Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten

PERSDOSSIER

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten In dit dossier geven we: • Een overzicht van de gemeenten die het Charter ‘spelen is een kinderrecht’ al ondertekenden • Een selectie van gemeenten die de charterpunten ook al concreet opnemen in hun eigen beleid

1 Gemeenten die het Charter ‘Spelen is een kinderrecht’ ondertekenden: 1.1

In Oost-Vlaanderen

• Wortegem-Petegem, Kaprijke, Wetteren, Sint-Niklaas, Destelbergen

1.2

In Antwerpen

• Wilrijk, Zoersel, Essen, Turnhout, Kontich, Mortsel, Mechelen, Kasterlee, Rijkevorsel

1.3

In Vlaams-Brabant

• Lennik, Aarschot, Ternat, Leuven

1.4

In West-Vlaanderen

• Veurne, Kortemark, Torhout, Ieper

1.5

In Limburg

• Maaseik, Meeuwen-Gruitrode, Lommel, Genk, Hechtel-Eksel, Riemst

2 Gemeenten die de charterpunten ook al concreet opnemen in hun eigen

beleid: 2.1

Aarschot

De stad Aarschot wil zich engageren om een positief speelklimaat te garanderen. Daarom ondertekende ze het Charter ‘Spelen is een kinderrecht’. De komende beleidsperiode neemt de stad Aarschot concrete maatregelen om alle acht charterpunten ook waar te maken. Aarschot zet vooral in op jeugdruimtebeleid. Een werkgroep bestaande uit medewerkers van de stad en uit inwoners werkt op dit moment al aan een speel- en jeugdruimteplan voor Aarschot. Met dit plan wil men een volledig speelweefsel creëren. Spelen en ravotten doe je immers niet alleen op aparte ‘speeleilandjes’. De stad roept op om deze zomer ideeën en tips voor toffe jeugdruimte door te geven, en te signaleren waar nog blinde vlekken zouden zijn op vlak van speelruimte in Aarschot.

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 1 > 6

Volgende doelstellingen schuift schepen voor jeugd Mattias Paglialunga naar voor: • We ondertekenden in het voorjaar 2013 het Goe Gespeeld!-Charter en gaan voor acht ambities in de komende jaren; • Investeren in bestaande speelpleinen en speeltuigen, in functie van onderhoud en veiligheid; • Een speel- en jeugdruimteplan integreren in het meerjarenplan, met visie, doelstellingen, actieplannen en concrete acties (incl. timing en budgettering) met als belangrijkste doel: het realiseren van een divers speelweefsel; • Aandacht voor avontuurlijke speelruimte, die de experimenteerruimte van kinderen vergroot; • We zorgen voor veilige verbindingen tussen betekenisvolle plaatsen voor kinderen en jongeren; • We realiseren inspraaktrajecten om kinderen, jongeren en gezinnen te betrekken op de publieke ruimte. Participatie vereist echter ook transparantie en opvolgingstrajecten; • Jeugdruimte vormt een belangrijk onderdeel van een doelgroepenbeleid en ruimtelijke ordening (in twee richtingen); • We onderzoeken in welke mate we projecten kunnen indienen voor subsidies. De financiering krijgt hierdoor een sterkere basis. • We betrekken de milieudienst en het Agentschap voor Natuur en Bos; • We bekijken onze reglementering in functie van het recht op spelen. • Contactpersoon: Mattias Paglialunga, schepen van jeugd, [email protected] - 016 55 04 08

