Opname geriatrie Informatie voor patiënten

Opname geriatrie

Informatie voor patiënten

ZNA Sint-Erasmus Luitenant Lippenslaan 55 2140 Antwerpen 03 280 80 11

Opname geriatrie 03 270 89 61 dr. Veerle Mertens, geriater - diensthoofd 03 217 73 94 dr. Tine Carels, geriater

03 270 80 73 Els Autrique, patiëntenbegeleiding G0 03 270 80 37 Karima Bouchejra, patiëntenbegeleiding G1

www.zna.be

ZNA082 - versie 0912

03 270 80 33 Diane Schroven, hoofdverpleegkundige G0 03 270 81 33 Anita Peleman, hoofdverpleegkundige G1

Met deze brochure willen wij jou graag informeren over je verblijf op de dienst Geriatrie. Deze brochure is voor jou bestemd als patiënt, maar ook voor je familieleden/begeleider. Indien je na het lezen van de informatie nog vragen of opmerkingen hebt, kan je altijd terecht bij de verpleging.

Opname

Aarzel niet, wij zijn er om je te helpen.

Onverwachte opname of opname via spoed

Waarom een opname op de dienst Geriatrie? Een opname op Geriatrie is gericht op oudere patiënten (vanaf de leeftijd van 75 jaar en ouder) met meerdere lichamelijke aandoeningen tegelijkertijd of met min of meer uitgesproken (tijdelijk) functieverlies. Naast de aandacht voor lichamelijke aandoeningen, gaat onze zorg ook uit naar het psychisch en sociaal functioneren en welzijn. Wanneer je bent opgenomen op Geriatrie, dan kan je rekenen op een team van artsen, verpleegkundigen en verscheidene andere hulpverleners die samen werken aan diagnose, behandeling, revalidatie en ontslagvoorbereiding. Deze multidisciplinaire samenwerking is er op gericht om je zo snel mogelijk onafhankelijk en zelfredzaam te maken. De bedoeling is om zoveel mogelijk te werken aan een terugkeer naar huis. In je eigen belang wordt jouw opname op Geriatrie zo kort mogelijk gehouden waardoor je zo vlug mogelijk kan terugkeren naar je vertrouwde omgeving. De gemiddelde verblijfsduur op onze afdeling is 18 dagen. Indien terugkeer naar huis tijdelijk of definitief onmogelijk is, wordt in samenspraak met de geriaters en de dienst Patiëntenbegeleiding naar een alternatieve oplossing gezocht.

Een opname op Geriatrie kan niet gepland zijn – via spoed, je huisarts of via een geriater/arts-specialist - of gepland via een consultatie bij je huisarts, een geriater of een andere specialist.

Een opname kan onverwacht zijn. Onze medewerkers staan klaar om voor jou het nodige te regelen. Eventueel kan de dienst Patiëntenbegeleiding ingeschakeld worden.

Geplande opname Indien het gaat om een geplande opname, dan meld je je, zo snel mogelijk nadat je met jouw arts de datum en het uur van de opname hebt besproken, op de dienst ‘een kamer reserveren’ om je opname in het ziekenhuis te regelen. Bij deze dienst kan je doorgeven welke kamer je wenst. Je kan kiezen tussen een éénpersoonskamer, een tweepersoonskamer of een driepersoonskamer. Je dient hiervoor de nodige documenten te ondertekenen. Alle documenten worden verzameld in een mapje dat je meebrengt naar de afdeling. In de mate van het mogelijke houden we rekening met jouw keuze. Houd er rekening mee dat je voor een éénpersoonskamer meer betaalt dan voor een gemeenschappelijke kamer. De dienst ‘een kamer reserveren’ zal je hierover graag meer informatie geven. ‘een kamer reserveren’ is elke werkdag bereikbaar tussen 8.00 u. en 17.00 u. (03 270 80 31).

De afdeling

Multidisciplinair overleg

ZNA Sint-Erasmus beschikt over twee afdelingen Geriatrie. Onze afdelingen bevinden zich op de gelijkvloerse en de eerste verdieping. Elke afdeling heeft 24 bedden.

