Optimalisatie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel

Optimalisatie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel

Optimalisatie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel Concept rapportage

Pagina 1 van 152


Afkortingen HHA GHA GFT OPK ASH

(Fijn) huishoudelijk afval Grof huishoudelijk afval Groente-, fruit en tuinafval Oud papier en karton Afvalstoffenheffing

BER BRU CRA GIL LCB LIN PUT VEG VEN BM

Bergen (L) Brummen Cranendonck Gilze en Rijen Land van Cuijk en Boekel Lingewaard Putten Veghel Venray Benchmark

Pagina 2 van 152


INHOUDSOPGAVE

Concept rapportage............................................................................................... 1 Afkortingen .......................................................................................................................................... 2 1.

Samenvatting ............................................................................................................................. 5

2.

Inleiding..................................................................................................................................... 7

3.

Beschrijving afvalinzamelsysteem ............................................................................................ 9 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

4.

Inleiding ............................................................................................................................................................. 9 Beleid ................................................................................................................................................................. 9 Ondersteunend beleid......................................................................................................................................... 9 Afvalwijzer ...................................................................................................................................................... 10 Route-indeling.................................................................................................................................................. 10 Haalvoorzieningen ........................................................................................................................................... 10 Brengvoorzieningen ......................................................................................................................................... 11 Afvalstromen.................................................................................................................................................... 11

Tevredenheidsonderzoek bewoners......................................................................................... 12 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Inleiding ........................................................................................................................................................... 12 Verantwoording steekproef.............................................................................................................................. 12 Aanpak ............................................................................................................................................................. 12 Respons ............................................................................................................................................................ 13 Resultaten tevredenheidsonderzoek bewoners ................................................................................................. 13 Milieustraat ...................................................................................................................................................... 27

5.

Tevredenheidsonderzoek contractanten .................................................................................. 33

6.

Tevredenheidsonderzoek beleidsmedewerkers ....................................................................... 35

7.

Sorteeranalyse.......................................................................................................................... 37

Figuur 1: gewichtssamenstelling restafval Land van Cuijk en Boekel 2009 ..................................... 37 Figuur 2: hoeveelheid restafval per inwoner Land van Cuijk en Boekel en stedelijkheidsklasse ..... 37 8.

Benchmark gemeentelijke afvalscheiding. .............................................................................. 40 8.1

Toelichting methode ........................................................................................................................................ 40

8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.2

Prestatie-indicatoren milieu ............................................................................................................................. 45

8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.4 8.2.5 8.2.6 8.3

Totale kosten per aansluiting (hoofdprestatie -indicator) ............................................. 48 Verwerkingskosten (per aansluiting) ............................................................................ 49 Indirecte kosten (per aansluiting).................................................................................. 50 Inkomsten (per aansluiting) .......................................................................................... 50

Prestatie-indicatoren dienstverlening ............................................................................................................... 52

8.4.1 8.4.2 8.5

Percentage bronscheiding door huishoudens (hoofdprestatie –indicator) .................... 45 Percentage bronscheiding huishoudelijk afval.............................................................. 46 Scheidingspercentage per component (huishoudelijk afval) ........................................ 46 Hoeveelheid gescheiden ingezameld huishoudelijk afval per component (in kg/inw). 46 Percentage bronscheiding grof huishoudelijk afval ...................................................... 47 Hoeveelheid gescheiden ingezameld grof huishoudelijk afval per fractie (in kg/inw). 47

Prestatie-indicatoren kosten ............................................................................................................................. 48

8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.4

Inleiding ........................................................................................................................ 40 Systematiek ................................................................................................................... 40 Deelnemers benchmark................................................................................................. 42 Nauwkeurigheid gegevens ............................................................................................ 43

Inleiding ........................................................................................................................ 52 Indeling systematiek ..................................................................................................... 52

Prestaties op hoofdlijnen .................................................................................................................................. 53

Pagina 3 van 152


De zes aangesloten gemeenten hebben de hoogste milieuprestaties in de benchmark, terwijl de afvalbeheerskosten juist lager dan gemiddeld uitvallen. Het dienstverleningsniveau is gemiddeld. De regie op de afvalinzameling wordt door de BCA prima ingevuld...................... 54 8.5.1 Milieuprestaties............................................................................................................. 54 8.5.2 Kostenprestaties ............................................................................................................ 54 8.5.3 Prestaties dienstverlening.............................................................................................. 54 8.5.4 Prestaties regie .............................................................................................................. 55 8.5.5 Verbeterpunten.............................................................................................................. 55 9.

Conclusies en aanbevelingen................................................................................................... 56 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7

10.

Inzameling restafval......................................................................................................................................... 56 Inzameling GFT ............................................................................................................................................... 56 Plastic verpakkingsafval .................................................................................................................................. 56 Inzameling oud papier / karton, glas, textiel .................................................................................................... 57 Inzameling KCA .............................................................................................................................................. 57 Inzameling via (mini)milieustraat .................................................................................................................... 57 Kort en bondig .......................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Ontwikkelingen ....................................................................................................................... 59

10.1 10.2 10.3 10.4

11.

Aanlever- en verwerkingscontracten voor huishoudelijk afval........................................................................ 59 Besluit Verpakkingen....................................................................................................................................... 59 Concurrentie verbrandingsmarkt en recyclingmarkt ........................................................................................ 60 Tariefsontwikkelingen ..................................................................................................................................... 60

Alternatieve inzamelsystemen................................................................................................. 61

11.1 11.2

Inleiding ........................................................................................................................................................... 61 Toepassing “Vervanging ont door grijze minicontainer” naar model Gemert-Bakel ...................................... 61

11.2.1 11.2.2 11.3

Ontwikkelingen alternatieve afvalinzamelsystemen in Nederland .................................................................. 62

11.3.1 11.3.2 11.4

12.

Beschrijving systematiek........................................................................................... 61 Keuze voor toepassing van diftar .............................................................................. 62 Eenmaal in drie weken huis-aan-huis inzamelen ...................................................... 62 Drempel restafval aanbieden verhogen ..................................................................... 62

Tot slot ............................................................................................................................................................. 63

Bronnenlijst ............................................................................................................................. 63

Bijlage 1a Bijlage 1b

Het enquêteformulier Uitwerking resultaten enquête

Bijlage 2

Overzicht resultaten sorteeranalyse

Bijlage 3a Bijlage 3b Bijlage 3c

Afvalprofiel LvC + B Kring 5 Afvalmonitor

Pagina 4 van 152

1. SAMENVATTING De gemeenten uit Land van Cuijk en Boekel werken samen voor wat betreft de particuliere afvalinzameling. In het optimalisatie onderzoek is onderzocht hoe het huidige systeem presteert ten opzichte van de doelstelling en ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. De drie peilers waarop is onderzocht, zijn milieu, kosten en dienstverlening. Tevens is de tevredenheid van de verschillende partijen onderzocht. Zo is een schriftelijke enquête gehouden onder de bewoners van het Land van Cuijk en Boekel en is de tevredenheid van de beleidsambtenaren en van de contractanten onderzocht. De tevredenheid van deze partijen is meegenomen in de evaluatie. De ingezamelde hoeveelheid restafval is de afgelopen jaren afgenomen. Naast een goed scheidingsgedrag van bewoners is hier ook de gescheiden kunststof verpakkingsmateriaal debet aan. De ingezamelde hoeveelheid gft-afval is de laatste jaren redelijk stabiel gebleven. Uit het tevredenheidsonderzoek blijkt dat bewoners over het algemeen tevreden zijn over de huidige manier van inzamelen. Binnen de database van Eureco BV behoort het gebied Land van Cuijk en Boekel tot gemeenten met de laagste hoeveelheid ingezameld restafval per inwoner per jaar. Met een bronscheidingspercentage van 86% doet het Land van Cuijk en Boekel het aanmerkelijk beter dan de benchmark (62%). Geen enkele gemeenten die deelneemt aan de benchmark overtreft dat. De hoge bronscheiding is terug te zien in de hoeveelheid restafval. Daar waar in het Land van Cuijk en Boekel slechts 86 kg (inclusief grof huishoudelijk afval) per inwoner per jaar vrijkomt, is dat in de benchmark gemiddeld 217 kg. Op alle afvalstromen worden hoge scheidingspercentages behaald. Ook op gft-afval, waar de meeste andere diftargemeenten (met een volume en frequentiesysteem) juist lage prestaties behalen doordat zij ook een tarief op gft-afval hebben gezet. De gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval en incontinentiemateriaal levert een grote bijdrage in de totale bronscheiding. De hoeveelheid grof huishoudelijk afval dat gescheiden wordt ingezameld is hoog. De scheiding ervan verloopt zeer goed (92% tegen 80% gemiddeld). Met slechts €149,- per aansluiting aan afvalbeheerskosten is het Land van Cuijk en Boekel voordeliger dan de benchmark. Vooral de verwijderingskosten per aansluiting van restafval zijn laag. Door de dure restafvalzak is het restafvalaanbod zeer gering. Samengevat hebben de conclusies de volgende strekking: • de afvalinzameling voldoet op de meeste punten aan de doelstelling van het Landelijk Afvalbeheer Plan (met uitzondering van textiel); • het gebruikte systeem is goedkoop/voordelig, • bewoners (en beleidsmedewerkers en contractanten) zijn over het algemeen tevreden. De aanbevelingen luiden als volgt: • Voer een communicatiecampagne op de volgende onderdelen: o Verduidelijk de inzameling textiel, o Verantwoord de kosten van de tariefzak en de tarifering milieustraat, o Verstrek informatie over hoe thuis te composteren, over gescheiden afgeven van textiel en metalen (blik), o Promoot de mogelijkheid het grof tuinafval tegen een gunstig tarief te laten ophalen. • Onderzoek alternatieve inzamelsystemen, zoals o een (evt. gechipte) minicontainer voor restafval, RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

5

•

o GF-afval bij restafval en separate T-afvalinzameling, o Aanpassing inzamelingsfrequentie GFT-afval, o Meer afvalstromen inzamelen waardoor verdergaande scheiding plaatsvindt (drankkartonnen, EPS piepschuim, gips). Evalueer de openingstijden van de milieustraat.

RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

6

2. INLEIDING In onderstaand plaatje stelt een dame zichzelf de vraag “waar zal ik het laten?”. Dat is nu ook precies de vraag die als een rode draad door dit document heen loopt. De mogelijkheden om afval gescheiden in te zamelen zijn legio. Daardoor is het als lokale overheid moeilijk een keuze te maken. Waar zal ik het laten?

Gemeenten zijn wettelijk verplicht alle afvalstoffen afkomstig van particulieren in te zamelen. Deze inzameling kan bestaan uit een haal- of brengvoorziening. Een voorbeeld van een brengvoorziening is een glasbak. De gemeenten in Land van Cuijk en Boekel verzorgen gezamenlijk de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen. Dit gebeurt onder de verantwoording van de Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel. Er wordt gebruik gemaakt van een tariefzak voor restafval, een minicontainer voor GFT-afval en per oktober 2009 een doorzichtige zak voor huishoudelijk kunststof verpakkingsmateriaal, die huis-aan-huis worden opgehaald. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van diverse (mini)milieustraten en in de hele regio staan ondergrondse en bovengrondse containers voor glasinzameling. Voor de inzameling en verwerking van afvalstoffen, inrichting en containertransport van en op (mini)milieustraten en het onderhoud aan inzamelvoorzieningen zijn contracten afgesloten met diverse bedrijven. De aanleiding van dit onderzoek is dat de afvalinzamelingscontracten voor het Land van Cuijk en de gemeente Boekel per 1 januari 2012 opnieuw moeten worden afgesloten. Dit is een natuurlijk moment om na te gaan of de huidige systematiek voldoet en of er gekozen moet worden voor een andere wijze van inzameling. Dit document geeft een antwoord op de vraag: "Voldoet de huidige systematiek? En zo niet, welke alternatieven zijn er?". Een aantal veranderopties is onderzocht op haalbaarheid en inpasbaarheid binnen het huidige systeem. De evaluatie van zowel het huidige systeem als van de verbeteropties vindt plaats aan de hand van de drie prestatiegebieden: dienstverlening, kosten en milieu. Daarnaast spelen er wettelijke en contractuele verplichtingen. Daaraan moet in ieder geval voldaan worden. Werkwijze De tevredenheid van de participerende partijen is onderzocht. De bewoners zijn schriftelijk geënquêteerd. De gemeenteambtenaren en de contractanten zijn per mail benaderd. Om het milieurendement, de kostenefficiëntie en het serviceniveau te onderzoeken is deelgenomen aan de gemeentelijke benchmark afvalscheiding en zijn in 2009 en 2010 sorteeranalyses op het restafval uitgevoerd. De definitieve rapportage van de gemeentelijke benchmark komt eind oktober RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

7

2010 voorhanden. Daarom is in de concept rapportage Optimalisatie Afvalinzameling van Cuijk en Boekel gebruik gemaakt van de concept cijfers uit de benchmark. Verwacht wordt dat de concept cijfers niet noemenswaardig afwijken van de definitieve cijfers.


8

3.

BESCHRIJVING AFVALINZAMELSYSTEEM

3.1 Inleiding De Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk & Boekel streeft naar een optimale afvalinzameling binnen haar werkgebied. Door een uniforme en gezamenlijke benadering van de afvalinzameling ontstaat een andere schaalgrootte. Dankzij deze andere schaalgrootte kan een betere kostenefficiëntie en milieurendement bereikt worden dan wanneer een gemeente individueel de afvalinzameling zou organiseren. De zes gemeenten die in de bestuurscommissie participeren zijn (het werkgebied): • Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis. In de Afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk en Boekel worden regels en aanwijzingsbesluiten beschreven. Ook worden hier de definities van verschillende categorieën afvalstoffen omschreven. Deze verordening, die in 2004 is geactualiseerd, vormt de wettelijke basis voor het afvalinzamelingsysteem. De Bestuurscommissie kan nadere regels en aanwijzingsbesluiten vaststellen. De gemeenteraden van de participerende gemeenten stellen de afvalstoffenverordening vast. 3.2 Beleid Beleidsuitgangspunt voor de Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk & Boekel is het principe dat de vervuiler betaalt. Dit wordt vertaald op de wijze dat herbruikbaar afval “gratis” kan worden aangeboden terwijl de bewoners restafval, dakleer en C-hout, wat gestort of verbrand dient te worden, tegen betaling in kan leveren (directe belasting). Van deze regel kan gemotiveerd worden afgeweken zoals met asbestafval. Asbest kan onder bepaalde voorwaarden kosteloos worden aangeleverd bij de centrale milieustraat te Haps. Gratis betekent in deze context dat de kosten via de afvalstoffenheffing worden doorberekend (indirecte belasting) en de bewoners hier dus niet extra voor hoeven te betalen. 3.3 Ondersteunend beleid Naast de wekelijkse inzameling probeert de Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel door middel van ondersteunend beleid het consumptiegedrag van de burger te beïnvloeden (afvalpreventie). Er wordt getracht de burger te stimuleren om herbruikbare producten aan te schaffen en bepaalde afvalsoorten gescheiden te houden van het restafval. Bijvoorbeeld door gftafval, glas en textiel gescheiden aan te bieden, zodat dit materiaal hergebruikt kan worden. Het ondersteunend beleid omvat de volgende elementen: • Informatievoorziening door middel van de informatielijn, website, afvalwijzer en door periodiek op de gemeentepagina te publiceren over huishoudelijk afval. • De centrale milieustraat in Haps waar 18 (recyclebare maar ook gevaarlijke) afvalcomponenten aangeboden kunnen worden. Betaald moet worden voor restafval, dakleer en C-hout, maar niet voor de overige 15 afvalcomponenten. • Er zijn 7 mini-milieustraten in het werkgebied waar een vijftal herbruikbare afvalcomponenten kunnen worden aangeboden. Deze componenten kunnen gratis worden aangeboden. • Een zestal afvalsoorten kan men tegen betaling op afroep aan huis laten ophalen. • Klein chemisch afval (KCA) wordt eenmaal in de maand ingezameld op de minimilieustraten. Daarnaast wordt iedere vrijdag en zaterdag KCA ingezameld op de centrale milieustraat in Haps. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

9

• •

Lokale brengvoorzieningen voor glas, oud papier, karton, textiel en luiers & incontinentiemateriaal. Zwerfafvalplan waarin voorlichtingsacties en handhavingsacties zijn opgenomen (Landelijke Opschoondag, Opschoondag voor scholen en Netwerk Zwerfafval).