2.2

Wortegem-Petegem

De gemeente Wortegem-Petegem ondertekende het charter ‘Spelen is een kinderrecht’ en werkt volop aan ruimte om goe te spelen. • Kinderen verruimen hun leefwereld stelselmatig. Inzetten op lokale speelruimte of speelkansen is daarom van belang. In Wortegem-Petegem werken we aan deze ruimte door deze kansen te voorzien. We willen een kwaliteitsvol ruimtelijk beleid voeren, een integrale aanpak is daarbij onontbeerlijk. Dat kan eenvoudig door de woonstraten zo in te richten dat ze speelvriendelijk zijn. Momenteel werken we (via inspraak) aan een speelruimte op het wijkniveau. Daarnaast zijn we ook begonnen met het concept ‘speelstraten’ om het buitenspelen nog meer aan te moedigen. We voorzien vanuit de jeugddienst allerhande materiaal. • Het is van belang dat kinderen op een veilige manier kunnen spelen in de nabijheid van hun woonst. Daarom werken we aan een tragewegenplan en gingen we ook een project aan met Kind en Samenleving waarbij we het speelweefsel in kaart brengen. Dit weefsel is het geheel van voor jeugd belangrijke plekken en verbindingen hiertussen, een uitdaging in een landelijke omgeving. Het is niet altijd eenvoudig om kindvriendelijkheid op vlak van verkeersveiligheid te realiseren. Soms moeten fietspaden gecreëerd worden op gewestwegen. De bouw van deze paden wordt bovenlokaal beslist en ligt niet in de handen van de gemeente. • Het beleidsplan richt zich naar ‘speelruimte’ en houdt rekening met de verschillende factoren. Er is een plan in opmaak, het RUP Wortegem waar extra ruimte wordt gepland om te spelen in het centrum van Wortegem. Er komt een speelbos in het gemeentelijk domein de Ghellinck (waar reeds vele speeltuigen aanwezig zijn) en het gemeentebestuur vindt het belangrijk dat de nieuwe woonuitbreidingsgebieden voorzien worden van speelruimte. Daarnaast komen op termijn nieuwe voetbalvelden, ook daar wordt een veld voorzien dat vrij kan gebruikt worden door niet-georganiseerde kinderen. • We informeren ons bij burgers en adviesorganen aan de hand van een jeugdbeleidenquête waar we ook specifiek vragen naar speelruimte en openbare ruimte. De enquête richt zich naar ouders, kinderen en jongeren. Ze gaat uit van de jeugdraad en de jeugddienst. • En tot slot is er natuurlijk de ‘Buitenspeeldag’, de kans om als gemeente te tonen dat spelen een kinderrecht is! • Contactpersoon: Lieven Van de Voorde, jeugddienst, [email protected] - 056 68 81 14

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 2 > 6

2.3

Kontich

Kontich is al goed op weg naar een gemeentelijk beleid voor goe spelen, met onder meer volgende concrete stappen: • Om kinderen en jongeren terug meer informele speelruimte te geven, streven we naar speelnatuur in elke deelgemeente. Reeds gerealiseerd: speelzone in het Hessepoelbos in Waarloos (ism provincie) en openstelling Zandbergen langs E19 (ism buurgemeente Edegem). Nog op het programma: speelzone Kapellekesbos (KontichKazerne). • Om kinderen en jongeren zich veilig te laten verplaatsen streven we naar een speelweefsel over heel het grondgebied. Er is ook een fietsroutekaart beschikbaar met veilige routes. We werken aan een trage-wegenproject met o.a. borden 'doorlopende straat'. • We zorgen ervoor dat jeugdverenigingen voldoende plaats hebben om te spelen en assisteren hen in het onderhoud van hun buitenruimtes. • Voor individuele kinderen en jongeren hebben we meer dan 20 speelplekken in alle schaalgroottes, waaronder een natuurspeelplaats, een skateterrein, buurtspeelterreinen en een hangplek. • Als lokale beleidsmakers creëren we een verdraagzaam klimaat t.a.v. spelende kinderen: dit doen we met acties zoals vakantietijd-speeltijd, speelstraten, buitenspeeldag, ... • Jeugd mag ook mee nadenken over de invulling van de openbare ruimte: er is een vertegenwoordiging van jeugd in de Gecoro, we raadplegen de jeugdraad en buurtkinderen bij investeringen in speelruimte, de jeugddienst en jeugdraad adviseren grote verkavelingsprojecten, enz..." • Contactpersoon: Willem Wevers, schepen van jeugd, [email protected] - 03 450 78 43

