opinie
Tekst: lkol b.d. Victor A.C. Remouchamps
De militaire toestand SI VIS PACEM, PARA BELLUM1 In een aantal artikelen heb ik herhaaldelijk benadrukt dat Poetin van mening is, dat de huidige grenzen in het oosten van Europa historisch onjuist zijn. Volgens hem zijn die grenzen door het - zoals hij het kwalificeert - ’fascistische Westen’ bepaald en aan Rusland opgedrongen in een fase dat de ‘Russische beer’ op zijn rug lag en bezig was zijn wonden te likken. Hij besloot om die reden in 2012 die historische onjuistheden te corrigeren, goedschiks of kwaadschiks. Omdat het Westen zijn visie niet onderschreef en een aantal westerse politici dacht met holle kretologie de betrokken Oost-Europese samenlevingen een hart onder de riem te moeten steken, is het kwaadschiks geworden.
De betekenis van ’grens’ volgens Poetin
Volgens Poetin zijn contemporaine begrenzingen van landen in Oost-Europa slechts door vijanden van Rusland getrokken lijnen op de kaart, die geen weerspiegeling zijn van de huidige demografische situatie in Oost-Europa. Volgens hem is een grens de scheiding tussen verschillende etnische entiteiten die herkenbaar op sociaal, cultureel/religieus en linguïstisch gebied van elkaar verschillen. Met deze beschrijving gaat hij er voor het gemak aan voorbij, dat pure etnische entiteiten, zoals die in de millennia voor de geboorte van Christus wellicht te vinden waren, door integratie en vermenging niet meer bestaan. Daarom spreken we hedentendage van hybride etnische entiteiten die een aantal saillante karakteristieken van voormalige etniciteiten bezitten. Het gevolg van deze eenzijdige redenering is dat hybride bevolkingsgroepen in o.m. de Baltische staten, Oekraïne, Georgië en Kazachstan, volgens de wet van Poetin gelieerd zijn aan etnische entiteiten in Rusland, en dat de woongebieden, die zij als hun contemporaine ’thuis’ beschouwen, eigenlijk delen van het oude Rusland zijn. Gebieden die in de ogen van de kleine tsaar kunstmatig van elkaar gescheiden zijn in een wat zwakke fase van het bestaan van de staat Rusland. Je kunt de man geen inventiviteit ontzeggen.
28 | Carré 5 | 2015
Implosie van Sovjet-Unie en Warschaupakt: aanzet tot een hernieuwd Russisch imperialisme
Nadat de Sovjet-Unie, als historisch bewezen staatkundige mislukking, in het begin van de jaren negentig van het vorige millennium bij het grof vuil werd gezet, implodeerde het gigantische rijk en splitste zich op in vijftien zelfstandige onafhankelijke landen. De regering in het Kremlin verloor bij deze opsplitsing meer dan 30% van het grondgebied van de oude Sovjet-Unie. Voor een grote meerderheid van de Russen betekende het uiteenvallen van de Sovjet-Unie de grootste geopolitieke ramp van de afgelopen eeuw (bij herhaling door Poetin verwoord) en dat feit wordt nog steeds door een meerderheid van de bevolking ernstig betreurd. Na twee decennia economische kommer en kwel, en imagoschade, heeft Poetin besloten die in zijn ogen historische blunder recht te zetten. In 2008 volgde zijn eerste poging om verloren gegaan terrein te herwinnen. Die twijfelachtige eer kreeg Georgië, een van de voormalige Sovjetrepublieken. Het voornemen van Georgië om zich bij het Westen aan te sluiten, veroorzaakte heel wat beroering in het Kremlin en later zou blijken dat Poetin Georgië als een pilot project heeft benaderd, vermoedelijk om vast te kunnen stellen hoe standvastig het Westen was om een jonge op westerse leest geschoeide democratie in huis te halen en te houden. Tevens wilde Poetin weten hoe onbevreesd het Westen wilde en kon reageren op Russisch wapengekletter. Hij werd daarin niet teleurgesteld.
