December 2012
Overzicht verantwoordelijkheden, rechten en plichten van de Beheerorganisatie behorende bij het Afsprakenstelsel eHerkenning, versie 1.5 Inleiding Het Afsprakenstelsel eHerkenning bestaat uit verschillende documenten. Deze documenten zijn gepubliceerd op de website www.eHerkenning.nl. Verspreid over deze documenten zijn de verantwoordelijkheden, de rechten en de plichten van de Beheerorganisatie opgenomen. In onderstaand overzicht zijn de verantwoordelijkheden, rechten en plichten van de beheerorganisatie zoals deze in het Afsprakenstelsel versie 1.5 zijn opgenomen, op hoofdlijnen onder elkaar gezet. Hulpmiddel Het overzicht is niet bedoeld als een uitputtende opsomming. Het is een hulpmiddel waarmee een beter overzicht wordt verkregen van waar de beheerorganisatie zich op grond van het Afsprakenstelsel eHerkenning aan moet houden. Opzet van het overzicht Het overzicht geeft in de linker kolom een beschrijving op hoofdlijnen van de verantwoordelijkheden, de rechten en verplichtingen. Deze beschrijving is een samenvatting van de beschrijving in het Afsprakenstelsel van het betreffende onderwerp. Om exact te weten wat de specifieke verantwoordelijkheid, het recht of de plicht inhoudt, dient u te allen tijde de betreffende tekst in het Afsprakenstelsel te raadplegen. In de rechterkolom van het overzicht is per item de vindplaats opgenomen. Wijzigingen en volledigheid Dit overzicht zal zo vaak worden gewijzigd als nodig is, bijvoorbeeld omdat het Afsprakenstelsel wordt gewijzigd. Hoewel er gestreefd is naar volledigheid en juistheid van het overzicht, aanvaardt de beheerorganisatie noch enige andere organisatie of instelling enige aansprakelijkheid. Alleen de volledige tekst van het Afsprakenstelsel is bindend. Onderwerp Beheerorganisatie: de Beheerorganisatie van het Afsprakenstelsel die verantwoordelijk is voor het faciliteren van het beheer en de doorontwikkeling van het Afsprakenstelsel, alsmede de controle op en de het monitoren van de naleving van het Afsprakenstelsel door de Dienstverlener en de Deelnemers op basis van het door eHerkenning vastgestelde nalevingsbeleid. Verantwoordelijkheid De Beheerorganisatie is verantwoordelijk voor het beheer en de regie van de doorontwikkeling van het Afsprakenstelsel eHerkenning.
1
Vindplaats in het afsprakenstelsel Artikel 1 Gebruiksvoorwaarden en Bijlage A Begrippenlijst, Algemene Introductie.
Paragraaf 1.4, Algemene Introductie
December 2012 Het betreft de volgende operationele beheerprocessen met als doel het merk eHerkenning te beheren: 1 .Proces change en releasemanagment: Het proces voor het door ontwikkelen van het afsprakenstelsel. De gewenste wijzigingen worden vastgesteld en vervolgens in de productieversie van het netwerk geïmplementeerd. De deelnemers en de beheerorganisatie voeren het implementatieplan uit op basis waarvan een nieuwe release van het afsprakenstelsel wordt geïmplementeerd. 2. Toetreden: Dit proces beschrijft de stappen die genomen moeten worden om deel te mogen nemen aan het netwerk en de naam eHerkenning te mogen voeren. Nieuwe partijen kunnen geïnteresseerd zijn in deelname aan het netwerk. Huidige deelnemers kunnen hun rollen en/of betrouwbaarheidsniveaus willen uitbreiden. 3. Uittreden: Op eigen verzoek of op verzoek van EZ kan een deelnemer uittreden. Dit proces beschrijft de stappen die moeten worden genomen om op zorgvuldige wijze uit te treden. 4. Incidentmanagement: Incidenten kunnen bij de beheerorganisatie worden gemeld. Deze worden vervolgens geprioriteerd waarna het incidentenproces in werking treedt. 