ouders de school-ouderbetrokkenheid dient te worden versterkt. Een goed contact tussen school, ouders en leerlingen

‘Ik hoop dat ze zelfstandige wereldburgers worden’ 5

Wow! Kunnen wij zulke hoge mensen in het echt zien? 10

PAOO courant

zaterdag 16 juni 2007

www.paoo.nl

Platform allochtone ouders en onderwijs

Effect na één jaar PAOO: 22 lokale platforms en een landelijk platform

Bijna 400 allochtone ouders actief in lokale platforms

‘Ouders moeten begeleiden, coachen en stimuleren’ De afkomst en taalachterstand van de ouders en de vooroordelen van leerkrachten. Die zorgen ervoor dat er minder uit allochtone kinderen komt dan erin zit. En dat is doodzonde. Hun ouders moeten dat dus zien te voorkomen. pag. 3

Utrecht - Allochtone ouders worden steeds actiever in het onderwijs. Zo blijkt uit een tussentijdse evaluatie van FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling. Allochtone ouders organiseren zich in platforms en zijn in toenemende mate betrokken bij het onderwijs aan hun kinderen. Scholen maken steeds vaker gebruik van hun inzichten.

Door heel Nederland

‘Het is best voortvarend gegaan het afgelopen jaar, maar we zijn er nog niet’, waarschuwt Arslan. ‘We willen zeker dertig platforms en nog veel meer ouders. Pas dan kunnen de platforms zich ontwikkelen tot volwaardige en vanzelfsprekende partners voor scholen. We zullen de komende jaren daarom hard moeten blijven werken. Zoals ze in de sport zeggen: aan de

Zahia Benkadour vertelt over haar motivatie om actief te zijn op de school van haar kinderen. Ze zou willen dat er veel meer allochtone ouders actief worden op school. pag. 4

‘Onze multiculturele toekomst begint bij ons’ De discussie over integratie en inburgering slaat te ver door. We moeten terug naar de basis, betoogt Bulut Erciyas. pag. 5 Presentatie lokaal platform Almere, 23 mei 2007

top komen is al moeilijk, aan de top blijven is nog veel moeilijker.’ Het aantal platforms en het aantal leden groeit nog steeds. Onlangs heeft het platform Almere zich gepresenteerd en ook in Heerlen zijn ouders bezig een platform op te richten. Groningen, Leeuwarden, Tilburg, Maastricht, Alkmaar, Lelystad en Haarlem zijn ook steden waar platforms zullen verrijzen. ‘Uiteindelijk willen we in heel Nederland vertegenwoordigd zijn’, zo licht Arslan de ambitie van het project toe.

Intentieverklaring

Het project PAOO is voortgekomen uit een intentieverklaring die organisaties van ouders, leerlingen, personeel, schoolleiders en werkgevers in het primair en voortgezet onderwijs, en de minister van OCW hebben getekend in 2005. In die verklaring hebben de organisaties besloten dat door het oprichten van platforms van allochtone

PAOO in een notendop Een goed contact tussen school, ouders en leerlingen werkt positief door in de onderwijskwaliteit en komt de leerprestaties en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen ten goede. Het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs is een landelijk project met activiteiten in dertig steden. De belangrijkste doelen: • Versterking van de betrokkenheid van allochtone ouders bij school en onderwijs, en wel door: • vertegenwoordiging van allochtone ouders in bestaande organisaties voor ouders in het onderwijs, en

• betere toerusting van ouders en scholen met methoden en materialen op maat. De platforms zijn bedoeld voor allochtone ouders met kinderen in de voor- en vroegschoolse educatie (VVE), het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.

Interesse in deelname?

Op de achterzijde van deze krant treft u een formulier waarmee u zich kunt opgeven voor een van de platforms. Voor meer informatie: www.paoo.nl

ouders de school-ouderbetrokkenheid dient te worden versterkt. Een goed contact tussen school, ouders en leerlingen werkt positief door in de onderwijskwaliteit en komt de leerprestaties en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen en jongeren ten goede. Het ministerie heeft daarop aan FORUM de opdracht gegeven om samen met vier landelijke ouderorganisaties (NKO, LOBO, Ouders & Coo en VOO), de islamitische scholenorganisaties ISBO en het Landelijk Overleg Minderheden (LOM) een landelijk platform en lokale platforms van allochtone ouders op te zetten om gedurende vier jaar activiteiten uit te voeren en initiatieven te ontplooien. Arslan: ‘Waar het om gaat is dat allochtone ouders zich meer betrokken gaan voelen bij het onderwijs van hun kinderen en dat hun vertegenwoordiging in medezeggenschapsraden, ouderraden en schoolbesturen evenredig wordt. Hun ervaring, inzicht en inbreng is hard nodig om de onderwijskansen van allochtone kinderen te verbeteren. Participatie van allochtone ouders is daarom geen luxe, maar een noodzaak. Ook draagt het bij aan sociale cohesie en veiligheid. Het onderwijs is immers samen met de opvoeding thuis de basis voor de maatschappij van de generatie na ons.’

Vrijwilligers

Wat Arslan vooral graag wil benadrukken is dat het allemaal vrijwilligers zijn die in de platforms zitting nemen. ‘Ik ben echt ontzettend trots op deze ouders. Deelname aan een platform kost behoorlijk wat tijd en het zijn ouders met kinderen, dus zoveel tijd is er vaak niet. Dit toont wel het belang dat ouders eraan hechten om hun stem te laten horen. En niet alleen voor hun eigen kinderen, maar juist ook voor andere. Ouders beseffen heel goed dat hun kind deel is van een

Ouders hebben kinderen op school, kunnen die eigenlijk wel vrijelijk kritiek leveren? De macht ligt nog te veel bij scholen…

grotere sociale groep. Als de groep het goed doet, is de kans dat hun kind het goed doet een stuk groter.’ De platforms zijn echter ook kwetsbaar. Ze draaien op vrijwilligers en niet alle ouders kunnen de verantwoordelijkheid aan of ze blijken toch te weinig tijd te kunnen vrijmaken naast hun werk en het gezin. ‘Het zijn gewoon ouders net als u en ik. Ze zijn met veel enthousiasme lid geworden van een platform, maar zijn niet allemaal gewend met schooldirecties of een wethouder om de tafel te zitten. Dat kan soms tegenvallen. Niet iedereen houdt dat vol. Wel bieden wij nieuwe platforms kadertrainingen aan om ze daarin vaardiger en deskundiger te maken’, licht Arslan toe.

Macht van scholen

‘Een ander kwetsbaar punt is de positie die platforms hebben ten opzichte van scholen. Het evenwicht tussen de professionals en de ouders, die vrijwilliger zijn, kan en moet beter. Ouders hebben kinderen op school, kunnen die eigenlijk wel vrijelijk kritiek leveren op de directie of het schoolbestuur? Wat zijn de gevolgen voor hun eigen kind? Ik weet uit ervaring dat ouders hiermee worstelen. De macht ligt nog te veel bij scholen, vind ik. Ik stel daarom voor dat het ouder-school contact op gemeentelijk niveau wordt geregeld en niet alleen op schoolniveau.’

Beeldvorming over ouders groot obstakel voor samenwerking Leraren vinden het contact met allochtone ouders vaak problematisch. De grootste obstakels in de communicatie blijken echter de vooroordelen die leraren van ouders hebben en het gebrekkige ouderbeleid van de scholen. pag. 6

‘Ik wil een coach zijn en een maatje’ Als voorzitter van het lokale platform van allochtone ouders in Zwolle wil hij vooral andere ouders stimuleren meer betrokken te zijn bij het onderwijs. Als ouder wil hij het beste uit zijn kinderen halen, en er ook voor ze zijn als ‘maatje’. Liban Mohamed over school en opvoeding. pag. 9

PAOO-congres 16 juni 2007

Dit is het effect van één jaar PAOO (Platform Allochtone Ouders en Onderwijs), een door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gefinancierd project om de betrokkenheid en de participatie van allochtone ouders in het onderwijs te vergroten. ‘Wat decennia lang niet gelukt is, daar lijkt nu structureel verandering in te komen’, vertelt Zeki Arslan, bedenker en coördinator van het project. ‘We hebben met het project een risico genomen, want het is een inspannend proces om allochtone ouders actief te krijgen in het onderwijs. Gezien de ervaringen van vroeger was de kans reëel dat we er onvoldoende in zouden slagen. Dat we nu een landelijk platform hebben en 22 lokale platforms, is het resultaat van keihard werken. Onze medewerkers zijn vaak ’s avonds en in het weekend op pad om de platforms te begeleiden. Omdat de ouders zelf ook druk zijn vergaderen die niet tussen twee en vier ’s middags.’

‘Huiswerkbegeleiding moet gratis’

Aanpassen aan ontwikkelingsfase van kind Haar dochter wil een eigen modezaak in Parijs. Als moeder steunt ze haar in die ambitie. Zoals ze haar dochter in haar hele schoolloopbaan al heeft ondersteund. Sámen met school, benadrukt ze. Gladys Nede vertelt. pag. 11

PAOO courant zaterdag 16 juni 2007

Actieve ouders zijn onmisbaar Precies een jaar geleden presenteerde het landelijk Platform Allochtone Ouders en Onderwijs zich aan publiek, pers en politiek. Wat zijn de doelen van het PAOO-project en hoe is het opgezet? Op 15 juni 2006 vond de presentatie plaats van het project Platform Allochtone Ouders en Onderwijs. Het project heeft als doel om door middel van het opzetten van één landelijk platform en dertig lokale platforms de zichtbaarheid, participatie en betrokkenheid van allochtone ouders in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs te bevorderen. Hierdoor ontstaat een betere vertegenwoordiging en adequate invloed van die ouders op scholen. Tijdens de bijeenkomst kreeg Maria van der Hoeven, toenmalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de brochure ‘Allochtone ouders betrokken en actief in het onderwijs’ overhandigd. Er was grote belangstelling voor de presentatie van vertegenwoordigers van organisaties, politici en vele betrokken ouders uit het landelijke en de lokale platforms.

Platform Allochtone Ouders en Onderwijs

voortaan beter vertegenwoordigd zijn in de overlegstructuur en beter worden toegerust voor participatie. Het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs is een door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gesteund project dat loopt van 2006 tot en met 2009. Het platform wil de zichtbaarheid van allochtone ouders vergroten en zo een goede basis leggen voor een blijvende betrokkenheid van die ouders bij de schoolloopbaan van hun kind. Om dit doel te bereiken worden één Landelijk Platform en dertig Lokale Platforms opgericht waarin allochtone ouders actief zijn. Het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs is opgericht door FORUM, de vier landelijke organisaties voor ouders in het onderwijs, de samenwerkingsverbanden van het LOM (Landelijk Overleg Minderheden) en de ISBO (Islamitische Scholen Besturen Organisatie). Het secretariaat van het project bevindt zich bij FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling in Utrecht.

gaat die vertegenwoordiging en toerusting integraal en op twee niveaus versterken: landelijk en lokaal.

