Opportunistische infecties Eric Florence ITG, Antwerpen
[email protected]
Inleiding • • • • • •
Definitie Classificatie van HIV infectie OI’s in functie van CD4 gehalte Alarmtekens/frekwente symptomen Prophylaxie Besluit
OI: Opportunistische infecties
Definitie • Een opportunistische infectie is een infectie die kan optreden bij mensen met een verminderde afweer, als iemand ziek is en verzwakt is ten opzichte van de normale toestand. Doordat het immuunsysteem niet correct functioneert is het mogelijk dat zelfs weinig agressieve ziekteverwekkers een kans krijgen iemand ziek te maken. Het gaat dan om ziekteverwekkers die gezonde personen niet ziek kunnen maken omdat ze niet pathogeen genoeg zijn. Bron: Wikipedia
Verloop van HIV infectie AIDS
CD4< 200/µl
Ann. Intern. Med. 1996. 124:654
Drie Fazes
• Acute HIV infectie/ seroconversie • Seropositiviteit • AIDS
Twee biologische markers
• Virale lading maat van virale replicatie ziekte activiteit
• CD4 lymphocyte maat van de weerstand graad van immuundeficientie
Classificatie van HIV infectie
•
CDC classificatie Nadir CD4 1. >500/µl 2. 200-499/µl 3. <200/µl
•
Klinische stadium A. Asymptomatisch (acute infectie) B. Symptomatisch C. AIDS
• • • •
WGO classificatie Geen CD4 meting Intensiteit van de symptomen 1 4 Vooral in ontwikkelingslanden
CDC classificatie
CD4 Cell (/µl)
A Asymptomatic or Acute HIV Infection
B Symptomatic (Not A or C)
C AIDS Indicator Condition
> 500
A1
B1
C1
200-499
A2
B2
C2
< 200
A3
B3
C3
Classificatie van HIV infectie
•
CDC classificatie Nadir CD4 1. >500/µl 2. 200-499/µl 3. <200/µl
•
Klinische stadium A. Asymptomatisch (acute infectie) B. Symptomatisch C. AIDS
• • • •
WGO classificatie Geen CD4 meting Intensiteit van de symptomen 1 4 Vooral in ontwikkelingslanden
WGO classificatie
WHO 1
WHO 2 WHO 3
WHO 4
WHO consultative meeting 1993 Clinical staging of HIV in resource-limited settings, last version 2006
Type van opportuniste infectie // CD4 gehalte
350
Median CD4 (IQR)
200
100
NHL
HSV
TBC
KS
DEM PNB
50 25 0
DEM: HIV-related dementia; PNB: bacterial pneumonia; KS: Kaposi's sarcoma; TBC: tuberculosis; HSV: herpes simplex virus; NHL: non-Hodgkin's lymphoma Ref.: ART cohort collaboration, CROI 2007
Type van opportuniste infectie // CD4 gehalte
350
NHL
TBC
KS
DEM PNB
PML
50 25 0
WAS
100
HSV
200
OESO
Median CD4 (IQR)
OESO: esophageal candidiasis; WAS: wasting; PML: progressive multifocal leukoencephalopathy;
Ref.: ART cohort collaboration, CROI 2007
Type van opportuniste infectie // CD4 gehalte
350
NHL
TBC
KS
DEM PNB
PML
PCP
CMV
TOX
CRYPT
MAC
50 25 0
WAS
100
HSV
200
OESO
Median CD4 (IQR)
MAC: Mycobacterium avium; CRYPT: cryptococcosis; TOX: toxoplasmosis; CMV: cytomegalovirus; PCP: pneumocystosis Ref.: ART cohort collaboration, CROI 2007
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis
Cerebral toxoplasmosis
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis Ogen: Cytomegalovirus, toxo Mond/keel: Candida, Kaposi
Kaposi sarcoma in de mond
Orale candidiasis
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis Ogen: Cytomegalovirus, toxo Mond/keel: Candida, Kaposi Longen: Pneumocystosis, TBC
Pneumocystis jiroveci (vroeger carinii)
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis Ogen: Cytomegalovirus, toxo Mond/keel: Candida, Kaposi Longen: Pneumocystosis, TBC Darm: CMV, atypische mycobacteriosis Geslachtsorganen: Herpes simplex, HPV
Genitale wratten
Herpes genitalis
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis Ogen: Cytomegalovirus, toxo Mond/keel: Candida, Kaposi Longen: Pneumocystosis, TBC Darm: CMV, atypische mycobacteriosis Geslachtsorganen: Herpes simplex, HPV Huid: KS, Herpes zoster
Kaposi sarcoma op de huid
Kaposi sarcoma op de huid
Herpes zoster (gordelroos)
OI’s ifv localisatie in het lichaam
Hersenen: Toxoplasmosis, cryptococcen, tuberculosis Ogen: Cytomegalovirus, toxo Mond/keel: Candida, Kaposi Longen: Pneumocystosis, TBC Darm: CMV, atypische mycobacteriosis Geslachtsorganen: Herpes simplex, HPV Huid: KS, Herpes zoster Bloed/beenmerg: CMV, TBC, MAC, NHL
Alarmtekens • • • • •
Orale candida “Oral hairy leukoplakia” Vermagering (>10% lichaamsgewicht in 4w) Chronische diarree (>4w) Nachtzweten
Oral Hairy Leucoplakia
Dermatitis seborreica
Alarmtekens • • • • •
Orale candida “Oral hairy leukoplakia” Vermagering (>10% lichaamsgewicht in 4w) Chronische diarree (>4w) Nachtzweten
Vermagering Vaak een reden voor consultatie. Ernstige of niet? Begeleidende symptomen: Nausea/braken/Diarrhea? Wat is het probleem: gewichtsverlies, anorexie, dysphagia, odynophagia, mondletsels? Wasting syndrome? Psychosociaal toestand? Andere symptomen? (infectie, maligniteit, endocrinologisch?)
