg een casus aan de beide consulenten

medewerkers buiten de universiteit.

vroeger. Vrouwen zijn in mijn ogen te per-

loopbaan. Als het specifiek een organisa-

je er niet, en soms heb je bepaalde kwali-

voor. Stel: Een vrouw van 40 kan in haar

fectionistisch. Ze willen het schaap met

tievraagstuk is, verwijzen we door naar de

teiten, maar weet je dat niet. Het kan ook

huidige baan zowel inhoudelijk als ook fi-

Gehecht aan wetenschap

de vijf poten zijn. Ze zijn altijd bezig met

P&O functionaris. Ik heb als uitgangspunt

zijn dat je denkt over bepaalde kwalitei-

nancieel niet meer verder groeien. In een

Topselect richt zich in de loopbaanbege-

vooruitdenken, dat zie ik ook in de loop-

dat iemand blij de deur uitgaat. Het is

ten te beschikken maar deze overschat.

R&O gesprek komt ze er met haar leiding-

leiding zowel op WP als OBP. De consu-

baanvragen. Vooraf willen ze weten of

boeiend om met mensen dat gesprek aan

Marens Evers onderstreept het belang van

gevende niet uit. Ze overweegt daarom

lenten vertellen dat het aantal vragen dat

iets haalbaar is, ze willen weten of het

te gaan en ze inderdaad blij naar buiten

het benoemen van je kwaliteiten, maar

een gesprek bij Topselect.

Topselect krijgt ongeveer evenredig ver-

succesvol zal zijn. Mannen hoeven die ze-

te zien gaan.”

onderkent dat juist dit lastig is: “Mensen

Marianne: “Gezien haar leeftijd kan deze

deeld is tussen beide soorten werknemers.

kerheid vooraf niet. Een vrouw denkt: kan

zijn vaak bescheiden over wat ze kunnen,

vrouw, zonder dat daar een opdrachtge-

Ook het aandeel mannen en vrouwen is

ik dit? En man zegt: ik kan dit.”

baanbegeleiding. Marianne Runderkamp herhaalt meermalen dat het gaat om wat

Pandora december - 2007

Begrijpelijk,

Marianne: “Alhoewel alle UU-vacatures

ring, Richting en Stappenplan. Het doel,

6

carrière.

Website Topselect

Pandora december - 2007

7

Special Vrouwennetwerkdag

Discussieronde: iedereen kon plaatsnemen en haar zegje doen

Genoeg mogelijkheden om met elkaar in gesprek te raken Yvonne van Rooij tussen de vrouwen

Anne-Marie: “Femke, bedankt voor jouw duidelijke uiteenzetting”

Foto’s: Wieke Eefting

Meester van eigen ontwikkeltalent

de instroom van vrouwen. Scouts denken namelijk nogal eens van

ken als ze vertelt dat vrouwen werkelijk altijd de boot afhouden

zichzelf dat ze iedereen kennen die voor een bepaalde functie in

als ze hen opbelt voor een interview over een onderwerp waar ze

aanmerking kan komen. Aangezien ze in hun werkomgeving voor-

heel goed in thuis zijn (“te druk”, “colleges”, “proefschrift”), en

namelijk te maken hebben met mannen, dénken ze eenvoudigweg

dat ze haar zelfs doorverwijzen naar een mannelijke collega die

niet aan vrouwen. Daarbij gaat het niet om bewuste uitsluiting en

minder over het onderwerp weet. Ik herken die neiging in mezelf,

controle: ook mannen zouden beter af zijn in een gemengde werk-

maar pas vandaag sta ik er echt bij stil. Yvonne van Rooij, de derde

omgeving, en sommige ondervraagden gaven dat zelf ook toe.

spreekster en iemand die indruk op me maakt, zegt op een andere manier hetzelfde: vrouwen durven pas op een functie te solliciteren als ze er ervaring in hebben, terwijl het er vooral om gaat dat

door Hanny den Ouden Vrouwennetwerkdag in Parnassos, ik loop

baan die goed met het ouderschap combineerde. Mijn man en ik

ernaartoe en het voelt als een uitje. Misschien was dat in aanvang

hebben altijd allebei vier dagen gewerkt, de verdeling van zorg en

nog wel de belangrijkste reden waarom ik intekende: in de onder-

arbeid was nooit een strijdpunt. Dat de kinderen nu ouder en spe-

wijsvrije week wilde ik even op adem komen, een dag voor mezelf

lenderwijs zelfstandiger geworden zijn, maakte drie jaar geleden

hebben. Er is normaal gesproken weinig tijd om dingen te doen

de stap naar het UD-schap makkelijk. Zo ga ik Parnassos binnen, als

De boodschap die Van den Brink voor vrouwelijke wetenschappers

Aan het eind van de dag loop ik geïnspireerd de deur van Parnas-

die niet onmiddellijk met mijn werkzaamheden te maken hebben

iemand die weinig hindernissen ondervindt in haar ontwikkeling

heeft luidt: maak jezelf en je prestaties zichtbaar, doe in je werk

sos uit. Het was een zeer waardevolle dag: er werd niet geklaagd,

als UD Taalbeheersing bij het departement Nederlandse Taal en

als docent en wetenschapper, noch in het werk noch privé.

die dingen die helpen je doelen te bereiken, en laat aan scouts

er werd niet naar mannen gekeken als bewuste onderdrukkers,

Cultuur. We verzorgen onderwijs voor grote aantallen studenten

Mijn reserves ten spijt raak ik gaandeweg de dag meer en meer

zien en horen welke doelen dat zijn, vraag daarbij hulp van ande-

we werden aangesproken op onze verantwoordelijkheid om ons

van diverse opleidingen, we hebben heel veel afstudeerders en we

geboeid. Anne-Marie van Gijtenbeek heet ons, een collegezaal vol

ren in de vorm van toelating tot netwerken en het leren van om-

werk en onze kwaliteiten zichtbaar te maken, en de lezingen die

doen veel aan onderwijsvernieuwing. Daarnaast woekeren we met

vrouwen, welkom; ze komt over als iemand met bezieling voor wat

gangscodes. Ze komt met een goed onderbouwd verhaal en doet

ik hoorde, de workshops die ik volgde, en de gesprekken die ik

onze (vrije) tijd om onderzoeksresultaten te presenteren en te pu-

ze doet, dat spreekt me aan. Dan de lezing van Marieke van den Brink

in mij een nieuw besef ontwaken: ik realiseer me voor het eerst

voerde, leverden veel concrete ideeën op om dat te doen. Ik ga een

bliceren. Dat geldt net zo goed voor mijn mannelijke als vrouwe-

over ‘de toegang tot de top’. Ze heeft in haar promotieonderzoek

hoe hard ik werk om de dingen goed te doen, maar hoe weinig ik

beetje anders naar buiten dan ik naar binnen ging: ik ondervind

lijke collega’s. Een beetje kritisch stap ik daarom ook wel op de

meer dan honderd benoemingsdossiers van hoogleraren bekeken en

bezig ben om ‘de goede dingen te doen’. En dat terwijl ik op den

wel barrières maar vooralsnog liggen die meer in mezelf dan in

vrouwennetwerkdag af, ik ben niet zo overtuigd van de structurele

ruim zestig interviews afgenomen met leden van benoemingscom-

duur eigenlijk graag UHD wil worden.

mijn omgeving en met deze dag kwam ik daar(bij) uit.

achterstelling van vrouwen. Want ook privé heb ik het aardig op

missies. Ze vertelt ons over het steeds populairdere wervingssysteem

orde: onze drie kinderen werden tijdens mijn studie geboren; de

van scouting, en dat scouts vanwege hun functie (decanen, onder-

Hierna neemt Femke van Zijl, journalist van het U-blad, het woord.

Dr. Hanny den Ouden is UD Taalbeheersing bij Nederlandse Taal

jongste was een half jaar toen ik aan het werk ging als aio, een

zoeksdirecteuren e.d.) veelal mannen zijn. Dat heeft gevolgen voor

Met haar anekdotes doet ze dat geweldig. Ook zij heeft me te pak-

en Cultuur

8

Pandora december - 2007

De goede dingen doen

ze het potentieel hebben. “Wees niet bang” en ‘Durf risico’s te nemen”, spoort ze aan. Daarmee fungeert ze zelf als rolmodel, ik vind haar top.

Pandora december - 2007

9

Een leerzame en ook een leuke dag . Welke lastige types komen we tegen op het werk?

“Kijk elkaar aan en schenk een lach” Foto’s: Wieke Eefting

Zichtbaar worden doe je met elkaar!

