Jaarverslag 2008
Oudejaarstrekking 2008 De Staatsloterij sloot op 31 december het jaar in Amsterdam af met een spectaculair Oudejaarsfeest op de Dam. Topacts van eigen bodem als Anouk, Bløf, Trijntje Oosterhuis, Alain Clark en Candy Dulfer traden live op. Het feest was ook direct te volgen op SBS6 waar Tooske Ragas een feestelijke live-uitzending presenteerde. Tijdens de uitzending werden ook de winnende lotnummers van de Oudejaarstrekking 2008 bekendgemaakt.
Voetbalvriendjes Al enkele jaren verzorgt de Nederlandse Staatsloterij bij alle thuiswedstrijden van het Nederlands Elftal de voetbalvriendjes. De vriendjes mogen aan de hand van de Oranjehelden het veld oplopen. Dit onvergetelijke avontuur wordt nog lange tijd in geuren en kleuren aan iedereen die het wil horen naverteld. Alles kan!
Jaarverslag 2008 Kerncijfers
4
Verslag van de algemeen directeur
5
Bericht van de raad van commissarissen
11
Corporate governance
15
Managementteam
19
Raad van commissarissen
20
Jaarrekening 2008
21
Overige gegevens
39
In overeenstemming met de statuten heeft de minister van Financiën de jaarrekening vastgesteld in een gezamenlijke vergadering met de raad van commissarissen en het managementteam van de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij op 26 maart 2009.
Kerncijfers
(x € miljoen)
Omzet per loterijproduct
2008
2007
2006
2005
2004
Staatsloterij Dayzers Totaal Nederlandse Staatsloterij
776,9 49,3 826,2
719,5 52,9 772,4
678,1 59,5 737,6
605,2 67,4 672,6
633,6 63,9 697,5
Resultaat vóór belastingen en vóór afdracht, exclusief diverse baten en lasten en waardeverminderingen (x € miljoen)
165,4
161,5
145,6
144,1
143,9
Resultaat vóór belastingen en vóór afdracht (x € miljoen)
141,8
161,5
145,6
137,9
142,4
Resultaat vóór belastingen en vóór afdracht (als % van de omzet)
17,2
20,9
19,7
20,5
20,4
3,9
14,0
9,0
6,7
2,4
Voor- en slotafdracht aan Ministerie van Financiën, incl. belastingen en ná resultaatbestemming (x € miljoen)
140,3
153,7
138,8
131,9
140,0
Prijzengeld, incl. kansspelbelasting
553,8
512,6
482,3
416,3
421,3
Uitkeringspercentage
67,0
66,4
65,4
61,9
60,4
Aantal medewerkers (ultimo het jaar)
124
130
138
145
155
Resultaat ná belastingen en ná afdracht (x € miljoen)
4
Nederlandse Staatsloterij
Verslag van de algemeen directeur
Alles kan. Onder dat motto zette de Nederlandse Staatsloterij in 2006 een nieuwe strategische koers in, gericht op product-, merk- en imagoverbetering. In 2008 is deze koers verder verdiept. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Algemeen In de periode 2005 – 2008 groeide de omzet van de Nederlandse Staatsloterij ruim € 153,6 miljoen. Het marktaandeel groeide: van 43% in 2005 naar 45% in 2007. De verwachting is dat deze marktpositie zich in 2008 heeft verstevigd. Ook het uitkeringspercentage werd stelselmatig verhoogd. Klap op de vuurpijl was de trekking van de 1028ste Staatsloterij op 10 juli 2008. Nooit eerder werd er in een Nederlandse loterij kans gemaakt op een belastingvrije Jackpotprijs van maar liefst € 25 miljoen. Alle nieuwsrubrieken en dagbladen besteedden er aandacht aan. Nederland had Staatsloterijkoorts. Groeiend marktaandeel In 2008, evenals in 2007, hebben we als Nederlandse Staatsloterij onze doelstellingen overtroffen. De omzet steeg, met 7%, van € 772,4 miljoen in 2007 naar een recordhoogte van € 826,2 miljoen in 2008. Sinds 2005 heeft de Nederlandse Staatsloterij geïnvesteerd in haar producten en in het verhogen van de efficiency. Dit wordt gereflecteerd in het prijsuitkeringspercentage dat onverminderd blijft stijgen. Het verschil tussen het uitkeringspercentage van 2005 (61,9%) en het uitkeringspercentage van 2008 (67,0%) bedraagt inmiddels 5,1 procentpunt. Dankzij het stijgende uitkeringspercentage en de groeiende omzet werd in 2008 meer dan een half miljard euro (€ 553,8 miljoen) aan prijzengeld uitgekeerd. Consumenten hebben bij de Nederlandse Staatsloterij de hoogste kans op het winnen van de meeste en hoogste geldbedragen. Dit werd in december 2008 in een vergelijkend loterijonderzoek van de Consumentenbond nog eens bevestigd. Alle prijzen in de Staatsloterijtrekkingen worden belastingvrij uitgekeerd want de Nederlandse Staatsloterij neemt de kansspelbelasting voor haar rekening. Voor veel loterijspelers vormen dit de belangrijkste argumenten om mee te spelen in de grootste loterij van Nederland.
Commerciële strategie Continue verbetering van het verkoopproces en een retailstrategie gericht op een laagdrempelige toegang zorgen voor substantiële omzetgroei in het retailkanaal. In 2008 heeft de Nederlandse Staatsloterij haar commerciële strategie verbreed. Daarbij is gekeken naar het vernieuwen en uitbreiden van het retailnetwerk en het vereenvoudigen van het aankopen van loten via de website. De Nederlandse Staatsloterij zal inzetten op meer verkooplocaties dan alleen de tabaks- en gemakszaken. In 2008 zijn, naast de reguliere uitbreidingen, vooral terminals geplaatst bij tankstations en supermarkten. In 2008 is de prijs van het basislot en de Jackpot verhoogd met 50 cent. De prijs van een Staatslot met Jackpot is daarmee met een euro gestegen van € 13,50 naar € 14,50. Met de aanpassingen van het product Dayzers in 2008 richten we ons op spelers die een hogere winkans belangrijker vinden dan hoge hoofdprijzen of jackpots. Door de focus op loterijproducten zijn de TicketBoxactiviteiten per 1 juli 2008 beëindigd. Liberalisering Eind 2008 maakte de minister van Justitie bekend de loterijmarkt te willen liberaliseren. Dit zou kunnen betekenen dat straks mogelijk ook buitenlandse aanbieders op de Nederlandse markt toegang krijgen. De Nederlandse Staatsloterij anticipeert op een mogelijke liberalisering en heeft daartoe diverse scenario’s opgesteld waarin een breed scala aan mogelijke veranderingen is meegenomen. In elk van de scenario’s vormen onze jarenlange kennis en ervaring op de Nederlandse markt een uitstekend vertrekpunt voor toekomstig succes. Het eind 2009 te lanceren nieuwe loterijsysteem stelt ons in staat om in de toekomst op een efficiënte wijze producten distributieaanpassingen te realiseren.
Jaarverslag 2008
5
Loten overal verkrijgbaar Staatsloten worden ook bij verkooppunten in het land verkocht. Deze winkels zijn erg belangrijk voor de Staatsloterij. De ondernemer en zijn personeel brengen tenslotte ons product aan de man. Staatsloten zijn een belangrijk onderdeel van zijn totale assortiment, mede omdat door ons product klanten naar de winkel worden getrokken en de verkoop van staatsloten veel omzet genereert. Wij zorgen voor aanleg van een terminal en voor alle reclame-
Verkooppunten De Nederlandse Staatsloterij koestert haar relatie met de ruim 3.200 verkooppunten. Niet alleen vanwege hun substantiële aandeel in de verkoop van Staatsloten, maar meer nog vanwege het ambassadeurschap dat zij vervullen. De persoonlijke manier waarop de winkeliers het contact met hun klanten onderhouden en hun grote betrokkenheid bij de loterij dragen volop bij aan het positieve beeld van de Staatsloterij bij het grote publiek. Nieuw loterijsysteem Om ook in de toekomst in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen, gaat de Nederlandse Staatsloterij over naar een nieuw loterijsysteem. In 2008 is het Griekse Intralot SA als leverancier geselecteerd om het nieuwe systeem te implementeren. Het realiseren van een nieuw loterijsysteem is de gezamenlijke inspanning van de Nederlandse Staatsloterij en De Lotto om een moderne en efficiënte ICT-infrastructuur te ontwikkelen met als groot voordeel het vervangen van twee terminals door één gezamenlijke terminal bij verkooppunten.
Financieel Omzet De omzet steeg in 2008 naar een nieuw record van € 826,2 miljoen (2007: € 772,4 miljoen); een stijging met 7%. De prijsverhoging van het Staatslot met Jackpot heeft tot een extra omzet van € 33,0 miljoen geleid. Ook de Jackpot van 10 juli (€ 25 miljoen euro) zorgde voor een substantiële omzetgroei. Prijzengeld Voor het vijfde achtereenvolgende jaar groeide het uitkeringspercentage van de Staatsloterij. In 2008 steeg het tot 67,0%. Het totaal van het uitgekeerde prijzengeld kwam in 2008 uit op € 553,8 miljoen. Kosten Dankzij continue kostenbeheersing en een scherpe focus is het kostenniveau laag (17% van de omzet). Op dit punt kan de Nederlandse Staatsloterij zich meten met de meest vooraanstaande loterijen in Europa. De kostenstijging ten opzichte van 2007 betreft de stijging van de provisie door een hogere contante omzet, inhuur van personeel en het doorvoeren van aanpassingen van het product Dayzers. Resultaat Het resultaat vóór afdracht is in 2008 uitgekomen op € 141,8 miljoen (2007: € 161,5 miljoen). Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt door het treffen van een schikking inzake een juridische procedure met EWLH.
