Oud goud. is geld waard. magazine. Opmerkelijk! e Afslanken zonder dieet. Gevaar energiedrank onderschat. Vraaggesprek: r Brecht langs groene meetlat

Nr. 1 Februari/maart 2013

magazine

al Specia

GOEDEENS EM VOORNppen met roken

n sto eer Afvalle even m r le zuinige eer aandacht en m beweg r vrie enden voo

In de d la latenn lli lig liggen g of ver verkopen? rkoop

Opmerkelijk! O pmerk ke e Afslanken Afslan nk zonder zonder dieet die

Oud goud is geld waard

Gevaarr v van energiedrank energied dra onderschat onders sc ch c Vraaggesprek: Vraaggesp pr Brecht langs la an groene me meetlat ee et e

+ Kassa ssa sa a tests Pizza’s, za’s, snoeischaren, handcrèmes, televisies, tosti-apparaten en nm meer

Inhoud

Eten & gezondheid 12 Kassa opinie: energiedrank aan banden Jongeren drinken steeds meer energiedrankjes. Zo’n blikje energy drink bevat een ongezonde dosis suiker en cafeïne en zorgt regelmatig voor nare bijwerkingen. Waarom wordt de verkoop niet verder beperkt?

14

PANELTEST

Diepvriespizza’s

Rubrieken

Diepvriespizza’s zijn makkelijk en snel klaar. Maar zijn ze ook lekker en gezond? Niet echt, vindt Kassa’s testpanel. Die van C1000 valt mee.

20 De voorvechter

Bart van Opzeeland strijdt met Foodwatch tegen misleiding door voedselfabrikanten. ‘Als je samenwerkt kun je als consumenten echt iets betekenen.’

38

Special Goede voornemens Nieuw jaar, nieuwe kansen. Veel Nederlanders maken aan het begin van het kalenderjaar goede voornemens. Die helaas vaak na een paar weken ook weer verzanden. Hoe voorkom je dat? Is elk goed voornemen ook echt goed en gezond? En: welk voornemen zou iedereen moeten hebben? Kassa geeft antwoord. 40 Afslanken 42 Besparen 44 Stoppen met roken 46 Investeren in vrienden 48 EXPERTTEST Meer bewegen

Digitaal

Huishouden & wonen

60 PANELTEST Handcrème Droge handen is vooral een winters probleem. Smeren dus. Kassa test zes handcrèmes.

Digitaal

&

64 Mobieltje kwijt?

Wie zijn mobiele telefoon kwijtraakt, is flink de sigaar. Kassa biedt eerste hulp.

72

LABTEST

Smart tv’s Skypen, browsen en programma’s terugkijken: met tv’s kun je tegenwoordig veel meer dan alleen tv-kijken. Maar de ene smart tv is de andere niet, zo blijkt uit Kassa’s labtest.

4

Energiedrank geeft misselijkheid, slaapstoor Kassa dook in de duistere wereld

KASSA FEBRUARI/MAART 2013

Geld & recht 22 Goudkoorts

Door je gouden sieraden te verkopen kun je in deze krappe tijden aan wat extra cash komen. Maar pas op dat je niet belazerd wordt.

35 Zorg wordt duurder

Sinds 1 januari geldt er voor zorgverzekeringen een hoger eigen risico en verdwijnen sommige vergoedingen uit het zorgpakket. Toch is het niet alleen maar kommer en kwel.

Eten & gezondheid

Reizen & vrije tijd 32 Fiets- en wandelnavigatie

Zelfs op de kleinste bospaadjes en de slechtst bewegbewijzerde fietsroutes hoef je niet meer te verdwalen, dankzij navigatieapparaten en smartphones met navigatie-apps.

nr. 1

Huishouden & wonen 26 Kassa Groen

Elke dinsdagavond op Nederland 3: Kassa Groen, een nieuw programma over duurzaamheid. Kassa magazine legt presentator Brecht van Hulten langs de groene meetlat.

28 BATTLE Snoeischaren

Geld & recht

Zes vrouwen kortwieken een conifeer met een snoeischaar. Met welke schaar gaat dat het snelst? De Gardena en de Wolf Garten steken er met kop en schouders boven uit.

54 KOOPHULP Tosti-apparaten ‘Een krokante boterham waar de zachte, warme kaas uitloopt. Heerlijk.’ Daarmee typeert een van Kassa’s experts de essentie van een tosti. Maar hoe maak je die het lekkerst klaar?

Reizen vrije tijd

Rubrieken

geen vleugels maar wel nissen en hartkloppingen van energy drinks - pagina 12


3 6 11 18 37 52 58

Column Brecht van Hulten Kassa Kort Belbus Vraag & antwoord Recht op recht Mijn… boodschappentas Kassa tv backstage

63 66 69 71 77 78 79

Kwaaltje Hollandsche waar Puzzel Digibeter Prijspakkers Colofon Mijn VARA

5

Kassa Kort Tekst Femke Bakkeren

Zondagse uitstapje Begin december hebben Staatsbosbeheer en de ANWB het startsein voor het project Naar Buiten op Zondag gegeven. Bij negen

Is dit een platgeslagen frikandel?

buitencentra van Staatsbosbeheer staan tot eind maart goodybags klaar voor bezoekers op zondag. ANWB-leden en Buitenpashouders betalen € 9,95 en niet-leden € 12,95 voor een tas met wandelroutes, magazines en een thermosfles. Elke laatste zondag van

Zoete broodjes slap vlees

de maand is er bovendien de mogelijkheid om voor € 7,50 per volwassene mee te wandelen met de boswachter. Kijk op buitencentra.nl voor locaties en (andere) activiteiten.