3.4 Afvalwijzer Om bewoners te informeren over de wijze van afvalinzameling is door het RMB een zogenaamde afvalwijzer ontwikkeld. Deze afvalwijzer is verschillend per ophaalroute en deze wordt ieder kalenderjaar herzien. In de afvalwijzer worden alle data genoemd wanneer er GFT-, restafval, kunststof verpakkingsafval en de kerstboom huis-aan-huis worden opgehaald. Er worden belangrijke adressen, telefoonnummers en openingstijden in genoemd die voor de betreffende route van toepassing zijn. Daarnaast wordt een beschrijving gegeven van de verschillende afvalstromen en hoe daarmee te handelen. In de afvalwijzer worden ook de tarieven voor het aanbieden of op laten halen van diverse afvalsoorten gepubliceerd. Een voorbeeld van een afvalwijzer treft u aan in bijlage 1. 3.5 Route-indeling De routes lopen (vanwege de geografische ligging) over en door de gemeentegrenzen heen. De afvalinzameling geschiedt alternerend; de ene week wordt het GFT-afval opgehaald en de andere week het restafval. Daarnaast wordt eenmaal in de maand huishoudelijk kunststof verpakkingsafval huis-aan-huis ingezameld. De inzamelaar heeft voor de indeling van de routes voor de inzameling van kunststof verpakkingsmateriaal een zogenaamde “routevrijheid” gekregen, dit enerzijds om efficiëntie voor de opdrachtnemer te bewerkstelligen en anderzijds de daarmee gepaard gaande lagere kosten voor de opdrachtgever te bereiken. In totaal worden maandelijks 19 routes voor kunststof inzameling gereden. De eerste route wordt altijd de eerste maandag van de maand gereden. 3.6 Haalvoorzieningen In deze paragraaf worden huis-aan-huis inzamelingsmiddelen omschreven. Huis-aan-huis inzamelingsmiddelen (haalvoorzieningen) Afvalsoort Inzamelingsmiddelen GFT-afval • Bij laagbouwwoningen: minicontainer van 140 of 240 liter. • Bij hoogbouwwoningen: 240 liter verzamelcontainer of een GFTemmer Restafval De blauwe tariefzak te koop bij aangewezen detaillisten Kunststof Plastic Heroes-zakken verkrijgbaar bij (mini)milieustraten, verpakkingsafval gemeentehuizen en enkele detaillisten. Textiel In zakken of een ander inzamelmiddel welk door een (rechts)persoon (met een inzamelvergunning voor textiel) beschikbaar zijn gesteld Papier Kraakperswagen en inzameling via verenigingen Grof huishoudelijk afval Ophaaldienst op afroep: 6 afvalsoorten worden tegen betaling opgehaald aan huis. Dit betreft de afvalstromen metalen, grof tuinafval, A en B hout, wit- en bruingoed en grof huishoudelijk afval en restafval Kerstbomen Voor het inzamelen van kerstbomen wordt een aparte inzamelronde gereden.


10

3.7 Brengvoorzieningen In deze paragraaf worden de brengvoorzieningen opgesomd. Inzamelvoorzieningen binnen het werkgebied (brengvoorzieningen) Afvalsoort Inzamelvoorziening Wit- en bruingoed Containers op de centrale milieustraat te Haps en bij Stichting Actief in Boxmeer Grof huishoudelijk Stortvakken op de centrale milieustraat te Haps en containers op de afval minimilieustraat te Boekel Vlakglas Containers op de centrale milieustraat te Haps Spiegelglas Idem Asbest Idem Afvalhout C Idem Afvalhout A Idem en containers op mini-milieustraten Afvalhout B Idem en containers op mini-milieustraten Non-ferro metalen en Idem en containers op mini-milieustraten puin Grond Containers op de locatie van de regionale milieustraat te Haps Verpakkingsglas Wijkcontainers geplaatst op verschillende locaties binnen het werkgebied en de regionale milieustraat. Textiel Bewaarmiddel geplaatst op verschillende locaties door vergunninghouder en containers op de regionale milieustraat te Haps Oud papier en karton Container, geplaatst op diverse locaties door vergunninghouder Containers op de locatie van de regionale milieustraat te Haps Kraakperswagen voor de huis-aan-huis inzameling Luiers en incontinenContainers voor gebruikte luiers geplaatst bij een groot aantal peutertiemateriaal speelzalen en kinderdagverblijven, de mini-milieustraat in de gemeente, de milieustraat in Haps of de kringloopwinkel in Cuijk en Boxmeer. KCA Klein chemisch afval kan worden aangeboden in de beschikbaar gestelde box op de (mini)milieustraten 3.8

Afvalstromen

Ontwikkeling belangrijke afvalcomponenten totale werkgebied Afvalcomponent 2005 2006 2007 2008 Restafval (ton) 7.467 7.545 7.592 7.397 GFT-afval (ton) 17.334 16.834 17.315 16.942 Kunststof verpakkingsmateriaal (ton) Grof huishoudelijk restafval (ton) 2.117 2.178 2.357 2.489 Groenafval (ton) 6.444 6.555 7.887 7.206 KCA (kg)* 103 108 107 98 Afvalhout (ton) 3.104 3.183 3.629 3.066 *= exclusief de stroom batterijen die door Stibat (Stichting Batterijen) is ingezameld


2009 6.330 17.014 817 2.251 7.683 124 3.090

11

4.

TEVREDENHEIDSONDERZOEK BEWONERS

4.1 Inleiding Met behulp van een schriftelijke vragenlijst is de tevredenheid van de inwoners van het Land van Cuijk en Boekel over de huidige manier van afvalinzameling gemeten. Dit is in 2005 ook gebeurd. De vragen uit de vragenlijst van toen zijn voor dit onderzoek voor een groot deel overgenomen. Dit om de resultaten te kunnen vergelijken. Er zijn wel een aantal vragen ingevoegd, onder andere over de inzameling van plastic verpakkingsafval. De volledige vragenlijsten en begeleidende brief vindt u in Bijlage 1a. 4.2 Verantwoording steekproef In het Land van Cuijk en Boekel zijn 38.783 huishoudens aangesloten voor de afvalinzameling. Deze populatie is homogeen, omdat iedereen deelneemt aan de afvalinzameling; iedereen kan de gestelde vragen beantwoorden. Voor de bepaling van de steekproefomvang is uitgegaan van de volgende algemeen geaccepteerde nauwkeurigheid: Betrouwbaarheid is 95% (dit betekent dat 1 van de 20 antwoorden niet overeenkomt met de werkelijkheid) Nauwkeurigheid is 3% (dit betekent dat als de score 80 aangeeft het werkelijke aantal tussen 77 en 82 zal liggen) Voor de gewenste betrouwbaarheid en nauwkeurigheid bij dit aantal aansluitingen moeten tenminste 1.105 vragenlijsten worden verwerkt. Aangenomen wordt dat 40% van de steekproef een respons zal geven, dus de omvang van de steekproef moet dan minimaal 2.763 zijn. Het gekozen aantal van 3.000 te verzenden vragenlijsten is daarmee ruim voldoende. Het aantal vragenlijsten wordt naar rato per gemeente berekend. Dat levert het volgende overzicht op. Gemeente Aantal aansluitingen Boekel 3.466 Boxmeer 11.335 Cuijk 10.046 Grave 5.069 Mill en Sint 4.366 Hubert Sint Anthonis 4.501 TOTAAL 38.783 Tabel 1. Overzicht steekproef per gemeente

Aantal verzonden vragenlijst 268 877 777 392 338 348 3000

4.3 Aanpak Het onderzoek is aangekondigd middels een artikel op de gemeentepagina’s van de gemeenten in het Land van Cuijk en Boekel. Tevens heeft er een bericht gestaan op de website van de BCA en op de gemeentelijke websites. De vragenlijst bestaat uit open en gesloten vragen. De gesloten vragen zijn ingevoerd in het statistische programma SPSS. De open vragen zijn in Excel verwerkt. In dit rapport worden de meest opvallende of vaker voorkomende antwoorden op de open vragen benoemd. De Excelsheets RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

12

met alle antwoorden op de open vragen is als bijlage bijgevoegd (Bijlage 1b). De antwoorden op de gesloten vragen zijn verwerkt in tabellen. Waar dat relevant is, zijn de gegevens vergeleken met antwoorden op andere vragen of met de resultaten van het onderzoek uit 2005. Ook is bij de meeste vragen onderscheid gemaakt per gemeente. 4.4 Respons In week 12 (22-26 maart 2010) zijn de vragenlijsten verstuurd. De respondenten konden de vragenlijst tot 26 april 2010 retourneren. Ook na die datum is nog een klein aantal vragenlijsten retour gekomen. Tot 21 mei 2010 zijn de vragenlijsten verwerkt; de vragenlijsten die na die datum binnen zijn gekomen, zijn niet meer meegenomen in de analyse. Van de 3.000 verzonden vragenlijsten zijn er 1.476 retour gekomen. Dat betekent een respons van 49%. Dat is ruim boven verwachting. 4.5

Resultaten tevredenheidsonderzoek bewoners

4.5.1 Algemeen Allereerst is een aantal vragen gesteld over de woonsituatie van de respondent. Vraag 1. In welke gemeente woont u? Absoluut aantal 138 467 355 172

Boekel Boxmeer Cuijk Mill en Sint Hubert Grave 173 Sint Anthonis 169 Missing 2 Totaal 1.476 Tabel 2. Vraag 1: gemeente

Wanneer in bovenstaande tabel het aantal verzonden vragenlijsten verwerkt wordt, kan per gemeente berekend worden wat de respons is. Verzonden vragenlijsten Respons (absoluut aantal) 268 138 877 467 777 355 338 172

Boekel Boxmeer Cuijk Mill en Sint Hubert Grave 392 Sint Anthonis 348 Missing Totaal 3000 Tabel 3. Respons per gemeente


173 169 2 1.476

Respons (percentage) 51% 53% 46% 51% 44% 49% 49% 13

In de gemeente Boxmeer is de respons het hoogst en in de gemeente Grave het laagst. Er zit echter weinig verschil tussen de zes gemeenten. De respons is in alle gemeenten rond de totale respons van 49%. Vraag 2. Woont u in de kern of in het buitengebied? Absoluut aantal Percentage Kern 1.121 75,9% Buitengebied 343 23,2% Missing 12 0,8% Tabel 4. Vraag 2: kern of buitengebied Het grootste deel van de respondenten woont in de kern van hun gemeente. Dit kenmerk van de respondenten zal verderop in de analyse vergeleken worden met de resultaten van een aantal andere vragen uit de vragenlijst, zoals onder andere de vraag of de respondenten afval apart houden. Wordt het afval vaker gescheiden in het buitengebied of juist in de kernen? Vraag 3. Heeft u dit voorjaar gebruik gemaakt van de mogelijkheid om uw snoeihout gratis aan huis te laten ophalen? Absoluut aantal Ja 12 Nee 330 Missing 17 Tabel 5. Vraag 3: snoeihout

Percentage 3,3% 92% 4,7%

Deze mogelijkheid was er alleen voor bewoners in het buitengebied. Ook alleen de respondenten die bij vraag 2 hebben aangegeven in het buitengebied te wonen, dienden deze vraag te beantwoorden. Uit bovenstaande tabel blijkt dat het grootste deel van de respondenten geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om snoeihout gratis aan huis op te laten halen. Redenen daarvoor zijn heel divers. Respondenten geven onder andere aan dat ze het niet wisten, dat ze het zelf hebben weggebracht of dat ze het toch opgestookt hebben. Enkele reacties: - Ik wist niet dat het kon - Dennenhout is niet toegestaan. Paasvuur Westerbeek - Omdat ik het zelf nodig had voor snippers voor de paden - Ik heb het zelf weggebracht - Ik laat het de hovenier meenemen - Wij hebben in het najaar al gebruik gemaakt van deze mogelijkheid - Ik had een stookvergunning Vraag 4. Woont u in hoog- of in laagbouw?

Hoogbouw Laagbouw Missing Geen

Absoluut aantal 54 873 203 1130

Percentage 4,8% 77,2% 18% 100%


14

antwoord Tabel 6. Vraag 4: hoog- of laagbouw Deze vraag werd alleen gesteld aan respondenten die bij vraag 2 aan hebben gegeven in de kern te wonen. Het grootste gedeelte van de respondenten die in een kern woont, woont in laagbouw. Gft-afval Vraag 5. Houdt u gft-afval apart? Absoluut aantal Percentage Altijd 1376 93,2% Soms 63 4,3% Nooit 28 1,9% Missing 9 0,6% Tabel 7. Vraag 5: gft-afval scheiden Het grootste gedeelte van de respondenten geeft aan altijd gft-afval apart te houden. Slechts 6,2% van de respondenten zegt soms of nooit gft-afval apart te houden. Aan deze laatste groep respondenten wordt vraag 6 voorgelegd. In 2005 gaf 89% van de respondenten aan gft-afval altijd apart te houden. Er is dus een lichte toename te zien in het scheiden van gft-afval; in 2010 is dat namelijk 93,2%. Het lijkt een positieve trend te zijn, want in 2001 gaf 86% van de respondenten aan gft-afval altijd apart te houden. De resultaten verschillen nauwelijks per gemeente (zie tabel 8). Het maakt ook geen verschil of respondenten in de kern of in het buitengebied wonen. Dit laatste is weergegeven in tabel 9. Houdt u gft-afval apart? Altijd Soms Boekel 129 4 93,5% 3,0% Boxmeer 443 12 94,8% 2,6% Cuijk 334 15 94,1% 4,2% Mill en Sint Hubert 164 6 95,3% 3,5% Grave 150 19 86,7% 11% Sint Anthonis 156 7 92,3% 4,1% Tabel 8. Gft-afval scheiden per gemeente

Nooit 5 3.5% 12 2,6% 4 1,1% 1 0,6% 3 1,7% 3 1,8%

In elke gemeente houdt het overgrote deel van de respondenten gft-afval apart. Wel valt op dat in de gemeente Grave de meeste respondenten zijn die het gft-afval soms of nooit apart houdt; bij elkaar 12,7%. Terwijl in de andere gemeenten dit percentage tussen de 4,1% en 6,5% ligt. Houdt u gft-afval

Altijd Soms


Nooit 15

apart? Kern

1046 51 21 93,3% 4,5% 1,9% Buitengebied 321 11 7 93,6% 3,2% 2,0% Tabel 9. Gft-afval scheiden in kern of buitengebied Vraag 6. Waarom houdt u gft-afval niet (altijd) apart? Absoluut aantal Ik heb te weinig gft-afval 33 Ik composteer gft-afval in de tuin 15 Ik zie het nut er niet van in 4 Ik vind het teveel werk 4 Ik heb te weinig ruimte in en om mijn 12 woning Ik heb last van stank / vind het 23 onhygiënisch Anders 21 Tabel 10. Vraag 6: waarom niet (altijd) gft-afval scheiden

Percentage 29,6% 13,4% 3,6% 3,6% 10,7% 20,5% 18,6%

De meeste respondenten geven aan niet (altijd) gft-afval apart te houden, omdat ze daarvan te weinig hebben. Daarna vindt een groot gedeelte van de respondenten het onhygiënisch of hebben ze last van de stank. Andere redenen die worden gegeven zijn onder andere: - Mijn container is te klein - Dan krijg ik mijn eigen afvalzak nooit gevuld en dat gaat stinken - Ik gooi het op de mesthoop Vraag 7. In welke mate bent u tevreden over de huidige manier van inzamelen van gft-afval? Absoluut aantal 275 1041 81 16

Percentage 18,6% 70,5% 5,5% 1,1%

Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Zeer ontevreden Geen mening 50 3,4% Missing 13 0,9% Tabel 11. Vraag 7: tevreden over inzameling gft

De meeste respondenten zijn tevreden over de huidige manier van inzamelen van gft-afval. Een kleine 20% geeft aan zelfs zeer tevreden te zijn. Vraag 8. Wat vind u van de frequentie van inzameling van gft-afval? Absoluut aantal Goed zoals het nu is, dus 1 keer per twee weken 994 Mag vaker, namelijk 1 keer per week 381 Mag minder vaak, namelijk 1 keer per drie weken 16 RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

Percentage 67,3% 25,8% 1,1% 16

Mag nog minder vaak, namelijk 1 keer per vier 19 weken Geen mening 47 Missing 19 Tabel 12. Vraag 8: frequentie inzameling gft-afval

1,3% 3,2% 1,3%

De meeste respondenten vinden de frequentie van de inzameling van gft-afval goed zoals het nu is, namelijk 1 keer per twee weken. Ongeveer een kwart van de respondenten geeft aan dat het wel vaker mag, namelijk 1 keer per week. Het is zinvol te bekijken of de antwoorden op deze vraag verschillen voor respondenten die in de kern of in het buitengebied wonen en of er verschil valt te zien voor respondenten die in hoog- of laagbouw wonen. In respectievelijk de tabellen 13 en 14 wordt dit weergegeven. Wat vindt u van 1 keer 1 keer 1 keer 1 keer de frequentie per 2 weken per week per 3 weken per 4 weken van inzameling van gft-afval? Kern 760 305 11 13 67,8% 27,2% 10% 1,2% Buitengebied 227 73 5 6 66,2% 21,3% 1,5% 1,7% Tabel 13. Frequentie inzameling gft-afval in kern en buitengebied