6
Nederlandse Staatsloterij
Verslag van de algemeen directeur
uitingen. Als er bij een winkelier een staatslot is verkocht waarop een grote prijs is gevallen, ontvangt de winkelier een BEET-pakket. Hiermee kan hij extra reclame maken, in de winkel en in een advertentie, om te laten zien dat er bij hem een grote prijs is verkocht. Deze reclame levert weer meer – en nieuwe – klanten op voor hem… en uiteindelijk ook voor ons!
Chantal van Delft Regio account manager
Jaarverslag 2008
7
Henriëtte Hoots Marketeer
8
Nederlandse Staatsloterij
Verslag van de algemeen directeur
De afdracht aan het Ministerie van Financiën, inclusief belastingen, bedraagt in 2008 € 137,9 miljoen. Het resultaat van de Nederlandse Staatsloterij, na belasting en na afdracht, bedraagt € 3,9 miljoen. Voorgesteld wordt om € 1,5 miljoen toe te voegen aan de overige reserve en € 2,4 miljoen additioneel af te dragen aan het Ministerie van Financiën. Vooruitzichten De Nederlandse Staatsloterij zal zich blijven profileren als dé prijzenloterij van Nederland. Hierbij geldt het huidige groeitempo als uitgangspunt. Daarbij moet worden aangetekend dat de Nederlandse Staatsloterij de ogen niet kan sluiten voor de huidige sombere economische situatie. Hoewel in de lange geschiedenis van de Nederlandse Staatsloterij meermaals de economische situatie minder positief is geweest, valt onder de huidige marktomstandigheden niet of nauwelijks een voorspelling te doen van de macro-economische effecten op de loterijmarkt.
Verbetering prijzenpakket De Nederlandse Staatsloterij staat voor volledige transparantie van het prijzenpakket. Op elke 10e van de maand zijn er circa 1,9 miljoen prijswinnaars. Om ongelimiteerde groei van de Jackpot te voorkomen, hebben we twee belangrijke spelregels opgesteld. In de eerste plaats hebben we vastgelegd dat als de Jackpot na zes trekkingen nog niet is gevallen, de Jackpot er bij de daaropvolgende (zevende) trekking daadwerkelijk uit moet gaan. Ten tweede hebben we vastgelegd dat de Jackpot bij een door de Nederlandse Staatsloterij te bepalen bedrag moet vallen. Dat maximum is voor 2008 vastgesteld op € 25 miljoen. De forse ambities en de noodzaak om een krachtige, flexibele en weerbare organisatie te zijn, vragen in 2009 en de jaren daarna een maximale inzet van alle medewerkers en van de partners van de Nederlandse Staatsloterij. De omzetontwikkeling van de afgelopen jaren, de gedrevenheid van onze mensen en de betrokkenheid van onze verkooporganisatie maken dat we toekomstige uitdagingen met het volste vertrouwen tegemoet zien. Den Haag, 9 maart 2009 Y.R.C. van Oort Algemeen directeur
Zorgvuldigheid voor alles Elke 10e van de maand trekt de notaris om 15.00 uur de winnende loten. De nummers worden bekendgemaakt in een tv-commercial, een dagbladadvertentie, op onze website, op Teletekst en in een e-mail naar de spelers. Voor publicatie controleren Staatsloterijmedewerkers de diverse uitingen minutieus aan de hand van de officiële trekkingsuitslag. De controle van de tv-commercial vindt plaats in Hilversum. De tekst wordt ingesproken op basis van het officiële proces-verbaal van de notaris. Vervolgens worden zowel de voice-over als de getallen op het scherm twee keer gecontroleerd. Uiteindelijk wordt alles rond 18.00 uur afgerond en om 19.55 uur zien we de trekkingsuitslag op tv.
Jaarverslag 2008
9
Mike de Bruijn Process & security
10
Nederlandse Staatsloterij
Bericht van de raad van commissarissen
De Nederlandse Staatsloterij sluit een succesvol jaar af. De heldere koers die al enkele jaren wordt gevaren, wierp opnieuw vruchten af. De omzet bereikte wederom een recordhoogte en de marktpositie is verstevigd. Intern zijn de zaken op orde. In een turbulente markt staat de Nederlandse Staatsloterij er goed voor. Stonden begin 2008 alle seinen economisch gezien nog op groen, in de tweede helft sprongen ze op oranje om uiteindelijk aan het eind van het jaar rood te worden. De kredietcrisis trok alle aandacht en houdt ook de consument in zijn greep. Ook in tijden van economische teruggang houdt de Nederlandse Staatsloterij haar aantrekkingskracht voor de consument. Dit is niet in de laatste plaats te danken aan de heldere koers die de Nederlandse Staatsloterij sinds 2006 vaart. De Nederlandse Staatsloterij werkt sindsdien vanuit het kernproduct en positioneert zich als dé prijzenloterij van Nederland. Helder, herkenbaar en aantrekkelijk.
Omzet verder gestegen De ingezette koers wierp ook in 2008 vruchten af: de omzet steeg verder. De raad van commissarissen (de raad) is uiterst tevreden over de koersvastheid en de positieve resultaten die dat oplevert. De strategie van product leadership blijkt effectief: de Staatsloterij heeft het sterkste product in de Nederlandse loterijmarkt. Het hoge uitkeringspercentage is ongeevenaard en spreekt tot de verbeelding van de consument. In 2008 is het prijzengeld opnieuw verhoogd. De komende jaren blijft de Nederlandse Staatsloterij streven naar verdere verhoging. De zorgvuldig gecreëerde merkbeleving benadrukt de leidende positie. Daar waar mogelijk innoveert de Nederlandse Staatsloterij. Zo wordt bijvoorbeeld ingezet op meer verkooppunten en onlineverkoopkansen.
Beveiliging van informatie is essentieel De Nederlandse Staatsloterij heeft betrouwbaarheid hoog in het vaandel staan. Om die betrouwbaarheid te waarborgen is het beveiligen van informatie essentieel. Vooral rondom de trekking zijn er beveiligingsmaatregelen die strikt moeten worden nageleefd. De informatie, zoals het bestand met de verkochte lotnummers, moet beschikbaar zijn. De trekkingsmachine moet willekeurig de winnende loten trekken, de spelers moeten het gewonnen bedrag op hun rekening krijgen en de prijswinnende loten die in een winkel gekocht zijn, moeten geïncasseerd kunnen worden. Er gaat al met al tijdens het proces van de trekking veel informatie heen en weer die niet alleen tijdig beschikbaar moet zijn, maar ook juist, volledig én vooral: beveiligd! Jaarverslag 2008
11
Strak geregisseerd proces De trekkingen vinden plaats in een speciaal ruimte via de trekkingsmachine. Het proces is strak geregisseerd en dat moet ook, want er hangt veel vanaf, namelijk ongeveer € 32 miljoen per trekking. Het is voor publiek mogelijk de trekking bij te wonen. De notaris houdt toezicht op de voortgang en geeft aan welke prijsregels worden getrokken. Op die manier worden van laag naar hoog alle prijzen getrokken. Na afloop maakt de notaris het officiële trekkingsverslag op. Op basis daarvan worden de uitslagen via diverse media, na grondige controle, bekendgemaakt.
Slagvaardige, kostenefficiënte structuur Gelijktijdig met de externe verbeteringen zijn in 2008 achter de schermen de processen verder versterkt. Het nieuwe loterijsysteem dat in 2008 werd voorbereid en eind 2009 wordt ingevoerd, zorgt voor één ICT-infrastructuur die de time to market van productaanpassingen aanzienlijk verkort. De Nederlandse Staatsloterij wordt hierdoor slagvaardiger. Deze slagvaardige structuur zorgt ervoor dat de Nederlandse Staatsloterij stevig in haar schoenen staat. De uitdagingen die de markt met zich meebrengt, ziet de raad dan ook met vertrouwen tegemoet. De door het kabinet voorgenomen liberalisering brengt voor de Nederlandse Staatsloterij vooral kansen met zich mee. Haar robuustheid maakt de Nederlandse Staatsloterij een sterke concurrent voor eventuele nieuwe toetreders. De interne flexibiliteit zorgt ervoor dat ze snel met nieuwe producten op de markt kan komen die een geliberaliseerde markt in de toekomst mogelijk toestaat. Corporate governance Al enkele jaren voert de Nederlandse Staatsloterij veranderingen door om transparantie en betrouwbaarheid verder te waarborgen. In dit jaarverslag is dit onder meer zichtbaar in een vrijwillige rapportage over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code. De Nederlandse Staatsloterij past de principes en best practices van de code toe. Vergaderingen De raad kwam in 2008 achtmaal in vergadering bijeen, waarvan tweemaal met het Ministerie van Financiën. Daarnaast kwam de raad in 2008 tweemaal in besloten vergadering bijeen. Tijdens reguliere vergaderingen heeft de raad onder meer de bedrijfsen ICT-strategie, het jaarplan met daarin opgenomen
12
Nederlandse Staatsloterij
Bericht van de raad van commissarissen
de operationele en financiële doelstellingen en de ontwikkelingen in de markt besproken. De raad volgde de omzet- en resultaatontwikkeling nauwgezet aan de hand van kwartaalrapportages. In de vergaderingen met de minister van Financiën is aandacht geschonken aan de jaarrekening 2007, het jaarplan 2009 en de begroting 2009. Tijdens de besloten vergadering in maart is het functioneren van de commissarissen (individueel) en tevens het functioneren van het bestuur besproken. Audit committee Om als raad de toezichthoudende taak effectief en efficiënt te kunnen uitoefenen, delegeert de raad specifieke voorbereidende taken aan het audit committee. Dit committee draagt bij aan een sterke ‘corporate governance’-structuur die aansluit bij de algemene principes en de ‘best practice’-bepalingen van corporate governance. Bovendien komt het committee met zijn werk tegemoet aan de specifieke behoeften van de raad en het managementteam van de Nederlandse Staatsloterij. Het audit committee bestaat uit drs. J.E. Lagerweij (voorzitter) en prof. dr. H.M. Prast. De belangrijkste aandachtsgebieden van het audit committee zijn: de strategie en de daaruit voortvloeiende risico’s voor de Nederlandse Staatsloterij, de kwaliteit van de interne beheersing van de bedrijfsprocessen en van (bedrijfskritische) projecten, de kwaliteit van de interne en externe verslaggeving en de naleving van wet- en regelgeving.