Landelijk platform: de motor

De lokale platforms stellen elk jaarlijks een eigen plan

Als eerste stap is een landelijk platform gevormd, de drijvende kracht achter het project en het realiseren van de doelen. In het platform hebben bijna dertig allochtone ouders zitting, en vertegenwoordigers van de vier landelijke organisaties voor ouders in het onderwijs. Het platform zet strategieën uit, neemt initiatieven en inventariseert methodieken en producten die sinds 2000 ontwikkeld zijn om de participatie van allochtone ouders te versterken.

op om de onderwijskansen van kinderen en de participatie

Lokale platforms: de praktijk

Iedere ouder wil het beste voor zijn of haar kind. Goed onderwijs is daarbij van groot belang. De juiste schoolkeuze en de inzet en aanleg van uw kind zijn bepalend voor het succes van de schoolloopbaan. Maar ook de betrokkenheid van ouders bij de schoolloopbaan van hun kind speelt een zeer belangrijke rol. Ouders hebben

Beter vertegenwoordigd, beter toegerust

Allochtone ouders zijn ondervertegenwoordigd in organisaties voor ouders in het onderwijs en medezeggenschapsraden. Daardoor staan ze ook niet sterk in overleg met andere

van ouders te vergroten. namelijk grote invloed op de schoolprestaties van hun kinderen. Niet alleen door van nabij hun vorderingen te volgen, maar ook als actieve en geïnteresseerde ´partners´ op school en in het onderwijs. Echter, in deze rol zijn vooral allochtone ouders nog weinig zichtbaar en hoorbaar. Om hun -onmisbare – betrokkenheid te vergroten is het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs opgericht. Dit moet ervoor zorgen dat allochtone ouders


Presentatie landelijk platform 15 juni 2006: Sadik Harchaoui toont minister Maria van der Hoeven de nieuwe PAOO-website

partijen (schoolbesturen, managers, leerkrachten) die wél goed georganiseerd zijn. Tegelijkertijd, en dat komt mede door die afwezigheid in netwerken, weten veel ouders weinig van alle mogelijkheden om invloed op school en onderwijs uit te oefenen. Vaak leiden verschillende opvattingen en verwachtingen in de praktijk tot verwarring en miscommunicatie tussen school en ouders. Het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs (PAOO)

Voor het praktijkwerk komen in de dertig grootste steden (de G30) lokale platform van allochtone ouders tot stand, representatief samengesteld uit ouders van diverse afkomsten en ondersteund door FORUM. Zij fungeren als ´antennes´ en ´zenders´ naar andere allochtone ouders, en hebben een directe relatie met de andere onderwijspartners: scholen, gemeente, opleidingen, welzijnsinstellingen en migrantenorganisaties. De lokale platforms stellen elk jaarlijks een eigen plan op om de onderwijskansen van kinderen en de participatie van ouders te vergroten. Dit activiteiten-

plan wordt in samenwerking met de partners in de gemeente uitgevoerd. Mogelijke objecten van aanpak zijn de ondersteuning van van kinderen door ouders, de hoge schooluitval, de communicatie tussen allochtone ouders en leerkrachten, het onderwijsachterstandenbeleid en de deelname aan MR, OR en schoolbestuur.

De wisselwerking

Tussen ´landelijk´ en ´lokaal´ bestaat een open communicatielijn en wisselwerking. Het landelijk platform

‘Ik wil leren met mijn kind’ Almere - Ze wil dat haar kind over een jaar of tien aan een prachtige loopbaan kan beginnen. De basis daarvoor ligt op de basisschool, vertelt Nadia el Ghissassi, voorzitter van het lokale platform. Door Anneke Bainathsah

Zelf heb ik niet veel ondersteuning nodig om betrokken te zijn bij school. Maar ik vind dat allochtone ouders vaak te weinig betrokken zijn bij het onderwijs. Dat is de reden dat ik in het platform ben gegaan. Aan andere ouders vertel ik over het belang van hun betrokkenheid bij het onderwijs van hun kinderen, namelijk dat ze op die manier de ontwikkeling van hun kind op school kunnen bijhouden.

De ideale school

Het onderwijs op de school van mijn kind is goed. Maar de participatie van allochtone ouders is niet goed omdat ik denk dat de ouders een andere benadering vragen dan autochtone ouders. Een ideale school is een school waar de leraar goed contact onderhoudt met de ouders. Waar een kind zich goed kan ontwikkelen en lesstof krijgt aangeboden die past bij hun niveau.

draagt bruikbare methodieken en ideeën voor ouderparticipatie aan, die in de gemeentelijke praktijk worden ingezet. Omgekeerd melden de lokale platforms waar zij in hun steden nog behoefte aan hebben, en zo nodig worden landelijk nieuwe materialen ontwikkeld. Samen leggen de platforms de basis voor blijvende zichtbaarheid en actieve betrokkenheid van allochtone ouders op scholen en in hun gemeente.

De ideale ouder

Een ouder die zich inzet om zijn kind tot een goed ontwikkelde burger op te voeden, dat is in mijn ogen een ideale ouder. Zelf probeer ik mijn kind ervan bewust te maken hoe belangrijk onderwijs is voor een goede succesvolle toekomst. Daarom is het basisonderwijs zo van belang: het is de opstap naar het voortgezet onderwijs, naar een goede loopbaan. Ik hoop dat mijn kind daar over een jaar of tien in geslaagd is. Ik zou mijn kind in de toekomst graag willen begeleiden op het voortgezet onderwijs, en dan vooral in de vakken die ik zelf helaas niet goed genoeg beheers. Zoals wiskunde.


‘Ouders moeten hun kinderen op school begeleiden, coachen en stimuleren’

Door Karin Fleuren

Ze zit nu in 4 atheneum, de oudste dochter van Hotie. Als profiel heeft ze natuur en gezondheid gekozen, toch niet het gemakkelijkste. Daarvoor had vier jaar geleden niemand zijn hand voor haar in het vuur durven steken. Integendeel, de basisschool dacht dat er niet meer zou inzitten dan vmbotl, misschien havo. Dat advies werd ook aan de middelbare scholen doorgegeven. Hotie was hoogst verbaasd. Jaren op een rij was hij naar de ouderavonden geweest. Steeds kreeg hij te horen dat zijn dochter het goed deed. En nu opeens dit. Hij ging op zoek naar een middelbare school die een gecombineerde brugklas vmbo-tl/havo had. Dan kon zijn dochter in elk geval meteen doorstromen naar de havo wanneer bleek dat ze toch hoger scoorde dan de basisschool verwachtte. En dat gebeurde. Het eerste jaar was nog niet voorbij of ze kreeg al stof voor de havo. Een jaar later maakte ze zelfs de overstap naar het atheneum. Bij Hotie’s tweede dochter herhaalde de geschiedenis zich. Zij zit nu in de tweede klas van het atheneum.

Jaren op een rij was hij naar de ouderavonden geweest. Steeds kreeg hij te horen dat zijn dochter het goed deed. En nu opeens dit vmbo-advies Vooroordelen

Hotie is niet de enige bij wiens kinderen de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs met horten en stoten verliep. Hij kent talloze verha-

len van migrantenouders die hetzelfde is overkomen. Hard maken kan hij het niet, maar hij is ervan overtuigd dat scholen vaak door een andere bril naar allochtone kinderen en hun ouders kijken: ‘Als ouders een lage opleiding hebben, hebben leerkrachten al snel een vooroordeel: hun kind zal waarschijnlijk in het vmbo terechtkomen. En omdat allochtone ouders vaak een lage opleiding hebben, worden met name de capaciteiten van hun kinderen te laag ingeschat. Maar ik heb het idee dat zelfs bij de kinderen van allochtone ouders met een hoge opleiding de meetlat lager wordt gelegd.’ Vooroordelen zijn slechts één kant van de medaille. Aan de andere kant is het de houding van de ouders die deze vooroordelen in stand houdt, vindt de PAOO-voorzitter: ‘Allochtone ouders zijn niet mondig. Ze vragen niet waarom leerkrachten iets denken of tot een bepaald besluit zijn gekomen. Dat komt niet doordat ze dom zijn, maar omdat ze niet goed Nederlands kennen of niet weten hoe het Nederlandse onderwijssysteem in elkaar zit. Bovendien komen ze uit een cultuur waarin het gebruikelijk is je bescheiden op te stellen.’

Opdracht van minister

Ook in Den Haag was al langere tijd duidelijk dat de prestaties van allochtone leerlingen achterblijven bij die van hun autochtone klasgenoten. Instellingen als FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, hadden al herhaaldelijk aan de bel getrokken. Onderwijsminister Van der Hoeven was uiteindelijk degene die de handschoen opnam. Zij gaf FORUM de opdracht om een project te ontwikkelen met als doelstelling de betrokkenheid van allochtone ouders bij school te stimuleren. In juni 2006 installeerde minister Van der Hoeven het landelijk Platform Autochtone Ouders en Onderwijs, kortweg PAOO. In het PAOO zitten migrantenouders uit alle windstreken, vertegenwoordigers van de ouderorganisaties, VOO, het Landelijk Overleg Minderheden en de Islamitische Scholen Besturen Organisatie. Naast het landelijke platform worden, in samenspraak met Van der Hoeven, in de dertig grootste steden lokale platforms opgericht. Daarvan hebben er inmiddels meer dan 20 gestalte gekregen. Het landelijk platform fungeert als denktank voor de lokale platforms. Het formuleert een visie, zet landelijke beleidslijnen uit en bedenkt oplossingen voor hindernissen die allochtone kinderen en ouders op

school ondervinden. Het wordt daarbij gevoed door ervaringen van de lokale platforms. Alle lokale platforms werken autonoom en stellen hun eigen prioriteitenlijst op. Staat daar een onderwerp op dat (nog) niet als landelijk probleem is aangemerkt, dan kunnen ze daarvoor ook de hulp inroepen van het landelijke platform.

Contact met school

Inmiddels werkt het landelijk platform aan een visiedocument, waarin de oorzaken voor de onderwijsachterstand van allochtone kinderen worden blootgelegd. Zo laten allochtone ouders zich te weinig zien op school. Verder kunnen ze niet meebeslissen over de vervolgopleiding voor hun kind. Het advies van de school en de Cito-score zijn nu nog bindend. Ook zijn er nauwelijks migrantenouders vertegenwoordigd in medezeggenschapsraden, ouderraden en schoolbesturen. Om deze obstakels uit de weg te ruimen, gaat het landelijk platform beleid ontwikkelen, dat de lokale platforms kunnen gaan uitvoeren. Als het aan Hotie ligt, gaat het er nu als eerste om de ouders de school in te krijgen: ‘Leerkrachten zouden in groep 1 al voor alle allochtone leerlingen moeten nagaan wat hun ouders weten over de Nederlandse samenleving. Kennen ze het onderwijssysteem? Hoe goed spreken ze Nederlands? Van daaruit moeten ze kijken welke begeleiding de ouders nodig hebben en die vervolgens aanbieden. Leerkrachten laten zo zien dat ze de

Wil je kind het in de Nederlandse maatschappij maken, kom dan op voor jezelf en voor je kind. Je moet er moeite voor doen, maar het kan. ouders serieus nemen. Ouders zullen dan sneller een praatje maken met de leerkracht over de vorderingen van hun kind. En daar begint het contact met school. Wanneer ouders laten zien dat ze bereid zijn zich voor de loopbaan van hun kind in te zetten, stimuleert dat leerkrachten bovendien een stapje harder te lopen voor die kinderen.’ Hij stelt zich voor dat de lokale platforms seminars organiseren voor scholen in de regio en allochtone ouders. Tijdens deze bijeenkomsten kunnen ze leerkrachten erop wijzen met welke aanpak ze meer bereiken bij allochtone leerlingen en hun ouders. Maar ook allochtone ouders kan worden verteld hoe ze hun houding moeten veranderen.

