page 1 - Januari 2015 Diemensies Exposed Journal of Psychology Groningen Fruit Dear reader... NL January page 1

page 1 - Januari 2015

Diemensies Exposed

Journal of Psychology Groningen

Fruit Dear reader...

NL

January 2015 - page 1

Januari 2015 - page 2

COLOFON [DIEMENSIES] is the magazine of the faculty of Psychology of Rijksuniversiteit Groningen and collaborates with Study Association VIP. [BOARD 2014 - 2015] [CHAIR] Isabelle de Harder [EDITORS IN CHIEF] Yfke van der Ploeg and Laura Meijer [TREASURER/SECRETARY] Jacobien van Klinken [ILLUSTRATIONS] Roos Cornelius Bram Dirven Niels Lohmann [PHOTOGRAPHY] Ilse Noordhof [LAYOUT] Mieke van de Wetering [EDITORIAL BOARD] Fionneke Bos Roos Cornelius Ruben Groen Isabelle de Harder Tamarinde Haven Ingrid Hekman Phil Hulscher Jacobien van Klinken Hille Maarsingh Alexander Meijer Laura Meijer Ilse Noordhof Yfke van der Ploeg Anne Varvik Anne van Vliet Ruud Wassink [ADDRESS] Psychologisch Instituut Heymans M.0032 Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen

CONTENTS

55th volume, 3rd edition

ENGLISH Preface Curricula, curriculé, can I verbalize my dismay? Anonymous Lectures in Seoul The evil accent

NEDERLANDS Opiniemensies Lectures in Seoul Testpanel TBS; ervaring niet vereist What do women want? Een wetenschappelijke ode aan lezen Een kwestie van interpretatie Wonen, leven en reizen in Centraal- en Oost-Europa VIP

Diemensies Diemensies

zoekt schrijvers is looking for writers! you enjoy writing stories or houding poemsenmaybe? VerzinDo jij weleens verhalen? Heb jij een kritische een scherpe mening? je misschien (in het geheim)? HebDo jij een Do you haveSchrijf a critical viewgedichten and a sharp opinion? you have unieke kijk op de wereld? Dan zoeken jou! aninteressante, interesting, unique perspective on thewijworld?

[E-MAIL] [email protected] [INTERNET] www.diemensies.nl [TELEPHONE] 06-14227088 [©2014] Diemensies All rights reserved. Nothing from this edition may be copied, distributed, stored in a digital file, published, or in any way, it be electronical, mechanical, by photocopies, recordings, or any other way, without consent of the editorial board beforehand.

you interested? Come meeting (‘s Ben je Are geïnteresseerd? Kom een keer join langsusbijindeavergadering woensdags om 17:00 in H.222) of stuur een e-mail naar (Wednesdays at 17:00 in room M. 0070) or email: [email protected] [email protected]

page 2 - January 2015

3 4 6 8 9

11 10 16 21 28 29 35 37 39


PREFACE

Dearest reader, I’m so glad that you’re reading this right now, because this edition is especially made for you! You might think of us as a couple of students that simply like to write, but there is more to it than that. We like to be read as well! And that’s the reason why we try to make every edition as special as possible. We brainstorm about themes that might interest you, try to improve our writing skills by giving each other feedback and even asked students from Minerva to provide us with the best illustrations and take care of our lay-out. As you might have figured out by reading the above and our title, this edition we are taking this one step further, as we have made YOU our theme. If you turn the following pages we will show you some insights into our development process and you can read more about why people don’t read that often anymore, but should according to Laura and to top all that, there is a letter addressed to you. Have fun! And don’t hesitate to contact us at diemensies.gmw@ rug.nl if you want to help us improve our magazine, respond to articles you’ve read or even might think about writing for us!

Isabelle de Harder



CURRICULA, CURRICULÉ, CAN I VERBALIZE MY DISMAY? Ruud Wassink What brought you to study Psychology? Is it the fascinating

the programme’s treatment of the first and second requirement

concept of the mind, to help people, or to study the scientific

that a critical attitude is nothing more than a reminisce of what was

method? While there may be as many reasons as there are

once understood by critical thinking. While attempting to master

students, the University of Groningen offers only one curriculum.

all the required skills and knowledge, students are passively led to

It turned out to be much harder than initially thought, but I think

believe that whatever it is that a scientific discipline constitutes,

I have managed to reveal some significant forces responsible

psychology is its benchmark. In order to render this perspective

for the creation of our understanding of scientific psychology

intelligible and one to take serious, I will start off discussing

and its concomitant education programme. However, that will

critical developments that preceded our current perspective on

not be the main goal of this essay. I will argue that because

psychology as an established science.

of particular historical developments in our approach to the science of psychology, we are trained and educated in one style

During the 40’s of the previous century, there were significant

of reasoning. I am not directly criticizing this style of reasoning,

interactions between leading behaviorists and philosophers of

but I will show and argue that our lack of understanding of other

science. Back then, philosophers of science were often scientists

approaches is to the detriment of our understanding of what it

affiliated with the natural sciences, sciences like physics or

is to reflect critically. While I encourage everybody to take effort

chemistry. During that period, some very influential scientists and

in reading the entire essay, I feel obliged to warn you; the truth

philosophers developed and tried to pursuit the goal to unite all

might be more than you have bargained for.

the sciences, to establish the nature of the relationship between psychology and the natural sciences (Cat, 2013). It was argued that

Let us start with some notes on the curriculum. A student that has

the nature of this relationship could only be revealed by empirical

completed the Bachelor is assumed to be able to demonstrate

means, and was not deducible by logical analysis of natural laws.

academic abilities, such as reading, presenting, writing, and

However, the nature of this relationship did demand that the

studying, complemented by discipline specific skills like applying

object of inquiry in both sciences should be translatable, that is, the

statistical knowledge and research methods. During the bachelor,

object of scrutiny in one science should be deductively deducible

students will be lectured and ultimately tested on the respective

from the other. In other words, constructs of psychologists should

abilities and skills, be it explicit or implicit. The Bachelor thesis

be objectively measurable. This amounted to psychologists using

is generally regarded as a test of whether you are able to apply

visual experience to observe behavior and instruments, just like

those skills to the overarching goal of each scientific discipline,

physicists observe bodily change of observable matter and output

doing research. Subsequently, the Master’s curriculum intents to

of instruments too. This development had several consequences,

prepare students to be “able to perform research independently,

among which the idea that all sciences should use the same

[consisting of acquiring] the necessary specialized topic related

physicalist language, making sure that no scientific activity can

knowledge and skills to analyse and reflect critically.” It follows that

ever get contaminated with other, unscientific languages (often

in order to pursuit scientific incentives, one needs to be able to

related to the argument that science should withdraw from

demonstrate skills in acquisition of relevant knowledge, methods

any kind of metaphysical prepossessions). The physicalist thesis

of analysis, and be in possession of means to critically reflect. I

demanded an intersubjective observation language, resulting

get the feeling that each of these requirements is hoped to be

in that we should only use words that could be acquired and

categorically different from each other, each in need of a separate

validated by intersubjective means like, for instance, instruments.

leaflet. However, I want to show and argue that it is exactly due to page 4 - January 2015


While I do not firmly reject any of the foregoing developments,

in some topic or another. Whatever year one is in, the material

I do question one that has implicitly accompanied these

is often presented in anachronistic style to the student,

developments, influencing research incentives and the

advocating a naturalist attitude emphasizing that the scientific

curriculum of Bachelor and Master degrees we are familiar with

approach is uncontaminated from anything, even its history.

today. The development I refer to is the following. The physicalist

This applies to all the courses, including Statistics and other

language was advocated, among others, by philosophers of

research methods courses. Each course tells you time after time

science like Neurath and Popper (Smith, 1981). They argued

the facts that science has produced and established. Students

that scientists, or at least the type of scientist that aligned with

are also lectured one statistical method without ever hearing

the logical positivist ideals, should favor an uncontaminated,

of the existence of other approaches even once. I must admit,

neutral language in order to formulate a database of scientific

teachers presumably never take the liberty to tell students

results rather than pursuing projects that tended to make

that this is the right approach to scientific problems, having

realist statements. This development is especially of interest to

embraced Popper’s falsificationism, or, I should say, accepted

psychologists, for it assumes that a database of knowledge is

his doctrine of “critical reasons” (Popper, 1983, p. 25).

worth pursuing as an end in itself, relying in important ways on the assumption that scientific psychology is in some sense

But, again, without being aware of developments that led up

self-corrective.

to Popper’s position, without knowing of alternative accounts, and without vision of how psychology research will develop.

The Self-correctiveness thesis, as a characteristic of the scientific

No, you will never hear any such an affirmative in any of the

method, implies that whatever factual knowledge science

courses that students are obliged to follow. However, I am

has established, in the long run research will correct earlier

curious about whether it is possible to resist the temptation

findings if they did not represent actual state of affairs in the

of believing that what you have learned and embraced as a

world (see, for instance, Laudan, 1981). Assuming that science

scientific means of scrutinizing problems is not also the right

will correct itself ultimately, it could indeed be an enterprise

means of scrutinizing problems. I can hardly imagine any

worth pursuing in order to find as many of those relationships

cognitive dissonance still being manifest after four years of

in the world as possible. However, in order to think that this

hearing the same concept insensitive approach. And if there

assumption itself is enough to advocate a science of psychology

is any, one still lacks methods to readily defend this intuition.

that is self-corrective, one should be aware of the fact that,

It says in the learning outcomes of the MSc-programme of

without elaboration, this position assumes that structure is

Psychology that a MSc student has acquired the “necessary

rooted in the world, and that this structure is imposed on the

specialized topic-related knowledge and skills to analyse and

process of concept creation. I think that this assumption does

reflect critically”. I wonder and ask, to what attitude, capacity,

not have to be harmful for the natural sciences, but it is to the

ability or other cognitive or behavioral output does ‘critically’

field of psychology and it has severe consequences for research

refer in this highly praised curriculum of the Psychology

practices and education. For the remainder I will only focus

education programme?

on consequences related to the curriculum of Bachelor and Master degrees. Let us assume that I have touched upon an implicit goal of experimental psychologists, ‘understanding the human mind by stacking evidence-based theories that have not yet been refuted’. In order to comply with this research incentive, one should first have general knowledge of the facts that have

References

been established (only factual until rejected) in order to get

Cat, J. (2013). The unity of science. http://stanford.library.usyd.

a grip on discipline-relevant concepts. It follows logically that

edu.au/entries/scientific-unity/

our curriculum is stuffed with filling that ensures our gaps of

Laudan, L. (1981). Science and hypothesis: Historical essays on

knowledge are taken care of. While I will not judge whether this

scientific methodology (p. 6124). Dordrecht,, Holland: D. Reidel.

implicit goal does any harm to experimental psychology as a

Learning outcomes of the MSc-programme of Psychology.

scientific discipline, I do want to show and argue that this has

A short document included in your MSc bull.

one dire consequence for the education of its students.

Popper, K. (1983). Realism and the aim of science: From the postscript to the logic of scientific discovery. Routledge.