Gunstig gesternte
Zijn greep naar een deel van Georgisch grondgebied werd uitgevoerd onder een voor hem gunstig gesternte. Het Westen raakte net op dat tijdstip in een economische-, financiële- en in het verlengde daarvan politieke depressie. Militair gezien hadden westerse politici zich bijna twee decennia lang driftig bezig gehouden met het opsouperen van het vredesdividend en waren de defensiebudgetten stevig naar beneden geschroefd. De missies in Irak en Afghanistan hadden diepe sporen getrokken in het kunnen behalen en behouden van de gewenste militaire effectiviteit.
d in Oost-Europa ASRAD-R; Duits-Zweeds luchtverdedigingsysteem
De CV-90 van Zweedse makelij
Het Noorse luchtverdedigingsysteem NASAM (Norwegian Advanced Surface to Air Missile)
Het luchtverdedigingsysteem Stinger
Westerse samenlevingen en politici waren huiverig om zich opnieuw in te laten met langdurige, kostenverslindende (in termen van geld, materieel en mensen) missies in ver-weg-gebieden. Het geld dat werd onttrokken aan defensiebudgetten werd door bijna alle westerse staten liever besteed aan buitenlandse (ontwikkelingssamenwerking) en binnenlandse (herwinbare energie, op de been houden van de verzorgingsstaat) hobby’s… Bij de Oost-Europese lidstaten lijkt de toestand nog dramatischer te zijn dan in het westen van het ‘Oude Continent’. Óf er is van een geloofwaardige krachtige strijd-
macht geen sprake (Baltische staten) óf er is door sterk verouderd materieel en lage voorraadniveaus sprake van een ongeloofwaardige strijdmacht (Roemenië, Bulgarije, Hongarije, Slowakije en in iets mindere mate Hongarije en Polen). Triest genoeg is net als in het westen van Europa, ook in die lidstaten door nationale militaire experts indringend en herhaaldelijk gewaarschuwd wat de gevolgen zouden zijn van het laten versloffen van hun militaire vermogens: verlies van soevereiniteit en zelfstandigheid; gedwongen terugkruipen in het hok van het Sovjetgeoriënteerde nieuwe Rusland. Die waarschuwingen hebben - tot de inval in het oosten van Oekraïne-
politici nauwelijks ertoe verleid om bij de verdeling van de financiële taart defensie een hogere prioriteit te geven.
Een rondje langs de Oost-Europese velden Herkenbaar keerpunt?
Een ding is de laatste twee jaar duidelijk geworden. Angst voor de ‘Russische beer’ en wantrouwen in de politieke wil en intenties van het Westen hebben de roep om hogere defensiebudgetten in OostEuropese naties gestimuleerd. Laten we de huidige status van het militaire vermogen van landen in de periferie van Rusland en Wit-Rusland onder de loep nemen.
29
F/A-18C Hornet
F/A-18D (United States Marine Corps)
De Baltische staten
De ontwikkelingen in de Baltische staten zijn in andere artikelen2 uitvoerig uit de doeken gedaan. Kort gezegd, inspanningen voor een gezamenlijke strijdmacht liggen weliswaar op tafel, maar hebben nog niet geleid tot daadwerkelijke herkenbare activiteiten. Interoperabiliteit lijkt nog steeds een woord zonder betekenis in nationale encyclopedieën te zijn. Zoals het er nu uitziet blijven de Baltische staten de komende jaren afhankelijk van de kracht en de wil van buurlanden en in mindere mate van de intenties en bereidwilligheid van de NAVO.
