Juni 2011, jaargang 11, nr. 3
BRANDWEER AMSTERDAM-AMSTELLAND
Voorlichting na brand Amsterdams college stemt in met voorstel bezuinigingen brandweer Shishalounge: ‘Alsof je in de woonkamer staat te barbecueën’ Opkomsttijden onder druk
Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig
Inhoud
De commandant aan het woord 3 Voorlichting na brand
4
6
9
4
10
Amsterdams college stemt in met voorstel bezuinigingen brandweer
6
Ome Ed
8
Dreamnight at Artis
9
Shishalounge: ‘Alsof je in de woonkamer staat te barbecueën’
10
Elektrische auto’s – alweer?
12
Leren in Liverpool
14
Toeters en bellen
16
Opkomsttijden onder druk
18
Lezersaanbieding
20
12
18
Colofon Sitrap is een uitgave van Brandweer Amsterdam-Amstelland en wordt verspreid onder alle personeelsleden en relaties.
Druk: Drukkerij De Bink Leiden
Oplage: 2.000
Op de cover: Hoofd Brandwacht Stefan Grimminck tijdens een brand in de Dadelpalmstraat in Amsterdam Zuidoost. Drie schuurtjes staan in brand. De bewoonster was in één van de schuurtjes aan het koken, maar was hierbij even weggelopen.
Hoofdredactie: Annette de Wolde Eindredactie: Elke van den Hout Aan dit blad werkten mee: Gerard Koppers Paul de Lange Jeroen Nan Ed Oomes Emma Versluijs Vormgeving: Brink & de Hoop Amsterdam
2
SITRAP
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand of kenbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Kopij volgend nummer 1 augustus 2011 Foto cover: Ron Keijzer Redactieadres: Karspeldreef 16 1101 CK Amsterdam Telefoon: (020) 555 66 21 Fax: (020) 555 68 63 E-mail:
[email protected]
Volg Brandweer Amsterdam-Amstelland nu ook op Twitter: www.twitter.com/BrandweerAA
©2011 Brandweer Amsterdam-Amstelland
DE COMMANDANT AAN HET WOORD Dat betekent natuurlijk niet dat het vanaf nu gemakkelijk is. Integendeel, pas nu gaat het korps het echt voelen. En voor velen zal het pijn doen, omdat brandweermensen staan voor hun vak en van mening zijn dat de maatregelen ten koste gaan van de veiligheid. Ik heb uiteraard begrip voor deze gevoelens, maar het verandert niets aan de situatie. Er moet nu eenmaal bezuinigd worden en het enige dat ik kan doen is ervoor zorgen dat die veiligheid op peil blijft. En dat kan ook, nu we de kans krijgen om daarin te investeren. Verandering betekent niet automatisch verslechtering, het gaat erom dat we verstandig veranderen. Als je ziet hoe de brandweer in Liverpool de afgelopen jaren veranderd is van een repressief gerichte organisatie naar een modern korps waarin (Brand)veilig leven een enorme rol speelt, dan ben ik ervan overtuigd dat ook in Amsterdam-Amstelland en de rest van Nederland nog grote stappen te maken zijn in het veiliger maken van onze samen leving. Dat is een proces dat tijd nodig heeft en door de bezuinigingen moeten we sneller dan we wellicht willen, maar het biedt ook kansen om de eerste Na maanden van onrust, is er nu helderheid. Het
forse stappen te zetten.
bestuur van Amsterdam heeft de knoop doorgehakt over de bezuinigingsmaatregelen die Brandweer
De veranderingen zijn onomkeerbaar. In de maat
Amsterdam-Amstelland moet doorvoeren. Dat
regelen is specifiek rekening gehouden met (Brand)
maakt het nog steeds niet leuker om te bezuinigen,
veilig leven, daarin zal worden geïnvesteerd. Die koers
maar het geeft wel rust in die zin, dat iedereen nu
zou het korps overigens ook zonder bezuinigingen
weet wat we moeten doen. Verderop in deze Sitrap
gaan varen. Het is nu vooral belangrijk om met
leest u hier meer over.
elkaar in gesprek te blijven. Om zorgen te uiten en die proberen weg te nemen. Om begrip en draag-
De periode die achter ons ligt, was er een van
vlak te creëren, om gemotiveerd te blijven. Om
toewerken naar het moment dat er een besluit werd
geloof te blijven houden in de toekomst. Om te
genomen. In het korps was veel onrust en in de
kunnen blijven samenwerken. Dat is altijd de grote
media verschenen diverse berichten over onze
kracht van de brandweer geweest en dat is het nog
bezuinigingen, die niet allemaal klopten. Dan is het
steeds. Samen de schouders eronder, hoe zwaar de
vervelend dat je geen duidelijkheid kunt geven.
klus ook is. We verkeren in zwaar weer, maar zolang
Natuurlijk hebben we er alles aan gedaan om in
we bij elkaar blijven en ons blijven inzetten voor
ieder geval het proces zo helder mogelijk te vertellen
datgene waar we voor staan, ben ik ervan overtuigd
en de maatregelen die zijn voorgesteld zo goed
dat we alles het mooiste beroep van de wereld
mogelijk uit te leggen om spookverhalen te voor
houden.
komen. Maar dat lukte helaas niet altijd en daarom ben ik blij dat we nu alleen nog maar met feiten te maken hebben.
Caroline van de Wiel Commandant Brandweer Amsterdam-Amstelland
SITRAP 3
Patrick Nugter en Marthijs Veltman
Voorlichting na brand Voorlichting geven nadat er brand is uitgebroken. Dat klinkt
Amstelland waar slachtoffers bij te
als het paard achter de wagen spannen, maar het is een
betreuren zijn. Doel van het project
effectieve manier om aandacht te krijgen van burgers. Vorig jaar startte het korps in samenwerking met de Brandwonden
is dat burgers meer kennis krijgen over brandveiligheid door ze te attenderen op de gevaren en
Stichting een pilot waar ze burgers voorlichting gaven nadat
gevolgen van brand om zo het
er een woningbrand was uitgebroken in hun omgeving. De
aantal branden en slachtoffers van
voorlichting werd op informele wijze gegeven door twee
woningbranden terug te dringen.
brandwachten in uitrukpak, met succes. ‘Mensen zijn ontvankelijk als ze brand zelf of van dichtbij hebben meegemaakt.’
De Brandwonden Stichting heeft samen met het korps een plan van aanpak geschreven en heeft er externe partners bij betrokken,
Door: Jolanda Haven
geweest, staan zij open voor
zoals de NVBR, het NIFV, de Vrije
informatie en voorlichting over
Universiteit van Amsterdam en de
Winst
brandveiligheid, zo blijkt uit het
Stichting Consument en Veiligheid.
‘Als het kalf verdronken is, dempt
project ‘Voorlichting na brand’ van
men de put’. Een bekend gezegde
Brandweer Amsterdam-Amstelland.
Voorlichtingsbijeenkomsten
dat vaak opgaat, ook in de wereld
In samenwerking met de Brand-
In totaal zijn er twintig bijeen
van de rampenbestrijding. Na
wonden Stichting is een half jaar
komsten georganiseerd. Tien zijn
Volendam en Enschede zijn
lang voorlichting gegeven aan
gegeven door twee brandwachten
verschillende maatregelen getroffen
bewoners in Amsterdam-West kort
van kazerne Teunis en de andere
om dergelijke situaties te voor
nadat er een woningbrand was
tien door consulenten van de
komen. Pas als er wat gebeurt, gaat
uitgebroken in die wijk.