Geen mening

23 2,1% 24 7,0%

De percentage zijn nagenoeg hetzelfde. Wel valt op dat 10% van de respondenten die in de kern woont aangeeft dat het gft-afval minder vaak ingezameld mag worden, namelijk 1 keer per 3 weken tegenover 1,5% van de respondenten uit het buitengebied. Wat vindt u van 1 keer 1 keer 1 keer 1 keer de frequentie per 2 weken per week per 3 weken per 4 weken van inzameling van gft-afval? Hoogbouw 34 15 1 1 63% 27,8% 1,9% 1,9% Laagbouw 592 243 8 11 67,8% 27,8% 0,9% 1,3 Tabel 14. Frequentie inzameling gft-afval voor hoog- en laagbouw

Geen mening

3 5,6% 15 1,7%

Ook hier zijn de verschillen minimaal. Zowel respondenten die in hoogbouw wonen als respondenten die in laagbouw wonen, geven aan dat de frequentie van inzameling van gft-afval goed is zoals die nu is. Vraag 9. Wat zou u verbeterd willen zien aan de huidige manier van inzamelen van gft-afval? Dit is een open vraag. De meest opvallende en meest gegeven antwoorden staan hieronder opgesomd. Voor alle antwoorden wordt verwezen naar Bijlage 1b. - Dat het in de zomer iedere week wordt opgehaald - Ongeveer rond dezelfde tijd ophalen, nu verschilt het enorm per keer - De bakken na het leegmaken weer terugzetten zoals ze stonden - De kliko moet wel beter geleegd worden er blijft vaak wat zitten RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

17

-

Dat ze per straat een verzamelpunt maken, zodat de inzamelwagen maar één keer hoeft te stoppen in plaats van tien keren Niets, het gaat prima Inzameling van gft-afval afschaffen Dat er zakken komen die in de gft-bak passen en biologisch afbreekbaar zijn Dat de chauffeurs minder hard rijden in de wijken

Grof tuinafval Vraag 10. Heeft u een tuin bij uw woning? Absoluut aantal Percentage Ja 1391 94,2% Nee 75 5,1% Missing 10 0,7% Tabel 15. Vraag 10: tuin bij de woning Bijna alle respondenten hebben een tuin bij hun woning. Respondenten die deze vraag met ‘nee’ hebben geantwoord, hoefden vraag 11 t/m 14 niet te beantwoorden. Vraag 11. Composteert u gft-afval in uw tuin? Absoluut aantal Ja 193 Nee, ik ben gestopt met 191 composteren Nee, heb ik nooit gedaan 885 Missing 133 Geen antwoord 74 Tabel 16. Vraag 11: composteren in de tuin

Percentage 13,1% 12,9% 60,0% 9,0% 5,0%

Het grootse gedeelte van de respondenten (met een tuin) heeft nog nooit gft-afval gecomposteerd in hun tuin. Het in de eigen tuin composteren van gft-afval lijkt steeds minder populair te worden. In 2001 deed 20% van de respondenten dit, in 2005 nog maar 18% en anno 2010 composteert nog slechts 13,1% van de respondenten gft-afval in de tuin. Per gemeente zijn verschillen te zien in het thuis composteren. Zie tabel 17 voor een volledig overzicht. Composteert u gft-afval in uw tuin? Boekel Boxmeer Cuijk Mill en Sint Hubert RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

Ja 22 15,9% 63 13,5% 31 8,7% 23 13,4%

Nee, gestopt 20 14,5% 41 8,8% 53 14,9% 22 12,8%

Nee, nooit gedaan 71 51,4% 296 63,4% 219 61,7% 113 65,7% 18

Grave

21 12,1% Sint Anthonis 33 19,5% Tabel 17. Composteren in de tuin per gemeente

31 17,9% 23 13,6%

92 53,2% 93 55%

In de gemeente Sint Anthonis composteren de meeste respondenten gft-afval in hun tuin. In Cuijk is dat de kleinste groep. Vraag 12. Op welke manier voert u grof tuinafval meestal af? Absoluut aantal 201 338 12

Ik heb nooit grof tuinafval Ik stop het in mijn gft-container Ik laat het tegen betaling aan huis ophalen Ik breng het naar de milieustraat 637 Anders 83 Missing 130 Geen antwoord 75 Tabel 18. Vraag 12: afvoeren grof tuinafval

Percentage 13,6% 22,9% 0,8% 43,2% 5,6% 8,8% 5,1%

Net als in 2001 en 2005 brengt het grootste deel van de respondenten grof tuinafval meestal naar de milieustraat. Een relatief grote groep respondenten stopt het grof tuinafval in de gft-container. Ook deze cijfers zijn hetzelfde als in 2001 en 2005. Door de jaren heen verandert het gedrag van mensen als het gaat om het afvoeren van grof tuinafval dus niet of nauwelijks. Andere manieren waarop respondenten grof tuinafval afvoeren zijn onder andere: - De hovenier neemt het mee - Ik gebruik het om mijn tuin leefbaar te maken voor de natuur - Ik stook het in de kachel Vraag 13. In welke mate bent u tevreden over de huidige manier van inzamelen van grof tuinafval? Absoluut aantal 71 634 121 22

Percentage 4,8% 43,0% 8,2% 1,5%

Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Zeer ontevreden Geen mening 211 14,3% Missing 151 10,2% Geen antwoord 266 18,0% Tabel 19. Vraag 13: tevreden over inzameling grof tuinafval De meeste respondenten zijn tevreden over de huidige manier van inzamelen van grof tuinafval. Slechts een krappe 10% geeft aan (zeer) ontevreden te zijn. Vraag 14. Wat zou u verbeterd willen zien aan de huidige manier van inzamelen van grof tuinafval? RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

19

Dit is een open vraag. De meest opvallende en meest gegeven antwoorden staan hieronder opgesomd. Voor alle antwoorden wordt verwezen naar Bijlage 1b. - Ga zo door graag - 1 of 2 keer per jaar ophalen aan huis - Meerdere dagen weg kunnen brengen en niet alleen zaterdag - Duidelijker maken hoe en wanneer dit gebeurd - In voor- en najaar grotere container in de wijk voor snoeiafval - Containers op de milieustraat staan te hoog Restafval Vraag 15. In welke mate bent u tevreden over de huidige inzameling van restafval? Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 200 13,6% Tevreden 1045 70,8% Ontevreden 108 7,3% Zeer 30 2,0% ontevreden Geen mening 46 3,1% Missing 47 3,2% Tabel 20. Vraag 15: tevreden over inzameling restafval De meeste respondenten zijn tevreden over de huidige manier van inzamelen van restafval. 13,6% van de respondenten is zelfs zeer tevreden. Slechts 9,3% geeft aan (zeer) ontevreden te zijn. Vraag 16. Wat vindt u van de frequentie van inzameling van restafval? Absoluut aantal 1103 171 78 43

Goed zoals het nu is, dus 1 keer per 2 weken Mag vaker, namelijk 1 keer per week Mag minder vaak, namelijk1 keer per drie weken Mag nog minder vaak, namelijk 1 keer per vier weken Geen mening 46 Missing 35 Tabel 21. Vraag 16: frequentie inzameling restafval

Percentage 74,7% 11,6% 5,3% 2,9% 3,1% 2,4%

De meeste respondenten vinden de frequentie van de inzameling van restafval goed zoals het nu is, namelijk 1 keer per twee weken. Iets meer dan 10% van de respondenten geeft aan dat het wel vaker mag, namelijk 1 keer per week. Het is zinvol te bekijken of de antwoorden op deze vraag verschillen voor respondenten die in de kern of in het buitengebied wonen en of er verschil valt te zien voor respondenten die in hoog- of laagbouw wonen. In respectievelijk de tabellen 22 en 23 wordt dit weergegeven. Wat vindt u van 1 keer de frequentie per 2 weken van inzameling van restafval?

1 keer per week


1 keer per 3 weken

1 keer per 4 weken

Geen mening

20

Kern

840 142 63 29 74,9% 12,7% 5,6% 2,6% Buitengebied 252 28 15 14 73,5% 8,2% 4,4% 4,1% Tabel 22. Frequentie inzameling restafval in kern en buitengebied

23 2,1% 22 6,4%

De percentage zijn nagenoeg hetzelfde. Wel valt op dat het percentage respondenten dat vindt dat restafval wel vaker ingezameld mag worden, kleiner is in het buitengebied. Wat vindt u van 1 keer 1 keer 1 keer 1 keer de frequentie per 2 weken per week per 3 weken per 4 weken van inzameling van restafval? Hoogbouw 40 7 1 1 74,1% 13% 1,9% 1,9% Laagbouw 662 105 47 24 75,8% 12% 5,4% 2,7% Tabel 23. Frequentie inzameling restafval voor hoog- en laagbouw

Geen mening

2 3,7% 17 2,2%

Ook hier zijn de verschillen minimaal. Wel geeft 5,4% van de respondenten die in laagbouw wonen tegenover 1,9% van de respondenten die in hoogbouw wonen aan dat restafval minder vaak mag worden ingezameld, namelijk 1 keer per 3 weken. Vraag 17. Wat zou u verbeterd willen zien aan de huidige manier van inzamelen van restafval? Dit is een open vraag. De meest opvallende en meest gegeven antwoorden staan hieronder opgesomd. Voor alle antwoorden wordt verwezen naar Bijlage 1b. - Geen zakken meer, maar grijze kliko - Zakken zijn te duur - In de zomer 1 keer per week ophalen - Meer scheiden, zoals kartonnen drinkpakken en blik - Prima zo - Op vaste tijden inzamelen - Graag stevigere zakken, nu scheuren ze snel - Ook grof afval een paar keer per jaar ophalen - Grotere zakken, zoadat ze beter in de afvalbak passen - Sluitingen in de rol met zakken, is niet altijd het geval - Ook zwerfafval opruimen - Dat de vuilniswagen niet zo hard door de straat rijdt - Strenger controleren op mensen die het afval niet goed aanbieden - Mag minder vaak, omdat plastic nu apart wordt ingezameld Plastic verpakkingsafval In 2009 is gestart met de gescheiden inzameling van plastic verpakkingsafval. Bij de start op 13 februari 2009 was dit uitsluitend een brengsysteem, inmiddels is dit in oktober 2009 uitgebreid met een haalsysteem. Ten tijde van deze vragenlijst wordt één keer per maand plastic verpakkingsafval aan huis opgehaald. Vraag 18. Houdt u plastic verpakkingsafval apart? RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

21

Absoluut aantal Percentage Altijd 1380 93,5% Soms 45 3,0% Nooit 42 2,8% Missing 9 0,6% Tabel 24. Vraag 18: plastic verpakkingsafval scheiden Het grootste gedeelte van de respondenten geeft aan altijd plastic verpakkingsafval apart te houden. Slechts 5,8% van de respondenten zegt soms of nooit plastic verpakkingsafval apart te houden. Aan deze laatste groep respondenten wordt vraag 19 voorgelegd. De resultaten verschillen nauwelijks per gemeente (zie tabel 25). Het maakt ook geen verschil of respondenten in de kern of in het buitengebied wonen. Dit laatste is weergegeven in tabel 26. Houdt u plastic Altijd Soms Nooit verpakkingsafval apart? Boekel 130 4 4 94,2% 2,9% 2,9% Boxmeer 439 12 12 94% 2,6% 2,6% Cuijk 335 10 8 94,4% 2,8% 2,3% Mill en Sint Hubert 158 6 6 91,9% 3,5% 3,5% Grave 161 7 5 93,1% 4,1% 2,9% Sint Anthonis 156 6 7 92,3% 3,6% 4,1% Tabel 25. Plastic verpakkingsafval scheiden per gemeente In elke gemeente houdt het overgrote deel van de respondenten plastic verpakkingsafval apart. In Sint Anthonis ligt het percentage respondenten dat soms of nooit plastic verpakkingsafval apart houdt iets hoger dan in de andere gemeenten. Houdt u plastic verpakkingsafval apart? Kern

Altijd Soms

Nooit

1053 35 28 94% 3,1% 2,5% Buitengebied 316 10 14 92,1% 2,9% 4,1% Tabel 26. Plastic verpakkingsafval scheiden in kern of buitengebied Vraag 19. Waarom houdt u plastic verpakkingsafval niet (altijd) apart?

Ik heb te weinig plastic verpakkingsafval Ik zie het nut er niet van in Ik vind het teveel werk Ik heb te weinig ruimte in en om mijn RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019


Percentage 1,2% 0,9% 0,8% 1,4% 22

woning Ik heb last van stank / vind het 15 1,0% onhygiënisch Anders 23 1,6% Tabel 27. Vraag 19: waarom niet (altijd) plastic verpakkingsafval scheiden De meeste respondenten hebben uiteenlopende redenen om niet (altijd) plastic verpakkingsafval apart te houden. Een paar voorbeelden: - Het is moeilijk om de zakken te verkrijgen - Het wordt niet opgehaald - Dan heb ik teveel verschillende bakken in mijn huis/keuken staan Vraag 20. In welke mate bent u tevreden over de huidige manier van inzamelen van plastic verpakkingsafval? Absoluut aantal 313 931 143 25

Percentage 21,2% 63,1% 9,7% 1,7%

Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Zeer ontevreden Geen mening 47 3,2% Missing 17 1,2% Tabel 28. Vraag 20: tevreden over inzameling plastic verpakkingsafval De meeste respondenten zijn tevreden over de huidige manier van inzamelen van plastic verpakkingsafval. Ruim 20% van de respondenten zegt zelfs zeer tevreden te zijn. 11,4% van de respondenten is (zeer) ontevreden over de huidige manier van inzamelen van plastic verpakkingsafval. Vraag 21. Wat vindt u van de frequentie van inzameling van plastic verpakkingsafval? Absoluut aantal Percentage Goed zoals het nu is, dus 1 keer per 700 47,4% maand Mag vaker, namelijk 2 keer per maand 633 42,9% Mag nog vaker, namelijk 3 keer per 23 1,6% maand Mag veel vaker, namelijk 4 keer per 40 2,7% maand Geen mening 45 3,0% Missing 35 2,4% Tabel 29. Vraag 21: frequentie inzameling plastic verpakkingsafval De meeste respondenten vinden de frequentie van de inzameling van plastic verpakkingsafval goed zoals het nu is, namelijk 1 keer per twee weken. Ook een zeer groot deel van de respondenten vindt dat plastic verpakkingsafval vaker ingezameld mag worden, namelijk 2 keer per maand.