Steve Middeldorp Spelmanagement en klantprocessen
Jaarverslag 2008
13
Het audit committee heeft tijdens het verslagjaar driemaal vergaderd. Het besprak de interne en externe (financiële) verslaggeving, waaronder het conceptjaarverslag 2007 inclusief de jaarrekening, de begroting voor 2009 en het jaarplan voor 2009. Daarnaast besprak het audit committee de bedrijfsbrede risicoanalyse, de opzet van het Internal Control Framework voor 2008, rapportages in het kader van interne beheersing (waaronder de auditkalender en alle auditrapportages van de afdeling Internal Audit en de externe accountant), het accountantsverslag over het boekjaar 2007 en de managementletter 2008. Het audit committee heeft tevens specifiek aandacht besteed aan de mogelijke risico’s die samenhangen met het project ter vervanging van het loterijsysteem. Managementteam De algemeen directeur vormt met de manager Financiën, de manager Marketing & Sales en de manager Operatie het managementteam van de Nederlandse Staatsloterij. Alleen de algemeen directeur heeft statutaire bevoegdheden. De drie MT-leden wonen samen met de algemeen directeur de vergaderingen van de raad bij. De samenstelling van het MT bleef in 2008 ongewijzigd. Per 1 februari 2009 is de positie manager Operatie vacant. Deze wordt voorlopig waargenomen door de algemeen directeur. De raad heeft grote waardering voor het elan waarmee de algemeen directeur en haar managementteam de organisatie aansturen. Het management is operationeel en financieel ‘in control’. Maar dat niet alleen: de energie, bezieling en doortastendheid werken inspirerend en motiverend. En ook dat draagt bij aan een robuuste Nederlandse Staatsloterij. Een groot compliment voor management en medewerkers is hier op zijn plaats. Samenstelling raad van commissarissen De raad van commissarissen van de Nederlandse Staatsloterij bestaat uit vijf leden. De samenstelling van de raad is in 2008 ongewijzigd gebleven. De raad wordt gevormd door de heer drs. H.H. Meijer RA (voorzitter), de heer mr. W.F.C. Stevens, de heer drs. J.E. Lagerweij, mevrouw prof. dr. H.M. Prast en de heer drs. J.A. Kamps.
14
Nederlandse Staatsloterij
Bericht van de raad van commissarissen
Jaarrekening Hierbij biedt de raad de Staat der Nederlanden de jaarrekening van de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij over het boekjaar 2008 aan. De jaarrekening is door de algemeen directeur opgemaakt en na controle door KPMG Accountants N.V. voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring. De raad heeft de jaarrekening 2008 in de vergadering van 9 maart behandeld en voorzien van een preadvies. De raad adviseert de jaarrekening vast te stellen in overeenstemming met het voorstel van de algemeen directeur. De raad stelt voor de algemeen directeur te dechargeren voor het in 2008 gevoerde beleid en de raad te dechargeren voor het toezicht daarop. In overeenstemming met de statuten dient de minister van Financiën de jaarrekening vast te stellen in een gezamenlijke vergadering met de raad en het managementteam van de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij. Deze vergadering vindt plaats op 26 maart 2009. Den Haag, 9 maart 2009 Drs. H.H. Meijer RA Voorzitter raad van commissarissen
Corporate governance
Met ingang van het boekjaar 2007 rapporteert de Nederlandse Staatsloterij vrijwillig over de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code (de Code). Hiermee wordt ook invulling gegeven aan het beleid inzake corporate governance, zoals dit geldt voor staatsdeelnemingen. Naleving en handhaving van de Code De Nederlandse Staatsloterij past per eind 2008 vrijwel alle principes en best practices van de Code toe, voor zover van toepassing. De positie van de minister van Financiën bij de Nederlandse Staatsloterij is, waar relevant, gehanteerd voor de invulling van bepalingen betreffende de algemene vergadering van aandeelhouders. Belangrijke partijen binnen de corporate governance van de Nederlandse Staatsloterij zijn de statutair bestuurder (de algemeen directeur), de raad van commissarissen (de raad) en de minister van Financiën. Algemeen directeur De statutair bestuurder (algemeen directeur) wordt benoemd door de raad, na voorafgaande goedkeuring van de minister van Financiën. De benoeming vindt plaats voor een periode van maximaal drie jaar. De algemeen directeur is belast met het besturen van de Nederlandse Staatsloterij. Dit houdt in dat zij verantwoordelijk is voor het opstellen en uitvoeren van de strategie, het beleid en de realisatie van de geformuleerde doelstellingen. De algemeen directeur legt hierover verantwoording af aan de raad van commissarissen en aan de minister van Financiën. Daarbij heeft de minister van Financiën de bevoegdheid de algemeen directeur aanwijzingen te geven ten aanzien van de algemene lijnen van het te voeren financiële beleid.
Raad van commissarissen De leden van de raad worden op voordracht van de raad benoemd door de minister van Financiën. De raad heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de algemeen directeur en op de algemene gang van zaken in de Nederlandse Staatsloterij en staat de algemeen directeur met raad terzijde. De raad richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de Nederlandse Staatsloterij en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de onderneming betrokkenen af. Voor bepaalde besluiten van de algemeen directeur van de Nederlandse Staatsloterij dient de raad vooraf expliciet goedkeuring te geven. De raad doet een voorstel voor het bezoldigingsbeleid van de statutair bestuurder, waarna de minister van Financiën dit vaststelt. Binnen dit beleid stelt de raad het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden vast. De beloning en onkostenvergoeding voor de leden van de raad worden, na voorafgaande toestemming van de minister van Financiën, aan de raad toegekend. Sinds 2002 heeft de raad als deelcommissie het audit committee ingesteld. De belangrijkste aandachtsgebieden zijn: de strategie en de daaruit voortvloeiende risico’s voor de Nederlandse Staatsloterij, de kwaliteit van de interne beheersing en sturing, de kwaliteit van de (interne en externe) verslaggeving en de naleving van wet- en regelgeving. Minister van Financiën Zoals eerder is aangegeven, benoemt de minister van Financiën, op voordracht van de raad, de leden van de raad en dient voor de benoeming van de algemeen directeur zijn goedkeuring te zijn verkregen. Daarnaast stelt de minister van Financiën het bezoldigingsbeleid voor de algemeen directeur vast en dient hij toestemming te verlenen voor de toe-
Jaarverslag 2008
15
kenning van een beloning aan de leden van de raad. Tevens worden de jaarrekening alsmede het van de omzet af te dragen percentage aan de overheid, op voorstel van de raad, door de minister van Financiën vastgesteld. Wijzigingen in de statuten behoeven de goedkeuring van zowel de raad als de minister van Financiën.
•
•
Afwijkingen van de Code De toepassing van de Code door de Nederlandse Staatsloterij wijkt, per eind 2008, enigszins af van de bestpracticebepalingen. Het betreft de volgende onderwerpen: • In het reglement voor de raad zijn geen regels opgenomen ten aanzien van het bezit van en transacties in effecten door commissarissen en de algemeen directeur (II.2.6 & III.7.3 van de Code). De reikwijdte van de Code gaat voor de specifieke situatie te ver en vormt een te grote inbreuk op de beleggingsvrijheid van de betrokkenen. Wél zijn in dit reglement regels opgenomen over tegenstrijdige belangen. • De raad is van mening dat deelcommissies inzake remuneratie (III.5.10 t/m III.5.12 van de Code) alsmede selectie en benoeming (III.5.13 van de Code) niet nodig zijn, gezien de beperkte omvang van het managementteam. De bestpracticebepalingen van de Code worden nu ingevuld door de voltallige raad.