Koorts/Nachtzweten Ook frequent! Moeilijk te objectiveren. Koorts + lage CD4: ernstig probleem tot tegendeel bewezen is. Indien aanwezig: sluit infectie uit M. Tuberculosis of atypische mycobacterieen (M. Avium Complex).
Andere frekwente klachten • • • •
Vermoeidheid Huiduitslag Diarrea Braken
Vermoeidheid Sluit ook andere oorzaken vooraleer aan HIV toe te schrijven: 1.Levenshygiene/ abusus 2. Organische oorzaken Schildklier Bloedaarmoede Hypogonadisme Vit tekort (B12, D etc…) 3.Psychosocial screening is ook belangrijk! Depressie/angst?
Huiduitslag • Frekwent in gevorderde HIV/AIDS • • • •
Droge huid (Xerosis) Seborrheic dermatitis Psoriasis Atopic dermatitis
• Syphilis!! • Medication reaction • Eosinophilic folliculitis (biopsie) • Prurigo nodularis • Scabies Andere: Herpes simplex, zoster, Kaposi, wratten, etc.
Diarrea • Vaak zeer invaliderend (morbiditeit en verminderd levenskwaliteit) • Malabsorptie (voeding & medicaties) • Huidprobleem
• Sluit infectie uit indien diarree samen met koorts en vermagering • • • •
salmonella, shigella, campylobacter, E. Coli C. Difficile Cryptosporidium/Isospora/Microsporidium, Giardia, CMV SOA (Proctitis? Hepatitis? )
• Endoscopie soms nodig • Zeker bij chronische klachten • Cytomegalovirus, MAC, KS, maligniteit,
Hoe OI’s voorkomen?
• HIV diagnose tijdig stellen en… • HAART starten wanneer geindiceerd! • (Vaccinatie) • Profylactisch antibiotica/tuberculostatica
Primaire prophylaxis van OI’s Incidentie (/year) > 10%
PCP KS Bacteriele infecties Herpes simplex
1-10%
TBC Toxoplasmosis cryptococcosis MAC CMV
<1%
Lymfoom
Cotrimoxazole
Primaire prophylaxis van OI’s Incidentie (/year) > 10%
PCP KS Bacteriele infecties Herpes simplex
1-10%
TBC Toxoplasmosis cryptococcosis MAC CMV
<1%
Lymfoom
Azithromycine
Primaire prophylaxis van OI’s Incidentie (/year) > 10%
PCP KS Bacteriele infecties Herpes simplex
1-10%
TBC Toxoplasmosis cryptococcosis MAC CMV
<1%
Lymfoom
Pneumo vaccinatie
Primaire prophylaxis van OI’s Incidentie (/year) > 10%
PCP KS Bacteriele infecties Herpes simplex
1-10%
TBC Toxoplasmosis cryptococcosis MAC CMV
<1%
Lymfoom
Isoniazide
Secundaire prophylaxis van OI’s Incidentie (/year) > 10%
PCP KS Bacteriele infecties Herpes simplex
1-10%
TBC Toxoplasmosis cryptococcosis MAC CMV
<1%
Aciclovir
Lymfoom
Fluconazole
Valganciclovir
Voor meer info • HIV 2012 (gratis textbook) • Guidelines for Prevention and Treatment of Opportunistic Infections in HIV-Infected Adults and Adolescents. • Primary Care Approach To The HIV-Infected Patient • A Guide to Primary Care for People with HIV/AIDS • Up To Date (“Primary care of HIV-infected adults”)
Belangrijke punten bij vermoeden OI • • • •
Diagnose stellen ifv CD4 gehalte (laatste CD4) Zoeken naar alarmtekens Orientatie ifv aangetaste organen Inname van ARV medicatie
Bedankt voor jullie aandacht Contactgegevens:
[email protected] 03/247.66.42