The first two years of the trajectory consists of learning factual

Smith, L. D. (1981). Psychology and philosophy: Toward a

knowledge produced by established disciplines of psychology.

realignment, 1905–1935. Journal of the History of the Behavioral

The other two years give students opportunities to specialize

Sciences, 17(1), 28-37.



(ANONYMOUS)

Dear reader, I hate and I pity you. My resentment for you comes from the fact that I, the writer, need you, the reader. This dependence makes me feel insecure and inadequate. But I find solace in the fact that you, when it comes to my writing, are as helpless as I am. Yes, I realize these accusations must come somewhat unexpectedly and because of this you might not even be entirely sure what they are really about. For this reason, and for this reason only, I will explain to you the nature of my rage and anguish. You see, the reason I, or any writer for that matter, write, is this: I wish to triumph over the suffocating pressure of society, the depressing nihilism that follows from the meaninglessness of life, and most of all, the volatility of my emotions. You might think: “Who doesn’t?”, and I suppose I am not unique in this. Nonetheless, where others might take up yoga or open a chain of smoothie bars to cope with their existence, I find my meaning and sense of self-worth through writing. And that is where you come in, dear reader. You are the necessary evil to my divine solution to life’s problems. You are the menace I have to face before I can get my much desired satisfaction, the monster I have to defeat to drink the ambrosia of fulfillment. You see, to make a living doing what I love, I need to give you what you love. And you, my bourgeois arch enemy, love all the wrong things. You want to read things you can identify with. You want accessible, smooth and easy. You want cheerful and light-hearted. You want an escape from the jagged, crude reality we live in, not a confrontation with it. When asked for a good read you’d probably think of Harry Potter. When I say Romance you think roses, wine, and a sundown. When I say sexual, you think Fifty Shades of Grey. But those things are not literature; they are not what make a novel a novel. For a novel is a testament to the purity as well as the depravity of our minds, the perversion of the human condition. It reaches beyond what is accepted, expected and acknowledged. It defies taboo and opinion. It’s an effort to convey a deeper understanding of humanity and life through storytelling. And so it is Steinbeck, Orwell and Hemingway who will teach you, enrich you and enlighten you. Fuck fifty shades. It is Miller and Nabokov who will show you the meaning of sexuality and perversion, as well as true Romance. And if you thought Voldemort was evil, you should meet captain Ahab.



If you haven’t done it already, go ahead: tell me I’m a pretentious asshole and I’m full of shit. Do it. I dare you. I deserve it, too. Tell me to choke on my bloated ego. Tell me I’m a farce, a pompous pretender. A narcissistic maniac that embodies the very ignorance and arrogance he boasts to transcend. Tell me to drown in ink. Dear reader, I might’ve let myself go there for a moment. Now that my tantrum has passed, the smoke that came from my ears dissolved, and my nostrils no longer are flaring, I can see things are not as bad as I might have portrayed them to be. As an apology I’d like to offer you a business arrangement. You see, the novel, my job, is dying. It is under heavy fire from all sides. The movie industry, social media technologies, internet blogs, commercialism and the no-patience culture-wave are all real threats to my chosen profession of novelist. No one reads books anymore, and if they do they read commercial filth. In this day and age it is hard to make it without going commercial (even though that kind of destroys the whole idea of making ‘it’ if you ask me). Commercialism is the pretense that “what is good sells, and what sells is good”, and it is the latter statement especially that rules people’s minds. And this will be the death of the novel, for the novel is the art of telling the truth (and much more), and honesty isn’t very popular right now. Still, I firmly believe that, as Mark Twain said it best, “Truth is the most valuable thing we have. Let us economize it.” What I offer you is simple: You buy my book once it is finished, and I forgive you your terrible ignorance and your laziness. And as a bonus I’ll throw in another letter to you, one that will be filled with honey-tongued flattery and praise for your sharp mind, tremendous wit and of course, your impeccable taste. A small sum of money for a good read and the forgiveness of your literary sins. A very decent bargain, I’d say. PS: Even though I would really like to inform you about the title of my book and the date of its release, I’m afraid I cannot yet call myself lucky enough to have found a publisher. However, should I find one in the future, I’ll be sure to advertise it here in Diemensies. Yours sincerely, An aspiring young writer



LECTURES IN SEOUL Tim Hulscher While living in Seoul, South Korea, for my study abroad I had the privilege of experiencing many beautiful, as well as many awkward and weird moments. This has become an ordinary routine since I have set foot in South Korea. After experiencing multiple embarrassing moments one might think you start to build a tolerance level, sadly this does not seem to work for me. As most international students do, apart from the spicy food, an abundance of technology and plastic surgery trends, they immediately notice the striking difference in educational systems. The same was true for me. While studying for two years in the safe confines of de ‘Uithof in Utrecht’ where the average lecture consists of obviously lecturing, group discussions, presentations and sometimes arguing with a lecturer, now I was in for something completely different. In Korea a lecture consists of solely lecturing, nothing more and nothing less. Students are mostly not even allowed to ask questions while the usage of smartphones or sleeping in class is strangely enough accepted. As for the universities, they seem to have adopted the American educational systems, complete with varsity jackets for every department, libdubs, sports teams and cheerleaders. They do not seem to have adopted nor have seen the benefit of student participation and interaction in teaching (yet). In Korea a teacher is perceived to be high above the students in the hierarchy, and this becomes rather clear while attending Korean classes. Exchange students often make the mistake to ask for elaboration of the theory on a certain concept. When a student asks something during the lecture it mostly results in a one minute stare down followed by complete ignorance of the situation. page 8 - January 2015

A fellow exchange student had even received an e-mail from a lecturer after she had dared to ask for further explanation on a topic. In this e-mail the lecturer had kindly told her to not ask any questions anymore and to sit silently at the back of the class room for the rest of the semester. Witnessing this, I wondered about the clearly visible results of this passive teaching method in Korean society. Most Korean students seem to be not that experienced in speaking English while most of them have been enrolled in English classes or after school courses from a shockingly young age. The same goes for presentations, they are not good at that part. The passive attitude that is already deeply rooted in the educational system does not allow students to actively practice the theory they have obtained in the classroom. However, a noticeable fact is that more and more students and professors go abroad. Upon return to Korea they then have an adapted teaching method that encourages the student – lecturer interaction. This for me was an eye opener, since I found myself complaining about the Dutch system back in Utrecht more than once. Now, I do not want to take that all back, I still see our shortcomings but I have learned to appreciate our Dutch ways in the lecture rooms a little bit more.


THE EVIL ACCENT

Nina Mooij

Why are villains in American films often British? Anyone who has watched an American action movie or two, has noticed a pattern of English actors appearing as the antagonist, or simply put, ‘the bad guy’. A simple google search provides multiple rankings of ‘The Best British Baddies’, ranked from best to worst and vice versa. There are often hundreds of actors featured on these lists, of which a few names stand out: Gary Oldman, Alan Rickman and mister Hannibal Lecter himself, Anthony Hopkins. All are eloquent and established actors, so why are they typecast as villains in these movies? The answer is simple: the traditional English accent or ‘RP’ (Received Pronunciation) has always been considered an academic accent. The hyperbolic image of a stuffy Oxford professor who has dedicated all hundred-and-one years of his life to studying the perception of Asgenian Jews in Indian literature from 1760 to 1770, might as well be the poster child for the traditional English accent with which this fictional professor would undoubtedly speak. To put it crudely, British is brainy. English bad guys are often evil masterminds who may not be as physically intimidating as your average bulked-up killer, but they

make up for it with terrifying and deceitful cleverness. This is not to say that there are no clever American villains: there are, and many of them. However, not all of them are a wicked genius in their own right, whereas most Brits are. Ironically, when a director really wants to bring out the ‘big guns’, they often use an elderly English actor (or at least an actor who can put on a halfway decent British accent) to make their antagonist as spine-chilling as can be. There’s nothing scarier than a murderer who outsmarts your every turn, or at least that’s what the movie would have you believe. It makes sense that even excellent actors such as Anthony Hopkins, Gary Oldman and Alan Rickman are typecast as villains: their accent is an excellent feat to make a character more frightening. For the convincing movie killer, his best asset can be his voice. Buzzfeed says it best in their top 100 of ‘Best British Movie Bad Guys’: “Evil, thy accent is English”.



Sonja, Sanne en Geke, Eerstejaars sociologiestudentes

geven.

ruzie. En Geke, dat broodje bapao is niet goed voor je!

Ingrid: Ik zat echt te wachten tot iemand dat antwoord zou

en ik reageerde erg defensief op mijn tutor. Het liep uit op

Geke: Hun seksleven.

Sonja: We hebben net feedback op ons verslag gekregen

Wat kunnen mensen beter voor zichzelf houden?

Wanneer voelden jullie je exposed?

Sanne: Door ziekte was ik vorig jaar veel afwezig op school. Ik liep achter en deed op een gegeven moment mijn best

*iedereen buldert van het lachen*

niet meer, ik draaide eromheen. Hier was ik me alleen niet hebben en het duidelijk is dat ze hulp moeten zoeken. In

mij wel echt een eye-opener.

Geke: Ja. Of als mensen het met je over hun problemen

bewust van, tot een vriend me er op aansprak. Dat was voor

plaats daarvan praten ze weer door over hun probleem. Of

beter zelf ontdekken.

wel dat ik het type mensen dat zo doet nu direct herken:

netjes. Dan bepaal je te veel hun beeld. Mensen kunnen het

omging en zette de hele klas tegen mij op. Voordeel is

kritiek op de één niet met de ander bespreken. Dat is niet

ook, maar toen werd zij boos dat ik met iemand anders

Sanne: Als je in een nieuwe groep mensen zit, moet je

uit elkaar. Zij werd vriendinnen met iemand anders en ik

als mensen irrelevante dingen zeggen.

Geke: In de derde klas had ik een vriendin, maar we groeiden

‘’Ooh jij bent echt een Yvette’’. Dat bespaart me confrontaties.

Op speciaal verzoek een mooi filtertje over de foto heen gegooid.



OPINIEMENSIES

Ingrid Hekman & Yfke van der Ploeg

In this feature we interview people we meet at our faculty, asking strangers to answer some of our burning questions. This special edition we are opening up a bit ourselves as well by showing you, our Dear Reader, how we work behind the scenes, which is why we were wondering: When did you feel exposed? And what might people better keep to themselves? Ingrid and Yfke entered the Heymans canteen to find out, and met some interesting people!

I have no memory of being exposed.

When I was singing in public, in a musical.

When did you feel exposed?

When did you feel exposed?

Sophia (20), first year Psychology student

Claire (19), first year Psychology student

Ingrid: You’re a very open person then? What should people keep

I guess so.

to themselves? Hurtful

opinions,

prejudices

or

like racist

What should people keep to themselves? Bad things, but friends can tell me anything.

comments. And Sophia’s feet: Here’s a picture of Claire’s arm.