5. Contentmanagement: Het proces voor het managen van de content van externe communicatiemiddelen van eHerkenning. Hiermee wordt bewaakt dat externe communicatie in lijn is met het afsprakenstelsel. 6. Distributie afsprakenstelsel: Proces voor het distribueren en publiceren van het afsprakenstelsel. Het afsprakenstelsel moet beschikbaar zijn voor de partijen die hiervan gebruik willen maken. 7. Managementinformatie rapporteren: Het proces om managementinformatie over het gebruik van het netwerk te verzamelen, te anonimiseren en te verspreiden. 8. Naleving: Het proces om naleving van het afsprakenstelsel af te dwingen en indien nodig tot sancties te komen. 9. Metadata: Het proces heeft tot doel nieuwe geaggregeerde metadata op een snelle en betrouwbare manier door te voeren in de systemen van de deelnemers. 10. Onderhouden netwerk: Processen voor het beheren van de simulator, het acceptatienetwerk, de dienstencatalogus, de helpdesk, alsmede het organiseren en doen uitvoeren van penetratietesten. De informatietaak van de beheerorganisatie: publicatie wat conform het afsprakenstelsel verstrekt dient te worden en bescherming van concurrentiegevoelige informatie.
2
Operationeel Handboek Proces change en releasemanagement Operationeel Handboek, Proces Toetreden Operationeel Handboek, Proces uittreden Operationeel Handboek, proces Incidentmanagement Proces Contentmanagement, Operationeel Handboek Proces distributie afsprakenstelsel, Operationeel Handboek Proces Managementinformatie, Operationeel Handboek Proces is nog niet opgenomen in het Operationeel Handboek. Proces Metadata: Operationeel Handboek Proces netwerk onderhouden:
Paragraaf 3.2, Juridisch Kader
December 2012 De beheerorganisatie stelt Gebruiksvoorwaarden eHerkenning vast die de deelnemer dient te hanteren bij de levering van herkenningsdiensten aan dienstverleners of dienstafnemers. Het voeren van het secretariaat van de Stelselraad eHerkenning. Agenda's en vergaderstukken van de Stelselraad eHerkenning worden tijdig bekendgemaakt aan al de in de raad afgevaardigde partijen. Verslagen worden gepubliceerd op www.eherkenning.nl. De Beheerorganisatie organiseert en faciliteert een Gebruikersraad Overheidsorganisaties. Vanuit de Gebruikersraad wordt inbreng geleverd aan de werkgroepen. De beheerorganisatie voert het secretariaat van het Operationeel overleg. De beheerorganisatie verleent aan de deelnemer het niet-‐ exclusieve en niet-‐overdraagbare recht om, gedurende de looptijd van de Deelnemersovereenkomst, het Merk te gebruiken in verband met het uitvoeren van eHerkenningsdiensten en het vervullen van de overeengekomen rol(len), in overeenstemming met deze Deelnemersovereenkomst en de daaruit voortvloeiende voorschriften. De beheerorganisatie als opdrachtnemer van EZ en uitvoerder van de beheertaken, zien toe op een correcte naleving van het afsprakenstelsel. Tot de taken van de beheerorganisatie behoort de monitoring en controle van de naleving van het afsprakenstelsel door de deelnemers en de dienstverleners. De beheerorganisatie monitort de prestaties van eHerkenning en voert de naleving uit. De bevoegdheid tot het opleggen van sancties komt aan de beheerorganisatie toe, als uitvloeisel van de taak om het merk te beheren. Deze beslissing wordt genomen door andere personen dan degenen die tot dan toe namens de beheerorganisatie betrokken waren bij de monitoring en de procedure bij vermoedelijke niet naleving. Door deze functiescheiding wordt een onafhankelijke en objectieve beoordeling van het dossier gewaarborgd. Het nalevingsdossier voorleggen aan en bespreken met EZ als de beheerorganisatie van mening is dat het opleggen van de sancties schorsing of beëindiging van de deelnemersovereenkomst aan de orde is.