Brandwonden Stichting. De inhoud
het roer om of komt het besef dat
Amsterdam-West is een
en de strekking van de voorlichting
het anders moet. En zo gaat het
zogenaamde ‘hoog risicowijk’
waren gelijk. ‘De brandweer scoorde
ook bij burgers. Als ze zelf brand
waar veel winst te halen valt.
het hoogste cijfer’, vertelt Patrick
hebben meegemaakt of wanneer in
Gemiddeld zijn er jaarlijks 550
Nugter trots. Nugter is brandwacht
hun directe omgeving brand is
woningbranden in Amsterdam-
en verzorgde samen met collega
4
SITRAP
is ruimte voor humor, maar wel met een informatieve serieuze ondertoon. Kinderen zijn een risicogroep, weet Nugter, en dus geven ze ook opvoedkundig advies. ‘We merken dat onze voorlichting veel los maakt bij mensen’, vervolgt Veltman. ‘Na afloop krijgen we allerlei vragen, ook op technisch gebied. Hoeveel apparaten kan ik aansluiten op een stekkerdoos? Hoe en waar hang ik een rook melder op? Maar ook een vrouw in een rolstoel vroeg hoe zij moest vluchten in geval van brand.’
0-meting
Brand in wasmachine
Voor aanvang werd een 0-meting brandwacht Marthijs Veltman de
grote lijnen uit wat de brandweer
uitgevoerd die na het project ter
voorlichtingsbijeenkomsten. ‘Wij
doet. ‘Omdat we ingaan op de
controle nog eens is uitgevoerd.
stonden er in ons uitrukpak met de
brand in de betreffende buurt, is
Zeshonderd vragenlijsten zijn
bekende bretels, dat maakt indruk
een grote rol weggelegd voor Team
ingevuld om de kennis van burgers
hebben we gemerkt.’ Het liefst
Brandonderzoek’, gaat Nugter
over brandveiligheid te toetsen.
stonden de heren er in een brand-
verder. ‘Door hun onderzoek kunnen
Daarnaast zijn alle deelnemers die
weerpak dat nog naar rook stonk.
wij vertellen wat de oorzaak was,
de bijeenkomsten bezochten onge-
‘Dat vinden de mensen prachtig. En
ondersteund met beeldmateriaal.
veer twee maanden erna opnieuw
een brandweerhelm op tafel met
Beeld werkt altijd goed.’
benaderd. Uit de antwoorden
zwarte roetvegen maakt het plaatje
bleek dat de kennis over brand is
helemaal compleet.’
Opvoedkundig advies en humor
toegenomen. Ook waren de deel-
Het project is vanuit de praktijk
‘We leggen ook uit dat de twee
nemers zich meer bewust van de
opgesteld. Nugter: ‘Informeel, op
grootste veroorzakers van brand
gevaren van brand en pasten ze
basis van onze eigen kennis en
menselijk handelen en falend
hun gedrag aan. Zo zijn er veel
ervaring hebben we voorlichting
apparatuur zijn’, zo gaat Veltman
meer mensen die een rookmelder
gegeven.’ Aangezien op de bijeen-
verder. Bij menselijk handelen laten
hebben opgehangen. Een vlucht-
komsten praktisch voorlichting
de brandwachten foto’s zien van
plan blijkt nog lastig, die hebben
wordt gegeven, hebben de brand-
bepaalde situaties die gevaarlijk
de meeste mensen vaak niet.
wachten geen specifieke cursussen
kunnen zijn. De bezoekers moeten
‘Wij zijn zeer tevreden over de pi-
hoeven volgen, wel hebben ze een
ontdekken wat er fout kan gaan.
lot’, zo besluit Nugter. ‘Het is voor
presentatietraining gekregen.
‘Als ze het goed raden, steken we
ons een bevestiging dat op deze
een kaars aan die we op het eind van
manier voorlichting geven effect
IJzer smeden als het heet is
de presentatie op drie verschillende
heeft en dat geeft voldoening. Wij
‘Je moet het ijzer smeden als het
manier doven op basis van de brand
hopen daarom ook dat dit project
heet is’, vertelt Nugter. ‘De burgers
driehoek’, aldus Veltman. ‘Zo zien ze
landelijk wordt omarmd.’ Het korps
in de omgeving van een woning-
met eigen ogen hoe brand gedoofd
heeft in ieder geval de ambitie om
brand zijn benaderd via buurt
kan worden en wordt de brand
voorlichting na brand in het korps
verenigingen en -netwerken. Dat is
driehoek weer even herhaald.’ Inter-
te integreren. Nugter: ‘Zelfs als we
de beste manier, zo blijkt.’
actie tijdens de voorlichting is
één mens ermee redden, is ons
Voordat de brandwachten vertellen
belangrijk, volgens Nugter. ‘Als wij
missie geslaagd.’
over de betreffende brand en voor-
een uur lang alleen maar informatie
lichting geven, leggen ze eerst in
geven, haken de mensen snel af.’ Er
Uit Brand&Brandweer, juni 2011
SITRAP 5
Amsterdams college stemt in met Begin juni stemde het college van de gemeente Amsterdam in met de voorstellen voor de bezuinigingen in het korps. Brandweer Amsterdam-Amstelland moet vanaf 2014 structureel 2,75 miljoen euro bezuinigen. Dit is het aandeel dat de brandweer heeft in de opgave van de gemeente Amsterdam om de komende jaren 208 miljoen euro te bezuinigen. Om de maatregelen verantwoord te kunnen doorvoeren, wordt ook geïnvesteerd. De gemeente maakt geld vrij voor oefenen en opleiden en voor (Brand)veilig leven. Burgemeester Van der Laan gaf op woensdag 8 juni een toelichting aan het personeel. Eind juni is het voorstel in de gemeenteraad behandeld. Door: Jeroen Nan
burgemeester met ons, de mensen met praktijkervaring, die op straat staan om dag en nacht mensen te
Burgemeester Van der Laan:
helpen, gaat praten om zo ook
‘Brandweermannen zijn heldhaftig.
vanuit de werkvloer te horen wat
Zij rennen een brandend huis in, ter-
er speelt en wat volgens ons de
wijl normale mensen eruit vluchten.
consequenties van de bezuinigingen
Daar kun je alleen maar bewondering
zijn. In het verleden zijn rapporten
voor hebben. Tegelijkertijd ontkomt
verschenen over onder ander de
ook de brandweer niet aan de
noodzaak van de zevende man. De
bezuinigingen. Daar kunnen we
inhoud van dit rapport willen we
geen uitzondering op maken. Wel
graag met de burgemeester
dat wij vrezen voor de veiligheid en
kunnen we kijken of we het werk
bespreken, omdat hier duidelijk uit
wat ons betreft blijft het uitgesloten
kunnen moderniseren, om én geld
blijkt dat we niet zonder deze
dat het veiligheidsniveau van de
te besparen én het werk beter te
zevende man kunnen omdat die van
burgers in gevaar komt. We zullen
doen. Met de brandweermannen
groot belang is voor de redtijd van
op 30 juni, als de raad het voorstel
en de korpsleiding sta ik er voor
mensen uit een brandende woning.
bespreekt, dan ook zeker van ons
dat we daarbij geen concessies
Daarnaast blijven we er alles aan
laten horen en onze vrees uitspreken.
doen aan de veiligheid.’
doen om te voorkomen dat er aan
Natuurlijk moet er worden
ons vak, en aan de veiligheid van de
bezuinigd, dat begrijpen wij ook.
