Overtuigen door uitstraling

Overtuigen door uitstraling

Lida van Doorn

Overtuigen door uitstraling Een visuele ontdekkingstocht naar jezelf

Scriptum

Videre videnda Zien wat gezien moet worden

Bewust kijken, zien en dat laten zien wat gezien moet worden, is het hoofdthema van dit boek. Veel mensen doen zichzelf tekort omdat ze hun visuele mogelijkheden niet optimaal benutten. Daar wil ik graag verandering in brengen. Uitstraling, persoonlijkheid en boodschap zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen met de juiste kennis over vormgeving een sterk, authentiek, zelfbewust en boeiend beeld kan neerzetten. Hiermee wint de persoonlijkheid aan overtuigingskracht, wordt het ‘je goed voelen’ bevorderd en je ‘zijn’ positief beïnvloed. Kennis over vormgeving is de basis voor een sterke persoonlijke presentatie. Mijn visie is dat men niet alleen charismatisch is van nature, maar dat charisma een vaardigheid is, die men kan ontwikkelen. Het komt voort uit een optelsom van uiterlijke en innerlijke factoren, waarbij vormgevingsaspecten een belangrijke rol spelen. Het bewust omgaan met de buitenkant stimuleert persoonlijke ontwikkeling en groei. Als kijker en gevoelsmens ben ik altijd op zoek naar een harmonieus evenwicht. Mijn interesse in het individu, in vormgeving en presentatie, maar vooral de fascinerende combinatie van deze kennisvelden resulteerde in het ontwikkelen van trainingsprogramma’s en inspireerde mij vervolgens tot het schrijven van dit boek. Overtuigen door uitstraling gaat niet over mode of kleedcodes, maar laat u op systematische wijze kennismaken met vormgevingsaspecten die van invloed zijn op de persoonlijke visuele communicatie, waarbij u handvatten ontvangt om zelf invloed uit te oefenen op uw beeld. Daarbij hoop ik dat u geprikkeld wordt op een andere manier naar uzelf en naar de ander te kijken.

Copyright © 2008 Lida van Doorn Illustraties Ton Boon en Len Munnik Basisontwerp cover en binnenwerk Total Identity Fotografie Mylène Siegers, Marjan van Nus (cover) – Slice of Image Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd in enige vorm of op enige wijze zonder schriftelijke toestemming met uitzondering van korte citaten als onderdeel van kritieken en boekbesprekingen.

ISBN 978 90 5594 614 3 NUR 770 Psychologie Algemeen www.scriptum.nl [email protected]

Inhoud 1 Het beeld doet ertoe

9

Meer persoonlijk succes door een sterke, boeiende, aantrekkelijke en authentieke uitstraling

2 Van buiten naar binnen

15

De visie

3 Lijnen en vormen

21

Sjofel in duur merkpak of schitteren in goedkope jeans

4 Het effect van stof en massa

33

Zichtbaar zijn of verstopt

5 Verhoudingen en compositie

47

Spelen met lijnen, vormen en volume

6 Van de hoed en de rand

61

De invloed van accessoires op natuurlijke verhoudingen

7 Kleur bekennen

77

Kleuropbouw en kleurenharmonie

8 Houding, beweging en mimiek

91

Ruimte innemen, aandacht vangen en vasthouden

9 De praktijk

101

Beeld en boodschap

Persoonlijke verslagen Overzicht oefeningen en regels 121 Dankwoord 125 Lida van Doorn 127

111

Het beeld doet ertoe Meer persoonlijk succes door een sterke, boeiende, aantrekkelijke en authentieke uitstraling

