Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Ortler Alpen Bergwandelen, Italië
Samenstelling: Ronald Naar
Het gebied Karakter van de tocht Beste tijd Er naar toe Overnachten Uitrusting Cultuur Kaarten en gidsen Adressen en sites Dag tot dag routebeschrijving. Alpiene variant
De Feiten Activiteit Bergwandelen Land Italië Het gebied De Ortler-Alpen De tocht Zevendaagse huttentrektocht Zwaarte/moeilijkheidsgraad Middelzware tocht, met dagelijks trajecten van 3 tot maxi-maal 5 uur lopen en een maximaal te overwinnen hoogteverschil van 800 meter. De route leidt over het algemeen over goed belopen paden.
Het gebied De Ortler is een groot vergletsjerd gebergte ten zuiden van de hoofdkam van de Alpen. Het ligt verdeeld over de Italiaanse provincies Alta Adige (Südtirol), Trentino en Lombardije, direct ten zuiden van de Oostenrijkse Oetz¬taler Alpen. De hoogste top van deze berggroep, de Ortler (3905 meter), is ook naam¬gever van het gebied en is tegelijkertijd het centrum van een hele reeks kammen met toppen van 3000 meter en meer. Het ooste-lijke deel van het gebied valt binnen het Parco Nazionale dello Stelvio.
Karakter van de tocht Deze huttentrektocht leidt onder de sneeuwgrens van het Ultental naar het dorpje Trafoi aan de beroemde Stelviopas. Onderweg worden in totaal tien berghutten gepasseerd en worden over het algemeen goed onderhouden en gemarkeerde paden gevolgd. De route is met behulp van verfstreken en markeringsborden goed gemarkeerd. De dagtrajecten du-ren drie tot vijf uur. Bij de passage van de hogere passen zul je soms ook zogenoemde steenmannen, stapeltjes steen, moeten volgen. Dagelijks overwin je een hoogteverschil van zo’n 500 tot 800 meter. Alleen op de laatste dag moet je liefst 1500 meter dalen.
Pagina 1
Ortler
Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Navigatie Over het algemeen is de route met verfstreken en richtingborden goed gemar-keerd. Op de hogere passen wordt de markering aangevuld door middel van steenman-nen, stapeltjes steen Beste tijd Eind juni tot half september Overnachten In officiële berghutten van de CAI (Club Alpin Italiano) en van de AVS (Alpenverein Südtirol, waar je op basis van halfpension kunt overnachten in slaapzaal met stapelbedden Er naar toe met de trein via Munchen naar Bolzano. Met de auto via Innsbruck over de Brennerpas naar Bolzano. Vanuit Bolzano naar Merano
Pagina 2
Beste tijd De beste periode voor het maken van deze trektocht valt tussen begin juli en begin september. Enkele berghutten zijn tot half oktober geopend, maar het merendeel van alle onderkomens sluit zijn deuren in de loop van september.
Er naar toe Auto Via de Duitse autobahnen naar Munchen en vervolgens via Kufstein en Innsbruck de Brennerpas over naar Bolzano. Hier de tolweg verlaten en terug naar het noorden: Mera-no. Dit 1150 km vanuit de Randstad. En ruim 150 kilometer kortere variant die landschappelijk bovendien mooier is leidt via Mannheim, Stuttgart en Ulm naar Kempten. Hier de autobahn verlaten en via binnenwe-gen via Reutte naar Imst in Oostenrijk. Via het Inntal naar Oetz en vervolgens via het Oetztal naar Sölden. Hier via de Timmelsjochstraße (tolweg) naar Merano in Italië. Voor deze trektocht kun je je auto het beste in Merano in een van de ondergrondse par-keergarages in de centrum achterlaten. Vanuit Merano gaat er enkele malen per dag een streekbus naar St.-Gertrud in het Ultental, het beginpunt van deze trektocht. Aan het einde van de tocht kun je vanuit Trafoi of Sulden meerdere malen per dag per bus afdalen naar het treinstation in Spondinig. Met de boemeltrein reis je vervolgens via het Vintschgau terug naar Merano. Vliegtuig Met Alitalia vlieg je vanuit Amsterdam of Brussel met een overstap in Rome vanaf ca. € 379,-. De overstaptijd in Rome is wel 10 uur. Vanaf Bolzano kun je weer verder met de trein naar Merano. Trein Heen: Amsterdam via Munchen en Bolzano naar Merano/Schluderns va € 198 p.p. retour. Terug: Trafoi – Schluderns per bus en Schluderns – Merano met particuliere spoorlijn. Reistijd: ca. 16.15 uur. Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van ‘De Treinreiswinkel’. Dé specialist voor internationale treintickets, treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08.