Onvrede over bezuinigingen
Amsterdammers wordt getornd. We
Maar de manier waarop, zoals die
Binnen het uitrukpersoneel blijft de
zijn hiervoor ook bij diverse deel
nu op tafel ligt, daar kunnen wij
onvrede over de bezuinigingen
raden geweest om onze kant van
ons niet mee verenigen. Ik verwacht
bestaan. Theo de Boer, spreekbuis
het verhaal te vertellen en in bij-
dan ook nog wel dat er acties komen
van het personeel: ‘Wij vinden nog
voorbeeld Zuidoost zijn zij erg ge-
vanuit het brandweerpersoneel.’
steeds dat de maatregelen te ver
schrokken en delen ze onze zorgen.’
Foto’s: Jaap Wals
Heldhaftig
Burgemeester Van der Laan licht de maatregelen toe.
De nieuwe brandweer
gaan en een negatief effect hebben op de veiligheid. Binnenkort (in juni,
Veiligheid burgers in gevaar
Parallel aan de bezuinigingen loopt
red.) gaan we met de burgemeester
Ook de Ondernemingsraad maakt
de omvorming tot de ‘nieuwe
in gesprek om onze visie op de zaken
zich zorgen. Barry Douma: ‘Als ver-
brandweer'. Daartoe kunnen de
met hem te delen. Ik weet niet of we
tegenwoordigende organisatie van
twee kazernes Rudolf en Anton in
het eens worden, want de meningen
het brandweerpersoneel vinden wij
Zuidoost per 1 januari 2014 worden
liggen ver uit elkaar. Maar wij
ook dat we de maatregelen niet
samengevoegd tot de eerste kazerne
hechten er veel waarde aan dat de
kunnen accepteren. Ze gaan zo ver,
van de toekomst. Op deze kazerne
6
SITRAP
voorstel bezuinigingen brandweer om een ruimte in lichterlaaie te zetten. In de jaren zeventig duurde dit nog 17 minuten. De tijd om te vluchten of te blussen is daarmee drastisch ingekort. De mogelijkheden van brandbestrijding worden daarmee beperkt. Brandpreventie is noodzakelijk en veel effectiever. De brandweer start daarom een campagne (Brand)veilig leven om de nadruk te leggen op de mogelijkheden om brand te voorkomen, of in geval van brand snel te handelen. Hiervoor wordt structureel 1 miljoen euro vrijgemaakt. Dit bedrag wordt besteed aan een combinatie van bewustwordingscampagnes en het bevorderen van het gebruik van brandmelders en sprinklers. In het buitenland zijn goede ervaringen opgedaan met deze aanpak, waarbij de brandveiligheid stijgt en de totale kosten voor de brandweerzorg dalen. wordt brand met inzet op de meest
Investeren
moderne wijze bestreden, ligt de
Commandant Van de Wiel is van
nadruk op preventie en wordt in
mening dat de voorgestelde maat-
andere roosters dan het 24-uurs
regelen verantwoord zijn. ‘Er is heel
rooster gewerkt. Eind 2011 moet er
gedegen onderzoek gedaan naar
een uitgewerkt voorstel liggen voor
de gevolgen van de maatregelen.
de inrichting van deze kazerne.
Daarom hebben wij de gemeente
Voorafgaand aan de samenvoeging
ook aangegeven dat er alleen
van de kazernes wordt geïnvesteerd
bezuinigd kan worden als er ook
in de brandveiligheid in die wijken
wordt geïnvesteerd. Wanneer de
waar de brandweer later ter plaatse
zevende man verdwijnt, betekent Theo de Boer vertaalt de emotie onder de brandweermensen
dit een andere manier van optreden
de wettelijke norm. Het gaat om
Brandveilig leven
moeten zij eerst voor worden opge-
seconden verschil. Uit een berekening
Zelfs zonder de noodzakelijke
leid en mee oefenen. Gelukkig
voor de opkomsttijden bij het
bezuinigingen op de brandweer is
heeft het college besloten dat hier
AMC in Amsterdam Zuidoost blijkt
een grotere nadruk op brand
inderdaad middelen voor worden
dat in de toekomstige situatie de
preventie de komende jaren van
vrijgemaakt, net zoals we kunnen
brandweer nog steeds snel ter
groot belang. Door nieuwe bouw-
investeren in (Brand)veilig leven.
plaatse is. Een derde autospuit is
vormen, het gebruik van andere
Daarmee ben ik ervan overtuigd dat
dan na 10.39 minuten ter plaatse.
materialen in huis en een toename
we geen concessies aan de veiligheid
In de huidige situatie is dit 9.50
van synthetische meubels is tegen-
hoeven te doen, wat ook onaccep-
minuten.
woordig slechts 3 á 4 minuten nodig
tabel zou zijn.’
zal zijn, al blijven ook in dit gebied van de stad de aanrijdtijden binnen
voor de repressieve collega’s. Hier
SITRAP 7
Ome O m eEdE d
Alleenheid blijkbaar toch echt zelf mochten bestu-
De essentie van een besluit kenmerkt
ren. Ze gingen naast Hem staan, en ke-
zich door twee vragen. Doe ik de goe-
ken op eenzelfde ernstige manier naar
de dingen, en doe ik de dingen goed?
niets, ergens in de ruimte. Hier werd
Het is daarbij van ondergeschikt be-
slechts geacteerd, hier speelde de
lang of ‘ik’ alleen op jezelf slaat of ook
tweede, misschien wel twaalfde akte
op je team. Want jij beslist. Niemand
van het bedrijf zich af, hier nam het
anders. Doen we een binnenaanval of
plot een wending. Nu kon niemand
niet? Haal ik ze naar buiten of gaan we
meer terug, de tijd van de stille diplo-
door? Laat ik evacueren of ramen en
matie was voorbij, oorlog moest er zijn.
deuren sluiten? Moet ik een VOS 6 maken? (een VOS 6 is de alarmvorm voor
‘Resultaat zonder kwaliteit is saai;
een vliegtuigcrash met maximaal 250
kwaliteit zonder resultaat is onzinnig’,
mensen aan boord). Zetten we redding
had Hij geschreven. Want kwaliteit met
eigen personeel door of stoppen we er
resultaat, dat was Hij, resultaat met
mee? Het zijn dit soort vragen die je in
kwaliteit. ‘En zo is het’, pantomimden
een fractie van een seconde op jezelf
Daar stond Hij, ietwat verongelijkt,
zijn ball-terriers, want ze zeiden niets
terugwerpen. De tijd lijkt opeens stil te
nauwelijks de camera inkijkend. Eigen-
maar één ding was duidelijk: het was
staan, oneindig lang te duren. Toch
lijk was Hij op weg naar huis, maar Hij
Zijn besluit. Die van Hem alleen. Van
heb je geen tijd, er is haast, er moet nu
kon de kans niet laten lopen om direct
Hem alleen. Hem alleen. Alleen.
een besluit vallen. En jij moet hem ne-
zijn verhaal voor de televisie te doen.
men. Dat is geen eenzaamheid, dat is
Daarom liet Hij de auto zo goed en zo
Alleen. Voor zover ik weet bestaat er in
alleenheid. Alleenheid is namelijk ook
kwaad als het kon vlak na de slagboom
het Nederlands geen zelfstandig naam-
kracht. Het geheim van alleenheid is
parkeren en wurmde Hij zich uit het
woord van alleen. Alleenheid, zou het
dat je het samen doet. Maak jouw be-
voertuig. Triomf spatte van de verslag-
moeten zijn. Maar we noemen dat
sluit die van allemaal. Alleenheid is zo-
gever, de hele avond staan wachten en
vaak eenzaamheid. Toch is eenzaam-
doende wat je krijgt van anderen, om
net toen hij dacht dat hij Hem zou mis-
heid wat anders. Je kunt eenzaam zijn
een besluit te nemen waarvan ze we-
sen, stopte Hij toch en kwam zowaar
zonder een besluit te hoeven nemen.
ten dat jij het kan. Omdat je dat in het
eraan, klaar om bevraagd te worden.