9

Het beeld doet ertoe

Mijn zoon werd veel te vroeg geboren. Hij was klein, kwetsbaar en op het eerste gezicht geen bijzonder aantrekkelijke baby om te zien. Zijn hoofd had de grootte van een waterhoofdje, hij was kaal en oogcontact maakte hij zelden. In mijn ogen was het echter een heel mooi kind en ik genoot enorm van hem. Bijna dagelijks nam ik hem mee in de kinderwagen om mijn dochtertje van school te halen en ik stond dan vaak met mijn buurvrouw en haar baby, een echt poppetje, zij aan zij op het schoolplein. Maar waar bij haar de andere moeders zich over de kinderwagen bogen, het meisje knuffelden en allerlei lieve woordjes spraken, bleef het rond mijn kinderwagen stil. Niemand die iets liefs zei tegen mijn zoon. Niemand die aandacht voor hem had. Ik ervoer dat als heel pijnlijk en hard. Mijn zoon was misschien niet zo’n leuke baby om te zien, maar hij was wel een vrolijk en lief kind, dat het net zo verdiende om vertroeteld te worden en positieve aandacht te krijgen.

Wilt u effectief communiceren, dan is het beeld dat u 10

van uzelf neerzet, van grote betekenis.

Al hebben we nog niets gezegd of gedaan en hebben we nog geen enkel standpunt ingenomen, toch roepen we bij anderen al gevoelens op die hun handelen beïnvloeden. Ons uiterlijk doet ertoe en zal gedurende ons hele leven een rol spelen in de visuele communicatie. Zo kan een boodschap die goed over het voetlicht wordt gebracht en positief wordt gewaardeerd, heel anders overkomen door de persoonlijke verschijning. Een inmiddels beroemd voorbeeld is het verkiezingsdebat van de presidentskandidaten Richard Nixon en John F. Kennedy uit het begin van de jaren zestig. Dit debat werd zowel via radio als televisie uitgezonden. Mensen die het debat via de radio hadden gevolgd, kozen Nixon als winnaar. De televisiekijkers vonden echter Kennedy het sterkst in het debat. Zijn innemendheid kleurde de mening van de kijker positief. Het beeld dat we van onszelf neerzetten, raakt de emoties van de ander en schept een bepaald verwachtingspatroon. Hoe sterk dat verwachtingspatroon van invloed is op luistergedrag en hoe kwetsbaar een boodschap kan zijn, ontdekte ook een Nederlandse politicus. ‘Je zat gisteren zeker niet zo goed in je vel,’ kreeg Wim van de Camp, Tweede Kamerlid van het CDA, de dag na zijn televisieoptreden bij NOVA meermalen te horen van zijn achterban. Deze reacties kon hij niet zo goed plaatsen. Het interview was naar zijn idee goed verlopen, de strekking van zijn verhaal was niet anders dan anders geweest. Omdat men toch wel stellig was over zijn optreden, bekeek hij samen met een deskundige van de partij meerdere keren de beelden. Pas na een uitgebreide analyse konden ze er de vinger op leggen. Van de Camp, een fervent motorrijder, was op zijn favoriete vervoermiddel naar de studio gekomen. Door de motorhelm zat zijn kapsel niet meer in het vertrouwde model. De kijker bleek onbewust zo afgeleid te zijn door het beeld, dat de tekst niet goed meer werd gehoord. Zijn woorden werden anders geïnterpreteerd. Het beeld beïnvloedde de boodschap. Het beeld was minder vertrouwd, waardoor ook de boodschap minder werd vertrouwd. We interpreteren allemaal het beeld dat een ander neerzet en we doen dat continu, de hele dag door. Op een netwerkbijeenkomst of op een congres stappen we niet alleen af op mensen die we kennen of van wie we zeker weten dat ze iets voor ons kunnen betekenen,

we stappen ook af op die mensen van wie we op grond van hun uitstraling denken dat de kennismaking interessant kan zijn. We gaan er impliciet van uit dat de buitenkant informatie verschaft over de binnenkant. Daarnaast doen we aan stereotypering, een mechanisme om snel iemand te kunnen plaatsen. We hebben nu eenmaal niet de tijd om ons in iedereen persoonlijk te verdiepen. Het is daarom van belang dat het beeld dat we neerzetten het beeld is dat we willen overbrengen. Veel mensen baseren hun keuzes en beslissingen op basis van een beeld en de emoties die dat beeld bij hen oproept. Pas achteraf rationaliseren zij hun keuze.