Tijdens een wekelijks overleg met het multidisciplinair team zal jouw gezondheidstoestand en revalidatie geëvalueerd worden. Onder leiding van de geriater wordt je individueel therapieplan hieraan aangepast waarbij iedere discipline zijn eigen doelstellingen formuleert (op elkaar afgestemd).

De afdeling Geriatrie op de gelijkvloerse verdieping telt ›› 4 eenpersoonskamers, ›› 7 tweepersoonskamers en ›› 2 driepersoonskamers Op de afdeling Geriatrie op de eerste verdieping zijn er ›› 11 eenpersoonskamers ›› 5 tweepersoonskamers ›› 1 driepersoonskamer

Opnamegesprek Op de afdeling heb je samen met je familie of begeleider een gesprek met de geriater en de (hoofd)verpleegkundige. Naast je ziektegeschiedenis wordt ook je thuissituatie, eventuele hulpbehoevendheid en afhankelijkheid besproken. De arts zal met jou en je familie/begeleiders een voorlopige ontslagdatum afspreken. Eventuele sociale of andere problemen naar ontslag toe kunnen dan al besproken worden. Afhankelijk van de voorgeschreven behandeling door de arts, wordt er onmiddellijk gestart met de onderzoeken en/of behandeling. De verpleegkundige zal je helpen bij het installeren en je een beetje wegwijs maken in het gebruik van het oproepsysteem/de radio/de tv.

Het multidisciplinair team De geriater Ons team bestaat uit twee geriaters en een zaalarts. Op weekdagen is er altijd een geriater in het ziekenhuis aanwezig tussen 9.00 u. en 17.00 u. Iedere dag in de voormiddag komen de geriaters de patiënten onderzoeken. De geriaters doen eveneens consultaties in het ziekenhuis. Je kan deze consultatiedagen en -uren navragen aan de afsprakenbalie. De verpleegkundige Er zijn steeds een of meerdere verpleegkundigen aanwezig op onze afdeling. De verpleegkundige voert de voorgeschreven medische behandelingen uit en begeleidt je bij de dagelijkse zorgen. Het verplegen is gericht op het stimuleren van zelfzorg en zelfstandigheid in voorbereiding op terugkeer naar huis. Door de 24 u. aanwezigheid van de verpleegkundige kan heel wat informatie doorgegeven worden aan de arts en de andere leden van het team. De verpleegkundige is niet bevoegd om onderzoeksresultaten of andere medische informatie te geven. Hiervoor kan je terecht bij jouw arts. De ergotherapeut De taak van de ergotherapeut is het inschatten, bevorderen en onderhouden van je zelfstandigheid/zelfredzaamheid en dit zowel op lichamelijk als op geestelijk vlak. Door middel van specifieke activiteiten en oefeningen trachten we om de verzwakte of uitgevallen functies te herwinnen of te stimuleren. Het doel hierbij is om je zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren. Hierbij is het belangrijk om in te schatten hoe iemand in het dagelijkse

leven functioneert. We doen dit door verschillende Activiteiten van het Dagelijkse Leven (ADL) te observeren en te trainen. Bijvoorbeeld zich wassen en kleden, transfers, keukenactiviteiten, met geld omgaan, telefoneren… Verder wordt er nagegaan of er oriëntatie- en geheugenproblemen zijn o.a. door het afnemen van verschillende testen. Afhankelijk van het resultaat worden er dan individuele geheugen- en denkoefeningen aangeboden en in groep wordt er Realiteits Oriëntatie Training (ROT) gedaan. Dit laatste is ook belangrijk in verband met sociale contacten. Op lichamelijk vlak gaat onze aandacht uit naar het functioneren van het bovenste lidmaat. Om in het dagelijks leven optimaal te kunnen functioneren heeft men genoeg kracht en beweeglijkheid in de handen, armen en schouders nodig. We gaan de functionaliteit na en trainen het bovenste lidmaat door gebruik te maken van verschillende oefenmaterialen. De kinesitherapeut De taak van de kinesitherapeut(e), samen met de andere zorgverstrekkers, is jou als patiënt multidisciplinair in een totaalconcept te behandelen. De kinesitherapeut(e) zal je zo optimaal mogelijk adviseren, begeleiden en behandelen aangepast aan je gezondheidstoestand. Door middel van concrete, eenvoudige en te bereiken doelen word je gestimuleerd om je zelfredzaamheid te verbeteren/in stand te houden, dit via een persoonlijke behandeling. Het sociaal aspect en je algemene fitheid komen in het groepsgebeuren ‘gezond bewegen’ aan bod. De logopedist De logopedist is vooral bekend door de begeleiding van kinderen met spraakstoornissen. Articulatie-, spraak-, taal-, reken- en redeneerstoornissen worden immers al op heel jonge leeftijd opgespoord en aangepakt. Logopedie is echter veel ruimer en kan ook nuttig zijn bij ouderen personen. Communiceren betekent: veel instrumenten inschakelen om je gedachten te uiten. Met de leeftijd