Hoofdlijnen interne beheersing De Nederlandse Staatsloterij ziet de volgende elementen als belangrijke onderdelen van haar interne beheersing: • De algemeen directeur stelt jaarlijks een beleidsplan op, dat door de raad wordt goedgekeurd. Ook wordt jaarlijks de begroting opgesteld. De raad stelt deze, na overleg met de minister van Financiën, vast. De raad controleert of de algemeen directeur zich aan de begroting houdt.
•
•
•
•
De algemeen directeur herijkt periodiek de strategie en betrekt hierbij een belangrijk deel van de organisatie. Hieruit worden verschillende acties gedefinieerd, waarvan het managementteam de voortgang bewaakt. Jaarlijks voert de Nederlandse Staatsloterij een bedrijfsbrede risicoanalyse uit. Deze richt zich op de belangrijkste strategische, financiële en operationele risico’s. Het managementteam stelt acties op om de risico’s tot een acceptabel niveau te mitigeren. Gedurende het jaar wordt de opvolging van de acties gemonitord en wordt de actualiteit van de risicoanalyse bewaakt. Alle processen zijn op uniforme wijze beschreven en vastgelegd; per proces zijn de belangrijkste risico’s en controlemaatregelen benoemd. De actualiteit van de processen wordt bewaakt. De belangrijkste controlemaatregelen van de Nederlandse Staatsloterij zijn opgenomen in een Key Control Framework. De werking van deze controlemaatregelen worden periodiek getoetst. Voor eventuele tekortkomingen worden vervolgens acties geformuleerd. De opvolging van de acties wordt gemonitord. Maandelijks sluit de afdeling Financiën per spelcyclus de geldstromen en lotbeweging op elkaar aan. Indien verschillen worden geconstateerd, volgt een analyse en worden acties gedefinieerd om eventuele geconstateerde verschillen in de toekomst te voorkomen. De afdelingen Internal Audit en Financiën toetsen door het uitvoeren van verbijzonderde controles continu de werking van een aantal belangrijke procedurele en financiële controles.
Niets moet, alles kan Gisteren lag het Staatslot nog gewoon op de fruitschaal of zat het scheef gevouwen in een portemonnee. Vandaag is het een miljoen euro waard of is er misschien wel de Jackpot op gevallen. Elke maand gebeurt het weer. Winnaars van de Staatsloterij ontvangen en ze begeleiden in de eerste momenten van hun nieuwe leven is het mooiste wat er is. Vol emotie en na een slapeloze nacht steeds de vraag of het echt waar is. Het is echt waar, champagne! Het eerste advies is altijd om rustig aan te doen en goed na te denken. Over dromen en over adviezen. Niets moet en alles kan.
16
Nederlandse Staatsloterij
Arjan van ’t Veer Prijswinnaarsbegeleider
Jaarverslag 2008
17
•
•
De afdeling Internal Audit voert minimaal één keer in de vier jaar geïntegreerde audits uit gericht op de bedrijfsprocessen, geautomatiseerde systemen en naleving van wet- en regelgeving. Jaarlijks worden tevens lopende projecten en bijzondere risico’s geselecteerd waarop een audit wordt uitgevoerd. Internal audit en het managementteam evalueren wekelijks het opvolgen van aanbevelingen uit audits. De algemeen directeur maakt de jaarrekening en het jaarverslag op. Na bespreking met de raad wordt de jaarrekening door de raad voorzien van een preadvies. De jaarrekening wordt vastgesteld door de minister van Financiën.
Risicofactoren De Nederlandse Staatsloterij is blootgesteld aan een scala van risico’s die de activiteiten zouden kunnen beïnvloeden. Deze risico’s zijn onder te verdelen in met name strategische en operationele risico’s. Jaarlijks wordt een risicoanalyse uitgevoerd door de algemeen directeur; deze wordt besproken in het audit committee. Strategische risico’s Wijzigingen in wet- en regelgeving vormen het voornaamste strategische risico waarmee de Nederlandse Staatsloterij geconfronteerd kan worden. In het bijzonder wijzigingen in het kansspelbeleid van de Nederlandse overheid kunnen in belangrijke mate invloed hebben op de aard en omvang van de activiteiten van de Nederlandse Staatsloterij. Om bovenstaand risico te beperken zijn een aantal maatregelen doorgevoerd. Een goede, open relatie met het Ministerie van Financiën, het Ministerie van Justitie en het College van toezicht op de kansspelen, alsmede de overige kansspelaanbieders in Nederland, moet ertoe leiden dat wijzigingen in wetten en regelgeving niet onverwachts optreden. Door de geldende weten regelgeving strikt na te leven, transparantie naar de consument te betrachten en als maatschappelijk verantwoorde onderneming te acteren, worden de strategische risico’s zo veel mogelijk beperkt. Operationele risico’s De belangrijkste operationele risico’s zijn gelegen in de betrouwbaarheid en continuïteit van het loterijsysteem. Het onvoldoende functioneren van het huidige loterijsysteem heeft directe invloed op de kwaliteit van de operationele processen, zoals de verkoop
18
Nederlandse Staatsloterij
Corporate governance
van loten en het tijdig uitkeren van prijzen. De vervanging van de huidige loterijsystemen die onvoldoende mogelijkheden bieden om te voldoen aan de strategische doelstellingen, is een specifiek risico. De organisatie heeft ter beperking van de risico’s die samenhangen met de vervanging van de huidige loterijsystemen een projectstructuur ingericht om het verandertraject beheerst uit te voeren. Binnen deze structuren zijn de relevante interne en externe partijen vertegenwoordigd en is een specifieke rol toebedeeld aan risicomanagement en kwaliteitsborging. Implementatie is gepland eind 2009. De economische ontwikkelingen in de wereld kunnen een groot effect hebben op de financiële resultaten. Momenteel is er niet of nauwelijks een voorspelling te doen van de effecten op de loterijmarkt. In het jaarplan voor 2009 is een buffer gevormd waarmee de organisatie anticipeert op een mogelijk teruglopende omzet. Risicobeheersing Het beheersen van de risicofactoren is een integraal onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering. Hiertoe heeft de Nederlandse Staatsloterij een risicobeheersings- en controlesysteem opgesteld. In 2008 is het risicobeheersings- en controlesysteem versterkt door een periodieke beoordeling van de juiste werking van de belangrijkste controlemaatregelen (Key Control Framework). Ultimo 2008 zijn alle controlemaatregelen getoetst en zijn acties geformuleerd om eventuele tekortkomingen weg te nemen. Deze toetsing is een aanvulling op de interne audits die roulerend voor de bedrijfsprocessen plaatsvinden. Eind 2008 is een evaluatie van de status van het risicobeheersings- en controlesysteem uitgevoerd waarbij het COSO-raamwerk als leidraad is gehanteerd. Op grond van deze evaluatie is de algemeen directeur van mening dat het interne risicobeheersingsen controlesysteem ultimo 2008 adequaat en effectief functioneerde en dat er geen sprake is van materiële onjuistheden in de financiële verslaggeving en dat zich geen materiële fraude heeft voorgedaan. De uitkomsten uit de uitgevoerde evaluatie zijn besproken met het audit committee en de raad van commissarissen. Hoe goed het risicobeheersingsmodel ook is opgezet, het managementteam realiseert zich dat dit nooit de absolute zekerheid biedt, dat de doelstellingen van de onderneming worden bereikt.