23

Het is zinvol te bekijken of de antwoorden op deze vraag verschillen voor respondenten die in de kern of in het buitengebied wonen en of er verschil valt te zien voor respondenten die in hoog- of laagbouw wonen. In respectievelijk de tabellen 30 en 31 wordt dit weergegeven. Wat vindt u van 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer Geen mening de frequentie per maand per per maand per maand van inzameling maand van plastic? Kern 516 497 20 37 25 46% 44,3% 1,8% 3,3% 2,2% Buitengebied 177 132 3 3 20 51,6% 38,5% 0,9% 0,9% 5,8% Tabel 30. Frequentie inzameling plastic verpakkingsafval in kern en buitengebied Het percentage respondenten dat de frequentie van de inzameling van plastic verpakkingsafval goed vindt zoals het nu is, is in het buitengebied groter dan in de kern. Er zijn dan ook minder respondenten in het buitengebied die vinden dat het plastic verpakkingsafval vaker (2 keer per maand) ingezameld moet worden. Wat vindt u van 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer Geen mening de frequentie per maand per per maand per maand van inzameling maand van plastic? Hoogbouw 31 16 1 0 5 57,4% 29,6% 1,9% 0% 9,6% Laagbouw 397 397 12 32 16 45,5% 45,5% 1,4% 3,7% 1,8% Tabel 31. Frequentie inzameling plastic verpakkingsafval voor hoog- en laagbouw Opvallend genoeg is de groep respondenten die in hoogbouw woont en die de huidige frequentie van de inzameling van plastic verpakkingsafval goed vindt groter dan de groep respondenten die in laagbouw woont. Vraag 22. U kunt uw plastic verpakkingsafval ook aanbieden op de (mini)milieustraat. Wilt u dat deze mogelijkheid blijft bestaan? Absoluut aantal 796 194 437

Percentage 53,9% 13,1% 29,6%

Ja Nee Geen mening Missing 49 3,4% Tabel 32. Vraag 22: inzameling plastic verpakkingsafval op milieustraat behouden Net iets meer dan de helft van de respondenten wil dat de mogelijkheid blijft bestaan om plastic verpakkingsafval op de milieustraat aan te bieden. Respondenten konden aangeven waarom ze willen dat deze mogelijkheid blijft bestaan. Een aantal reacties: - 1 keer per maand is erg weinig RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

24

-

Ik moet daar toch heen voor de lege zakken Ik kom daar regelmatig Handig voor het geval je vergeet het aan de straat te zetten

Overige afvalsoorten Vraag 23. In welke mate bent u tevreden over de inzameling van onderstaande afvalsoorten? Kerstbomen Absoluut aantal Zeer tevreden 162 Tevreden 550 Ontevreden 34 Zeer ontevreden 23 Geen mening 125 Niet van toepassing 454 Missing 129 Tabel 33. Vraag 23: tevreden over inzameling kerstbomen

Percentage 11,0% 37,3% 2,3% 1,6% 8,5% 10,8% 8,7%

Het grootste deel van de respondenten is tevreden over de huidige inzameling van kerstbomen. 11% is zelfs zeer tevreden. Glas Absoluut aantal Zeer tevreden 189 Tevreden 885 Ontevreden 72 Zeer ontevreden 16 Geen mening 53 Niet van toepassing 135 Missing 126 Tabel 34. Vraag 23: tevreden over inzameling glas

Percentage 12,8% 60,0% 4,9% 1,1% 3,6% 9,1% 8,5%

De meeste respondenten zijn tevreden over de huidige inzameling van glas. Slechts ongeveer 6% is (zeer) ontevreden. Grof huishoudelijk afval Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 76 5,1% Tevreden 646 43,8% Ontevreden 211 14,3% Zeer ontevreden 78 5,3% Geen mening 125 8,5% Niet van toepassing 182 12,3% Missing 158 10,7% Tabel 35. Vraag 23: tevreden over inzameling grof huishoudelijk afval Ook over de inzameling van grof huishoudelijk afval is het grootste gedeelte van de respondenten tevreden. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

25

Klein chemisch afval Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 75 5,1% Tevreden 697 47,2% Ontevreden 202 13,7% Zeer ontevreden 63 4,3% Geen mening 137 9,3% Niet van toepassing 132 8,9% Missing 170 11,5% Tabel 36. Vraag 23: tevreden over inzameling klein chemisch afval Over de inzameling van klein chemisch afval is bijna de helft van de respondenten tevreden. Een kleine 14% is ontevreden. Luiers Absoluut aantal Zeer tevreden 67 Tevreden 249 Ontevreden 19 Zeer ontevreden 5 Geen mening 135 Niet van toepassing 768 Missing 233 Tabel 37. Vraag 23: tevreden over inzameling luiers

Percentage 4,5% 16,9% 1,3% 0,3% 9,1% 52,0% 15,8%

Voor het grootste gedeelte van de respondenten is de inzameling van luiers niet van toepassing. Van de respondenten die wel gebruik maken van de inzameling van luiers is bijna 17 procent tevreden. Papier en karton Absoluut aantal Zeer tevreden 243 Tevreden 774 Ontevreden 87 Zeer ontevreden 26 Geen mening 42 Niet van toepassing 182 Missing 122 Tabel 38. Vraag 23: tevreden over inzameling papier en karton

Percentage 16,5% 52,4% 5,9% 1,8% 2,8% 12,3% 8,3%

Meer dan de helft van de respondenten is tevreden over de huidige manier van inzamelen van papier en karton. Bijna 17% is zelfs zeer tevreden. Textiel Zeer tevreden Tevreden Ontevreden Zeer ontevreden



Percentage 9,1% 51,8% 3,2% 0,8% 26

Geen mening 108 Niet van toepassing 252 Missing 158 Tabel 39. Vraag 23: tevreden over inzameling textiel

7,3% 17,1% 10,7%

Ruim de helft van de respondenten is tevreden over de huidige manier van inzamelen van textiel. Voor 17% van de respondenten is dit niet van toepassing.

Vraag 24. Wat zou u verbeterd willen zien aan de huidige manier van inzamelen van deze afvalsoorten? Dit is een open vraag. De meest opvallende en meest gegeven antwoorden staan hieronder opgesomd. Voor alle antwoorden wordt verwezen naar Bijlage 1b. - Papier en karton vaker inzamelen - Papier en karton aan huis ophalen - Grof huishoudelijk afval aan huis ophalen - KCA vaker kunnen aanbieden - Glasbakken vaker legen - Luiercontainers vaker legen - Meer duidelijkheid - In de glasbak ook een sleuf voor groter glas - Glasbak/textielcontainer/(mini)milieustraat is te ver weg 4.6

Milieustraat

Vraag 25. Heeft u klachten over het aanbieden van afval op de milieustraat in Haps?

Ik heb geen klachten De milieustraat is te ver weg Ik vind de tarieven te hoog Ik vind de openingstijden ongunstig Ik vind het te druk op de milieustraat Ik vind de nieuwe indeling en route op de milieustraat niet helder Anders Missing Tabel 40. Vraag 25: klachten over de milieustraat in Haps

Absoluut aantal 588 324 395 173 242 37

Percentage 39,8% 22,0% 26,8% 11,7% 16,4% 2,5%

122 84

8,3% 5,7%

De meeste respondenten hebben geen klachten over het aanbieden van afval op de milieustraat in Haps. Bijna 27% vindt de tarieven te hoog en 22% vindt de milieustraat te ver weg. Andere klachten zijn: - Personeel is niet klantvriendelijk, niet behulpzaam en arrogant - Tarieven wisselen per medewerker die aan de poort staat


27

Vraag 26. De milieustraat in Haps is op vrijdag van 9.00 tot 16.30 uur en zaterdag van 9.00 tot 15.00 uur geopend. Indien de openingstijden van de milieustraat in Haps verruimd worden, op welke dagdelen zou wat u betreft de milieustraat dan extra geopend moeten zijn? Absoluut aantal Percentage Maandagochtend 106 7,2% Maandagmiddag 158 10,7% Maandagochtend- en middag 73 4,9% Dinsdagochtend 40 2,7% Dinsdagmiddag 113 7,7% Dinsdagochtend- en middag 25 1,7% Woensdagochtend 78 5,3% Woensdagmiddag 305 20,7% Woensdagochtend- en 66 4,5% middag Donderdagochtend 65 4,4% Donderdagmiddag 233 15,8% Donderdagochtend- en 53 3,6% middag Missing 22 1,5% Tabel 41. Vraag 26: verruiming van de openingstijden van de milieustraat in Haps Het grootste gedeelte van de respondenten zou de milieustraat graag ook op woensdagmiddag geopend willen zien. De tweede keuze is donderdagmiddag. Ook een redelijke grote groep respondenten ziet de milieustraat graag op maandagmiddag geopend. Algemeen Vraag 27. In welke mate bent u tevreden over de huidige manier van inzamelen van afval? Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 159 10,8% Tevreden 1125 76,2% Ontevreden 85 5,8% Zeer 10 0,7% ontevreden Geen mening 29 2,0% Missing 68 4,6% Tabel 42. Vraag 27: tevreden over inzameling afval in het algemeen Meer dan driekwart van de respondenten is tevreden over de huidige inzameling van afval. Een kleine 7% is (zeer) ontevreden. Vraag 28. Heeft u punten van kritiek op de dienstverlening ten aanzien van de huis-aan-huis inzameling van rest-, gft- en plastic verpakkingsafval?

Ik heb geen punten van kritiek RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

Absoluut aantal 759

Percentage 51,5% 28

De gft-container wordt niet altijd goed leeggemaakt 317 21,5% De tariefzak blijft soms aan de openbare weg staan 45 3,0% De speciale plastic afvalzak blijft soms aan de openbare weg 63 4,3% staan De inzamelwagen laat zwerfafval/rommel achter op straat 143 9,7% De gft-container wordt op een andere plaats teruggezet 154 10,4% Anders 166 11,2% Missing 106 7,2% Tabel 43. Vraag 28. kritiek op de dienstverlening van de huis-aan-huis inzameling Ruim de helft van de respondenten heeft geen punten van kritiek op de dienstverlening. 20% van de respondenten geeft aan dat de gft-container niet altijd goed wordt leeggemaakt. Andere punten van kritiek zijn onder andere: - Er wordt door de inzamelaar ruw omgegaan met de gft-container - Onduidelijkheid over inzameldag van plastic verpakkingsafval - De inzamelaar laat de deksel van de gft-container open staan, waardoor met regen de bak nat wordt - Het plastic afval wordt niet op de juiste dag opgehaald - De plastic afvalzakken moeten ook bij de supermarkt te verkrijgen zijn Vraag 29. Voert u afval wel eens op een andere dan de voorgeschreven manier af? Absoluut aantal Percentage Ik neem het mee naar mijn werk 109 7,4% Ik zet het in een andere gemeente neer 26 1,8% Ik geef het aan familie of vrienden 96 6,5% mee Ik dump het illegaal 3 0,2% Ik verbrand het 27 1,8% Ik deponeer het in openbare 21 1,4% afvalbakken Ik stop gft-afval in de tariefzak 85 5,8% Ik stop restafval in de gft-container 17 1,2% Anders 89 6,0% Missing 19 1,3% Tabel 44. Vraag 29: afvoer afval op een andere manier dan voorgeschreven De meeste respondenten geven aan het afval wel eens mee naar het werk te nemen. Ook wordt het wel aan familie of vrienden meegegeven. Bijna 6% stopt gft-afval in de tariefzak. Andere manieren die worden genoemd zijn onder andere: -

Ik stop plastic in de tariefzak Ik heb een bedrijfscontainer Ik zet het afval in een andere wijk neer

Informatievoorziening Vraag 30. In welke mate bent u tevreden over de informatievoorziening via onderstaande communicatiemiddelen? RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

29

Website www.afval.rmb.nl Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 43 2,9% Tevreden 442 29,9% Ontevreden 16 1,1% Zeer ontevreden 4 0,3% Geen mening 336 22,8% Niet van toepassing 209 14,2% Missing 426 28,9% Tabel 45. Vraag 30: tevreden over informatievoorziening via website BCA De meeste respondenten zijn tevreden over de informatievoorziening via de website van de BCA. Een even groot gedeelte van de respondenten heeft de vraag niet ingevuld en een iets kleiner gedeelte heeft geen mening. Website van uw gemeente Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 34 2,3% Tevreden 403 27,3% Ontevreden 46 3,1% Zeer ontevreden 4 0,3% Geen mening 314 21,3% Niet van toepassing 193 13,1% Missing 482 32,6% Tabel 46. Vraag 30: tevreden over informatievoorziening via website gemeente Het grootste gedeelte van de respondenten heeft de vraag niet ingevuld. Bijna 28% van de respondenten is tevreden over de informatievoorziening via de website van hun gemeente. Voor deze vraag is het interessant om te bekijken hoe het per gemeente zit. In welke mate bent u tevreden over de informatievoorziening via de website van uw gemeente? Boekel

Zeer Tevreden Ontevreden Zeer Geen tevreden ontevreden mening

3 37 2 0 24 2,2% 26,8% 1,4% 0% 17.4% Boxmeer 12 137 9 1 99 2,6% 29,3% 1,9% 0,2% 21,2% Cuijk 6 89 12 1 84 1,7% 25,1% 3,4% 0,3% 23,7% Mill en Sint Hubert 6 56 6 0 37 3,5% 32,6% 3,5% 0% 21,5% Grave 1 48 12 0 30 0,6% 27,7% 6,9% 0% 17,3% Sint Anthonis 6 36 4 2 40 3,6% 21,3% 2,4% 1,2% 23,7% Tabel 47. Tevreden over de informatievoorziening via de gemeentelijke website per gemeente RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

30

Respondenten die in de gemeente Mill en Sint Hubert wonen zijn het meest tevreden over de informatievoorziening via de website van hun gemeenten. In Sint Anthonis zijn ze het minst tevreden. Maar de verschillen zijn minimaal. Afvalinfolijn Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 32 2,2% Tevreden 319 21,6% Ontevreden 15 1,0% Zeer ontevreden 4 0,3% Geen mening 365 24,7% Niet van toepassing 210 14,2% Missing 531 36,0% Tabel 48. Vraag 30: tevreden over informatievoorziening via Afvalinfolijn Wederom heeft het grootste gedeelte van de respondenten de vraag niet ingevuld. Bijna 22% is tevreden over de informatievoorziening via de Afvalinfolijn. Bijna een kwart van de respondenten heeft geen mening. Afvalwijzer Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 311 21,1% Tevreden 870 58,9% Ontevreden 11 0,7% Zeer ontevreden 9 0,6% Geen mening 66 4,5% Niet van toepassing 20 1,4% Missing 189 12,9% Tabel 49. Vraag 30: tevreden over informatievoorziening via Afvalwijzer Over de informatievoorziening via de Afvalwijzer is bijna 60% van de respondenten tevreden. Ruim 21% is zelfs zeer tevreden. Huis-aan-huis krant Absoluut aantal Percentage Zeer tevreden 131 8,9% Tevreden 753 51,0% Ontevreden 37 2,5% Zeer ontevreden 6 0,4% Geen mening 173 11,7% Niet van toepassing 65 4,4% Missing 311 21,1% Tabel 50. Vraag 30: tevreden over informatievoorziening via huis-aan-huis krant Ruim de helft van de respondenten is tevreden over de informatievoorziening via de huis-aan-huis krant. Het is interessant om te bekijken of er verschillen zijn per gemeente. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

31

In welke mate bent u tevreden over de informatievoorziening via de huis-aan-huis krant? Boekel

Zeer Tevreden Ontevreden Zeer Geen tevreden ontevreden mening

20 72 2 0 6 14,5% 52,2% 1,4% 0% 4,3% Boxmeer 37 241 12 3 58 7,9% 51,6% 2,6% 0,6% 12,4% Cuijk 38 185 7 1 41 10,7% 52,1% 2% 0,3% 11,5% Mill en Sint Hubert 14 86 4 1 27 8,1% 50% 2,3% 0,6% 15,7% Grave 8 82 8 1 25 4,6% 47,4% 4,6% 0,6% 14,5% Sint Anthonis 13 86 4 0 16 7,7% 50,9% 2,4% 0% 9,5% Tabel 51. Tevreden over de informatievoorziening via de huis-aan-huis krant per gemeente In Boekel zijn de respondenten het meest tevreden over de informatievoorziening in het huis-aanhuis krantje. De respondenten die in Grave wonen zijn daar het minste tevreden over. Vraag 31. Wat zou u verbeterd willen zien aan de huidige manier van informatievoorziening? Dit is een open vraag. De meest opvallende en meest gegeven antwoorden staan hieronder opgesomd. Voor alle antwoorden wordt verwezen naar Bijlage 1b. - Alle informatie via de post, want er zijn mensen die geen internet hebben en geen krantje in de bus krijgen - Niets, het is goed zo - Graag ook de data waarop plastic wordt opgehaald op de Afvalwijzer zetten - Meer bekendheid geven aan de website - De gewijzigde inzameling met feestdagen duidelijk aangeven - Misschien via lokale TV - Direct mail


32

5. TEVREDENHEIDSONDERZOEK CONTRACTANTEN In dit hoofdstuk komen de reacties van de contractanten en de personen aan bod die dagelijks met de afvalinzameling van Land van Cuijk en Boekel te maken hebben. In bijlage 3 zijn de uitgewerkte verslagen terug te vinden. De volgende 3 vragen zijn aan alle betrokkenen gesteld: 1. Welke goede punten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? 2. Welke knelpunten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? 3. Welke verbeteropties ziet u voor de (mini)milieustraat? (Laat u niet hinderen door financiële of technische beperkingen.) Vraag 1 Welke goede punten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? Enkele reacties: • Tussen opdrachtnemer en opdrachtgever vindt goed overleg plaats. • Eventuele problemen m.b.t. knelpunten in het inzamelgebied worden goed opgelost. • Door de gescheiden kunststof inzameling worden de tariefzakken voor restafval lichter. Daarnaast is gescheiden inzameling van kunststof goed voor het milieu.