3
Paragraaf 3.2, Juridisch Kader
Paragraaf 4.1.1, Juridisch Kader
Paragraaf 4.1.3, Juridisch Kader
Paragraaf 4.1.6, Juridisch Kader
Artikel 3.2 Deelnemersovereenkomst
Overweging IX Deelnemersovereenkomst, en paragraaf 5.13, Juridisch Kader Paragraaf 5.2, Juridisch Kader
Paragraaf 5.4 en 5.6, Juridisch Kader
Paragraaf 5.6, Juridisch Kader
December 2012 De beheerorganisatie zal zich ter zake terdege (laten) informeren over de naleving van (een of meer afspraken van) het afsprakenstelsel. Deze informatie kan afkomstig zijn uit alle mogelijke bronnen. Zo kan de informatie bijvoorbeeld worden verkregen uit de diverse rapportages die in het kader van het afsprakenstelsel worden overgelegd, maar ook uit informatie die beschikbaar is bij de beheerorganisatie of uit openbare bronnen. Als de bugs of issues die naar voren komen bij het testen door dienstverlener en herkenningsmakelaar die van belang zijn voor het hele netwerk zal de beheerorganisatie hier verantwoordelijkheid voor nemen. De werking van het netwerk is de verantwoordelijkheid van de beheerorganisatie. Het testen van het netwerk wordt dan ook door, of onder verantwoordelijkheid van de tijdelijke beheerorganisatie uitgevoerd. De beheerorganisatie ontvangt voor toetreding van de deelnemers de ingevulde checklists. Aan de hand van de checklists zal de beheer organisatie adviseren over de toelating en/of de duur van het verdere traject. Zijn alle testen volgens de deelnemer naar behoren verlopen dan zal de beheerorganisatie over gaan tot het uitvoeren van toetredingstesten. De beheerorganisatie zal in samenspraak met de deelnemers periodiek penetratietesten uit laten voeren door een gespecialiseerde partij. De scope van deze testen zal per keer worden bepaald. Voor het uitvoeren van een penetratietest is altijd toestemming nodig van de deelnemers die getest gaan worden. Om te toetsen of het stelsel van maatregelen dat genomen is daadwerkelijk effectief en adequaat is, wordt bij de deelnemers van eHerkenning en bij de Beheerorganisatie periodiek, in beginsel twee maal per jaar, een zogenaamde penetratietest uitgevoerd. Deze test wordt uitgevoerd door een externe specialist. Verplichtingen
Paragraaf 5.5, Juridisch Kader
Inleiding, Testen voor Dienstverleners
Paragraaf 2.3, 2.4. Testen Dienstverleners
Hoofdstuk 2, Testen voor Deelnemers
Hoofdstuk 2, Testen voor Deelnemers
Paragraaf 3.5, Informatiebeveiliging
De beheerorganisatie heeft een inspanningsverplichting om de op haar rustende verplichtingen naar beste vermogen na te komen, met inachtneming van de belangen van alle betrokken partijen. Publicatie van een actueel overzicht van de tot eHerkenning toegelaten authenticatiemiddelen op www.eHerkenning.nl.