2.4

Mortsel

Mortsel ondertekende het charter ‘Spelen is een kinderrecht’ en brengt dat via talrijke concrete acties in praktijk. • Via kleine ingrepen versterken we het sociale weefsel in de wijken: generatiedoorbrekende ontmoetingsplekken waar jong en oud kan zitten, liggen, hangen, spelen, sporten, … kortom ‘ont-Moeten’. • Met een trage wegen kaart van fiets- en wandelpaden stimuleert Mortsel gezonde en vlotte verplaatsingen. Via een goed uitgebouwd weefsel proberen we ook de autonomie van kinderen te vergroten. • ‘Blokske Rond’ is een buurt speel- en sportproject waarbij animatoren de wijken in trekken en samen met de buurtbewoners de kinderen uit de wijk een fijne middag bezorgen. • De stad Mortsel vindt het enorm belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen dat ze voldoende buiten spelen. Ze trachten het dan ook op alle mogelijke manieren te stimuleren. • Zo investeerde ze de laatste jaren reeds heel wat middelen in de openbare speelterreinen. Momenteel telt de stad er 18. Mortsel koos steeds voor duurzame toestellen die zowel qua speelwaarde, als qua veiligheid voldoen aan de hoogste eisen. In het jeugdbeleidsplan voor de periode 2011-2013 werd de realisatie van een avonturenlint in Fort4 opgenomen. Een mooie verbinding tussen de twee functies van Fort4, cultuur en natuur. Een speels en attractief parcours in het fort waarvan jong en oud kunnen genieten. De eerste fase van deze extra aantrekkingspool voor Fort4 in de ruime regio Mortsel zal eind 2013, begin 2013 worden gerealiseerd. Het Avonturenlint Fort4 zal geïntegreerd worden in de natuurlijke omgeving van het fort en moet kinderen de kans bieden om zich uit te leven in en met de natuur. • Contactpersoon: Bart Bergen, jeugdfunctionaris, [email protected] - 03 443 79 61

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 3 > 6

2.5

Mechelen

• Mechelen neemt het kinderrecht op spelen heel serieus. In de zomer van 2010 ondertekende het college van burgemeester en schepenen de visietekst ‘spelen in de stad’. Mechelen is een hartelijke, dynamische en verrassende stad, een stad waar iedereen zich thuis voelt. Dat betekent dat Mechelen kindvriendelijkheid hoog in het vaandel draagt. In het bestuursakkoord van de stad wordt Mechelen expliciet kinderstad genoemd. De stad wil inzetten op kindvriendelijkheid en jongeren en kinderen een centrale plaats laten innemen in de stad. • Kernwaarden als participatie en inspraak staan daarbij centraal. Mechelen maakt hier op alle vlakken werk van. Kinderen kunnen mee beslissen en worden bij elke beslissing in overweging genomen als volwaardige burgers. Maar kinderen zijn ook de toekomst: investeren in kinderen, betekent investeren in de volwassenen van morgen: een prioriteit voor een dynamische stad. Een mooi voorbeeld hiervan is de herinrichting van de as station-Grote Markt. Kinderen van de Kinderraad volgen het proces van in het begin, konden op gezette tijden voorstellen doen en kregen vorige week nog een terugkoppeling van de ontwerpers waarin ze konden vaststellen dat er wel degelijk rekening is gehouden met hun opmerkingen, wensen en verzuchtingen. • De stad voorziet een uitgebreid en divers spelaanbod. Er is niet enkel aandacht voor de doelgerichte inrichting van bijvoorbeeld voetbalpleintjes of skateparken, maar er is ook ruimte om speelpleintjes te creëren die de fantasie van het kind prikkelen. Een bouwspeelplaats, speelbossen en het integreren van spelprikkels in het stadsbeeld zijn maar enkele voorbeelden van hoe de openbare ruimte in Mechelen tot een avontuurlijke en prikkelende speelplaats wordt omgevormd. Een belangrijke taak van de stad is het stimuleren van creativiteit. Maar kinderen moeten ook de vrijheid krijgen om vrij te spelen. Spelen is een recht waartegen geen verhaal mag bestaan. ‘Spelende kinderen’ op zich worden door de stad niet als overlast beschouwd, tenzij het om pestgedrag gaat. De vrijheid van spelende kinderen komt niet in het gedrang. • Mechelen als kinderstad versterkt dit alles. De coördinator Mechelen Kinderstad is bijzonder actief en zorgt ervoor dat kindvriendelijkheid in de nieuwe meerjarenplannen een rode draad is waarbij alle stadsdiensten worden betrokken. Mechelen Kinderstad fungeert hierbij als eerste raadgever en brug tussen de diverse diensten. De volgende jaren zal Mechelen dus nog verder uitgroeien tot een volwaardige kinderstad. • Contactpersoon: Greet Geypen, schepen van jeugd, [email protected] - 015 29 75 13