Welke knelpunten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? De vermelde reacties hebben betrekking op de prestatie-indicatoren milieu, kosten of dienstverlening. Er worden ook andere aspecten genoemd die betrekking hebben op de arbeidsovereenkomst en arbotechnische problemen. Een aantal daarvan worden aan het slot van dit document genoemd als algemene aanbevelingen. Enkele reacties: • De huidige inzamelsystematiek voor grofvuil huis-aan-huis voldoet nauwelijks. Er wordt relatief weinig gebruik gemaakt van deze service en bovendien moeten meerdere stromen in een route worden meegenomen. De inzameldag is relatief duur en de overslaglocatie op zaterdag moeilijk toegankelijk vanwege de aanwezigheid van veel bezoekers. • De huidige routes voor rest- en gft-afval en kunststof verpakkingsafval kunnen beter op elkaar afgestemd worden en beter ingedeeld worden. • In sommige delen van het inzamelgebied mogen tariefzakken dichtgeplakt worden. • De openingstijden van de milieustraten worden als beperkt ervaren waardoor spitsdrukte ontstaat. Ook wordt de oppervlakte van de milieustraat als een knelpunt ervaren waardoor er logistieke problemen ontstaan. Aan de andere kant staat deze beperkte oppervlakte ook andere mogelijke verbeteringen in de weg. Welke verbeteropties ziet u voor de (mini)milieustraat? (Laat u niet hinderen door financiële of technische beperkingen.) Enkele reacties: • In voor en najaar is het gewenst dat de openingstijden ruimer zijn. Er moet nu in korte tijd veel bezoekers verwerkt worden hetgeen de kwaliteit van scheiding afvalstromen niet ten goede komt. • Op de mini-milieustraten zijn de compostacties tijdens de openingstijden van de milieustraat een grote sta in de weg. Er is veelal al beperkte ruimte, een extra container voor kunststof verpakkingsmateriaal is al moeilijk te plaatsen. • Een container met compost erbij beperkt de doorstroming en manoeuvreerruimte. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

33

.


34

6. TEVREDENHEIDSONDERZOEK BELEIDSMEDEWERKERS Hier zijn exact dezelfde vragen gesteld als bij de contractanten. In het AVO (Ambtelijk Vooroverleg) van 11 oktober 2010 zijn de gegeven antwoorden op de drie vragen besproken. De beleidsmedewerkers van de bij de BCA aangesloten gemeenten hebben aangegeven welke antwoorden het meest belangrijk zijn. Deze antwoorden zijn onderstreept weergegeven. Welke goede punten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? In de volgende tabel zijn de belangrijkste succesfactoren terug te vinden. Succesfactoren huidige afvalinzamelingssytematiek Het is een relatief eenvoudig systeem met weinig administratie m.b.t. rest- en gft-afval Er vindt tariefdifferentiatie op restafval plaats waardoor goede scheiding plaatsvindt Tegenover goede inzamelresultaten staan relatief lage kosten De efficiënte inzet van het RMB op zowel beleidsmatige- als uitvoeringstechnische aspecten van afvalinzameling Snelle en correcte afwikkeling van klachten over het niet ophalen van tariefzakken/kunststof zakken en het ledigen GFT-container Het gebruik van slechts één container (in relatie met beschikbare ruimte/hoogbouw); De aanwezigheid van minimilieustraten in alle gemeenten Het zonder betaling kunnen aanbieden van recyclebaar afval aan de (mini)milieustraten; Geen extra capaciteit voor de buitendienst (relatief weinig afvaldumpingen/vernielingen aan inzamelsystemen Er zijn voldoende mogelijkheden om afval gescheiden in te zamelen Er gaat erg veel goed binnen de huidige afvalinzameling, we scheiden veel en de inzameling is relatief goedkoop. Bovendien is de inzameling gericht op dat 'de vervuiler betaalt' waardoor men ook echt is gedreven om het afval goed te scheiden. Het RMB is proactief en snel in het afhandelen en behandelen van klachten en problemen, met veel oog voor de klant. Het RMB denkt actief mee met nieuwe ontwikkelingen Welke knelpunten ervaart u of uw organisatie binnen de huidige afvalinzamelingssystematiek? Ook aan de verbeterpunten is per genoemd onderwerp een rapportcijfer toegekend. Verbeterpunten huidige afvalinzamelingssystematiek Door maandelijkse inzameling van kunststof verpakkingsafval wordt door een aanzienlijk aantal mensen kunststof verpakkingsafval naar de mini-milieustraat gebracht. Ik vermoed dat het aantal bezoekers behoorlijk is toegenomen Mensen die alleen kunststof verpakkingsafval komen brengen op de minimilieustraat parkeren auto of fiets vaak buiten de poort en lopen via de uitgang de minimilieustraat op om zakken in de container te doen. Hierdoor hoeven ze niet in de rij te wachten, maar kunnen wel chaotische taferelen ontstaan. Asbestvrije golfplaten kunnen alleen worden aangeboden/verwerkt als asbesthoudend. Ruimere openstelling (mini)milieustraten Restafval en vlakglas bij glascontainers Onvoldoende bekendheid over organisatie rondom textielcontainer Containers op de minimilieustraat beschadigen het asfalt In de containers voor de luiers zitten teveel zakken van de kunststof inzameling Het is bij de burger niet duidelijk dat de Plastic Heroes zakken alleen op zaterdag RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

35

uitgegeven worden op de werf Bij appartementen wordt te vroeg en of verkeerd aangeboden bij verzamelplaatsen, met als gevolg klachten van bewoners en gemeentewerken kan het weer ophalen Rond de glascontainers wordt veel ander afval neergezet Verkeerd aanbieden van kunststof afval (dus op een verkeerde dag). De mogelijkheid om restafval en kunststof afval tegelijk aan te kunnen bieden zou hiervoor een oplossing kunnen zijn. De klachtenafhandeling verloopt niet altijd vlekkeloos bij Van Gansewinkel. Buiten de telefoontjes die ik van burgers krijg heb ik dit ook zelf ondervonden (overigens zijn dit ook geen enorme aantallen). Tevens is het ook niet altijd prettig als particulier om een klacht in te dienen bij het bedrijf dat het volgens jou niet goed doet. Je kunt als bewoner niet beslissen om dan maar naar een ander bedrijf over te stappen als je er niet tevreden over bent. Ik weet niet hoeveel werk (uren) het extra zou betekenen wanneer men alleen de afvalinfolijn van het RMB zou kunnen bellen met klachten. We zouden op die manier de bewoner wat makkelijker kunnen helpen en bovendien bestaat er dan maar één telefoonnummer voor alle vragen en klachten. We treffen regelmatig grof afval aan in bermen in onze gemeente. Misschien moeten we wat actiever communiceren dat grof afval ook aan huis opgehaald kan worden. Welke verbeteropties ziet u voor de (mini)milieustraat? (Laat u niet hinderen door financiële of technische beperkingen.)

Verbeterpunten voor de (mini)milieustraten Ruimere openingstijden (mini)milieustraten Minimilieustraat schoner achterlaten, veel schroeven met als gevolg lekke banden en puin wat achterblijft met name onder de containers na het weghalen van de containers Verbetering uitgifte lege Plastic Heroes zakken voor kunststof verpakkingsmateriaal Meer mogelijkheden voor burger om plastic zak kwijt te kunnen Bij appartementen grote inzamelcontainer plaatsen en bewoners voorzien van sleutel/toegang tot container Actie opzetten om zwerfvuil terug te dringen Bekendheid geven aan mogelijkheid voor inlevering KCA op werf Boxmeer (voorkomt illegaal dumpen) De minimilieustraat wordt binnenkort helemaal opnieuw ingericht en dan zijn al veel zaken verbeterd wat betreft veiligheid en doorstroming. Er wordt regelmatig kunststof afval gedumpt buiten de openingstijden van de minimilieustraat. Een permanente container zou hiervoor een oplossing kunnen zijn.

Samenvatting Er kan geconstateerd worden dat de gemeentelijke beleidsmedewerkers voldoende tevreden zijn met het huidige inzamelingssystemen. De kosten zijn relatief laag voor de burger, de tevredenheid van de burger is voldoende en het systeem voldoet voor vrijwel alle afvalstromen (met uitzondering van textiel) ruimschoots aan de landelijke normen welke gesteld zijn voor gescheiden afvalinzameling.


36

7. SORTEERANALYSE Parallel aan de evaluatie van het huidige afvalinzamelingsysteem is onderzoek gedaan naar de samenstelling van de stroom “huishoudelijk restafval”. Het doel van de sorteeranalyse is om de hoeveelheid van de verschillende afvalcomponenten in het restafval te bepalen. Hiermee kan worden bepaald wat de inzamelrespons is van de verschillende afvalfracties De hoeveelheden zijn uitgedrukt in gewichtsprocenten. Een overzicht van de resultaten is te vinden in bijlage 2 “Overzicht resultaten sorteeranalyse”. Het volledige onderzoek is uitgewerkt in de rapporten “Sorteeranalyse Land van Cuijk en Boekel 2009” en “Sorteeranalyses Land van Cuijk en Boekel 2010”. De gemiddelde gewichtssamenstelling van het restafval in het Land van Cuijk en Boekel in 2009 is in figuur 1 weergegeven. Figuur 1: gewichtssamenstelling restafval Land van Cuijk en Boekel 2009

Figuur 2: hoeveelheid restafval per inwoner Land van Cuijk en Boekel en stedelijkheidsklasse 4 en 5 in Nederland


37

In figuur 2 is de hoeveelheid restafval per inwoner in het Land van Cuijk en Boekel weergegeven, in de jaren 2007, 2008 en 2009 (rood). Ter vergelijking is in de grafiek ook de gemiddelde hoeveelheid restafval in klasse 4 en 5 gemeenten in Nederland weergegeven uit de database van Eureco B.V. (blauw resp. groene lijn). Het verschil tussen Het Land van Cuijk en Boekel en andere gemeenten in Nederland is enorm. De verklaring hiervoor is het succesvolle afvalbeleid in Land van Cuijk en Boekel, gebaseerd op de tariefzak voor restafval, en de afwezigheid van diftar voor GFTafval. Voor het Land van Cuijk en Boekel is voor 2009 een opvallende daling van de hoeveelheid restafval waarneembaar. De verklaring hiervoor is de kunststofscheiding, die in 2009 is aangevangen. Gemiddeld is in 2009 64,5 kg/inw restafval aangeboden. • In de periode vóór kunststof inzameling was dit 86 kg/inw/jr restafval. • Met alleen de brengvoorziening voor kunststofverpakkingen was dit 65 kg/inw/jr restafval. • Met de brengen haalvoorzieningen voor kunststofverpakking werd er nog slechts 57 kg/inw/jr restafval aangeboden. Uit de resultaten van de sorteeranalyses 2009 en 2010 zijn ten opzichte van voorgaande jaren de volgende conclusies te trekken: component najaar 2001

voorjaar 2002

voorjaar 2005

21,1%

20,5%

23,6%

25,8%

23,3%

23,7%

8,1% 16,5%

7,9% 16,1%

6,9% 7,1%

6,0% 7,4%

7,0% 11,0%

6,7% 11,6%

4,9% 27,3% 2,7% 4,3% 2,6% 3,3% 2,2% 0,2% 6,6%

4,7% 25,5% 2,7% 4,8% 2,8% 4,9% 2,5% 0,1% 7,4%

4,7% 31,5% 2,5% 4,3% 5,6% 2,4% 1,9% 0,2% 1,0% 8,3%

4,5% 29,2% 2,5% 5,5% 4,6% 3,8% 1,3% 0,9% 0,8 7,7%

7,0% 23,0% 3,0% 7,0% 6,0% 2,0% 1,0% 0,07% 1,0% 9,0%

5,2% 22,4% 2,7% 6,6% 5,9% 3,3% 1,5% 0,08% 0,8% 9,5%

totaal 100,0% 100,0% 100,0% Tabel 52: Resultaten sorteeranalyses door de jaren heen

100%

100%

100%

Groente-, fruit- en tuinafval Papier en karton Hygiënisch papier (incl. luiers) Drankkartonnen Kunststoffen Glas Metalen Textiel Puin en keramiek Hout Klein chemisch afval Wit- en bruingoed Overig afval

•

najaar gem. 2005 voorjaar/ najaar 2009

voorjaar 2010

Voor GFT, papier en karton, glas, puin, hout en wit- en bruingoed zijn de gehalten ongeveer gelijk (laag) gebleven;


38

•

• • • •

Het gehalte aan hygiënisch papier is ten opzichte van 2001 en 2002 aanzienlijk afgenomen. De oorzaak is (naar alle waarschijnlijkheid) het apart inzamelen van luiers voor hergebruik. Ten opzichte van 2005 is een lichte stijging waarneembaar; De hoeveelheid drankkartonnen was in 2001/2002 al (relatief) hoog en is alleen nog maar toegenomen; Het gehalte aan totaal kunststoffen is aanzienlijk lager geworden. Dit komt door de invoering van gescheiden kunststof inzameling; De hoeveelheden aan klein chemisch afval waren in 2001/2002 al (redelijk) laag en zijn nog verder afgenomen; De gehalten aan metalen, textiel en overig afval zijn (duidelijk) toegenomen ten opzichte van 2001, 2002 en 2005.

Door het afnemen van de hoeveelheid kunststoffen in het restafval wordt het percentage voor de andere componenten gemiddeld automatisch iets hoger. Op dit moment wordt de uniformering van textielinzameling in de regio gerealiseerd. De huidige textielinzameling wordt deels uitgevoerd door inzamelaars die geen vergunning hebben. Daardoor zijn niet alle ingezamelde hoeveelheden bekend en ontvangen niet alle gemeenten een inzamelvergoeding. Door illegale containers te verwijderen en inzamelaars zonder vergunning te weren, zal de (bekende) hoeveelheid ingezameld textiel toenemen. Geadviseerd wordt om richting bewoners te adviseren dat blik bij de andere metalen op de (mini)milieustraat aangeboden mag worden. Binnen de database van Eureco BV behoort het gebied Land van Cuijk en Boekel tot gemeenten met de laagste hoeveelheid ingezameld restafval per inwoner per jaar.


39

8.

BENCHMARK GEMEENTELIJKE AFVALSCHEIDING.

8.1 Toelichting methode Aan het begin van dit hoofdstuk worden diverse begrippen en werkwijzen omschreven die gehanteerd zijn bij deze methode. In dit hoofdstuk komen de prestatie-indicatoren zelf aan de orde. 8.1.1 Inleiding Benchmark en Benchmarking zijn woorden die stammen uit de Engelse taal. Volgens “Van Dale hedendaags Nederlands woordenboek” betekenen ze het volgende: • Benchmark; norm waarmee prestaties van producties worden vergeleken. • Benchmarking; vergelijking met bedrijven uit dezelfde sector. Door het instrument benchmarking toe te passen kunnen organisaties vergeleken worden op hun prestaties. Van belang is dat er uitgegaan wordt van uniforme data, zodat “appels met appels” vergeleken worden. 8.1.2 Systematiek Besloten is om een maatstaf te hanteren welke in den lande gebruikt wordt om de gemeenten op het terrein van afvalinzameling en afvalverwerking te vergelijken. De basis van de benchmark is de Gemeentelijke Afvalmonitor. Hierin worden de afvalprestaties bezien en beoordeeld vanuit vier invalshoeken, ook wel prestatiegebieden genoemd: milieu, kosten, dienstverlening en regie. In de afvalmonitor is de gegevensstructuur van de benchmark vastgelegd en is aangegeven hoe de prestatie-indicatoren worden berekend. In bijlage 3c is de Afvalmonitor, Cyclusmanagement, maart 2010 opgenomen. Argumenten om deze systematiek te gebruiken zijn de volgende: 1. Een door deskundigen (AOO i.s.m. NVRD) ontwikkelde methode welke in de praktijk is getoetst en aangepast op basis van de ervaringen van twee gemeentelijke pilots. 2. Een methode welke door en voor gemeenten is ontwikkeld en afgestemd is met het ministerie van VROM, VNG, provincies en het CBS. 3. De afvalmonitor is nauwkeurig afgestemd op de CBS-enquête “gemeentelijk afval”. 4. De lijst met indicatoren en definities vormt de uniforme landelijke basis voor monitoring en benchmarking van afvalscheiding door huishoudens. Het model van de afvaldriehoek met de 4 prestatiegebieden zijn in onderstaande figuur weergegeven. De vier prestatiegebieden binnen de afvaldriehoek