Uitstraling en persoonlijke effectiviteit Willen we effectief communiceren, dan is dus het beeld dat we van onszelf neerzetten van grote betekenis. Uitstraling doet ertoe. Het blijkt dat een aantrekkelijk beeld eerder en meer aandacht vangt en positiever wordt beoordeeld. Maar wat verstaan we nu eigenlijk onder een aantrekkelijk beeld? Aantrekkelijkheid heeft niets met aangeboren schoonheid te maken, maar alles met vormgeving, met verhoudingen, met harmonie en compositie. Aantrekkelijkheid is meer dan schoonheid. Aantrekkelijke mensen zijn innemende mensen. Ze zetten een evenwichtig en boeiend beeld neer dat aangenaam is om naar te kijken. Hun beeld is in balans waardoor zij een sterke uitstraling hebben. Er is een harmonieus evenwicht tussen de non-verbale elementen als houding, beweging, mimiek, kleding, accessoires, make-up en kapsel in relatie tot hun persoonlijkheid en natuurlijke karakteristieken. Omdat u zelf invloed kunt uitoefenen op de compositie van uw beeld, kunt u ook grotendeels zelf bepalen hoe u overkomt. Een restauranteigenaar benaderde me met het verzoek een van zijn medewerksters te coachen. Hij begreep niet waarom klanten zo onaardig op haar reageerden. Zijn medewerkster werkte hard, was pittig en alert. Tijdens het begeleidingstraject ontdekte de jonge vrouw dat ze een vrij harde, afstandelijke indruk maakte, wat voornamelijk werd veroorzaakt door haar make-up. Ze merkte tevens op dat haar mondhoeken, die van nature iets naar beneden stonden, de indruk gaven alsof ze het niet naar haar zin had. Bovendien werd ze zich bewust van haar houding en beweging. De vrouw leerde met make-up haar mondhoeken iets te ‘liften’ en met een andere wijze van opmaken haar gezicht meer open en vriendelijker te maken. Daarnaast leerde ze invloed uitoefenen op haar houding en beweging. Haar hele uitstraling werd gaandeweg aantrekkelijker, toegankelijker en zelfbewuster. Dit had tot gevolg dat de restaurantbezoekers haar aardiger en respectvoller benaderden. Door deze positieve benadering voelde zij zich meer gewaardeerd, waardoor ze zowel haar woorden als haar toon vriendelijker koos en zich klantvriendelijker opstelde. Ons beeld beïnvloedt niet alleen het gedrag van de ander, maar door het gedrag van de ander laten we onszelf ook weer beïnvloeden. Het is een wisselwerking. Een psychologisch onderzoek toont aan dat het beeld met het daaraan gekoppelde verwachtingspatroon invloed heeft op de interactie.

11

Aantrekkelijkheid heeft niets met aangeboren schoonheid te maken, maar alles met vormgeving, met verhoudingen, met harmonie en compositie.

Het beeld doet ertoe

Een groep mannen kreeg de opdracht om telefonisch een kennismakingsgesprek van tien minuten te voeren met een voor hen onbekende vrouw. Voorafgaand aan het gesprek ontvingen ze een foto. Deze foto toonde niet hun ware gesprekspartner maar het beeld van een aantrekkelijke dan wel van een minder aantrekkelijke vrouw. Het interessante aan dit onderzoek was dat wat de man had ervaren bij het zien van de foto in het gesprek tot uitdrukking kwam. De vrouwen van wie de mannen dachten dat ze fysiek aantrekkelijk waren, klonken daadwerkelijk aantrekkelijker, zelfverzekerder en geanimeerder dan de vrouwen die minder aantrekkelijk werden gevonden. De foto had echter het gedrag van de mannen zodanig beïnvloed dat ze de ‘aantrekkelijke’ vrouwen op een andere wijze hadden benaderd, namelijk socialer, met meer plezier en vrijmoediger. De vrouwen pasten hun gedrag hierop aan en voldeden daarmee aan het verwachtingspatroon van de mannen.1) 2)