Managementteam
Y.R.C. (Yvonne) van Oort (1953)
Ir. F.J. (Frank) Vogt MBA (1966)
Algemeen directeur en enig statutair bestuurder
Manager Operatie
Ir. E.C.J.M. (Elyan) Zegers CMA (1968)
Mr. J. (Joris) van Dijk (1974)
Manager Financiën
Manager Marketing & Sales
Jaarverslag 2008
19
Raad van commissarissen
(alle commissarissen zijn benoemd voor een termijn van drie jaar)
drs. H.H. Meijer RA (1944) benoemd per 27 april 2005 Voorzitter (sinds 15 maart 2007)
– Voorzitter Bestuur Stichting Nedlloyd Pensioenfonds – Voorzitter Raad van Toezicht Amphia Ziekenhuis – Voorzitter Raad van Toezicht Rotterdamse Schouwburg – Lid Bestuur Stichting Preferente Aandelen Heijmans – Lid Raad van Commissarissen
Prof. dr. H.M. Prast (1955) benoemd per 1 oktober 2007 Lid audit committee (sinds 1 oktober 2007)
Kuijpers Installaties – Rabo-Netspar Hoogleraar Persoonlijke Financiële Planning, Universiteit van Tilburg – Decaan NSOB leergang financiële crisis – Lid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
mr. W.F.C. Stevens (1938)
– Lid bestuur De Baak Management Centrum VNO NCW
benoemd per 1 september 2004
– Lid bestuur Nibud
Vice-voorzitter (sinds 15 maart 2007)
– Lid bestuur De Gouden Ganzenveer – Lid Raad van Toezicht Bureau Promotie Podiumkunsten
– Advocaat en belastingadviseur
– Lid Raad van Advies Actuarieel Genootschap
– Commissaris Aegon NV – Commissaris N.V. Luchthaven Schiphol – Commissaris TBI Holdings B.V. – Commissaris Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland
drs. J.A. Kamps (1952)
(Holland Casino)
benoemd per 1 oktober 2007
– Voorzitter Raad van Toezicht Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam – Vice-voorzitter Het Concertgebouw Fonds
– Voorzitter Algemene Bond voor Uitzendondernemingen – Voorzitter Kenniscentrum CrossOver – Kroonlid Sociaal Economische Raad – Lid Adviescollege Toetsing Administratieve lasten – Commissaris Eurindustrial
drs. J.E. Lagerweij (1947)
– Commissaris FD Mediagroep
benoemd per 1 maart 2006
– Voorzitter MOGroep Jeugdzorg
Voorzitter audit committee
– Lid Raad van Toezicht SITA
(sinds 15 maart 2007)
– Lid Raad van Toezicht ASN – Columnist Het Financieele Dagblad
– Algemeen directeur Sperwer Groep – Commissaris Quantore Europe B.V. – Commissaris Cool Cat Fashion B.V. – Commissaris Beerens Groep – Commissaris SNS REAAL
20
Nederlandse Staatsloterij
Jaarrekening 2008 Balans per 31 december 2008 Winst- en verliesrekening 2008 Kasstroomoverzicht 2008 Toelichting op de jaarrekening 2008 Toelichting op de balans per 31 december 2008 Toelichting op de winst- en verliesrekening 2008
22 24 25 26 29 35
Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake de afdrachtplicht aan de Staat der Nederlanden en de resultaatbestemming Resultaatbestemming Accountantsverklaring
39 39 40
Jaarverslag 2008
21
Balans per 31 december 2008
(alle bedragen x € 1.000)
Activa
2008
2007
430 430
1.532 1.532
1.325 547 1.872
1.436 803 2.239
583 359 942
475 354 829
3.244
4.600
60.621 – 3.477 64.098
61.682 4.728 6.282 72.692
Liquide middelen
160.797 160.797
137.236 137.236
Som der vlottende activa
224.895
209.928
Totaal activa
228.139
214.528
Vaste activa Immateriële vaste activa Zelfontwikkelde software
Materiële vaste activa Hardware automatisering Overige vaste materiële activa
Financiële vaste activa Uitgestelde belastingvordering Overige financiële vaste activa
Som der vaste activa
Vlottende activa Vorderingen Debiteuren Rekening-courant Ministerie van Financiën Overlopende activa
22
Nederlandse Staatsloterij
Passiva
2008
2007
430 39.364 3.875 43.669
1.532 30.496 13.960 45.988
1.104
846
107.626 2.494 25.246 15.983 2.672 29.345 183.366
90.909 6.271 21.014 20.736 – 28.764 167.694
228.139
214.528
Eigen vermogen Wettelijke reserve Overige reserve Onverdeelde winst
Voorzieningen Kortlopende schulden Nog uit te keren prijzen Crediteuren Belastingen en sociale premies Overige schulden Rekening-courant Ministerie van Financiën Vooruitontvangen inleggelden
Totaal passiva
Jaarverslag 2008
23
Winst- en verliesrekening 2008
(alle bedragen x € 1.000)
2008 Netto-omzet Netto-inleggelden Nettoprijzen Kansspelbelasting
826.167 509.273 44.531
Niet-afgehaalde prijzen Brutomarge Verkoopkosten Provisie Marketingkosten Overige verkoopkosten
553.804
512.554
5.204 277.567
5.300 265.148
23.689 33.198 3.795 72.014
60.682
8.554
10.242
10.912 18.446 7.187
15.894 13.225 8.980 36.545
38.099
Diverse baten en lasten Som der operationele kosten
23.653 140.766
– 109.023
Netto-omzetresultaat Resultaat TicketBox Financiële baten Resultaat vóór belastingen en vóór afdracht
136.801 –153 5.174 141.822
156.125 358 5.045 161.528
Belastingen resultaat Resultaat ná belastingen en vóór afdracht
36.165 105.657
41.361 120.167
Afdracht aan het Ministerie van Financiën
101.782
106.207
3.875
13.960
Resultaat ná belastingen en ná afdracht
24
772.402 476.498 36.056
26.550 40.062 5.402
Verwerkingskosten Algemene beheerkosten Automatiseringskosten Personeelskosten Overige algemene beheerkosten
2007
Nederlandse Staatsloterij
Kasstroomoverzicht 2008
(alle bedragen x € 1.000)
2008
2007
826.647 –510.632 –45.271 –113.875 3.983 –2.059 158.793
775.234 –479.845 –41.183 –89.458 5.275 –4.528 165.495
5.542 – –39.723
4.110 – –35.984
–100.535 –134.716 24.077
–110.959 –142.833 22.662
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten
– –516 –516
– –943 –943
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossingen op langlopende leningen Ontvangen uit langlopende vorderingen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom
– – – 23.561
– – – 21.719
137.236
115.517
160.797 23.561
137.236 21.719
Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangen inleggelden Betaling prijzengeld Betaling kansspelbelasting Betaling aan leveranciers en werknemers Ontvangen gelden overige activiteiten Betalingen inzake overige activiteiten Kasstroom bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Afgedragen vennootschapsbelasting Betaalde afdracht aan het Ministerie van Financiën Subtotaal Kasstroom uit operationele activiteiten
Beginstand liquide middelen per 1 januari Eindstand liquide middelen per 31 december Mutatie liquide middelen
Jaarverslag 2008
25
Toelichting op de jaarrekening 2008
Algemeen De Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij, hierna te noemen de Nederlandse Staatsloterij, heeft, voor zover dit in de Wet op de kansspelen is toegestaan, tot doel het organiseren van de staatsloterij, het organiseren en houden van andere kansspelen, het verlenen van diensten aan derden bij de organisatie van kansspelen en het in samenwerking met derden organiseren van kansspelen, alsmede al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Om dit doel te bewerkstelligen heeft de Nederlandse Staatsloterij zich in 2008, evenals in 2007, met de Staatsloterij en Dayzers op de markt begeven. Per 1 juli 2008 zijn de activiteiten inzake TicketBox beëindigd. De Nederlandse Staatsloterij hanteert bij de vaststelling van haar jaarrekening de bepalingen van Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Algemeen De waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling worden gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. In de statuten, die voor het laatst op 20 maart 2007 zijn gewijzigd, is vastgelegd dat door de minister van Financiën jaarlijks een afdrachtpercentage voor de Nederlandse Staatsloterij wordt vastgesteld. De voor- en slotafdracht aan het Ministerie van Financiën wordt gevormd door het afdrachtpercentage toe te passen op de netto-inleggelden. Voor het uiteindelijk gerealiseerde resultaat dat hoger of lager is dan de, op basis van het afdrachtpercentage, vastgestelde afdracht, wordt door het Ministerie van Financiën
26
Nederlandse Staatsloterij
een resultaatbestemming vastgesteld. In de statuten is de mogelijkheid tot het vormen van eigen vermogen voor de Nederlandse Staatsloterij opgenomen. Om een zodanig inzicht te verkrijgen dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent het vermogen en het resultaat van de staatsloterijactiviteiten, zijn de activiteiten van TicketBox niet integraal in de winst- en verliesrekening verantwoord. Het resultaat van TicketBox is onder een separate regel opgenomen. De gekozen presentatie van TicketBox verschaft meer inzicht in de winst- en verliesrekening voor de primaire gebruikers van de jaarrekening zoals bedoeld in artikel 362 lid 4 van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De reden hiervan is dat TicketBox een overige activiteit is, zoals bedoeld in artikel 13 van de statuten van de Nederlandse Staatsloterij, en dat hiervoor andere afspraken gelden inzake de resultaatafdracht aan de Staat der Nederlanden dan voor de staatsloterijproducten. De afwijkende presentatie van TicketBox heeft geen invloed op het resultaat na belastingen en na afdracht alsmede over het vermogen per 31 december. Voor een nader inzicht in de opbouw van het resultaat van TicketBox is in de toelichting op de winst- en verliesrekening een verkorte winst- en verliesrekening opgenomen.
Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta’s De rapporteringvaluta van de jaarrekening van de Nederlandse Staatsloterij is de euro (€). De uit transacties in vreemde valuta’s voortvloeiende kosten en opbrengsten worden omgerekend tegen de valutakoers die gold op het moment van betaling dan wel ontvangst. Bezittingen en schulden in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de dan geldende wisselkoers op balansdatum. Koersverschillen worden onder de rubriek financiële baten en lasten ten gunste respectievelijk ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met lineaire afschrijvingen en eventuele duurzame waardeverminderingen. De geactiveerde immateriële activa worden na ingebruikname in vijf jaar volgens het lineaire systeem afgeschreven. Uitgaven voor zelfontwikkelde software worden geactiveerd voor zover deze betrekking hebben op commercieel haalbaar geachte en technisch uitvoerbare activiteiten. Van deze activiteiten moet voldoende waarschijnlijk zijn dat deze investeringen zullen leiden tot toekomstige economische voordelen. De uitgaven verantwoord onder de zelfontwikkelde software omvatten voornamelijk de externe kosten voor het zelf laten ontwikkelen van software, ingekochte (maat)software, het testen en de hieraan direct toe te rekenen uitgaven. De overige kosten voor zelfontwikkelde software worden direct ten laste van het resultaat gebracht in de periode waarin deze zijn gemaakt. Voor het nog niet afgeschreven deel van de geactiveerde zelfontwikkelde software wordt een wettelijke reserve gevormd. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met lineaire afschrijvingen en duurzame waardeverminderingen. Jaarlijks worden de materiële vaste activa beoordeeld op duurzame waardeverminderingen. Alleen de direct aan deze materiële vaste activa toe te rekenen externe uitgaven worden geactiveerd. De geactiveerde hardware worden na ingebruikname in vijf jaar, volgens het lineaire systeem afgeschreven. De overige, vaste materiële activa worden na ingebruikname in drie of vijf jaar, afhankelijk van de verwachte technische levensduur, volgens het lineaire systeem afgeschreven. Financiële vaste activa Verstrekte leningen zijn opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte waardeverminderingen. Kapitaalbelangen waarbij de Nederlandse Staatsloterij geen invloed van betekenis heeft op het te voeren beleid worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde indien deze duurzaam lager is.