Voor de smaaktest ging kok René Pluijm met Kassa op pad. Hij beoordeelde zes broodjes hamburger op kwaliteit en smaak. Veel ketens verkochten te zoete broodjes met structuurloos vlees. ‘Een soort platgeslagen frikandel’, aldus Pluijm. Hij raadt aan vooral zelf een burger te bakken. Voor wie toch voor de snelle snack gaat, vindt hieronder de top-6 hamburgers. De grillburger van Febo scoorde als enige een ruime voldoende. Kassa onderzocht ook de herkomst van het hamburgervlees van de zes bezochte landelijke fastfoodketens. Wie rund verwacht, kwam soms bedrogen uit. Zo bevatte de burger van Smullers geen rundvlees, maar varken, pluimvee en paard. De burger van Smulwereld bestond voor de helft uit rund en voor de helft uit paard. Dit tot verbazing van de snackketen zelf die claimt rund te willen verkopen. In de studio van Kassa gaf de marketingmanager dan ook aan op onderzoek uit te gaan.

1 FEBO (Grillburger)

Cijfer

Prijs

7,0

€ 1,50

2 Plaza food for All (Hamburger) 6,0

3 Smulwereld (Hamburger)

5,0

4 McDonald’s (Hamburger)

3,0

5 Burger King (Hamburger)

3,0

6 Smullers (Hamburger)

1,8

6

Opmerkingen René Pluijm

Het vlees heeft meer smaak en bite dan de andere burgers. De groenten zijn vers, maar de saus is niet bijzonder. € 3,– De geur, het uiterlijk en de smaak van deze hamburger zijn oké, maar het broodje en de saus zijn te zoet. € 2,50 Fijn dat je hier je eigen groenten op de hamburger mag uitkiezen waardoor de versbeleving optimaal is. € 1,– Aan het vlees zit weinig smaak en ook de saus is nikserig. Verder weinig groenten, bite en geur. € 1,75 Deze burger heeft geen smaak. Het broodje is te zoet en de hamburger wordt overstemd door de smaak van de saus. € 2,– De slechtste uit de test. Met gefrituurd vlees en enkel wat sla op het brood.

ROB DE WIND

Kassa tv ging uitgebreid snacken buiten de deur. Waar zijn de hamburgers goed te eten? Febo wint de smaaktest.

Internetgebruik neemt toe Nederlanders halen steeds meer profijt uit internet. Dat blijkt uit het Trendrapport internetgebruik 2012. Op een werkdag zitten we (inclusief vrije tijd) 4 uur en 48 minuten op internet. Op een vrije dag is dat 4 uur en 18 minuten. Het is niet alleen gamen of online winkelen wat de klok slaat. Zo gebruikte 28 procent het afgelopen jaar internet om te bepalen op welke politieke partij men ging stemmen; 56 procent was dankzij internet beter op de hoogte van overheidsinformatie en 28 procent wist online een subsidie, uitkering of belastingverlaging te regelen.


Mensen voelden zich in 2011 respectvoller bejegend dan in voorgaande jaren. Dat maakte het CBS onlangs bekend. Het onderzoeksinstituut bracht in kaart waar en door wie mensen zich onheus bejegend voelen. Op straat voelen mensen zich nog het vaakst met weinig respect behandeld door onbekenden, ongeveer 25 procent heeft hier weleens last van. Personeel van overheidsinstanties gedraagt zich tegenover 12 procent van de respondenten niet netjes. Personeel van winkels en bedrijven laten de grootste verbetering zien; het aandeel mensen dat zich door hen niet respectvol behandeld voelde, daalde van 20 naar 16 procent.

Niet weggooien, maar repareren Een kapotte stoel of een defect broodrooster? Door het (zelf) te repareren krijgt zo’n voorwerp een tweede leven. Op steeds meer plekken in het land duiken zogenaamde Repair Cafés op. Het idee: mensen met kapotte spullen gaan samen met vrijwillige deskundigen (zoals elektriciens en fietsenmakers) aan de slag om hun spullen te re-

KORTST! Vanaf dit jaar gaat de Verkeersinformatiedienst livecamerabeelden van belangrijke verkeersknooppunten beschikbaar stellen. De camera’s die nu op drukke punten staan, gaan straks livebeelden maken in plaats van foto’s. Ook wordt het aantal camera’s uitgebreid van 15 naar 25. Huishoudens die sparen, hebben samen meer spaargeld verzameld dan voor de crisis. Het totale bedrag dat in Nederland op spaarrekeningen staat, steeg tussen 2006 en 2011 van 221 miljard euro naar 305 miljard euro, aldus het Nibud.

pareren. Het initiatief begon in 2009 in Amsterdam en inmiddels zijn er bijna zestig Repair Cafés door het land verspreid, van Abcoude tot Zevenaar. Kijk op repaircafe.nl voor een bijeenkomst in de buurt.