Kiene allochtonen

Hotie is gemiddeld zo’n vier uur per week, als vrijwilliger, bezig met het PAOO naast een drukke baan en de opvoeding van zijn kinderen. Een

zware klus, maar toch wordt hij steeds enthousiaster: ‘Ik vind het erg belangrijk dat ouders hun kinderen op school begeleiden, coachen en stimuleren zodat ze later goed terechtkomen. Ouders die niet weten hoe ze dat moeten doen, wil ik helpen. Ik wil ze leren: je moet er moeite voor doen, maar het kan. Wil je kind het in de Nederlandse maatschappij maken, kom dan op voor jezelf en voor je kind. Maar ook de scholen wil ik laten zien dat ze het maximale uit allochtone kinderen moeten halen. Nederland heeft goedgeschoolde mensen nodig om in de wereld mee te kunnen. Op kennisniveau begint het nu al een achterstand op te lopen. Dus maak gebruik van kiene allochtonen. Die zijn er net zoveel als autochtonen.’ Het PAOO krijgt tot 2009 subsidie van het ministerie van OCW. Dan houdt het op te bestaan. Hotie wil graag dat op elke school een allochtone ouder in de ouderraad of MR zit. Maar bovenal moeten allochtone ouders dan zelf in staat zijn hun weg naar en binnen de school te vinden en weten hoe ze kunnen opkomen voor de belangen van hun kind.


‘De afkomst en taalachterstand van de ouders en de vooroordelen van leerkrachten. Die zorgen ervoor dat er minder uit allochtone kinderen komt dan erin zit. En dat is doodzonde. Hun ouders moeten dat dus zien te voorkomen. En als ze niet weten hoe, moeten ze om hulp vragen’, vindt Jim Hotie. En dat kan. Hotie is voorzitter van het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs (PAOO). Over de doelstellingen van het platform en de drijfveren van de voorzitter.

Het PAOO is volgens Hotie alleen maar een katalysator: ‘Give a man a fish, you feed him for one day, teach a man how to fish, you feed him for life.’ (Bron: Inzicht, onderwijsmagazine van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs)

Tips vanuit de platforms voor meer actieve en betrokken ouders

Tip 1 Leden van de platforms wijzen andere ouders erop dat het voor de ontwikkeling van het kind onmisbaar is dat zij thuis en op school een actieve rol vervullen in de schoolcarrière van het kind. Ouders moeten met de school meedenken om het bereik onder ouders te vergroten.


Lokale platforms Platform Almelo

Opgericht mei 2007 Aantal leden 10 leden Aantal bijeenkomsten 0 Grootste succes De oprichting van het platform, dat nu hard bezig is zijn presentatie voor te bereiden. Contact Muammer Okyaz E-mail [email protected]

‘Huiswerkbegeleiding moet gratis’

informatie krijgen over de mogelijkheden om hun kind in zijn ontwikkeling te stimuleren en over voorschoolse educatie. Consultatiebureaus hebben contact met de ouders

Opgericht december 2006 Aantal leden 13 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes De presentatie in mei 2007: in de prachtige raadzaal van Almere zetten de platformleden een sterke presentatie neer. Contact Nadia El Ghissassi E-mail [email protected]

van kinderen jonger dan vier en zouden hier een actieve en prominente rol in moeten spelen.

Maak goede afspraken

Platform Amersfoort

Opgericht december 2006 Aantal leden 15 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes Ouders die voor het eerst in het openbaar optreden tijdens de presentatie van het platform. Contact Bilal Ceyhan E-mail [email protected]

Venlo - Zahia Benkadour is voorzitter van het lokale platform in Venlo. Ze vertelt over haar motivatie om actief te zijn op de school van haar kinderen. Ze zou willen dat er veel meer allochtone ouders actief worden op school.

Opgericht mei 2007 Aantal leden 24 leden Aantal bijeenkomsten 1 Grootste succes Een zeer druk bezochte oprichtingsbijeenkomst in de Balie, waarbij veel nieuwe leden zich hebben aangemeld en het gloednieuwe platform zich heeft voorgenomen na de zomer een presentatie te organiseren richting onderwijs, ouders, politiek en media. Contact via FORUM, Anneke Bainathsah E-mail [email protected]

Arnhem PAOO-congres 16 juni 2007

Opgericht oktober 2006 Aantal leden 16 leden Aantal bijeenkomsten 2 De themabijeenkomst over schooluitval: ouders en scholen die voor het eerst met elkaar zo uitgebreid over dit thema in debat gingen; de uitkomsten zijn verwerkt in een notitie die zal worden gepresenteerd. Contact Nevin Dikici E-mail [email protected]

Door Mohamed Bouyanzari

Ik zit in het platform omdat ik mijn kinderen beter wil ondersteunen in het onderwijs. Mijn kinderen zitten op de basisschool en zelf zit ik in de ouderraad. Zo hoop ik ouders te stimuleren mee te doen aan activiteiten op school. Niet alleen ouders op onze school, maar ook andere ouders.

Op school

Mijn school spant zich heel erg in om ouders bij de school te betrekken. Vooral allochtone ouders worden gestimuleerd om aan activiteiten mee te doen die de school organiseert. Ook geeft mijn school voorlichting over het onderwijs dat de kinderen krijgen en hoe het onderwijs in elkaar zit. Voor de Turkse en Marokkaanse ou-

Opgericht augustus 2006 Aantal leden 17 leden Aantal bijeenkomsten 1 Grootste succes Het platform heeft zich in februari 2007 heel goed gepresenteerd met een sterk eigen verhaal; de leden hebben alles zelf georganiseerd en voorbereid. Contact Jamila Chadili-Lamaarer E-mail [email protected]

daarmee soms rekening houden. Pas dan kunnen ze het vertrouwen van het kind en de ouders winnen. Dat is belangrijk want zonder vertrouwen, lukt het niet om een kind goed te begeleiden. Nog wat: op de ideale school is huiswerkbegeleiding, zonder dat daar extra kosten aan verbonden zijn. Vaak moet je daarvoor betalen, maar sommige ouders hebben dat geld niet terwijl hun kind de huiswerkbegeleiding wel hard nodig heeft.

De ideale ouder

De ideale ouder bestaat volgens mij niet, maar ik vind dat ouders open moeten staan voor de mening van

‘Luisteren en interesse tonen is heel erg belangrijk, je moet weten wat er omgaat in je kind ook al sta je er als ouder niet honderd procent achter’ ders is er een tolk bij, zodat ze alles goed kunnen begrijpen.

Platform Breda

Tip 2 Het is van groot belang dat ouders al in een vroege fase

Platform Almere

Amsterdam


Ook ben ik heel tevreden over de begeleiding van de kinderen op school. Zelf begeleid ik een groepje bij het lezen, dat is heet leuk. Ik zou willen dat meer ouders zo actief zijn. Maar om ouders zover te krijgen, blijft altijd moeilijk.

De ideale school

De ideale school voor mijn kinderen is een school waar de leerkracht heel dicht bij de leerling staat. En als leerlingen vast komen te zitten of andere problemen hebben, dan worden ze intensief begeleid. Leerkrachten moeten ook op de hoogten zijn van de culturen en de religies die er zijn, en

hun kinderen en discussies met hen moeten voeren. Luisteren en interesse tonen is heel erg belangrijk. Je moet weten wat er omgaat in je kind ook al sta je er als ouder niet honderd procent achter. Ik help mijn kinderen met opdrachten die ze mee krijgen van school. Ik laat ze deel nemen aan activiteiten waar ze goed in zijn en die ze leuk vinden. Het is een uitdaging om ze zelfverzekerd te laten zijn, dat ze zelfvertrouwen hebben en in zichzelf geloven. Het kind moet weten dat hij altijd bij zijn ouders terecht kan, dat hij door moet gaan ook al valt het soms niet mee, niet opgeven als hij zijn droom wil bereiken. Doorzetten dus.

Ouders kiezen bewust voor de school van hun zoon of dochter. Een school die aansluit bij de visie van ouders op de maatschappij en levensbeschouwing. De autonome school kan samen met ouders bepalen welke koers gevolg gaat worden. Als lid van de ouderraad of medezeggenschapsraad hebben ouders een formele positie in de school en bepalen ouders mede het beleid. Betrokken ouders kunnen in hun positie als achterban meedenken en mee beslissen. Om te zorgen dat de formele en informele positie van ouders in de autonome school goed tot zijn recht kan komen zijn er, naast de wettelijke rechten en plichten die zijn vastgelegd in de Wet Medezeggenschap scholen, goede afspraken nodig tussen de ouders en de school. Ik pleit ervoor een beleidsplan ‘communicatie met ouders en de rol van ouders’ te ontwikkelen. Hierin kunnen alle vormen van communicatie met ouders worden omschreven. Zowel de manier waarop er onderling wordt gecommuniceerd als de frequentie van contact momenten. Daarnaast kan er een beschrijving worden gegeven van

Als lid van de ouderraad of medezeggenschapsraad bepalen ouders mede het beleid van de school

de wederzijdse verwachtingen van de ouders en de school. Op die manier ontstaat er partnerschap in de school, dé basis voor kwalitatief goed onderwijs. Mijn organisatie, de LOBO, is één van de vier landelijke organisaties voor ouders in het basis-, speciaal en voorgezet onderwijs in Nederland. Het doel is het behartigen van de rechten en belangen van ouders waarvan de kinderen naar een school voor algemeen bijzonder onderwijs gaan of scholen die vallen onder de titel overig bijzonder. De LOBO streeft naar partnerschap tussen de school en de ouders. Jolanda Winkels, directeur LOBO


Opinie

Een warm klimaat… gratie en inburgering slaat te ver door. We moeten terug naar de basis, betoogt Bulut Erciyas. Het eerste dat ik op de Pabo leerde was het belang van het pedagogisch klimaat. ‘Een goed pedagogische klimaat is de belangrijkste voorwaarde voor een goede leeromgeving.’ De school moet zich aansluiten bij het kind. Het kind het gevoel geven dat het zich op school in een veilige en warme omgeving bevindt. Net als thuis. Thuis? Thuis is toch alles anders? Andere taal, andere gewoonten. Dat kan. Maar een goede leerkracht geeft ook een kind dat thuis een andere cultuur heeft, op school een thuisgevoel.

De multiculturele samenleving is volgens die kleine minderheid een mislukte zaak. Hoezo? Ik vraag me af of die er ooit geweest is. Onder een multiculturele samenleving begrijp ik gemeenschappelijke waarden en individuele waarden. Een samenleving waarin mensen begrip en respect voor elkaars waarden en normen hebben. Zo’n situatie hebben we helaas nooit gehad in Nederland. De allochtonen en autochtonen hebben altijd naast en langs elkaar geleefd. Beide kanten hebben te weinig moeite getoond om elkaar te leren kennen en om tot gemeenschappelijke waarden en normen te komen. De multiculturele samen-

leving bestaat niet, en heeft nooit bestaan. Dus is integreren het toverwoord. Als iedereen geïntegreerd is zullen we een veel betere samenleving krijgen. Alle problemen met allochtonen zullen vanzelf worden opgelost. Eigen identiteit? Niks ervan… Mijn moeder is 59 jaar en moet verplicht ‘inburgeren’. Ze woont al 28 jaar in Nederland. Ze heeft drie zonen grootgebracht in Nederland die nu allemaal een eigen gezin, werk en huis hebben. Ze zijn alledrie zogenaamd ‘goed’ geïntegreerd. Mijn moeder spreekt heel slecht Nederlands maar is tevreden met haar

Den Haag

leven. Ze gaat zelfs regelmatig koffie drinken bij de autochtone buurvrouw. Mijn moeder moet zich nu dus verplicht integreren. De gemeente gaat daar straks een hele smak geld tegenaan gooien. Wat denkt u? Zal het lukken? Zal mijn analfabete moeder slagen voor de inburgeringcursus? Het antwoord kan ik u alvast verklappen: nee. Laten ze dat geld beter uitgeven aan goed onderwijs voor mijn neefje

De multiculturele samenleving is volgens die kleine minderheid een mislukte zaak. Hoezo? Ik vraag me af of die er ooit geweest is. van vier die naar de basisschool gaat en een taalachterstand heeft ten opzichte van autochtone kinderen. Bij hem weet ik zeker dat dit geld een goede investering zal zijn. Niet bij mijn moeder, laat haar.