Alleenheid bestaat alleen bij de gratie
verleden hebt laten zien. Eenzaamheid
Schwiiiing, zou Wayne’s World zeggen.
van een te nemen besluit, een te ma-
is wat overblijft als je alleenheid heeft
ken beslissing. Natuurlijk, we maken
gefaald.
‘Naar georganiseerde chaos, op weg
allemaal beslissingen, elke dag. Zal ik
naar succes’, had Hij gedicteerd, naast
mijn rooie onderbroek aantrekken of
Doe ik de goede dingen, en doe ik de
nog heel veel andere dingen. Eerlijk
die zwarte? Neem ik een onsje Franse
dingen goed. Zo is de loop der dingen,
gezegd weet ik niet eens precies meer
kaas, of za’k eens gek doen, ik neem
en zo hoort hij te zijn. Doe ik de din-
wat Hij antwoordde op de vragen van
anderhalf ons. Doe ik vandaag bood-
gen goed, en doe ik de goede dingen
de verslaggever. Ik was vooral gefasci-
schappen of morgen? Dat zijn natuur-
is de foute volgorde. Het legt de na-
neerd door de beelden, de plek, de ge-
lijk geen echte besluiten, hoewel soms
druk op een kunde, een vaardigheid,
zichtsuitdrukkingen. De boodschap tus-
best lastig, vooral de onderbroekkeuze.
die op het moment suprême slechts
sen de woorden door: hier stond wat
Echte besluiten worden niet gepland,
een kunstje blijkt te zijn. Dan loop je
te gebeuren, daar had het alle schijn
ze dienen zich aan uit een soort van
de kans heel erg goed met de foute
van, zo veel was zeker.
onvermijdelijkheid. Je voelt het van
dingen bezig te zijn. ‘Hun hebben geen
verre aankomen, maar je kunt niet ont-
verstand van voetbal’, zei Hij en de ver-
‘Weg van succes, de chaotische organi-
snappen. Jij bent hem, en jij hebt hem.
slaggever beaamde het met graagte.
satie’, dat was wat ik zag. Al helemaal
Wie ooit voor dit soort besluiten heeft
Met zoveel graagte dat hij niet zag dat
toen daar ook nog Zijn schoothondjes
gestaan weet precies waar ik het over
Hij Zijn alleenheid langzaam voelde
arriveerden, in hele grote auto’s die ze
heb.
overgaan in eenzaamheid.
8
SITRAP
Dreamnight at Artis,
een onvergetelijke dag Op vrijdag 3 juni was het weer zo ver: Dreamnight at Artis.
drinken. ‘We verzorgen de vrij
Bij dit besloten feest waar zieke en/of gehandicapte kinderen
willigers van de hulpdiensten. Het
samen met hun ouders, broertjes en zusjes een uitstapje naar de dierentuin maakten, was ook de brandweer aanwezig.
is heel dankbaar om te doen. We mogen blij zijn dat we aan zoiets mee mogen werken’, aldus Riekie Graeff.
Door: Emma Versluijs
Ook zorgden de vrijwilligers van de BrOn voor de coolbox en voor
Samen met andere hulpdiensten
spuitspelletjes in de dierentuin.
brachten brandweermensen de
Willem Hulsenbosch (BrOn) was er
kinderen met toeters en bellen naar
voor het eerst bij. Hij stond bij een
Artis, waar zij exclusief toegang
‘spuitsjoelbak’ in de dierentuin.
kregen tot de dierentuin. Ook in
‘Je ziet die kinderen helemaal
de dierentuin waren activiteiten
opfleuren, want het is schitterend
georganiseerd om de kinderen een
voor ze. Vooral als die zwaailampen
geweldige dag te bezorgen.
aangaan. Dat is het mooiste wat ze meemaken.’
Niet alleen de brandweer uit Amsterdam-Amstelland was
Ook twee vrijwillige brandweer-
aanwezig, maar ook uit een aantal
(vrijwilliger Nieuw-Vennep, beroeps
mannen uit Zeist zorgden voor blije
andere regio’s. Jeffrey de Vos
kazerne Dirk): ‘Het is zo leuk om de
gezichtjes. De kinderen konden
stond met een aantal collega’s uit
kinderen blij te maken. Het is be-
lekker spuiten met de brandweer-
Nieuw-Vennep bij een spel waarbij
langrijk dat dit gebeurt. Ieder kind
slang. ‘We doen dit voor de
de kinderen een ‘brandje’ moesten
is gek van de brandweer.’
kinderen. We zitten bij de
blussen. ‘We bezorgen die kinderen
De vrijwilligers van de BrOn stonden
brandweer om mensen te helpen.
een onvergetelijke dag. Daar doen
op de parkeerplaats om alle hulp-
Het geeft veel voldoening’, aldus
we het voor.’ Peter Koolhaas
diensten te voorzien van eten en
Louis van Ooijen.
SITRAP 9
Waterpijp met kooltjes
‘Alsof je in de woonkamer staat te
barbecueën’ De ploeg van kazerne Dirk rukte in februari dit jaar uit naar een koolmonoxidemelding in Amsterdam-West. Enkele dagen later kregen ze een melding van chemische stank, in hetzelfde stadsdeel. In beide gevallen bleek de oorzaak de verbranding van kooltjes in een shishabar, in combinatie met onvoldoende ventilatie.
Door: Elke van den Hout
Shishalounge Een shishabar of shishalounge is een horecagelegenheid waar de bezoekers waterpijp roken in een ontspannen omgeving. In Amsterdam neemt de populariteit van shishabars snel toe. Gerrie Koning, bevelvoerder van kazerne Dirk was aanwezig bij beide incidenten. ‘In februari hebben we een koolmonoxidemeting verricht bij een shishabar, nadat bij bovenburen de koolmonoxidemelder was afgegaan. Eerst zochten we naar de oorzaak bij de bewoners, maar daar was niks te vinden. We pasten de kubus toe, dus verder zoeken en inderdaad, in de shishabar troffen we
Shishabar
10
SITRAP
een behoorlijke concentratie CO aan.’