40


41

De afvaldriehoek bevat de volgende vier prestatiegebieden: 1. Milieu (doeltreffendheid) Hier gaat het met name om de prestaties ten aanzien van bronscheiding en het resultaat daarvan: minder restafval. Per deelstroom wordt de hoeveelheid gescheiden ingezameld afval per inwoner vergeleken, als ook het scheidingspercentage (= het aandeel dat gescheiden wordt ingezameld ten opzichte van het totaal wat van de betreffende component wordt aangeboden). Er worden twee hoofd-indicatoren onderscheiden: het percentage bronscheiding en de hoeveelheid restafval, beide inclusief grof huishoudelijk afval. 2. Kosten (doelmatigheid) Dit prestatiegebied geeft aan welke kosten worden gemaakt voor het beheer van huishoudelijk afval. Daarbij wordt onderscheid gemaakt naar directe kosten, waaronder de inzamelen verwerkingskosten van het afval, en indirecte kosten. Door de kosten te relateren aan de inzamelgegevens worden kosteneffectiviteitsindicatoren per inzamelactiviteit berekend. 3. Dienstverlening (service) De invalshoek 'dienstverlening' wordt bepaald door de omvang van het dienstverleningspakket die door de gemeente wordt aangeboden, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen gelegenheid (ten aanzien van het halen en brengen van afval), capaciteit (in welke mate wordt de burger geïnformeerd over de hoe en waarom van de afvalinzameling) en motivatie (in welke mate wordt de burger aangemoedigd afval apart te houden). De dienstverlening wordt gemeten aan de hand van een vragen-scorelijst. 4. Regie Hier gaat het met name om de score van de gemeente ten aanzien van (beleids)regie op het productveld huishoudelijk afval. Er wordt odnerscheid gemaakt naar beleidsregie, burgerregie, informatiesturing en opdrachtgeversregie. De regie-indicator wordt vastgesteld door middel van een vragen-scorelijst. De gemeentelijke afvalmonitor is opgebouwd vanuit deze drie prestatiegebieden. Voor elke prestatiegebied is een hoofdprestatie-indicator gedefinieerd die weer is opgebouwd uit meerdere prestatie-indicatoren. Een prestatie-indicator kan zijn samengesteld uit verschillende gegevens; voor de indicator ‘hoeveelheid GFT-afval per inwoner’ zijn bijvoorbeeld gegevens nodig over het aantal inwoners en de hoeveelheid ingezameld GFT-afval. In de volgende hoofdstukken worden de geselecteerde prestatie-indicatoren per prestatiegebied beschreven. 8.1.3 Deelnemers benchmark Aan de benchmark doen 55 deelnemers mee, waarvan 52 gemeenten en 3 samenwerkingsverbanden die 19 gemeenten vertegenwoordigen. In totaal beslaat de benchmark 71 gemeenten. Om een zuivere vergelijking te kunnen maken zijn de deelnemers gegroepeerd naar stedelijkheidsklasse. Hieronder is de indeling weergegeven. Voor de gemeenten met een stedelijkheidsklasse 4 of 5 is een onderverdeling gemaakt naar gemeenten die geen diftar hebben ingevoerd (kring 4) en gemeenten die dat wel hebben gedaan (kring 5). Per kring is een rapportage opgesteld. In dit evaluatierapport wordt gebruik gemaakt van de resultaten van de rapportage van kring 5. Deelnemers aan de benchmark binnen kring 5 zijn naast het Land van Cuijk en Boekel Bergen (L), Brummen, Cranendonck, Gilze en Rijen, Lingewaard, Putten, Veghel en Venray. De gegevens die in de benchmark gebruikt zijn hebben betrekking op het jaar 2009. Algemene kenmerken van de deelnemende gemeenten zijn in onderstaande tabel weergegeven. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

42

Bergen (L) Brummen Cranendonck Gilze en Rijen Land van Cuijk en Boekel Lingewaard Putten Veghel Venray

Aantal inwoners 13.415 21.159 20.273 25.786 98.180

Aantal huishoudens 5.405 8.579 8.576 10.099 38.422

Particulier inzamelbedrijf Overheidsgedomineerde NV Particulier inzamelbedrijf Gemeente zelf Particulier inzamelbedrijf

Volume-freqentie Volume-freqentie Volume-freqentie Volume-freqentie Dure zak rest

45.081 23.468 37.222 39.230

17.500 8.653 15.188 15.610

Particulier inzamelbedrijf Gemeente zelf Particulier inzamelbedrijf Particulier inzamelbedrijf

Volume-freqentie Dure zak rest en gft Frequentie en gewicht Volume-frequentie

Eigen dienst of uitbesteed

Soort diftar

In kring 5 zitten uitsluitend gemeenten die diftar hebben ingevoerd. De gemeenten met stedelijkheidsklasse 4 of 5 die geen diftar hebben ingevoerd zitten in kring 4. De benchmark gemiddelden die in dit rapport zijn weergegeven, zijn berekend over beide kringen, dus over alle gemeenten met stedelijkheidsklasse 4 en 5 die aan de benchmark hebben deelgenomen. 8.1.4 Nauwkeurigheid gegevens Jaarlijks worden monitoringsgegevens doorgegeven aan het CBS. Deze gegevens kwamen niet geheel overeen met de gegevens uit de jaarrekening 2004. De gegevens die aan het CBS zijn aangeleverd, zijn zoveel als mogelijk aangehouden voor de prestatie-indicatoren milieu. Voor de berekening van de verschillende componenten in het restafval, is gebruik gemaakt van de sorteeranalyse. Het volledige onderzoek is vastgelegd in het rapport “Sorteeranalyse Land van Cuijk en Boekel 2009”. De data van de sorteeranalyse zijn te vinden in bijlage X. Deze gegevens zijn gebruikt om de respons voor de verschillende deelstromen in 2009 te kunnen berekenen. Buiten de reguliere inzameling van KCA worden ook batterijen ingezameld. Dit verzorgt Stibat (Stichting Batterijen). Deze gegevens tellen mee voor de bronscheiding van KCA. De gegevens die door Stibat zijn aangeleverd, zijn gebruikt in de berekening van de betreffende indicatoren. Naast deze batterijen inzameling bestaat er ook een separate inzameling van Tl-buizen. Het is niet van elke gemeente bekend wat de hoeveelheid textiel is die via verenigingen, inzamelcontainers en kringloopwinkels is afgevoerd. Van de hoeveelheden ingezameld textiel bestaat geen compleet overzicht. Dit is voornamelijk te wijten aan het feit dat de gemeenten vaak niet beschikken over complete en betrouwbare inzamelgegevens van de charitatieve instellingen. Een deel van het textiel “verdwijnt” mogelijk via inzamelaars die niet beschikken over een vergunning. De gemeenten hebben daardoor geen compleet beeld van de omvang van deze stroom. De verdeling grof huishoudelijk halen en grof huishoudelijk brengen is onbekend. De verschillende stromen van de (op afroep) ingezamelde grove huishoudelijke afvalstoffen worden namelijk naar de milieustraat in Haps gebracht, vanwaar ze worden afgevoerd, zonder dat ze bij aankomst worden gewogen. Alleen de kwantiteit van de afgevoerde stromen is bekend. De volgende indicatoren zijn daarom niet berekend: • Scheidingspercentage grof huishoudelijk afval brengen • Scheidingspercentage grof huishoudelijk halen RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

43

In de benchmark (paragraaf 8.3 prestatie-indicator kosten) worden kosten (en inkomsten) vergeleken tussen de gemeenten binnen een kring. Er is binnen dit onderzoek getracht zoveel mogelijk aansluiting te zoeken met de diverse onderdelen van de benchmark. Op een aantal punten is dit echter lastig. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de rekenmethodiek van de benchmark volledig geënt is op de administratie van een autonome gemeente. In het werkgebied van Land van Cuijk & Boekel is echter sprake van een samenwerkingsverband en ligt de situatie dus complexer. Daarnaast geeft iedere gemeente in het werkgebied - naast de gezamenlijke regeling - een eigen invulling aan haar afvalinzamelingsbeleid. Dit komt ook tot uiting in de kosten (en inkomsten) die deze beleidskeuzes met zich meebrengen. Hierbij kan gedacht worden aan de investeringskosten, afschrijving en/of exploitatie van de mini-milieustraten, bladkorven, glasbakken, reinigings- en plantsoenendienst, zwerfafval, hondenpoep, graffiti en dergelijke. Een deel van deze kosten maakt wel onderdeel uit van de benchmark en een deel niet. Omdat deze ‘eigen’ kosten gemeenten niet overeenkomen met de definities van de benchmark, wordt gebruik gemaakt van een aanname. Deze aanname gaat ervan uit dat de ‘kosten gemeenten’ bestaan uit het gemiddelde van kring 5 uit de benchmark, minus de kosten ‘Voorlichting’ en ‘Ambtelijke ondersteuning’ welke activiteiten door het RMB worden uitgevoerd.


44

8.2

Prestatie-indicatoren milieu

8.2.1 Percentage bronscheiding door huishoudens (hoofdprestatie –indicator) Definitie: Het percentage van het totale afval van huishoudens dat gescheiden wordt ingezameld aan de bron. Doelstelling bronscheiding 2009 Stedelijkheidsklasse CBS Bronscheiding 1. zeer stedelijk 43% 2. sterk stedelijk 53% 3. matig stedelijk 56% 4. weinig stedelijk 60% 5. niet stedelijk 60% Landelijk 55% Bron: benchmark 2004 AOO/SenterNovem

Wat opvalt aan de hoofdprestatie-indicator van Land van Cuijk & Boekel is dat er een zeer hoog scheidingspercentage wordt behaald, in vergelijking met de norm en met kring 5. Hoofdprestatie-indicator Kring 5 Gemiddeld 62% Doelstelling (2006)* 60%

LvC& B 86% 60%

* De doelstelling Land van Cuijk en Boekel is gebaseerd op stedelijkheidsklasse 5.


45

8.2.2 Percentage bronscheiding huishoudelijk afval Definitie: Het percentage van het huishoudelijk afval dat gescheiden wordt ingezameld aan de bron. Bronscheiding huishoudelijk afval (inclusief GHA) Bronscheiding Kring 5 Gemiddelde benchmark LvC & B

67% 62% 86%

8.2.3 Scheidingspercentage per component (huishoudelijk afval) Definitie: Het percentage van een component uit het huishoudelijk afval dat aan de bron gescheiden wordt ingezameld. Scheidingspercentage per component (huishoudelijk afval) Gebied GFT Papier / Glas Textiel karton Kring 5 59% 91% 86% 50% Gemiddelde 70% 80% 76% 37% benchmark LvC & B 92% 95% 93% 47% Doelstelling 65% 85% 90% 50% LAP (2009) •

•

KCA

Kunststof

n.b. n.b.

20% 12%

97% 90%

48% -

Van textiel is niet exact bekend hoeveel daarvan wordt ingezameld, omdat de gemeenten dit in eigen beheer (laten) doen. Er is gebruik gemaakt van voor de hand zijnde gegevens, het wordt reëel geacht dat de werkelijk ingezamelde hoeveelheid textiel hoger ligt. De hoeveelheid KCA is doorgaans zeer gering. Daardoor zijn de sorteeranalyses voor deze component, in relatie tot de overige fracties, veel minder nauwkeurig.

Geconstateerd kan worden dat de doelstellingen (gedeeltelijk op basis van de aannames) voor de stromen GFT, papier/karton, glas en KCA worden gehaald. Daarnaast wordt geconstateerd dat het scheidingspercentage van zowel GFT als papier/karton erg hoog is. 8.2.4 Hoeveelheid gescheiden ingezameld huishoudelijk afval per component (in kg/inw) Definitie: De hoeveelheid van een component van het huishoudelijk afval die aan de bron gescheiden wordt ingezameld per inwoner Hoeveelheid gescheiden ingezameld per component (huishoudelijk afval) Ingezameld (kg/inw) GFT Papier Glas Textiel KCA karton Kring 5 72 80 25 5,5 n.b. Gemiddelde benchmark 113 76 24 4,5 n.b. LvC&B 173 80 27 3,5 1 •

De hoeveelheid gescheiden ingezameld GFT wordt hoger bij afnemende stedelijkheid. De hoeveelheid gescheiden ingezameld gft-afval per inwoner in regio Land van Cuijk en Boekel is erg hoog.


46

•

De hoeveelheid gescheiden ingezameld oud papier en karton in het Land van Cuijk en Boekel is per inwoner gelijk aan het gemiddelde van kring 5, maar hoger dan de gemiddelde deelnemer aan de benchmark.

8.2.5 Percentage bronscheiding grof huishoudelijk afval Definitie: Het percentage van het grof huishoudelijk afval dat gescheiden wordt ingezameld aan de bron. Gemiddelden grof huishoudelijk afval Totaal ingezameld Bronscheiding (kg/inw) totaal (%) Kring 5 169 81 Gemiddelde benchmark 138 80 LvC & B 250 92 In de regio Land van Cuijk en Boekel wordt een groot aantal kg grof huishoudelijk afval ingezameld, dit is voornamelijk te verklaren door het toegepaste tariefsysteem. De hoge scheidingsgraad is ook bereikt dankzij het scheidingsgedrag van de burgers. Bovendien is de capaciteit van de tariefzak ongeschikt om grove huishoudelijke componenten in kwijt te kunnen. Bijna 97% van het grof huishoudelijk afval wordt via de (mini)milieustraat ingezameld. 8.2.6 Hoeveelheid gescheiden ingezameld grof huishoudelijk afval per fractie (in kg/inw) Definitie: De hoeveelheid van een fractie van het grof huishoudelijk afval die (gescheiden) wordt ingezameld per inwoner Hoeveelheid gescheiden ingezameld grof huishoudelijk afval per fractie (in kg/inw) Restafval 23 Asbest 1,7 Grof tuinafval 84,5 Hout (klasse A en B) 32,8 Metalen 3,2 Puin 102 Schone grond 9,2 Vlakglas 1 Bruikbare goederen 4,5 AEEA 4,5 Een vergelijking met de benchmark is niet te maken omdat de stromen waarin het grof huishoudelijk afval wordt gescheiden, per gemeente behoorlijk in aantal variëren.


47

8.3

Prestatie-indicatoren kosten

8.3.1 Totale kosten per aansluiting (hoofdprestatie -indicator) Definitie: Het totaal van alle directe en indirecte kosten per aansluiting die gemaakt worden voor het beheer van afval van huishoudens in de gemeente. Exploitatiekostenoverzicht afvalinzameling exclusief BTW 2009

Omschrijving Ambtelijke ondersteuning Voorlichting Inzameling HH afval (Mini) Milieustraten Verwerking HH afval Bruin en Witgoed KCA verwerking

Kosten per Totale kosten aansluiting € 159.977 € 4,16 € 122.177 € 3,18 €1.117.850 € 29,09 €1.393.699 € 36,27 €1.072.037 € 27,90 € 26.491 € 0,69 € 82.850 € 2,16


48

Glasinzameling1 Kerstbomeninzameling Papierinzameling2 Kosten gemeenten3 Totaal

€

65.174 € 9.675 € 360.226 € 1.314.722 €5.724.878,00

€ €

1,70 0,25 € 9,38 € 34,22 €149,00

1

= glasinzameling; de opbrengsten zijn in het inzamelcontract verdisconteerd. = papierinzameling; aangenomen is dat de kosten gelijk zijn aan de garantieprijs per ton papier en karton die de gemeenten aan de inzamelende verenigingen uitkeert (≈ €46,-). De cijfers zijn gebaseerd op de gegevens uit 2009. 3 = van de ‘eigen’ indirecte kosten van de gemeenten is aangenomen dat deze kosten gelijk zijn aan het gemiddelde van kring 5 uit de benchmark minus de kosten voor ‘voorlichting’ en ‘ambtelijke ondersteuning’ welke activiteiten binnen het RMB worden uitgevoerd. 2

Deze kosten zijn berekend aan de hand van de volgende gegevens. Bevolkingsgegevens Land van Cuijk en Boekel 2009 Aantal inwoners 98.180 Aantal aansluitingen 38.422 Inwoners per aansluiting 2,56 De benchmark van het AgentschapNL geeft de volgende cijfers weer voor de totale kosten per aansluiting. Gemeentelijk benchmark afvalscheiding AgentschapNL 2009 Kring 5 gemiddeld € 169 Gemiddeld benchmark € 199 Land van Cuijk en Boekel € 149 Minimum kring 5 € 122 Maximum kring 5 € 226 8.3.2 Verwerkingskosten (per aansluiting) Definitie: De som van de direct aan de transport- en overslag en verwerking van componenten/fracties van afval van huishoudens toewijsbare kosten én opbrengsten per aansluiting.

kosten 2009 Kring 5 LvC & B Gemiddelde benchmark

Restafval per ton € 127,€ 140,€ 123,-

Restafval per GFT per aansluiting ton € 41,€ 68,€ 23,€ 80,€ 55,€ 62,-

GFT per aansluiting € 13,€ 35,€ 18,-

De restafvalverwerking binnen Land van Cuijk & Boekel is per ton duurder dan het gemiddelde binnen de benchmark. Hierop kan momenteel geen invloed worden uitgeoefend omdat het RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

49

contractueel bepaalde kosten zijn die in geheel Brabant gelden (lange termijn contract). Aan de andere kant is het aantal kilo’s dat per inwoner aangeboden wordt veel lager dan het gemiddelde uit de benchmark 87 kg tegenover 217 kg (incl. grof huishoudelijk afval). Daardoor ligt de kostprijs van de restafval inzameling per aansluiting aanzienlijk lager dan het gemiddelde van de benchmark. In het Land van Cuijk & Boekel wordt 173 kg GFT aangeleverd per inwoner, dat is de grootste hoeveelheid in de gehele benchmark. Er kan geconstateerd worden dan de inzameling met de tariefzak in combinatie met de GFT-container leidt tot een hoge respons in scheidingsgedrag. Daardoor is het aantal kilogrammen restafval laag en van het GFT-afval zeer hoog.