verouderen sommige van die instrumenten, voornamelijk het timbre en de intensiteit van de stem. Oudere mensen hebben soms een bevende stem. Toch is de ‘tand des tijds’ niet de enige factor die het communicatievermogen aantast: ook allerlei aandoeningen kunnen daartoe bijdragen. Zodra ze gediagnosticeerd zijn (door de neus-keel-oor arts, kortweg NKOarts of neuroloog) en eventueel behandeld zijn, is bijkomende begeleiding door een logopedist altijd heilzaam. Op die manier kan je je capaciteiten optimaal benutten. Ook het gehoor kan onderhevig zijn aan de ouderdom. Met de leeftijd stijgt de kans op slechthorendheid. De logopedist(e) zal, na de audiologe die de aanpassing van het hoortoestel doet, mee zorg dragen voor het hoorapparaat. De ziekte van Parkinson veroorzaakt onder meer spierstijfheid, die het openen van de mond bemoeilijkt. De stem gaat monotoon en minder intens klinken, en blokkeert soms zelfs. Naast geneesmiddelen is ook therapie nodig om de ademhaling en de bewegingen van de mond te leren beheersen. Door de verlamming van de spraakorganen (taal, farynx, larynx en stembanden) wordt de stem soms minder intens of verandert haar timbre. In dat geval is de therapie erop gericht de normale bewegingen van de tong, de wangen en het zachte verhemelte te herstellen en de ademhalingscapaciteit te verhogen. Wanneer een hersenletsel een onduidelijke en moeilijk verstaanbare spraak veroorzaakt, spreken we van een dysartrie. In dit geval is de articulatie gestoord, maar de inhoud van wat je zegt is correct. In andere gevallen treedt er soms afasie op: het onvermogen om te spreken, ook al zijn de spraakorganen intact. In dit geval is de inhoud van de boodschap gestoord. De ernst en de gevolgen ervan hangen af van de aangetaste hersenzones. De logopedische evaluatie gebeurt vaak in het ziekenhuis, en de revalidatie is aangepast aan je persoonlijke recuperatievermogen. De logopedist(e) zal met aangepaste oefeningen helpen om je te leren je zo goed mogelijk uit te drukken. Het herstel van de communicatiemogelijkheden verhoogt sterk de autonomie en dus

rechtstreeks de levenskwaliteit. Hierna volgt er een regelmatige follow-up, aangepast aan je persoonlijke problemen en motivatie. Bij ouderen treden er vaak slikproblemen op, die verschillende oorzaken kunnen hebben, maar resulteren in verslikken! Dit kan gevaarlijke situaties opleveren, waarvoor logopedische begeleiding noodzakelijk is. Er wordt gezocht naar de oorzaak en de uitingswijze van het probleem. Daarna kunnen oefeningen en aangepaste voeding aangeboden worden.

De psycholoog Wanneer je te maken krijgt met de diagnose van een ernstige ziekte, kan je behoefte hebben aan een goed gesprek. Daarvoor kan je een beroep doen op ons support team. We gaan samen met jou op zoek naar antwoorden op vragen waar je mee zit. We kunnen extra informatie geven rond je ziekte en behandeling. We bieden ondersteuning bij emotioneel of relationeel moeilijke momenten. Ook je familieleden kunnen bij ons terecht. Vraag aan je behandelend geneesheer of de verpleegkundige om ons te verwittigen.

