Inleiding. Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven. Datum 12 augustus 2013

Project

Coördinatie

Onderwerp

Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven

Datum

12 augustus 2013

Status

Definitief

12947709810drs. ir. G.C.M. UitbeijerseCoördinatie12 augustus 2013Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroom-initiatieven

Inleiding Verschillende partijen bieden aan gemeenten te ontzorgen in het faciliteren van collectieve inkoop van zonnepanelen (PV-systemen) door inwoners. Wat zijn de ervaringen van gemeenten hiermee, welke rol vraagt dit van gemeenten en welke verschillende inkoopinitiatieven zijn er? Op welke doelgroepen richten de initiatieven zich, wat is de aanpak en wat zijn de ervaringen en resultaten? Achtereenvolgens komen in dit document aan bod: initiatieven voor inkoopacties van zonnepanelen en collectieve zonneparken, zoals op gemeentelijke daken of braakliggend terrein, een handreiking over de mogelijke rol van de gemeente en ten slotte een greep uit de initiatieven die zonder expliciete rol van de gemeente voor burgers toegankelijk zijn. Met deze notitie biedt het Servicepunt Duurzame Energie u in een overzicht informatie over de mogelijkheden en inspanningen die van u als gemeente kunnen worden gevraagd. Zo kunt u een goede afweging maken van uw bijdrage aan initiatieven om in uw gemeente of werkgebied de installatie van zonnestroom te stimuleren. Daarmee werken inwoners, bedrijven en uw eigen organisatie aan uw energie- en klimaatbeleidsdoelstellingen.

12948GUIT709810

1 / 12

Notitie Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroom-initiatieven

Inkoopacties zonnepanelen met rol voor de gemeente Initiatief

Samen Zonne-energie (iChoosr)

Route du Soleil (Milieudienst IJmond)

E-service JESS

Stichting Noord-Holland Zon

Website en status

http://samenzonneenergienh.ichoosr.com www.samenzonnenergie.nl Een tweede groepsaankoop is gaande. Daarnaast is iChoosr bezig met de voorbereiding van een derde groepsaankoop in Noord-Holland, die 14 oktober 2013 van start gaat.

http://www.routedusoleil.nl/ Leveren van zonnepanelensets aan burgers (inmiddels afgerond), stimuleren van bedrijven, initiatief en ondersteuning van aanschaf bij gemeenten, aanjaagfunctie van Milieudienst IJmond.

http://www.jessbv.nl/diensten/e-service Langdurig, tegen voorspelbare maandlasten een betrouwbare energievoorziening ontvangen van zonnepanelen op eigen dak.

http://www.noordhollandzon.nl De Stichting Noord-Holland Zon is een onafhankelijke partij die bij duurzaamheid betrokken partners (gemeenten, lokaleen regionale ondernemers, duurzaamheidsorganisaties en andere maatschappelijke partijen), met benodigde disciplines en met elkaar wil verbinden. Zie bijlage II voor meer toelichting en visiestuk ‘Echte kracht door ketensamenwerking’.

Aanpak

1 2

3 4 5 6 7

2 / 12

Vrijblijvend inschrijven (5 weken). Veiling met geselecteerde leveranciers, die aan strikte kwaliteitseisen voldoen met (verregaande) garanties. Naast productgaranties ook borgstellingen door banken en derden (1,5 week nodig). Offerte met winnend aanbod en keuze pakket. Tijdens de acceptatieperiode (5 weken): informatieavond. Contact leverancier. Levering en installatie van de zonnepanelen. Steeksproefgewijs controle bouwkundig en installatie.

Voor de inwoners 1 Pakket kiezen en offerte aanvragen. 2 Dakschouw leverancier, inspectie. 3 Offerte . 4 Acceptatie (= koopovereenkomst) en 60% materiaalkosten aanbetaling. 5 Installatie en resterende betaling. Gemeenten  PV op eigen dak.  Duurzaamheidslening aanbieden.  PV-Privé aanbieden aan werknemers. Bedrijven  Voorlichting en advies.  PV op eigen dak.  PV-Privé aanbieden aan werknemers.

Voor de inwoners 1 Offerteaanvraag 2 Toets en bezoek door installateur. 3 Installateur maakt een offerte en stuurt gegevens, indien gewenst door de aanvrager, naar een bank. Contractuele verplichting ten aanzien van de uitvoering op het gebied van kwaliteit, veiligheid, opleiding en werkwijze door middel van mantelcontracten (met JESS). 4 Mogelijkheid tot volledige (voor)financiering door een bank met aflossing in vijf tot tien jaar naar keuze van de klant: vaste maandlasten in plaats van één investering, op basis van verwachte besparing. 5 Installatie zonnepanelen op dak van de klant. 6 Start betaling maandelijkse bijdrage door de klant aan de bank. Voorbeeld 1: aflossing in vijf jaar uit besparing (bijvoorbeeld € 50,- lager elektrarekening) plus eigen bijleg € 26,- per maand voor een systeem van tien panelen à 250 Wpiek. Voorbeeld 2: aflossing in tien jaar uit besparing; vanaf eerste maand netto voordeel € 5,- per maand.