Direct ontruimen De bar werd direct ontruimd. Dienst Binnenhuismilieu van de GGD plaatste koolmonoxidemeters in het horecabedrijf en in de woning erboven. Deze professionele meter meet 24 uur per dag de concen traties koolmonoxide. De bewoners kunnen er zelf ook op aflezen hoe hoog de concentratie CO op een willekeurig moment is en of er soms pieken optreden optreden. Uit de meetresultaten bleek, dat er regelmatig sprake was van een te hoog koolmonoxidegehalte. De shishabar werd tijdelijk gesloten, in afwachting van het aanbrengen van voldoende ventilatie. Koning: ‘Als we uitrukken naar een meting
Tabel co concentrations symptoms. Bron: http://www.e-inst.com/carbon-monoxide/safety
voor koolmonoxide, is dit ook een
van gearomatiseerde tabak, bijvoor-
hoop problemen.’ De rookgassen
bron waar we voortaan rekening
beeld appel of kaneel. In beide
zoeken hoe dan ook een weg naar
mee moeten houden.’
gevallen waren de panden niet
buiten, desnoods via het plafond
uitgerust met een deugdelijke
naar de buren. Middelkoop: ‘De
Tabak met smaak
ventilatie. Dat leidde tot overlast
vraag is: hoe gaan de kooltjes uit?
‘Vanwege het gebruik van kooltjes
voor de buren.’
Als na afloop de uitbaters de kool-
(open vuur) in combinatie met een
tjes laten afkoelen, is er nog steeds
grote hoeveelheid pijpen, is er op
Barbecueën in woonkamer
verbranding en dus ontstaan van
deze locaties een aanzienlijke
Koning: ‘De uitbaters hebben
CO. Maar uitmaken met water
productie van koolmonoxide
eigenlijk geen idee hoe gevaarlijk
maakt de kooltjes ongeschikt om
mogelijk’ vertelt Jetty Middelkoop,
het is. Je kunt het vergelijken met
nogmaals te gebruiken. Dat is een
Adviseur Gevaarlijke Stoffen bij
barbecueën in je eigen woonkamer.
punt van aandacht.’
Brandweer Amsterdam-Amstelland.
Goede ventilatie is het belangrijkste:
‘Verder is de lucht van een waterpijp
effectieve afzuiging laten aan-
In de zomer
vaak indringend, door het gebruik
brengen in de bar voorkomt een
Advies van Jetty Middelkoop: ‘Alert zijn, ook in de zomer, want
Koolmonoxide is een kleur-, geur- en smaakloos gas. Jaarlijks sterven in Nederland gemiddeld tien mensen door een koolmonoxide vergiftiging. Koolmonoxide komt vrij bij verbrandingsprocessen.
koolmonoxidevergiftiging wordt vooral geassocieerd met stoken van de kachels in de winter. Maar lang douchen in zomer met een
Het wordt vooral gevormd bij onvolledige verbranding, dus onder
afvoerloze geiser of een shisha-
omstandigheden waarbij te weinig zuurstof beschikbaar is. De grootste
bar met onvoldoende ventilatie
koolmonoxidebronnen binnenshuis in Nederland zijn keukengeisers
kunnen ook veroorzakers zijn van
en gasfornuizen. Maar ook gashaarden/kachels, centrale verwarmings-
verhoogde concentraties koolmo-
ketels, combiketels, kolen- en stookinstallaties, open haarden en allesbranders kunnen een bron van koolmonoxide vormen in huis. Bovendien bevat tabaksrook koolmonoxide. In de binnenlucht kan koolmonoxide zich ophopen, vooral als er niet geventileerd wordt. (bron: Handboek binnenmilieu 2007 – RIVM).
noxide. Het komt zelfs voor dat mensen hun barbecue binnen zetten wanneer het gaat regenen, om de hamburgers binnen lekker verder te laten garen of omdat ze de gloeiende kooltjes zo gezellig vinden.’
SITRAP 11
Het allereerste paardloze voertuig van de Amsterdamse brandweer werd in 1902 als eerste-uitrukeenheid in dienst gesteld. Met vijf man, redgereedschap en de mogelijkheid van de waterleiding af te leggen was dit een publiekstrekker van de bovenste plank.
Na korte tijd bleek het mogelijk om grotere paardloze karren in te zetten. Daarmee werd een watertank en een complete bezetting vervoerd. Dit soort voertuigen heeft in Amsterdam dertig jaar dienst gedaan in vooral de oude kern.
Elektrische auto’s - alweer? Nieuwe ideeën en oude technieken bij de brandweer. De kranten staan er weer vol mee: wel of niet stimuleren van elektrische auto’s of zijn hybride auto’s wel slim maar te duur? Precies dezelfde vragen speelden meer dan een eeuw
ook een internationaal brandweercongres organiseerde, volgde de technische ontwikkelingen in het buitenland met argusogen. In 1898
geleden en ook toen nam de Amsterdamse brandweer het
reed men in Parijs al met paardloze
voortouw bij de nieuwe mogelijkheden.
voertuigen. In Hannover was men aan het experimenteren met karren, die door elektromotoren met grote
Door: Gerard Koppers
ook hele fabrieken, schepen en
accu’s werden aangedreven. Tijdens
Foto’s: NBDC en Thijs Gras
koetsen en karren. Bij met name de
de internationale brandweer
ontwikkeling van de voertuig
tentoonstelling in Berlijn werden ze
Mechanische kracht
beweging barstte een felle
getoond en men ging er meteen
Nadat dankzij Jan van der Heijden
concurrentiestrijd los tussen voor-
mee aan de slag. De hoofdbrand-
eeuwenlang bluswater met de
standers van stoom, elektriciteit of
meester voor Speciale Diensten
hand werd opgepompt uit open
ontploffend petroleum als bron
(hoofd technische dienst, zeg maar)
water en met veel moeite naar
van kracht. In ieder geval was het
ging een paar weken naar Hannover
boven werd gespoten, kon in de
gebruik van paarden op zijn retour.
en hielp de commandant Reichel
tweede helft van de negentiende
Paarden kostten veel geld aan
daar met de ontwikkeling van
eeuw de stoommachine worden
stalling, eten, gezondheid en
automobiel-koolzuurspuiten. Dat
gebruikt om de pomp aan te
management (al heette dat nog
waren paardloze karren met grote
drijven. Zo’n stoombrandspuit was
niet zo). Bovendien hadden ze soms
flessen koolzuur, dat gebruikt werd
een groot gevaarte en moest met
een karakter, dat ze onbetrouw-
als uitdrijfgas voor de watertank.
paarden worden vervoerd. Het
baar kon maken. Een eigenschap
Ze waren bestemd voor de eerste
duurde nogal lang voordat het
die vooral de brandweer niet kon
aanval in afwachting van het
water op temperatuur was en de
gebruiken.
inschakelen van de stoomspuiten
aanschaf was kostbaar. Vandaar
of de waterleiding. Het werd een
dat ze alleen bij grotere korpsen
Vooruitstrevende brandweer
succes en na een eerste experiment
in gebruik kwamen.
De Amsterdamse commandant
met een slangenwagen (personeel,
Maar niet alleen pompen begon
Meier, die in 1895 tijdens de
opzetstuk, slangen en redmateriaal)
men mechanisch aan te drijven,
‘wereldtentoonstelling’ in zijn stad
konden de koolzuurspuiten
12
SITRAP
Bij stoomspuiten werd de kracht van de stoommachine ook ingezet om het voertuig zelf voort te bewegen. Dat ging misschien niet snel, maar spaarde wel dure paarden en koetsiers uit.