De diëtiste De diëtiste heeft tot taak een goede voedingszorg te ontwikkelen; het bewaken van de voedingstoestand van de individuele patiënt door het opvolgen van de voedingsscreening (meer specifiek het behandelen van ondervoeding in samenwerking met het hele verpleegteam). De voedingsschema’s worden aangepast, rekening houdend met je mogelijkheden en wensen. Verschillende factoren spelen een rol wanneer mensen minder of slechter gaan eten. Ziekte, verminderde eetlust, verteringsproblemen, kauw- en slikproblemen, verminderde smaakgewaarwording, psychische problemen e.d. kunnen redenen zijn waardoor een slechte voedingstoestand kan ontstaan. De diëtiste geeft advies aan jou, je familie en de andere zorgverstrekkers. Ze informeert je over het belang van een goede voedingstoestand.

Interculturele begeleiding Onze verpleegkundige tolken en interculturele bemiddelaars begeleiden hulpverleners en anderstalige patiënten in het ziekenhuis. Zij vertalen medische, verpleegkundige, sociaal-verpleegkundige en administratieve informatie op vraag van jou, je familie en hulpverleners. Onze tolken kunnen je o.a. helpen in het Albanees, Arabisch, Berbers, Bulgaars, Marokkaans, Servo-Kroatisch, Sloveens en Turks.

De dienst Patiëntenbegeleiding De dienst Patiëntenbegeleiding is een groep van maatschappelijk werkers en sociale verpleegkundigen, die elk verantwoordelijk zijn voor een aantal afdelingen.

Geloofsovertuiging Jij en je familie krijgen soms veel te dragen aan pijn en onmacht, onzekerheid, vragen naar het waarom van dit alles. Hiervoor kan je terecht bij de Pastorale werkers of vertegenwoordigers van andere geloofsovertuigingen.

Tijdens de kantooruren kan je hier terecht voor psychosociale begeleiding, organisatie van thuiszorg, ontslagvoorbereiding, informatie over sociale zekerheid, …

Vrijwilligers Heb je zin in een deugddoende babbel? Of misschien heb je geen grote familie, of woont ze veraf zodat je weinig bezoek krijgt. Zeg het ons. We hebben mensen in huis die graag tijd voor jou maken en willen luisteren. Vraag meer informatie aan de verpleegkundige van je afdeling.

De huisarts Ook tijdens je opname in het ziekenhuis blijft jouw huisarts een centrale rol spelen. Hij/zij wordt onmiddellijk per brief ingelicht over je opname. De huisarts is altijd welkom op de afdeling. Bij moeilijke beslissingen zullen we steeds je huisarts contacteren in overleg met jou.

Een opname op de afdeling Geriatrie kan voor een ernstig ziek ouder persoon een ingrijpende gebeurtenis zijn en kan zelfs soms aanleiding geven tot verwardheid. We proberen de patiënt en familie in deze moeilijke periode te ondersteunen op alle mogelijke terreinen. Regelmaat, structuur, communicatie en frequent bezoek is dan zeer belangrijk. Foto’s, tekeningen en vertrouwde voorwerpen (geen kostbare) kunnen een houvast zijn voor de zieke persoon.

Wat breng je mee? ›› ›› ›› ›› ›› ›› ››

SIS kaart en identiteitskaart Medicatie – medicatieplan Eventueel verwijsbrief van je behandelende arts of verwijsarts Oude radiologiedocumenten wanneer in jouw bezit Laboresultaten: medische verslagen, uitslagen van onderzoeken Bloedgroepkaart - Vaccinatiekaart Gegevens: naam en telefoonnummer van je vertrouwenspersoon, familie…

›› Toiletgerief zoals handdoeken en washandjes, zeep, tandpasta, kam of borstel, scheerapparaat ›› Nachtkledij zoals nachtjaponnen of pyjama’s, kamerjas, een paar goed zittende pantoffels. Zo nodig kunnen goede geriatrische pantoffels besteld worden door onze ergotherapeute ›› Dagkledij ›› Als je kleding of toiletgerief van het ziekenhuis wilt gebruiken, zal een vergoeding aangerekend worden voor de waskosten. Persoonlijk wasgoed geef je mee naar huis. ›› Vergeet ook niet eventuele hulpmiddelen zoals een looprek, rollator, rolstoel, bril, hoorapparaat… Gelieve deze te voorzien met je naam. ›› In overleg met het verpleegkundig team: uurwerk, kalender, foto’s van je familie, foto’s van huisdieren…