12948GUIT709810

Voor de inwoners 1 Offerteaanvraag met een vertrouwenwekkend eenduidig aanbod op de website voor zonneinstallaties (PV-panelen en zonthermisch) met een goede prijs-kwaliteitsverhouding gedurende de volledige levensduur van de installatie. 2 Beoordeling via Google Earth, Bing Maps en Street View binnen drie werkdagen en ontvangst offerte. Indien de beschikbare informatie onvoldoende duidelijk is, nemen wij telefonisch contact met u op. 3 Schouw door een ervaren installateur uit de buurt. Indien nog geen opdracht gegeven is, een bijdrage betalen van € 50,- (bij bestelling wordt dit verrekend). 4 Levering en (veilige) installatie van het zonnesysteem met kwaliteitsborging. Bijvoorbeeld als de omvormer stuk is, ontvangt de gebruiker gratis een nieuwe vanuit een door de leveranciers en installateurs gezamenlijk opgezet fonds.

Notitie

Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven 7

Mogelijkheid tot blijvende monitoring van opbrengst en goede werking. Keuze uit een systeem met informatie zelf aflezen ofwel een monitoringscontract afsluiten met installateur (ongeveer € 3,- tot € 8,per maand, afhankelijk van grootte).

Samenwerking 1 Vooraf is een selectie geweest van partijen, zoals leveranciers en installateurs, met standaard componenten. 2 Bijzonder lange garantieomvormer: twintig jaar, door vervanging van kwetsbare onderdelen (condensatoren).

Doelgroep



 

12948GUIT709810

Inwoners uit Noord-Holland die eigenaar zijn van het dak of huurders die expliciete toestemming hebben van de eigenaar. Woningbouwverenigingen kunnen worden meegenomen. MKB meer informeren in de komende groepsaankoop (ook meer over de fiscale voordelen).

Gemeenten, inwoners van en bedrijven in de regio's IJmond, Zuid-Kennemerland en Waterland.

Kerndoelgroep bestaat uit particulieren.

Samenwerking opstarten met gemeenten 1 Maatwerk, dus doelstellingen van de gemeente (breed) inventariseren, ter realisatie van gemeentelijke beleidsdoelen op het gebied van economie, werkgelegenheid en samenleving. 2 Eerste smeerolie door Stichting Noord-Holland Zon door partijen daadwerkelijk te verbinden en het delen van uitgangspunten multi-actor procesmanagement. 3 De Stichting Noord-Holland Zon toetst installateurs en leveranciers aan gedefinieerde kwaliteitsnormen (door een toetredingscommissie gehandhaafd). 4 Tweede smeerolie door langetermijnattitude op basis van beleidsdoelstellingen en met een volstrekt integere aanpak van de samenwerking. 5 Resultaat is een open en transparante samenwerking met een vrije toetreding voor leveranciers en installateurs, om te beginnen bij de aanschaf van zonnepanelen en zonneboilers via de website. Overige instrumenten tot de realisatie van win-winsituaties voor gemeentelijke inwoners worden momenteel geïnventariseerd. Samenwerking tussen alle partijen, zoals gemeenten, ondernemers, installateurs, burgerinitiatieven en andere maatschappelijke organisaties. Inwoners uit alle sociale groepen.

3 / 12


Benodigde inzet gemeente

iChoosr ontzorgt gemeenten volledig en organiseert de groepsaankoop geheel kosteloos. De gemeente sluit een korte overeenkomst met iChoosr voor het tonen van commitment. De gemeente verzorgt de communicatie , distributie van materiaal en eventuele eigen kosten hiervan (brief, website, informatieavonden en dergelijke). iChoosr levert persberichten, banners en producten aan.



 



   Resultaten en praktijkervaring

Zie bijlage I voor uitgebreidere conclusies.  In Noord-Holland: meer dan 2200 installaties, bijna 20.000 zonnepanelen, totaal 4,5 MW aan PV.  Dit komt overeen met 2,7% van de huishoudens die inschrijven, waarvan 22% de offertes accepteert.  In West-Friesland: 725 systemen geïnstalleerd, 6.630 panelen, totaal 1,7 MW.









4 / 12

Uitgangspunten waren: geen verkooppunt, geen front office, wel centrale inkoop door derden en wel garanties voor de kopers. Conferentie met wethouders en ambtenaren, installatiebedrijven en leveranciers. Extern bureau voor marktverkenning naar marktpartijen: centrale inkoop, installatie en frontoffice en klantenservice, uitwerking concept en organisatie conferentie: € 30.000,- (ingehuurd door Milieudienst). Inzet Milieudienst: circa één fte gedurende vijftien maanden: initiatiefnemer, kwaliteitscontrole, organisator, communicatie. Website, organisatie inloopavonden, in Beverwijk een grote manifestatie in het raadhuis (500 bezoekers). Communicatiekosten, evenement en informatieavonden € 30.000,-. Regelmatig voortgangsgesprekken met alle partijen. Financiële bijdrage of garantstellingen niet nodig.