De orthodontist wordt dit jaar 16 procent goedkoper. Dat heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) besloten. De Vereniging van Orthodontisten vreest nu dat sommige beugels onder de kostprijs duiken en daarom van de markt worden gehaald.

SHUTTERSTOCK

Respect in winkels neemt toe

Stroom- en gasverbruik daalt Dankzij zuinige apparaten, efficiënte verwarmingsketels, goed geïsoleerde huizen en angst voor te hoge rekeningen, gebruiken Nederlanders steeds minder gas en stroom. Dat maakten de brancheorganisaties ECN, EnergieNederland en Netbeheer Nederland eind november bekend. Het gemiddelde gasverbruik van Nederlandse huishoudens bedroeg in 2011 1484 kubieke meter, tegen 1563 kubieke meter in 2010. Het elektriciteitsverbruik per huishouden was 3312 kilowattuur (kWh), tegen 3480 kWh in 2010. Dit jaar de rekening nog verder omlaag brengen? Op onder andere eigenhuis.nl/energie is informatie over isolatie en energiebesparende apparaatjes te vinden.

7

KASSA UNDERCOVER NAAR GOUDINKOPERS

Geld verdienen met oud goud De waarde van goud is de afgelopen jaren enorm gestegen. De oude gouden armband van oma blijkt ineens een welkom appeltje voor de dorst. Nu verkopen of toch vasthouden? Wie kiest voor verkopen, moet oppassen met welke handelaar hij in zee gaat, want de inkoopprijzen verschillen enorm. Tekst Richard Mooyman

22

RICHARD MOOYMAN

M

et een zakje geleend goud gaat Kassa op pad om prijzen te vergelijken. Het gaat om twee armbanden (totaal 38,5 gram), een Oostenrijkse munt (31,1 gram) en een Nederlands tientje uit de guldentijd (6,72 gram). Het goud wordt door Maciej Malolepszy van Inkoop Goud Amsterdam op 2637 euro getaxeerd. Deze prijs is gebaseerd op zijn dagtarieven die ook op internet staan. Het wegen van het goud doet hij in bijzijn van zijn klanten. Malolepszy waarschuwt particuliere goudverkopers op zijn site tegen handelaren met slechte bedoelingen. Daarom vindt hij het een goede zaak dat Kassa een steekproef doet. De prijsverschillen zijn soms erg groot en enkele concurrenten benadelen hun klanten met trucs, vertelt hij. ‘Nee, namen noem ik niet.’ Hij adviseert om met het zakje goud bij diverse adressen langs te gaan en te vragen om vrijblijvende offertes. Goud verkopen kan lucratief zijn. De goudprijs is de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld, vooral door de onzekere economische situatie. Er lijkt zelfs sprake van goudkoorts. In veel plaatsen zijn

Deze twee gouden munten en twee gouden armbanden zijn bij de ene goudhandelaar 2637 euro waard en bij de andere 2310 euro.

goudwisselkantoren verschenen die ‘keiharde cash’ beloven voor een doosje oude sieraden. Ook veel juweliers en rondreizende handelaren kopen het edelmetaal op. Of het verstandig is om nu sieraden te verkopen, is niet te zeggen. De goudprijs (vorig jaar met pieken rond de 44 euro per gram) is hoog, maar zou nog verder kunnen stijgen. In dat geval zou je dus beter

kunnen wachten. Een daling is ook mogelijk, waardoor je in de toekomst minder krijgt voor oude kettingen en oorbellen. Directeur Beeuwke Keizer van de Federatie Goud en Zilver waagt zich niet aan een voorspelling van de goudprijs. ‘Je kunt alleen zeggen dat in onzekere tijden de prijs stijgt. Goud wordt dan gezien als een veilige toevlucht. In zekere tijden daalt de goudprijs weer.’ Inkoper Malolepszy: ‘Het gaat om een wereldmarktprijs. Er is geen bodem, maar ook geen plafond.’ Natuurlijk is het ook een optie om de oude sieraden helemaal niet weg te doen. Zeker als je diep in je hart liever goud hebt als belegging dan euro’s. Het kan maar zo zijn dat de eurozone uiteenspat of er hyperinflatie ontstaat.

Proef op de som Genoeg theorie, nu de praktijk. Met de fiets op pad in Amsterdam. Het zakje goud brandt in de broekzak, die zeker drie keer is gecontroleerd op gaten. Toch wil het schrikbeeld van goud dat opeens rinkelend op straat valt niet helemaal verdwijnen.


MACIEJ MALOLEPSZY

Bij de meeste juweliers en opkopers kun je niet zomaar binnenlopen maar moet je aanbellen, uit veiligheidsoverwegingen.