Uitstraling en innerlijke kracht

12 De buitenkant kan niet los van de binnenkant worden gezien.

1)

Snyder, M., Tanke, E.D. & Berscheid,

E. (1977). Social perception and interpersonal behaviour: On the self-fulfilling nature of social stereotypes. Journal of Personality and Social Psychology, 35,

Het is belangrijk bewust met het eigen beeld te leren omgaan. Van jongs af aan leren we hoe we op allerlei gebieden onze kennis en vaardigheden kunnen verbeteren en daarmee onze maatschappelijke positie. Aan het bewust leren omgaan met de buitenkant echter wordt vaak maar mondjesmaat aandacht besteed; dat moeten we van nature kunnen. Dit heeft iets tegenstrijdigs. Het verwerven van vaardigheden om onze uitstraling te versterken en daarmee ook onze persoonlijke effectiviteit en maatschappelijke positie, wordt soms zelfs uitgelegd als een ontkenning van de eigen persoonlijkheid. ‘Ze moeten me maar nemen zoals ik ben,’ wordt er dan gezegd. Maar wie ben je dan? Juist door met het uiterlijk bezig te zijn, kom je dichter bij degene die je in oorsprong bent, leer je de eigen persoonlijkheid beter kennen en duidelijker neerzetten. De buitenkant kan niet los van de binnenkant worden gezien. Een cliënte van begin vijftig, sinds haar achtentwintigste directeur van een bedrijf in een segment waar voornamelijk mannen werkzaam zijn, was bewust met haar persoonlijkheid bezig en volgde verschillende trainingen op het gebied van persoonlijke visuele presentatie. Ze had een wat harde, afstandelijke uitstraling. Ze vertelde dat ze zich van jongs af aan een harde identiteit had aangemeten om zich binnen deze mannencultuur staande te houden. ‘Daar kom je niet meer zo gemakkelijk van af, zo ben ik nu eenmaal,’ zei ze. Toch vond ze het nu jammer dat diverse medewerkers wat angstig op haar reageerden. In het begin van het traject had ze veel moeite om haar voorkeuren los te laten. Door echter zo bewust met haar uitstraling bezig te zijn, door steeds maar weer naar zichzelf te kijken, leerde ze zichzelf beter kennen en kon ze op een gegeven moment afstand doen van de identiteit die vroeger waarschijnlijk goed bij haar paste en haar diensten had bewezen, maar die haar nu beperkte. Ze durfde nu haar zachte kant te laten zien en zette daardoor een beeld neer dat meer harmonieerde met haar ware persoonlijkheid, haar ‘ware ik’, die ze onderweg verloren was.

656-666. 2)

Etcoff, Nancy (1999). Het recht van de

mooiste. Amsterdam: Contact.

Niet alleen zeggen we van onszelf ‘Zo ben ik nu eenmaal’, ook anderen zeggen vaak van mensen die ze goed denken te kennen: ‘Hij/zij is nu eenmaal zo.’ Iemand kan echter veel meer te bieden hebben, niet alleen tot verbazing van familie, vrienden en collega’s, maar ook tot

