OVERZICHT EXTRA ONDERSTEUNING SAMENWERKINGSVERBAND DRECHTSTEDEN Ron Benjamins, april 2014
X
Rapportages swv Drechtsteden Bovenschoolse rapportage online vragenlijsten Overzicht Extra Ondersteuning Bijlage Extra Ondersteuning Concept Basisondersteuning
INLEIDING In deze notitie is een overzicht gegeven van de mogelijkheden voor extra ondersteuning die scholen uit het samenwerkingsverband Drechtsteden in hun schoolondersteuningsprofielen hebben aangegeven. Deze aanpakken en arrangementen zijn geformuleerd op werkconferenties en vervolgens door de school en met begeleiding van een adviseur van Inschool geformuleerd. Deze informatie biedt een aanvulling op de informatie die gegenereerd is door online vragenlijsten. Een overzicht daarvan is gerapporteerd als bovenschoolse rapportage mei 2014. De rapportage is gebruikt als input voor het concept basisondersteuning. De beschrijvingen zijn gerubriceerd aan de hand van de indeling uit de sop’s: Leer- en ontwikkeling, fysiek en medisch, sociaal-emotioneel en gedrag, thuissituaties. De rubriek leer- en ontwikkeling is verder onderverdeeld aan de hand van de ondersteuning die scholen daaronder omschreven hebben. De extra ondersteuning is gerubriceerd en toegelicht per categorie van het onderwijsaanbod. Daarbij is gebruik gemaakt van de volgende omschrijvingen. arrangement Van een arrangement is sprake als scholen een onderwijsaanbod hebben dat een combinatie vormt van deskundigheid, aandacht en tijd, materialen en methodieken, aanpassingen in het gebouw en samenwerking met derden. aanpak Als scholen wel een specifiek aanbod hebben, dat niet voldoet aan de reikwijdte van een arrangement, is dit aangeduid met de term 'aanpak'. ervaring Als scholen wel ervaring hebben, maar geen specifiek aanbod, is dit aangeduid met de term 'ervaring'. Per categorie is toegelicht aan welke vormen van ondersteuning doorgaans gedacht kan worden. Als het arrangement, de aanpak of de ervaring op een school een duidelijke invulling of toespitsing kent, is dit als toelichtende term weergegeven, zoals 'autisme' of 'SWPBS'.
voorwaarden Scholen zijn doorgaans enigszins terughoudend in het toezeggen van de extra ondersteuning op hun school. Zij geven aan het omschreven onderwijsaanbod aan te kunnen bieden, mits aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Veel gehoord zijn de volgende elementen:
Het aantal leerlingen dat per klas of per school een beroep doet op extra ondersteuning kan niet onbeperkt zijn. De mogelijkheden die een school heeft voor het bieden van extra ondersteuning zijn mede afhankelijk van de omvang waarin daarop een be roep wordt gedaan.
De mogelijkheid om extra ondersteuning te bieden aan een leerling is mede afhankelijk van de onderwijsbehoeften van medeleerlingen in de groep.
De mogelijkheid om extra ondersteuning te bieden is mede afhankelijk van de zwaarte en complexiteit van de onderwijsbehoefte van de leerling.
De mogelijkheid om extra ondersteuning te bieden wordt mede bepaald door de leerbaarheid van de leerling. Hiermee geven scholen doorgaans aan dat zij kinderen niet zomaar willen begeleiden of activiteiten aanbieden, maar onderwijs willen geven.
Leerlingen en leerkrachten kunnen alleen ontwikkelen en werken in een veilig pedagogisch klimaat, waarin het uiten van agressie uitzonderlijk is. Als leerlingen agressief gedrag vertonen dat een doorgaans veilig klimaat ondermijnt, begrenst dat de mogelijkheden van de school.
AANBEVELINGEN Op basis van het overzicht worden de volgende aanbevelingen gedaan ten aanzien van de organisatie van ondersteuning in het samenwerkingsverband. Opmerkelijk veel scholen hebben aangegeven over een specifieke aanpak voor hoog- en meerbegaafde leerlingen te beschikken. Het is te overwegen deze ondersteuning te rekenen tot basisondersteuning. Deze aanbeveling is opgenomen in de deelrapportage ‘concept basisondersteuning’. In de basisondersteuning is aangegeven dat scholen geacht worden met protocollen voor dyslexie te werken. Enkele scholen hebben aangegeven over een specifieke aanpak voor dyslexie te beschikken. Het is aan te raden bij deze scholen na te gaan of en in hoeverre het samenwerkingsverband deze ondersteuning wil of kan borgen. Dit behoort tot de verdere invulling en precisering van de afspraken rond de basisondersteuning. Een werkgroep kan deze opdracht krijgen. Op het gebied van fysieke en medische problematiek zijn er niet veel scholen die specifieke en uitvoerig deskundigheid hebben. De meeste scholen hebben ervaring, maar zijn in hun mogelijkheden afhankelijk van begeleiding en deskundigheid die van buiten de school komt. Het is aan te bevelen om voor leerlingen met deze onderwijsbehoeften een externe structuur i n stand te houden. Dit komt overeen met de positie van scholen voor cluster 1 en 2 in het samenwerkingsverband. Veel scholen beschikken over een methodische aanpak voor het begeleiden van de sociaalemotionele ontwikkeling van leerlingen. Het is aan te bevelen deze methodieken op te nemen in de basisondersteuning. Deze aanbeveling is opgenomen in de deelrapportage ‘concept basisondersteuning’. Niet veel scholen hebben een specifieke aanpak voor of rond thuissituaties. Het lijkt te volstaan om in de basisondersteuning op te nemen dat scholen op basis van een ondersteuningsteam werken om zo afstemming met deskundigen in jeugdhulp te zoeken, zoals is omschreven in het ondersteuningsplan. De afspraak om met ondersteuningsteams te gaan werken is voor veel scholen een betekenisvolle aanvulling op de bestaande mogelijkheden om ondersteuning te bieden rond de thuissituatie.