Finland
• Historisch perspectief Finland heeft blijkbaar van alle in het oosten van Europa gelegen landen het meest opgestoken van confrontaties met Rusland, zoals de korte Fins-Russische oorlog van 1939-1940. Bij de start van dat gewapende conflict dachten de Russen onder valse voorwendsels Finland binnen te kunnen vallen en moesten die tactische blunder bekopen met het verlies van ongeveer 1200 militairen per dag. Vermoedelijk besloot Finland toen om met een gezond wantrouwen de activiteiten van de Russen te volgen en op militair gebied goed voor zichzelf te zorgen. Rusland heeft blijkbaar ook de juiste lessen uit die korte schermutseling in de ondoordringbare wouden op Fins territoir getrokken. Immers, er wordt met geen woord gerept over historische twistappels als Karelië en het verloop van de Fins-Russische grens. • Defensiebudget Finland, met een bevolking van iets meer
30 | Carré 5 | 2015
dan 5,2 miljoen inwoners (Finland heeft zelfs 30% minder inwoners dan de drie Baltische staten bij elkaar), kan in tijd van oplopende spanningen een beroep doen op 300.000 man en bezit een mobilisabele component van nog eens 600.000 man als een extra vangnet. Het land besteedt ongeveer 1,3% van het BBP aan defensie. Dat betekent een bescheiden bedrag van € 417 miljoen voor een strijdmacht met een maximaal volume van 900.000 man. Met een begrotingstekort van 2,5% en een overheidsschuld van slechts 6,21% van het BBP zou Finland gemakkelijk de defensie-uitgaven kunnen verhogen. Wanneer die met 0,41% zouden worden verhoogd, en daardoor in totaal op 1,7% van het BBP zouden komen, krijgt de defensie er € 545 miljoen bij. Die uitgaven kunnen terugverdiend worden doordat vrijwel alle tekorten aan uitrusting door Finse bedrijven in licentie kunnen worden aangeschaft. De grootste tekorten zijn momenteel het verouderde persoonlijk wapen en een nijpend tekort aan antitank middelen. • Grondcomponent Finland heeft begin 2015 totaal 100 tanks van het type Leopard-2 A6 van Nederland gekocht, naast honderden CV-90 die al eerder in de bewapening zijn opgenomen. Resteert nog, wat de grondplatformen betreft, de vervanging van de laatste verouderde BMP-2 voertuigen. Wanneer dat gebeurt is onduidelijk. De vuursteun moet voorshands worden verzorgd door verouderde systemen, maar er zijn al offertes gevraagd om de Russische Giatsint S en Gvodzika Self Propelled Houwitser te vervangen door of de Zweedse Archer of de Duitse PzHB 2000. De luchtverdediging wordt - wat de korte afstand betreft - uitgevoerd met honderden Amerikaanse Stingers, aangevuld met 16 stuks Duits-Zweedse ASRAD-R luchtverdedigingssystemen. Verder zal met 24 Noorse NASAM-2 en Israëlische Orbiter (drone-)systemen de luchtverdediging dichtgespijkerd moeten worden. Zie de afbeeldingen op blz. 29. • Lucht- en maritieme component (inbegrepen kustverdediging) Voor de derde dimensie beschikt Finland over 55 F/A-18C luchtplatformen (die in Finland in licentie zijn gebouwd), alsmede 7 F/A18D gevechtsvliegtuigen voor training. Deze zijn weliswaar relatief oud, doch voor de komende vijf tot zeven jaar nog goed bruikbaar totdat Finland een vervanger heeft uitgezocht voor dit toestel.
RBS-15 anti-schip geleid raketsysteem
Wat de maritieme component betreft, heeft Finland de kustverdediging zo op het oog goed voor elkaar met SPIKE-ER geleide wapens (afstandsbereik tot 8 kilometer) en de gemotoriseerde RBS-15 MK III anti-schip geleide wapens (afstandsbereik tot 250 kilometer). Finland mist in zijn maritieme component onderzeebootbestrijdingshelikopters. Ze bezitten weliswaar de NH90 helikopters, maar niet in een versie voor onderzeebootbestrijding. • Vaststelling Finland heeft een - voor een klein land respectabel verdedigingspotentieel. Vandaar dat de Russen, die uiteraard op de hoogte zijn van de capaciteit van de Finnen, in geen enkel expansiescenario Finland hebben opgenomen.