Bij Goudaankoop Amsterdam vlak bij de Albert Cuypmarkt moet worden aangebeld, zoals bij veel juweliers en opkopers. Kwestie van beveiliging. Met de armbanden krast de handelaar over een stuk steen, waarna hij met behulp van vloeistoffen het goudgehalte juist vaststelt op achttien karaat (zie kader). Voor het hele zakje biedt hij 2495 euro, dat is ruim 140 euro minder dan de eerder getaxeerde prijs. Het verschil zit met name in de lagere prijs voor de armbanden. Bij Zilver & Goud even verderop in De Pijp valt zowel de waarde van de armbanden als de Oostenrijkse munt tegen. En dat tikt aan: het totaal komt uit op ruim 327 euro minder dan de oorspronkelijke prijs. Voor dat bedrag kun je heel wat keren boodschappen doen, of zelfs een tripje maken naar Parijs. Gold Center Amsterdam in de Kinkerbuurt zit eveneens flink lager met hun


inschatting: bijna 300 euro minder. De opkoper zegt dat hij nader onderzoek wil doen naar de Oostenrijkse munt als hij

die ook echt koopt. Niet duidelijk wordt wat dit betekent voor de prijs. Litchidov bij de Dam biedt in totaal ruim 85 euro >

Hoeveel goud bevat mijn sieraad? De prijzen op de wereldmarkt zijn gebaseerd op puur goud. Di Dit wordt d ook k wel 24-karaatsgoud genoemd. Sieraden brengen per gram minder op, omdat het goud is bijgemengd met goedkopere metalen, zoals zilver of koper. Puur goud is te zacht om sieraden mee te maken. Op in Nederland gekochte sieraden met meer dan één gram goud hoort een keurmerk te staan dat het goudgehalte garandeert. Het getal 916 betekent 91,6 procent goud, ofwel 22 karaat. De andere officiële keurtekens zijn 833 (83,3 procent, 20 karaat), 750 (75 procent, 18 karaat) en 585 (58,5 procent, 14 karaat). Een overzicht van keurtekens staat op de website van toezichthouder Verispect (verispect.nl). Daar zijn ook officiële tekens uit een aantal andere Europese landen te vinden.

23

BATTLE

Mirian

Natasja

Lilian

Monica

Willy

Lian

Snoeischaren BATTLE

Een ingeknipte duim, gesnoeide struikjes, een voldane winnaar en sportieve verliezers zijn het resultaat van de battle snoeischaren. Wie wist het snelste én het beste een conifeer in model te snoeien? Zes vriendinnen gingen met verschillende snoeischaren de strijd aan met elkaar. Tekst Karin Fleur Fotografie Lighthousestudio.nl/Pim Evers

I

n de kassen van Floribras Garden Plants in Zundert staan achttien kleine coniferen klaar om gesnoeid te worden. Eerst een bakje koffie. Dan legt eigenaar en jurylid André Braspenning aan de zes

28

vriendinnen uit dat ze hun snoeischaar op één boompje mogen uitproberen. Daarna is het serieus battelen. Hij verlangt twee keurig gesnoeide coniferen in zo min mogelijk tijd. Dat is nog eens wat anders dan

wandelen, shoppen of weekendjes weg, activiteiten die deze vriendinnen normaal gesproken ondernemen. Deskundige Braspenning vertelt dat coniferen in alle maten en vormen te krijgen zijn. Maar


2 1

4 3

niet alle coniferen zijn geschikt om te snoeien. ‘De Thuja occidentalis Brabant ofwel de Westerse Levensboom, is een snelgroeiende haagconifeer die goed in model te knippen is, als je het een beetje in de vingers hebt. De vriendinnen kijken wat sceptisch. ‘Hoezo in de vingers? Dit is toch een makkie?’, zie je ze denken. Braspenning weet wel beter. De struiken die in deze battle worden gebruikt, moeten drie keer per jaar gesnoeid worden om na twee jaar een mooi rond bolletje op stam te hebben. Het snoeien vereist kracht en

Natasja aan de start:

‘Laat maar komen, die snoeischaren’ precisie. Hij legt uit: ’De stam moet helemaal glad zijn. Je moet dikke takken diep inknippen met de snoeischaar, want dan


1 Vooraf wordt nog even geoefend 2 Jurylid André Braspenning geeft aanwijzingen 3 Snoeien met maximale concentratie 4 De scharen worden met elkaar vergeleken

kun je meer kracht zetten. De kleine takjes moet je met het voorste gedeelte van de schaar snoeien.’ ‘Nou, laat maar komen, die snoeischaren’, roept Natasja. Ook de andere vrouwen zijn ongeduldig en willen beginnen. De snoeischaren worden uitgedeeld. Willy is enorm in haar sas met de Felco-snoeischaar. ‘Dit is een goed merk.’ Ze weet waar ze het over heeft, want ze werkt graag in de tuin. Haar vriendinnen lachen. ‘Crea-Willy is altijd bezig met knutselen en frutselen.’ Ook Lian blijkt

een creatieveling. ‘Ik voorzie mijn hele familie van bloemstukjes.’ Ze is minder blij met haar snoeischaar Optima. ‘Een goedkope, zeker?’ De andere vrouwen lijken minder tuinminded. Natasja: ‘Mijn tuin is betegeld. Makkelijk, hoor.’ Prima oefenpotje Deskundige Braspenning pakt zes proefboompjes en geeft instructies. ‘Op 80 centimeter boven de grond afknippen, onderaan beginnen en eerst de dikke takken.’ Lian krijgt vrijwel direct pro>

29

38


SPECIAL

Goede voornemens Begin 2013 goed en gooi het roer om. Stop met roken, ga meer bewegen, zet de tering naar de nering en investeer meer in vriendschappen. Kassa helpt!