Binnen tien jaar na de opening van de kazerne ‘D’ aan de Honthorststraat in 1897 was het aanzien van de kazerne en de brandweer compleet veranderd door de automobilisering.
ingezet worden vanaf 1904.
Andere kazernes
Uiteindelijk hebben die karren het
De automobiel-brandspuiten, kort-
precies dertig jaar volgehouden.
weg ‘autospuiten’, werden zo snel
Voor de stoomspuiten waren de
mogelijk ingevoerd in Amsterdam.
elektromotoren en grote accu’s
Vooral de snelheid (wel 40 km/uur!)
niet even handig en daar werd de
en de grote actieradius voor de in
kracht van de stoommachine
1921 te annexeren buitengebieden
gebruikt voor de aandrijving van het
maakten de autospuit tot het ideale
voertuig. Net als bij de elektrische
brandweergereedschap.
voertuigen was het nadeel vooral
Maar ook de voorgangers, de
de beperkte actieradius, terwijl
elektrische automobielen en
het variëren van de snelheid en
stoomauto’s, veranderden het
kracht heel moeilijk was. Er kwam
aanzien van de brandweer aan-
zelfs een auto-stoomspuit met
zienlijk. Toen in 1912 de nieuwe
elektrische aandrijving; het heette
kazerne ‘V’ aan de Dapperstraat
nog niet zo, maar dat was dus een
werd gebouwd, was daarin géén
‘hybride’ voertuig.
stal ontworpen. Wél een accu-laad-
Ondertussen werd driftig gewerkt
station. Dankzij het vernieuwde
aan de ontwikkeling van een
krachtige elektriciteitsnet, dat vanaf
betrouwbare explosiemotor en vlak
1904 operationeel was, konden de
voor de Eerste Wereldoorlog was
grote accu's snel opgeladen worden.
men zo ver. Een chassis met een
Toch werd de kazerne ‘V’ als een
draagvermogen van ongeveer drie
van de eerste voorzien van een
ton met een verbrandingsmotor,
benzine-automobiel-brandspuit.
waarop een mannetje of tien, een
Door de gebiedsuitbreidingen was
berg materiaal, slangen, ladders
de Ringvaart niet langer de
én een pomp konden worden
gemeentegrens, maar het kermis-
vervoerd. De revolutionaire uit
terrein bij Diemen, waar later een
vinding van de centrifugaalpomp,
heel stadion zou verrijzen.
waarmee de ronddraaiende
Net als de taxi’s in Amsterdam kort
beweging van de automotor
daarvoor ging de brandweer vanaf
redelijk makkelijk via een kracht
1904 over op paardloze voertuigen.
afnemer kon worden overgebracht,
Zelfs de ambulancedienst volgde
deed de rest. Het pleit was
al in 1908. Het beeld van de straat
beslecht in het voordeel van de
werd onomkeerbaar anders.
benzinemotor.
‘Vooruitgang’ heet dat.
De kazerne ‘V’ aan de Dapperstraat was al in 1912 de eerste brandweerkazerne zonder stallen. In 1924 werden de laatste paarden bij de Amsterdamse brandweer afgeschaft.
Een vroeg staaltje van multidisciplinaire samenwerking: de Ambulancedienst van de Geneeskundige Dienst schakelde in 1908 over van rijwielbrancards op elektrische ambulances dankzij de samenwerking met de techneuten van de brandweer.
SITRAP 13
Leren in
Liverpool
IIn Nederland groeit (Brand)veilig leven langzaam uit de kinderschoenen. Het begrip begint steeds meer vorm te krijgen en in Amsterdam-Amstelland worden diverse activiteiten ondernomen om het intensiveren van brandveiligheid concreet vorm te geven. Groot voorbeeld hierin is Liverpool, waar de brandweer al jaren niet anders doet dan mensen bewust maken van het belang van brandveiligheid en hun eigen verantwoordelijkheid daarin. In maart bracht een delegatie van Brandweer Amsterdam-Amstelland, bestaande uit brandwachten, bevelvoerders en managers, een bezoek aan hun collega’s in Mercyside.
14
SITRAP
Door: Jeroen Nan
Daling aantal slachtoffers Plaatsvervangend commandant Ricardo Weewer: ‘De resultaten die in Liverpool zijn behaald bewijzen de kracht van (Brand)veilig leven. Het aantal slachtoffers bij woningbranden, maar ook het aantal woningbranden an sich is daar enorm gedaald. Daarom zijn we met een brede vertegenwoordiging van het korps op werkbezoek te gaan. Ik kan zelf de kazernes langsgaan en het verhaal vertellen, maar wat is er mooier dan het met eigen ogen zien en te horen van de mensen die het doen?’
Verplicht aantal huisbezoeken
welke dingen we wel en welke we
kijken naar hoe we de vertaling
Bevelvoerder André de Ruiter kijkt
niet kunnen overnemen. We moeten
naar Amsterdam-Amstelland
met een prettig gevoel terug op het
onze eigen weg zoeken in de manier
kunnen maken. Daar moeten we
bezoek. ‘Het was erg leerzaam om te
waarop wij (Brand)Veilig leven
over in gesprek blijven, met alle
zien wat ze in tien jaar tijd hebben
kunnen gaan invoeren.’
lagen van de organisatie.’
delegatie was erg goed. Het is leuk
Positief en kritisch
Arbeidsvoorwaarden
om ook eens met collega’s van het
De Ruiter werkt op één van de twee
Jolanda Farenhorst houdt zich binnen
hoofdkantoor over het brandweer-
kazernes in Amsterdam Zuidoost, die
Brandweer Amsterdam-Amstelland
vak en de ontwikkelingen daarin te
gaan verdwijnen om plaats te maken
bezig met arbeidsvoorwaarden en
bespreken. (Brand)Veilig leven is niet
voor één nieuwe kazerne. Op deze
was ook in Liverpool. ‘(Brand)veilig
alleen van de kazernes, net zoals het
kazerne gaat (Brand)Veilig leven een
leven heeft natuurlijk ook invloed
niet alleen van het hoofdkantoor is.
heel belangrijk rol spelen. ‘Daarom
op de arbeidsvoorwaarden. We
We moeten het samen doen en
ben ik ook blij dat in Liverpool ben
hebben uitgebreid gesproken met
daarom zijn dit soort bezoeken
geweest. Dat de brandweer moet
de korpsleiding van Merseyside over
waardevol.’ De Ruiter heeft in
veranderen is helder. Dat betekent
hun manier van inroostering, hoe hun
Liverpool veel geleerd over de ma-
niet altijd dat ik het met die
keuze tot stand is gekomen en in de
nier waarop men daar met
veranderingen eens ben, maar dat
loop der jaren is gegroeid. Ondanks
‘community safety’ bezig is.
zijn zaken waar ik geen invloed op
het feit dat de Amsterdamse situatie
‘Michael Hagen gaf een presentatie
heb. Ik vind het wel belangrijk om die
veelal niet vergelijkbaar is, heb ik er
waarin veel successen naar voren
veranderingen positief te benaderen,
veel geleerd. Het kan ook anders en
kwamen, maar ik was vooral ook
zonder overigens mijn kritische blik
dat hoeft niet slecht te zijn; andere
benieuwd naar de ervaringen van de
te verliezen. Maar juist daarom vind
roosters, zelfinroostering, andere
collega’s op de werkvloer. Daaruit
ik het belangrijk om me in het onder-
vergoedingen, etcetera. Daar zijn
leerde ik dat ze zeker positief zijn
werp te verdiepen. Om positief
verschillende mogelijkheden voor.