Route du soleil heeft met name een aanjaagfunctie gehad in de samenwerking tussen partijen en het agenderen van zonnestroom in de regio. De actie bij consumenten liep goed. Resultaat tussenstand 5 juli: ruim 750 offerteaanvragen met uiteindelijk 200 kopers, totaal 400 kWpiek aan PV geïnstalleerd. Uit een gehouden enquête bleek dat er offerteaanvragers zijn die hier de informatie gehaald hebben, maar elders gekocht hebben. Als deze credits op het conto van RdS zijn toe te schrijven, dan is het resultaat circa 600 kWp. Bedrijven hadden een andere aanpak nodig: via deze route liep het niet zo goed.













Gemeente is als ‘vaandeldrager’: de vertrouwde partij. De gemeente heeft de rol van vertrouwde partij onder wiens vaandel deze service wordt aangeboden aan de burgers. Medewerking verlenen aan contact met pers en de “exposure” van het project, ruimten beschikbaar stellen voor voorlichtingsbijeenkomsten, project communicatie op haar website, link met het E-Service platform, logo op communicatieuitingen, exposure in pers en media. Bij voorkeur een garantstelling van de gemeente in de financiering. Bijvoorbeeld ter hoogte van 20% van het totale investeringsbedrag. De bank biedt dan een renteverlaging van bijvoorbeeld 1,5 tot 2% op de 5,5%. JESS biedt een projectspecifieke website. De bewoners kunnen dan inloggen om de geselecteerde systemen, leveranciers, installateurs, voorwaarden, prijzen, garanties, aanpak en dergelijke na te lezen.



Hoorn is benaderd door JESS en ontving een presentatie over de E-service. De minimale target is honderd deelnemers, zodat er de mogelijkheid is tot clusteren en kostenbesparing in het (aanvraag en installatie-)proces. Voorbeelden buiten Noord-Holland: in wijken in Tilburg en Drimmelen zijn projecten gestart onder het vaandel van burgerinitiatieven. Het scoringspercentage varieert van 2 tot 10%. De meerderheid kiest voor eigen financiering in plaats van via de bank: ongeveer 80%.



12948GUIT709810







Bereidheid tot nadenken over en meewerken aan een andere wijze van doelrealisatie door multiactorsamenwerking, met waarschijnlijk een inzet van lagere gemeentelijke budgetten dan tot nu toe. Openheid voor en vertrouwen in de realisatie van nieuwe gemeentelijke kracht door middel van procesinnovatie en kennisontwikkeling. Een grotere en meer betrokken rol dan slechts het faciliteren van initiatieven binnen de gemeente, aangezien hierdoor de gemeentelijke beleidsdoelen onvoldoende gerealiseerd worden.

De Stichting voert met een aantal gemeenten gesprekken over de start van een samenwerkingsverband en de gewenste inhoud daarvan. In Langedijk krijgen houders van de Langedijkerspas bij aankoop van zonne-energiesystemen op hun dak een speciale aanbieding in de vorm van een WIFI-kit. Daarmee wordt, naast inzicht in de productie van de eigen zonne-energie, ook de bewustwording van het eigen energiegebruik gestimuleerd.

Notitie

Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven 

Ook de route via de mogelijkheid om PV-privé te stimuleren, werkte niet zoals gewenst. Organisaties en gemeenten hebben ook een andere aanpak nodig.





Contact

12948GUIT709810

Contactpersoon: Ruud Frijstein 06 - 224 099 03, [email protected] of [email protected]

Contactpersoon Milieudienst IJmond: Jos van Kessel, 0251 - 26 38 81, [email protected]

Project loopt voor medewerkers van een bedrijf (voorbeeld Batenburg Groep, technisch installatiebedrijven met 1.000 medewerkers). Vanaf mei tot eind augustus is inschrijven mogelijk. Tussenstand begin augustus is zeventig offerteaanvragen, waarvan nu de helft akkoord is. Voorbereidingen lopen in gemeente Lelystad voor gemeentelijk project en in gemeente Almere voor een PV-Privé-project voor medewerkers.

Contactpersoon: Jos Lagerberg, 06 - 450 32 888, [email protected]

5 / 12

Contactpersoon: Robbert Jan Piet, 072 - 888 11 77 of 06 - 250 093 30, [email protected]; [email protected]


Collectief zonnepark voor particulieren met rol voor gemeente Initiatief

Zon op Nederland

Stap in de zon

Solar Green Point

Website en kern

www.zonopnederland.nl Zonnepanelen op gemeentelijke daken met investering van bewoners in coöperatie.

www.stapindezon.nl Zonnepanelen op braakliggend terrein. Let op: business cases hangen nog af van de uiteindelijke afspraken in het Energieakkoord.

www.solargreenpoint.nl Bouw van collectief zonnepark met investering van burgers.