Januari 2015 - page 12 page 12 - January 2015


In het geval van broodbeleg ligt weliswaar de verdeling anders, maar er zijn duidelijk meerdere doelgroepen die gelokt moeten worden om het product te kopen: De Ruijter is verfijnd (de sierlijke gouden letters), er wordt met dit soort verpakking duidelijk gemaakt dat er nagedacht is over het product, dat dit een exquise en heel puur (de chocoladebruine achtergrond) voedingsmiddel is, voor mensen met smaak. De verpakking Venz-hagels met funnies is op een heel andere groep gericht. Met felle kleuren, grappige tekeningetjes en mopjes spreken ze kinderen aan. Nu zal er over het algemeen weinig verschil zitten tussen de overeenkomstige hagels, maar ouders maken graag hun kinderen blij met de schreeuwerige, kleurige verpakkingen hagels. Nu is er nog een andere groep mensen die ook hagelslag willen eten, maar een bewuste keuze willen maken in verband met het milieu en de situatie van de cacaoboeren. Gelukkig voor deze specifieke groep mensen is er nóg een soort hagelslag: Fair Trade. Aan het ontwerp van dit doosje is nagedacht over het pure karakter van het merk en hoe dit visueel naar voren gebracht kan worden. Het lettertype is eenvoudig, zonder tierlantijntjes, de achtergrond is een beetje gebroken wit, er is gedacht aan het weergeven van de smaak in een signaalkleur (blauw) en er ligt, heel puur, een hoopje hageltjes. Ook al ben ik met veel verschillende dingen bezig met betrekking tot vormgeving, ook ik heb mijn lievelingslettertypen en voorkeursopmaakelementen. Ik denk dat het een stukje gemak is; je kent het al, je hoeft niet na te denken of te zoeken tussen al die lettertypen, je weet al wat werkt. En soms is het gewoon een standaardfont, je denkt er niet over na. Het is tenslotte zo dat er door een goedgekozen lettertype in een prettige lay-out fijner heen gelezen wordt.


Januari 2015 - page 14 page 14 - January 2015


Misschien kun je de tijd nog wel herinneren dat lettertype en uberhaüpt de opmaak van datgene wat je schreef je wel veel uit maakte. Denk aan de (om mijn eigen generatie aan te spreken) als kind geschreven mailtjes met veel kleuren, hoofdletters en smileys en het nooit meer uit je hoofd te krijgen beeld van je MSN Messenger lijst.

Lettertype en opmaak zijn niet meer zo vaak in onze gedachten te vinden, maar beïnvloeden ons natuurlijk onbewust wel. Denk maar aan de verschillende lettertypes en opmaak die merken, kranten, tijdschriften en ook natuurlijk de Diemensies gebruiken. Dat heeft natuurlijk een reden!

Het is dan ook dit keer bij TestPanel dat we onze vormgever Mieke aan het woord laten. Het testen van lettertypes en/of bepaalde opmaak is natuurlijk lastig en als schrijver kijk ik ook niet zo veel naar het lettertype dat ik gebruik. Mij gaat het om de inhoud en toch kunnen het lettertype en de opmaak mijn stuk maken of breken. Een stuk volledig geschreven in Comic Sans MS, met veel HoofdLetters, Rare Kleuren en smiley’s ADLKJFG wordt toch echt minder serieus genomen. Hoe er verder tegenaan gekeken wordt dat vragen we aan de expert!

Vormgeving is heel bepalend voor het imago van een krant. Als je eens kijkt naar de verschillen tussen een editie van de Volkskrant, de Telegraaf en de NRC Next is duidelijk te zien dat er verschillende doelgroepen worden aangesproken. Waar de Volkskrant netjes, gedistingeerd en geordend is (lettertype, het logo van de krant, duidelijk raster in de kolommen), heeft de Telegraaf er alles van weg dat alles een enorm drama is: grote koppen, tranentrekkende foto’s en dikke balken om alles te onderstrepen. De NRC Next spreekt weer een andere doelgroep aan door het vlotte karakter, de heldere kleuren, veel korte artikelen en het gebruik van illustraties. Het spreekt wellicht voor zich, maar het is essentieel om je doelgroep te kennen. Studenten, zakenlui of huismoeders, iedereen wordt aangesproken door andere vormgevingsaspecten.



TESTPANEL

Isabelle de Harder & Mieke van de Wetering

Lettertype, niet bepaald stof die veel mensen tot denken aanzet. Op die enkele keer na dat je iets anders schrijft dan voor je studie of werk misschien. Dan komt het wellicht in je op om een keer een ander lettertype te kiezen, of nou ja, anders… als je daarmee je gewaagde (ahum) keuze bedoelt van Garamond in plaats van Times New Roman of Cambria. Waarschijnlijk is het je niet eens opgevallen dat de verschillende lettertypes ook daadwerkelijk in hun eigen lettertype zijn geschreven en zelfs al was je dat wel opgevallen, dan kan ook jij zien dat ze niet veel van elkaar verschillen. Januari 2015 - page 16


De chaos in de kliniek waar ze werkte was echter niet uniek. Uit het parlementair onderzoek van 2006 bleek dat het in alle tbs-klinieken de dagelijkse praktijk was: - Chronisch tekort aan deskundig personeel; - Hoge werkdruk; - Willekeur in de beoordelingen; - Gebrek aan effectief bewezen behandelmethoden. De werkelijkheid sijpelde voorzichtig naar buiten, maar werd door spectaculairdere nieuwtjes over bijvoorbeeld tbs’ers die tijdens verlof ontsnapten overschaduwd. Klinieken kwamen in opspraak wegens ‘wantoestanden’: bijvoorbeeld tbs-kliniek Oldenkotte in Rekken in 2008. Zo was het ziekteverzuim explosief gestegen en kon overwerkt personeel geen verlof meer aanvragen. Ongeschoolde krachten deden werk dat ze niet mochten doen, zoals het verstrekken van medicijnen. Baliemedewerkers werden ingezet als sociotherapeuten. Tbs’ers liepen onbegeleid rond terwijl dit niet mocht, of ze werden op onregelmatige tijden in hun cel opgesloten. En er vielen gewonden. Ernstige problemen die wél het nieuws haalden. Alleen gaf ditmaal de politiek er een andere draai aan. Staatssecretaris Albayrak van Justitie antwoordde op Kamervragen dat de problemen in Oldenkotte niet in eerdere onderzoeken naar voren waren gekomen. Ze negeerde het gehele parlementaire onderzoek, waarbij zij destijds zelf ook lid was van de commissie die dit onderzoek uitvoerde. Toch hield ze zich onwetend en beperkte ze de personeelsproblemen tot deze kliniek, met als specifieke oorzaak: de afgelegen ligging.

Waarom werden de werkelijke problemen niet aangepakt? Door het parlementair onderzoek had Léonie goede hoop op verandering, die ongegrond bleek: ‘’Ik had echter beter moeten opletten tijdens de openbare hoorzittingen. Niet alleen de problemen werden onthuld, ook de mechanismen die ze in stand hielden kwamen ter sprake. (…) Behoudzucht en kortzichtigheid werkten verlammend op de geest van de forensische psychiatrie.’’ Jan Swinkels, bijzonder hoogleraar Richtlijnontwikkeling in de Geestelijke Gezondheidszorg zegt het volgende over deze kortzichtigheid van psychologen: ‘’Er zijn nog heel veel behandelaars die vinden dat zij professioneel autonoom zijn. Zij trekken zich dan ook niets van anderen aan en bepalen het zelf wel. Mijn stelling is dat dit nu niet meer kan. (…) Wij moeten ervoor oppassen dat wij in één keer te veel afdwingen. (…) Als al die behandelaars wegliepen, zouden wij ons ook geen raad weten.’’ Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg meldde in 2006 dat tbs-klinieken sterk in aard en cultuur verschilden en nauwelijks samenwerkten. Het probleem is echter dat de inspectie stelt wat er moet veranderen, maar niet hoe en door wie. Er is geen handelende persoon in dergelijke rapportages te bekennen. Niemand is verantwoordelijk. ‘’Het waren niet de tbs’ers. Het was de ongeloofwaardige rol die ik speelde in een wereld waarin niets was wat het leek. Dát was de reden waarom ik de eerste ontslagbrief van mijn leven schreef.‘’ — Léonie Holtes (1980-2011).



“Onze nieuwe collega is een beetje stil, hè? Wat vind jij nou van deze patiënt?” rapportages en geen beroepsethische richtlijnen waaraan onderzoekers en behandelaars moeten voldoen. Kortom, er bestaan geen vereiste kwalificaties om zwaarwegende beslissingen te mogen nemen. Na haar stage kreeg Léonie een vaste aanstelling aangeboden. Eerst viel Léonie in voor zieke, overspannen of vertrokken collega’s. Na drie maanden wennen kreeg ze de functie van afdelingspsycholoog. Haar collega met acht jaar praktijkervaring nam ontslag. Léonie, net 25 jaar geworden, was de enige kandidaat: ‘’Algauw merkte ik dat er een item in mijn koffertje ontbrak. Want waar was mijn parate kennis toch gebleven? (…) Mijn kortetermijngeheugen was niet eens het grootste probleem. Al kon ik de inhoud van de leerstof exact navertellen, het sloot niet aan op het vakgebied waar ik me in bevond. (…) Om mijn geloofwaardigheid te behouden gaf ik mezelf privéles. In de avonden en weekenden zocht ik koortsachtig naar informatie om op woensdag te doen alsof ik precies wist wat ik deed.’’ Hoe kan het dat een psycholoog moet zoeken naar expertise? Behoort dit niet in de functie-eis verweven te zijn, of anders aangeboden te worden op de werkvloer? Gelukkig voor de tbs-patiënten was Léonie perfectionistisch aangelegd, maar voor hetzelfde geld had er een ongemotiveerde randdebiel voor hun therapiegroep gestaan. Na een paar weken groepstherapie nam Léonie de rol van een collega over als trainer in de verslavingsgroep. Zes weken later werd ze ook trainer van de agressiehanteringstherapie. Na het vertrek van nog een collega kreeg ze een vijfde rol als trainer seksuele voorlichting. De behandelmethoden waren noch wetenschappelijk getoetst, noch werden ze aangepast aan recente wetenschappelijke inzichten. En toch waren controlerende instanties overtuigd en kreeg de kliniek een pluim en een plakplaatje. Léonies hoop was gevestigd op het

volgen van de GZ-opleiding, de officiële eis voor het zijn van afdelingspsycholoog: ‘’Ik ging langs bij een onderzoeker uit de kliniek die verantwoordelijk was voor de deskundigheidsbevordering van de psychologen. (…) Na twee minuten stond ik weer buiten. Nadat ik me had voorgesteld en gevraagd had naar de opleiding, zei hij: ‘Jíj? Je bent nog veel te jong! Ga eerst maar een paar jaartjes spelen. En kom dan nog maar eens terug.’ Ik had me toch echt voorgesteld als afdelingspsycholoog, dan moest hij toch weten dat ik niet meer ‘aan het spelen’ was.’’ Bij het secretariaat diende ze een verzoek in om een gesprek met haar leidinggevende, maar ze werd van het kastje naar de muur gestuurd. Uiteindelijk krijgt ze een afspraak, maar hij wimpelt haar af met complimentjes over hoe geweldig ze het al doet. ‘’Mijn probleem was: een tergend schuldgevoel. Ik voelde me de charlatan die naar hun meest intieme verhalen luisterde, onder de valse belofte ze te helpen.’’ Léonie voelde zich schuldig over de onervarenheid waarmee zij en haar collega’s aan de slag moesten: ‘’Er was ook een nieuwe stagiaire. Zij moest leren hoe een intelligentietest werkte. Ik boog me behulpzaam voorover terwijl ze aan tafel zat met al het materiaal. Met mijn bril op las ik de zinnen voor uit de handleiding die ze vasthield. Ik had slechts één keer zelf een intelligentietest afgenomen. Eveneens als stagiaire. Het cirkeltje was rond. Zo werkte het dus. Nergens stageplekken behalve in tbs-klinieken.’’ Ze besloot zelf actie te ondernemen en schreef een plannetje met ideeën over opleidingsmogelijkheden en een voorstel ter verbetering van de risicotaxatie, in samenwerking met een vroegere docente. Beide plannen bleven onbeantwoord in de mailbox van haar baas, ontmoetingen na de lunch waren zogezegd te kort om haar ideeën te overleggen en iedere officieel geplande afspraak werd gecanceld. Tot zover de wil tot kwaliteitsverbetering in deze kliniek.