Die oefening bleek een belangrijke eyeopener. Ik realiseerde me dat in mijn organisatie - de Letterenfaculteit - de meeste collega’s (ikzelf incluis) nogal in zichzelf gekeerd en gehaast door de gebouwen lopen. We zeggen wel “hallo” tegen elkaar, maar

Wimpel de manipulator af

den in hun dagelijkse werk diverse oplossingen gevonden om met moeilijke mensen af te rekenen. Het bleek goed te werken om vriendelijk maar standvastig bij je mening te blijven c.q jouw mening naar voren te brengen. Als dat, bijvoorbeeld bij de chef die

Workshop ‘Omgaan met moeilijke mensen’

blijft proberen om je ‘onredelijk’ werk op te leggen, moeilijk vol

door Philomeen Lelieveldt Twee jaar geleden adviseerde een lei-

vergeten de tijd te nemen voor een praatje. Hoewel er een kan-

dinggevende mij om mijn zichtbaarheid te verbeteren. Ik had net

tine is, zie ik toch wel heel veel collega’s met broodjes naar hun

het een en ander gepubliceerd, sprak een half uur op de radio over

werkkamer lopen. Die werkkamers zijn verspreid over een aan-

door Marianne Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan

mijn onderzoek en publiceerde een artikel in NRC-Handelsblad. Ik

tal gebouwen en nogal klein en gehorig. Veel mensen werken

interactieve workshop lieten workshopleidster Linda van der Wal

was bovendien druk met onderwijs. Ik vond het een wat ambigue

daarom geregeld thuis. Wij zijn dus continu aan de wandel en

en acteur Joost Dijker zien welke oplossingen er zijn voor het om-

Tussendoor liet Linda de deelneemsters met als opdracht ‘hoe

advies. Want hoe kan je eigenlijk invloed uitoefenen op je eigen

treffen elkaar alleen bij gelegenheden. Daardoor verloopt onze

gaan met moeilijke mensen. In een kennismakingsrondje werd

maak je jezelf klein’ en ‘hoe maak je jezelf groot’ oefenen in ver-

zichtbaarheid? Is die niet afhankelijk van de intentie van de kijker

communicatie steeds meer uitsluitend via email.

al snel duidelijk dat de deelneemsters uit hele verschillende fa-

schillende lichaamshoudingen. Ook hier konden de deelneemsters

culteiten en ook uit hele verschillende functies kwamen. Dit zo

veel leren door goed naar elkaar te kijken. ‘Groot maken’ kan op

om mij werkelijk te willen zien?

te houden is, kan het helpen op vriendelijke wijze met een redeIn deze

lijke opgave van reden het gesprek af te breken.

De vrouwennetwerkdag kwam als geroepen. Daar zou ik leren hoe

Zichtbaarheid van medewerkers kan alleen gedijen in een orga-

gemêleerd zijn van de groep zorgde gedurende de gehele work-

diverse manieren en het is belangrijk om wel iets te kiezen wat

ik mijn ambities zichtbaar kan maken. Ik deed mee aan de work-

nisatiecultuur waarin behalve een formele ook een informele

shop voor erg leuke interacties. Vervolgens inventariseerde Linda

bij je past.

shop ‘Fysieke invloed en strategisch gedrag’ van Juditha Melssen.

communicatieve sfeer is. Het zijn juist de informele momenten

de ‘types’ waar de deelneemsters problemen mee hadden.

De belangrijkste ‘take home message’ van deze workshop was dat

Zij de negentien deelneemsters leren welke effecten onze fysieke

van samenzijn (de koffie, lunch, borrel en wandelgangen) die van

uitstraling en non-verbale gedrag op onze collega’s hebben en

cruciaal belang zijn voor het etaleren van kleinere en grotere suc-

De drie belangrijkste ‘types’ waren de ‘overheersende manipula-

doel en daarbij er op moet letten dat je altijd voldoende ruimte

wat het gedrag van de ander bij ons teweeg kan brengen. Als

cessen en het uitwisselen van informatie over het privéleven en al

tor’ (een chef probeert werk aan je op te leggen wat niet tot je

voor jezelf in neemt, staat voor wat je vindt, tijdens een discussie

warming-up moesten we kriskras door elkaar lopen en ons bewust

die andere onderwerpen die een loopbaan kunnen wenden. La-

taak behoort en hoe wimpel je dat netjes af), de ‘blabla-figuur’

de ander altijd blijft aankijken en vooral ook je eigen zwaktes kent

worden van de ruimte en de manier waarop we om de ander heen

ten we - directe collega’s, de leidinggevenden en bestuurders - het

(in een vergadering voert de voorzitter continu het woord en hoe

(en dus probeert die te vermijden). Het was een leuke leerzame er-

bewogen. Wij werden al snel gecorrigeerd omdat we nogal in ons-

gauw een beetje gezelliger maken, want zichtbaar worden doe je

kom je daar nu tussen) en de zielige manipulator (een collega is

varing en het Utrechtse Vrouwennetwerk heeft met deze workshop

zelf gekeerd waren. “Kijk de ander eens aan en schenk eens een

met elkaar!

boos, verongelijkt en verdrietig omdat je hem bij een presentatie

echt in de roos geschoten.

glimlach!” zo luidde Juditha’s opdracht. We moesten concluderen

je moet proberen om flexibel in je strategie te zijn en hard op je

niet hebt vermeld en hoe moet je dat dan opvangen). Niet alleen

dat het veel plezieriger vertoeven is in een ruimte als je collega’s

Dr. Philomeen Lelieveldt is UD bij Letteren, instituut Media en Cul-

Linda en Joost kwamen met goede tips om de gepresenteerde

Dr. Marianne Sloet is UHD bij Diergeneeskunde, Departement Ge-

contact met je maken en je vriendelijk toelachen.

tuurwetenschappen

problemen op te lossen. Ook de verschillende deelneemsters had-

zondheidszorg Paard

10

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

11

Hoe bereik ik wat ik wil? Joke Tacoma. De eerste indruk: aangenaam kennis te maken.

Deelnemers aan de workshop luisteren aandachtig

Foto’s: Wieke Eefting

Goed klinken om gezien te worden Workshop ‘Toon je zichtbaarheid’ van Erna Lankhorst

legen sollicitant die je nauwelijks aankijkt bij kennismaking? De algemene boodschap was hier dat je het eigen gedrag enigszins moet spiegelen tegenover deze mensen. Dus die hand van de professor wel vasthouden, maar zelf eveneens een beetje wegdraaien en -kijken. Of jezelf ook een beetje kleiner maken bij die sollicitant. In beide gevallen krijg je beter contact. Een ander belangrijk

Gebruik het contact met anderen Workshop Hoe bereik ik wat ik wil?

een discussie over een aantal problemen, bijvoorbeeld hoe benader je iemand op een conferentie die je eigenlijk niet durft te benaderen? Niet alleen Joke, maar juist ook de deelneemsters gaven uiteenlopende tips aan elkaar. Een efficiënt onderdeel was ook het ‘speeddaten’: vertel binnen een minuut aan de ander een probleem en vraag om concrete tips en suggesties.

aspect bij je presentatie is de tonaliteit of stemklank en via een door Monique Slijper

Het uitgangspunt van deze workshop was

het vergroten van de letterlijke zichtbaarheid ofwel ‘Ik kan, mag,

aantal oefeningen hebben we geleerd hoe je daar goed mee kunt

door Petra de Jongh

‘spelen’.

en de aangeboden workshops, deed ik dit jaar voor het eerst mee

en zal gezien worden met mijn kwaliteiten’. Wat bepaalt deze zichtbaarheid? In de communicatie wordt 55% bepaald door onze lichaamstaal, 38% door de tonaliteit (stemklank) en slechts 7%

Lang oogcontact of

goede eerste indruk te maken? Inderdaad: lichaamstaal en tonalilichaam moet houden als je een hoge of juist lage status wilt aan-

Zinvolle suggesties

aan een Vrouwennetwerkdag. Dat het speciaal voor vrouwen was,

door de inhoud. Dus waar moet je met name aan werken om een teit. Wat betreft de lichaamstaal hebben we geoefend hoe je het

Aangetrokken door het pakkende thema

wegkijken?

werden

gaf voor mij daarbij niet de doorslag. Desondanks vond ik het een zinvolle eyeopener te merken - tijdens de ochtenddiscussie - dat

uitgewisseld

er aan deze universiteit nog een flink aantal plekken is (verrassenderwijs juist ook aan faculteiten met in meerderheid vrouwelijke studenten) waar nog aardig paternalistische en archaïsche ideeën heersen over vrouwen en ambitie.

nemen, o.a. door respectievelijk veel of weinig ruimte in te nemen,

Dankzij het gemêleerde gezelschap en de open sfeer werden vele zinvolle suggesties uitgewisseld. Bovendien werd duidelijk

of lang oogcontact te houden of juist iemand kort aan te kijken en

‘s Middags nam ik deel aan twee workshops, waarvan de laatste

hoeveel je kunt hebben aan zelfs zo’n kort contact, als je maar

dan de ogen af te wenden en snel terug te kijken. Dit is natuurlijk

Aan het eind konden we onszelf kort presenteren aan de groep,

luisterde naar de uitnodigende titel ‘Hoe bereik ik wat ik wil?’.

precies bedenkt wat je doel is in zo’n gesprek. Al met al een zeer

geheel afhankelijk van de situatie.

en dat was weer heel leerzaam, omdat onze houding of stem toch

De workshop, gegeven door Joke Tacoma van het gelijknamige

leerzame workshop, mijns inziens ook door het talent van Joke

niet altijd precies waren zoals we hoopten. Maar nu weten we

coachingsbureau, draaide om netwerken; hoe kun je contacten

om eerder te faciliteren dan te doceren, waardoor de deelneem-

waar we op moeten trainen!

met anderen gebruiken om te bereiken wat je wilt? Om te begin-

sters de kans kregen veel van elkaar te leren.

We konden onze eigen ervaringen delen met de docent: zoals wat te doen als je op een receptie als aio een professor een hand geeft

nen moest een ieder kort verwoorden wat ze wilde bereiken (va-

en hij/zij al meteen over je schouder loert of er een interessanter

Dr. Monique Slijper, UHD bij Biomoleculaire Massaspectrometrie,

riërend van “tips en trucs om een hogere functie te krijgen” tot

Dr. Petra de Jongh, UD anorganische chemie, faculteit Bètaweten-

persoon is om mee te praten? Of wat te doen tegenover een ver-

faculteit Bètawetenschappen

“meer opdrachtgevers voor mijn zelfstandig bedrijf”). Er volgde

schappen

12

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

13

Secretaressepagina

Heupen los en draaien maar! Yonina laat de buiken dansen.