Aanpak

1

1

1

2 3

4 5

Committeren van gemeente (doelen, stappen, taken, tijdsinvestering en middelen, daken ter beschikking stellen), Inventarisatie locaties, buurten, communities (sociaal netwerk). Participanten betrekken voor het opzetten van lokale coöperatie. Zon op Nederland ondersteunt (al dan niet bestaande) burgerinitiatieven in de realisatie. Werving deelnemers aan coöperatie, contracten en leveranciers. Installatie en exploitatie.

2 3

4 5 6 7

8

Committeren van gemeente (communicatie en eventueel verhuur grond). Locatie vastleggen en business case opstellen. Via lokale media en contacten van gemeenten leden werven voor de corporatie. Afhankelijk van Energieakkoord: geografische limitering door gemeentegrens of postcodegebied. Banken akkoord met financiering (70% vreemd vermogen). Bij voldoende leden en financiering: installatie en bouw park. (Voorfinanciering van huishoudens van € 1.500,-, informatie uit Medemblik 12 augustus.) Park levert gratis elektriciteit aan energieleverancier. Leden van de corporatie zijn in vijftien jaar eigenaar van de panelen. In tussentijd leveren. Geen vergoeding van de elektriciteit, maar deelnemende huishoudens krijgen elektriciteit geleverd tegen een prijs, gebaseerd op kosten voor financiering en bouw van het zonnepark (9 ct/kWh, 5 augustus). Na vijftien jaar is de financiering afbetaald en betaalt een lid alleen de huur van de grond. Garantie van leveranciers dat zonnepanelen dertig jaar elektriciteit leveren.

2

3

4 5

6

Reserveer zonnepanelen in een nieuw te bouwen zonnepark; dit kan voortdurend. Intussen vinden onderhandelingen met leveranciers en een financieringsvoorstel plaats. Voorbereidingen en start van de bouw kunnen al plaatsvinden. Ledenovereenkomst wordt vastgesteld (voor € 500,is een koper 25 jaar mede-eigenaar van een zonnepaneel door een solarcertificaat, inclusief btw, vergelijkbaar met € 2,- per Wpiek). Start bouw collectief zonnepark. Eventueel overstappen naar samenwerkend energiebedrijf. Energie die u produceert, wordt door het energiebedrijf in mindering gebracht op uw verbruik. Onderhoudskosten: € 12,50 per solarcertificaat per jaar (inclusief verzekering).

Doelgroep

Inwoners die zelf geen zonnepanelen willen of kunnen plaatsen (huurders, vve, budget, boom, dak ongeschikt).

Inwoners binnen gemeentegrens of postcodegebied (afhankelijk van energieakkoord).

Particulieren, maar ook overheidsinstellingen, bedrijven en VvE’s.


 



 



6 / 12

Mobiliseren van buurten en wijken. Ter beschikking stellen van een dak van een gemeentelijk gebouw tegen energielevering van ongeveer de huidige energieprijs. Voor het mobiliseren en informeren van burgers wordt een bijdrage van de gemeente gevraagd van € 10.000,(€ 5.000,- voor de eerste coöperatie en € 2.500,- per volgende coöperatie) Hiervoor geeft ZoN de garantie dat er in het eerste jaar van de samenwerking tenminste één coöperatie gerealiseerd wordt.



Stap in de zon heeft een programma van uitvoering dat voorziet in aanmeldingsprocedures van burgers, publicitaire inspanningen en actiepunten voor het College van B&W. Van de gemeenten verwachten zij hulp bij de aanvraag omgevingsvergunning en hulp bij de communicatie binnen de gemeente. Uitgangspunt is dat eerst met de bewoners van de gemeente die in de buurt van een potentieel park wonen, wordt gesproken.



12948GUIT709810





Faciliteren van het proces. Vergunningen verlenen en indien nodig het bestemmingsplan wijzigen. Bijdrage van de ontwikkelingskosten van € 50.000,-: dit is ongeveer 10% van de kosten van het realiseren van een park. Hierin zitten ook de promotie- en communicatiekosten. Deelnemen aan het park is wenselijk (voorbeeldfunctie).