in tegen wat wij als psychologiestudenten in de studie te horen krijgen: laat jezelf niet verleiden tot de rol van deskundige maar vertrouw op de psychologische instrumenten die voorhanden zijn. Ook al werd een risicotaxatie zorgvuldig gemaakt, dan hing uiteindelijk de beslissing af van heel andere factoren dan de rationale. Het was de macht van het nieuwe hoofd behandeling, de wijsheid van een psychiater of de verbeeldingskracht van een therapeut die de conclusie van een vergadering bepaalden. Een fragment van een vergadering: ‘’Tom heeft geen andere keus, in de vergadering is zijn voorstel: longstay. Het nieuwe hoofd behandeling spreekt hem echter vurig tegen. ‘Longstay? Ik peins er niet over.’ (…) Het hoofd behandeling hakt uiteindelijk de knoop door: ‘Ik zeg: opnieuw de agressiehantering. Klaar.’’ De uiteindelijke beslissing hangt hier niet af van de feiten, maar van wie het woord besluit te nemen of wie de meeste macht heeft. Bizar. Nog zo’n groepsproces waar Léonie tegen aanliep was het groepsdenken. Een nieuwe jongen kwam in de tbskliniek en werd tijdens de vergadering aan de behandelaars voorgesteld: ‘’Kille man, nietwaar?’ oppert het hoofd behandeling. De helft van het team knikt mee. (…) ‘Onze nieuwe collega is een beetje stil, hè? Wat vind jij nou van deze patiënt?’ Ineens zijn alle blikken op mij gericht. Blozen biecht ik mijn sympathie voor deze jongen op. (…) Plotseling krijg ik bijval van een aantal collega’s. ‘Het is evident dat dit een onzekere jongen is.’’ Op basis van intuïtie werden totaal tegenovergestelde interpretaties gemaakt van hetzelfde gedrag van dezelfde persoon. Vervolgens laat iedereen zich meeslepen met de verschillende meningen die verkondigd worden. Hoe kan het dat de personen met de meeste kennis van groepsdenken meteen in deze valkuil trappen? Na een gesprek van vijf minuten met zijn allen een oordeel vellen over wat voor persoon iemand is klinkt niet als een bijster betrouwbare en doordachte manier van nieuwe patiënten aandragen. Soms is een delictanalyse met risicotaxatie niet genoeg en blijft de patiënt ‘ongrijpbaar’. Zonder duidelijke problemen zijn er geen oplossingen, dus geen behandeling, zo ook bij een patiënt die in de tbs-kliniek was beland door een agressief delict: ‘’Eén keer in zijn leven was de desbetreffende patiënt agressief

geweest en daarna niet meer. Moest hij in agressiehanteringstherapie? De kans op een volgend delict was erg klein, dus was er geen reden deze therapie te starten. Momenteel kluste hij op de houtafdeling en dat was dan zijn therapie.’’ Het lijkt alsof ze geen idee hebben wat ze met de patiënten aan moeten. Wanneer een patiënt ongrijpbaar blijkt, wordt er verzocht om een persoonlijkheidsonderzoek. Er wordt dan een batterij aan persoonlijkheidstests afgenomen, waaruit een soort abracadabra diagnose rolt: pedagogisch en affectief verwaarloosd, een massale narcistische affectafweer en er is sprake van identiteitsdiffusie. Léonie had geen idee wat dit allemaal betekende en dacht dat dit aan haar onwetendheid lag. Tot haar collega ook bleek te twijfelen over de diagnose: ‘’Ik weet het niet zo goed met dit boek, hoor. Het verklaart alles vanuit een psychoanalytisch kader en bevat termen die geen enkele wetenschappelijke basis hebben. Wie weet zegt handlezen wel meer.’’ Toch is het deze diagnose die gemaakt wordt en in een mapje verdwijnt waar geen haan meer naar kraait, op grond waarvan weer vrolijk een vervolgtherapie gestart kan worden. Het lijkt mij dat we met dit soort schijndiagnoses en bezigheidstherapieën onze tijd verdoen. Pro Justitia rapportages verslaan het gedragsonderzoek dat voor de tbs-uitspraak is gedaan om de toerekeningsvatbaarheid vast te stellen. Léonie liep tegen deze rapporten aan, omdat ze moeilijk te interpreteren diagnoses stellen waarbij de wetenschappelijke onderbouwing ver te zoeken is. Een Pro Justitia rapportage gaf de volgende diagnose over één van haar patiënten: Als gevolg van gestoorde objectrelaties heeft zich identiteitszwakte ontwikkeld. De gestoorde impulsregulatie, de lacunaire gewetensfunctie en geldingsdrang vergemakkelijken daarbij in feite de stap naar het antisociale gedrag. Geen touw aan vast te knopen. Ze besloot onderzoek te doen naar Pro Justitia, en stuitte op de volgende feiten: - De rechter-commissaris bepaalt naar eigen inzicht of onderzoek nodig is; - Iedere psycholoog of psychiater rapporteert op zijn eigen manier; - Er zijn geen beroepsethische richtlijnen; - Er zijn geen opleidings- en ervaringseisen voor Pro Justitia-rapporteurs, dus iedere pas afgestudeerde psycholoog of psychiater komt in aanmerking. In de klinieken zelf zijn ook geen richtlijnen voor de


voor de dader wel, gezien het leed van het slachtoffer? Aan de andere kant is het alternatief – de gevangenis – ook niet zaligmakend. De dader krijgt wel straf, maar komt gevaarlijker de gevangenis uit dan hij erin ging. Immers, binnen acht jaar heeft driekwart van de exgedetineerden een nieuw justitiecontact, tegenover 20 procent van de tbs’ers. Deze recidivecijfers duiden echter niet per se de kwaliteit van de tbs-behandeling aan, maar kunnen ook leunen op de langere behandelduur en de terughoudendheid om de tbs te beëindigen. Valt dit de behandelaars echter kwalijk te nemen? Holtes zei het volgende over de beoordeling van patiënten: ‘’Een patiënt ten onrechte vertrouwen kon betekenen dat hij tijdens een verlof weleens de kranten zou kunnen halen. Een patiënt ten onrechte ‘gevaarlijk’ noemen en tekenen voor levenslang, betekende gegarandeerd een slecht karma. Het enige wat ik kon doen was: mijn best.’’ De forensische psychologie lijkt niet te weten wat hij met zichzelf aan moet.


leven hing af van de vermoedens van anderen.’’ Hier is het eerste moment dat je een hint krijgt hoe fragiel de beoordeling van de patiënt eigenlijk is. Vervolgens mocht ze aan de slag met delictanalyses. De delictanalyse is het uitwerken van het probleem waarbij ook een risicotaxatie wordt gemaakt, dat de kans op een nieuw delict inschat. De psycholoog maakt hierbij een afweging van de risicofactoren op basis van gezond verstand, kennis en ervaring. De risicotaxatie blijft altijd een schatting, maar door het gebruik van risicotaxatie-instrumenten wordt de werkwijze in ieder geval gestructureerd. Bovendien wordt de beoordelaar gedwongen zijn eindoordeel te beargumenteren. Het invullen van de risicotaxaties bleek in de praktijk niet eenvoudig: ‘’Ik had al gemerkt dat het hoge personeelsverloop in de kliniek een enorme druk legde op de collega’s die overbleven. Ze waren door tijdgebrek gedwongen om risicotaxaties snel en onvolledig in te vullen – en dit gebeurde als het meezat. Als het tegenzat kwamen ze er helemaal niet aan toe en kregen patiënten een extra weekje ‘therapievrij’ om de achterstand bij te werken. (…) Met deze onmacht viel wellicht nog te leven. (…) Mijn echte schok was ook niet de onmacht, maar de onwil om zorgvuldig en wetenschappelijk verantwoord te werken.’’ De risicotaxatie bleek slechts een verplicht nummertje, dat snel werd afgehandeld. Tijdens een vergadering waarin de behandelplannen worden gemaakt komt dit duidelijk naar voren: ‘’Zo, Léonie, wat komt er uit de risicotaxatie?’’ ‘‘Nou, de historische factoren geven aan dat…’’ ‘‘Geef maar gelijk de conclusie.’’ ‘‘O. Dat is een hoog recidiverisico. Dat heeft te maken met…’’ ‘‘Nee, dit is prima zo. Goed gedaan. Hoog recidiverisico (…) Hans, hoe ging het bij de beeldende therapie? Welke conclusies kunnen we uit dit prachtige stuk klei trekken?’’ Risicotaxaties werden echter niet alleen onzorgvuldig afgenomen, sommige beoordelaars gebruikten ze überhaupt niet. Niet uit tijdgebrek, maar vanwege een blind vertrouwen in eigen oordeel. Dit druist averechts

‘’Een verkrachter die zich schaamde, dat ging mijn voorstellingsvermogen te boven..”