Overnachten In berghutten. De Rifugio Silvio Dorigoni is eigendom van de CAI (Club Alpin Italiano); alle overige berghutten zijn in bezit van de AVS (Alpenverein Südtirol). De genoemde berghutten zijn gedurende het hoogseizoen bemand en telefonisch bereikbaar zodat je ze vantevoren kunt reserveren (telefoonnummer staan onder meer in het boek Hüttentreks en in de hutten-index Alpenvereins-Hütten – zie literatuurlijst). De berghutten in de Ortler zijn weliswaar redelijk groot, maar desondanks is reserveren in het hoogseizoen een ‘must’. Doe het reserveren tijdig en bel af, als het weer of iets anders je ophoudt. Dat voorkomt nutteloze reddingsacties. Als je nog geen ervaring hebt met het maken van huttentrektochten is het goed de mores in officiële berghutten te leren kennen. In de berghutten in de Ortler heb je veelal keuze uit slapen op matrassen met meerdere mensen in een kleine zaal of slapen op een eigen kamer. In de hutten staan kussens, de-kens en soms dekbedden ter beschikking. In alle hutten zijn sanitaire voorzieningen zoals toi¬letten en stro¬mend water, maar meestal geen douches. In alle hutten die onderweg worden bezocht of die je passeert kun je op basis van halfpension eten en tochtenprovi-and aanschaffen.
Pagina 2
Ortler
Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Pagina 3
Uitrusting Voor deze huttentrektocht is een rugzak met een inhoud van ongeveer 35 à 40 liter vol-doende. De bagage kan op deze huttentrektocht beperkt blijven tot schoon ondergoed, een veldfles, een EHBO-tasje, een kleine hoofdlamp en war¬me en waterdichte kleding. Om jezelf te beschermen tegen koude is een fleecetrui zeer belangrijk. Neem zelfs op deze gemarkeerde huttentrektocht altijd een goede kaart met een schaal van 1:25.000. Een gids met routebeschrijvingen is handig, maar niet noodzakelijk. Het belangrijkste uitrustingsstuk van een huttentrektocht is de wandelschoen. Het loop¬com¬fort bepaalt mede het plezier in de trektocht. Wij liepen op halfhoge wandelschoenen met profielzool. Bedenk dat je qua kwaliteit, en helaas ook qua prijs, enorme verschillen hebt tussen bergwandelschoenen. Gore-Tex – een beschermlaag in de schoen die voor zeer goede waterdichtheid zorgt, terwijl het ook redelijk goed ademt – is in wandelschoe-nen een aanrader. Deze trektocht leidt in principe niet over sneeuwvelden of over glet-sjers, maar de tocht leidt wel langs de rand van het hooggebergte. Dat betekent je soms zelfs midden in de zomer op hoogten van 2500 tot 3000 verse sneeuw kunt tegenkomen. Zie ook de paklijst Huttentochten op oppad.nl.
Cultuur Tijdens de hier beschreven route zul je er niet zo heel veel van merken, maar op de hoger gelegen bergkammen en op de gletsjers van het Ortler-gebergte krijg je af en toe het ge-voel door een openluchtmuseum te wandelen en te klimmen, dit vanwege de oorlogsattri-buten die je onderweg tegenkomt. Zo kom je onder de Casati-Hütte wegversperringen van roestig prikkeldraad tegen. Dit werd hier in 1915 door de Duitssprekende Tirolers geplaatst om de Italiaanse Alpini-soldaten de doorgang naar de Oostenrijkse provincie Tirol te verhinderen. Op de toppen van de Cevedale en de Koningspitze staan tot op de dag van vandaag halfingesneeuwde houten barakken die bijna een eeuw geleden door de Tirolers werden bemand om de troepenbewegingen van de Italianen in het 2000 meter lager gelegen Val di Sole in de gaten te kunnen houden. De meest indrukwekkende her-innering aan de Grote Oorlog staat echter op het rotseiland Tre Cannoni; de naam zegt het in feite al: aan de rand van het Langferner staan drie loodzware, bijna honderd jaar oude kanonnen. Ooit bestookten de Tirolers hiermee de Italianen voor een oorlog die werd gewonnen en tegelijkertijd ook werd verloren, een oorlog die deze streek onom-keerbaar heeft gevormd.