Notitie

Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven 

Resultaten en praktijkervaring











In de praktijk blijkt dat verschillende wegen mogelijk zijn en een andere snelheid hebben. Het snelst is een besluit vanuit de wethouder of een gemeenteraad met een positieve houding van de wethouder. Zij geven opdracht om het op te pakken. Ambtelijke voorbereiding heeft vaak een langere weg: eerst meer zekerheden voordat het traject ook echt goedgekeurd is om te worden opgepakt. Castricum (pilot): samenwerking van gemeente Castricum, bewonersinitiatief CALorie en Zon op Nederland resulteert in de eerste locatie: Zon op Schulpstet. In februari 2013 zijn 112 zonnepanelen geïnstalleerd op het dak van gemeentewerf Schulpstet (28.000 Wp).Veertig huishoudens doen mee met één of meerdere panelen. Heemstede: in opdracht van de gemeenteraad is een overeenkomst gesloten voor uitvoering van drie projecten (bijdrage € 10.000,-). De gemeente stelt gratis daken ter beschikking. Het eerste project van circa zeventig panelen is overtekend. Prijs per paneel van 250 Wp is circa € 380,-. De terugverdientijd ligt tussen de dertien en veertien jaar. Purmerend: mogelijke locatie in samenwerking van gemeente Purmerend, Opgewekt in Purmerend en Zon op Nederland: panelen van 240 Wp bedragen circa € 450,- per stuk met een verwachte opbrengst van € 27,in het eerste jaar. De wethouder is niet enthousiast en stelt geen geld beschikbaar. De gemeenteraad is wel enthousiast en probeert daken beschikbaar te laten stellen. Er zijn meerdere actuele projecten in Noord-Holland, zoals Amsterdam-West (meerdere projecten in ver stadium, zoals op particulier bedrijfsverzamelgebouw, school in Helmersbuurt), Ouderkerk aan de Amstel, Weesp en Stedebroek (hoewel weinig daken, toch bijdrage om ook andere daken te onderzoeken).

Contactpersoon: Geert Jan Stolk, 06 - 502 681 05, [email protected]

12948GUIT709810







Gemeenten kunnen, waar beschikbaar, grond tegen een redelijke huurprijs per m2 verhuren. Zij ontvangen ongeveer drie keer de pachtprijs, wat de financiering zou moeten dekken voor gemeenten. Contractduur: 25 jaar.



Stap in de Zon is met 24 gemeenten in gesprek om een park te bouwen binnen de gemeentegrenzen. In Noord-Holland onder andere met Medemblik, Schagen en Koggenland over bijvoorbeeld braakliggende terreinen en overloopgebieden. Een typisch park beslaat 10 hectare, is voor 48% bezet met zonnepanelen, oriëntatie noord-zuid, met een vermogen van 6,8 MW. Goed voor ongeveer 3.400 huishoudens. Inmiddels is de financiering rond voor drie locaties van in totaal 47 hectare. Sluitende business case is doorgerekend en geaccordeerd door MazarsBerenschot Corporate Finance, Looyens & Loeff en AKD Advocaten. Het is wachten nu op Den Haag en het definitieve Energieakkoord. Vanaf 19 september staat er een aankondiging in de planning.



Contactpersoon: de heer Venekamp, 06 - 144 439 75; [email protected]

7 / 12



 

Promotie en communicatie (werven van leden, ondersteunen, beurs organiseren lokaal, aan elkaar knopen van partijen, e-mailberichten versturen). Beschikbaar stellen van daken en percelen zonder huur te vragen (om niet). Op het dak van de Haagse Caballero Fabriek bouwde Solar Green Point een collectief zonnepark van 1.000 zonnepanelen, gefinancierd door de 185 deelnemende huishoudens en bedrijven. Hier is gebruikgemaakt van het buurtennetwerk van de gemeente Den Haag, zijn mailings verstuurd, is gecommuniceerd op de website van de gemeente. Op meerdere andere projecten verwacht Solar Green Point in het najaar 2013 een start te maken met het plaatsen van de zonnepanelen. In de Haarlemmermeer wordt gewerkt aan een zonnepark met een regiofunctie. Verwachting is dat in januari de aanvang van de bouw van het park plaatsvindt. Nu een paar losse aanmeldingen, maar pas communicatie als er meer zekerheid en akkoord is (verwachting december / januari).

Contactpersoon: de heer Verheijen, 06 - 342 419 88 of 0900-5646765, [email protected]


Handreiking rol van gemeenten bij initiatieven Rijkswaterstaat Leefomgeving en Agentschap NL hebben het initiatief genomen tot een handreiking voor gemeenten, ter ondersteuning van ambtenaren die zich oriënteren op de rol die ze tegenover lokale duurzame energie-initiatieven kunnen aannemen. Het voornaamste doel van de handreiking is om de betrokken ambtenaar te ondersteunen bij het bewust en gestructureerd opbouwen van een constructieve relatie met het initiatief. Vanzelfsprekende randvoorwaarde is daarbij steeds dat de gemeente haar eigen doelen dient door het initiatief te ondersteunen.

De handreiking Rol van gemeenten bij lokale duurzame energieinitiatieven gaat in op de volgende aspecten.  Wat is een lokaal duurzaam energie-initiatief?  Waarom moet een gemeente hierbij betrokken zijn?  Welke rollen kan een gemeente in dit kader hebben?  Persoonlijke factoren, kennis en cultuur.  De (on)mogelijkheden van wettelijke kaders.  Tips voor betrokken ambtenaren.

De handreiking beschrijft de verschillende rollen die een gemeente kan nemen, zowel inhoudelijk als vanuit het persoonlijk perspectief van de ambtenaar die verantwoordelijk is (of zich verantwoordelijk voelt) voor de relatie met het initiatief. Verder vindt u er tips en voorbeelden en verwijzen wij waar mogelijk naar andere bronnen met meer achtergrondinformatie.