over de nieuwe manier van werken,
gestimuleerd te worden en om
Ik ben teruggekomen met veel
maar dat er ook wel wat haken en
gefundeerd kritisch te blijven.
inspiratie om hier goed over na te
ogen aanzitten. Bijvoorbeeld het
In Liverpool heb ik dingen gezien
denken en te onderzoeken hoe we
verplichte aantal huisbezoeken dat
die we in ons korps zouden
in Amsterdam-Amstelland ons
ze moeten afleggen. Ik denk dat we
kunnen overnemen, maar ik vind
voordeel kunnen doen met wat we
na dit bezoek goed moeten kijken
wel dat we heel goed moeten
in Mercyside hebben geleerd.’
bereikt. Ook de samenstelling van de
SITRAP 15
Toeters en bellen In de rubriek Toeters en bellen staan mensen uit verschillende onderdelen van Brandweer Amsterdam-Amstelland ‘tegenover’ elkaar. Deze keer de jeugdbrandweer en een reünist.
Door: Emma Versluijs
Niels & IJsbrand Niels Tenhagen, 18 jaar en IJsbrand Terpstra, 17 jaar zitten bij de jeugdbrandweer in Amstelveen. IJsbrand komt uit Amstelveen
Niels Tenhagen (links) en IJsbrand Terpstra (rechts)
Hoogtepunt Niels: Het is lastig om één moment uit te kiezen, want we hebben veel leuke dingen gedaan. Doordat we
en Niels komt elke week vanuit Aalsmeer
een hechte vriendengroep zijn geworden, is het altijd
op de fiets naar de kazerne in Amstelveen,
erg leuk om met elkaar om te gaan. Wat me zo
want Amstelveen is de enige kazerne uit
aantrekt in de brandweer, is de spanning van het
het korps met een jeugdbrandweer. Beiden begonnen ze op hun twaalfde en moeten
onwetende. Als je ergens binnenkomt voor een oefening of wedstrijd is het altijd weer spannend. Dat geeft echt een kick.
inmiddels, met pijn in hun hart, alweer bijna
IJsbrand: De eerste wedstrijd met hogedruk was erg
afscheid nemen.
leuk en spannend. Verder vind ik het leuk dat we zoveel leuke dingen doen met elkaar. Het is een mooi gevoel om erbij te zitten. Het geeft een zekere
Waarom bij de (jeugd)brandweer?
spanning met het gevoel dat er van alles kan gebeuren.
IJsbrand: Toen ik op de basisschool zat, was er een open dag waar de jeugdbrandweer bij was. Het sprak
Toekomst
me direct aan. Toen ik er eenmaal bij zat, had ik
Niels: Ik wil graag bij de vrijwillige brandweer. Helaas
meteen het gevoel van ‘hier moet ik blijven’.
kan dit nu niet omdat ik in Leiden een opleiding doe
Niels: Mijn opa was brandweerman en zijn verhalen
en in Aalsmeer woon. Zodra het mogelijk is, ga ik
vond ik altijd al erg leuk. Toen ik iets over de jeugd-
zeker bij de ‘echte’ brandweer. Gelukkig mag ik nu
brandweer in de krant las, was ik om: ik ging bij de
nog een jaartje bij de jeugdbrandweer blijven, vooral
jeugdbrandweer.
ook om te helpen. Zonder de jeugdbrandweer val ik echt in een zwart gat.
Wat doet de jeugdbrandweer?
IJsbrand: De brandweer is veel meer dan een hobby. Ik
Niels: We oefenen elke dinsdagavond en leren dan
wil graag vrijwillige brandweerman worden. In verband
dingen die echte brandweermannen ook moeten
met school kan dit bij mij ook nog niet, maar ik ben
kunnen, zoals blussen en slangen rollen. We oefenen
het in de toekomst zeker van plan. We willen graag
bijvoorbeeld met vlammenborden, omdat met echt
de overstap maken naar echt vuur…
vuur te gevaarlijk is. IJsbrand: We oefenen in de praktijk, maar we krijgen
Tip aan reünist Hans Borgman?
ook theorielessen. Deze lessen kunnen bijvoorbeeld
Niels & IJsbrand: wij denken niet dat we advies kunnen
gaan over gevaarlijke stoffen. Naast de oefenavonden
geven aan iemand die zo lang in het vak heeft gezeten.
hebben we ook wedstrijden waarin we alles wat we
We willen hem wel graag vragen wat hij van de
hebben geleerd, kunnen toepassen.
jeugdbrandweer vindt.
16
SITRAP
Hans Borgman Waarom bij de brandweer?
Hans Borgman, 63 jaar is een reünist van
De vader van een vriend zat bij de brandweer. Zijn
Brandweer Amsterdam-Amstelland. Hij begon
verhalen spraken me erg aan. Van de ene kant omdat
als brandweerman toen hij 23 jaar was. Hij
het een sportieve baan is, maar ook vanwege de functie in de maatschappij. Het is echt een complete
werkte er 32 jaar als beroeps. Tegenwoordig
baan: het werk, de sfeer en het sporten. Het werk
is hij nog actief als beheerder bij het BOC,
brengt een speciale sfeer met zich mee en de
de oefenlocatie op de Zuidergasfabriek aan
collega’s voelen echt als familie. Vroeger gingen we
de Spaklerweg. Bovendien is hij lid van de
ook vaak buiten ons werk nog met elkaar om.
reünistenvereniging van het korps.
Volgens mij is dit tegenwoordig minder geworden, omdat niet iedereen meer in Amsterdam woont.
Wat gedaan? Op mijn 23e ging ik in opleiding om brandwacht te
Toekomst
worden. Later ben ik hoofdbrandwacht geworden en
Op dit moment werk ik zo nu en dan op het BOC als
uiteindelijk ook nog brandmeester. Als brandweerman
er wat te doen is. ‘Beheerder’ wil ik mezelf niet echt
heb ik altijd in de uitrukdienst gezeten. Op mijn 55e ben
noemen, maar een betere naam heb ik er eigenlijk
ik gestopt, omdat dit de leeftijd was om te stoppen. In
ook niet voor. Binnenkort sluit de oefenlocatie aan de
de jaren erna heb ik op het BOC ‘blikkies’ opgeleid. Dit
Spaklerweg en dan stop ik er ook mee.
zijn brandwachten die de brandweeropleiding in Amsterdam hebben gevolgd.
Vraag van IJsbrand & Niels: Wat vindt u van de jeugdbrandweer?
Hoogtepunt
Ik heb er zelf weinig ervaring mee. Toen ik zo oud
Brandjes blussen blijft toch het mooist. Ik kijk te-
was, bestond de jeugdbrandweer nog niet. Ik denk
rug op een mooie tijd bij de brandweer. Als ik één
wel dat het goed en belangrijk is voor de doorstroom
hoogtepunt moet uitkiezen, was dat de middelbrand
van vrijwilligers.
in de Jodenbreestraat in het eerste jaar dat ik als brandweerman werkte. Dat vond ik echt een spek
Advies aan IJsbrand & Niels:
takel. Al met al schept het werk een sterke band
Een aantal praktische tips: Let op je veiligheid en zorg
onderling. Je gaat samen een brand in en komt je
ervoor dat je als brandweerman veel leert en veel
er ook samen weer uit. Bovendien is het werk altijd
weet en dat je het materiaal goed kan bedienen en
verrassend en anders. Dat maakt het werk spannend.
toepassen. Probeer ook altijd overzicht te houden over de situatie. Ik denk dat dit belangrijk is om een goede brandweerman te worden.