Kaarten en gidsen Literatuur Hüttentreks.- Die 55 schönsten Mehrtages-Wanderungen von Hütte zu Hütte in den Ostalpen.- Bruckmann Verlag 2011, ISBN 9783765455018. 55 Wandeltochten variërend van 2 tot 7 dagen. Gedetailleerde beschrijvingen, plus nauwkeurige kaartjes, bergprofie-len, overnachtingsmogelijkheden. Kortom een mooi standaardwerk, € 30,95. Huttenwandern, Band 2, Michael Pause (BLV, München, 1984 –combinatie van tocht 25 en 26). Alleen nog in de bibliotheek of antiquariaat. Alpenvereins-Hütten Band 1: Ostalpen & Band 2: Südalpen (Rudolf Rother Verlag, München). Alleen nog in de bibliotheek of antiquariaat. ‘Sulden und der Ortler’ in Berge, no. 97 ( te bestellen via www.berge.de). Walking in the Alps – Kev Reynolds (Cicerone) – Trekking throughout the Alps (Chapter 11; A tour of the Ortler Alps), € 31,95. Vinschgau Rother wanderführer,50 touren, Henriette Klier, ISBN 9783763342051.50 Wandelroutes in handig zakformaat. Vaak rondwandelingen, wandeltijden, afstand en moeilijkheidsgraad staan aangegeven, € 14,95. Ortleralpen Alpenvereinsführer, Peter Holl, Rother Bergverlag, ISBN 9783763313136. Zeer uitvoerige wandel- en klimgids. Gedetailleerde beschrijvingen van wandel- en klim-routes, ondersteund met zwartwit foto’s, € 24,95.
Pagina 3
Ortler
Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Pagina 4
Kaarten Kompass, blatt 72, Ortler-Cevedale, 1:50.000. Goede overzichtelijke wandelkaart met veel toeristische informatie: gemarkeerde wandelpaden, hoogtelijnen, berghutten, cam-ping,€ 10,75. Kompass, Blatt 072, NP Stilfser Joch 1:50.000, € 9,95. Kompass, Blatt 636, Ortles/Ortler 1:25.000, € 8,95. Kompass, Blatt 637. Cevedale 1:25.000, € 8,95. Tabacco Blad 048, Carta Topografica, Val di Peio – Val di Rabbi – Val di Sole, 1:25.000. Betrouwbare gedetailleerde wandelkaart met markering, hoogtelijnen, berghut-ten,skiroutes,klettersteigen,€ 10,95. Tabacco Blad 08, Carta Topografica, Ortles – Cevedale, 1:25.000. Betrouwbare gedetailleerde wandelkaart met markering, hoogtelijnen, berghutten,skiroutes,kletterstei gen,€ 10,95. De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: Geografische Boekhandel Pied à Terre, Overtoom 135137, 1054 HG Amster-dam, tel. (020) 627 44 55,
[email protected]; www.piedaterre. nl. Landschap Reisboekwinkel, Kleine Berg 3, 5611 JS Eindhoven, tel. (040) 256 96 53,
[email protected]; www.landschapreisboekwinkel.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.
Adressen en sites ENIT - Italiaans Bureau voor Toerisme Stadhouderskade 2 1054 ES Amsterdam Tel. +31-(0)20-616 82 44 Fax. +31-(0)-20-6188515 E-mail:
[email protected] www.enit.it Südtirol Marketing Pfarrplatz 11 39100 Bozen Italië www.suedtirol.info www.vinschgau.is.it www.stelviopark.it www.parks.it/parco.nazionale.stelvio Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging Houttuinlaan 16A 3447 GM Woerden Postbus 225 3440 AE Woerden Telefoon: 0348-409521 E-mail:
[email protected] www.nkbv.nl Telefonische bereikbaarheid
Dag tot dag routebeschrijving. Traject 1 Merano – auto parkeren, en per bus naar: – St.-Gertraud (1519 m) – Restaurant Enzian (1900 m) – Kirchbergjoch (2789 m) – Haselgruber-Hütte (2425 m). Tijd: 3 à 4 uur.