verbazing van zichzelf. Zoals eerder aangegeven, gaan we ons soms gedragen naar wat anderen van ons vinden, de self-fulfilling prophecy, en beperken we daardoor onze eigen ontwikkeling. Zo maakten topambtenaren van een ministerie tijdens een meerdaagse training kennis met de impact van hun uitstraling. Onder de cursisten was een man die vriendelijk en integer oogde en volgens mij meer in huis had dan op het eerste gezicht leek. Hij profileerde zich echter niet sterk. Aan zijn houding merkte ik dat hij een beetje bang was voor zijn eigen lichaam, zoals veel mensen overigens. Hij kleedde zich correct in het mannenuniform: pak, overhemd en das. Ook op zijn bril was niets aan te merken. Maar noch zijn kleding noch zijn bril ondersteunde hem, zijn persoonlijkheid viel weg. Tijdens de training ontdekte hij nieuwe mogelijkheden. Op het moment dat hij een bij hem passend jasje aan had, kwam opeens meer van zijn eigenheid naar voren. De juiste bril versterkte het effect. Zowel hijzelf als zijn medecursisten waren onder de indruk van de verandering. Hij zag er niet alleen zelfverzekerder, innemender en overtuigender uit, hij voelde zich ook krachtiger en zelfbewuster. Hij stond meer rechtop, nam meer ruimte in en bewoog vrijer. Enthousiast kocht hij een nieuwe garderobe en een beter bij hem passend montuur. Net als de mededeelnemers aan de training werden ook zijn medewerkers beïnvloed door zijn andere uitstraling. Zij vonden hem aantrekkelijker en geloofwaardiger. Dit had tot gevolg dat ze beter naar hem luisterden, sneller wat van hem aannamen en geprikkeld werden tot betere prestaties. De topambtenaar kwam in een opwaartse spiraal terecht. Zijn persoonlijkheid werd in toenemende mate gewaardeerd, waardoor zijn zelfvertrouwen werd vergroot. Hij liet hierdoor steeds meer van zichzelf zien, werd authentieker en kreeg meer charisma. 3) 4) Hij zette een krachtig, innemend, betrouwbaar, zelfbewust en overtuigend beeld neer. Door te werken aan zijn uitstraling groeide de persoonlijke effectiviteit van de topambtenaar en werd hij succesvoller. Hoe meer zijn uitstraling klopte met zijn ware identiteit, hoe minder ruis, hoe efficiënter zijn communicatie. Zijn persoonlijkheid kwam in balans: uiterlijk en innerlijk versterkten elkaar.

PERSOONLIJKHEID Innerlijke kracht

Zelfbewustzijn Gedrag Persoonlijke stijl

Authenticiteit Aantrekkelijkheid Geloofwaardigheid

Effectieve communicatie

13

Hoe meer uw uitstraling klopt met uw ware identiteit, hoe minder ruis, hoe efficiënter uw communicatie.

In de volgende hoofdstukken leert u meer grip krijgen op uw uitstraling, persoonlijke stijl en impact. U ontdekt hoe u uw uitstraling positief kunt beïnvloeden en hoe u beeld en boodschap met elkaar in overeenstemming brengt. Authenticiteit, aantrekkelijkheid en geloofwaardigheid zijn hierbij kernbegrippen.

3)

De Hoogh, Annebel H.B. (2004). Personality and Charismatic Leadership: A Matter of Context. Amsterdam, Kurt Lewin Instituut.

In haar proefschrift wordt de positieve relatie tussen charismatisch leiderschap en bedrijfsresultaat beschreven. De resultaten suggereren dat charismatisch leiderschap verschil maakt voor perceptuele uitkomsten van medewerkers, collega’s en bazen evenals voor de financiële prestatie van organisaties. 4)

Newcom Research & Consultancy (2004). Charismabarometer. Enschede. In dit onderzoek naar de bepalende factoren van charisma

komt men tot veertien eigenschappen: oprecht, zelfverzekerd, natuurlijk overkomen, sympathiek, succesvol, krachtig overkomen, intelligent, betrouwbaar, inspirerend, aantrekkelijk, boeiend, overtuigend en duidelijke taal spreken.