40 Afslanken

Welk dieet past bij mij? En: welk dieet werkt het beste? Het ontnuchterende antwoord: alles werkt, maar slechts voor heel even.

42 Besparen

Hoe blijf je in 2013 financieel gezond? Acht tips waarmee je succesvol kunt bezuinigen.

44

Stoppen met roken De beste methode om van het roken af te komen, bestaat niet. Belangrijk is dat je zelf graag wilt stoppen.

46

Investeren in vrienden Niet de blitse auto, het mooie huis of de glansrijke carrière. Nee, de verbinding met andere mensen maakt gelukkig.

48

Meer bewegen

SKANDALOE

‘Sporten is gezond’, zegt Kassa’s expert Hans Smid. De sportarts zet zes manieren om meer te bewegen op een rij.


39

CK SHUTTERSTO

Daar mogen nog wel wat kilootjes vanaf!

Afslanken zonder dieet Wie overtollige kerstkilo’s wil kwijtraken, heeft eigenlijk maar één optie: volg geen dieet. Want ondanks het enorme aanbod, hebben diëten zelden het beoogde resultaat. Sterker nog, je wordt er vaak alleen maar dikker van. Kassa’s tip: wijzig dagelijkse eetgewoontes. Tekst Annemarie Geleijnse

Z

oveel kilo’s overgewicht als we hebben, zoveel diëten lijken er te zijn. Weight Watchers (punten tellen, wegen in groepsverband), Sonja Bakker (1000 calorieën per dag, vaste dagmenu’s), Dr. Frank, Atkins of Dukan (veel eiwitten, nauwelijks koolhydraten),

40

South Beach (goede koolhydraten, goede vetten), Modifast (shakes), Ornish (vegetarisch, wel koolhydraten, geen vet), Montignac (goede koolhydraten, vetten niet in combinatie met koolhydraten) of het Zone dieet (vastgestelde percentages eiwitten, vetten en koolhydraten). Dat is

nog maar een greep uit de evergreens en hypes onder de diëten. Maar welk dieet past bij wie en welk werkt het beste? Vraag het de wetenschap en het antwoord is ontnuchterend: elk dieet werkt, maar slechts voor even! Tot die conclusie kwam de Amerikaanse


ADVERTENTIE

GRATIS BOEK ALS U IEMAND KASSA MAGAZINE CADEAU GEEFT

NIEUWE LEZER

=

GRATIS BOEK! Kent u iemand die ook met plezier Kassa magazine wil lezen? Geeft u hem/haar dan een jaar lang Kassa magazine en ontvang zelf het boek ‘Komkomma’ van Wim Daniëls. Wim is columnist van Spijkers met Koppen en is een absolute meester in het schrijven van humoristische columns. Met verhalen als ‘de Cassina-Kolmancombinatie van Epke Zonderland’ of ‘de zingende penis van het vijverdwergduikertje’ beleeft u veel plezierige leesmomenten. En u maakt ook nog iemand anders gelukkig met Kassa magazine.

GEGEVENS NIEUWE VARALID Naam Straat Postcode Geb. datum Tel. E-mail

UW GEGEVENS Voorl. Huisnr.

Plaats 19

m|v

Naam Straat Postcode Geb. datum Tel. E-mail Rekeningnr.

Voorl. Huisnr.

m|v

Plaats 19

Vul de bon (of een kopie van de bon) in en stuur ‘m in een envelop zonder postzegel naar: VARA, Antwoordnummer 3, 1200 VB Hilversum of bel 0900 0123 (€ 0,10 p.m). VARA’s publieks- en ledenservice op werkdagen van 09:00 -17.00 uur. De ontvangst van Kassa magazine in combinatie met het VARA-lidmaatschap wordt aangegaan voor tenminste één jaar en stopt automatisch na het eerste jaar. Het gratis boek ‘Komkomma’ van Wim Daniëls is leverbaar zolang de voorraad strekt.

010B21301 – NIAJG – JNAJL

JA,

ik geef graag mijn vriend/vriendin een cadeau. De nieuwe lezer ontvangt 6 x ons exclusieve ledentijdschrift Kassa magazine en maakt een jaar lang gebruik van alle voordelen van het VARA-lidmaatschap. Ik betaal hiervoor éénmalig slechts € 12,50 (€ 5 korting op het normale tarief) en ontvang het gratis boek ‘Komkomma’ van Wim Daniëls.