De goed verzorgde lunch smaakte prima. Foto’s: Wieke Eefting

Van stille naar zichtbare kracht De secretaresse als de onzichtbare kracht

vervolgens een rechterdeur. Toen opende ik onverwacht een deur,

achter de professor, die tijd hebben we achter ons gelaten.

waarachter mijn ambitie bleek te liggen: communicatie. Het was

Tegenwoordig zijn secretaresses veel meer zichtbaar en

niet de kortste route naar mijn doel. Had die zoektocht niet sneller

ambitieus in hun loopbaan. Zo ook Silvie Hermsen en Cor-

gekund? Nee, denk ik dan. Alle levenservaring was nodig om deze

rie van Os: ze waren op de Vrouwennetwerkdag waar ik ze

stap te kunnen zetten.”

sprak over het onderwerp van die dag: hoe maak je jouw

“Ambitie en zichtbaarheid horen bij het secretariële vak. Haal

ambitie zichtbaar?

de secretaresse maar een dag weg, dan weten de medewerkers

door Cosy Harpe

ik heb er veel in geleerd zowel op het secretariële als communi-

gewerkt. Ik ben een tijd ambtelijk secretaris geweest van een

catieve vlak. Maar binnen deze organisatie kan ik geen commu-

dienstcommissie (de ambtelijke variant van de OR). Ik kreeg die

nicatieadviseur worden, daarom zal ik te zijner tijd op zoek gaan

baan doordat ik een inventarisatie had gemaakt bij het perso-

naar een andere baan. Het volgen van de workshop ‘Hoe bereik

neel tijdens een reorganisatie, hierdoor was ik in de picture bij

ik wat ik wil?’ leek me hiervoor een goede keus. In de workshop is

de sollicitatiecommissie. Ik vond het werk als ambtelijk secretaris

een aantal technieken behandeld, zoals de ‘elevator pitch’. Deze

erg leuk. Maar deze commissies werden opgeheven en daarna

waren niet nieuw voor mij, maar wel een goede herhaling. De

ben ik weer secretaresse geworden. Ik werk graag aan de univer-

dag heeft mij weer bij de les gehaald dat je zelf bewust aan je

siteit, de sfeer is prettig en als secretaresse heb je veel zwaardere

eigen zichtbaarheid moet werken.”

taken dan secretaresses bij andere bedrijven. Je krijgt ook veel ruimte om de dingen op je eigen manier te doen. De kansen om

Bewijzen dat ik meer kan

het wel. Het vak van secretaresse is echt meer dan brieven typen

door te groeien zijn gering. Er zijn maar weinig zwaardere functies. Leidinggeven trekt me niet en beleidsfuncties hebben het soort verantwoordelijkheid dat ik niet prettig vind. Het lijkt me wel boeiend om als secretaresse projecten te ondersteunen.” “Ik vond het een interessante dag. Bij de workshop ‘Toon je zicht-

Silvie Hermsen is communicatieverantwoordelijke en managemen-

en pennen op voorraad hebben. Maar als secretaresse moet je

Corrie van Os, werkt als secretaresse bij de onderzoeksschool UiL

baarheid’ heb ik vooral gemerkt welke invloed je stem heeft. Als

tassistent bij Netherlands Proteomics Centre. Ze werkt daar ruim

jezelf wel zichtbaar maken, anders krijg je niet de waardering

OTS, onderdeel van de subfaculteit Letteren. “Ambitie betekent

je je rustig en duidelijk voorstelt, maak je een heel andere indruk

drie jaar en volgt daarnaast de opleiding tot communicatieadvi-

voor je werk.”

voor mij: bewijzen dat ik meer kan, moeilijkere taken op me nemen,

op de ander. Als tweede workshop heb ik buikdansen gevolgd.

taken die meer van me vragen. Ik heb op mijn werk net een data-

Prachtig om te zien hoe sommige verlegen vrouwen helemaal los-

base ontwikkeld. Als het goed loopt, scheelt dat een hoop werk.”

kwamen. Zelf vond ik het prettig om te doen, weer eens heel wat

seur. “Vroeger vond ik ambitie een lastig woord, voor mijn gevoel had ik geen ambitie. Tot ik me realiseerde dat ik niet eeuwig wilde

“Communicatie is niet zo bekend bij de mensen van mijn groep,

blijven hangen in mijn toenmalige functie. Het duurde een tijd

daarom moet ik steeds benoemen wat ik gedaan heb en ik vraag

voordat ik helder had wat ik wilde. Ik kom niet uit een ambiti-

daar waardering voor. Mijn leidinggevenden steunen me wel in

“De woorden ambitie en zichtbaarheid passen wel bij me, maar

euze familie, mijn ambitie heb ik echt zelf moeten ontdekken. Ik

mijn ambitie, zij kennen ook mijn wens om communicatieadvi-

ze zitten wat verstopt. Dat wil ik graag verbeteren, daarom

nam geen gerichte stappen, ik ging eerst een linkerdeur binnen,

seur te worden. Mijn huidige functie ben ik aan het ontgroeien,

ben ik hier. Ik heb in mijn loopbaan niet alleen als secretaresse

14

Pandora december - 2007

anders dan diep nadenken over dingen.”

drs Cosy Harpe is secretaresse bij Natuurwetenschap en Samenleving.

Pandora december - 2007

15

Presenteerblaadje

Naam: Marianne Sloet Functie: UHD Diergeneeskunde Ambitie: Manager aan deze universiteit

Naam: Hanneke Meerdink Functie: Tekstschrijver / coördinator Ambitie: Mensen of faculteiten ondersteunen met redactie- en correctiewerk

Pandora presenteert: Vrouwen met ambitie! >>>>>>

Marianne Sloet >>> Manager Marianne werkt als Universitair Hoofddocent bij Diergeneeskunde, Gezondheidszorg Paard. Ze heeft een prachtige carrière als specialist Inwendige Ziekten Paard. Haar passie is het combineren van wetenschap en onderwijs met klinisch werk. Het was haar grote ambitie om hoogleraar Inwendige Ziekten Paard te worden. Aan die droom kwam onlangs een eind toen een specialist Voortplanting benoemd werd op de gecombineerde leerstoel. In Nederland zijn er dan geen mogelijkheden meer en Marianne is om privé-redenen aan Utrecht gebonden. Marianne is niet het type dat bij de

Op de Vrou-

Op de volgende pagina’s zijn de vrouwen

Aan de tafel bij Ingrid Koppelman namen

plek. Sommige vrouwen zijn heel doelge-

pakken neer gaat zitten. Met haar kwaliteiten en ervaring zoekt

wennetwerkdag in 2005 gaf prof.dr.

op de foto gezet door Wieke Eefting.

een flink aantal vrouwen plaats. Helaas kon

richt, anderen hebben zoveel kwaliteiten

ze een nieuwe uitdaging als ‘manager van wat dan ook’ binnen de

Maaike Meijer tips die kunnen helpen

Wieke is momenteel bezig met een inte-

niet iedereen die wilde aan bod komen. In

dat kiezen voor hen het moeilijkst is.

UU. Ze kan uitstekend organiseren en heeft een groot (inter)nati-

om het beste in jezelf naar boven te

ressant project. Het academiegebouw in

een kort gesprek werden de volgende vragen

halen en zo met plezier naar je werk te

Utrecht hangt vol met schilderijen van

gesteld: waar ben je nu, waar wil je naartoe

Het eindresultaat van alle gesprekken is

gaan. Een van die tips was: ‘Formuleer

mannen in toga. Wieke wil als tegenhan-

en welke ambitie spreekt daaruit? Is er een

niet alleen het presenteren van een ieders

en presenteer je ambitie, en bazuin

ger hiervan alle vrouwelijke hoogleraren

plek waar je graag terecht wil komen?

ambitie, kennis en kwaliteiten. Het is ook

die rond’. Het Vrouwennetwerk bood

portretteren. De eerste zeven portretten

een open sollicitatie aan iedere baas die

Hanneke Meerdink

vrouwen aanwezig op de netwerkdag

van vrouwen in toga waren te bewonde-

Het levert een mooi overzicht op van de

gekwalificeerd en gemotiveerd personeel

>>> Tekstschrijver

van 2007 de kans om hun ambities luid

ren tijdens de Vrouwennetwerkdag.

veelzijdigheid van vrouwen werkzaam aan

zoekt. En welke baas zoekt dat niet? Wilt u

Hanneke werkt sinds kort op de universiteit als coördinator reser-

en duidelijk zichtbaar te maken. Pan-

Een mooi project waar we u van op de

onze universiteit. Divers is de ambitie: som-

naar aanleiding van wat u leest reageren?

veringen bij Rechtsgeleerdheid. Ze ziet dit als servicegericht werk,

dora tovert zichzelf namelijk op deze

hoogte houden. Ook haar foto’s op dit

mige vrouwen zitten goed en willen graag

Dat mag. Graag. We hopen dat u een van

waarin ze de nodige contacten kan opdoen. Daarnaast werkt ze

pagina’s om tot presenteerblaadje en

presenteerblaadje mogen overigens ge-

door, hogerop. Anderen zitten niet op de

de mensen bent die deze vrouwen terecht

namelijk als zelfstandig tekstschrijver. Schrijfatelier Meerdink ver-

serveert u: vrouwen met ambitie!

zien worden!

juiste functie en willen verder, naar de juiste

laat komen op hun plek.

zorgt alle soorten teksten (voor papier en internet) én redactie- en/

door Ingrid Koppelman

16

Pandora december - 2007

onaal netwerk. Niet iemand die het paard achter de wagen spant. Kan ze bij u de kar komen trekken?

Pandora december - 2007

17

Naam: Fenna van Nes

Naam: Judith Bouwhuis

Naam: Marla Vernoy

Functie: Aio Freudenthal Instituut

Functie: Tekstschrijver / secretaresse

Functie: Secretaresse Ethiek Instituut

Ambitie: Het internationaal verbreden van

Ambitie: Haar communicatievaardigheden

Ambitie: Medewerker collectiebeheer of

haar onderzoek

inzetten bijvoorbeeld als redacteur Ublad

tekstcorrector.