Ik weet nog dat als wij een opdracht moesten uitvoeren tijdens een stage, wij eerst de beginsituatie moesten bepalen. Van daaruit moet je gaan werken. Dat geldt wat mij betreft nog steeds: de school moet weten wat de beginsituatie van het kind is en van daaruit het onderwijs inrichten. Maar gebeurt dat ook? Scholen verbieden kinderen te praten in hun moedertaal en vragen zich niet af wat dat betekent voor het zelfbeeld van het kind.

Wat ik wil zeggen is dat de discussie over integratie soms echt te ver doorslaat. We blijven maar achter die kleine minderheid aanrennen. We vergeten daarbij het allesbepalende ‘veilige en warme leefklimaat’. Dát klimaat begint al bij de basisschool. Dus terug naar de basis… Een ‘goed pedagogisch klimaat voor alle kinderen, ook voor de Marokkaanse kinderen in Overvecht’. En niet te vergeten: een warm en liefdevol klimaat thuis. Want wat ouders van school verwachten, moeten ze ook thuis bieden. Laten we daarom onze energie, onze tijd en ons geld steken in de kinderen, want die zijn onze toekomst, onze multiculturele toekomst.

‘Ze moeten zich maar aanpassen’, is de meest gehoorde kreet van de laatste jaren. Ook kinderen moeten daar aan geloven. ‘Wat nou aansluiten bij de belevingswereld van het kind?’ Alleen als die belevingswereld ook de hunne is. Anders moet het kind zich maar aansluiten bij díe belevingswereld. En niet te vergeten: ook de ouders ‘moeten maar eens leren hoe wij hier in Nederland onze kinderen opvoeden’. Het zijn kreten van een minderheid. En we hollen met z’n allen al jaren achter die minderheid aan.

Bulut Erciyas is lid van het Landelijk Platform Allochtone Ouders en Onderwijs

‘Ik hoop dat ze zelfstandige wereldburgers worden’ Zaanstad - Sadegül Günes is lid van het landelijk platform en voorzitter van het lokale platform in Zaanstad. Al jaren bestuurlijk actief en een rolmodel voor anderen. Door Muzaffer Gülsen

Waarom zet u zich zo in voor het project Platform Allochtone Ouders en Onderwijs?

Ik zit sinds kort zowel in het landelijke platform als in het lokale Zaanse platform, omdat ik een bijdrage wil leveren om de doelstellingen van het platform te realiseren. Daarnaast zit ik in de medezeggenschapsraad van een basisschool en in de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad van de openbare basisscholen in Zaandam. Al met al ben ik al jaren bezig om zowel op persoonlijke titel als in mijn bestuurlijke functies de zichtbaarheid van allochtone ouders te vergroten en zo een goede basis te leggen voor een blijvende

betrokkenheid van die ouders bij de schoolloopbaan van hun kind.

m’n kinderen en waar nodig zo goed mogelijk bij te staan.

Hoe gaat het op de school van uw eigen kinderen?

Waar moet uw kind over tien jaar zijn, wat is uw ambitie?

Op de school van mijn kinderen zijn goede voorzieningen getroffen om de (taal)achterstand weg te werken en/of te voorkomen, want er wordt in de onderbouw gewerkt met het programma Piramide. Het taalbeleid binnen de school is goed. Wel is het jammer dat het aantal leerlingen terugloopt, omdat het een zwarte school is.

Wat is de ideale school voor uw kind? Een ideale school voor mijn kinderen is dat er kwalitatief en kwantitatief onderwijs gegeven wordt, waar mijn kinderen zich veilig en thuis voelen. Op die school zitten ideale leerkrachten die de kinderen op lerende wijze de juiste manieren leert.

Over tien jaar zullen mijn kinderen hun studie succesvol afronden en volwaardig in de maatschappij participeren.

Opgericht april 2006 Aantal leden 14 leden Aantal bijeenkomsten 3 Grootste succes Presentatie voor 80100 mensen met debat over de meerwaarde van een lokaal platform. Contact Aisah Manraj-Abdoel E-mail [email protected]

Deventer

Opgericht september2006 Aantal leden 9 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes De druk bezochte presentatie van het platform in het stadhuis voor de wethouder, en de paneldiscussie over het belang van ouderparticipatie. Contact Zubeyde Ceylan-Akman E-mail [email protected]

Dordrecht

Opgericht mei 2006 Aantal leden 21 leden Aantal bijeenkomsten 5 Grootste succes Ruim 120 aanwezigen op een bijeenkomst in jan 2007, dat heeft veel indruk gemaakt. Contact Hamid Bazi E-mail [email protected]

Eindhoven

Opgericht november 2006 Aantal leden 26 leden Aantal bijeenkomsten 5 Grootste succes Sterke bijeenkomst in januari 2007 over Cito-toets en overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs. Contact Sara Villaricancio Llerena of Marom Ayoubi E-mail [email protected] of [email protected]


De discussie over inte-

Lokale platforms

Platform Enschede

Opgericht mei 2006 Aantal leden 20 leden Aantal bijeenkomsten 3 Grootste succes De themabijeenkomst over schooluitval: grote opkomst, pittige discussie met panel en zaal, en achteraf veel complimenten. Contact via FORUM, Anneke Bainathsah E-mail [email protected]

En wat is een ideale ouder?

Een ideale ouder is iemand die een begeleider en coach is die zo goed mogelijk zijn of haar kinderen opvoedt, zodat zij een volwaardig bestaan hebben en als zelfstandige wereldburgers door het leven kunnen. Zelf probeer ik zo goed mogelijk een open communicatie te hebben met


Beeldvorming over ouders groot obstakel voor samenwerking Leraren vinden het contact met allochtone ouders vaak problematisch. De grootste obstakels in de communicatie blijken echter de vooroordelen die leraren van ouders hebben en het gebrekkige ouderbeleid van de scholen. Door Marijke Booijink

Leerkrachten én allochtone ouders zien het leren van kinderen als een gedeelde verantwoordelijkheid. Dat blijkt uit een onderzoek naar de communicatie tussen leerkrachten en allochtone ouders op vier basisscholen met overwegend allochtone leerlingen. De geïnterviewde ouders waren daarbij afkomstig uit zestien verschillende landen en hadden een zeer variabele opleidingsachtergrond. Deze bevinding biedt een goede basis om de onderlinge samenwerking te verbeteren. De school moet daarbij de eerste stappen zetten.

Spelletjes


Scholen weten vaak weinig van de wensen en verwachtingen van ouders. Daardoor varen zij in belangrijke mate op het beeld dat zij zich van de ouders gevormd hebben. Dit beeld is vaak behoorlijk negatief. Leerkrachten zijn er doorgaans wel van overtuigd dat ouders school belangrijk vinden. Toch denken de meesten dat er thuis onvoldoende belangstelling is voor wat het kind op school doet. Ook zouden ouders onvoldoende zorgen voor de benodigde randvoorwaarden, zoals de kinderen op tijd naar bed brengen en hun een goed ontbijt geven. Verder worden kinderen, volgens de leerkrachten, niet altijd op een goede manier gemotiveerd om zich in te zetten voor school. Ouders zouden daarnaast hun ontwikkeling te weinig stimuleren. Zo zei een leerkracht op een van de onderzochte scholen: ‘Er komt weinig motivatie vanuit huis en de ouders vervullen geen voorbeeldfunctie. Er worden geen spelletjes gedaan en er wordt niet voorgelezen. Het kind krijgt geen impulsen.’

Onduidelijke verwachtingen

Met zo’n beeld voor ogen zal een leerkracht lage verwachtingen hebben

van samenwerking met ouders. Zo’n beeld zal ook – bewust of onbewust – invloed hebben op de manier waarop gesprekken met ouders plaatsvinden en hoe de leerkracht interpreteert wat ouders zeggen. Dit versterkt de beeldvorming vaak weer en zo leren ouders en leraren elkaar en de mogelijkheden die ze samen hebben nooit écht kennen. De taalbarrière is een mooi voorbeeld. Zo zei een leerkracht: ‘Bij eenderde van de ouders weet je, als ze weglopen, dat ze er niks van hebben begrepen.’ Uit het onderzoek blijkt echter dat slechts een kleine minderheid van de ouders de Nederlandse taal zó slecht beheerst, dat het niet mogelijk is om zonder tussenkomst van een tolk een gesprek te voeren. Bovendien zijn dergelijke problemen meestal goed op te lossen met hulp van een persoon uit de omgeving van de ouder. Het taalprobleem wordt dan ook schromelijk overschat, of de leerkracht verwacht een hoger taalniveau dan strikt genomen nodig is. Het risico bestaat dat leraren zich laten verblinden door de (vermeende) taalproblemen en daardoor niet verder kijken naar andere oorzaken.


Tip 3 Een leerkracht kan de ontwikkeling van het kind beter begeleiden als hij zich ook orienteert op de sociale omgeving van het kind. Leerkrachten zouden dan ook tijd moeten krijgen voor huisbezoeken.

dat leraren zich laten

de meeste mogelijkheden om deze relatie te verbeteren. Wanneer de school erin slaagt om een helder kader neer te zetten, worden de verwachtingen die zij van de ouders heeft duidelijk en kunnen ouders er ook op aangesproken worden wanneer zij zich onvoldoende inzetten.

verblinden

Ervaringsdeskundigen

Het taalprobleem wordt schromelijk overschat, het risico bestaat

Vrijwel elke schoolgids maakt er melding van dat de school goede contacten met ouders belangrijk vindt. Maar slechts weinig scholen werken deze visie helder uit in ouderbeleid. Ze vertalen de doelstellingen van ouderbetrokkenheid vooral in een zeer variërend aanbod van collectieve ouderactiviteiten.De wijze waarop de individuele oudercontacten vorm krijgen, blijft hetzelfde. Onderwerpen waarbij de onderlinge uitwisseling van gegevens en samenwerking het meest tot uiting komt, zoals de thuissituatie, de opvoeding op school en thuis, en de onderwijsondersteuning van ouders, worden maar zelden besproken. Als gevolg hiervan worden ouders nogal eens afgerekend op onduidelijke verwachtingen van scholen, terwijl scholen zelf evenmin de voorwaarden scheppen voor echte onderlinge samenwerking. Dit roept natuurlijk de vraag op of de school dan alle blaam treft en ouders niets te verwijten valt. Uiteraard vraagt een goede communicatie en samenwerking eveneens investering van de ouders. Ook zij laten regelmatig de nodige steken vallen. Het blijven hangen in de schuldvraag werkt – in combinatie met de eerder genoemde beeldvorming – echter verlammend voor het verbeteren van de onderlinge contacten. Het kader waarbinnen ouders functioneren wordt in grote mate bepaald door de school. Zij heeft vanuit haar professionele verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs een sturende rol. Hierdoor beschikt zij over

Wat kan de school doen om in de dagelijkse praktijk de onderlinge communicatie te verbeteren? (Zie ook de kolom hiernaast) Door te proberen de heersende beeldvorming óver ouders om te buigen naar wensen voor samenwerking mét ouders, heeft een school iets om concreet aan te werken. Vragen die de school zich daarbij kan stellen zijn: wanneer zouden wij zelf tevreden zijn? Wat willen en kunnen we zelf investeren in een beter contact met de ouders? En waar liggen onze grenzen en worden de mogelijkheden tot samenwerking beperkt? Vervolgens is het belangrijk om de ontwikkelde visie duidelijk uit te dragen, vanaf de eerste contacten met de ouders, en deze lijn consequent vast te houden. Het relativeren van het taalprobleem, hoe lastig dit ook kan zijn, geeft lucht om creatiever met de taalbeheersing van ouders om te gaan en te ervaren dat je samen met enige inspanning al heel ver komt. Je krijgt meer gelijkwaardigheid en tweerichtingsverkeer in de contacten door ouders te benaderen als ervaringsdeskundigen en hun bijvoorbeeld open vragen te stellen over hun kennis van en hun mening over het functioneren van het kind. Ten slotte zouden de oudergesprekken zodanig vorm moeten krijgen dat ze bijdragen aan een gezamenlijke visie op de ontwikkeling van het kind. Zo ontstaat er een basis om op terug te grijpen wanneer zich problemen voordoen en je elkaar hard nodig hebt om deze op te lossen. (Bron: Didaktief, nummer 3 maart 2007)