EXPERTTEST

AL NA DRIE WEKEN VERBETERT DE CONDITIE

HANS SMID (1960) is parttime verbonden aan de Vereniging voor Sportgeneeskunde. Hij werkte na zijn artsexamen aan de VU, onder meer als arts-assistent orthopedie en artsassistent cardiologie. In 2000 rondde hij zijn opleiding tot sportarts af. Smid is gelieerd aan de wielersportbond KNWU en de schaatsbond KNSB.

Gezond bewegen Niemand wordt vanzelf fit of valt vanzelf af. Maar moet je vier keer per week sporten of is dagelijks een stukje naar de winkel wandelen ook al voldoende? ‘Doe wat goed voelt en wat bij je past’, adviseert sportarts Hans Smid. Tekst Femke Bakkeren

H

et idee dat sporten gezond is, is relatief nieuw, vertelt sportarts Hans Smid. ‘Honderd jaar geleden werd sport nog als een gezellige gekkigheid gezien of iets waar je geld mee kon verdienen. Inspanning zou te veel hartslagen kosten en je lichaam sneller doen slijten.’ Dat idee is inmiddels achterhaald. Sinds een jaar of dertig is bekend dat bewegen – mits goed uitgevoerd – gezond is en niet bewegen ongezond. Smid: ‘Westerse welvaartziektes zoals diabetes en hart- en vaatziekten worden door een drietal factoren beïnvloed: stress, ongezond eten en te weinig beweging. De processen van de aandoeningen verlopen sneller als je een ongezond leefpatroon hebt.’ Niet voor niets staat bewegen sinds enige tijd hoog op de maatschappelijke agenda. Met speciale projecten gericht op jongeren en ouderen, ochtendgymnastiek op tv en diverse overheidscampagnes worden we aan het bewegen gezet. Maar wat is nu eigenlijk goed? Smid: ‘Of je te weinig beweegt, moet je zelf uitzoeken. Raak je snel uitgeput bij het traplopen, zit je niet lek-

ker in je vel, heb je overgewicht of moeite om je (kleine) kind een eind te dragen? Wat kan en wil je verbeteren? Dat moet je uitgangspunt zijn.’ Er zijn diverse richtlijnen die overheid en wetenschap hanteren. Zo is er de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Voor volwassenen tot 55 jaar betekent dat vijf dagen per week een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit. De Fitnorm: ten minste drie keer per week minimaal 20 minuten zwaar intensieve lichamelijke activiteit. De Combinorm: waarbij je in elk geval een van eerder genoemde normen haalt. Plus de Krachtnorm voor 65-plussers: minimaal twee keer per week krachtoefeningen doen.

‘Na zes weken gaan je broeken ruimer zitten’

48

Goed en slecht Zie de normen echter niet als de grens tussen goed en slecht, waarschuwt Smid. ‘Bij matig intensief bewegen staat bijvoorbeeld voor volwassenen een tempo van 16 km/u fietsen. Dat is voor sommigen te hard en voor anderen juist te langzaam. Het halen van de normen moet geen doel op zich worden.’ Een algemeen geldende frequentie voor bewegen is er dan ook


Zouden dit beginnende bewegers zijn?

Verlichting Doe je het goed, dan kan de winst enorm zijn, vervolgt de sportarts. ‘Niet-bewegers, ouderen en chronisch zieken zijn erg ‘trainbaar’. Als zij vanuit het niks, iets meer gaan doen, merken ze al snel een verbetering. Mensen met diabetes hoeven direct minder insuline te spuiten. Mensen die door slechte rompspieren en verouderde tussenwervelschijven last van nek en rug hebben, zullen gelijk verlichting voelen.’ Mensen bij wie het verwachte effect uitblijft, haken vaak af. Dat kan deels aan


de doelstelling liggen. Smid: ‘Je ziet het vaak bij mensen die lijnen. Na zes weken zien ze niks op de weegschaal en stoppen ze. Zonde. Want hun conditie was wel aan het verbeteren. Je lichaamsprocessen gaan anders lopen door regelmatige beweging. Achterstallig spierweefsel wordt langzaam opgebouwd. Na zes weken zullen je broeken ruimer zitten. Maar pas na twaalf weken ga je afvallen.’

De grootste stappen zet je in die eerste drie maanden, daarna treedt er geleidelijk een verminderde meeropbrengst op. Smid: ‘Als je je training blijft variëren en intensiveren, kun je je continu blijven verbeteren.’ Omgekeerd reageert je lichaam ook soepel als je stopt of mindert met bewegen. Je conditie zal dan gelijk weer achteruit gaan. ‘Use it or loose it’, aldus de sportarts. <

6x bewegen Zoek iets waarbij meerdere spiergroepen worden aangesproken, wat prettig voelt en wat weinig kans op blessures geeft, adviseert Hans Smid. Niet één van de zes is dé methode. ‘Wie op zijn eigen manier lekker aan het bewegen slaat, zal – bij de juiste uitvoering – na drie weken effect merken. Doe het zo intensief mogelijk, zonder dat je uitgeput raakt.’