Uiterlijke kracht

Van buiten naar binnen De visie

Van buiten naar binnen

Een ervaren vrouwelijke communicatieadviseur wilde graag van baan veranderen. Ze schreef op vacatures die haar aanspraken en die een beroep deden op haar kwaliteiten. Hoewel ze elke keer werd uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, bleef het daarbij. Ging er wellicht iets mis in het persoonlijk contact? Met deze vraag kwam ze op een van de introductietrainingen. Aan het begin van zo’n training worden de deelnemers geconfronteerd met het beeld dat ze van zichzelf hebben, de boodschap die ze denken uit te stralen en de indruk die de ander van hen heeft. De communicatieadviseur zag zichzelf als verlegen en dacht vriendelijk, daadkrachtig en met overwicht over te komen. Zij kreeg dit van haar medecursisten echter niet terug. Ze zagen haar weliswaar als vriendelijk en daarnaast als verzorgd en attent, maar zeker niet als daadkrachtig en met overwicht. Op mij maakte ze een voorzichtige indruk. Ze zette een onduidelijk beeld neer, waardoor haar sterke innerlijke kwaliteiten niet zichtbaar werden. De communicatieadviseur durfde zichzelf niet goed te laten zien. Dit veroorzaakte ruis in de communicatie, waardoor ze minder geloofwaardig overkwam. Vaak weten we zelf niet welk beeld we neerzetten en vooral niet door welke aspecten dit beeld tot stand wordt gebracht. We zijn niet gewend om heel bewust naar onszelf te kijken en het ontbreekt ons dikwijls aan kennis om de juiste conclusies te trekken. Daar gaan we verandering in brengen. Door het volgen van de oefeningen in de komende hoofdstukken krijgt u meer grip op uw uitstraling, zodat er geen discrepantie bestaat tussen de indruk die u denkt te maken, de indruk die u zou willen maken en de indruk die u werkelijk maakt. Het gaat erom de al aanwezige competenties en persoonlijke talenten meer expliciet te maken, de innerlijke kracht naar buiten te brengen. Hierdoor wordt ruis tussen zender en ontvanger voorkomen.

16

Harmonie staat centraal

Omdat u zelf invloed kunt uitoefenen op de compositie van uw beeld, kunt u ook grotendeels zelf bepalen hoe u overkomt.

De persoonlijke uitstraling wordt bepaald door lichaamsbouw, lichaamshouding, lichaamsbeweging, mimiek, kleding, accessoires, kapsel en eventueel make-up. Zij zijn beslissend voor de aantrekkelijkheid en de visuele overtuigingskracht. Het doel is een harmonieus evenwicht te creëren tussen deze elementen in samenspel met de persoonlijkheid en de persoonlijke boodschap. Hierbij gaat het om vormgevingsaspecten. Hoe meer evenwicht tussen de verschillende elementen, hoe meer de persoonlijkheid wint aan authenticiteit. Met het versterken van de authenticiteit wordt de geloofwaardigheid vergroot. Hoe echter, authentieker u bent, dus hoe meer u van uzelf laat zien, des te aantrekkelijker, boeiender en zelfverzekerder u wordt gevonden en des te overtuigender u overkomt.

De noodzaak van bewust en objectief kijken Om een harmonieus evenwicht in uw uitstraling te bereiken is het belangrijk om bewust en objectief naar uzelf te kunnen, maar ook te durven kijken. Wie bewust kijkt en vergelijkt, kan

op basis van die vergelijkingen zelfstandig en vol zelfvertrouwen passende keuzes maken op elk gebied van de persoonlijke visuele presentatie. Bewust kijken is een vaardigheid die u uzelf beslist dient eigen te maken. De spiegel is hierbij een onmisbaar instrument. Kijken naar uw spiegelbeeld heeft in dit geval niets te maken met ijdelheid, maar alles met het verwerven van inzicht. Inzicht in het beeld dat u neerzet. Veel mensen vinden het moeilijk om heel bewust naar zichzelf te kijken omdat het eigen beeld ook emoties oproept. Maar mijn visie is: door kijken en vergelijken gaat u leren zien en ontdekken. In de komende hoofdstukken staan veel oefeningen om zo objectief mogelijk te kijken. U leert uw associaties, voorkeuren en vooroordelen loslaten en zien welke elementen welk effect hebben op het beeld dat u neerzet. Met het volgen van onderstaande regels ontdekt u hoe u bewust en niet meer bij toeval het gewenste resultaat in uw uitstraling bereikt. Het versterken van de eigen unieke uitstraling gaat vóór het ondersteunen van de boodschap Het lichaam is het vertrekpunt Kleding en accessoires vormen de basis Het vormen- en lijnenspel in kleding gaat voor het aspect kleur Lichaamshouding, beweging en mimiek completeren 17