Praktische aanbevelingen voor scholen Door vanaf de eerste dag te investeren in de relatie met ouders, plukt u er de hele schoolcarrière de vruchten van. Neem voldoende tijd voor de rapportbesprekingen en ondersteun de informatie met visuele voorbeelden (bijvoorbeeld schoolwerk van het kind), zodat een gemeenschappelijke visie op de ontwikkeling van het kind ontstaat. Wanneer zich eventueel problemen voordoen, hebt u bovendien een goede basis om op terug te grijpen. Ouders kunnen daadwerkelijk het onderwijs van hun kinderen ondersteunen, wanneer zij heel concrete adviezen krijgen. Als u bijvoorbeeld wilt dat kinderen thuis lezen, geef dan duidelijke informatie over hoe lang een kind per dag moet lezen en welke boeken geschikt zijn. Via een heenen-weer kaart waarop wekelijks aangegeven wordt wat het kind thuis gelezen heeft, houdt u hierover contact. Geef vroegtijdige informatie (vóór groep 8) over het voortgezet onderwijs en de verwachte mogelijkheden én onmogelijkheden van de leerling. Zo hebben ouders meer tijd om goed geïnformeerd te raken en kunnen veel teleurstellingen voorkomen worden. Benieuwd naar meer aanbevelingen? Bestel de handreiking Terug naar de basis, mogelijkheden voor het verbeteren van de communicatie tussen leerkrachten en allochtone ouders in het primair onderwijs nu of download gratis op www.kpcgroep.nl/oudersenschool!


Lokaal Platform in Arnhem maakt vliegende start

OUDERS PAKKEN DRAAD OP

Door Karin Fleuren

Tijdens de vergadering van het platform buigt Abbas zich naar voren om zijn woorden kracht bij te zetten: ‘Er zijn genoeg boeken geschreven over hoe scholen met allochtone ouders kunnen communiceren. Alleen leest niemand die. Wij moeten dus geen brief schrijven aan de scholen, maar er zelf naar toe gaan om uit te leggen wie we zijn en hoe wij denken dat ze samen met de allochtone ouders de schooluitval naar beneden kunnen krijgen.’ Muzaffer Gülsen van Forum, die de vergadering begeleidt, denkt er net zo over: ‘Scholen moeten denken: Verdomd, de allochtone ouders pakken zelf de draad op.’ Op de scholen afstappen dus. Maar naar wie: de directeur, de coördinator leerlingenzorg? Dan komt Emballah met een idee. Hij stelt voor na te gaan wanneer de verschillende scholen een studiedag hebben. Op zo’n dag zijn alle leraren aanwezig. Door een korte presentatie te geven over het platform en de doelstellingen, bereiken ze meteen alle docenten. Muzaffer wil daarnaast nog een bijeenkomst organiseren, waarop het platform zijn bevindingen over schooluitval en adviezen om die terug te dringen officieel aan onderwijswethouder Hoeffnagel overhandigt. Dan kan ook de pers worden uitgenodigd. Voorzitter Nevin Dikici, sluit de vergadering van het twaalfkoppige platform in Arnhem, waarna iedereen opvallend snel op zijn moedertaal overschakelt.

‘Ouders en scholen hebben precies dezelfde behoefte: de ouders willen meer betrokken raken bij school en de scholen willen dat de ouders hun gezicht laten zien’ Landelijk platform

De geluiden worden steeds luider: allochtone ouders voelen zich niet serieus genomen door school. Scholen klagen op hun beurt dat zij ondanks activiteiten als koffieochtenden en kebabavonden deze ouders niet kunnen bereiken. Op initiatief van voormalig onderwijsminister Van der Hoeven is in 2006 het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs, kortweg PAOO,

opgericht om deze kloof te helpen overbruggen. Het PAOO gaat op zoek naar allochtone ouders die zich in willen zetten voor de schoolloopbaan van hun kind. Ook stimuleert het platform hen om de Nederlandse onderwijsstructuur te leren kennen en om beter vertegenwoordigd te zijn in ouder- en medezeggenschapsraden. Het platform werkt op twee niveaus: landelijk, vanuit Utrecht, en lokaal, in dertig steden. Het is opgericht door FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, de VOO en de drie landelijke ouderorganisaties, de samenwerkingsverbanden van het LOM (Landelijk Overleg Minderheden) en de ISBO (Islamitische Scholen Besturen Organisatie). Thema-avond schooluitval In de Arnhemse Burgerzaal gaf wethouder Hoeffnagel op 6 december 2006 het startschot voor het lokale platform in Arnhem. De Burgerzaal was op 22 maart 2007 opnieuw het decor van de eerste themabijeenkomst die het platform had georganiseerd, over schooluitval. Uit onderzoek van het platform in de maanden daarvoor was gebleken dat dit probleem, net als in veel andere steden, ook in Arnhem groot is. In Arnhem gingen vorig schooljaar zo’n 25 duizend kinderen naar de basisschool en het voortgezet onderwijs. Van hen verzuimden er achthonderd; die werden althans bij de gemeentelijke afdeling leerlingenzaken aangemeld. In tweeënveertig procent van de gevallen ging het om zogenaamd signaalverzuim: spijbelen, dat meestal duidt op andere problemen. Van de achthonderd kinderen was de helft allochtoon, terwijl zij maar dertig procent van de schoolpopulatie uitmaken. Zo’n zestig aanwezigen, onder wie de gemeente, allochtone ouders en leerlingen en de vier scholen met het hoogste verzuimpercentage, discussieerden onder leiding van de platformleden zelf over oorzaken van schoolverzuim, schooluitval en oplossingen.

Nevin Dikici presenteert ‘haar’ platform aan politiek, pers en publiek

Zij kregen een aantal stellingen voorgeschoteld, zoals: schooluitval komt vooral voor onder allochtonen, schooluitval is de schuld van ouders en schooluitval is een maatschappelijk probleem.

Dezelfde behoeftes

Eén ding werd al snel duidelijk. Dikici: ‘Ouders en scholen hebben precies dezelfde behoefte: de ouders willen meer betrokken raken bij school en de scholen willen dat de ouders hun gezicht laten zien. Maar ze weten niet hoe ze bij elkaar kunnen komen. Ouders hebben vaak het gevoel dat de school van hen probeert af te komen. Ik hoor vaak dat zij de indruk hebben dat de rapportbespreking van hun kind precies tien minuten mag duren, terwijl een gesprek met autochtone ouders volgens hen vaak uitloopt. Dat zou juist andersom moeten zijn, omdat allochtone ouders door hun taalachterstand meer tijd nodig hebben vragen te stellen. Een ander voorbeeld van niet serieus genomen worden heb ik zelf aan den lijve ondervonden.

Ik zit in de ouderraad van de school waar mijn zoontje naar toe gaat. Ik had de directeur persoonlijk uitgenodigd om naar de startbijeenkomst en themabijeenkomst te komen. Beide keren is hij niet geweest, terwijl hij de eerste keer zelfs had toegezegd. Dat was een grote teleurstelling voor mij. Daarentegen merken wij ook regelmatig dat het voor een school averechts kan werken om actief allochtone ouders bij de school te betrekken. Autochtone ouders kiezen er dan ineens voor om hun kind niet op deze school in te schrijven, omdat ze denken dat er te veel allochtone leerlingen zijn.’

Conclusies en aanbevelingen

Tijdens de themabijeenkomst werden meer conclusies getrokken. De scholen moeten aan de ouders zelf vragen hoe ze hen, gelet op de culturele achtergronden en de waarden en normen, het beste kunnen betrekken. Verder willen allochtone ouders dat de school duidelijk maakt wat ze van de ouders op opvoedkundig gebied verwacht. Bovendien willen ze tijdig worden gewaarschuwd wanneer hun kind spijbelt of niet goed meekomt op school. Ook was men het erover eens dat de allochtone leerlingencontactpersonen, die zijn wegbezuinigd, weer terug moeten komen. Juist zij hadden goede contacten met de ouders opgebouwd. De komende weken gaan de platformleden aanbevelingen bij deze conclusies formuleren. Ze kijken dan vooral naar communicatiemiddelen die in de praktijk al hebben bewezen goed te werken. Zo zijn er scholen die de rapporten niet aan de leerlingen meegeven, maar door de ouders laten ophalen. Dat is een moment om contact met de ouders te hebben. Wat ook goed werkt, is dat de school bij spijbelen meteen de ouders belt, in plaats van een brief te schrijven. Met deze conclusies en aanbevelingen gaat het platform, zoals in de vergadering afgesproken, langs de scholen en vervolgens worden ze overhandigd aan wethouder Hoeffnagel.

Zij kregen een aantal stellingen voorgeschoteld, zoals: schooluitval komt vooral voor onder allochtonen, schooluitval is de schuld van ouders en schooluitval is een maatschappelijk probleem. Meer dan tevreden

Wanneer het tegengaan van het schoolverzuim op de rails staat, dienen zich alweer de volgende twee problemen aan: stageproblemen in het vmbo, waardoor leerlingen dreigen af te haken en een geringe deelname van allochtone kinderen aan de voor- en vroegschoolse educatie. Daarover zullen de platformleden na de zomervakantie hun licht laten schijnen.


‘Het is ons als eerste in Arnhem gelukt allochtone ouders en scholen rechtstreeks met elkaar te laten praten over de oorzaken van schooluitval en wat ze er aan kunnen doen. Ik vind dat we het heel goed doen’, aldus Nevin Dikici, voorzitter van het Platform Allochtone Ouders en Onderwijs in Arnhem. Over hun vliegende start.