8.3.3 Indirecte kosten (per aansluiting) De indirecte kosten zijn de kosten per aansluiting die betrekking hebben op de volgende onderdelen. • Beleidskosten, alle kosten die een gemeente maakt voor beleidsontwikkeling op het gebied van het beheer van afval afkomstig van huishoudens. • Communicatie/voorlichtingkosten, alle kosten die een gemeente maakt voor communicatie en voorlichting op het gebied van het beheer van afval afkomstig van huishoudens. • Handhavingskosten, alle kosten die een gemeente maakt met betrekking tot het handhaven van het verwijderinggedrag van huishoudens Hieronder vallen ook alle kosten die ontstaan door illegale stortingen (dus inclusief verwerking). • Perceptiekosten, alle kosten verbonden aan o.a. de heffing en inning van retributies en belastingen. • Overhead, indirecte kosten van ondersteunende activiteiten die niet gerelateerd zijn aan afvalstoffen maar die wel in de afvalstoffenheffing worden doorberekend. Deze kosten zijn opgenomen in de ambtelijke ondersteuning en overhead en daarvan is geen splitsing aanwezig. 8.3.4 Inkomsten (per aansluiting) De gemiddelde inkomsten of baten die een gemeente genereert ten behoeve van de financiering van de van de kosten voor de verwijdering van huishoudelijk afval per aansluiting.

Vergelijking gepubliceerde afvalstoffenheffing en afvalbeheerskosten volgens AgentschapNL 2009 Boekel Boxmeer Cuijk Grave Mill & Sint Hubert Sint Anthonis gem. Land van Cuijk & Boekel Noord-Brabant gemiddeld Nederland gemiddeld


Gemiddelde inkomsten per aansluiting € 229 € 199 € 157 € 186 € 191 € 202 € 194 € 250 € 253

50

Er kan geconcludeerd worden dat er gemiddeld lagere inkomsten zijn in Land van Cuijk & Boekel is dan gemiddelde in Noord-Brabant en Nederland. De gegevens zijn overgenomen uit “Afvalstoffenheffingen 2009 uitvoering afvalbeheer” van Senternovem mei 2009.


51

8.4

Prestatie-indicatoren dienstverlening

8.4.1 Inleiding Het prestatiegebied dienstverlening wordt bepaald door de omvang van het dienstverleningspakket die de gemeente aan haar burgers aanbiedt en door de klantgerichtheid. De score op deze beide aspecten bepaalt samen de score op de hoofdprestatie-indicator; niveau dienstverlening. In onderstaande paragraaf wordt eerst de structuur weergeven waarna de afzonderlijke prestatie indicatoren worden beschreven. In figuur 4 is de structuur van het prestatiegebeid 'dienstverlening' weergegeven.

8.4.2 Indeling systematiek Er worden drie onderdelen beoordeeld: Niveau dienstverlening (hoofdprestatie -indicator) Omvang dienstverleningspakket Klantgerichtheid Voor definities van haal- en brengsystemen zie hiervoor bijlage X “De gemeentelijke afvalmonitor” en zie voor de ingevulde scoringstabellen voor Land van Cuijk & Boekel bijlage X “Scoringstabellen dienstverlening”. Ten aanzien van dienstverlening kan onderscheid worden gemaakt naar de omvang/ intensiteit van het dienstverleningspakket, de kwaliteit waarmee de diensten worden aangeboden, en de beleving (perceptie) die burgers daarbij hebben. In deze benchmark is er voor gekozen om de dienstverlening te meten aan de hand van het triade-model van Poiszs. Daarbij gaat het om de aspecten gelegenheid, motivatie en capaciteit. Om de subjectiviteit van dienstverlening zo veel mogelijk uit te sluiten, wordt zoveel mogelijk ingezoomd op kwantificeerbare diensten. De kwalitatieve aspecten worden RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

52

gekwantificeerd door scores toe te kennen (vragen-score-lijst). De totale dienstverleningsscore wordt bepaald door de som van de subscores haalgelegenheid, brenggelegenheid, motivatie en capaciteit.

Samenvatting van de totale dienstverleningsscore

Onderdeel Capaciteit Motivatie Gelegenheid brengen Gelegenheid halen Totaal

Score Land van Cuijk en Boekel Kring 5 5 9 125 115 254

gemiddeld benchmark 5 7 122 118 251

5 7 128 122 262

Als we de prestaties van Land van Cuijk & Boekel vergelijken met kring 5 én het gemiddelde van beide kringen dan kan geconstateerd worden dat: 1. Er wordt op het onderdeel capaciteit gemiddeld gescoord. 2. Op motivatie scoort Land van Cuijk & Boekel hoger dan de benchmark. 3. Ten opzichte van het gemiddelde van Kring 5 wordt door Land van Cuijk en Boekel hoger gescoord voor het onderdeel brenggelegenheid, terwijl de score van het Land van Cuijk en Boekel lager is dan het gemiddelde van de benchmark. 4. De score op haalgelegenheid door het Land van Cuijk en Boekel is lager dan het gemiddelde van de benchmark en ook lager dan het gemiddelde van Kring 5. 5. De totale score van het land van Cuijk en Boekel zit net boven het gemiddelde van Kring 5 en onder het gemiddelde van de benchmark. 8.5 Prestaties op hoofdlijnen Het Land van Cuijk en Boekel doet het op alle prestatiegebieden uitstekend ten opzichte van de benchmark.


53

De zes aangesloten gemeenten hebben de hoogste milieuprestaties in de benchmark, terwijl de afvalbeheerskosten juist lager dan gemiddeld uitvallen. Het dienstverleningsniveau is gemiddeld. De regie op de afvalinzameling wordt door de BCA prima ingevuld. 8.5.1 Milieuprestaties Met een bronscheidingspercentage van 86% doet het Land van Cuijk en Boekel het aanmerkelijk beter dan de benchmark (62%). Geen enkele gemeenten die deelneemt aan de benchmark overtreft dat. De hoge bronscheiding is terug te zien in de hoeveelheid restafval. Daar waar in het Land van Cuijk en Boekel slechts 86 kg (inclusief grof huishoudelijk afval) per inwoner per jaar vrijkomt, is dat in de benchmark gemiddeld 217 kg. Op alle afvalstromen worden hoge scheidingspercentages behaald. Ook op gft-afval, waar de meeste andere diftargemeenten (met een volume en frequentiesysteem) juist lage prestaties behalen doordat zij ook een tarief op gft-afval hebben gezet. De gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval en incontinentiemateriaal levert een grote bijdrage in de totale bronscheiding. De hoeveelheid grof huishoudelijk afval dat gescheiden wordt ingezameld is hoog. De scheiding ervan verloopt zeer goed (92% tegen 80% gemiddeld). 8.5.2 Kostenprestaties Met slechts €149,- per aansluiting aan afvalbeheerskosten is het Land van Cuijk en Boekel voordeliger dan de benchmark. Vooral de verwijderingskosten per aansluiting van restafval zijn laag. Door de dure restafvalzak is het restafvalaanbod zeer gering.

8.5.3 Prestaties dienstverlening De haal- en brengfaciliteiten die burgers in het Land van Cuijk en Boekel krijgen aangeboden voor huishoudelijk afval zijn gemiddeld. Vooral op de haalfaciliteiten (haalfrequenties voor restafval en kunststoffen) wordt minder hoog gescoord dan de benchmark. De motivatiebevordering is goed. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

54

8.5.4 Prestaties regie Qua regievoering doet de BCA het uitstekend. Op 4 onderdelen na wordt de maximale score behaald. 8.5.5 Verbeterpunten Op kleine onderdelen zijn ook voor BCA nog verbeterslagen te maken. Deze liggen voornamelijk op het gebied van afvalbeheerkosten en service. Maatregelen waaraan gedacht wordt, zijn: -uniformeren van de textielinzameling. De 6 gemeenten doen dit nu nog ieder afzonderlijk; -verhogen van de ophaalfrequentie voor kunststof verpakkingsafval (naar 1 x per 2 weken), en het tegelijkertijd verlagen van de ophaalfrequentie voor restafval; -differentiatie in de ophaalfrequentie voor gft-afval: zomers vaker ophalen dan ’s winters; -verruiming van de openingstijden van de milieustraat; -onderzoek of nog meer afvalstromen gescheiden kunnen worden, bijvoorbeeld drankenkartons; -invoering ondergrondse restafvalinzameling bij hoogbouw (incl. diftar).


55

9. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Naar aanleiding van de uitkomsten van de tevredenheidsonderzoeken en de benchmark zijn er aantal conclusies te trekken en aanbevelingen te doen. Er zal per afvalstroom een bespreking volgen van de drie prestatie-indicatoren milieuefficiency, kostenefficiency en dienstverlening en tot slot (indien van toepassing) aanbevelingen van de onderzoekers. 9.1 Inzameling restafval Over het algemeen bewoners tevreden (71%) of zeer tevreden (14%) over de huidige inzameling van restafval. Er wordt door de tariefzak een zeer hoog bronscheidingspercentage gehaald, waardoor de kosten van het gehele systeem relatief laag zijn. Er zijn geen investeringkosten en de verkoop van de tariefzakken dekt de verwerkingskosten van het restafval. Aanbevelingen: 1. Onderzoek of het inzamelen van restafval met behulp van een (evt. gechipte) minicontainer gunstig is op het gebied van kosten en scheidingsgedrag. Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat het contract voor verwerking van restafval in 2017 afloopt. Daarnaast is er de onzekerheid van de tariefsontwikkeling die kan volgen op het aflopen van het contract. 2. Houd een ‘reclamecampagne’ voor de tariefzak, met het doel het beeld bij de burger te veranderen dat de tariefzak ‘duur’ is. Integendeel zelfs, het gebruik van de tariefzak leidt tot een aantoonbaar goedkoper afvalinzamelingssysteem. En leidt ook tot een lagere afvalstoffenheffing dan van vergelijkbare gemeenten. Als bron kunnen daarvoor de data van de benchmark gebruikt worden. 3. Pas de frequentie van huis-aan-huis inzameling van restafval aan naar eenmaal in de drie weken. Voorheen zat het plastic verpakkingsafval met het restafval in de tariefzak. Door de gescheiden inzameling van het plastic verpakkingsafval is een substantieel volume uit de tariefzak gehaald, waardoor bewoners minder vaak tariefzakken aanbieden. 9.2 Inzameling GFT Over het algemeen zijn bewoners tevreden (71%) of zeer tevreden (19%) over de GFT-inzameling. Ruim 93% van de respondenten geeft aan gft-afval altijd te scheiden. In 2001 was dit 86% en in 2005 89%. Het bronscheidingspercentage voor GFT-afval in het werkgebied is uitermate hoog (ruim hoger dan kring 5 in de benchmark). De doelstellingen vanuit het LAP1 worden ruimschoots gehaald. Het grote succes qua bronscheiding levert een voordeel op in de kosten van het te verwerken tonnage restafval, omdat het verwerkingstarief voor gft-afval aanzienlijk lager is dan voor restafval. Ruim 67% van de respondenten geeft aan dat de huidige frequentie van huis-aanhuis inzameling goed is. Aanbevelingen: 1. Nader onderzoeken of de frequentie van inzameling beter kan worden aangepast aan het aanbod, zonder meerkosten. 2. Mogelijkheden onderzoeken om thuiscomposteren te stimuleren (hulpmiddelen subsidiëren, informatievoorziening verbeteren). 9.3 Plastic verpakkingsafval Over het algemeen zijn bewoners tevreden (63%) of zeer tevreden (21%) over de huidige manier van inzameling van plastic verpakkingsafval. Bijna 94% van de respondenten geeft aan plastic verpakkingsafval altijd apart te houden. Ruim 47% van de respondenten geeft aan dat de huidige frequentie van huis-aan-huis inzameling voldoet (1x per maand), terwijl bijna 43% van de RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

56

respondenten aangeeft dat plastic verpakkingsafval frequenter ingezameld mag worden, namelijk 2x per maand. Opvallend is dat de groep respondenten die in hoogbouw woont en die de huidige frequentie van de inzameling van plastic verpakkingsafval goed vindt groter is dan de groep respondenten die in laagbouw woont. Een kleine meerderheid van de respondenten (54%) vindt dat het aanbieden van plastic verpakkingsafval op de milieustraat moet blijven bestaan. 9.4 Inzameling oud papier / karton, glas, textiel De burger is over het algemeen tevreden over de wijze waarop papier/karton, glas en textiel kunnen worden afgegeven. De doelstellingen van het LAP worden voor wat betreft glas en oud papier en karton in elk geval gehaald. Mogelijk worden de doelstellingen voor textiel ook gehaald, echter dit is niet zeker omdat de werkelijk afgegeven tonnages niet exact bekend zijn. Uit de sorteeranalyse blijkt dat de component ‘textiel’ in het restafval relatief hoog is. Aanbevelingen: Verbeter de informatievoorziening over het gescheiden afgeven van textiel. 9.5 Inzameling KCA De burger is over het algemeen tevreden met de wijze van KCA-inzameling, echter de tevredenheid over deze stroom is duidelijk lager dan de tevredenheid over de inzameling van papier/karton, glas en textiel. De doelstellingen die in het LAP zijn gesteld, worden in tegenstelling tot voorgaande jaren wel gehaald. 9.6 Inzameling via (mini)milieustraat Door de wijze van inzameling op de milieustraat wordt een grote bronscheiding verkregen. Er wordt nagenoeg aan alle doelstellingen uit het LAP voldaan (m.u.v. textiel). De dienstverlening komt overeen met die van kring 5. De burger is over het algemeen tevreden, echter een ervaart de milieustraat als te duur (bijna 27%), te ver weg (22%) en te druk (16%). Bijna 12% van de respondenten vindt dat de openingstijden ongunstig zijn. Bijna 40% heeft geen klachten over de (mini)milieustraat. Aan de respondenten is gevraagd wat voor hen de meest gunstige openingstijden zijn wanneer verruiming van de openingstijden van de milieustraat in Haps doorgang vinden. Bijna 11% van de respondenten geeft aan voorkeur te hebben voor maandagmiddag, bijna 21% voor woensdagmiddag en bijna 16% voor donderdagmiddag. Navraag bij AVRI (Rivierenland) leert dat de maandag- en woensdagmiddag de drukst bezochte dagdelen zijn. Daarom gaat de milieustraat Haps en de groenstraat per november 2010 ook op maandagmiddag en woensdagmiddag van 13.00 tot 17.00 open. De kosten liggen een stuk onder het gemiddelde van kring 5. Wat de milieustraat betreft zijn geen strikte veranderingen vereist. In 2009 en 2010 is de milieustraat aangepast. Waardoor verbeteringen reeds zijn doorgevoerd. Aanbevelingen: 1. Verbeter de informatievoorziening over het gescheiden afgeven van metalen en specifiek blik; 2. Licht burgers voor over de huidige tarieven voor verwerking van de afvalstromen; 3. Onderzoek de mogelijkheden het grof huishoudelijk restafval in meer afvalstromen te scheiden om zo tot een verdere kostenbesparing te komen. Hierbij moet rekening worden gehouden met de in Brabant afgesloten contracten voor de aanlevering van restafval aan de AVI. Voor verdere scheiding komen in aanmerking: drankenkartons, EPS en gips. Houd RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

57

hierbij rekening met de ontwikkelingen omtrent de producenten verantwoordelijkheid voor verpakkingen. 9.7 Kort en bondig Samengevat hebben de conclusies de volgende strekking: • De afvalinzameling voldoet op de meeste punten aan de doelstelling van het LAP1 (met uitzondering van textiel); • Het gebruikte systeem is voordelig; • Bewoners zijn over het algemeen tevreden. De aanbevelingen luiden als volgt: • Voer een communicatiecampagne op de volgende onderdelen; o Verantwoord de kosten van de tariefzak en de tarifering van de milieustraat; o Verstrek informatie over hoe thuis te composteren en over gescheiden afgeven van textiel en metalen (blik); • Onderzoek alternatieve inzamelsystemen, zoals: o Een (eventueel gechipte) mnicontainer voor restafval; o Aanpassing van de inzamelfrequentie voor restafval; o Aanpassing van de inzamelfrequentie voor gft-afval o Aanpassing van de inzamelfrequentie voor kunststof verpakkingsmateriaal; o Meer afvalstromen gescheiden inzamelen, waardoor verdergaande scheiding plaatsvindt (EPS, piepschuim, drankenkartons en gips); • Evalueer de openingstijden van de milieustraat Haps.