Persoonlijkheid gaat voor de boodschap Kleding en accessoires horen altijd allereerst de eigen identiteit te versterken. Ze moeten de authenticiteit en innemendheid vergroten. Vervolgens kan er met de verschillende elementen worden gespeeld om een bepaald effect te creëren in presentatie, uitstraling en beeldvorming. De elementen kunnen bewust worden afgestemd op doel, doelgroep en gelegenheid. Zo kan in de ene situatie een dynamische uitstraling gewenst zijn en in een andere bijvoorbeeld een meer behoudende. Het versterken van de eigen unieke uitstraling gaat echter altijd vóór het ondersteunen van de boodschap. De juiste boodschap kan alleen visueel worden overgebracht als ook de juiste volgorde wordt aangehouden. Gebeurt dit niet, dan kan men verkeerde associaties opwekken, een cliché of een type worden. Een gemeenteraadslid van een grote stad begreep dat het individuele steeds belangrijker werd in de politiek en dat zijn uitstraling ertoe deed. Hij was intensief met zijn presentatie bezig en had zich een paar goede kostuums laten aanmeten. Dankzij de nieuwe pakken voelde hij zich professioneel en bij de tijd. Af en toe kreeg hij echter opmerkingen die hij niet helemaal kon plaatsen. Zo werd hij een keer getypeerd als maffiabaas, wat hem tot nadenken stemde. Hij besloot dit echter als positief te vertalen, blijkbaar kwam hij krachtig over. Op het moment dat hij een nieuwe vriendin kreeg, werd hij echter onzeker over de impact van zijn uitstraling. Ze zag hem namelijk niet graag in die pakken.

Door kijken en vergelijken gaat u leren zien en ontdekken.

Van buiten naar binnen

Op zich hadden de pakken van het gemeenteraadslid een krachtige, zakelijke uitstraling, maar voor hem waren ze té krachtig. In combinatie met zijn lichaamsbouw en natuurlijke karakteristieken domineerde de kleding en viel zijn persoonlijkheid weg. Tussen boodschap en boodschapper ontbrak harmonie. Hij werd een type. De uitstraling van kleding is namelijk nooit los te zien van lichaam en persoon. Overigens: een uitstraling is niet goed of fout, wel effectief of niet-effectief, aantrekkelijk of niet-aantrekkelijk.

Het lichaam als vertrekpunt Net zoals het doek van een schilder tot leven wordt gebracht door penseelstreken, door lijnen en vormen, kleur, licht en schaduw, zo wordt het lichaam tot leven gewekt door de lijnen, vormen, kleuren en materialen van kleding en accessoires. De compositie bepaalt de uitstraling. In 2005 werd het televisieprogramma Grootmeesters uitgezonden. Hierin bonden coryfeeën uit eenzelfde beroepsgroep de strijd met elkaar aan. Om te bepalen wie de winnaar was, brachten zowel een deskundigenpanel als de tv-kijkers een stem uit. Bij het burgemeestersdebat ging de finale tussen Job Cohen, de burgemeester van Amsterdam, en Wim Deetman, de toenmalige burgemeester van Den Haag. Het deskundigenpanel beoordeelde Deetman inhoudelijk als de sterkste, de tv-kijker echter bepaalde dat Cohen de winnaar was van het debat. Deetman feliciteerde zijn collega met deze overwinning en complimenteerde hem tevens met zijn uitstraling. Hij zei jaloers te zijn op diens charme: ‘Die heb ik niet.’

18

Een uitstraling is niet goed of fout, wel effectief of nieteffectief, aantrekkelijk of niet-aantrekkelijk.