Overige financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De immateriële, materiële en financiële vaste activa worden verantwoord in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Volgens deze grondslagen dienen activa met een lange levensduur te worden beoordeeld op een duurzame waardevermindering wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De beoordeling van de duurzame waardevermindering vindt plaats door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de hoogste van de directe opbrengstwaarde en de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde, onder aftrek van een waardevermindering voor verwachte oninbaarheid. Deze waardeverminderingen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas-, bank- en girosaldi en deposito’s. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare en feitelijke verplichtingen die op balansdatum aanwezig zijn en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten. Personeelsvoorzieningen De pensioenvoorzieningen die kwalificeren als toegezegd-pensioenregelingen, worden berekend in overeenstemming met de ‘projected unit credit method of actuarial cost allocation’. Volgens deze methode wordt de contante waarde van de pensioenverplichtingen en overige personeelsverplichtingen bepaald op basis van het aantal actieve dienstjaren tot aan balansdatum, het geraamde salarisniveau op het moment van de verwachte pensioneringsdatum en de marktrente op hoogwaardige ondernemingsobligaties.
Jaarverslag 2008
27
De pensioenlasten van toegezegd-pensioenregelingen bestaan uit het deel van de mutatie van de contante waarde van de toegerekende pensioenaanspraken, de toe te rekenen interest, de verwachte opbrengsten van fondsbeleggingen, alsmede rechten op vergoedingen, de toe te rekenen actuariële resultaten, de toe te rekenen lasten over verstreken diensttijd en het toe te rekenen effect van inperking of beëindiging van regelingen. Bijdragen in pensioenregelingen door medewerkers in pensioenregelingen worden hierop in mindering gebracht. De gehanteerde disconteringsvoet voor de contantewaardeberekeningen is gebaseerd op rentetarieven van hoogwaardige ondernemingsobligaties waarvan de looptijd ongeveer overeenkomt met de looptijd van de pensioenverplichting. De nog niet in het resultaat verwerkte actuariële resultaten worden aan de gemiddelde resterende diensttijd van medewerkers toegerekend voor dat deel dat buiten de corridor (10% van de hoogste van de pensioenverplichtingen en fondsbeleggingen) valt. Jaarlijks worden actuariële berekeningen opgesteld door een externe actuaris. Inzake toegezegde-bijdrageregeling worden verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen als last verantwoord in de winst- en verliesrekening wanneer de bijdrage verschuldigd is. Resultaat De netto-inleggelden worden verantwoord in de periode waarin de trekking is verricht. Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-inleggelden van de in het boekjaar gehouden loterijen, onder aftrek van de nettoprijzen, de over de brutoprijzen geheven kansspelbelasting en de aan deze loterijen toe te rekenen kosten die, gezien het tijdstip van de tegenprestatie, aan het boekjaar zijn toe te rekenen. De door deelnemers opgebouwde Jackpot van de Staatsloterij, die ultimo boekjaar nog niet is uitbetaald, is opgenomen onder de post nog uit te keren prijzen.
28
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de jaarrekening 2008
Prijzen die één jaar na de trekking nog niet zijn opgehaald, vallen vrij ten gunste van de brutomarge onder de post niet-afgehaalde prijzen. Over deze prijzen behoeft geen kansspelbelasting te worden afgedragen. De als incentive verstrekte gratis loten worden niet als netto-inleggelden verantwoord en derhalve ook niet als onderdeel van de operationele kosten. In de statuten zijn bepalingen opgenomen betreffende de afdracht van de Nederlandse Staatsloterij aan het Ministerie van Financiën. In deze bepalingen is ruimte gecreëerd voor de vorming van eigen vermogen. Vennootschapsbelasting De belastingen over de resultaten omvatten zowel de op korte termijn te betalen en te ontvangen belastingen als de latente belastingen, rekening houdend met fiscale faciliteiten en niet-aftrekbare kosten. Voor zover fiscale waarderingen afwijken van de vermelde waarderingsgrondslagen en daaruit uitgestelde belastingverplichtingen voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen een voorziening voor uitgestelde belastingvorderingen getroffen, berekend tegen het actuele belastingpercentage. Actieve latenties worden gewaardeerd indien in redelijkheid mag worden aangenomen dat realisatie te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Uitgestelde belastingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde en tegen het belastingtarief waartegen zij vermoedelijk worden geëffectueerd. Kasstroomoverzichten Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode. Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening heeft de directie, overeenkomstig algemeen geldende grondslagen, bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die medebepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken.
Toelichting op de balans per 31 december 2008
(alle bedragen x € 1.000, tenzij anders vermeld)
Immateriële vaste activa Hieronder volgt het verloop van de immateriële vaste activa. Zelfontwikkelde software
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Stand per 1 januari 2008
22.691 –21.159 1.532
In gebruik genomen Investeringen Afschrijvingen Stand per 31 december 2008
0 0 –1.102 430
De immateriële vaste activa betreffen voornamelijk geactiveerde uitgaven inzake de aanschaf en ontwikkeling van software ten behoeve van het terminalnetwerk voor de verkooppunten en de internetsites van de Nederlandse Staatsloterij.
Materiële vaste activa Hieronder volgt het verloop van de materiële vaste activa.
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Stand 1 januari 2008 In gebruik genomen Investeringen Afschrijvingen Stand per 31 december 2008
Overige
Totaal
Hardware
materiële
materiële
automatisering
vaste activa
vaste activa
44.757 –43.321 1.436
19.082 –18.279 803
63.839 –61.600 2.239
0 477 –588 1.325
0 39 –295 547
0 516 –883 1.872
De materiële vaste activa betreffen voornamelijk investeringen in hardware ten behoeve van de continuïteit van de technische infrastructuur.
Jaarverslag 2008
29
Financiële vaste activa Hieronder volgt het verloop van de financiële vaste activa. Uitgestelde
Totaal
belasting-
financiële
vordering
Overige
vaste activa
Stand per 1 januari 2008
475
354
829
Toevoeging Onttrekking Stand per 31 december 2008
108 0 583
5 0 359
113 0 942
Uitgestelde belastingvordering De uitgestelde belastingvordering betreft de tot waardering gebracht tijdelijke verschillen tussen de fiscale waardering en de commerciële waardering. Overige Dit betreft een verstrekte lening in het kader van leasecontracten voor de aanschaf van auto’s. De looptijd is gemiddeld iets minder dan vijf jaar en er is geen rente in rekening gebracht. Deelnemingen Amsterdam ArenA c.v. gevestigd te Amsterdam Deze post betreft een foundership in de commanditaire vennootschap van 11,1 procent ten bedrag van € 1.134.000. Gelet op de toenmalige verliezen is de participatie volledig afgewaardeerd. Amsterdam ArenA Ticketing B.V. De Nederlandse Staatsloterij is 100% aandeelhouder van deze vennootschap. Deze vennootschap heeft in 2008 geen activiteiten ontplooid.
Debiteuren Onder debiteuren zijn de vorderingen op de verkooppunten opgenomen. Deze hebben alle een looptijd korter dan één jaar.
Overlopende activa Het betreft hier vooruitbetaalde kosten voor de loterijtrekkingen van 2009 en waarborgsommen met een looptijd langer dan één jaar.
30
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de balans per 31 december 2008
Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kasgelden, bank- en girotegoeden waarover de Nederlandse Staatsloterij vrij kan beschikken, behoudens de middelen die zijn vastgelegd in deposito’s. Het depositosaldo bedraagt ultimo 2008 € 55,0 miljoen, met een looptijd van zes of twaalf maanden.
Eigen vermogen Hieronder volgt het verloop van het eigen vermogen.
Stand per 1 januari 2007 Mutaties 2007 Resultaatbestemming 2006 Additionele afdracht Mutatie wettelijke reserve uit hoofde van zelfontwikkelde software en verrekening verliessaldo niet-vergunde activiteiten Resultaat 2007 Stand per 31 december 2007 Mutaties 2008 Resultaatbestemming 2007 Additionele afdracht Mutatie wettelijke reserve uit hoofde van zelfontwikkelde software en verrekening verliessaldo niet-vergunde activiteiten Resultaat 2008 Stand per 31 december 2008
Wettelijke
Overige
Onverdeeld
reserve
reserve
resultaat
Totaal
4.485
20.695
8.981
34.161
0 0
6.848 0
–6.848 –2.133
0 –2.133
–2.953 0 1.532
2.953 0 30.496
0 13.960 13.960
0 13.960 45.988
0 0
7.766 0
–7.766 –6.194
0 –6.194
–1.102 0 430
1.102 0 39.364
0 3.875 3.875
0 3.875 43.669
Wettelijke reserve Voor de zelfontwikkelde software wordt een wettelijke reserve gevormd ter hoogte van de geactiveerde ontwikkelingskosten. Deze wettelijke reserve valt vrij via de afschrijvingen op deze geactiveerde ontwikkelingskosten. De wettelijke reserve wordt gevormd uit de overige reserve. Onverdeeld resultaat Het voorstel van de directie is om, van het resultaat ná belastingen en ná afdracht ad € 3.875.000, € 1.514.000 toe te voegen aan de overige reserve en € 2.361.000 additioneel af te dragen aan het Ministerie van Financiën.