SITRAP 17
Opkomsttijden onder druk
Door de geplande bezuinigingen zijn de opkomsttijden onderwerp van felle discussies. Maar die discussie is in troebel water beland, vindt lector Brandpreventie René Hagen.
18
SITRAP
kunt neerzetten. Om de cijfers te
moet worden bezuinigd.
bepalen is wel wat gekeken naar
Commandant Caroline van de
Sneller dodelijk
statistieken en wetenschappelijke
Wiel liet over de voorgenomen
‘Drie minuten. Langer heb je
publicaties, maar niet uitgebreid.
bezuinigingsplannen op de web-
tegenwoordig meestal niet om
Oorspronkelijk zijn ze dan ook
site van Brandweer Amsterdam-
levend uit een brandende woning
bedoeld als verhoudingscijfers. En
Amstelland weten: ‘Het samen
te komen’, zegt René Hagen. Hij is
niet als harde minuten in de zin
voegen van de twee kazernes in
lector Brandpreventie aan de
van: als je er binnen zoveel minuten
Amsterdam Zuidoost kan alleen
Brandweeracademie. ‘Een kwart
bent, heb je nog zoveel procent
wanneer er eerst wordt geïnves-
eeuw geleden duurde het bij een
kans om mensenlevens te redden.
teerd in brandveiligheid van de
woningbrand gemiddeld zeventien
Het is een politieke keuze geweest
woningen.’ Hagen steunt die
minuten voordat er sprake was van
om de opkomsttijden in de wet op
gedachtegang: ‘Je kunt pas op de
een fatale situatie. Nu is dat
te nemen, geen veiligheidskeuze.’
achterkant bezuinigen als je eerst
Door: Paul de Lange
gemiddeld dus nog maar drie
aan de voorkant investeert. Uit
minuten. Dat komt onder andere
Oprekken opkomsttijden
onderzoek komt al heel lang naar
door al het kunststof in woningen.
Van de voorgeschreven opkomst-
voren: neem maatregelen waardoor
De branduitbreiding en de rook-
tijden kan een regio volgens het
er minder branden uitbreken, en
ontwikkeling is veel sneller dodelijk
Besluit Veiligheidsregio's afwijken.
waardoor de branden kleiner zijn
dan vroeger.’ Hagen wil maar
Maar alleen wanneer het regio
als dat toch gebeurt. Dan kun je
zeggen: goed dat er een discussie
bestuur die afwijking voor een
aan de achterkant, de uitrukkant,
plaatsvindt over opkomsttijden,
bepaalde locatie van tevoren weet
uiteindelijk met minder kazernes.
maar dan moet die wel alle kanten
te motiveren. Als absolute onder-
En zelfs met hogere aanrijtijden.
van de zaak belichten. De relatie
grens geldt een opkomsttijd van
Terwijl je tegelijkertijd het aantal
tussen opkomsttijden en veiligheid
achttien minuten. Vooral die
doden en gewonden omlaag
wordt naar zijn smaak te weinig
ondergrens zorgt in discussies over
brengt. Dat werkt echt, het is
belicht.
bezuinigingen voor onduidelijkheid.
bewezen op vele plekken in de
‘Het beeld ontstaat soms dat
wereld. Dit hele idee van aan de
Politieke keuze
regio's de opkomsttijden naar
voorkant investeren en aan de
Volgens cijfers van het CBS duurt het
eigen keuze oprekken, zodat ze
achterkant afbouwen is dan ook niet
landelijk gemiddeld tien minuten
dan kazernes kunnen sluiten. Maar
nieuw. Het bestond al voordat de
voordat de brandweer na een
als regio's afwijken van wettelijke
bezuinigingen speelden. Om de
brandmelding op de stoep staat.
tijden, is dat meestal niet uit
veiligheid te vergroten kan de
Die opkomsttijden verschillen in de
bezuinigingsoverwegingen’ zegt
brandweer niet anders dan vol
CBS-cijfers per provincie. Lange tijd
René Hagen. ‘Vaak gebeurt dat
inzetten op preventieve en
was het niet altijd even duidelijk
omdat de opkomsttijden niet
brandwerende maatregelen. En op
hoeveel minuten de brandweer er
worden gehaald in de bestaande
maatregelen die ervoor zorgen
precies over mocht doen. Dat
situatie. Wanneer je als regio dan
dat burgers zelf op tijd uit een
veranderde toen vorig jaar oktober
de tijden oprekt, ben je natuurlijk
brandend pand kunnen komen.
de Wet Veiligheidsregio's van kracht
in minder procent van de gevallen
De discussie over opkomsttijden
werd. In het aanvullende Besluit
te laat. Zelfs als het aantal kazernes
die nu in de Tweede Kamer speelt,
Veiligheidsregio's staat expliciet
in de regio bijvoorbeeld gelijk
zijn daarom niet zinvol als niet
omschreven wat de opkomsttijden
blijft, en het dus qua veiligheid
ook gekeken wordt naar de snel-
per type gebouw zijn. Voor een
niets uitmaakt.’
heid van branduitbreiding en de
normale woning geldt acht
zelfredzaamheid van mensen.
minuten, voor bijvoorbeeld een
Preventieve maatregelen
Alleen kijken naar opkomsttijden
portiekwoning zes minuten. Waarop
Al worden er momenteel natuurlijk
wekken schijn van veiligheid,
zijn die tijden eigenlijk gebaseerd?
wel brandweerkazernes met slui-
omdat ze steeds minder relevant
Hagen: ‘Die cijfers golden in de jaren
ting bedreigd. Ook bij Brandweer
zijn. Want een opkomsttijd van
tachtig als rekenmethode om te
Amsterdam-Amstelland, waar de
drie minuten: dat red je als korps
plannen waar je kazernes het beste
komende jaren 3,5 miljoen euro
in de praktijk natuurlijk nooit.’
SITRAP 19
Lezersaanbieding
Gezocht: vrijwilligers voor de brandweer
Ook zo’n T-shirt hebben?
Brandweer Amsterdam-Amstelland is op zoek naar vrijwilligers. In mei is het korps een campagne gestart om nieuwe brandweermensen voor de vrijwillige kazernes te werven. Speciaal voor de campagne is een slogan bedacht die nadruk legt op zowel liefde voor de brandweer als voor de betreffende gemeente. Zo zijn er acht verschillende T-shirts ontworpen met elk een eigen slogan. Mail uw voorkeur en uw naam en adres naar:
[email protected]
20
SITRAP
De eerste 20 aanmeldingen maken kans op een uniek T-shirt met de slogan naar keuze. Op de achterkant van het shirt staat: vrijwilligerbijdebrandweer.nl en op de rechtermouw staat het brandweerlogo. Kies uw gemeente: Aalsmeer, Ouderkerk a/d Amstel, Amstelveen, Diemen, Duivendrecht, Landelijk Noord, Uithoorn, Driemond.