8 / 12

12948GUIT709810

Notitie


Initiatieven zonnepanelen of zonnepark zonder rol voor de gemeente Daarnaast zijn er nog lokale initiatieven waarbij twee partijen elkaar kunnen vinden waarvan de één het dak heeft en de ander de financiering. Zo zijn er bijvoorbeeld de initiatieven Boer zoekt Buur of Bedrijf zoekt Buur. Hier hoeft de gemeente geen rol in te spelen: het gaat om een directe verbinding tussen de partijen (boeren, bedrijven en buren), met zicht op productieprocessen en het positief aanwenden van geld. Enkele andere initiatieven die landelijk en ook in Noord-Holland actief zijn, worden hieronder genoemd. Initiatief

Zon zoekt dak (Natuur & Milieu)

123zonneenergie (Vereniging Eigen Huis)

1 miljoen Watt

Rooftop Energy

Website en status

http://www.zonzoektdak.nl/ De inkoopactie voor zonnepanelen is momenteel gesloten.

https://www.123zonne-energie.nl/start/ 6 juni 2013 is per direct besloten om de huidige ronde te sluiten in verband met dreigende importheffing Chinese panelen.

www.doemee.1miljoenwatt.nl 1miljoenwatt geeft iedereen de mogelijkheid om op een ander dak zonne-energie op te wekken.

http://www.rooftopenergy.nl/ Rooftop Energy is zelf stroom opwekken met zonnepanelen, maar zonder investering! RTE plaatst panelen op het dak van uw pand en financiert de panelen. Het enige dat u doet, is het afrekenen van de kWh's met RTE.

Aanpak

1

1 2 3

1

1

2 3 4 5 6

Vrijblijvend inschrijven door pakket te reserveren. Contact en afspraak voor dakschouw. Dakschouw of experiment met een online gesprek. Offerte. Acceptatie (=koopovereenkomst) en 25% aanbetaling. Installatie en tweede betaling.

4 5 6

Vrijblijvend inschrijven (= interesse). Veiling leveranciers. Keuze van pakket en deelname bevestigen met waarborg € 100,- (= reservering). Telefonisch gesprek, dakschouw, offerte. Acceptatie (= koopcontract). Installatie.

2 3 4

7

Interesse in 1, 2, 3 of meer zonnepanelen: aanmaken account en het invullen van uw persoonsgegevens, met aanbetaling van € 55,- (dit is 10%) per ZoNbligatie van € 550,-. Voldoende deelnemers: het resterende bedrag overmaken. Installatie van de panelen, het onderhoud. Ontvangst van het jaarlijkse rendement van de zonnepanelen gedurende 24 jaar: zonne-rente (dat meebeweegt met de stroomprijzen en de hoeveelheid opgewekte zonne-energie). Verwachte rendement:2,2 – 4,4%. Na 24 jaar de inleg terugontvangen.

2

3

4

E-mail de elektriciteitsjaarafrekening voor een beoordeling aan de hand van het jaarverbruik in kWh en huidige prijs of zonne-energie van Rooftop Energy interessant is. Mogelijkheden van zonnepanelen op het dak en schouw. Contract met een looptijd van tien jaar met vaste elektriciteitsprijzen voor tien jaar. Afspraak voor plaatsing van de panelen op uw pand. Zonder investering.

Doelgroep

Particulieren

Woningeigenaren

Inwoners die zelf geen zonnepanelen willen of kunnen plaatsen (huurders, VvE, budget, boom, dak ongeschikt)

Kleinzakelijke verbruikers (basisscholen, kantoorvilla’s, winkels, VvE's of kleine bedrijfspanden) of gemeenten die niet zelf de investering voor zonnepanelen willen doen.


Geen

Geen

Geen

Ook mogelijk voor gemeentelijke daken.

12948GUIT709810

9 / 12


I

Resultaat en praktijkervaring SamenZonneEnergie.nl

tabel 1

Overzicht resultaten iChoosr (samenzonneenergie.nl) in West-Friesland

Deelnemende gemeenten uit WestFriesland

Inschrijvingen (2,7%)

Vermogen in kWh

Reductie CO2-emissie in kg

Systemen geïnstalleerd (+/-)

Panelen geïnstalleerd (+/-)

Drechterland

7.713

237

128.380

83.447

53

492

Enkhuizen

7.324

218

72.746

47.285

34

283

28.355

1.963

697.934

453.657

313

2.701

Koggenland

5.704

504

253.368

164.689

100

964

Medemblik

17.258

791

285.865

185.812

114

1.092

Opmeer

4.552

261

141.051

91.683

53

534

Stede Broec

8.591

282

147.801

96.070

57

563

79.497

4.256

1.727.144

1.122.644

725

6.630

Hoorn

Totaal



Huishoudens

De eerste groepsaankoop in Noord-Holland was een succes:  meer dan 2200 installaties;  bijna 20.000 zonnepanelen;  4,5 MW PV;  3.000 ton CO2-besparing;  hoge klanttevredenheid (ongeveer een 8).