Jaarverslag 2008
31
Voorzieningen Hieronder volgt het verloop van de voorzieningen.
Stand per 1 januari 2008 Betaling premie In winst- en verliesrekening opgenomen pensioenlasten Ontvangen premies Onttrekking Toevoeging Resultaat uit inperking en afwikkeling Stand per 31 december 2008
(Pre-)
Andere
VUT-
pensioen-
uitgestelde
Totaal voor-
voorziening
voorziening
beloningen
zieningen
629
10
207
846
0 0 0 –194 200 0 635
–1.094 1.404 114 0 0 0 434
–8 20 0 0 0 –184 35
–1.102 1.424 114 –194 200 –184 1.104
De pensioenverplichtingen hebben een langlopend karakter. Jaarlijks wordt circa € 250.000 uitgekeerd aan pensioengerechtigden. In de balans opgenomen pensioenvoorziening
Contante waarde toegekende pensioenaanspraken Reële waarde fondsbeleggingen Tekort (overschot) in het fonds Nog niet geamortiseerde actuariële resultaten (Netto) pensioenvoorziening
31 december 2008
1 januari 2008
23.673 15.843 7.830 7.396 434
20.303 17.784 2.519 2.509 10
Bij de bepaling van de voorziening is rekening gehouden met de volgende actuariële grondslagen over 2008.
Disconteringsvoet Verwacht rendement fondsbeleggingen Toekomstige salarisstijgingen Indexatie van pensioenuitkeringen Sterftetafels
32
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de balans per 31 december 2008
31 december 2008
1 januari 2008
5,10% 5,20% 2,00% 1,90% Pensioentafel ’06, 0/0
5,40% 5,20% 2,00% 1,90% Pensioentafel ’06, 0/0
In de winst- en verliesrekening opgenomen pensioenlast
Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten Rente over de verplichting Verwacht rendement op fondsbeleggingen Afschrijving actuariële resultaten 2007 Overige kosten Totaal
(Pre-)
Andere
pensioen-
uitgestelde
voorziening
beloningen
Totaal
666 1.082 –841 0 497 1.404
13 7 0 0 0 20
679 1.089 –841 0 497 1.424
De andere uitgestelde personeelsbeloningen hebben betrekking op de jubileumregeling en de overlijdensuitkering. De pensioenlast voor de toegezegde-bijdrageregeling bedraagt € 88.000. De totale pensioenlasten van € 1.512.000 zijn verantwoord onder de personeelskosten in de winst- en verliesrekening.
Nog uit te keren prijzen Onder deze post zijn opgenomen alle nog niet afgehaalde prijzen van loterijen in 2008 voor een bedrag van € 107,6 miljoen (2007: 90,9 miljoen).
Belastingen en sociale premies Hieronder volgt de specificatie van deze post.
Vennootschapsbelasting Omzetbelasting Loonbelasting Kansspelbelasting Subtotaal belastingen Sociale lasten Subtotaal sociale premies Totaal
2008
2007
2.087 –18 187 22.916 25.172
5.170 2 226 15.586 20.984
74 74
30 30
25.246
21.014
Jaarverslag 2008
33
Overige schulden Dit betreft met name de opgenomen verplichtingen voor de in het boekjaar geleverde, maar nog niet betaalde goederen en diensten.
Rekening-courant Ministerie van Financiën Hieronder volgt het verloop van de rekening-courant met het Ministerie van Financiën. Stand per 1 januari 2008
4.728
Additionele afdracht uit resultaatbestemming 2007 Voor- en slotafdracht 2008 Verrekening vennootschapsbelasting staatsloterijactiviteiten Voorafdracht 2008 Verrekening voorlopige aanslag vennootschapsbelasting Verrekening stand per 1 januari 2008 Verrekening resultaatbestemming 2007 Afgedragen in 2008 Stand per 31 december 2008
–6.193 –137.946 36.204 138.793 –39.723 –4.728 6.193 100.535 –2.672
Vooruitontvangen inleggelden Dit zijn reeds ontvangen inleggelden van loterijen die in het volgende boekjaar zullen plaatsvinden.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De financiële verplichtingen voortvloeiende uit langlopende overeenkomsten uit hoofde van huurcontracten, media-uitingen, verbintenissen voor het uitvoeren van backoffice-activiteiten en het onderhoud van hard- en software bedragen in 2008 € 11.525.000 (2007: € 18.051.000). Meer dan
Financiële verplichtingen uit langlopende overeenkomsten
Tot 1 jaar
2 – 5 jaar
5 jaar
4.296
7.229
0
In 2008 is een langlopende overeenkomst afgesloten met Intralot N.V. Deze organisatie draagt zorg voor de ontwikkeling, implementatie en het beheer van het nieuwe loterijsysteem. De implementatie is gepland eind 2009. De hieruit voortvloeiende financiële verplichtingen zijn nog niet gekwantificeerd, aangezien de omvang afhankelijk is van variabele factoren én de overeenkomst, onder bepaalde omstandigheden, tussentijds beëindigd kan worden. De Nederlandse Staatsloterij heeft bankgaranties afgegeven ter grootte van € 10.017.000 (2007: € 10.017.000). Naar aanleiding van de afwikkeling van de procedure met EWLH is de bankgarantie per 9 januari ingetrokken.
34
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de balans per 31 december 2008
Toelichting op de winsten verliesrekening 2008
Netto-omzet Netto-inleggelden De netto-inleggelden zijn in 2008 met € 53,8 miljoen gestegen ten opzichte van de netto-inleggelden van 2007. Deze omzet is gerealiseerd door netto-inleggelden van het product Staatsloterij ad € 776,9 miljoen (2007: € 719,5 miljoen) en de netto-inleggelden van het product Dayzers ad € 49,3 miljoen (2007: € 52,9 miljoen). Nettoprijzen en kansspelbelasting Aan nettoprijzen en kansspelbelasting is over 2008 € 553,8 miljoen verwerkt (2007: € 512,6 miljoen). Een stijging van € 41,2 miljoen. Het uitkeringspercentage (prijzengeld en kansspelbelasting) is van 66,4% in 2007 gestegen naar 67,0% in 2008. Niet-afgehaalde prijzen De post ‘niet-afgehaalde prijzen’ betreft de verjaring van prijsloten van, in 2007, georganiseerde loterijen. Brutomarge De brutomarge (netto-inleggelden, verminderd met nettoprijzen en kansspelbelasting, en vermeerderd met niet-afgehaalde prijzen) steeg in 2008 met € 12,4 miljoen naar € 277,6 miljoen. Verkoopkosten In de post verkoopkosten zijn de betaalde provisie aan verkooppunten, kosten van media-uitingen, direct marketing, promotiekosten, klantenservice en overige marketing- en verkoopkosten opgenomen. De hogere omzet in het contante verkoopkanaal leidt tot hogere provisiekosten. De hogere marketingkosten zijn met name veroorzaakt door aanpassingen van het product Dayzers in 2008. Verwerkingskosten In deze post zijn de kosten van het betalingsverkeer, het lotpapier, de dataverwerking en lotnummercorrespondentie ten behoeve van de girale omzet opgenomen. Algemene beheerkosten In de algemene beheerkosten zijn onder andere de kosten van automatisering, afschrijvingen, personeel, inhuur en projecten opgenomen. Automatiseringskosten In de post automatiseringskosten zijn de afschrijvingen opgenomen. De afschrijvingen van de immateriële vaste activa bedragen € 1,1 miljoen in 2008 (2007: € 3,0 miljoen). De afschrijvingen van de materiële vaste activa bedragen € 0,9 miljoen (2007: € 3,7 miljoen).
Jaarverslag 2008
35
Personeelskosten Ultimo 2008 waren er 124 medewerkers in dienst bij de Nederlandse Staatsloterij (2007: 130). Het gemiddeld aantal medewerkers bedroeg in 2008 125 (2007: 134). De daling is het gevolg van de reorganisatie welke begin 2008 heeft plaatsgevonden. De personeelsomvang ultimo 2008 is als volgt onder te verdelen naar de verschillende personeelssectoren.
Aantal medewerkers ultimo Marketing & Sales Operatie Financiën Staf Totaal
2008
2007
37 42 11 34 124
41 47 12 30 130
2008 125
2007 134
6.441 802 1.512 3.837 12.592 5.854 18.446
6.337 753 49 3.579 10.718 2.507 13.225
De personeelskosten kunnen als volgt worden gespecificeerd.