LEER- EN ONTWIKKELING
FYSIEK-MEDISCH
Anne de Vries Anne Frank De Boeg Bron 15SZ Bron HIS De Brug Dolfijn Kim Loopplank Rank (PM) Schalm Tandem Toermalijn Wilgen Develhoek Dukdalf Henri Dunant Het Akkoord Kompas Palet Impuls JFKennedy Julianaschool Knotwilg Knotwilg / Leilinde Kofschip Koningin Beatrix Koningin Juliana Margrietschool Meander Nokkewiel Notenbalk Oranje N Papendr. Oranje N Sliedr. Constantijn Floris PWA Sliedrecht Roald Dahl Twee Wieken Tweestroom Viermaster Waterlelie Wegwijzer Wijngaard SBO Kameleon
Fysiek-medisch aanpak visueel en motorisch deskundigheid Down
aanpak spraak-taal aanpak slechthorend / fysieke belemmeringen aanpak motorisch protocol medisch handelen ervaring visueel / epilepsie ervaring ESM ervaring
ervaring diabetes / Down ervaring ervaring
ervaring adhd / autisme ervaring uiteenlopend ervaring uiteenlopend ervaring ervaring uiteenlopend ervaring Down / cl.3 ervaring autisme / diabetes ervaring rolstoel ervaring ervaring diabetes (prikken) / slechthorend MRT / ervaring diabetes ervaring DCD motorisch ervaring ervaring diabetes / protocol medisch handelen
Maatwerk obv ped/owk aanpak ervaring laag IQ ervarig fysieke beperkingen
SBO Steenen Kamer Maatwerk obv pedagogische en onderwijsk aanpak gehoor spraak-taal
SOCIAAL-EMOTIONEEL EN GEDRAG Soc-Em en gedrag Anne de Vries Anne Frank De Boeg Bron 15SZ Bron HIS De Brug Dolfijn Kim Loopplank Rank (PM) Schalm Tandem Toermalijn Wilgen Develhoek Dukdalf Henri Dunant Het Akkoord Kompas Palet Impuls JFKennedy Julianaschool Knotwilg Knotwilg / Leilinde Kofschip Koningin Beatrix Koningin Juliana Margrietschool Meander Nokkewiel Notenbalk Oranje N Papendr. Oranje N Sliedr. Constantijn Floris PWA Sliedrecht Roald Dahl Twee Wieken Tweestroom Viermaster Waterlelie Wegwijzer Wijngaard SBO Kameleon
arrangement methodisch taakspel pedagoog / verlengde schooldag methodisch aanpak gedrag methodisch / pedagoog methodisch gedragspecialist methodisch methodisch methodisch / identiteit methodisch methodisch /crisisopvang Zwijndrecht methodisch aanpak ass methodisch methodisch Jenaplan methodisch methodisch methodisch methodisch methodisch methodisch Dramalessen protocol methodisch methodisch groep 1 en 2 methodisch methodisch / time-out plek pestprotocol / training externen methodisch / crisisopvang Zwijndrecht methodisch methodisch
structuur / deskundig / ped.klim individuele aanpak De Loep schorsing / verwijdering
SBO Steenen Kamer structuur / deskundig / ped.klim. soc-em problematiek
THUISSITUATIES
Thuis Anne de Vries Anne Frank De Boeg Bron 15SZ Bron HIS De Brug Dolfijn Kim Loopplank Rank (PM) Schalm Tandem Toermalijn Wilgen Develhoek Dukdalf Henri Dunant Het Akkoord Kompas Palet Impuls JFKennedy Julianaschool Knotwilg Knotwilg / Leilinde Kofschip Koningin Beatrix Koningin Juliana Margrietschool Meander Nokkewiel Notenbalk Oranje N Papendr. Oranje N Sliedr. Constantijn Floris PWA Sliedrecht Roald Dahl Twee Wieken Tweestroom Viermaster Waterlelie Wegwijzer Wijngaard SBO Kameleon
zorgteam netwerk after Scool ervaring ervaring netwerk vertrouwenspersoon smw aanpak schipperskinderen aandacht, netwerk vertrouwenspersoon after Scool protocollen vertrouwenspersoon / smw
aandacht / smw smw / lrlbeg scheiding samenwerking aandacht, ervaring ervaring / samenwerking samenwerking
aandacht / burgerschap lrlbeg scheiding kanjerwijk / samenwerking gespreksarrangement / zat zorgteam samenwerking / aandacht vertrouwenspersoon / samenwerking aandacht / samenwerking after Scool
ouderadvies signaleren
SBO Steenen Kamer ouderadvies signaleren