Naam: Irene van Seggelen

Naam: Inge Wijnberg

Naam: Hestia Bavelaar

Functie: Hoofd secretariaat

Functie: UD Diergeneeskunde

Functie: UD Moderne en Hedendaagse kunst

Ambitie: Het uitvoeren van grotere

Ambitie: UHD en/of het breder inzetten

Ambitie: Hoogleraar binnen het Departe-

communicatieprojecten

van academische kennis van dierenartsen

ment Geschiedenis / Kunstgeschiedenis.

of correctiewerkzaamheden voor externe opdrachtgevers. Hanneke

Irene van Seggelen

nalist gewerkt. Ze wil haar communicatievaardigheden inzetten

vermogen voor nodig. Inge heeft een missie en als het niet met

denkt graag mee in het grotere geheel, waar ze kijkt naar de vraag

>>> Communicatieprojecten

op de universiteit. Bijvoorbeeld als communicatiemedewerker of

paardenkrachten lukken gaat, dan wel op eigen kracht!

achter de vraag. Bijzonder aan Hanneke is haar veelzijdigheid: naast

Irene werkt als hoofd secretariaat en medewerker onderwijsza-

als redacteur van het Ublad. Ook mogelijk is een functie als cor-

een HEAO-opleiding Communicatie op zak, ze heeft ook ervaring in

ken bij Rechtsgeleerdheid. Ze is een echte spin in het web, werkt

rector van proefschriften of redacteur van uitgaven bij een facul-

het managen van vrijwilligers en het geven van diverse trainingen

graag praktisch en nauwkeurig. Met een HBO-opleiding commu-

teit of dienst. Haar kwaliteiten zijn zo breed als haar ervaring:

Marla Vernoy

op het mensgerichte vlak. Hanneke wil graag mensen, redacties of

nicatie (ICT) op zak wil ze liever een groter project uitvoeren in

schrijven, redigeren, organiseren, adviseren en doceren. Judith is

>>> Collector of corrector

faculteiten ondersteunen, bijvoorbeeld op het gebied van redactie-

plaats van veel kleine, losse werkzaamheden met minder samen-

ook gediplomeerd yogadocent. Op zoek naar iemand die lenig is

Marla werkt als secretaresse bij het Ethiek Instituut. Ze is van-

en correctiewerk. Deze communicator levert kwaliteit in iedere zin

hang. Vooral de logistiek van grotere communicatie- of ander-

met taal? En uw teksten ontknoopt? U vindt haar hier. Ook voor

uit haar studie Kunstgeschiedenis de opleiding Museologie gaan

van het woord. Meer info op www.hannekemeerdink.nl.

soortige projecten trekt haar. Het lijkt haar ook uitdagend werk

bedrijfsyoga overigens.

doen (Reinwardt Academie). Ze heeft gewerkt als assistent con-

om evenementen te organiseren.

servator in een museum. Toen die baan ophield heeft ze zich via

In alle gevallen geldt dat haar interesse voortkomt uit haar wens

een opleiding toegelegd op bureauredactie. Acht jaar werk als

Fenna van Nes

om mensen helder te maken hoe communicatie verloopt en in-

Inge Wijnberg

bureauredacteur bij onderwijsuitgeverijen brachten haar uitein-

>>> Onderzoeker in buitenland

zicht te geven in de persoonlijke communicatiestijl. Daarmee

>>> UHD / vernieuwer

delijk op de universiteit. Maar ze zit naar haar idee nu niet geheel

Sinds twee jaar is Fenna aio aan het Freudenthal Instituut (UU).

schuilt er ook een docent of trainer in haar.

Inge werkt als UD en onderzoeker bij Diergeneeskunde, Gezond-

op de juiste functie. Ze zou het leuk vinden om weer iets in de

Daar onderzoekt ze als cognitief psycholoog hoe de rekenvaar-

Heeft u die complexe klus waar deze slimme spin haar web om-

heidszorg Paard. Ze heeft heel bewust gekozen voor de weten-

museumwereld te doen. Liefst als medewerker collectiebeheer.

digheid van kleuters verloopt. Daarvoor ontwikkelt Fenna inter-

heen kan bouwen?

schap. Haar specialisatie is Inwendige Ziekten van het Paard.

En dat in combinatie met tekst en beeld? Marla is geen schrij-

actieve onderwijsactiviteiten voor in de klas. Ze analyseert hoe

Inge is een onderzoeker die op zoek is naar sparringpartners

ver maar een schaver, een collector en een corrector. Iemand die

kinderen van de onderwijsactiviteiten leren en gebruikt deze ken-

om nieuwe theorieën en ideeën te ontwikkelen. Inge heeft een

zorgvuldig omgaat met woorden, alsof het museumschatten betreft. Kan zij ook met de uwe aan de slag?

nis om haar theorie op te bouwen en er uiteindelijk in diverse

Judith Bouwhuis

ijzeren optimisme, ziet overal mogelijkheden en een weg om

tijdschriften over te publiceren.

>>> Redacteur

iets te doen. Afgezien van de ambitie om door te groeien naar

Haar ambitie is om dit soort onderzoek internationaal te gaan ver-

Judith vervangt momenteel een secretaresse bij Rechtsgeleerd-

UHD, zou een veterinaire academische vorming ook naar andere

breden door ook in het buitenland dergelijke programma’s op te

heid. Dit vak is niet haar eerste ambitie maar werken op de

wegen kunnen leiden. De kennis van dierenartsen kun je breder

Hestia Bavelaar

zetten. Via internationale contacten en congressen en haar stage in

universiteit wel. Ze noemt het een omgeving met intelligente

inzetten, bijvoorbeeld in de humane geneeskunde zoals blijkt uit

>>> Hoogleraar

Nieuw-Zeeland weet ze dat er een actief netwerk is op haar vakge-

mensen, zoals zij zelf. Ze heeft na de School voor Journalistiek

diverse samenwerkingsprojecten. Of in beleid dat zich op maat-

Hestia is Universitair Docent / onderzoeker Moderne en Heden-

bied. Als 1 en 1 twee is, gaat deze dame haar grenzen verleggen.

Communicatiewetenschappen gestudeerd en als freelance jour-

schappelijke ontwikkelingen richt. Daar is moed en doorzettings-

daagse kunst en Kunst&Mediabeleid. Binnenkort komt er een

18

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

19

Naam: Esmeralda Tijhoff

Naam: Ineke Buijs

Naam: Christa Hubers

Functie: Eigen webdesign en tekstbureau

Functie: Eindredacteur VETgedrukt,

Functie: Aio Geowetenschappen

Ambitie: Als aio haar scriptieonderzoek

Diergeneeskunde

Ambitie: Een academische carrière met

voortzetten en uitbreiden

Ambitie: Eigen tekstbureau opzetten en

als hoogtepunt het hoogleraarschap

als tekstschrijver/redacteur aan de slag

Naam: Monique Janssen

Naam: Corrie van Os

Functie: Communicatiemedewerker ASW

Functie: Secretaresse Letteren

Ambitie: Een adviesfunctie op het

Ambitie: Projectondersteuner, bijvoorbeeld

communicatievlak binnen ASW

bij het Liaisons Office

Foto’s: Wieke Eefting

hoogleraarfunctie vacant binnen het Departement Geschiede-

flaneuse, zo wil Esmeralda onderzoeken, heeft bijgedragen aan

vlak richting het Departement Management Team van ASW. Een

Echter, je hoeft nog geen leider te worden als je toch meer uitda-

nis / Kunstgeschiedenis. Ze zou graag die stap in haar carrière

het emancipatieproces, aan natievorming (de burgerij) en aan

heldere, verkoopbare boodschap.

ging in je werk wilt. Want meer uitdaging wil ze en kan ze aan,

zetten want ze heeft duidelijk voor ogen waar zij als Utrechtse

Nederlands economische en ruimtelijke inrichting.

hoogleraar voor gaat staan. Zij is vooral geïnteresseerd in de ver-

Tot het zover is, heeft Esmeralda een eigen webdesign- en tekst-

schillende kunstdiscoursen die zich vanaf de twintigste eeuw tot

bureau (www.fonkel.net) en schrijft ze voor bladen als Lover en

Ineke Buijs

ondersteunen. Bijvoorbeeld bij het EU Liaison Office van de UU.

heden hebben voorgedaan. Deze hebben niet alleen invloed uit-

Historica. Ze was ook ondersteunende kracht achter deze Vrou-

>>> Tekstschrijver / redacteur

Eens kijken of die ‘liaison’ gemaakt kan worden…

geoefend op de productie van de kunst zelf, maar tevens op de

wennetwerkdag. Iemand die zich graag (van haar goede kant)

Ineke werkt tijdelijk als eindredacteur van het blad VETgedrukt, Dier-

in- en uitsluitingmechanismen in de kunstwereld.

laat zien.

geneeskunde, maar ze wil graag verder in dit beroep. Ze wil de boer

Juist in deze tijd van globalisering acht zij het van belang te on-

en graag binnen de universitaire wereld. Ze heeft ook wat op het oog. Het liefst zou ze grotere projecten, zoals EU-projecten,

op, mensen interviewen, iets toevoegen aan een onderwerp. Het is

Christa Hubers

haar passie om van (aangeleverde) informatie iets leesbaars te ma-

>>> UD-UHD-HGL

derzoeken welke waardensystemen ten grondslag liggen aan de

Monique Janssen

ken. Wat de doelgroep zou moeten zijn? Daar is ze niet kieskeurig in.