10 / 12



 

Lokale aanbieders hebben meegeprofiteerd. 10.000 geïnformeerde mensen zoeken eigen weg naar de markt. 31% van de deelnemers die niet hebben geaccepteerd, geeft aan elders een beter passend aanbod te vinden. Positieve media-aandacht. West-Friesland is de best presterende regio uit Noord-Holland, dankzij langdurig duurzaam beleid, betrokkenheid van gemeente en goede communicatie (volgens iChoosr).

12948GUIT709810

Notitie

II


Toelichting Stichting Noord-Holland Zon

Wij pleiten als Stichting voor een totaal andere gemeentelijke benadering. Niet meer vanuit klimaatbeleid of duurzaamheid, maar vanuit andere gemeentelijke beleidsterreinen, zoals lokale economie en werkgelegenheid, lokale samenleving (onderwijs, sport, welzijn, gezonde financiën inwoners) en dergelijke. De Stichting Noord-Holland Zon is een onafhankelijke partij die de diverse bij duurzaamheid betrokken partners (gemeenten, lokale en regionale ondernemers, duurzaamheidsorganisaties en andere maatschappelijke partijen), met de diverse benodigde disciplines, met elkaar wil verbinden. Het gaat de Stichting om de realisatie van een vertrouwenwekkende, transparante en integere samenwerking, volledig in het belang van de inwoner en ter realisatie van gemeentelijke doelen als de versterking van de lokale economie, de lokale werkgelegenheid en de lokale samenleving. De samenwerkingspartners van de stichting werken uitsluitend met fair trade producten, die volgens de wettelijke veiligheidsnormen geïnstalleerd worden. Als Stichting werken wij nauw samen met professoren van de universiteiten van Nijenrode en Delft. Zij bepleiten de optimale samenwerking tussen partijen als instrument om uit de huidige crisis, bijvoorbeeld in de bouw te komen. Aanbod van volledige ontzorging voor de installatie van energiesystemen op zowel stroom- als warmtegebied op daken, door lokaal bekende installateurs, met optimale garantievoorwaarden en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Overige instrumenten tot de realisatie van duurzame win-winsituaties voor gemeentelijke inwoners worden momenteel geïnventariseerd.

Echte kracht komt voort uit ketensamenwerkingen: tussen overheden, ngo’s en ondernemers met een maatschappelijk doel! De Stichting Noord-Holland Zon is ontstaan uit een ervaring die ik als Heerhugowaardse wethouder een vijftal jaren geleden had. De gemeente en de schoolbesturen pakten samen door op het beleidsdoel Frisse Scholen (gezond binnenklimaat en energiebesparing/duurzame opwekking in schoolgebouwen). Hierdoor bleek er nogal veel extra werk voor de lokale aannemers en installateurs te ontstaan. Het was een mooi voorbeeld van hoe de inzet op duurzaamheid kan leiden tot versterking van de lokale/regionale economie en de werkgelegenheid. Dit bracht mij tot de vraag hoe in een breder verband duurzaamheid en economie/werkgelegenheid elkaar kunnen versterken. (De urgentie van deze vraag is overigens in de huidige tijden van een stortvloed aan faillissementen in de bouwen installatiesector sterk toegenomen.) Na zoveel jaren werken en uitproberen in allerlei verband is mijn conclusie dat daar veel meer samenwerking tussen de maatschappelijke partners voor nodig is. Voor de ontwikkeling daarvan is de Stichting Noord-Holland Zon opgezet, zoals hieronder toegelicht. Nu vraag ik u als gemeentelijk bestuurder of ambtenaar om hierin mee te doen. Ik licht mijn vraag graag nader toe. De laatste jaren zien we veel aandacht voor onderwerpen als burgerparticipatie, de energieke samenleving: kortom nieuwe manieren om maatschappelijke doelen te bereiken. In de samenleving zien we een trend naar de Weconomy, (eigenlijk zou de “Wij-samenleving” nog een betere naam zijn): mensen met verschillende competenties werken in los verband samen op plekken als Seats2Meet met als gevolg nieuwe initiatieven als Zorg in de Buurt, lokale energiecoöperaties en vele, vele, anderen, vaak met maatschappelijke doelen. Op gemeentelijk niveau hebben zich de laatste jaren een aantal zogenaamde “communities of practice” gevormd, vaak georganiseerd door AgentschapNL.