2.6

Genk

Zoals iedereen wel weet is Genk een voetbalstad, maar dat is natuurlijk niet alles. Schepen van Jeugd, Anniek Nagels, legt uit dat Genk maar liefst 175 voetbalvelden telt aan speelruimte (87 ha)… • Genkse kinderen wonen verspreid over een dertigtal wijken. We hebben natuurlijk geluk dat er in Genk nog veel open ruimte en groen is. Zo tellen we maar liefst 86 speelpleintjes verschillende sport- en trapveldjes en 15 speelbossen verspreid over het hele grondgebied. • We investeren veel in nieuwe speelinfrastructuur, en inspraak en participatie van kinderen, jongeren en buurtbewoners is daarbij onze eerste zorg. Niet alleen over de speluitdaging maar ook over de bereikbaarheid, gekendheid van de huidige terreintjes en bossen en het gebruik ervan. • Maar we zijn nog lang niet klaar. Zo staan er nog enkele projecten op til zoals de opwaardering van speelterrein Priesterhaag in Kolderbos. Hier willen we aan de slag met natuurlijke materialen zoals boomstammen, heuveltjes, … In de toekomst willen we een speelweefsel over de hele stad creëren, ook bijvoorbeeld door speelse verbindingen te realiseren. Er is natuurlijk veel meer mogelijk dan enkel speelbossen en speelpleintjes zoals we deze nu kennen in Genk. • Voor het project ‘spelen en ravotten in Limburgs groen’ werd Genk geselecteerd als één van de pilootgemeenten. We leerden daaruit dat het in kaart brengen en accentueren van natuurlijke, avontuurlijke en al dan niet reeds bestaande speelkansen ook zeer belangrijk is. • In Genk hebben we zo een aantal unieke plekjes die van nature super speelplekken zijn: denk maar aan het nationaal park Hoge Kempen, natuurgebied ‘De Maten’ en de Melberg in Termien, De Schemmersberg en de Boxberg in Boxbergheide,… Deze plekken zijn zeer gekend en geliefd bij onze 48 jeugdverenigingen. We houden daar ook rekening mee als er ruimtelijke plannen worden ontwikkeld, bijvoorbeeld in het kader van het RUP Ecologische Verbindingen.

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 4 > 6

• Ook bij andere ruimtelijke planningsprocessen of bij ontwikkeling van openbare ruimte wordt Dienst Jeugd nauw betrokken opdat een gefundeerd advies vanuit het standpunt van het kind kan geformuleerd worden. Er wordt dan bekeken hoe kinderen bevraagd of betrokken kunnen worden, bijvoorbeeld via het Junior Team. • Spelen is geen overlast. In Genk is er een sterke overlegcultuur, waar partners in de wijken (zoals wijkmanagers of jeugdwerkers) steeds kunnen bemiddelen bij conflicten. Met grote campagnes zoals ‘Spelen mag’ en ‘Iedereen speelt’ of ‘Respect voor rondhangen met respect’ trachten we de publieke opinie te beïnvloeden. • Contactpersoon: Loes Langenaken, jeugddienst, [email protected] - 089 65 42 74