Wat Léonie als eerste opvalt is dat de omgang met de tbs’ers anders is dan verwacht: haar stagebegeleider heeft gewoon de foto van zijn dochtertje op zijn bureau staan, er wordt niet van tbs’ers gesproken maar van patiënten en het enige onderscheid dat je qua uiterlijk tussen personeel en patiënt kunt maken is de aan- of afwezigheid van een sleutelbos. In de loop van de tijd vindt ze de patiënten steeds minder eng, maar ook haar afschuw verdwijnt nagenoeg. Dit kwam mede door de manier van omgang tussen de patiënten onderling. Ze nam een voorbeeld aan de uitspraak van een patiënt die vroeger zelf misbruikt was, kinderen had en nu het verhaal van een pedofiel aan moest horen: ‘’Ik heb geen respect voor wat je gedaan hebt, maar wel voor wie je bent.’’ Na twee maanden krijgt ze haar eerste opdracht: de seksuele anamnese. Tien gesprekken met een verkrachter over zijn seksuele ontwikkeling en het delict. ‘’Een verkrachter die zich schaamde, dat ging mijn voorstellingsvermogen te boven. (…) Jaap moest zijn héle seksleven blootleggen. En dat niet alleen. Ik als psycholoog ging daar van alles bij denken en er rapporten over schrijven die nooit meer gewist zouden worden. Zijn



TBS; ERVARING NIET VEREIST

Ingrid Hekman

‘’Ik heb vijf psychiaters en psychologen gehad, die stelden allen een andere diagnose. Van compleet gestoord tot volstrekt ongevaarlijk,’’ aldus ex-tbs patiënt Humphrey Ludwig. Je kunt je afvragen wat er zich dan allemaal afspeelt binnen de muren van de tbs. Psychologiestudente en journaliste Léonie Holtes liep stage in de tbs en wilde de werkelijke dilemma’s die in de tbs spelen delen met de wereld en schreef het boek Ervaring niet vereist. Zoals te verwachten van een nieuwe psychologe had ze nog geen beeld van het werkveld. Het is een boek waar je als psychologiestudent je goed in kunt verplaatsen. Als lezer bekruipt je langzaam maar zeker een onbehaaglijk gevoel; ergens klopt hier iets niet. De problemen kristalliseren zich steeds meer uit en uiteindelijk worden duidelijke verbeterpunten aangedragen. Wat het voor mij een extra nare nasmaak gaf is dat haar boek postuum is uitgegeven; Léonie kreeg nadat ze ontslag nam psychoses en beëindigde in 2011 haar leven. Ik betrapte mezelf erop de conclusie te trekken dat ze gek is geworden van de situatie. Of dit nou het geval is of niet, haar verhaal is

er één dat gehoord moet worden. Allereerst een korte verduidelijking van wat de tbsmaatregel precies inhoudt. Als een dader tijdens het plegen van een ernstig delict (waar minstens vier jaar gevangenisstraf op staat) een psychische stoornis had en daardoor controle over zijn gedrag verloor, kan hij ontoerekeningsvatbaar of verminderd toerekeningsvatbaar worden verklaard. De rechter legt dan in plaats van, of naast de gevangenisstraf de tbs-maatregel op. Terbeschikkinggestelden worden in tbs-klinieken behandeld om het gevaar op recidive te verminderen. Het tbs-systeem staat zolang het bestaat al ter discussie. Hoe behandel je mensen die ernstige delicten begaan door hun psychische stoornis? En klopt deze aandacht


happened that shouldn’t have”. Maybe Krista? Maybe women have been suppressed? Let me remind you… Pas bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1922 konden alle vrouwen voor het eerst gebruik maken van het actieve kiesrecht en pas in dat jaar werd het ook daadwerkelijk in de Grondwet opgenomen. Hetgeen nog niet eens 100 jaar geleden is, of nog korter geleden is het feit dat tot 1991 gedwongen seks ófwel verkrachting binnen het huwelijk niet strafbaar was. 1991! Wist u dat? Zelf heb ik het nooit iemand horen zeggen, laat staan dat ik het ooit ben tegen ben gekomen in een (les)boek. Hoe ver zijn we dan nu eigenlijk gekomen met onze maatschappij? Krista Steenbergen, hoewel ze toegeeft dat wij (vrouwen) verkrachting ook niet willen, doet er nog een schepje bovenop: “Of course we don’t want to be raped. Of course we don’t want to be treated disrespectfully. Or….do we?”. Inmiddels sinds het uitkomen van Fifty Shades of Grey, circuleren er geruchten dat psychologen, dokters en relatietherapeuten hun handen vol zouden hebben aan vrouwen die eenzelfde soort dingen willen als in het boek, maar dat hun man er minder voor in is. Tja, wat moet u daarmee als psycholoog? Is het verlangen naar de verwezenlijking van dergelijke fantasieën niet slechts een middel of medicijn om een meer fundamenteel probleem te onderdrukken? Kunt u het mij vertellen? Mocht u Krista Steenbergen als intimiteitscoach raadplegen, dan zal ze u vast vertellen dat “If a women is fully centered and healthy in her own sexuality, she LOVES getting her hair pulled and her ass smacked by a CONSCIOUS, awake man”. Dit totaal contrasterend met de werkwijze van bijvoorbeeld de psycholoog, die niet op deze normatieve manier te werk zal gaan, maar oog zal hebben voor de verschillen tussen mensen alsmede hun verschillende verlangens en daarbij niet zal propageren of opleggen hoe hetgeen feitelijk in elkaar steekt of hoort te moeten. Het onderliggende argument waarom vrouwen het bovengenoemde wel willen en horen te willen is de vraag hoe het anders kan dat Fifty Shades of Grey zo populair is onder vrouwen, aldus Krista Steenbergen. Hier is


een suggestie Krista: wanneer iets populair is, wil dat niet zeggen dat het per definitie juist is of dat er een bepaalde diepliggende verklaring aan ten grondslag moet liggen. Bovendien zijn er talloze andere verklaringen mogelijk, denk aan, commercie, trend, peer pressure, of misschien is het wel een uitweg uit een buitengewoon saai vastgeroest leven? Verder schrijft Krista Steenbergen tot mijn stuiterende verbazing: “It makes me sad how women are proposing themselves as victims, when women voluntarily CHOOSE to be seduced by him”. CHOOSE, Krista? Is het daadwerkelijk een vrijwillige keuze, wanneer iemand zodanig onder druk wordt gezet doordat iemand uw keel pakt, u geen kant uit kunt, een man zijn tong door uw mond naar binnen duwt en misschien wel de enige uitweg is om mee te doen? Waarna gevoelens spelen als schaamte, gebruikt te zijn en iemand mogelijk zelfs emotionele littekens overhoudt. Alleen al het idee dat blijkbaar eenieder het recht zou hebben om iemand zomaar bij de keel te pakken of het te proberen is mijns inziens al ontluisterend, laat staan wat Krista Steenbergen hierover schrijft. Prima, Krista, Die Gedanken sind frei evenals de vrijheid van meningsuiting, maar spreek dan wel over jezelf en doe niet alsof alle vrouwen eenzelfde soort gedachten, gevoelens en verlangens erop nahouden als jijzelf. Nog niet te spreken van dat wanneer een vrouw of man deze verlangens niet zou hebben, ze simpelweg niet (seksueel) gezond zouden zijn. Oh en Krista je schrijft ook nog “Instead of victimizing ourselves, let’s create a story of femine power and own the fact that we love powerful, lustful, strong determined men”. Even tussen jou en mij Krista, laat ik nou net powerful, lustful, strong and determined women erg aantrekkelijk vinden, maar ik zal dan ook wel niet (seksueel) gezond zijn in jouw ogen;).

Wil je reageren op een van deze stukken? Mail dan naar [email protected]! Wie weet plaatsen wij jouw reactie in de volgende editie. Januari november 20152014 - page - pag 22 22


ZIJ IN PLAATS VAN HIJ Phil Hulscher

Terwijl de zwartenpietendiscussie het land in rep en roer bracht, was er ook een ander debat dat breed werd uitgemeten in de (sociale) media, namelijk dat omtrent Julien Blanc. Deze zogenoemde ‘pick-up artist’ leert mannen hoe ze een vrouw moeten ‘oppikken’ of versieren, hierbij zou hij gebruik maken van vrouwonvriendelijke methoden en zijn uitspraken over zijn werken logen er ook niet bepaald om: “It’s offensive, it’s inappropriate, it’s emotionally scarring, but it’s damn effective”. Al gauw werd hij bekend in de (sociale) media als ‘the most hated man in the world’, petities en tweets onder de noemer #takedownjulienblanc vlogen het internet over en zijn visum voor Australië werd voortijdig ingetrokken. Waar de haat en verontwaardiging over Blanc op internet alom aanwezig was, stuitte ik op iemand die het daadwerkelijk opnam voor Blanc. Gefascineerd en tegelijkertijd vallend in de ene ontsteltenis in de andere las ik de blog van (zoals ze zelf op haar website schrijft) religiewetenschapper, priesteres en intimiteitscoach Krista Steenbergen. Laat mij u verslag doen.

in plaats van het gebruikelijke ‘hij’. Haarfijn heb ik de docent toen uitgelegd dat wanneer iets gebruikelijk is het niet per se ook juist is. Immers, vroeger was het ook heel gebruikelijk dat er, zeg, slavernij was of vrouwen geen stemrecht hadden. Vanzelfsprekend maakt het langdurig voorkomen van iets, het niet goed of juist. Nu is mij diverse malen verweten dat ik ‘zij’ in plaats van ‘hij’ zou gebruiken uit medelijden, in de trant van ‘anders is het ook zo zielig voor die vrouwen’. Dat daargelaten, is het voor mij het feit dat de taal doordrenkt is van de voorkeur van ‘hij’ in plaats van ‘zij’ een bewijs dat we nog steeds impliciet refereren aan een man, denk aan de chirurg in het raadsel. Wellicht is het om die reden dan ook niet zo vreemd dat ik gefascineerd was, maar tegelijkertijd ook aanstoot nam aan de blog van Krista Steenbergen. Mocht u nu denken of vinden dat mijn voorbeelden uit de context zijn gegrepen, dan stel ik voor dat u de blog er zelf maar eens op naslaat: http://www.muzera. nl/i-love-julien-blanc/. Mocht u het met me oneens zijn, eens zijn of mocht u er verder nog iets over kwijt willen, dan nodig ik u van harte uit de redactie of mij te mailen.

“I love Julien Blanc because I believe that outrageous feminine love awakens true masculine power”.

Het overgrote deel van u kent waarschijnlijk wel het volgende raadsel. Een vader en zijn zoon zijn betrokken bij een ongeluk. De vader is op slag dood en de zoon belandt in het ziekenhuis. In de operatiekamer aangekomen roept de chirurg: “Ik kan deze jongen niet opereren want hij is mijn zoon!”. Hoe kan dat? Ja, weet u het al? Het raadsel wordt veelal gebruikt om te laten zien dat wij er over het algemeen impliciet van uitgaan dat een chirurg een man is, bij velen komt het idee dat de chirurg wellicht een vrouw is niet eens op. Voor mij persoonlijk is één van de eerste dingen die mij opvalt bij het lezen van een tekst, het springt er echt uit, het steevaste gebruik van ‘hij’. Van ‘hij’, in plaats van ‘zij’ of ‘hij/zij’. Wanneer ik zelf schrijf gebruik ik veelal ‘zij’, dit tot de verbazing van een vroegere docent van mij, die mij ooit aansprak op het feit dat ik ‘zij’ gebruikte

Hetgeen wat Krista Steenbergen betoogt, is in haar eigen woorden: “I love Julien Blanc because I believe that outrageous feminine love awakens true masculine power”. Haar idee is dat het feminiene verlangen in feite bestaat uit het overgeven of onderwerpen aan het masculiene. Ofschoon Krista Steenbergen zich doet voorkomen als een weldenkende en belezen vrouw, kan ik er toch niet omheen dat ze praat in de wij-vorm (‘wij vrouwen’), in normatieve zin spreekt (een vrouw behoort x fijn te vinden anders is ze niet gezond) en bovendien vrij nonchalant dan wel ongenuanceerd schrijft over toch uiterst serieuze zaken. Bijvoorbeeld: “Okay, maybe women have been suppressed, and maybe things have

page23 pag 23- -november Januari 2015 2014


Zonder het behaalde succes bij de vrouwen zou Julien waarschijnlijk niet steeds verder zijn gegaan met zijn dominantiespelletjes. En misschien is het beter om te kijken waarom Julien zoveel succes heeft bij de vrouwen en tegelijkertijd zoveel mannen aanspreekt. Zit er misschien een kern van waarheid in zijn manier van benaderen? Zijn dominante en zelfverzekerde houding? De vrouwvernederende manieren van Julien Blanc zijn zeker niet goed te praten, maar misschien ligt de achterliggende gedachte niet zo ver af van wat vrouwen op internetblogs schrijven: een zelfverzekerde man met een duidelijk gevoel van eigenwaarde. Vertelt Julien Blanc de harde waarheid achter de vraag ‘What do women want?’ door gebruik te maken van psychologische spelletjes? Of zijn het simpelweg vrouwonvriendelijke versiertrucs die aanleiding geven tot seksuele aanranding? Wat denken jullie? Een ding moet je hem wel meegeven: Pikachu roepen naar Japanse meisjes klinkt zo gek nog niet als je in ogenschouw neemt dat het de bedoeling is ‘to gotta catch ‘them’ all.