Socioloog Christa koos ruim anderhalf jaar geleden bewust voor

gebezigde selectieprocessen. Hestia kan als een van de weinigen,

>>> Communicatieadviseur

Wel hoopt ze dat hetgeen ze schrijft enige relevantie zal hebben en

het aio-schap bij Geowetenschappen. Ze houdt van het onder-

zo stelt ze, kennis van kunstbeleid en van moderne beeldende

Monique werkt als communicatiemedewerker bij ASW. Ze geeft

een groter nut dient. Ze wil graag als communicatiemedewerker of

zoek. Bij Sociale Geografie en Planologie doet ze sociologisch

kunst combineren. Daarmee kan de faculteit twee vliegen in een

daar onder andere voorlichting en is betrokken bij diverse inter-

journalist aan de slag binnen of buiten deze universiteit. Het is haar

onderzoek met een ruimtelijke component. Wat is de invloed

klap slaan: zowel kunstgeschiedenis studenten als masterstuden-

ne en externe communicatieprojecten. Ze doet deze uitvoerende

ambitie ooit een eigen tekstbureau te hebben en wil daar een begin

van de omgeving – bijvoorbeeld het wonen - op de mens? Met

ten Kunst- en Mediabeleid kunnen bij haar onderzoek doen.

taken al weer 8 jaar. Monique kwam uit een baan met een com-

aan maken. Zet u deze zinvolle dame aan het werk?

name hoe combineren tweeverdieners zorgtaken en vrije tijd, en

merciële achtergrond en merkt dat dit een specifieke invalshoek

zijn er daarin bijvoorbeeld verschillen tussen stad of dorp?

geeft aan haar communicatiewerkzaamheden.

Ze wil dolgraag blijven werken als onderzoeker en ook na haar

Esmeralda Tijhoff

Corrie van Os

promotie aan de universiteit (welke dan ook) blijven werken.

>>> Aio bij Berteke

Ze weet hoe je ‘een product’ moet verkopen en denkt vanuit de

>>> Projectondersteuner

Christa hoopt via een VENI-onderzoek het pad op te gaan van de

Esmeralda is net afgestudeerd aan de RUG, vrouwengeschiede-

klant. De verkoopaspecten van een opleiding onder de aandacht

Corrie werkt als secretaresse bij UiL OTS, Letteren. Dat doet ze nu

wetenschappelijke carrière. Met als einddoel het leiden van een

nis. Ze wil dolgraag verder als aio in Utrecht. Haar onderwerp

brengen van bijvoorbeeld docenten en leidinggevenden, is haar

een jaar of vijf. Voor deze baan was ze ambtelijk secretaris en dat

onderzoeksgroep als hoogleraar. Als socioloog gespecialiseerd in

is ‘de flaneuse’. Rond 1900 kwam de burgervrouw veel vaker op

ambitie. Ze zit dus zeker op de goede plek maar Monique kan

heeft bij haar wat los gemaakt, namelijk de wens om een doelge-

ruimtelijke ordening zal ze mensen vast op de juiste plek weten

straat  met als excuus en reden het nieuwe winkelen. Deze fla-

en wil meer: verantwoordelijkheden. Ze zou met haar ervaring

richt project te ondersteunen. Corrie ziet zichzelf niet als een fi-

te zetten, inclusief zichzelf.

nerende vrouw kijkt zelf in plaats van bekeken te worden. De

graag een duidelijke adviesfunctie hebben op het communicatie-

guur die graag op de voorgrond treedt maar als een stille kracht.

20

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

21

Interview

Scouts zijn genderblind Interview Marieke van den Brink

het aanstellen van vrouwen.

iemand niet vallen, maar wees creatief!

aantal vrouwelijke hoogleraren, wordt het

Het onderzoek van Van den Brink en

Zorg dat parttimers hun waardevolle on-

kwaliteitsargument uit de kast gehaald.

Brouns gebruikt gegevens uit 863 benoe-

derzoekstijd behouden.”

‘We willen wel meer vrouwen, maar we

mingsdossiers afkomstig van zeven Neder-

Bovendien zeggen veel mannelijke artsen

willen niet op kwaliteit inboeten’. Rector-

landse universiteiten. Dergelijke dossiers

dat vrouwen te voorzichtig zijn, en leider-

Magnificus van de Universiteit Maastricht,

worden door de benoemingsadviescom-

schapskwaliteiten missen. “Het afbreuk-

prof.dr. Gerard Mols, zei na de oratie van

missies opgesteld om verantwoording af

risico in de medische discipline is groot,

Mineke Bosch op het Wiser-festival over

te leggen aan het college van bestuur.

een afdeling moet daar goed gedraaid

vrouwen aan de top: ‘Het is heel goed,

Daarnaast heeft Van den Brink 25 vrouwen

worden,” aldus Van den Brink. “Als bij

meer vrouwen. Maar het gaat toch om

en 39 mannen in de functie van voorzit-

Letteren de boel in de soep loopt is dat

de kwaliteit.’ Nou, mijn maag draaide

ter (decanen, managers van onderwijs- en

heel vervelend, maar er gaat niemand

zich werkelijk om. Wat denken ze? Dat

onderzoeksinstituten), commissieleden en

dood. In de medische discipline wel. Dat

we vrouwen aan stellen die niet compe-

ambtelijke ondersteuning geïnterviewd.

betekent dat men op zoek is naar een

tent zijn? Kwaliteit is not in question.

soort mythisch leider. Bij vrouwen wordt

Natuurlijk zijn die vrouwen goed!” We

Stokpaardjes

dan bedachtzaam gedrag meteen geïn-

vragen ons toch ook niet bij elke man die

Van den Brink signaleert verschillen in

terpreteerd als gebrek aan leiderschap.

benoemd wordt af of hij de positie heeft

houding tegenover (het gebrek aan)

Misschien zijn deze vrouwen juist wel

gekregen vanwege zijn kwaliteiten of zijn

vrouwelijke kandidaten tussen de alfa-

veel strategischer en geschikter voor een

man-zijn?

wetenschappen, sociale wetenschappen,

positie als manager.” De genderongelijk-

bètawetenschappen en medische weten-

heid hier wordt gereproduceerd via het

Wat bij het kwaliteitsargument mee-

schappen. Bij de medische wetenschappen

speelt, is het beeld dat een hoogleraar ex-

wordt de verklaring gezocht in de biolo-

cellent moet zijn op alles. Er zijn ongeveer

gische aard van vrouwen. De bètawetenschappen daarentegen steken de hand in eigen boezem en zetten trajecten op om

Meten met twee maten

vijf criteria waaraan kandidaten worden getoetst; onderzoek (aantal en kwaliteit publicaties), onderwijs, management- en

meer vrouwen binnen te krijgen. Bij de al-

bestuurservaring, fondsenwerving, en bij

fawetenschappen en sociale wetenschap-

medicijnen patiëntenzorg. Als een vrouw

pen wordt de discussie voortijdig mond-

zelfbeeld, de perceptie van/op anderen in

bijvoorbeeld te weinig buitenlandervaring

dood gemaakt door de veronderstelling

combinatie met de beroepsidentiteit.

heeft, wordt gezegd dat de kwaliteitsei-

Er zijn nog

‘de goede kant opgaat.’ Want, zo zegt hij:

zouden er weinig vacatures zijn en dus

dat het enige wat er toe doet de kwaliteit

Bij de natuurwetenschappen is er relatief

sen gewaarborgd moeten blijven, en valt

steeds te weinig vrouwelijke weten-

‘[…] één van de drie collegeleden is vrouw

minder doorstroom voor zowel mannen

is.

veel geld waardoor de competitie tus-

de vrouw af. Van den Brink: “Ik heb de

schappers op hogere functies. Drs.

en één van de zes faculteitsdirecteuren

als vrouwen. Maar dat is niet zo. Tussen

In de medische wetenschappen wordt het

sen instituten om goede wetenschappers

dossiers gezien en de mannen die worden

Marieke van den Brink onderzocht de

ook. We hebben alleen geen vrouwelijke

1999 en 2005 zijn er zo’n 3322 nieuwe

gebrek aan vrouwen in hoge posities vaak

groot is. “Veel mannen bij natuurweten-

benoemd scoren ook niet excellent op alle

benoemingsprocedures van hooglera-

decaan’.

hoogleraren

afgedaan met de opmerking dat vrouwen

schappen maken zich hard voor de door-

criteria. Zij hebben zich bijvoorbeeld ver-

ren en komt tot opmerkelijke inzich-

Volgens Marieke van den Brink is het lage

genoeg dus om vrouwen aan te stellen.”

nu eenmaal zwanger worden. “Maar het

stroom van vrouwen in hun disciplines”,

dienstelijk gemaakt bij het opzetten van

ten. “Potentiële vrouwen worden nog

percentage vrouwen aan de top schade-

ligt niet zondermeer aan het krijgen van

weet Van den Brink. “Ze zien dat er wei-

een opleidingsinstituut, maar qua publica-

te weinig opgemerkt, dat komt mede

lijk voor het innovatieve karakter van de

kinderen!”, roept Van den Brink met de

nig vrouwen zijn en dus ook weinig vrou-

ties houdt het niet over. Ga dan niet bij een

door genderblinde scouts”, aldus Van

wetenschap en een verlies van vrouwelijk

vuist op tafel. “Kinderen zijn niet het

welijke rolmodellen. Dat heeft effect op

vrouwelijke kandidaat wel met die criteria

den Brink.

talent. Van den Brink is werkzaam als ju-

probleem; de omgeving maakt het tot

de instroom van vrouwelijke studenten,

zwaaien en zeggen dat ze niet voldoet

een probleem. Je ziet dat carrière maken

en dat potentieel willen ze niet laten lig-

aan alle eisen. Excellentie is relatief en per

door Esmeralda Tijhoff

nior onderzoeker aan de Nijmegen School

benoemd.