4
Artikel 2.6 Deelnemersovereenkomst
Paragraaf 4.2.1, Algemene Introductie
December 2012 Het toevoegen van de metadata, die de beheerorganisatie ontvangt via de herkenningsmakelaar opdat een dienstverlener kan testen, aan de metadata van de bestaande A en P-‐systemen, en de verzamelde metadata publiceren. Ten behoeve van het communiceren over onderhoud richt de beheerorganisatie een mailinglist in. Ten behoeve van de uitwisseling van ervaringen rondom het Service Level van het netwerk organiseert de beheerorganisatie een maandelijks overleg waaraan de beheerders van de deelnemers mogen deelnemen. In geval van wijzigingen in de onderhoudsplanning brengt de beheerorganisatie alle abonnees van de mailinglist binnen één werkdag van de inhoud van deze wijziging op de hoogte. De beheerorganisatie is beschikbaar voor ondersteuning aan deelnemers op werkdagen tussen 9.00 en 17.00. Gedurende verstoringen brengt de beheerorganisatie minimaal elke vier uur de abonnees van de mailinglist op de hoogte stellen van de status. In geval van calamiteiten belegt de beheerorganisatie binnen 24 uur een (telefonische) bijeenkomst waarbij alle benodigde contactpersonen aanwezig moeten zijn. Gedurende calamiteiten stelt de beheerorganisatie minimaal elke vier uur de abonnees van de mailinglist op de hoogte van de status. De beheerorganisatie deelt alle gerapporteerde informatie die deelnemers maandelijks aanleveren voor het einde van de kalendermaand met alle deelnemers en dienstverleners. Alle informatie wordt hierbij geaggregeerd zodat concurrentiegevoelige informatie zoveel mogelijk verborgen blijft. Het controleren van de Service Level. Zij doet dit in de eerste plaats door het analyseren van de door deelnemers opgeleverde rapportages, maar ook het uitvoeren van steekproeven behoort tot de mogelijkheden. In geval van klachten van een gebruiker/bedrijf, dienstverlener of deelnemer kan een onderzoek worden ingesteld en kunnen eventueel sancties aan de deelnemer worden opgelegd. In het operationeel handboek is het proces om te komen tot sancties beschreven. De coördinatie van geschillen omtrent de indiening van een
5
Paragraaf 2.4 en 2.5, Testen Dienstverleners
Paragraaf 3.1, Service Level
Paragraaf 3.1, Service Level
Paragraaf 3.4, Service Level
Paragraaf 3.5, Service Level
Paragraaf 3.6, Service Level
Paragraaf 3.8, Service Level
Paragraaf 3.9, Service Level
Paragraaf 3.10, Service Level
Paragraaf 3.2,
December 2012 verzoek van een partij bij een deelnemer om gearchiveerde gegevens. Het ter beschikking stellen van een promokit voor deelnemers en dienstverleners via www.eherkenning.nl. Publicatie van de dienstencatalogus op een vaste locatie. Een deelnemer MOET periodiek op een vooraf door de beheerorganisatie gekozen tijdstip, de dienstencatalogus verwerken. Gegevens over de URL en de periodiciteit staan beschreven in [Operationeel handboek]. Beveiliging De beheerorganisatie is verantwoordelijk voor het management van de informatiebeveiliging op het niveau van het netwerk voor eHerkenning en de externe verantwoording daarover. De beheerorganisatie geeft daartoe een Third Party Mededeling (TPM) af over de opzet, het bestaan en de werking van de informatiebeveiliging van het netwerk voor eHerkenning. Voor de TPM wordt o.a. gebruikt gemaakt van de auditdossiers over de verantwoording die de deelnemers en de beheerorganisatie afleggen. De beheerorganisatie beveiligt en controleert haar eigen systemen die zij gebruikt voor eHerkenning en implementeert daarvoor de toepasselijke controls uit de norm ISO/IEC 27002 en maatregelen implementeren conform het Gemeenschappelijke Normenkader Informatiebeveiliging eHerkenning. De beheerorganisatie heeft een systeem voor het management van informatiebeveiliging inrichten waarin minimaal zijn dienstverlening voor eHerkenning is ondergebracht. Het managementsysteem moet zijn ingericht conform de ISO/IEC 27001 standaard