12948GUIT709810

11 / 12


Door samenwerking intern en met externen kunnen koplopende gemeenten doorschakelen met hun aanpak en plannen, zonder elk opnieuw het wiel te hoeven uitvinden. Deze samenwerking is van groot belang, maar hoe sluiten gemeenten zich in groter verband aan bij de ontwikkeling van de Weconomy? Het zijn immers niet de makkelijkste tijden voor de gemeenten. Zeker in tijden van stevige financiële crisis bij veel gemeenten is de vraag hoe je beleidsdoelstellingen het best bereikt, een bijzonder actuele. Het besef daarbij wordt steeds duidelijker dat je het als partij en zeker ook niet als overheid alleen kunt. Maar hoe zet je een dergelijke samenwerking in elkaar? Daar blijken praktijkgerichte geleerden al bijna 25 jaar mee bezig. Zij spreken over “multi-actor procesmanagement”. Het blijkt heel goed mogelijk de gemeentelijke doelen te realiseren zonder een grote zak met overheidsgeld, namelijk door in te zetten op open, transparante, vertrouwenwekkende en integere vormen van samenwerking. Samenwerking met de energieke samenleving, zoals deze uit burgers, maatschappelijke organisaties en ondernemers bestaat. Het in elkaar zetten van zo’n samenwerking en het tot bloei brengen ervan is een zeer uitdagende klus. Maar dat het kan lukken, is zeker. De Stichting Noord-Holland Zon wil als maatschappelijke organisatie deze vormen van publiek-private samenwerkingen stimuleren. We merken dat er veel procesinnovatie voor nodig is; er moeten immers nieuwe paden gemaakt worden. De inzet echter op de vertrouwenssamenleving, in plaats van op een samenleving die door wantrouwen, afrekenen en geen ruimte bieden aan nieuwe kansen wordt gekenmerkt, is cruciaal en geeft veel nieuwe kracht. Ook met een kleine gemeentelijke portemonnee, want uiteindelijk is dat, anders dan vroeger vaak gedacht, niet beslissend voor het uiteindelijke succes. Het is een nieuw gezegde: “Verbind eer ge begint.” Maar op de juiste manier opgezet en doorontwikkeld kan het tot een hele andere, veel meer faciliterende, sommigen zeggen regisserende, gemeentelijke overheidsrol aanleiding leiden. Met een veel grotere kans op draagvlak in de samenleving en op de realisatie van gemeentelijke doelstellingen.

De stichting Noord-Holland Zon ziet grote kansen in de installatie- en bouwwereld. Wij worden hierin gesterkt door de Nyenrode-geleerden Henk Diepenmaat, Joost van Ettekoven en Anke van Hal die in het recente rapport “Mastering Three, een drievoudige werkwijze die leidt tot een vitale bouwpraktijk” op basis van praktijkonderzoek tot eenzelfde conclusie qua benodigde aanpak als de onze komen (zie www.nyenrode.nl/masteringthree). Als Stichting zijn we begonnen op het gebied van zonne-energie: PV-panelen en zonthermisch. Dit vanwege de partijen met wie wij deze aanpak (door-)ontwikkelen. Het gaat erom een zo open, transparant en vertrouwenwekkend mogelijke coalitie van maatschappelijke partners te vormen, die zich samen, op een volstrekt integere wijze inzetten voor het bereiken van maatschappelijke duurzaamheidsdoelen. En dan niet gericht op de introductie van de laatste technische ontwikkelingen, maar op de grootschalige uitrol van bestaande en geteste technieken. Gaandeweg hebben we al veel geleerd. Het besef is duidelijk dat niemand zelf over alle voorwaarden tot succes beschikt. Wij brengen de verschillende disciplines die hiervoor nodig zijn bij elkaar, blijven hen verbinden en ontwikkelen door met nieuwe lokale en regionale partners. Wij zoeken uitdrukkelijk naar pilotgemeenten die meedoen: om hun eigen beleidsdoeleinden zo snel mogelijk te bereiken. Wij vragen om passie, kracht, het vermogen tot samenwerken en dit gebaseerd op het belang van vertrouwen. Wij bieden grote kansen tot de realisatie van nieuwe gemeentelijke kracht door middel van procesinnovatie en kennisontwikkeling, ook in een Noord-Nederlandse kennisalliantie met gemeentelijke en provinciale overheden en organisaties als ECN, Energy Valley en mbo-/hbo-opleidingen, waarover wij momenteel met elkaar spreken. Zonder de inhuur van dure externen, want door het meedoen leert ook uw gemeentelijke organisatie vanzelf hoe deze nieuwe werkwijze in elkaar zit. Als dat geen kans is voor u als bestuurder of ambtenaar! Voor verdere informatie of toelichting, neemt u alstublieft contact met mij op, want we willen u er graag bij! Robbert Jan Piet Voorzitter Noord-Holland Zon

En met zeker grote mogelijkheden voor het versterken van de lokale en regionale economie en de bijbehorende werkgelegenheid! 12 / 12

Op al onze diensten en mededelingen is DNR 2011 van toepassing. DNR 2011 is gepubliceerd op onze website onder www.dwa.nl/dnr.

12948GUIT709810

Inleiding. Overzicht Gemeentelijke ondersteuning van zonnestroominitiatieven. Datum 12 augustus 2013

Recommend Documents