Pagina 4
Ortler
Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Pagina 5
Traject 2 Haselgruber-Hütte (2425 m) – Schwärzerjoch (2825 m) – Rifugio Silvio Dorigoni (2495 m). Tijd: 3 uur. Traject 3 Rifugio Silvio Dorigoni (2495 m) – Saillent Joch (2978 m) – Zufall-Hütte (2265 m) – Tijd: 4 à 5 uur lopen. Traject 4 Zufall-Hütte (2265 m) – Madritschjoch (3123 m) – Madritsch-Hütte (2817 m) Schaubach-Hütte. Tijd: 4 à 5 uur lopen. Traject 5 Schaubach-Hütte (2573 m) – Mittelstation Sulden Express (2100 m) - HintergratHütte (2661 m). Tijd: 3 uur lopen. Traject 6 Hintergrat-Hütte (2661 m) – Tabarelta-Hütte (2556 m) – Julius Payer-Hütte (3020 m). Tijd: 4 à 5 uur. Traject 7 Julius Payer-Hütte (3020 m) – Trafoi (1532 m). Tijd: 2 à 3 uur. Opmerking De hierboven beschreven route is vanwege de dichtheid aan berghutten in het Ortlergebergte geen absoluut vaststaand gegeven. Je kunt trajecten korter of langer maken, vooral tijdens het tweede gedeelte van deze zevendaagse trektocht. Zo kun je bijvoorbeeld bij slecht weer etappes afbreken of ze juist bij goed weer verlengen. De trajecten 4, 5 en 6 kun je bijvoorbeeld ook in twee in plaats van in drie dagen lopen. Je slaapt dan op de vierde avond al in de Hintergrat-Hütte. Ook kun je ervoor kiezen om in plaats van in de over het algemeen drukke Julius Payer-Hütte (3020 m) lagerop in de rustigere Tabarelta-Hütte (2556 m) te slapen. Wil je onderweg een top beklimmen zonder dat je een gletsjer hoeft te passeren, dan is de 3230 meter hoge Eisseespitze een goede optie. Deze kun je beklimmen vanuit zowel de Madritsch-Hütte (2817 m) als vanuit de Schaubach-Hütte (2573 m). Een steil slingerpad leidt naar de top. Daar aangekomen heb je een indrukwekkend uitzicht op de gletsjers van de Cevedale, op de rotskolos van de Ortler (3905 m) en op de elegantste piek van de streek, de piramidevormige König-Spitze (3859 m).
Alpiene variant Heb je ervaring in het aan het touw over een gletsjer lopen en beheers je elementaire ijstechniek met pickel en stijgijzers, dan kun je onderweg ook enkele technisch niet al te moeilijke bergtoppen beklimmen. De twee mooi¬ste en hogere bergen langs deze route die zonder grote problemen kunnen worden beklommen zijn de 3376 meter hoge Sulden-Spitze en de 3769 meter hoge Cevedale. Je kunt beide bergen in een tweedaagse variant beklimmen. In plaats van in de Zufall-Hütte (2265 m) slaap je dan in de nabijgelegen Marteller-Hütte (2610 m). De volgende dag loop je dan over het onderste gedeelte van de Fürkeleferner naar een voetspoor dat via een rotskam eerst naar de Zufallspitzen en ver-volgens over de gletsjer naar de Cevedale leidt. Je slaapt ’s avonds in de hooggelegen Casati-Hütte (3269 m). De dag erna klim je over de Sulden-Spitze en daal je vervolgens over de Sulden Ferner eerst af naar Schau-bach-Hütte en daarna over het pad door naar de Hintergrat-Hütte (2661 m). Pagina 5
Ortler
Praktische informatie bij het artikel ‘Ortler Alpen’, Op Pad 5 - 2011
Pagina 6
Pagina 6