en zou formeel moeten zijn gecertificeerd. Als alternatief mag de beheerorganisatie beschikken over een TPM (inclusief conformiteitsverklaring) die middels een TPM door een onafhankelijke Register IT auditor is bevestigd. De toetsing van opzet, bestaan en werking van geïmplementeerde controls en implementatie van de stelselafspraken over de technische invulling maken onderdeel uit van het certificaat of de TPM (inclusief conformiteitsverklaring). De beheerorganisatie wordt geacht de stelselrisicoanalyse te gebruiken als input voor de risicoanalyses op haar beheerprocessen, dit in het kader van de stelselverantwoording. De risicoanalyse wordt tenminste jaarlijks herijkt. De te nemen beveiligingsmaatregelen worden bepaald aan de
6
Informatiebeveiliging Handboek Huisstijl
Paragraaf 6.2 Koppelvlak DV-HM Ook opnemen bij andere deelnemers Paragraaf 2.1 Informatiebeveiliging Ook opnemen bij andere deelnemers
Paragraaf 2.1 en 2.2, Informatiebeveiliging
Paragraaf 2.1 Informatiebeveiliging
Paragraaf 1.2, Stelsel Risicoanalyse
Paragraaf 2.2,
December 2012 hand van een risicoanalyse. De Stelselrisicoanalyse wordt als input meegenomen in de risicoanalyses van deelnemers en beheerorganisatie in het kader van de verplichte ISO 27001 certificering. De beheerorganisatie stelt een beveiligingsplan voor het netwerk voor eHerkenning op waarin de samenhang van de informatiebeveiliging binnen het netwerk is geborgd. De beheerorganisatie stelt het Gemeenschappelijke Normenkader Informatiebeveiliging eHerkenning en de bijbehorende Stelselrisicoanalyse op en is verantwoordelijk voor het beheer hiervan: De beheerorganisatie moet om voor certificatie of TPM in aanmerking te komen individueel een risicoanalyse uitvoeren en moet daarbij onder meer de Stelselrisicoanalyse als input gebruiken. De beheerorganisatie faciliteert deelnemers bij verstoringen, calamiteiten en beveiligingsincidenten en coördineert activiteiten indien nodig. De medewerkers van eHerkenning worden gescreend. Rechten De beheerorganisatie heeft recht op een deel van de opbrengst in het geval de compensatieregeling van toepassing is en voor zover de beheerorganisatie haar deel van het betreffende implementatieplan goed heeft nageleefd. De beheerorganisatie is gerechtigd om aan anderen dan de deelnemer toestemming te geven één of meer rollen in het netwerk voor eHerkenning te vervullen. De beheerorganisatie is bevoegd te (doen) onderzoeken of een deelnemer de afspraken van het afsprakenstelsel naleeft en/of deelnemer voldoet aan de eisen en voorwaarden die aan zijn rol worden gesteld in het afsprakenstelsel. De beheerorganisatie kan de Deelnemersovereenkomst in de navolgende situaties beëindigen: 1. Op basis van het nalevingsbeleid indien de deelnemer enige verplichting uit de Deelnemersovereenkomst of het afsprakenstelsel niet nakomt en hem de sanctie van beëindiging van de Deelnemersovereenkomst door het ministerie van Economische Zaken wordt opgelegd;
7
Informatiebeveiliging en [eHerkenning – Stelsel risicoanalyse]
Paragraaf 2.2, Informatiebeveiliging
Paragraaf 2.2 en 2.3 Informatiebeveiliging
Paragraaf 3.1, Informatiebeveiliging
Paragraaf 2.2. Proces Incidentmanagement, Operationeel Handboek Paragraaf 3.4, Informatiebeveiliging Paragraaf 5.8.1 Juridisch Kader
Artikel 2.4 Deelnemersovereenkomst
Artikel 7.1 Deelnemersovereenkomst
Artikel 5.2 Deelnemersovereenkomst
December 2012 2. Het ministerie van Economische Zaken de opdracht aan de beheerorganisatie intrekt om op te treden als beheerorganisatie binnen het stelsel van 3. eHerkenning; 4. De klachten-‐ en geschillencommissie hiertoe adviseert naar aanleiding van een klacht of geschil; 5. De deelnemer de belangen schaadt van het netwerk voor eHerkenning waaronder de reputatie van het Merk; 6. De deelnemer failliet is verklaard of aan hem surseance van betaling is verleend; 7. De beheerorganisatie besluit haar activiteiten te staken.
8