Voorlopig heeft het platform een meer dan tevreden voorzitter: ‘Heel belangrijk vind ik dat de gemeente achter ons staat. Zo nemen we deel aan het bestuurlijk overleg over onderwijs in Arnhem en mochten we de gemeentelijke adressenlijst gebruiken om allochtone ouders voor de themabijeenkomst uit te nodigen. De uitnodigingen hebben we ook mede namens de gemeente verstuurd. Dat geeft ons meer status. Ik vertrouw er daarom op dat het platform in 2009, wanneer de subsidie afloopt, bij iedereen in Arnhem bekend is en een serieuze gesprekspartner is geworden.’ (Bron: Inzicht, onderwijsmagazine van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs)


Lokale platforms Platform Heerlen

Opgericht binnenkort Aantal leden 8 voorbereidend Aantal bijeenkomsten n.v.t. Grootste succes n.v.t. Contact via FORUM, Yasmin Seddiki E-mail [email protected]

Platform Helmond

Opgericht januari 2007 Aantal leden 15 leden Aantal bijeenkomsten 1 Grootste succes De presentatie van het platform waarbij veel lokale politici en schooldirecties aanwezig waren. Contact Emine Pekbey E-mail [email protected]

Platform Hengelo

Opgericht oktober 2006 Aantal leden 11 leden Aantal bijeenkomsten 3 Grootste succes Heel veel belangstelling tijdens de presentatie van het platform aan politiek, onderwijs, andere ouders en pers. Contact Sevilay Dalli E-mail [email protected]

Platform ‘s-Hertogenbosch

Opgericht januari 2007 Aantal leden 31 leden Aantal bijeenkomsten 1 Grootste succes Het platform heeft zich goed gepresenteerd: veel instellingen benaderen het platform om samenwerkingsverbanden aan te gaan. Contact via Palet, Marom Ayoubi of via FORUM, Yasmin Seddiki E-mail [email protected] of [email protected]

Platform Leiden


Opgericht november 2006 Aantal leden 16 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes Een levendige discussie tijdens de presentatie, de grote belangstelling voor het platform vanuit scholen, de actieve en zelfstandige voorbereiding hiervan door het platform. Contact Ayse Yavuztürk E-mail [email protected]

Platform Nijmegen

Opgericht september 2006 Aantal leden 20 leden Aantal bijeenkomsten 3 Grootste succes De themabijeenkomst over de Cito-toets: de aanwezige ouders waren heel erg tevreden over de presentatie en de uitwisseling van informatie. Contact Mustapha El Karouni E-mail [email protected]

Opinie

Een goede school laat zien wat ze doet De inzichten van ouders aanwenden om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, dat moeten scholen

beteren en missen ouders de kans om hun invloed op school aan te wenden in het belang van hun kind. Om het partnerschap te verbeteren is het belangrijk om in kaart te brengen wat de wederzijdse verwachtingen zijn.

nastreven, vindt Irene van

Het is zinvol dat ouders

Kesteren.

en school met elkaar in

Uit onze contacten met allochtone ouders is gebleken dat zij vaak niet tevreden zijn over hun relatie met de school van hun kinderen. De kloof tussen school en ouders wordt veroorzaakt door cultuurbepaalde verschillen in opvatting over de taak van de school én door een taalbarrière. Voor het welzijn van kinderen is het erg belangrijk dat álle ouders betrokken zijn bij de school en dat scholen ook open staan voor alle ouders. Daar waar de communicatie tussen ouders en school niet goed verloopt, kunnen beide partijen actie ondernemen om dit te verbeteren en tot een beter partnerschap te komen.

Verschillen tussen ouders

Bij de Nederlandse Katholieke vereniging van Ouders (de NKO) staat het partnerschap tussen ouders en school centraal. Ouders zijn immers niet de enigen die hun kinderen opvoeden, dit doen ze samen met de school van hun kinderen. Als de relatie tussen ouders en school niet goed verloopt, missen scholen de kans om door de inzichten van de ouders het onderwijs te ver-

gesprek raken. De inschrijving van een kind op school is hiervoor een mooi moment.

Niet iedere ouder kan en wil evenveel tijd investeren om mee te helpen op school. Ouders verschillen in hun behoeften en mogelijkheden. Als scholen daarvan tijdig op de hoogte zijn, dan kunnen zij daar goed op inspelen. Het is dus zinvol dat ouders en school met elkaar in gesprek raken over het kind en over elkaars verwachtingen. De inschrijving van een kind op school is hiervoor een mooi moment, maar een dergelijk gesprek kan altijd plaatsvinden.

Informatie uitwisselen

Verder is het belangrijk dat ouders goed worden geïnformeerd over de vorderingen van hun kinderen, en over de kwaliteit van het geboden onderwijs. Belangrijk is ook dat ouders

‘Ik wil andere ouders stimuleren’ Leiden - Ze straalt ambitie uit. Als voorzitter van het lokale platform wil ze er alles aan doen om ouders actief te krijgen. Zoals ze zichzelf voor haar eigen dochter inspant. Want dat werkt, vertelt Ayse Yavuzturk. Door Muzaffer Gülsen

Ik zit in het platform van allochtone ouders omdat ik ouderbetrokkenheid heel erg belangrijk vind. Ik probeer om andere ouders te stimuleren om meer betrokken te raken bij school. Wat dan belangrijk is, is dat ouders weten hoe het onderwijssysteem in Nederland werkt. Mijn dochter zit nu op het mbo, richting handel. Op dit moment gaat het goed op school. Ze heeft mooie cijfers. Maar ze heeft erg veel moeite moeten doen om een leuke stageplek te vinden in haar richting. Uiteindelijk is het haar wel gelukt. Hierna naar het hbo, hoop ik. Dan heeft ze kans op een leuke en goede baan, en kan ze zelfstandig zijn.

Ideaal

Goed onderwijs en extra hulp als het

nodig is, dat is voor mij een ideale school. Met leraren die weten hoe ze met leerlingen om moeten gaan. En discipline natuurlijk. Een ideale school kan niet zonder een ideale ouder. Dat is volgens mij iemand die zeer nauw betrokken is bij het kind, interesse toont in school en helpt met huiswerk als dit nodig is. Ook goed luisteren, stimuleren en ervoor zorgen dat je kind later gaat studeren hoort daarbij. Wat ik mis is eigenlijk dat er weinig of geen allochtone ouders in de medezeggenschapraden zitten. Scholen zouden meer moeten doen om deze ouders te benaderen of zij interesse hebben. Op die manier kan daar verbetering in komen.

Vooroordelen

Om een nog beter onderwijs te realiseren zou ik willen dat scholen en leraren de leerlingen beoordelen naar de kwaliteiten en niet beoordelen naar de afkomst. Ik weet namelijk dat dat óók gebeurt en dat het niet goed is. Allochtone leerlingen moeten de zelfde kansen krijgen als autochtonen. We moeten af van vooroordelen!

zelf gemakkelijk aan deze informatie kunnen komen. Soms is het nodig om informatie in de loop van het jaar opnieuw te presenteren of op een andere manier. Een goede school wil aan ouders laten zien wat ze doet en wat daarvan de resultaten zijn. Dit kan via gesprekken tussen de leerkracht en de ouder, via het jaarverslag of via ouderavon-

den of ouderpanels. Ook de MR, de medezeggenschapsraad, heeft daarin natuurlijk een rol. Wanneer de school open is over haar beleid en ouders werkelijk betrekt bij schoolzaken, dan kunnen ouders een waardevolle bijdrage leveren aan het verbeteren van het onderwijs op school. Irene van Kesteren is directeur van de Nederlandse Katholieke vereniging van Ouders

Als ouders naar school gaan... Op de eerste schooldag van mijn kind stond een ouder mij op te wachten bij de schooldeur. Zij was mijn gidsouder, zei ze, en zou mij wegwijs maken op school. Zoiets had ik nooit verwacht. Met haar ging ik naar de klas van groep 1. Toen de klas was begonnen liet zij mij de school zien. We liepen nog even langs bij de directeur. We dronken koffie. Zij vertelde dat zij zelf ook ooit zo was opgevangen. Dat vond ze zo plezierig, dat ze nu gidsouder was geworden. En andere dingen doet voor school. We wisselden adressen en telefoonnummers uit. Voor als er wat was. Binnenkort zou ik haar weer zien. Ze kwam mee met de leerkracht op huisbezoek.

Toen werd gevraagd of ik mee wilde helpen heb ik geaarzeld. Ik zou het wel leuk vinden, maar om je nu direct al aan te melden… De eerste ouderavond - van een serie van drie in zes weken - was alleen met nieuwe ouders. Samen met mijn gidsouder zocht ik een plekje. Alle nieuwe ouders bleken een gidsouder te hebben. Via hen was het makkelijk andere ouders te leren kennen. De gidsouders kenden elkaar immers al. Op de avond

werd verteld wat ik van school kan verwachten en wat school van mij verwacht. Dat was duidelijk en uitnodigend. Ook werd nog eens verteld waar de school voor staat. De andere twee avonden gingen over het komend jaar in groep 1, de ouderraad en de medezeggenschapsraad. Van tevoren had ik nooit gedacht dat zoveel ouders meedoen op school. En hoe belangrijk dat wordt gevonden door het team. Het schoolbestuur maakt het zelfs voor ouders mogelijk om te leren! Als je wat wilt leren om op school mee te doen, dan kan dat. Toen de eerste algemene ouderavond werd gehouden ben ik gegaan. Het was leuk om andere ouders weer te spreken en mee te praten over de activiteiten die kwamen. Toen werd gevraagd of ik mee wilde helpen heb ik geaarzeld. Ik zou het wel leuk vinden, maar om je nu direct al aan te melden… Mijn gidsouder zei dat dat best kon. En ik heb het gedaan. Nu spreek ik de leerkrachten en de directeur vaker. Ik begin te leren hoe de school werkt. Ik ken nu veel meer ouders. Als er iets mocht zijn met mijn kind weet ik nu de weg. Eigenlijk zouden alle ouders zo moeten worden opgevangen. Dat is goed voor hen, voor school en vooral voor hun kind! Rob Limper, directeur Vereniging voor Openbaar Onderwijs


‘Ik wil een coach zijn en een maatje’ Zwolle - Als voorzitter van het lokale platform van allochtone ouders in Zwolle wil hij vooral andere ouders


Tip 4 Leerkrachten én ouders hebben beide een belangrijke rol in de ontwikkeling van het kind. Individuele contacten tussen de leerkracht en ouders zijn belangrijk om hierover informatie uit te wisselen. Daarom is het nodig meer tijd

Lokale platforms Platform Rotterdam

Opgericht mei 2006 Aantal leden 13 leden Aantal bijeenkomsten 4 Grootste succes Het platform heeft zich indrukwekkend gepresenteerd in november 2006 tijdens een grote stedelijke conferentie; de platformleden waren daarbij zeer actief. Contact via FORUM, Yasmin Seddiki E-mail [email protected]

uit te trekken voor rapportbesprekingen. Deze gesprekken zouden de vorm moeten krijgen van een dialoog.

stimuleren meer betrokken te zijn bij het onderwijs. Als voor ze zijn als ‘maatje’. Liban Mohamed over school en opvoeding. Door Anneke Bainathsah

Ik zit in het platform allochtone ouders in Zwolle omdat ik meer betrokken wil zijn bij het onderwijs van mijn kinderen. En ik wil graag de betrokkenheid bij het onderwijs van andere ouders vergroten. In het platform kan ik daaraan werken.

De ideale school

Mijn eigen kinderen bezoeken sinds vorig jaar een nieuwe school met een nieuw onderwijsconcept: ‘natuurlijk leren’. Tot nu toe gaat alles naar wens. Er wordt meer samengewerkt tussen school, ouders en kinderen, waardoor een goed onderwijsresultaat wordt behaald, vind ik. En er is een goede, open communicatie. Daar waar nodig worden accenten in het onderwijs en persoonlijke ontwikkeling gelegd. Eigenlijk mis ik niks bij deze school. Het belang van het kind voorop stellen en het maximale uit kinderen halen, dat is wat een ideale school doet. En tegelijk respect voor elkaar bijbrengen. Leraren die daarbij horen zijn leraren die elk kind afzonderlijk zien als individu en hem ondersteunt in het opbouwen van een toekomst. Een ideale leraar maakt natuurlijk geen onderscheid tussen kinderen en rassen.

Platform Schiedam

Opinie

Ouderparticipatie, een gezamenlijk belang Investeren

in

duurzaam

contact is dé manier om een win-win situatie te creëren tussen ouders en school, zegt Habib El Kaddouri.

De ideale ouder

Ik vind dat je als ouders keuzes moet durven maken. Keuzes in het belang van je kind, want dat moet op de eerste plaats staan. Thuis proberen we onze kinderen zoveel mogelijk te ondersteunen en te coachen om een goede volwassene te worden. We willen niet alleen ouder en coach zijn maar ook een maatje: iemand waarmee je alles kunt bespreken en die je op weg helpt bij het zoeken naar oplossingen als er problemen zijn. Ik durf te stellen dat ik in principe alles doe voor mijn kinderen. Want ik wil dat ze over tien jaar tevreden kunnen terugkijken op en mooie en goed jeugd. Ze moeten het gevoel hebben wij als ouders alles hebben gedaan om het beste uit ze te halen. En, niet te vergeten, ze moeten trots zijn op zichzelf en hun achtergrond.