Waardevolle zaken neem je best niet mee naar het ziekenhuis. Het ziekenhuis is geen veilige plaats voor dure spullen. Wij vragen je om de medicatie die je thuis neemt mee te brengen en aan de verpleging af te geven bij opname zodat wij deze medicatie kunnen nakijken. Bij ontslag krijg je de medicatie terug mee naar huis. Tijdens je opname word je door het ziekenhuis voorzien van de nodige medicatie. Indien je geneesmiddelen gebruikt waarvoor een attest van terugbetaling door het ziekenfonds nodig is, kan je best de verpleegkundige een kopie van dit attest bezorgen. Anders zal voor deze categorie van geneesmiddelen de volledige kostprijs aangerekend worden.

Praktische informatie Op de afdeling kan je je vrij verplaatsen, uiteraard zonder andere patiënten te storen. Indien je toestand het toelaat kan je, al dan niet in het gezelschap van je familie of begeleider, naar de cafetaria gaan op de gelijkvloerse verdieping. Je dient hiervoor wel eerst een verpleegkundige van de afdeling te verwittigen. Tijdens je opname draag je een identificatiebandje. Maaltijden worden meestal genuttigd aan tafel in de kamer of in de refter. We vragen de bezoekers om tijdens de maaltijden de kamer/ refter te verlaten, dit om alle patiënten de nodige hulp in de best mogelijke omstandigheden te kunnen bieden. In samenspraak met de verpleging en arts kan geopteerd worden dat jouw familie/begeleider buiten de bezoekuren aanwezig is om je te helpen eten. In dit ziekenhuis geldt een algemeen rookverbod. ZNA is volledig rookvrij voor werknemers, patiënten en bezoekers. Op elke kamer kan je gebruik maken van een telefoontoestel. Indien je iemand telefonisch wenst te bereiken, dien je gebruik te maken van een telefoonkaart die te verkrijgen is aan de dienst Patiëntenonthaal op de gelijkvloerse verdieping. Deze kaart kan enkel door jou of door een familielid/begeleider afgehaald worden en vermeldt uw persoonlijke codecijfers: XXXX.

Om naar buiten te bellen: Druk eerst op 0, vorm vervolgens je persoonlijke codecijfers XXXX, toets dan het gewenste nummer. Iemand wenst jou te bellen: 03 270 XXXX (XXXX zijn uw persoonlijke codecijfers waarop je rechtstreeks bereikbaar bent) Tweemaal per week komen vrijwilligers langs met het bibliotheekwagentje. Je kan dan gratis boeken lenen. Vergeet ze niet af te geven aan de verpleegkundige wanneer je het ziekenhuis verlaat. De winkel in de inkomhal is van maandag tot vrijdag open van 10 u. tot 19 u. De winkel wordt niet door het ziekenhuis uitgebaat.

Dagindeling Een dag op de afdeling is bij benadering als volgt ingedeeld: ›› Vanaf 7.30 u. start de ochtendverzorging. De bedeling van de ochtendmaaltijd start eveneens rond dit tijdstip. ›› In de loop van de voormiddag is er therapie voorzien: bewegen met de kinesist en oefenen met de ergotherapeut. ›› In de voormiddag maakt de dokter haar dagelijkse patiëntentoer. Uitzonderlijk op dinsdag gebeurt dit in de namiddag. ›› Vanaf 11.30 u. wordt het middagmaal opgediend op de kamer. ›› Na het middagmaal vindt de middagzorg plaats. ›› Van 13.30 u. tot 14.30 u. gebeurt opnieuw de therapie met de ergotherapeute, met uitzondering van woensdag. ›› Vanaf 16.30 u. wordt het avondmaal aangeboden. ›› Na het beëindigen van het avondmaal komt de verpleegkundige langs voor het toedienen van de avondzorgen.