ervoor kan zorgen dat vrouwen bij je blijven en foto’s van dames die hij bij de keel vastgrijpt met de #ChokingGirlsAroundTheWorld, breekt de hel los. Overal op internet duiken petities op en hashtags met ‘takedownjulienblanc’. Hierdoor moet Julien zijn tour door Australië vervroegd afbreken nadat zijn visum is ingetrokken en alleen in het Verenigd Koninkrijk werd de petitie al 150.000 keer ondertekend. Benoemd worden tot meest gehate man van de wereld gaat ook een man zoals Julien niet in de koude kleren zitten en hij biedt dan ook enkele dagen na de enorme aandacht rondom het onderwerp zijn excuses aan op CNN. Hij zegt dat het nooit zijn bedoeling was om mensen te kwetsen en zijn uitingen op social media waren slechts een afschuwelijke poging tot humor waar hij veel spijt van heeft. Ook zegt hij voortaan voorzichtiger te zijn. Of hij gaat stoppen met zijn manier van workshops geven, wordt niet gezegd. Het meest frappante aan dit alles is in mijn ogen vooral dat Julien Blanc aan de schandpaal wordt genageld en verantwoordelijk wordt gehouden voor aanzet tot

seksuele aanranding terwijl letterlijk duizenden mannen er aan meewerken door zijn cursus te volgen en honderden vrouwen toestaan wat hij bij hen doet.

moet behandelen, een diagram over hoe vrouwen kunnen herkennen of ze mishandeld worden met de notitie dat het ook een checklist kan zijn voor hoe je



PIKACHU, GOTTA CATCH ‘EM ALL Isabelle de Harder

Als een man mij zou vragen hoe je een vrouw versiert, zou ik denken aan galant zijn; een gentleman. Iemand die je aanspreekt omdat je er leuk uit ziet en dan natuurlijk niet met de meest afgezaagde pick-up line. Grapjes maken helpt volgens mij ook. Zo laten de meeste vrouwen op internetblogs over gewilde eigenschappen bij mannen weten dat ze niet op zoek zijn naar knappe mannen met een dikke portemonnee (lekker stereotype), maar vooral naar mannen met gevoel voor humor, een zelfverzekerde uitstraling en een duidelijk gevoel voor eigenwaarde. Waar ik dan ook vooral niet aan zou denken bij een versiertruc, is vrouwen bij hun keel grijpen of hun hoofd vastpakken en dit vervolgens naar je kruis duwen terwijl je Pikachu roept. Toch is dit het advies waar sommige mannen maar liefst €1600 voor betalen. Julien Blanc is de man achter deze manier van versieren, volg je zijn cursus dan zorg je ervoor dat “vrouwen je smeken om met ze naar bed te gaan, nadat je hun emotionele en logische gedachten een miljoen redenen hebt gegeven waarom ze met je zouden moeten slapen”. Althans, met deze belofte begint meneer Blanc op zijn site ‘www.pimpingmygame.com’. Julien werkt bij Real Social Dynamics, een bedrijf dat zichzelf adverteert als: “World’s top dating coaching, self-actualization & social dynamics company”. Over de hele wereld geeft Julien workshops met als doel: vrouwen in bed krijgen. In principe niet zo gek. Er zijn heel veel datingcoaches die in feite hetzelfde doen, mannen datingtips geven over hoe je succesvol kunt daten met een vrouw, alleen dan met minder nadruk op het seksgedeelte. Toch kennen we de naam niet van deze datingcoaches en wel die van Julien Blanc. Time magazine draagt hem zelfs voor als meest gehate man van de wereld en hij is niet meer welkom in Australië, Brazilië en het Verenigd Koninkrijk. Hoe krijgt een man als Julien, een datingcoach, het voor elkaar om überhaupt in aanmerking te komen

voor de titel van meest gehate man van de wereld? Om antwoord op deze vraag te kunnen geven, moeten we eerst wat dieper ingaan op wat hij eigenlijk precies doet. Julien is een pick-up artist geïnspireerd door het boek ‘The Game’ van Neil Strauss. Julien hoorde net als de auteur vroeger nooit bij de populaire kids en was al helemaal niet populair bij de dames. Na het lezen van het boek, waarin de auteur infiltreert in de wereld van pick-up artists en hij leert om net als hen vrouwen om zijn vinger te winden door gebruik te maken van mindtricks en omgekeerde psychologie, spendeert Julien zeven jaar om zelf een pick-up meester te worden. Een pick-up artist is dus niet precies hetzelfde als datingcoach. Met een pick-up artist als coach is het niet de bedoeling om één vrouw aan je zijde te krijgen, het is de bedoeling om elke vrouw te kunnen krijgen die je wilt. Het lijkt hier meer te gaan om ‘the game’ in plaats van onzekere mannen zonder succes in de liefde aan de vrouw te brengen. Daarnaast is de manier waarop een pick-up artist te werk gaat, en dan vooral de werkwijze van Julien, wat zorgt voor veel ophef. Zijn manier van vrouwen benaderen wordt vrouwonvriendelijk genoemd of zoals hij zelf zegt: ‘It’s offensive, it’s inappropriate, it’s emotionally scarring, but it’s damn effective!’ Waarna hij er: ‘just kidding…’ achteraan voegt. Enkele voorbeelden zijn: vrouwen bij hun keel grijpen om te laten zien wie de baas is, ze bevelen om op hun knieën te gaan waarna ze je moeten smeken om je te mogen zoenen en dames verschrikkelijk te beledigen om ze vervolgens weer het met grapjes aan zijn zijde te krijgen. Dit alles om te laten zien dat de man de baas is en met emotiespelletjes ervoor te zorgen dat ze achter jou aan gaan in plaats van jij achter hen. Een beetje zoals het ‘hard to get’ spelletje maar dan meegenomen to the next level. Als Julien vervolgens ook op Twitter vrij onhandige tweets plaatst zoals: dat je vrouwen als oud vuil

“... ze bevelen om op hun knieën te gaan waarna ze je moeten smeken om je te mogen zoenen...”



WHAT DO WOMEN WANT?

Phil Hulscher en Isabelle de Harder

Volgens Julien Blanc en Krista Steenbergen willen vrouwen een dominante man. Zo zegt Julien Blanc over zijn versiertrucs: “‘It’s offensive, it’s inappropriate, it’s emotionally scarring, but it’s damn effective’. In het verlengde daarvan stelt Krista Steenbergen: “If a woman is fully centered and healthy in her own sexuality, she LOVES getting her hair pulled and her ass smacked by a CONSCIOUS, awake man”. Niet alleen in de media, maar ook op onze redactie gaven deze uitspraken aanleiding tot ophef, hetgeen weer tot uiting kwam in dit artikel. Nu is onze aanpak niet zozeer geweest om het debat vanuit een bepaald psychologisch perspectief te bekijken, denk aan evolutionair, sociaal-psychologisch, of zelfs klinisch, maar vooral als soort experiment om niet alleen zichtbaar te maken wat verschillende schrijfstijlen voor invloed hebben op het stuk, maar ook wat het verschillende perspectief van een man of vrouw als schrijver/schrijfster kan doen. Phil Hulscher en Isabelle de Harder laten dan ook beiden hun licht schijnen op het onderwerp. Waar Isabelle zich vooral relativerend uit laat over de gehele discussie rondom Julien Blanc, en het hele gedoe met een glimlach afdoet, kiest Phil meer voor de aanval en wanneer pratend (en schrijvend) over het onderwerp, lijkt hij ook nauwelijks in staat zijn mening op de achtergrond te laten.



Conclusie Er zijn dus genoeg redenen om te lezen. Naast dat je heus wel genoeg tijd hebt, verbetert het ook je theory of mind. Verder heeft het de mogelijkheid je socialer te maken en vindt er een verandering plaats in jezelf. Maar waarom zou je eigenlijk Diemensies lezen? De prachtige voorkant, de professionele illustraties, de overzichtelijke layout, de fantastische stukken: alles aan Diemensies is gewoon top. (Einde onbeschaamde zelf verheerlijking). Mocht dat nog niet overtuigend genoeg zijn, blader dan de rest van Diemensies door een leer de studenten kennen die zes keer per jaar met bloed, zweet en tranen een prachtig tijdschrift in elkaar zetten, speciaal voor jou. Referenties Centraal Bureau voor de Statistiek (2014, 19 november), Openbare Bibliotheken. Geraadpleegd op 29 november, van http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/ ?VW=T&DM=SLNL&PA=70763ned&D1=02,12,1920,30&HD=141129-2231&HDR=T&STB=G1 Djikic, M. C. (2013). Opening the Closed Mind: The Effect of Exposure to Literature on the Need for Closure. Creativity Research Journal, 25(2), 149-154. Djikic, M., Oatley, K., Zoeterman, S., & Peterson, J. B. (2009). On Being Moved by Art: How Reading Fiction Transforms the Self. Creativity Research Journal, 21(1), 24-29. Johnson, D. R., Cushman, G. K., Borden, L. A., & McCune, M. S. (2013). Potentiating empathic growth: Generating imagery while reading fiction increases empathy and prosocial behavior. Psychology Of Aesthetics, Creativity, And The Arts, 7(3), 306-312. Kidd, D. C., & Castano, E. (2013). Reading literary fiction improves theory of mind. Science, 342(6156), 377-380 Mar, R. A., & Oatley, K. (2008). The function of fiction is the abstraction and simulation of social experience. Perspectives On Psychological Science, 3(3), 173-192.