Een van de initiatieven om ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie te stimuleren is de lancering van het project Platform Allochtone Ouders en Onderwijs. De Samenwerkingsverbanden van het Landelijk Overleg Minderheden nemen aan dit project deel omdat het enerzijds appelleert aan een groeiende bewustwording onder allochtone ouders. Door de discussies over schooluitval, onderadvisering bij Cito-toets et cetera zijn allochtone ouders zich in toenemende mate bewust geworden van hun individuele rol en verantwoordelijkheid, om samen met de school te blijven werken aan het schoolsucces van de kinderen. Anderzijds zijn deze ouders terecht kritisch over het gebrek aan een veilig en representatief podium. Hun wensen en verwachtingen ten aanzien van de school als vormingsinstituut in de samenleving, worden niet altijd serieus genomen en op waarde geschat. Daarom is het van groot belang dat er

vanuit een dialoogbenadering tussen georganiseerde verbanden van allochtone ouders en scholen geïnvesteerd moet worden in duurzaam contact. Met deze houding kunnen raakvlakken gezocht worden en daarmee winwin situaties benut worden. Lokale platforms van allochtone ouders kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Deze assertieve invalshoek van ouderparticipatie kan een cumulerende werking genereren in het belang van kinderen, onderwijs en ouders. Om dit committent ook voelbaar te maken is het van groot belang dat: • Het gezamenlijke belang van ouders en onderwijs altijd als uitgangspunt te nemen. • De punten die op die scholen en bij die ouders aandacht hebben zo concreet mogelijk benoemen en oppakken. • Laagdrempelige voorwaarden scheppen bij uitvoering van activiteiten. • Actief en geschoold potentieel onder allochtone ouders inzetten om de matching te realiseren tussen school en moeilijk bereikbare ouders. • Allochtone ouders gevoelig maken om in schoolorganen zitting te nemen, rekeninghoudend met hun wensen en verwachtingen. Ouderparticipatie zal een actueel thema blijven in de toekomst. De LOM-samenwerkingsverbanden zullen het sentiment blijven uitstralen dat actief burgerschap in feite betrokkenheid in de samenleving impliceert inclusief de betrokkenheid van ouders op de school van hun kinderen. w

Wilt u lid worden van een lokaal platform? Wat vragen we van u als ouder?

Wat bieden wij u?

• U heeft één of meer kinderen op de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) of de peuterspeelzaal, in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs of het speciaal onderwijs.

• De kans om een grote bijdrage te leveren aan de schoolloopbaan van uw kind.

• U kunt zich in de Nederlandse taal uitdrukken. • U bent bereid de vergaderingen van het platform bij te wonen en wilt zich minimaal gedurende twee jaar inzetten voor het Lokaal Platform bij u in de gemeente.

Opgericht april 2006, het allereerste platform! Aantal leden 15 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes Zeer druk bezochte presentatie, met een interessante inleiding van de wethouder. Contact Ananthy Balasooriyan E-mail [email protected]

Platform Utrecht

Opgericht januari 2007 Aantal leden 15 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes De presentatie van het platform op 14 juni 2007. Contact Wilco Adams E-mail [email protected]

Platform Venlo

Opgericht september 2006 Aantal leden 18 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes De presentatie in jan 2007 met zo’n 80 aanwezigen. Contact Zahia Ben Kaddour E-mail [email protected]

Platform Zaanstad

Opgericht september 2006 Aantal leden 14 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes Themabijeenkomst over schooluitval in aanwezigheid van twee wethouders en vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen. Contact Sadegül Günes E-mail [email protected]


ouder wil hij het beste uit zijn kinderen halen, en er ook

Platform Zwolle

Opgericht juni 2006 Aantal leden 11 leden Aantal bijeenkomsten 2 Grootste succes Een boeiend en leuk interactief debat over ouderparticipatie tijden de presentatie. Contact Liban Mohamed E-mail [email protected]

• De kans om een belangrijke rol te spelen in ouderparticipatie van allochtone ouders in het algemeen. • Professionele ondersteuning vanuit FORUM. • Vergoeding van de voor de werkzaamheden gemaakte reiskosten.

(een inschrijfformulier treft u aan op de achterzijde van deze krant)


Interview Yasmin Seddiki, begeleider lokale platforms allochtone ouders en onderwijs

‘Met één hand kun je niet klappen’ Allochtone ouders mondig en deskundig maken. En ze laten zien dat ze van waarde kunnen zijn voor hun kinderen. Net zoals ze dat zelf is voor haar zoon van veertien. Dát is wat Yasmin Seddiki drijft. Door Marco Peper

‘Twee weken geleden was ik in Heerlen. Daar zijn acht ouders die graag een platform willen opzetten. Ik vertelde ze dat we op 16 juni een groot congres organiseren waar alle leden van de platforms voor zijn uitgenodigd. Dus zij ook. Daar waren ze al enthousiast over. Toen ik zei dat de staatssecretaris komt en allerlei deskundigen, dat er workshops zijn, en ze een lunch en een diner krijgen, reageerden twee Zuid Amerikaanse moeders alsof er een wonder stond te gebeuren: Wow! Krijgen wij de kans om zulke hoge mensen in het echt te zien? En kunnen we ook nog met ze praten? We wonen al zo lang in Nederland, maar zo’n kans hebben we echt nog nooit gehad’, vertelt Yasmin Seddiki, werkzaam voor FORUM als begeleider van bijna tien (Tilburg komt eraan) lokale platforms van allochtone ouders. Ze doet dit werk samen met haar collega’s Muzaffer Gülsen, Anneke Bainathsah en Anass Bendrif, die net is toegevoegd aan het team.

Enorm veel vrije tijd

Het PAOO-team werkt vanuit Utrecht en begeleidt nu tweeëntwintig platforms in het hele land. Dat moeten er uiteindelijk dertig worden. ‘Een zware klus’, aldus Seddiki. ‘Het gaat erom dat ouders zelf het belang inzien van hun deelname aan een platform. Maar ze verwachten ook wat terug. Dat het

Wow! Krijgen wij PAOO-congres 16 juni 2007

de kans om zulke hoge mensen in het echt te zien? En kunnen we ook nog met ze praten? resultaat oplevert. Als de samenwerking met de gemeente of de scholen moeizaam verloopt, dan vinden sommigen het moeilijk om enthousiast te blijven. Ze steken er namelijk enorm veel uren in, in hun vrije tijd. Dat vind ik knap en daar heb ik veel waardering voor. Niet iedereen ziet dat deze ou-

ders vaak wel twee keer per maand bij elkaar komen om te vergaderen, terwijl het oorspronkelijke plan was dit eens per twee maanden te doen.’ Seddiki vertelt dat de samenwerking soms niet zo heel moeilijk hoeft te zijn. ‘Wanneer de ouders een bijeenkomst organiseren voor andere ouders hoeft iedere school eigenlijk maar vijf ouders te bewegen daarheen te gaan. Dat kunnen ze doen door onze posters op te hangen, door onze uitnodigingen onder ouders te verspreiden of door ze persoonlijk aan te spreken. Als tien scholen dat doen, heb je in ieder geval al vijftig deelnemers op je bijeenkomst. Zo moeilijk is dat toch niet? Gelukkig zijn er genoeg scholen en andere instellingen die hun medewerking verlenen. Dit zijn de eerste successen. Dan komen er meer ouders bij het platform, worden ze krachtiger en belangrijker als samenwerkingspartner. Dan groeit zo’n platform.’

Op het schoolplein

De lokale platforms hebben onder andere als doel meer allochtone ouders te betrekken bij de school van hun kinderen. Ze sporen ouders aan daar tijd in te steken en leggen uit dat het goed is voor de schoolprestaties van hun eigen kinderen. Ook ligt daar een

taak voor scholen, vindt Seddiki: ‘De ouders komen vaak twee keer per dag op school. Bij het brengen en bij het halen. Zeker bij de kleuters. Op die momenten is het heel simpel contact met ze te leggen. Directeur en leerkrachten kunnen bijvoorbeeld op het schoolplein staan en een praatje aanknopen. Dan bouw je een band met de ouders op. ’ Ik ervaar het zelf ook heel positief. Over de geringe deelname van allochtone ouders aan de MR of OR zegt ze: ‘Allochtone ouders moet je persoonlijk benaderen en ze concreet ergens voor vragen. Of iemand in de MR wil bijvoorbeeld. Laat zien dat je denkt dat iemand dat kan. En vraag niet in z’n algemeenheid of er misschien íemand geïnteresseerd is. Dan krijg je namelijk altijd dezelfde ouders.’ ‘Je moet niet vergeten dat veel allochtone ouders een ander idee hebben over school’, legt Seddiki het verschil tussen allochtone en autochtone ouders uit. ‘Voor allochtonen is school het professionele instituut dat zorgdraagt voor de leerprestaties van hun

kind. Dat hun eigen rol daarbij ook cruciaal is, dat zien ze niet in, dat hebben ze van huis uit niet meegekregen. En dat is precies wat ik wil

Ouders komen twee keer per dag op school. Bij het brengen en bij het halen. Op die momenten is het heel simpel contact met ze te leggen. veranderen. Ik wil al die ouders laten zien hoe ze door betroken te zijn bij school, zoveel kunnen doen voor hun kind. Zoals ze in Marokko zeggen: met één hand kun je niet klappen.’

Mijn zoon motiveert me

Van Dordrecht naar Den Bosch, van Den Haag naar Heerlen: Seddiki reist kris-kras door het land om haar plat-


Tip 5 Sommige ouders willen hun kind ondersteunen in hun schoolloopbaan maar hebben hiervoor informatie van school nodig. Ook kan het zijn dat de school vindt dat ouders thuis meer ondersteuning moet bieden. Daarom geven scholen ouders concrete informatie over hoe zij hun kind kunnen stimuleren tijdens hun schoolloopbaan.

10

forms te begeleiden. Ook ’s avonds en in de weekenden. ‘Maar het is zó hard nodig, dat is mijn motivatie. Mijn eigen zoon van veertien ziet me nu veel minder. Ik ben laat thuis en vaak weg. Maar hij weet precies waarom ik dit doe. Ik wil voor anderen hetzelfde als voor hem. Hij waardeert dat en begrijpt me als geen ander. Mijn zoon maakt het mogelijk dat ik dit werk doe.’ Zelf heeft Seddiki zich altijd intensief bemoeit met de school van haar zoon. Ze wilde de ‘spelregels’ kennen en wat van haar als ouder werd verwacht. Ze is er nog altijd van overtuigd dat ze invloed heeft op de schoolcarrière van haar kind. ‘Als ik betrokken ben, doet hij het beter en voelt hij zich gesteund. Ik heb hem altijd begeleid. Hoe vaak ben ik niet zijn lokaal binnengestapt en heb de leerkracht gevraagd hoe het gaat. Heel vaak. Ik wil weten wat er op school gebeurt in al die uren dat hij daar doorbrengt. Ik wil weten hoe hij zich ontwikkelt. Ik wil het beste voor hem.’

Ook lef

Wat ze zelf doet voor haar kind, wil ze dat andere allochtone ouders ook doen voor hun kinderen. Dat vergt de durf om je mond open te doen. Seddiki nodigt de ouders van haar platforms daarom altijd uit voor allerlei debatten, congressen en bijeenkomsten. Ze wil de ouders kennis, deskundigheid én lef bijbrengen. In het PAOO-project krijgen ouders deze mogelijkheden, vertelt ze. ‘Dit soort kansen krijgen de ouders anders nooit. Ik laat ze in panels zitting nemen, laat ze iets presenteren, en moedig ze aan hun mening te geven in openbare gelegenheden. Ik wil ze mondig maken. Bij lokale presentaties laat ik juist onervaren ouders iets vertellen. Ze leren op deze manier dat ze erop kunnen vertrouwen dat ze worden gewaardeerd om hun mening. Dat ze meetellen, dat ze belangrijk zijn.’