Mogelijkheden

Lakse houding universiteiten

Slechts tien procent van de hoogleraren in

of Management en het ‘Institute for Gen-

prima mèt kan, want veel vrouwen doen

gen. Ze doen daar echt hun best vrou-

definitie schaars. Er zijn veel hoogleraren

Nederland is vrouw (Wopi-cijfers, 2006).

der Studies’ aan de Radboud Universiteit.

het.”

wen binnen te halen. Een voorbeeld zijn

die heel goed hun werk doen, maar niet

Dat zou genoeg reden moeten zijn om

Ze onderzoekt de benoemingspraktijken

In 2006 presenteerden Marieke van den

Volgens Van den Brink is het niet nodig

de Rosalind Franklin Fellowships van de

excellent zijn op alle punten. Dus waarom

op hoog niveau alarm te slaan. Toch ge-

omtrent hoogleraren. “We weten eigen-

Brink en Margo Brouns het rapport ‘Gen-

om mensen die om wat voor reden dan

Rijksuniversiteit Groningen. Dankzij deze

wel van vrouwen verwachten dat ze excel-

beurt dat in Nederland nauwelijks, ook

lijk niet hoe het in de praktijk werkelijk

der en excellence. Een landelijk onderzoek

ook even minder werken aan de kant te

maatregel zijn er in Groningen geweldige

lent zijn op alle punten terwijl er mannen

niet op onze universiteit. In het Ublad

gaat. Het is één grote black box. Ineens is

naar benoemingsprocedures van hoogle-

schuiven. “Wat nou als je echt een uitste-

vrouwen aangenomen.”

binnen komen die maar aan drie of vier

van vier oktober 2007 doet beleidsme-

er een hoogleraar benoemd en vaak is dat

raren’ aan toenmalig minister van OCW

kend iemand hebt, laat je die dan gaan?”

dewerker Age Halma (directie O&O) een

weer een man. Het is interessant om beter

Maria van der Hoeven. Uit dit rapport

vraagt Van den Brink zich af. “Er is een

Het schaap met vijf poten

paar bedenkelijke uitspraken. Zo zegt hij

te kijken wat daar precies gebeurt.”

blijkt dat het verschil tussen het vrouwe-

voorbeeld van een vrouw die al zeven pu-

Bij de sociale wetenschappen en alfawe-

lijk potentieel en het percentage recent

blicaties op haar naam heeft staan terwijl

punten voldoen? Dat is het hanteren van dubbele maatstaven.”

tenschappen heerst vaak het idee dat

Scout

niet meer bijhoudt, ’[…] omdat we al veel

Afwachten

benoemde vrouwen sterk verschilt per

ze nog niet eens gepromoveerd is. Stel

het thema ‘vrouwen aan de top’ een ge-

Van den Brink vond tijdens haar onder-

vrouwen in topfuncties hebben.’ Halma

Wat Van den Brink onder andere opviel

faculteit. Economie en Techniek benutten

nu dat zij over twee jaar zegt: ‘Ik ga een

passeerd station is. Van den Brink: “Hier

zoek nog een mogelijke verklaring voor

ziet geen noodzaak om meer speciaal be-

was de lakse houding van universiteiten.

hun vrouwelijk potentieel het best; Rech-

jaar lang drie dagen in de week werken’.

wordt gezegd: ‘We moeten het niet over

het lage aantal vrouwelijke hoogleraren.

leid te voeren om het aantal vrouwen op

“Er wordt gedacht dat het vanzelf wel

ten, Taal en Cultuur en Gezondheid heb-

Dan valt zij dus af omdat ze een bepaalde

sekse hebben, maar over de inhoud.’ Als

Het probleem begint voor een groot deel

hogere functies te vergroten, omdat het

goed komt. Door de babyboomgeneratie

ben daarentegen een groot probleem met

periode minder kan publiceren. Laat zo’n

er dan gewezen wordt op het relatief lage

bij de wervingsprocedure. In de periode

dat de UU het aantal vrouwen aan de top

22

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

23

Deskundigencolumn

1999-2003 is 64% van alle nieuwe hoogleraren geworven via gesloten procedures, herbenoemingen zijn hierbij niet meegerekend. Bij een gesloten procedure wor-

De deeltijdwerker staat onder druk. De overheid en som-

den kandidaten via (in)formele kanalen

mige feministen willen dat met name vrouwen meer gaan

gevraagd om te solliciteren. Hiervoor wor-

werken. Want, zo wordt gesteld: vrouwen benadelen zich-

den mensen op sleutelposities gevraagd

zelf en de beroepsgroep als ze kiezen voor deeltijd. Dus: om

kandidaten aan te dragen; dit noemt Van

voor vol te worden aangezien moeten vrouwen voltijds de

den Brink ‘scouten’. Ook bij open proce-

arbeidsmarkt op!

dures waarvoor een advertentie is ge-

Wat is er gebeurd met ‘keuzevrijheid’ en ‘er is meer in het

plaatst, worden tegelijkertijd vakgenoten

leven dan werken?’

gevraagd kandidaten aan te dragen.

Dr. Phil Heiligers is als onderzoeker goed thuis in het on-

“Scouten is iets van alle disciplines”, ver-

derwerp ‘deeltijd werken’ en ‘combinatie privé en werk’.

telt Van den Brink. “Scouten is op zich

Bovendien heeft zij zelf twee deeltijdbanen. Dé deskundige

niet slecht, maar ik wil wel een aantal

die we zoeken voor de discussie: deeltijd werken, oplossing

kanttekeningen plaatsen. Scouts hebben

of probleem? door dr. Phil Heiligers

bijvoorbeeld vaak het idee dat ze het hele vakgebied overzien. Iemand die niet in

Een strategie om jaloers op te zijn

baan’, maar wel voor het behoud van keuzevrijheid voor het indi-

hun netwerk zit, valt buiten de boot.” Van

In deeltijd werken is een keuze die wij in Nederland kunnen ma-

vidu. Het ‘kost’ de deeltijdwerkenden namelijk ook iets. Degene

den Brink wijst er dan ook op dat het heel

ken. Uiteraard zijn er voor- en tegenstanders en ook is het in een

die voor een deeltijdbaan kiest, maakt daarmee een keuze die niet

onwaarschijnlijk is dat een hoogleraar alle

aantal sectoren van de arbeidsmarkt ‘not done’ om de deeltijd

op alle fronten positief uitpakt. Wie kiest voor een deeltijdbaan

getalenteerde UHD’s of senior onderzoe-

wens in het arbeidsvoorwaardengesprek te opperen. Toch groeit

geeft aan dat andere activiteiten buiten het werk belangrijk zijn.

kers kent aan alle Nederlandse en buiten-

het aantal mensen dat een deeltijdbaan kiest nog steeds, en niet

Dit wordt in de werksituatie vaak opgevat als een signaal voor een

landse universiteiten of alle kandidaten in

alleen onder vrouwen. In vergelijking met andere Europese lan-

lager ambitieniveau. Zelfs in het geval dat iemand kiest voor twee

aanpalende vakgebieden.

den is in ons land het aantal deeltijders exceptioneel hoog.

deeltijdbanen, speelt toch bij beide werkgevers in termen van loop-

Bovendien is het bekend dat scouts, met

Ruim 45% van onze mannelijke beroepsbevolking is deeltijder te-

baanmogelijkheden de deeltijd aanwezigheid een negatieve rol.

name mannen, over het algemeen een

genover nog geen 20% gemiddeld in Europa en van de in Nederland

Beschikbaarheid, bereikbaarheid, continuïteit zijn onuitgesproken

homogeen – dus mannelijk - netwerk heb-

werkende vrouwen is 75% deeltijder tegenover ruim 30% van de Eu-

normen waar de deeltijder mee te maken krijgt. Voor een deeltijder

ben. Uit interviews blijkt dat scouts minder

ropese vrouwelijke werkenden (CBS, oktober 2006 Webmagazine).

is het van belang zich deze keerzijde van de deeltijdloopbaan te

vanzelfsprekend vrouwelijke kandidaten

Dat politici zich afvragen of

in overweging nemen. “Mogelijk profile-

wij niet teveel uit de pas lopen

ren professorabele vrouwen zich anders

in vergelijking met omringen-

dan mannen, bevinden ze zich in andere

Marieke van den Brink: “Scouts denken het hele vakgebied te overzien. Iemand

de landen, verbaast mij niet.

netwerken (vrouwennetwerken) of wordt

die niet in hun netwerk zit, valt buiten de boot.”

De conclusies die onze politici

de ambitie om hoogleraar te worden an-

Foto: Wieke Eefting

trekken, zijn echter eenzijdig.

realiseren. Om dit negatieve ef-

Signaal voor lager ambitieniveau?

fect te voorkomen, kiezen hoger opgeleide vrouwen vaak op een strategisch gunstig moment een deeltijdbaan, namelijk op het moment dat zij al een stevige

ders uitgedrukt.’’ Een vrouw uit de alfa-

Deeltijdwerkers zouden hun

wetenschappen vertelde Van den Brink

opleiding niet verzilveren, vooral hoger opgeleiden. Verge-

ben. Vervolgens komen gezondheidsdeskundigen met het advies

positie in een organisatie heb-

hoe dit uitpakte: “Mijn eigen promotor

Academic Transfer. Zodoende hebben ook

vuld en teruggestuurd. En er is geen haan

ten wordt dat deeltijd werken - zeker voor hoger opgeleiden

dat deze vrouwen de biologische klok serieus moeten nemen als zij

[…] heeft mij altijd gesteund[…]. Maar

kandidaten buiten de netwerken van de

die er naar kraait! Zorg er als decaan of

- meestal betekent dat ze toch een werkweek van 80% hebben

een kinderwens hebben. Een persoonlijke afweging op maat om-

hij heeft bij mijn weten nooit actief mijn

scouts de mogelijkheid om te solliciteren.

college van bestuur voor dat áls je zo’n

en dat vaak de vrije dag opgaat aan cursussen, congressen en

trent kinderwens en biologische klok kunnen vrouwen alleen ma-

carrière gesteund, mij voorgedragen voor

Bovendien zouden universiteiten meer

rapport onder ogen krijgt, dat je vragen

administratieve afhandeling. Vergeten wordt ook dat veel werk-

ken als zij de vrijheid hebben om op een eigen gekozen moment

dingen. [..] Dat het voor mij net zo telt als

scouts in moeten zetten uit verschillende

stelt op het moment dat een vrouwelijke

gevers hun organisatie niet meer zonder de flexibele inschikke-

een deeltijdbaan te nemen.

voor een man, dat zegt hij ook eerlijk, dat

vakgebieden als zij snel een vacature ver-

kandidaat op de shortlist is afgewezen of

lijkheid van deeltijders overeind kunnen houden. Voorbijgegaan

Het marginaliseren of afschaffen van deeltijdbanen zou een enor-

muntje valt niet.” Deze promotor vergat

vuld willen hebben. Dan heb je een klei-

als er geen vrouw in de commissie zat.”

wordt aan de positieve effecten van deeltijders op de werkvloer:

me stap terug zijn. Historisch gezien was de introductie van de

een vrouw uit zijn eigen groep op het

nere kans mensen over het hoofd te zien.