58

10. ONTWIKKELINGEN In de volgende paragrafen worden een aantal ontwikkelingen besproken welke van invloed kunnen zijn op beleidskeuzes. 10.1 Aanlever- en verwerkingscontracten voor huishoudelijk afval Afvalsturing NV (tegenwoordig Attero en voorheen Essent Milieu) heeft in de jaren ’90 voor de verwerking van huishoudelijk rest- en GFT-afval langlopende contracten afgesloten met de AZN in Moerdijk en verschillende composteerinrichtingen. De Brabantse gemeenten hebben zich op hun beurt verplicht tot het aanleveren van restafval en GFT-afval aan Afvalsturing. Zij garanderen een gezamenlijke aanlevering van 550 kiloton per jaar brandbaar huishoudelijk restafval aan de AZN in Moerdijk tot het einde van de economische levensduur van de AVI in 2017. Voor GFT-afval staan de Brabantse gemeenten garant voor een gezamenlijke aanlevering van 250 kiloton per jaar tot 2012. De gewesten garanderen voor een evenredig deel (op basis van inwonertal) de nakoming van alle verplichtingen. Het toenmalige streekgewest Brabant-Noordoost heeft daartoe namens alle gemeenten in de regio Noordoost-Brabant overeenkomsten afgesloten met NV Afvalsturing Brabant. Overeenkomst voor het verwerken van brandbaar huishoudelijk afval (van 15 juli 1993 en het addendum van 23 november 2001) De duur van de overeenkomst is gelijk aan de duur van de verwerkingsovereenkomst tussen Afvalsturing en AZN. De overeenkomst eindigt juridisch op 1 februari 2012, met een stilzwijgende verlenging met vijf jaar. Feitelijk eindigt zij echter pas op 1 februari 2017, omdat dan ook de economische levensduur van AVI-Moerdijk eindigt. Afvalsturing kan vóór 1 februari 2012 te kennen geven de overeenkomst met AZN op 1 februari 2017 te willen beëindigen. Het RMB kan namens de regio Noordoost-Brabant tegelijkertijd haar overeenkomst met Afvalsturing per 1 februari 2017 opzeggen. Indien dit contract wordt verbroken zal schadeloosstelling geëist kunnen worden door Essent Milieu. Deze schadeloosstelling bedraagt naar verwachting € 10,- tot 30,- per ton te verwerken afval. Overeenkomst voor het verwerken van groente-, fruit- en tuinafval (van 9 februari 1996, het addendum van 23 november 2001, aanvullen met Addendum 2010. Op 21 juli 2010 is een aanpassing/verlenging van de eerder genoemde overeenkomst voor de verwerking van GFT-afval getekend. Hiermee wordt de verwerking van GFT-afval tot 1 februari 2017 zeker gesteld. De tarieven voor de verwerking van GFT-afval worden aangepast van € 83,48 per ton exclusief btw (prijspeil 2010) naar € 55,00 per ton met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2010 tot 1 juni 2012. Vanaf 1 juni 2012 zal het verwerkingstarief € 45,00 per ton GFT-afval exclusief btw bedragen. Impact voor de afvalinzameling in het Land van Cuijk & Boekel Binding tot 2017 voor de verwerking van restafval aan het contract met Afvalsturing / Essent Milieu (Attero). Binding tot 2017 voor de verwerking van GFT-afval aan het contract met Attero. 10.2 Besluit Verpakkingen Op 1 januari 2006 is de reeks verpakkingenconvenanten tussen overheid en bedrijfsleven vervangen door het Besluit Verpakkingen.


59

Per 1 januari 2010 zijn alle gemeenten verplicht huishoudelijk kunststof verpakkingsmateriaal gescheiden in te zamelen. Voor het jaar 2006 tot en met 2010 geldt een inzamelvergoeding voor kunststof verpakkingsmateriaal van € 475,00 per ton. Daarnaast is een transportvergoeding ingesteld van € 1,50 per ton per kilometer enkele reis. Eenmalige vergoedingen zijn de opstartvergoeding en communicatievergoeding van respectievelijk € 0,54 en € 0,11 per inwoner. De inzamelvergoedingen voor 2011 en 2012 worden naar verwachting eind 2010 bekend gemaakt. Kunststof Hergebruik BV en Stichting Nedvang hebben een aanbesteding uitgeschreven voor het sorteren van het plastic verpakkingsafval dat in Nederland wordt ingezameld. SITA gaat een sorteerinstallatie bouwen voor kunststof verpakkingsafval. Een dergelijke installatie was voorheen alleen in Duitsland beschikbaar. Naar verwachting wordt de installatie in april 2011 in gebruik genomen.

10.3 Concurrentie verbrandingsmarkt en recyclingmarkt In een in 2010 verschenen rapport van het Economisch Bureau van het ING wordt geconcludeerd dat de hoeveelheid afval minder hard zal groeien dan de overheid veronderstelt. De capaciteit van installaties die afval verbranden neemt toe. Deze overcapaciteit zet de tarieven voor afvalverbranding onder druk. Afval zal echter op de lange termijn minder worden gebruikt als brandstof om energie op te wekken, maar meer gebruikt worden voor recycling. De capaciteit van de installaties die afval verbranden (avi’s) zou volgens ING toenemen tot 8 megaton in 2012, maar volgens de ING is die raming aan de lage kant. Om de installaties rendabel te houden verlagen zij de tarieven om zo grotere hoeveelheden afval aan te trekken. Een besluit om niet uit te breiden zou verlichting kunnen bieden. ING wijst er echter op dat de afschrijvingskosten van de verbrandingsinstallaties lager worden en dat de opbrengst aan elektriciteit stijgt door een verbetering van het rendement. Daardoor hebben hergebruikers voorlopig een harde dobber aan de concurrentie van de verbranders. Landelijk gezien is in 2009 1% minder huishoudelijk afval ingezameld dan in 2008. Diverse partijen in Nederland (onder andere Van Gansewinkel Groep en Afval Energie Bedrijf (AEB)) importeren momenteel huishoudelijk restafval uit Ierland en Groot-Brittannië. Op dit moment is het verbranden van geïmporteerd afval beperkt, maar dit kan toenemen als binnenlandse toevoer verder afneemt. 10.4 Tariefsontwikkelingen De algemene teneur is dat de verwerkingstarieven voor restafval aan het dalen zijn en dat de verwerkingstarieven voor GFT-afval ook een dalende trend laten zien. De daling van de verwerkingstarieven van restafval wordt onder andere veroorzaakt door de heersende overcapaciteit van verbranding in Nederland en de afname van de hoeveelheid restafval.

Impact voor de afvalinzameling in het Land van Cuijk & Boekel De restafvalverwerking wordt goedkoper, omdat de verbrandingscapaciteit in de huidige verbrandingsinstallaties meer dan voldoende blijkt dan het aanbod is. Door verlenging met het contract van Attero dalen de verwerkingskosten van GFT, omdat meer partijen op de markt zijn die GFT-afval verwerken waardoor de prijsconcurrentie is toegenomen. RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

60

11.

ALTERNATIEVE INZAMELSYSTEMEN

11.1 Inleiding In hoofdstuk 9 “Conclusies en aanbevelingen” is een aantal aanbevelingen opgenomen. De uitwerkingen van de opties zijn terug te vinden in de paragrafen 11.2. Daarnaast zijn in paragraaf 11.3 enkele ontwikkelingen en alternatieve inzamelsystemen opgenomen. 11.2

Toepassing “Vervanging ont door grijze minicontainer” naar model Gemert-Bakel

11.2.1 Beschrijving systematiek De tariefzak kan worden vervangen door een grijze minicontainer met daaraan gekoppeld een Diftar systeem. Te onderscheiden diftar vormen met grijze container: 1. Op basis van volume Bij dit systeem kan de burger kiezen voor een bepaalde inhoud van de grijze container (140 liter of 240 liter). Voor een grotere container wordt meer heffing gerekend dan voor een kleinere. De burger wordt daarmee éénmalig geprikkeld om aan afvalpreventie en afvalscheiding te doen. Immers na het kiezen kan de container geheel gevuld worden. Bij deze vorm van diftar is het noodzakelijk dat een registratie wordt gevoerd welke containers bij elk huishouden worden gebruikt. 2. Op basis van frequentie Bij dit systeem wordt de hoogte van het variabele deel van de afvalstoffenheffing bepaald door het aantal keer dat de minicontainer wordt aangeboden. Bij voorkeur wordt hierbij gebruik gemaakt van een vast formaat container, zodat anders zoveel mogelijk wordt gekozen voor een grote container waarmee de aanbiedfrequentie omlaag gebracht kan worden. De burger wordt meer geprikkeld de aanbiedfrequentie omlaag te brengen en in mindere mate te doen aan afvalscheiding en preventie. Er wordt geen rechtvaardige verdeling van de kosten bereikt. Bovendien bestaat de kans op broei als de containers lang blijven staan. Echter omdat minder containers aan de straat worden gezet, zal de inzameltijd minder worden, en daarmee zullen de inzamelkosten eveneens minder worden. 3. Op basis van volume / frequentie Bij dit systeem wordt de hoogte van de afvalstoffenheffing bepaald door het volume van de minicontainer dat bij een huishouden in gebruik is in combinatie met het aantal keer dat de minicontainer aan de straat wordt gezet. De burger kan zelf het volume van de inzamelcontainer kiezen. Hiermee heeft de burger veel invloed op de kosten van afvalinzameling. Preventie en afvalscheiding worden hiermee voortdurend gestimuleerd. De kostenverdeling is rechtvaardiger. Doordat containers minder vaak aangeboden worden, zal bij dit systeem eveneens een reductie van de inzamelkosten worden bereikt. 4. Op basis van gewicht Bij tariefdifferentiatie op basis van gewicht worden de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk restafval verrekend op basis van het aangeleverde gewicht van de afvalstoffen. Dit systeem heeft een direct verband met de kosten voor verwerking van het afval. De verwerkingstarieven van de verwerker worden immers ook bepaald op basis van gewicht. De containers worden gechipt en worden bij elke aanbieding zowel voor als na het ledigen gewogen. Het verschil wordt geregistreerd voor de afvalstoffenheffing. Vooralsnog is weging van minicontainers alleen mogelijk met behulp van kambelading. Van deze vorm van tariefdifferentiatie gaat een duidelijke stimulans uit tot afvalreductie en verbeterde RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

61

afvalscheiding (met name voor papier, glas en textiel). Deze vorm van diftar heeft niet direct invloed op de aanbiedfrequentie. Er wordt een eenduidige verdeling van de kosten bereikt. 5. Op basis van gewicht / frequentie Bij tariefdifferentiatie op basis van gewicht/frequentie betaalt de burger per kilogram en per aanbieding van de minicontainer. De kosten van zowel inzameling als van verwerking worden direct doorberekend. Deze vorm van diftar stimuleert tot zowel preventie, afvalscheiding als tot het aanbieden van alleen volle minicontainers. Voor hoogbouw moet gebruik gemaakt worden van een alternatief systeem, bijvoorbeeld een ondergrondse verzamelcontainer met een inwerptrommel (ter grootte van een vuilniszak) met registratiesysteem. Een ander alternatief is een verzamelcontainer in een ruimte die alleen toegankelijk is voor de gebruikers. Er kan gebruik gemaakt worden van duobakken, echter dit wordt niet geadviseerd bij toepassing van de systemen op basis van frequentie. Het compartiment dat het meest gevuld is, is namelijk bepalend voor de frequentie van aanbieden. Bovendien stimuleert dit systeem het preventieaspect niet, burgers worden niet direct gestimuleerd gebruik te maken van een eigen composthoop. De kans op verontreinigingen in de GFT-fractie is ook groter (ervaringscijfers afvalverwerker AVR). 11.2.2 Keuze voor toepassing van diftar De meest passende optie voor Land van Cuijk & Boekel is de toepassing van diftar op basis van volume / frequentie, omdat daarmee wordt tegemoetgekomen aan het principe “de vervuiler betaalt”. Bovendien wordt het aanbieden van alleen volle containers gestimuleerd, waarmee de inzamelkosten kunnen worden beperkt. Bij het toepassen van deze optie zal de huidige wijze van inzameling van hygiënisch papier voor een gedeelte komen te vervallen (namelijk het verstrekken van tariefzakken op doktersrecept bij apotheek). Uiteraard kan het zonder diftarheffing inzamelen van hygiënisch papier met behulp van de reeds bestaande containers doorgaan. 11.3 Ontwikkelingen alternatieve afvalinzamelsystemen in Nederland In deze paragraaf zijn enkele ontwikkelingen op afvalinzamelgebied opgenomen die interessant (kunnen) zijn voor het Land van Cuijk en Boekel. 11.3.1 Eenmaal in drie weken huis-aan-huis inzamelen In de gemeente Rijssen-Holten is eerder dit jaar voorgesteld om restafval, gft-afval en kunststof verpakkingsafval niet meer tweewekelijks huis-aan-huis in te zamelen, maar alleen nog één keer in de drie weken. Een meerderheid van de gemeenteraad wees het voorstel af, omdat gevreesd werd voor de volksgezondheid en milieuhygiëne als het afval niet meer om de werd ingezameld. Achterliggende gedachte van het voorstel was dat door het afval om de drie weken in te zamelen, de inwoners gestimuleerd zouden worden om afval nog beter te scheiden. Daarnaast zou op kosten voor de inzameling bespaard kunnen worden. 11.3.2 Drempel restafval aanbieden verhogen De gemeente Zwolle is in 2010 begonnen met een tweejarige proef voor de inzameling van kunststof verpakkingsafval. In twee wijken worden de grijze mini-containers alleen nog gebruikt voor het inzamelen van kunststof verpakkingsafval. Het restafval moeten bewoners zelf naar ondergrondse containers brengen. Deze ondergrondse containers staan op loopafstand in de wijk. Achterliggende gedachte van de proef is dat kunststof verpakkingsafval voluminues is en veel ruimte inneemt. Wanneer je de gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval wilt RMB, Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Kenmerk 72010019

62

stimuleren, moet voorkomen worden dat bewoners naast het restafval ook opslagruimte voor kunststof moeten zien te vinden. De proef wordt na twee jaar geëvalueerd. 11.4 Tot slot Dit zijn de onderzoeksresultaten tot zover. Het is nu aan de Bestuurscommissie Land van Cuijk en Boekel om een weloverwogen keuze te maken welke van de onderzochte opties doorgevoerd. Op bladzijde 3 van dit rapport stelde een dame zichzelf de vraag “waar zal ik het laten?”. Afhankelijk van de keuze van de Bestuurscommissie kent de dame in het vervolg precies de plaats waar zij haar afval kan deponeren. 12. BRONNENLIJST Literatuur • • • • •

De Gemeentelijke afvalmonitor, wat je moet weten om je afval te meten, tweede - aangepaste druk. Utrecht: Afval Overleg Orgaan, mei 2004. “Afvalstoffenheffingen 2009 uitvoering afvalbeheer” van Senternovem mei 2009. Jaarrekening 2009 Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk & Boekel, Cuijk: Regionaal Milieubedrijf, 2010. Afvalwijzer 2010 voor huishoudens in de gemeenten... (routes 1 tot en met 11), Cuijk: Regionaal Milieubedrijf, 2009. Uitvoering van de afvalstoffenverordening regio Land van Cuijk & Boekel, Cuijk: Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk & Boekel, september 2004.


63

Bijlage 1a Begeleidende brief en enquêteformulier Geachte

,Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

De Bestuurscommissie Afvalinzameling organiseert de inzameling van huishoudelijk afval in het Land van Cuijk en Boekel. Graag horen wij of u tevreden bent over de afvalinzameling. Middels een vragenlijst wordt de tevredenheid gemeten. In totaal zijn ruim 3000 vragenlijsten verstuurd naar huishoudens in het Land van Cuijk en Boekel. U behoort tot deze groep en om die reden is uw medewerking van groot belang. Wij willen u daarom vriendelijk verzoeken deze vragenlijst in te vullen. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 10 minuten. Vanzelfsprekend wordt de informatie die u verstrekt vertrouwelijk behandeld en blijft u anoniem. Wij willen u vragen de vragenlijst zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval vóór 26 april 2010, volledig in te vullen en te retourneren. U kunt hiervoor gebruik maken van de bijgevoegde retourenvelop. Een postzegel is niet nodig! Voor vragen en/of opmerkingen kunt u bellen met de Afvalinfolijn: 0485-338352. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking!

Hoogachtend, Het Dagelijks Bestuur van het RMB namens deze, hoofd afdeling Techniek, Advies, Beleid & Communicatie

ing. M.B. van Rijn

Bijlage(n)

•

Vragenlijst


64


65


66


67


68

Bijlage 1b: Uitwerking antwoorden open vragen Nog aanvullen


69

Bijlage 2: Overzicht resultaten sorteeranalyses


70

Bijlage 3a: Afvalprofiel Land van Cuijk en Boekel


71


72


73


74


75


76


77


78


79


80

Bijlage 3b: Benchmark Afvalscheiding 2010 Kringrapport 5


81


82


83


84


85


86


87


88


89


90


91


92


93


94


95


96

Optimalisatie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel

Recommend Documents