Zwemmen Smid: ‘Zwemmen is goed voor je romp. Fijn voor mensen die met fietsen en wandelen minder uit de voeten kunnen. De temperatuur van het bad is aangenaam voor mensen met reuma en slijtageklachten. De opgeheven zwaartekracht kan >

FOTO’S: SHUTTERSTOCK

niet. Smid: ‘Kijk eerst eens naar je agenda en wat mogelijk is. Als je nu niks doet en je gaat één keer per week een uurtje wandelen, is het al winst. En als je het twee of drie keer per week gaat doen, gaat je conditie nog sneller vooruit.’ Mensen die meer (of anders) gaan bewegen, zullen na drie weken merken dat hun conditie verbetert. ‘Dat is de eerste check om te zien of je goed bezig bent. Voel je je niet beter of heb je pijn, dan moet je kijken of je het niet goed, niet intensief genoeg of juist te intensief doet.’

49

KOOPHULP

Geroosterde traktatie Het bereiden van een tosti kan op vele manieren: in de pan, in het broodrooster, in het tosti-apparaat of in een wafelijzer. Welk bereidingswijze levert de lekkerste tosti op? Tekst Anka van Voorthuijsen

C

ulinair auteur Joke Boon is een groot fan van tosti’s. ‘Voor mij is de structuur van eten belangrijk. Zo’n krokante boterham waar de zachte, warme kaas uitloopt, vind ik daarom heerlijk.’ Ze kan op elk moment van de dag, in elk seizoen wel een tosti eten. ‘In de zomer als ik flauw ben van de hitte, in de winter als ik

54

behoefte hebt aan iets warms. Ook is het een heerlijke snack na het uitgaan, als je midden in de nacht nog zin hebt in iets hartigs.’ Het woord tosti verwijst naar woorden als toast en tostare, ofwel letterlijk: roosteren. Een klassieke tosti bestaat uit twee geroosterde casinoboterhammen met

ham en kaas ertussen. Op de menukaart in restaurants staan ze vaak omschreven als croque monsieur, zeker in Franstalige landen. Naast de croque monsieur bestaat er ook de croque madame. In dat geval komt boven op de tosti nog een gebakken spiegelei. Een tosti heeft vele smaakvarianten, maar kan ook op diverse manieren


Onze experts zijn echte tostifans worden bereid: bakken in een gewone koekenpan, roosteren in een tosti-ijzer met een deksel of in een wafelijzer boven het open vuur, maar er zijn ook speciale broodroosters waar tosti’s in kunnen. Kassa’s deskundigen kennen de kneepjes van het tostimaken en nemen alle mogelijkheden enthousiast door, met de voor- en nadelen én op smaak getest.

Chris de Munk is tos- Job Schreurs is eigetiliefhebber (minstens naar Top Croque en vijf tosti’s per week). heeft een tostistand in Tilburg, zie topcroque.nl (minstens één tosti per dag).

Joke Boon schrijft over eten, zie boonappetite.nl (gemiddeld één tosti per dag).

BROODROOSTER MET TOSTIKLEMMEN Snel en makkelijk Onhandig schoonmaken en stank door kruimels en gelekte kaas Gebruiksgemak? Chris de Munk: ‘Niet erg handig. Je moet je tosti tussen de klemmen plaatsen.’ Joke Boon: ‘Ik gebruik toastabags waarin je de tosti doet en die zet je in het rekje. Geen geklieder. Nadeel van zo’n toaster is dat je de tosti niet kunt beleggen met bijvoorbeeld tomaatjes. Dan smelt de kaas niet goed of wordt het brood te kledderig.’ Job Schreurs: ‘Ik vind ze niet handig. En als je gaat variëren met de vulling en er inderdaad tomaatjes tussen doet, dan worden de tosti’s niet goed gaar of te nat.’ Schoonmaken? De Munk: ‘Ik vind het niks. De kaas smelt uit het brood en drupt op de bodem, je moet het apparaat ondersteboven uitkloppen.’ Boon: ‘Die toastabags zijn herbruikbaar en kunnen in de afwasmachine.’ Schreurs: ‘Lastig: kruimels en druppelende kaas.’ Extra vet nodig? De Munk: ‘Nee. Maar de kaas smelt wel vaak aan het rekje.’ Boon: ‘Nee.’ Schreurs: ‘Nee.’ Kwaliteit tosti? De Munk: ‘Een zesje.’ Boon: ‘Prima. Goed gaar en ook knapperig.’ Schreurs: ‘Voor een simpele ham-kaas tosti oké.’


Snelheid? De Munk: ‘Snel: vier minuutjes.’ Boon: ‘Heel snel.’ Schreurs: ‘Een gewone tosti is snel klaar.’