Ambitieuze vrouwen kunnen het scouten

een frisse wind, met veel energie en een opgewekt humeur.

deeltijdbaan ooit een belangrijk fenomeen waardoor vrouwen de

moment dat hij gevraagd werd ‘namen te

De grotere vijver om in te vissen komt

ook in hun voordeel laten werken: door

Ook de veronderstelling dat deeltijders de productie negatief

stap naar de arbeidsmarkt konden nemen. Uitbreiding van kinder-

noemen’!

de diversiteit, het innovatieve karakter

je zichtbaar te maken en je ambities ken-

beïnvloeden, is tot nu toe niet hard te maken, evenals het idee

opvang nu vat ik dan ook op als een kans om de keuzevrijheid van

van de universiteit en het onderzoek ten

baar te maken bij de scouts. Want op veel

dat deeltijders bepaalde taken ontwijken, zoals leidinggevende

vrouwen én mannen te verruimen. Het imago van de deeltijdwer-

Oplossingen

goede.

universiteiten wordt er momenteel ruim

verantwoordelijkheden. Bekend is dat een aantal negatieve ef-

ker kan daardoor op den duur alleen maar positiever worden.

Door de praktijk van het scouten ge-

Een ander concreet probleem aan de uni-

aandacht besteed aan het vinden van

fecten die aan het deeltijd werken wordt toegeschreven, deels

combineerd met het grote aantal man-

versiteit is het niet naleven van protocol-

vrouwelijke kandidaten. Van den Brink:

het resultaat is van beeldvorming. Bijvoorbeeld leidinggeven

nen op sleutelposities, worden vrouwen

len voor genderneutrale selectie. “Deze

“Geloof in ieder geval niet dat je er met

zou alleen mogelijk zijn bij volledige beschikbaarheid en bereik-

stelselmatig minder voorgedragen. Van

protocollen zijn slechts een begin”, aldus

hard werken alleen wel komt, zelfs goede

baarheid, terwijl in de praktijk voltijd werkende leiders zo vaak

Dr. Phil Heiligers is werkzaam als docent/onderzoeker Sociale en

den Brink pleit er dan ook voor altijd een

Van den Brink. “Wat we nu zien is dat

wijn kan een krans gebruiken.”

op pad zijn dat ook zij niet aan de aanwezigheidseis voldoen.

Organisatiepsychologie aan de Faculteit Sociale Wetenschappen.

open vacature te plaatsen op bijvoorbeeld

deze rapporten niet eens worden inge-

Toch is dit niet een pleidooi voor de slogan ‘iedereen een deeltijd-

Tevens is ze als senior onderzoeker verbonden aan het NIVEL.

24

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

25

Festival

zette een toepasselijke toon die duidelijk

zijn en de waarheid hoog in het vaandel te

als vrouwen en andere betrokkenen binnen

maakte wat het W!SER congres tot doel

hebben. Kortom: waarom wordt de weten-

de wetenschappelijke wereld buiten de ka-

heeft. Bosch’s eigen analyse van de weten-

schap niet wijzer? In haar studie: “De last van

ders zouden treden van het eigen gebied,

schappelijke carrières van vrouwelijke uni-

de overlevering Gender en de herinnerings-

actief bruggen zouden bouwen tussen ei-

versitair docenten in Nederland tussen 1900

cultuur in de wetenschap” legt zij de vin-

landen van kennis en toepassingen, en de

en 1950 liet al eerder zien dat voor vrouwen

ger op vele zere plekken waaronder enkele

kwetsbare infrastructuur van verbindende

het beoordelingssysteem niet hetzelfde

welke laten zien hoe vrouwen minder goed

factoren zouden verstevigen.

werkt als voor mannen. Maar ook in de af-

herinnerd worden en nog steeds minder ef-

Er treden steeds meer vrouwen toe tot

gelopen decennia is uit onderzoek veel ken-

fectieve zichtbaarheid krijgen toebedeeld.

de wetenschappelijke wereld. In hun di-

nis verkregen over de rol van gender in de

W !S.E.R.

versiteit en verscheidenheid hebben ze

wetenschap. De nog immer langzame door-

Er zijn meer dan genoeg gekwalificeerde

onvermijdelijk overeenkomsten of ze zich

stroom van vrouwen naar topposities in de

vrouwen in de wetenschap om een even-

daar nu op willen voorstaan of niet. Ma-

wetenschap valt dan ook op basis van reeds

redig aantal sleutelposities te kunnen in-

ken zij optimaal gebruik van elkaar? Zijn

gewonnen kennis al heel goed te verklaren

nemen in wetenschap, onderwijs en onder-

zij sportief-kritisch solidair in hun eigen-

en op de vraag “waarom zijn er nog steeds

zoek. Deze capabele vrouwen, maar met

heid? Bundelen ze hun krachten in onder-

zo weinig vrouwen in de wetenschap? ” be-

name de academische - en onderzoeksin-

linge solidariteit en nemen ze elkaar op de

staan al heel veel bruikbare antwoorden.

stituten die daarin een rol in hebben, moe-

schouders? Spelen ze elkaar kansen toe en

ten echter wel al dit beschikbare talent

geven ze elkaar kracht in het nemen van

In haar oratie vraagt Mineke Bosch zich dan

(h)erkennen en de kansen en mogelijkhe-

barrières en obstakels? Ik zou wensen dat

ook terecht af, waarom deze kennis niet in

den voor vrouwen in de wetenschap onder-

het antwoord op al deze vragen “ja” was

brede kringen van wetenschappers door-

kennen en benutten. Een festival als W!SER

en ben er stellig van overtuigd dat ieder-

dringt, waarom verspreiding van die kennis

is een holistische momentopname van een

een daar wijzer van zou worden.

zo vreselijk moeilijk te bewerkstelligen is in

rijkdom aan talent en kracht, een blik op

een domein dat geacht wordt rationeel te

wat er in huis is en wat er mogelijk zou zijn

Column

Minister Plasterk : Er is een politieke ‘sense of urgency’ om een lans te breken voor meer vrouwen in de wetenschap. Foto: Anne-Marie van Gijtenbeek

Koekje en identiteit

door Anne-Marie van Gijtenbeek “WISER

de afrondingsfase zijnde ESF/EQUAL pro-

ontmoeten in een informele en uitdagende

I am” , staat er op het T-shirt dat voor

ject ‘Participatie als Prioriteit’. Hierin werk-

sfeer. “Tweedaagse arena voor verfrissende

de gelegenheid van dit festival gedrukt

ten verschillende Europese partners samen,

en confronterende debatten over de bete-

werd. Ik heb mijn best gedaan er een te

wat het festival een interessante internatio-

kenis en implicaties van het werkelijk inclu-

De Nederlander bestaat niet. Natuurlijk niet. Geen mens hetzelfde.

wij Nederlanders allemaal maar zeggen wat we denken. Dat niet,

bemachtigen, want voor mij vatte het

nale dimensie gaf. Merendeels vrouwelijke

sive maken van de wetenschap” beloofde de

Ook in Nederland niet. In het buitenland heb ik ook al geen een-

maar we kijken niet van op van wat een buitenlander onze botheid

goed samen wat ik aan bagage, inspira-

hoogleraren,

onderzoekers

flyer, en voor wie die arena betrad, viel er

dere mensen aangetroffen, overigens. Helaas, eigenlijk, want dan

noemt. We zijn het gewend, vinden soms dat iemand te ver gaat,

tie en opgedane kennis mee naar huis

en politici uit Nederland, België, Denemar-

inderdaad enorm veel van elkaars ervaring,

zou het stukken makkelijker zijn om te zeggen wat ons ons maakt.

maar accepteren dat makkelijker dan de beknotting van het soms

nam en sindsdien met veel enthousias-

ken, Spanje en andere EU landen kwamen

verhalen, strategieën, inspiratie, kennis en

Want we bestaan wel.

botte, vrije woord. Er is maar één volkje dat die botheid weet te

me tracht te verspreiden onder en de-

naar Maastricht en droegen hun steentje bij

vaardigheden op te steken. Hoe maken we

Iets zinnig zeggen over indentiteit is niet makkelijk. Ook dat is een

waarderen en dat zijn wijzelf. Wij gaan graag recht door zee. We

len met een ieder die iets wil bereiken

aan debatten, panels, workshops, lezingen,

wetenschap inclusive, oftewel zowel qua

gegeven. Maar helaas zegt dit meer over ons, over wat wij kunnen

waarderen duidelijkheid en noemen dat eerlijk. Openhartig, eer-

of verbeteren op het vlak van evenre-

trainingen, en masterclass–achtige praktijk-

vorm als inhoud een representatie van wie

en wat ons slecht afgaat, dan over het niet bestaan van onze identi-

lijk..., prachtige woorden. We bruuskeren anderen, maar vinden dat

dige vertegenwoordiging van vrouwen

oefeningen.