Opinie

Samenwerking met ouders moet concreter

Dialoog met kind én school

zijn. Beide partijen moeten daarom concrete afspraken,

Rotterdam - Haar dochter wil een eigen modezaak in Parijs. Als moeder steunt ze haar in die ambitie. Zoals ze haar dochter in haar hele schoolloopbaan al heeft ondersteund. Sámen met school, benadrukt ze. Gladys Nede vertelt.

vindt Houcine Haddouche.

Door Annet Hermans

De tijden zijn veranderd. Er zijn nieuwe ontwikkelings- en onderwijsconcepten ingevoerd, waarbij het accent is komen te liggen op zo vroeg mogelijk in aanraking komen met het leren (de voorschool), met zelfstandig leren, project gestuurd onderwijs, studiehuizen en leren leren. De scholen zijn autonoom geworden, ze moeten klantgericht gaan werken en daardoor met elkaar concurreren. Het kan niet anders dan dat deze veranderingen consequenties moeten hebben op de relatie ouders en school. De onderwijsinstellingen dienen ook een andere rol toe te kennen aan ouders als het gaat om het onderwijsproces van het eigen kind. Dit kan het beste door de wederzijdse verwachtingen en inspanningen van school en ouders vast te leggen. De inspanningen moeten gericht zijn op het beïnvloeden van het leerproces en het welbevinden van de leerling vanuit de invalshoek van de school en het gezin. Deze twee partijen moeten opereren binnen een duidelijke, afgebakende en herkenbare structuur met daarbinnen ieder een eigen verantwoordelijkheid. De school is geacht om, vanuit haar didactische en pedagogische opdracht, deze samenwerking te structureren

Het stimuleren en motiveren van vaders en moeders die als belangrijke taak hebben om hun kinderen op te voeden en te ondersteunen, dat vind ik heel erg belangrijk. Daarom zit ik in het landelijk Platform Allochtone Ouders en Onderwijs. Er zijn genoeg ouders die het goed doen maar er zijn er ook veel die een steuntje in de rug nodig hebben. Zeker nu het onderwijs zo’n enorme ontwikkeling doormaakt. De vernieuwingen zijn voor sommige ouders zo ingewikkeld dat het moeilijk is om hun kinderen daarin goed te begeleiden.

In de huidige praktijk worden ouders uitgenodigd voor een rapportgesprek. De ervaring leert dat de gesprekken te kort zijn om van gedachten te wisselen over de ontwikkeling van het kind en om concrete wederzijdse afspraken te maken. Op deze avond worden mededelingen gedaan over de vorderingen van eigen kind. Als de resultaten slecht zijn, gaan sommige ouders hun kinderen hard aanpakken wat contraproductief kan werken. Ook organiseert de school de klassieke collectieve ouderavonden. Tijdens deze avonden worden de gesprekken met ouders ervaren als onpersoonlijke gesprekken. Dit werkt alleen anonimiteit in de hand en vergroot de afstand tussen leerkrachten/ directie en ouders. Voor de helderheid: deze informatieavonden zijn nodig, maar dienen afgestemd te zijn op de doelgroep en een middel zijn ter ondersteuning van de individuele contacten.

Communicatie

Scholen moeten meer doen dan alleen rapporteren en informeren. Ouders moeten volwaardige gesprekspartners

Het gebeurt dat de schoolleiding de rol van ouders en van de samenwerking school en ouders benadrukt. Wat er precies van de ouders wordt verwacht komt vaak onvoldoende ter sprake, net zo min als de vraag welke rol ouders zelf zouden willen spelen. Willen we verandering in de relatie school en ouders realiseren, dan dient de school vanaf het begin de ouders te betrekken bij het leer-

Mijn dochter zit in het voortgezet onderwijs. Een van de maatregelen die ik bijzonder goed vind is dat wanneer het kind ziek naar huis gaat de ouder de school moet bellen op het moment dat het kind thuis is gekomen. Ook als het kind om de een of andere reden niet aanwezig kan zijn, moet de ouder de school bellen. Dit verkleint de kans dat jongeren op straat hangen. De school laat zien dat ze het contact tussen ouders en school belangrijk vinden. Toen een afspraak met een leerkracht tijdens een ouderavond niet doorging omdat hij ziek was, belde hij zelf een paar weken later voor een nieuwe afspraak.

Een minder leuke ervaring was dat mijn dochter een toets had gemaakt die meetelde voor het eindexamen. Ze zag na afloop het cijfer dat hij voor de toets noteerde. Uiteindelijk bleek het officiële cijfer veel lager te liggen. We hebben daar contact over gehad met school en toen bleek dat het cijfer dat mijn dochter had gezien een voorlopig cijfer was. Een leerkracht moet zorgen dat de leerling het cijfer niet ziet of uitleggen dat het geen definitief cijfer is. Dit voorbeeld geeft echt aan hoe belangrijk communicatie is.

Als kinderen klein zijn ben je veel bezig met regels, orde en structuur. Later ga je meer de dialoog met ze aan. Je moet je aanpassen aan de ontwikkelingsfase van het kind. Ideale school

Ik werk zelf in het onderwijs en zie veel scholen. Een directie die zijn team goed kan motiveren is heel belangrijk voor een goede school. Maar het komt voor dat een kind op een goede school zit en dat het niet klikt met de leerkracht. De relatie tussen leerkracht en kind is een van de belangrijkste factoren voor het welbevinden van het kind en voor een succesvolle ontwikkeling. Maar dit kan geen criterium zijn voor de keuze van een school. Ouders kijken naar klas-

sengrootte, resultaten, extra ondersteuning voor zorgleerlingen. De ideale leraar stimuleert het kind en probeert zoveel mogelijk uit het individuele kind te halen. Daarnaast moet hij de vaardigheid hebben om aan ieder kind voldoende aandacht te schenken. Ideale ouder Vanuit het kind gezien is onvoorwaardelijke steun het belangrijkst. De ideale ouder brengt orde en structuur aan en ondersteunt en begeleidt het individuele kind thuis maar ook bij zijn rol in de samenleving. Als ideale ouder heb je oog voor het individuele kind. Om dat te kunnen hoef je echt niet hoogopgeleid te zijn: er zijn genoeg hoogopgeleide ouders die niet voldoende oog hebben voor het kind. Succesvolle kinderen krijg je alleen door veel met ze te praten. Als kinderen klein zijn ben je veel bezig met regels, orde en structuur. Later ga je meer de dialoog met ze aan. Je moet je aanpassen aan de ontwikkelingsfase van het kind.

Over 10 jaar…

Het ideaalbeeld van mijn dochter is dat ze na het examen dit jaar in twee jaar de havo afrondt, gevolgd door de modeacademie en daarna wil ze in Parijs een zaak beginnen. Het belangrijkste voor mij is niet dat ze die zaak krijgt, maar dat ze kiest wat ze graag wil en daarvoor gaat. Als ouder doe je wat je kunt zodat ze haar ambitie kan helpen waarmaken. Ik vind wel dat ze in haar overweging moet meenemen of er brood te verdienen valt in die sector.

De school moet niet de pretentie hebben dat zij het monopolie heeft op ‘het leren’ van kinderen.


proces van het kind binnen een duidelijke structuur. Daartoe is een effectieve en efficiënte communicatie onontbeerlijk. De rol van ouders in het hele proces is die van een volwaardige gesprekspartner. Scholen moeten meer doen dan alleen rapporteren en informeren. De school dient ruimte te creëren om een tweezijdige relatie gestalte te geven en ook de ervaring van ouders met hun kind op waarde te schatten. Dit begint met het maken van wederzijdse afspraken over de te volgen route en de te behalen resultaten door de leerling. Om ouders hiernaast ook in staat te stellen het leerproces van het eigen kind goed te kunnen volgen, zijn meerdere gesprekken tussen leerkracht, ouders en eventueel een mentor per jaar noodzakelijk. Met een dergelijke werkwijze wordt het tweerichtingsaspect in de relatie benadrukt. Dit partnerschap start bij een intakegesprek. School probeert een duidelijk beeld te krijgen van de omgeving van het kind en het onderwijsondersteunend gedrag van de ouders. Tijdens volgende gesprekken worden vorderingen en ontwikkelingen van het kind besproken en concrete en haalbare afspraken gemaakt. Een afspraak bijvoorbeeld over maatregelen om het leerproces te beïnvloeden. De afspraken leggen de rol en de verantwoordelijkheden van school en ouders vast. In dit partnerschap staan de leerling en zijn leerproces centraal. Ouders kunnen zelf zaken inbrengen en nemen kennis van wat de school inbrengt. Noodzakelijk hiervoor is dat school afstapt van het idee dat sommige ouders niet willen of dat zij niet alles kunnen snappen. De school moet niet de pretentie hebben dat zij het monopolie heeft op ‘het leren’ van kinderen. Deze strategie maakt dat ouders kunnen meedenken, tijdig betrokken worden bij het hele leerproces van het eigen kind. De school moet ook toestaan dat ouders meekijken in de keuken van de school. Aan de andere kant vraagt deze werkwijze meer van de ouders. Ze kunnen zich niet meer afzijdig houden en op de school gaan leunen, maar zelf initiatief nemen en zich mede verantwoordelijk voelen. Natuurlijk zullen er ouders zijn met wie het voeren van een gesprek moeilijk zal zijn. Het kan liggen aan de beheersing van de Nederlandse taal of aan de complexiteit van het gehanteerde onderwijsjargon. Er zullen ook ouders zijn die het moeilijk vinden om een gesprekspartner te zijn. Maar met enige creativiteit en doorzettingsvermogen kunnen deze obstakels weggenomen worden. Wederzijds respect, inzet en geduld van alle partijen zijn hierbij voorwaardelijk. Houcine Haddouche is lid van Landelijk Platform Allochtone Ouders en Onderwijs

11

Meer informatie of aanmelden?

Colofon

Wilt u meer informatie over het project PAOO? Of bent u van plan zich als ouder aan te melden voor deelname aan een platform?

Neem dan contact op met: FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling

PAOO Courant is een uitgave van FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling

Telefoon (030) 297 43 21

Coördinatie

Aanmeldformulier Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geslacht: man / vrouw (omcirkel wat van toepassing is) Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Is geïnteresseerd in deelname aan een lokaal platform. Is geïnteresseerd in deelname aan het landelijk platform.


PAOO prikbord

Fotografie

Vrijwel alle foto’s zijn van Mladen Piculic

Zeki Arslan en Annet Hermans

© FORUM, juni 2007

Samenstelling

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

Marco Peper

Productie

Projectbureau Apart

Vormgeving en opmaak

grafisch ontwerpbureau 1 plus 1 www.1plus1-ontwerp.nl

Aan deze uitgave werkten mee

Anneke Bainathsah, Anass Bendrif, Marijke Booijink, Mohamed Bouyanzari, Bulut Erciyas, Muzaffer Gülsen, Houcine Haddouche, Karin Fleuren, Habib El Kaddouri, Irene van Kesteren, Rob Limper, Yasmin Seddiki, Jolanda Winkels

Postbus 201 3500 AE Utrecht Telefoon (030) 297 43 21 Website www.forum.nl

12

ouders de school-ouderbetrokkenheid dient te worden versterkt. Een goed contact tussen school, ouders en leerlingen

Recommend Documents