Inlichtingen over jouw ziek familielid Tijdens je opname zullen je familieleden of vrienden graag weten hoe het met je gaat. Wij geven echter enkel informatie aan je vertrouwenspersoon. Alle andere personen worden voor informatie naar de vertrouwenspersoon doorverwezen. De vertrouwenspersoon kan 24 u. per dag de verpleegeenheid bereiken: De artsen kunnen telefonisch bereikt worden voor inlichtingen of om een persoonlijke afspraak te maken op weekdagen tussen 12.30 u. en 14.00 u.

Bezoekuren Elke dag van 14.00 u. tot 19.30 u. Opgelet! Elke weekdag behalve woensdag van 14.00 u. tot 14.30 u. wordt de patiënt behandeld door de ergotherapeut. Gelieve hiermee als bezoeker rekening te houden en de patiënt hierbij niet te storen. De patiënt heeft deze therapie nodig.

Betaling van voorschotten Indien je langer dan een week gehospitaliseerd blijft, zal men je een formulier bezorgen voor het betalen van een voorschot, dit wordt wekelijks herhaald. Deze betaling kan gebeuren aan de balie (dienst patiëntenonthaal) op de gelijkvloerse verdieping tussen 7.00 u. en 20.00 u.

Niet tevreden?

Ontslag

Ben je niet tevreden, nodigen wij je graag uit voor een gesprek met de hoofdverpleegkundige of geriater. Alleen als wij de problemen kennen, kunnen wij ze ook oplossen. Indien dit gesprek voor jou niet voldoet, kan je met je vragen of klachten terecht bij de ombudsdienst.

Je arts bepaalt wanneer je het ziekenhuis mag verlaten. Normaal zal hij je hiervan enkele dagen vooraf op de hoogte brengen zodat je de nodige schikkingen kan treffen. Met de verpleging kan je het tijdstip afspreken waarop je het ziekenhuis zal verlaten. Je kan echter ook, op eigen verantwoordelijkheid, op ieder ogenblik het ziekenhuis verlaten maar dan moet je wel een verklaring ondertekenen.

De ombudsdienst werkt neutraal en onafhankelijk en is gebonden aan het beroepsgeheim. Het doel van de ombudspersoon is te bemiddelen tussen de verschillende betrokken partijen, te informeren en aanbevelingen te doen naar het vinden van een oplossing. Je kan tijdens weekdagen de ombudsdienst contacteren tussen 8.00 u. en 16.00 u. Ombudsdienst ZNA Sint-Erasmus Alfred Verret 03 270 81 01 [email protected]

Als je na je ontslag uit het ziekenhuis nog thuisverpleging nodig hebt, kan dit geregeld worden via je huisarts, een dienst voor thuisverzorging of via de dienst Patiëntenbegeleiding van de afdeling Geriatrie. Hou rekening met de wachttijden, doe de aanvraag voor thuisverpleging zo vroeg mogelijk. Als je niet met eigen middelen het ziekenhuis kan verlaten, kan je gebruik maken van het ZNA Patiëntenvervoer. De verpleegkundige maakt voor jou een afspraak. ZNA garandeert je het goedkoopste tarief. Je kan ook van thuis uit zelf vervoer bestellen bij ZNA. Bij ontslag zal de arts je de nodige formulieren schrijven, zoals bv.: ›› ›› ›› ›› ›› ›› ›› ››

Een voorlopige ontslagbrief voor je huisarts Afspraak voor consultatie na de hospitalisatie (indien nodig) Medicatieschema + medicatievoorschriften Formulier(en) voor terugbetaling van geneesmiddelen (in te dienen bij de mutualiteit) Formulier(en) voor de verzekering Aanvraag voor thuisverpleging en/of kinesitherapie Aanvraag voor hulpmaterialen Dieetadvies

Vooraleer je het ziekenhuis verlaat, dien je je aan te melden bij de dienst Patiëntenonthaal op de gelijkvloerse verdieping met de door de verpleging aan jou overhandigde bedbrief. Kijk bij ontslag goed na of je niets bent vergeten.