erin werkzaam zijn, terwijl wie erin werk-

teit, zoals velen veronderstellen. Degenen die toch een poging wa-

eerlijkheid niemand verweten mag worden.

zaam zijn weer een goede afspiegeling zijn

gen aan te geven wat ons Nederlands maakt, noemen regelmatig

bestuurders,

binnen de wetenschappelijke cultuur, zonder ieder daarvoor benodigd wiel

Het W!SER festival was geen gewoon con-

van de diversiteit van het potentiële aanbod

onze taal. Dezelfde taal spreken schept niet alleen een band. Taal is

Dat heeft ze geweten, onze kroonprinses. We zeiden eerlijk wat we

opnieuw te hoeven uitvinden.

gres, en had door de manier waarop het ge-

aan talenten?

ook identiteit. En hoe je ‘m gebruikt zegt ook veel.

vonden van haar open deur dat dé Nederlander niet bestond. En

organiseerd was een levendige dynamiek en

Een journaliste bijvoorbeeld kwam voor de radio vertellen over haar

dat ene koekje bij de thee! Nou ja zeg, da’s toch achterhaald net

W!SER was de titel van het tweedaags Eu-

laagdrempeligheid. Doordat er een niet stij-

W!SER begon, voorafgaande aan de officiële

reis naar haar land van herkomst. Als klein kind kwam ze van Ethio-

als die zogenaamde nuchterheid. Ook mooie, Nederlandse woorden:

ropees festival op het gebied van Vrouwen

ve en weinig hiërarchische sfeer hing, waren

opening door minister van Onderwijs, Cul-

pië naar Nederland. Zij vond niet dat de Nederlandse identiteit be-

kroonprinses, koekje, achterhaald, zogenaamd.

in de Wetenschap, dat plaatsvond op 4 en

er veel aanknopingspunten en invalshoeken

tuur en Wetenschappen Ronald Plasterk, op

stond, net als onze prinses laatst. Nee, niemand had haar in Ethiopië

5 oktober in Maastricht. W!SER staat voor

voor alle rangen van wetenschappers, stu-

donderdagochtend met de indrukwekkende

speciaal Nederlands gevonden. Wel erg openhartig, dat wel. Dat wa-

Women In Education, Science & Research,

denten, politici en beleidsmakers, HR profes-

oratie van Mineke Bosch, bijzonder hoog-

ren ze in Ethiopië niet gewend, dat zeggen wat je denkt. En laat ze

drs. Désirée Verberk

en is een initiatief van het momenteel in

sionals en genderspecialisten om elkaar te

leraar Gender en Wetenschap. Haar oratie

daar nu een typische Nederlandse mores te pakken hebben! Niet dat

directeur bedrijfsvoering IVLOS

26

Pandora december - 2007

Pandora december - 2007

27

Boeken David Veenhuys

Marlies Brenters

kent, je sterktes en zwaktes, doelen en angs-

Vrouwen: Loopbaan & zelfmarketing

Een vrouw heeft zeven gezichten; ont-

ten. In korte hoofdstukken met onderwer-

Hoewel vrouwen allang studeren en diplo-

dek de godinnen in jezelf

pen als ‘Eerst winnen dan vechten’ en ‘Maak

ma’s behalen, worden veel sleutelposten

De Griekse godinnen zien we nog steeds te-

sterktes van je zwakheden’ en aan de hand

nog altijd door mannen bekleed. Boven-

rug in ons dagelijks leven. Athena als godin

van voorbeelden uit het dagelijks leven, laat

dien verdienen vrouwen gemiddeld onge-

van de kunsten leent haar naam aan kunst-

Chin-Ning Chu zien hoe iedere vrouw kan

veer twintig procent minder dan hun man-

academies, en als godin van de wijsheid is

bereiken wat ze wil.

nelijke collega’s. Dat heeft twee oorzaken.

ze beschermvrouwe van universiteit en we-

Bruna, 2007. 200 p., €16,95 (gebonden)

Ten eerste hebben vrouwen vaak te weinig

tenschappers. De onconventionele Artemis,

zelfvertrouwen om de baan en het salaris

de contemplatieve Hestia, de loyale Hera,

Abby Seixas

te eisen waar ze recht op hebben. Maar

de zorgzame Demeter, de ontvankelijke

Zoek de Diepe Rivier in jezelf; zet rust

wat erger is: vrouwen hebben veel last van

Persephone en de sensuele Aphrodite zijn

op je agenda

negatieve vooroordelen.

niet alleen Griekse godinnen, maar ook

‘Moderne vrouwen hebben niets aan lessen

Om dit te veranderen en vrouwen te leren

personificaties van Jungiaanse archetypen

time-management om nog meer bezigheden

hoe ze zich in deze mannenmaatschappij

die als onzichtbare krachten ons leven stu-

in hun toch al volle agenda te proppen. Ze

beter kunnen ‘verkopen’, analyseert Veen-

ren. Als een vrouw bereid is haar zeven

hebben juist hulp nodig om aan de rem te

huys deze vooroordelen en legt hij vervol-

gezichten te zien kan zij meer betekenis

trekken, zichzelf te hervinden en zich weer

gens uit hoe je die op intelligente wijze en

geven aan haar leven.

bewust te worden wat er echt toe doet.’ De

met humor kunt ontkrachten.

Artemis & co, 2007. 337 p., €19,95

daad bij het woord voegend, begint Abby

Business Contact, 2007. 132 p., €17,50

Seixas boek Zoek de diepe rivier in jezelf met Rosemarie Buikema & Iris van der Tuin

drie nuttige tips: 1 Besef dat je je niet hoeft

Aukje Delahay & Marianne van der Pool

(red.)

te laten meeslepen door de druk-druk-druk-

De Carrièrecoach

Gender in media, kunst en cultuur

cultuur. 2 Zoek steun, dan is het eenvoudiger

Waar ligt je passie in je werk en hoe com-

Het nieuwe handboek voor Gender- en

rust te vinden. 3 Houd een dagboek bij om je

bineer je dat met je privé-leven? Hoe com-

Vrouwenstudies in de Cultuurwetenschap-

innerlijke stem te laten spreken.

municeer je beter met je baas en collega’s?

pen, met een stevig Utrechts stempel. Gen-

Een nuttig boek voor het nieuwe jaar!

Kun je creatiever reageren op veranderin-

der in media, kunst en cultuur plaatst het

Altamira-Becht, 2007. 284 p., €18,95

gen zoals reorganisaties, overplaatsing naar

proces dat genderstudies heeft doorge-

het buitenland of nieuwe zorgtaken thuis?

maakt binnen een academische en maat-

Rebecca de Kuijer & Saron Petronilia

Zomaar een aantal vragen die bij je kunnen

schappelijke context en biedt daarnaast in-

Schoonheid 360 graden; beautytips uit

opkomen in de drukste fase van je leven.

zicht in specifieke ontwikkelingen binnen

de hele wereld

Hoe voorkom je dat je in deze fase op-

cultuurwetenschappelijke disciplines.

Schoonheid 360º bevat schoonheidsgehei-

brandt? Dit heldere boek helpt je om hier

Als een rode draad lopen door het hele boek

men uit alle windstreken. Het is een zin-

antwoorden op te geven.

heen de verhalen over women warriors,

nenprikkelend boek, vol verzorgingstips

Spectrum, 2007. 176 p., €14,95

van mythologische figuren als Antigone tot

om lekker in je vel te zitten. Leer ontharen

Jeanne d’Arc en Lara Croft, en van Florence

met suikerpasta van de Egyptische Salwa.

Caitlin Friedman & Kimberly Yorio

Nightingale tot Madonna. Daarmee biedt

Laat je inwijden in de badhuisrituelen door

De baas zijn zonder een bitch te worden

het boek, behalve een degelijke inleiding

de Marokkaanse Rachida Iaallala. Leer de

Het is nooit eenvoudig om de baas te zijn,

op het vakgebied, ook een interessante col-

magie van schoonheid kennen van heks

maar voor een vrouw is het twee keer zo

lectie van ‘women who fight back’.

Susan Smit. Met behulp van dit boek maak

moeilijk. Wanneer een vrouw autoriteit

Coutinho, 2007. 337 p., €19,95

je je eigen kuuroord thuis. Dat kan heel eenvoudig met ingrediënten uit je keuken-

uitoefent en zware beslissingen durft te nemen, hoe vaak wordt dan niet door haar

Chin-Ning Chu

kast of fruitmand. Goedkoop en natuurlijk!

ondergeschikten rondgebazuind dat ze een

De kunst van het oorlog voeren voor

Bruna, 2007. 147 p., €16,50

kreng is? Kimberly Yorio en Caitlin Friedman

vrouwen; winnen zonder confrontatie

nemen vrouwen stap voor stap mee langs

Dit is het eerste boek waarin het bekende

de grondbeginselen van het leidinggeven,

handboek van de taoïstische generaal-filo-

te beginnen met de belangrijkste functies

soof Sun Tzu (De kunst van het oorlogvoe-

en rollen die een manager vervult, en reiken

ren) specifiek voor vrouwen wordt uitgelegd

de lezers dan alle instrumenten aan die ze

en geïnterpreteerd. De strategieën van Sun

nodig hebben om de teugels te grijpen, suc-

Tzu vereisen een diep begrip van de men-

cesvol te zijn en zelfvertrouwen te hebben.

sen en de omgeving waar je mee te maken

Sirene, 2007. 239 p., €18,95

krijgt. Maar nog belangrijker is dat je jezelf

28

Pandora december - 2007