TOSTI-APPARAAT MET DEKSEL Makkelijk schoonhouden Werkt niet goed met veel vulling tussen de boterhammen Gebruiksgemak? De Munk: ‘Dit is mijn lievelingsgereedschap voor het maken van een tosti. Ik werk in een kantine en dan kunnen er wel zes tosti’s tegelijk in. Je hebt ze ook met

een Spongebob-motief, dat is leuk voor kinderen.’ Boon: ‘Ideaal. Het is een compact grill. Je kunt veel lekkere dingen tussen het brood stoppen, waarna de tosti toch lekker knapperig blijft.’ Schreurs: ‘Ideaal. Deze gebruiken wij in de zaak ook.’ Schoonmaken? De Munk: ‘Na een paar tosti’s kun je met een staalborsteltje alle kruimels en kaasresten wegschrapen. Makkie.’ Boon: ‘Anti-aanbaklaag, dus even met een keukenpapiertje afdoen.’ Schreurs: ‘Zo’n anti-aanbaklaag is in het begin makkelijk schoon te maken >

Creatief met tosti’s Een gewone tosti bestaat uit twee witte boterhammen met ham en kaas. Maar wat te denken van tosti’s met mosterd, geitenkaas en honing of ananas en salami, of verse tomaat en basilicum? Tosti-expert Job Schreurs maakt er soms ‘een halve pizza’ van met mozarella, Italiaanse kruiden en zongedroogde tomaatjes. ‘Of ik gebruik gekruid rundergehakt of tonijn. De tostisaus maken we op basis van yoghurt.’ Daarnaast houdt hij van zoete tosti’s, zoals met chocoladepasta en banaan. Boon’s voorkeur gaat uit naar een grove, bruine boterham die ze aan een kant insmeert met mosterd (‘die van Ikea is goddelijk’) en aan de andere kant met roomboter en dunne plakjes kaas. ‘Ik gebruik graag oude kaas omdat ik weinig proef.’ Haar geheim: sweet chilisaus op het brood smeren en dan de kaas er op. Chris de Munk: ‘Mijn lekkerste tosti is een wit bolletje met kaas, salami, uienringen in schijfjes tomaat. Dan maak ik een dipsaus van mayonaise met pittig gebakken sambal, zoals brandal of badjak. Dat moet je echt proberen.’

55

ADVERTENTIE

Best of 2012! Nu tot 1 maart 2013 €5,- korting op de top van het afgelopen jaar

CD KINDEREN VOOR KINDEREN: HALLO WERELD Inmiddels méér dan 50.000 exemplaren verkocht! Op de CD staan 11 nieuwe liedjes waaronder het door Ali B. geschreven ‘Favoriete Meester’, ook gebruikt als song in de populaire kinderfilm Mees Kees. ‘Ik wil een Tattoo’ geschreven door Ben Saunders, Sara Kroos met ‘Meidenfeest’ en natuurlijk de hit “Citotoets” . ‘Hallo Wereld’ was hét lied van de Kinderboekenweek.

CD DE WERELD DRAAIT DOOR RECORDINGS II Na het enorme succes van deel 1 - meer dan 25.000 exemplaren verkocht- is er nu het 2e deel van de Wereld Draait Door Recordings! Opgenomen in Paradiso, bevat de dubbel cd live-optredens van o.a. Guus Meeuwis, Tim Knol, Racoon, Sharon den Adel, Wende Snijders, Huub van der Lubbe, Giovanca, Roel van Velzen en vele anderen.

CD DE BESTE SINGER SONGWRITER VAN NEDERLAND Met muziek van de zeven finalisten Nielson, Mevrouw Tamara, Daniel Versteegh, Rogier Pelgrim, Mattanja Joy Bradley, Angela Moyra en natuurlijk winnaar Douwe Bob Posthuma. Deze finalisten zijn elke week onderworpen aan nieuwe uitdagingen en kregen daarbij hulp van een groot aantal bekende artiesten. Bij al deze activiteiten stond één ding centraal: het schrijven en maken van eigen muziek. Maar uiteindelijk kon er natuurlijk maar één ‘De beste singer-songwriter van Nederland’ worden: Douwe Bob Posthuma.

DVD IN GOED GEZELSCHAP Onder leiding van Sara Kroos en Thomas van Luyn spelen zij met zeven andere talenten door middel van creatieve, slimme en originele improvisatie-opdrachten met taal, spel en muziek. Op deze twee dvd’s alle afleveringen van seizoen 1 met EXTRA 75 minuten aan nooit eerder vertoond materiaal. Met Sara Kroos, Thomas van Luyn, Pieter Derks, Georgina Verbaan, Peter Heerschop, Jorgen Raymann, Annick Boer, Kees Boot en Leon van der Zanden.

CD

€14,99

€9,99

CD

€18,99

€13,99

CD

€14,99

€9,99

DVD

€16,95

€11,95

Bestellen? Ga naar: shop.vara.nl! Prijs is exclusief €2,- verzendkosten. VARA-leden betalen geen verzendkosten! Bestellen? Ga naar shop.vara.nl. U kunt ook telefonisch bestellen tijdens kantooruren: 0900-0123 (€0,10pm)

Oud goud. is geld waard. magazine. Opmerkelijk! e Afslanken zonder dieet. Gevaar energiedrank onderschat. Vraaggesprek: r Brecht langs groene meetlat

Recommend Documents