Gemiddeld aantal medewerkers Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige Subtotaal Inhuur Totaal
In 2007 is de overdracht van de pensioenregeling afgerond. De lagere kosten in 2007 zijn het resultaat uit inperking en afwikkeling ten gevolge van de omzetting van de eindloonregeling van het pensioen in een middelloonregeling en het beëindigen van de ziektekostenregeling voor gepensioneerden met ingang van januari 2007. Diverse baten en lasten De Nederlandse Staatsloterij was sinds 2003 in een juridische procedure verwikkeld met EWLH. EWLH vorderde daarin een forse schadeloosstelling uit hoofde van een samenwerkingsovereenkomst betreffende de ontwikkeling van een mobiele variant van de staatsloterij. In 2005 heeft de rechter de Nederlandse Staatsloterij veroordeeld om aan EWLH schade te vergoeden welke schade nader zou worden bepaald in een schadestaatprocedure. In 2008 is in hoger beroep het vonnis van 2005 herbevestigd. Mede naar aanleiding van de pleidooien in de schadestaatprocedure is door de Nederlandse Staatsloterij en EWLH overeenstemming bereikt over de schadeloosstelling. Resultaat TicketBox Per 1 juli 2008 zijn de activiteiten inzake TicketBox beeindigd. TicketBox verkocht voetbalkaarten en kaarten voor muziekevenementen en dance. Dit besluit is ingegeven door het feit dat de Nederlandse Staatsloterij zich geheel wil concentreren op het zo effectief en efficiënt mogelijk organiseren van loterijen. Onderstaande cijfers hebben dan ook betrekking op een verkoopperiode tot 30 juni.
36
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de winst- en verliesrekening 2008
Het aantal verkochte kaarten in het eerste halfjaar van 2008 bedroeg 742.145 stuks, tegenover 1.930.000 in geheel 2007. De brutowaarde van deze omzet was € 20,2 miljoen (in 2007: € 55,7 miljoen). TicketBox ontving daarvoor € 1,9 miljoen aan provisie. In de toerekening van de kosten aan TicketBox worden alleen de direct toewijsbare kosten toegerekend. De opbrengsten en kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd:
2008
2007
Provisie-opbrengst
1.895
5.130
Kosten Verkoop- en promotiekosten Automatiserings- en verwerkingskosten Resultaat TicketBox vóór belastingen
979 1.069 –153
2.477 2.295 358
Belastingen resultaat Resultaat TicketBox ná belastingen
39 –114
91 267
Financiële baten en lasten In deze post zijn de rentebaten en lasten opgenomen voortvloeiend uit de beschikbare en uitgezette liquide middelen. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren. Vennootschapsbelasting Het gewogen gemiddelde toepasselijke belastingtarief bedraagt 25,5% (2007: 25,6%). De belastinglast in de winsten verliesrekening over 2008 bedraagt € 36,2 miljoen. Voor- en slotafdracht aan het Ministerie van Financiën De voor- en slotafdracht is de met het Ministerie van Financiën overeengekomen afdracht over het boekjaar uit hoofde van de vergunde staatsloterijactiviteiten. Honoraria van de accountant Het honorarium van de accountant van de stichting over het boekjaar 2008 bedroeg € 189.000 (2007: € 183.000) en had betrekking op de door KPMG Accountants N.V. in rekening gebrachte honoraria inzake de controle van de jaarrekening en aan controle verwante opdrachten. Bezoldiging bestuurder en commissarissen Bezoldiging bestuurder Het beloningsbeleid heeft het aantrekken en behouden van goede bestuurders als uitgangspunt. Daarbij wordt gekeken naar vergelijkbare functies en organisaties qua omvang, risicoprofiel en complexiteit. Het uitgangspunt voor de arbeidsovereenkomst is dat de algemeen directeur wordt benoemd voor een termijn van drie jaar, met de mogelijkheid tot herbenoeming. Binnen de arbeidsovereenkomst is sprake van een vaste en een variabele beloning. Het vaste salaris, inclusief sociale lasten en vakantiebijslag, bedroeg in 2008 € 284.000. De pensioenregeling van de algemeen directeur is een toegezegde-bijdrageregeling, die over 2008 € 88.000 bedroeg.
Jaarverslag 2008
37
Ter realisering van de langetermijndoelstellingen is binnen de arbeidsovereenkomst met de algemeen directeur een driejaarlijkse prestatieafhankelijke bonus vastgesteld van € 100.000, die voor uitkering in aanmerking komt na vaststelling van de jaarrekening 2010. Het criterium voor het behalen van deze bonus is voornamelijk gebaseerd op de ontwikkeling van het marktaandeel en de implementatie van het nieuwe loterijsysteem. De raad beoordeelt of deze doelstelling is behaald, onder andere op basis van periodieke overleggen met de algemeen directeur, de uitkomsten van de vergaderingen van de raad, de rapportages van Internal Audit en de managementletters van de externe accountant. Voor nevenfuncties geldt een restrictief beleid conform de bepalingen van de Code. Aanvaarding van nevenfuncties behoeft schriftelijke goedkeuring van de raad.
2008
2007
284 48 88 0 420
273 0 88 100 461
Salaris, inclusief sociale lasten en vakantiebijslag Variabele beloning huidig verslagjaar Pensioenlasten Driejaarlijkse prestatieafhankelijke bonus Totaal
Bezoldiging commissarissen De bezoldiging van de voorzitter van de raad bedraagt € 23.000 per jaar. De overige leden ontvangen een honorering van € 15.500 per jaar. Alle leden van de raad hebben tevens recht op een onkostenvergoeding van € 1.500 per jaar. Er zijn en worden geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan leden van de raad. Onder de personeelskosten is begrepen de daadwerkelijke bezoldiging van de raad van commissarissen voor een bedrag van € 85.000 (2007: € 69.000). Den Haag, 9 maart 2009 Directie Y.R.C. van Oort Algemeen directeur en enig statutair bestuurder
Raad van commissarissen Drs. H.H. Meijer RA Voorzitter Mr. W.F.C. Stevens Drs. J.E. Lagerweij Drs. J.A. Kamps Prof. dr. H.M. Prast
38
Nederlandse Staatsloterij
Toelichting op de winst- en verliesrekening 2008
Overige gegevens
Statutaire bepalingen inzake de afdrachtplicht aan de Staat der Nederlanden en de resultaatbestemming
Resultaatbestemming Het voorstel van de directie is om, van het resultaat ná belastingen en ná afdracht ad € 3.875.000, € 1.514.000 toe te voegen aan de overige reserve en € 2.361.000 additioneel af te dragen aan het Ministerie van Financiën.
Omtrent de afdrachtplicht aan de Staat is in artikel 13 lid 2 vastgesteld: ‘Aan de Staat der Nederlanden (de Staat) wordt jaarlijks afgedragen het afdrachtpercentage over de gerealiseerde omzet van de Staatsloterij, na aftrek van de over het boekjaar te betalen vennootschapsbelasting (de afdracht).’ In artikel 13 lid 3 is opgenomen op welke wijze een eventueel hoger resultaat wordt verwerkt: ‘De Minister van Financiën bepaalt jaarlijks, bij vaststelling van de jaarrekening, welk deel van het restresultaat, zijnde de omzet van de Staatsloterij verminderd met de prijzen, de kosten, de vennootschapsbelasting en de afdracht, aan het eigen vermogen van de stichting wordt toegevoegd en welk deel additioneel wordt afgedragen aan de Staat.’ In artikel 2 lid 2 is ten aanzien van de overige activiteiten vastgesteld: ‘Onverminderd wettelijke bepalingen inzake de netto-opbrengsten uit de staatsloterij wordt een door de minister van Financiën te bepalen deel van het anders dan uit de organisatie van de Staatsloterij verkregen positieve bedrijfsresultaat na aftrek van belastingen aan de Staat der Nederlanden afgedragen.’
Jaarverslag 2008
39
Aan het Ministerie van Financiën en de raad van commissarissen
Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de op bladzijde 22 tot en met 38 opgenomen jaarrekening van Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij te Den Haag bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de winst- en verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van de algemeen directeur De algemeen directeur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling
40
Nederlandse Staatsloterij
Overige gegevens
van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de algemeen directeur van de stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 9 maart 2009 KPMG ACCOUNTANTS N.V. R.J. Smit RA
Jaarverslag 2008
41
Uitgave Nederlandse Staatsloterij Paleisstraat 5 2514 JA Den Haag Concept en realisatie C&F Report Amsterdam B.V. Fotografie Picture Report, Amsterdam JCDecaux Nederland e.a.
42
Nederlandse Staatsloterij
Jackpot 25 miljoen Op donderdag 10 juli heerste een ware Staatsloterijkoorts in Nederland. De Jackpot had zijn recordstand van 25 miljoen euro bereikt. Onder toezicht van de notaris en in aanwezigheid van een flink aantal belangstellenden werd het winnende lotnummer EC 043312 getrokken. De gelukkige bezitter ervan, woonachtig in de regio Den Haag, werd op 11 juli door de Staatsloterij ontvangen.
EK voetbal 2008 Met het oog op het EK voetbal in Oostenrijk en Zwitserland bracht de Staatsloterij als sponsor van het Nederlands Elftal een unieke serie voetbalplaatjes uit. De actie werd ondersteund door een viertal goed gewaardeerde televisiecommercials. De Nederlandse Staatsloterij was met verkooprelaties tijdens de wedstrijden van het Nederlands Elftal aanwezig.
Nederlandse Staatsloterij Paleisstraat 5 2514 JA Den Haag Postbus 16625 2500 BP Den Haag T 070 302 15 00 F 070 302 15 55 www.staatsloterij.nl