1. Je hebt heus wel tijd “Ik wou dat ik meer tijd had om te lezen,” zei ik laatst gefrustreerd tegen een studiegenootje. Waarop hij zei: “Je hebt toch ook tijd om House of Cards en Pretty Little Liars te kijken op Netflix?” Ai, betrapt! Geen tijd hebben om te lezen is dus een slap excuus. Bovendien: zo dik is deze Diemensies, of dat boek op je nachtkastje, toch ook weer niet? 2. Lezen verbetert je Theory of Mind Het vermogen om je te kunnen verplaatsen in anderen en het begrijpen van hun gevoelens wordt ook wel Theory of Mind genoemd. Theory of Mind heeft een cognitief aspect, namelijk de interne representatie van de overtuigingen van anderen, en een affectief aspect, namelijk het kunnen herkennen en begrijpen van andermans emoties (Kidd & Castano, 2013). Er is niet zo veel bekend over hoe Theory of Mind verbeterd kan worden, maar lezen staat op het lijstje van methoden die mogelijk een positieve invloed hebben op Theory of Mind. Kidd en Castano (2013) deden een vijftal onderzoeken naar de relatie tussen Theory of Mind en lezen. Hieruit blijkt dat mensen die net een stukje fictie hebben gelezen, minder fouten maken bij het herkennen van emoties in gezichten dan mensen die niets hebben gelezen. De onderzoekers hebben ook gekeken naar het effect van het soort tekst: literaire fictie zorgt weer voor minder fouten dan non-fictie en populaire fictie. Lezen dus, die boeken van W.F. Hermans, Arnon Grunberg en Louis Couperus. Hoe kan het dat lezen invloed heeft op Theory of Mind? Aanvullend onderzoek suggereert dat een lezer zich voorstelt hoe een personage zich voelt in een bepaalde situatie. Dit zorgt er vervolgens weer voor dat de lezer zijn inlevingsvermogen ‘traint’ (Johnson, Cushman, Borden & McCune, 2013). Men noemt deze verklaring de Stimulation Theory of Narrative Fiction (Mar & Oatley, 2008). 3. Lezen maakt je socialer In het eerder genoemde onderzoek van Johnson en collega’s (2013) werd ook gekeken naar sociaal gedrag. Dit deden ze aan de hand van een bord met de mededeling: ‘We hebben je hulp nodig!’ Deelnemers kregen de mogelijkheid om voor vijf cent een aanvullende vragenlijst in te vullen. De onderzoekers noemen dit prosociaal gedrag omdat


de deelnemers voor veel meer geld andere vragenlijsten zouden kunnen invullen. Voor drie verschillende groepen werd gekeken naar hun meewerking aan de aanvullende vragenlijst. De eerste groep kreeg een speciale training die ervoor moest zorgen dat de deelnemers beter in staat waren om zich verhalen voor te stellen door middel van het genereren van beelden tijdens het lezen. De tweede groep kreeg als instructie dat ze zich moesten focussen op woorden en woorden in relatie tot de zin. De laatste groep werd verteld dat ze de tekst moesten lezen zoals ze in hun vrije tijd ook zouden doen. Het resultaat? De mensen in de eerste groep, die zich verhalen moesten voorstellen, werkten drie keer vaker mee aan het onderzoek dan mensen in de vrije tijdsconditie. Dus lezen heeft de mogelijkheid je socialer te maken, mits je je best doet om alle gebeurtenissen voor te stellen. 4. Lezen verandert je ‘zelf’ Djikic, Oatley, Zoeterman en Peterson (2009) hebben een onderzoek gedaan naar ‘trait change’, dus verandering van karaktereigenschappen, aan de hand van een persoonlijkheidstest (de Big Five Inventory) en een vragenlijst over emotie. Deze vragenlijsten zijn op twee tijdstippen afgenomen: vóór en na het lezen van een kort verhaal. De onderzoekers vonden inderdaad een significant verschil op trait change en emotion change. Mocht je dus een hekel hebben aan het karakter van je huisgenoot, partner of iemand die altijd naast je gaat zitten tijdens een werkcollege, raad diegene dan een boek aan. Interessant is dat er geen gemiddeld verschil was in persoonlijkheidsverandering. Iedere deelnemer had een uniek patroon van veranderingen op de trekken van de Big Five. De auteurs verklaren dit vanuit het idee dat ieder mens anders reageert op een tekst. Naast deze verandering in karaktereigenschappen is er ook nog een andere verandering in het zelf aangetoond: een verandering in de behoefte aan cognitieve afsluiting (cognitive closure). Deze behoefte uit zich in onze hekel aan ambiguïteit en verwarring. Ken je de frustratie als een vriendin iets wil vertellen maar uiteindelijk toch zegt: “Nee, laat maar.” Op zo’n moment voel je jouw behoefte aan cognitieve afsluiting. Het interessante is dat het lezen van een kort verhaal ervoor zorgt dat deze behoefte afneemt. Deze afname kan zorgen voor een open mind en meer creativiteit (Djikic, 2013). Januari 2015 - page 28


EEN WETENSCHAPPELIJKE ODE AAN LEZEN

Laura Meijer

Het feit dat je deze woorden leest, betekent dat je een Diemensies in je handen hebt. Misschien heb je hem gekregen na afloop van een college, of misschien vond je hem in de bibliotheek van het Heymansgebouw. De volgende stap is natuurlijk het lezen van alle stukken die in Diemensies staan. Toch blijken mensen veel minder te lezen, of dat nu om een tijdschrift of een boek gaat. Er wordt zelfs gesproken van massale ‘ontlezing’, te zien aan bijvoorbeeld een vermindering van 46% in het aantal geleende boeken bij de bibliotheken (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2014). Dit roept de vraag op: waarom zou je eigenlijk willen lezen? page 29 - Januari 2015


Niels Lohmann

Het idee voor deze illustratie ontstond nadat ik een TEDtalk had gezien van Eleanor Longden, een psycholoog uit Engeland. In deze TEDtalk vertelt Eleanor een ontroerend verhaal over hoe ze stemmen begon te horen. Ze vertelt over haar jarenlange reis terug naar mentale gezondheid en betoogt dat ze overleefde door te leren luisteren naar de stemmen in haar hoofd. In deze TED-talk vertelt zij dat ze er op een gegeven moment achter komt dat de meest dominante en agressieve stemmen juist het gedeelte van haar weerspiegelen dat het meest pijn heeft geleden en gekwetst is. Ze ondervindt dat deze stemmen daarom de meeste compassie en zorg nodig hebben. Dit moment vond ik indrukwekkend en wilde ik vastleggen; ik wilde laten zien dat ondanks dat de stem angstaanjagend en gevaarlijk is, degene die de stem ondervindt er rustig onder blijft en deze stem weet te ontmoeten door het de aandacht te geven die het nodig heeft. Ik wilde laten zien dat het monster zich overgaf aan de compassie en liefde van degene die hem vasthield. Dit laat ik zien doordat het monster moet huilen, terwijl de vrouw begripvol toekijkt. De schaduwen onder het monster komen van de vrouw. Dit is een metafoor voor dat het monster voortkomt uit haar eigen gedachten, die gefragmenteerd worden tot een schijnbaar ander karakter.



Ivors moeder hield hoop dat het weg zou trekken als hij ouder werd, maar dat gebeurde niet. Op zijn zestiende had hij de belachelijke lengte van 2,5 meter bereikt. Ivors grootheid leerde hem dat er twee soorten mensen zijn: wegkijkers en nieuwsgierigen. De wegkijkers deden hem aan zijn moeder denken. Het waren mensen die zijn blik meden in publiek, of hem ontweken. Zoals op de dag dat hij probeerde met de bus te gaan. Hij paste niet onder het glazen bushokje, dus hij ging een stukje verderop staan, ongeveer een meter naast het bord met de buslijnen erop. Naast hem stond een oude vrouw, kromgebogen, met grijs haar. Stapje voor stapje schoof ze een beetje van hem weg. Als je er niet naar hoeft te kijken, is het er ook niet. Als je er niet naast hoeft te staan, heb je er ook geen last van. Dat waren de wegkijkers. Mensen die hem bijna bewust onzichtbaar maakten. Zouden ze begrijpen dat hij echt wel doorhad dat ze hem ontweken? Nieuwsgierigen vroegen hem allerlei dingen op de gekste momenten. Als hij op straat liep. Als hij in de bus zat. Als hij zijn pinpas aan het zoeken was bij de kassa. “Zit je op basketbal?” (Nee.) “Pas je door de deur?” (Nope.) “Hoe doe je dat als je met een meisje wil zoenen?” (Eh?). “Doet je rug geen pijn?” (Je moest eens weten). Soms werd hij er gek van, maar meestal was hij gewoon blij dat hij voor een bepaalde groep mensen wel bestond. En toen werd hij hopeloos verliefd. Op een wegkijker. Maandenlang probeerde hij haar aandacht te krijgen. Hij vroeg haar hoe het met haar ging. Hij gaf haar bloemen en vroeg haar mee naar de film, maar niets werkte, ze bleef wegkijken. Die bewuste woensdag had hij achter haar gelopen. Gehypnotiseerd volgde hij de beweging van haar voeten met zijn ogen. Ze waren net klaar met Nederlands en liepen richting het wiskundelokaal. Ze wist dat hij achter haar liep. De vloer trilde van zijn voetstappen. Toen draaide ze zich om. Met grote verbazing keek hij haar aan, zijn adem stokte en hij kon bijna niet geloven dat ze haar mond open deed en zei: “Zeg Ivor, ik was aan het denken, misschien kunnen we eens samen een film kijken?” Een traan rolde over zijn wangen en hij voelde zich groter dan ooit, maar voor het eerst was dat oké.



Laura Meijer

Al vanaf het moment dat hij ter wereld kwam waren de dokters, de verpleegkundigen en zijn ouders geschokt, daar was hij zich goed bewust van. Maar als hij zich de commotie rondom zijn geboorte probeerde voor te stellen, zag hij nooit witte ziekenhuismuren, verbaasde dokters, of zijn moeder schreeuwend in een ziekenhuisbed. Hij zag geen slangetjes of onderzoeken en ook geen bloed of doorgeknipte navelstrengen (misschien kwam dat ook door de keizersnee, iets wat hij zich sowieso moeilijk kon voorstellen). Nee, hij zag iets heel anders, iets veel eenvoudigers. Een scène aan een goedkope, donkerbruine eettafel in een rijtjeshuis. Twee mensen, zijn ouders, waren bezig met geboortekaartjes. “Wat zetten we op het geboortekaartje?” vraagt zijn moeder. De vader zucht. “Nou gewoon. Zijn naam? De datum? 21 november 1988. Ik weet dat die hormonen je vergeetachtig maken Sylvia, maar jee, dat kun je niet toch al vergeten zijn?” “Je weet heus wel dat ik dat niet bedoel, Jacob! Niet grappig.” “Zeg dan wat je wel bedoelt.” “Ja, dat met het gewicht.” “Oh, maar dat kun je er toch gewoon op zetten?” “Natuurlijk niet. Ben je gek of zo? Dan gaan mensen toch dingen denken?” Zijn vader zou er niks van begrijpen maar hield toch wijselijk zijn mond na de opmerking van zijn vrouw. Het kan haast niet anders zijn gegaan. Zijn vader, de man die zich nooit ergens druk om maakte. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? En zijn moeder die om niets anders gaf dan de meningen van de mensen om haar heen. Reputatie is alles. Zijn moeder won altijd. Ook nu: Wij zijn blij met de geboorte van onze zoon Ivor Jacob Hendriks Geboren op 21 november 1988 4220 gram 65 centimeter In werkelijkheid was hij duizend gram zwaarder en twintig centimeter langer. Véél te groot voor een pasgeboren baby.