De strekking van zijn opmerking klopte, maar was niet terecht. Hij kan net zo charmant overkomen als, zelfs aantrekkelijker dan zijn Amsterdamse collega. Iedereen kan een aantrekkelijk en boeiend beeld neerzetten als hij zich bewust is van de mogelijkheden die het eigen lichaam met de eigen kenmerkende karakteristieken biedt. Uw postuur, lichaamsbouw, lichaamsverhoudingen en gelaatsvorm zijn uniek. De een is bijvoorbeeld lang en slank, de ander kort en breed, de een is fijn gebouwd, de ander grof. Iemand heeft brede of juist smalle schouders. Kleding die het goed doet voor de een, doet dit niet voor de ander. En dan heb ik het niet over de stijl, maar puur over de vormgeving van kleding. Het gaat erom het effect van vorm en vormgevingsaspecten op de persoonlijke uitstraling te ontdekken en te leren zien.

Kleding vormt de basis, een zelfbewuste lichaamshouding volgt Kleding is van grote invloed op lichaamshouding, lichaamsbeweging, zelfbewustzijn en zelfvertrouwen en vormt om die reden de basis voor het versterken van authenticiteit en visuele overtuigingskracht. In mijn tijd als docente was ik tijdens modepresentaties van leerlingen altijd verrast over de mate waarin kleding de houding en beweging beïnvloedde. Hoe bijvoorbeeld een sportief jack met een paar stevige schoenen voor een heel ander beeld zorgde dan een jasje met

elegante schoen. Het beïnvloedde niet alleen de houding en de beweging van de studenten, zelfs hun mimiek veranderde mee. In de periode dat ik me vooral richtte op het ontwerpen van couture, werd ik me nog meer bewust van het effect van vormgeving en belijning in kleding op houding en beweging. Bij het doorpassen van een kledingstuk viel me elke keer weer op dat zelfs maar een kleine aangebrachte wijziging van grote invloed was op het totaalbeeld. Wanneer een kledingstuk goed bij een persoon past, het eigene onderstreept en versterkt, gaat men vanzelf meer rechtop staan en zelfbewuster bewegen. Hij of zij voelt zich er goed in en straalt dit ook uit. Er is altijd een wisselwerking tussen kleding, persoon, houding en beweging.

Er is altijd een wisselwerking tussen kleding, persoon, houding en beweging.

Vormgeving gaat voor kleur Kleding wordt meestal gekozen op basis van kleur. Kleur is echter een toevoeging op het geheel. De vormgeving van kleding is van grotere invloed op de uitstraling van een persoon. Dit zal wellicht even wennen zijn, omdat kleur in de meeste gevallen meer aanspreekt. We zijn niet gewend naar lijnen, vormen en materialen te kijken en weten vaak ook niet hoe we ernaar moeten kijken. We herkennen de impact hiervan op de uitstraling niet. Omdat lijnen, vormen en materialen zo beslissend zijn voor het totale beeld, wordt er in de volgende hoofdstukken verhoudingsgewijs veel aandacht aan besteed.

19

Van buiten naar binnen Het bewust bezig zijn met de buitenkant maakt u meer bewust van uw binnenkant. Wie bewust naar zichzelf kijkt, krijgt meer inzicht in en komt dichter bij zichzelf. Er wordt als het ware van buiten naar binnen gewerkt. De communicatieadviseur uit het voorbeeld aan het begin van dit hoofdstuk heeft nu haar gewenste baan. Zij leerde zien en ontdekken hoe ze haar uiterlijke karakteristieken kon versterken. Ze zette daardoor een meer uitgesproken beeld neer, dat overeenstemde met de capaciteiten die ze in zich had, en dat klopte met de wijze waarop ze wilde overkomen. Door haar buitenkant bewust vorm te geven, gaf ze ook meer vorm aan haar binnenkant en werd ze steeds duidelijker voor zichzelf. Door het groeien van haar zelfbewustzijn wist ze haar verlegenheid te overwinnen. Innerlijk en uiterlijk kwamen met elkaar in harmonie.

Wie bewust vorm geeft aan het uiterlijk,geeft vorm aan het innerlijk.