2.7

Leuven

Spelen in het groen is niet evident in een stad, maar Leuven stelt alles in het werk om kinderen daar wel zoveel mogelijk kansen voor te bieden. • Kinderen en jongeren hebben steeds een stem in de heraanleg van openbare ruimte en speelterreinen in de stad en omliggende deelgemeentes. Voor de heraanleg van de speelterreinen worden steeds de gebruikers en uiteraard de kinderen en jongeren uit de buurt uitgenodigd om hun input te geven. Door een goede samenwerking met de dienst gebiedsgerichte werking is er steeds contact met buurtbewoners, buurtcomités, meters en peters van Leuvense buurten, ... • Leuven wil de komende jaren extra inzetten op de participatie van de burger. Voor kinderen en jongeren is dit reeds enkele jaren bezig en zal de stad hier ook niet mee stoppen. In het najaar 2013 staan inspraaktrajecten van jongeren in het kader van de BBC op stapel. Via onze participatiemedewerker wordt er regelmatig gepolst naar de mening van Leuvense jongeren. • Ruimte voor kinderen en jongeren is één van de topprioriteiten binnen het Leuvens jeugdbeleid. Binnenkort is de heraanleg van Park Michotte gepland, een echt speelbos in het hart van Kessel-Lo. Dit speelterrein krijgt een avontuurlijke touch. Een nieuw jeugdhuis/-boot in Wijgmaal is voorzien in 2013-2014. Verder wordt er bij elk speelterreintje het nodige groen voorzien, steeds onderhouden en ontworpen door de groendienst. De groendienst en de jeugddienst onderhouden dan ook sterke banden om bij de ontwerpen zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen van kinderen en jongeren. In een stad zoeken naar beschikbare fysieke ruimte, is een grote uitdaging. Een uitdaging die de stad zeker wil en zal aangaan. • Er is regelmatig overleg met andere stadsdiensten om zo het spelen en de aandacht voor kinderen meer bekend te maken bij alle diensten. Op deze manier werken we aan een goede samenwerking en wordt er meer aandacht geschonken aan kinderen in de stad en op openbare plaatsen. De stad Leuven probeert kinderen en jongeren een volwaardige plek te bieden in de stad door verschillende initiatieven: heraanleg van een bushalte met kleurrijke stoeptegels, organiseren van speelstraten, organiseren van de jaarlijkse buitenspeeldag, … • In de toekomst zet Leuven extra in op het charterpunt rond zelfstandige mobiliteit van kinderen en jongeren. Veilige mobiliteit is al een sterk actiepunt van de stad. De volledige binnenstad is een zone 30 en aan de schoolpoorten en andere gevaarlijke kruispunten staan politie en gemeenschapswachten om het verkeer te regelen. De stad werkt samen met de basisscholen rond het project "fietsexamen", een route die kinderen kunnen testen of ze vaardig kunnen fietsen. • Spelen is geen overlast in Leuven. Met buurtbewoners wordt er steeds in overleg getreden bij eventuele klachten. De stad richt ambulant jeugdwerk in om enerzijds actief het samenleven te bewaken, en anderzijds kinderen en jongeren vindplaatsgericht te benaderen en toe te leiden naar de vele vormen van het jeugdwerk dat Leuven rijk is. • Leuven telt ongeveer 72 jeugdbewegingen. De meeste jeugdbewegingen beschikken over een eigen locatie, hiervoor krijgen ze financiële ondersteuning vanuit de stad voor veiligheid en onderhoud. De stad blijft investeren in voldoende en veilige speelterreinen, in elke buurt en op maat van de buurt, met aandacht voor avontuurlijke en natuurlijke speelruimte. • Contactpersoon voor de pers: Isabel Devriendt, afdelingshoofd jeugd? [email protected] – 016 27 27 61

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 5 > 6

2.8

Zoersel

Het Zoerselse gemeentebestuur ondertekende al in 2012, kort na de oprichting van de Goe Gespeeld! partij, het charter ‘Spelen is een kinderrecht’. • De jeugdraad en de jeugddienst hielden de voorbije jaren de vinger aan de pols en formuleerden adviezen rond speelruimte in het kader van de opmaak van het bos- en het parkbeheersplan. Bij de herziening van het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) van recent gerealiseerde gemeenschapsinfrastructuur gaven ze advies om op deze site ruimte te vrijwaren om te kunnen skaten, buitenspeelruimte te voorzien voor een aanpalend jeugdlokaal en gaven ze aan dat er behoefte is aan ruimte om te spelen voor niet-georganiseerde jongeren. Het gaat immers over een site naast een bestaande schoolinfrastructuur, waar kinderopvang, deeltijds kunstonderwijs en verschillende sportclubs een plek hebben gekregen. Reden genoeg voor de jeugdraad om aandacht te vragen voor veiligheid en speelruimte voor kinderen en jongeren uit onze gemeente. De adviescommissie ruimtelijke ordening volgde de jeugdraad in hun vraag en gaven het advies om binnen het RUP ruimte voor deze behoeften te realiseren. De gemeenteraad heeft het advies gevolgd en besliste de plannen aan te passen. • We vinden het als gemeentebestuur belangrijk om binnen het meerjarenplan acties op te nemen niet alleen omtrent het ruimtelijke aspect van speelruimte, maar ook acties om aandacht te vragen voor wederzijdse verdraagzaamheid voor en van spelende kinderen binnen onze gemeente. Wijkcomités zullen ondersteund worden bij de inrichting van speelstraten, de groendienst voorziet nu in het onderhoud van de speelzones in het bos, ... Kortom door het verankeren van acties in het meerjarenplan hopen we de aandacht voor speelruimte te garanderen. • Contactpersoon: Kristien Schryvers, schepen van jeugd, [email protected] – 03 298 07 17

Overzicht van de Goe Gespeeld! gemeenten •

pagina 6 > 6