Fionneke Bos

Ze had haar reus altijd bij zich. Hij volgde haar waar ze ook ging, was altijd dichtbij. Kneep haar buik dicht als ze alleen was en haar gedachten met haar op de loop gingen. Verstikte haar tot er niets anders over was dan de onpeilbare diepte van haar angst die nooit weg leek te gaan. Waarom de reus er was, wist ze niet. Hij was er gewoon. Ze stelde geen vragen, liet hem haar volgen. Het zou te moeilijk zijn om hem achter te laten. Soms is het veiliger om bij je te houden wat je al kent, ook al is het slecht voor je. Vechten had geen zin, toch? Ze probeerde het wel, dat zeker. Beukte tegen de muren, schreef haar papieren vol met gitzwarte inkt en huilde tot er geen tranen meer over waren. De reus ging niet weg, maakte de knoop in haar maag alleen maar strakker. Maar op een dag kwam ze erachter dat ze de reus ook los kon laten. Dat ze haar angst los kon laten. Ze hoefde alleen maar te durven. Maar ook dat was eng. Want stiekem was de angst wel vertrouwd geworden. Zo vertrouwd, dat de reus deel van haar was geworden. Ze wás haar angst. Toen ze dat besefte, wilde ze dat niet meer. Ze wilde niet langer geregeerd worden door een onzichtbare angst die haar ervan weerhield ten volle te leven. Ze begon zich te verzetten en ontworstelde zich aan de verstikkende greep van de reus. Tergend langzaam werd zijn greep op haar zwakker. De angst die in haar huisde stierf af, hoewel er altijd een vage herinnering overbleef. Ze aaide de reus nog een laatste keer over zijn wang. Nam afscheid. En liep dapper weg, een nieuw leven tegemoet.



Illustratie Niels Lohmann Januari 2015 - page 34


EEN KWESTIE VAN INTERPRETATIE

Fionneke Bos, Laura Meijer & Niels Lohmann

Heb je weleens in een museum gestaan, gebiologeerd gekeken, wijs geknikt, en je toch afgevraagd wat je met het stuk aan moest? Omdat deze editie de Lezer, en daarmee haar interpretaties, centraal staan, voerden we ook op de redactie een klein interpretatie-experiment uit. Illustrator Niels Lohmann bood een tekening aan uit zijn collectie, terwijl Laura Meijer en Fionneke Bos daar ieder (afzonderlijk van elkaar!) hun fantasie op los lieten. Zo kregen we twee verhalen bij dezelfde tekening, een uitleg van Niels zelf en een antwoord op de vraag: “Wat gebeurt er als twee schrijvers hun geheel eigen lezing mogen geven aan deze tekening van deze huilende gigant?” En jij? Wat zou jij hebben geschreven?


houden alleen omdat ze op een zigeuner lijkt. Het is interessant om als outsider te zien hoe zij hun minderheidsgroepen benaderen. Roemenië zelf is een idioot land. In Boekarest hebben de communisten de kerken 15 meter verplaatst, met alle financiële gevolgen van dien, om ze achter hun lelijke flatgebouwen te verstoppen. Daarnaast zijn er zogenaamde Romeinse ruïnes gebouwd, maar het beton aan de bovenkant verraadt uit welk tijdperk ze werkelijk komen. Daarnaast zie je overal in Roemenië loslopende honden en bedelende kinderen die aan je trekken als je je portemonnee voor iets tevoorschijn haalt. Zo bleef een meisje een half uur naast ons staan en ons volgen toen we onze treinkaartjes naar Sofia wilden betalen. Maar naast alle cultuurshocks is het Erasmusleven in Boedapest echt geweldig! Iedereen is open-minded over veel dingen. Het niveau ligt echt een stuk lager dan in Nederland. Zo heb ik tot nu toe voor elk tentamen een 10 gehaald, ter-


wijl ik zelfs fouten tijdens het mondelinge examen maakte. Het is wel lastig om 30 punten te halen, aangezien je voor elk vak 3 studiepunten hier krijgt. De ruin bars zijn echt geweldig. Dit zijn vaak hele creatieve barretjes met een grote open ruimte in het midden. Uit eten gaan hier is meestal erg lekker en goedkoop. Wanneer je een paar woorden Hongaars kan spreken, ben je wat mij betreft een held. Het Hongaars schijnt een van de moeilijkste talen te zijn om te leren en dat wil ik graag geloven. Na drie maanden lukt het me nog steeds niet om op z’n Hongaars mijn biertjes te bestellen. Om een lang verhaal kort te maken: heb je de kans om naar Boedapest te gaan: DOEN! Het is een van de leukste steden in Europa en het hoeft je maar €30 te kosten om met Wizz Air een retourtje mee te pakken. Naast dat het een hele leuke stad is, is het ook een interessante stad met een bijzonder verleden.



WONEN, LEVEN EN REIZEN IN CENTRAALEN OOST-EUROPA Anne van Vliet

Aan de ene kant lijkt het de dag van gisteren dat ik op het vliegtuig stapte richting Boedapest en aan de andere kant voelt dit al helemaal als thuis wanneer ik voor de zoveelste keer in Kiraly uitstap. Het leven in Hongarije verschilt als dag en nacht van het leven in Groningen, waarbij Hongarije de donkere kant van de munt is. Eindeloze stapavonden in creatieve en artistieke barretjes staan tegenover het gestructureerde leven in Nederland. De Hongaarse universiteit is net zo chaotisch als ik ben, zoals het hele Erasmusleven eigenlijk is. Waar wij in Nederland de ‘lachende president’ hebben, wordt hier de president ontzettend gehaat door de meerderheid van de Hongaren, zoals de Hongaarse meiden die grapten dat we selfies konden maken in het parlement met de meest gehate politici van het land. Hongarije is een bizar land sinds het wegvallen van het communisme. Zo is de meerderheid van de sociale voorzieningen weggevallen na de val van het communisme. Hier worden tegenwoordig de straten en metrostations overspoeld door zwervers in alle beschikbare warme hoekjes van de stad. Tijdens het uitgaan is het niet ongebruikelijk om zwervers knock-out in een metrostation te zien liggen terwijl een lege fles Palinka, de Hongaarse special-

iteit, naast hen ligt. Voor alle daklozen is er maar een kwart waarvoor een bed aangeboden kan worden in alle opvangtehuizen in Boedapest. Het bizarre is dat je aan al deze armoede na een maand alweer gewend bent en je de zwervers net zoveel aandacht geeft als de ‘verkopers’ die hun goede doel staan te promoten in de winkelstraten in Nederland. Afgelopen maand ben ik door de Balkan gaan reizen waarbij ik Roemenië, Servië en Bulgarije heb meegepakt. Dat ik naar Roemenië ging, werd door de Hongaren met scheve ogen aangekeken. Zij vinden namelijk dat zij nog steeds recht hebben op Transsylvanië, het gebied van Dracula. De Roemenen, maar vooral zigeuners, worden in Hongarije behandeld als minderwaardig. Een vriendin vertelde me dat wanneer ze de winkel inloopt ze telkens door de bewaker in de gaten wordt ge-


Eerstejaars pubquiz Na een paar keer vergaderen en heel veel WhatsAppberichtjes was dinsdag 11 november dan eindelijk de eerste activiteit van de eerstejaarscommissie; een pubquiz in het Pakhuis. Nadat iedereen zijn team had gevonden en vervolgens zijn teamleden al wat beter had leren kennen, was het tijd om te beginnen met de quiz. De vragen werden met veel gefocuste blikken ontvangen, want iedereen wilde natuurlijk de (troost)prijs bemachtigen. Uiteindelijk was het tot op de laatste ronde spannend en won het winnende team met één punt verschil. Zij waren erg blij met hun drie consumptiemuntjes, net als de verliezende teams met hun clownsneus. Al met al vonden we het een geslaagde eerste activiteit en hopen we dat onze volgende activiteit net zo’n succes wordt!


Rectificatie De redactie In de rubriek de SPOT van de vorige editie (451), het interview met het nieuwe VIP-bestuur is per ongeluk de naam van bestuurslid Iris de Wit weg gelaten. Bij deze opnieuw de foto met alle namen. Van links naar rechts: Charlotte Focke, Simone Willigers, Daniëlle van Goor, Iris de Wit en Desley van der Zande.

Groetjes, De Eerstejaarscommissie

humanitas

Januari november 20152014 - page - pag 38 38


Studievereniging Psychologie Groningen

Dagreis naar Fier Op 10 oktober vertrok de dagreiscommissie met een groep enthousiaste studenten naar Fier te Leeuwarden. Fier is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. We werden ontvangen met thee, koffie en koekjes. De dag bij Fier begon met een uitgebreide voorlichting over alle opvangcentra van Fier. Fier Fryslân biedt opvang aan meiden die te maken hebben gehad met eergerelateerd geweld, loverboys, eerdere residentiële zorg (crisisopvang, pleegzorg, enz.) of kinderhandel/ mensenhandel. Na deze interessante voorlichting kregen we een rondleiding door de ‘veilige veste’, hier zitten de eerste drie genoemde groepen. Daarna mochten we nog een kijkje nemen in het nieuwe centrum voor kinderhandel/mensenhandel. Op het einde van de dagreis ging iedereen tevreden terug naar Groningen, met een heerlijk lunchpakketje voor de terugreis. Op 9 januari is de volgende dagreis van dit jaar gepland, dus schrijf deze datum alvast in je agenda! Groetjes, De Dagreiscommissie

Lecture: Quantum Mind On Wednesday the 12th of November, we had our first lecture as the new English Lecture Committee. Our guest speaker was Dr. Jacob Jolij, an Associate Professor at our very own University, who is well known to many of us in the English Psychology classes, as he teaches Introduction to Psychology as well as Biopsychology. Dr. Jolij shared with us his passion about experimental quantum physics and how it can be used to search for evidence of consciousness. His lecture was very interesting and enlightening, as it showed us that we can bring together and combine two fields which seem like they have no communalities, such as physics and psychology, in the search for an elusive psychological process. To do so, Dr Jolij split his lecture into three parts: the first part dealt with the consciousness, the second with quantum physics and how it came to be, while the third part focused on merging both concepts together and showed studies that have been conducted. The lecture was a huge success, with our tickets selling out within 2 days of sales. Sadly, our room was not big enough to accommodate everyone who was interested in our lecture. But you can rest easy, as Dr. Jolij promised to upload his slides, which he used during the lecture, onto his personal website. Best, the English Lecture Committee

Toneelspelers gezocht! Hoi, Zoals je misschien al wel gezien hebt: wij, Theun, zijn er weer! We zijn al druk bezig met de voorbereidingen van het toneelstuk van dit jaar, maar dat kunnen we niet zonder spelers! Daarom dit oproepje, want we zijn opzoek naar JOU! Ervaring of niet, geen punt! Enthousiasme is het enige wat je nodig hebt! Dus, is toneelspelen je passie of heb je het altijd al eens willen proberen? Twijfel dan niet en stuur ons een berichtje! Dit kan naar [email protected]. Er zijn slechts twee voorwaarden, die zijn dat je psychologiestudent bent en lid bent van VIP. Dus grijp je kans en ga met ons een onvergetelijk jaar tegemoet! Liefs, Theun



Diemensies Exposed

Vakgroepsblad psychologie Groningen

Fruit Beste lezer...

EN


page 1 - Januari 2015 Diemensies Exposed Journal of Psychology Groningen Fruit Dear reader... NL January page 1

Recommend Documents