Polen
• Defensiebudget Polen heeft het defensiebudget de laatste tien jaar op 2% van het BBP kunnen houden. Met een staatsschuld van bijna 50% van het BNP en een begrotingstekort van 2,9% lijkt Polen weinig manoeuvreerruimte te hebben om dat budget te verhogen. Omdat de economie van Polen in 2015 naar verwachting met 3,2% groeit, zou het defensiebudget kunnen groeien met € 350 miljoen. Mocht Polen ook besluiten om de - Europees gezien - lage vennootschapsbelasting met 2% te verhogen tot 21%, dan is Polen zelfs in staat om de defensiebeurs te spekken met een extra € 900 miljoen. • Grondcomponent Het ontbreken van een doeltreffend luchtverdedigingssysteem voor de lange af-
SPIKE-ER anti-schip raketsysteem
stand is nog steeds de achilleshiel van de Poolse militaire grondcomponent. Polen heeft weliswaar dit voorjaar aangekondigd deze omissie op te heffen door de Amerikaanse Patriot MIM-104 aan te schaffen, maar het is onduidelijk wanneer deze wapens operationeel zullen zijn. Voorshands zal een Amerikaanse Patriot-eenheid die luchtverdedigingstaak voor zijn rekening te nemen totdat de Polen hun zes batterijen (met elk zes lanceersystemen) operationeel hebben. Dan pas is Polen zelf in staat om de langeafstandsraketten van het type S-300 en Iskander-projectielen van eenheden die opgesteld staan in de Kaliningrad Oblast, te neutraliseren. Voor het verhogen en verbreden van de vuursteun heeft Polen de volgende plannen voor aankoop of productie: een nog onbekend aantal Amerikaanse MLRS-systemen (meervoudige raketlanceerinrichting); 1000 stuks van de in Polen vervaardigde KTO Rosomak; WLR-100 Liwiec-artillerie-opsporingssystemen; AHS Krab gemechaniseerde artillerievuurmond voor de gemotoriseerde brigades aan de grens met Kaliningrad. De gevechtskracht van de grondcomponent zal worden verhoogd door 2700 in Israel geproduceerde SPIKE-antitanksystemen in de bewapening op te nemen, de sterk verouderde BMP-1 te vervangen door vermoedelijk de in Zweden geproduceerde CV90-platformen en door de introductie van 30 moderne aanvalshelikopters van het type A-129 Mangusta, die in Polen worden geassembleerd. Zie afbeeldingen op blz. 32.
• Luchtcomponent De in Polen gebruikte SU-22 (ground attack) en de MIG-29 zijn verouderd en worden zo snel mogelijk vervangen door de Amerikaanse F-16C/D waarvan Polen al 48 stuks in gebruik heeft3. Een andere optie is de aanschaf van de F-35 of de Eurofighter, doch de prijs van de laatste zal vermoedelijk te hoog zijn voor de luchtmachtbegroting. Hetzelfde geldt voor de verouderde Hercules transportvliegtuigen. Die zouden eigenlijk vervangen moeten worden, maar voorlopig zijn daarvoor nog geen fondsen gereserveerd. • Maritieme component (inbegrepen de kustverdediging) De opdracht voor de Poolse marine is drieledig: verdedigen van de Poolse kust en voorkomen van Russische amfibische operaties; vernietigen van Russische onderzeeboten die mogelijk Poolse havens blokkeren; uitschakelen van de Duits-Russische Nordstream gaspijplijn. Polen is van plan drie onderzeeboten aan te schaffen, met Tomahawk kruisraketten, en verder de Noorse Strike Missile voor haar kustverdedigingbatterijen. Een plan om helikopters aan te schaffen voor de onderzeebootbestrijding is in de maak. Plannen zijn voorts in de maak om de in Amerika gebouwde Oliver Hazard Perry Class fregatten te vervangen door twee moderne luchtverdedigingfregatten van de Nederlandse ’Zeven Provinciën’ klasse. Deze schepen hebben het vermogen om doelen (schepen, vliegtuigen en kruisraket-
31
SPIKE antitank wapen
AHS Krab (houwitser) De KTO-Rosomak (in Afghanistan)
32 | Carré 5 | 2015
ten) op meer dan 240 kilometer afstand te bestrijden. Eventueel uitgerust met Tomahawk kruisraketten kunnen ze doelen bestrijden tot op 1700 kilometer afstand. • Ontplooiingsproblematiek De huidige stationering van delen van de grondcomponent is voorshands nog een belemmering om problemen in grensgebieden snel en doeltreffend op te lossen. Tijdens de Koude Oorlog was 43% van de grondcomponent gestationeerd in het grensgebied met het voormalige Oost-Duitsland; in de periode na de implosie van het Warschaupakt is 25% van die grondcomponent verplaatst naar Midden- en Zuid-Polen. Polen zou eigenlijk in het oosten twee extra brigades moeten stationeren, die dan een Russische aanval vanuit Belarus zouden moeten kunnen opvangen. Polen heeft slechts een verkenningsregiment om het grensgebied met Belarus met een lengte van meer dan 250 kilometer te bewaken. Twee soldaten per kilometer! Polen gaat er optimistisch van uit dat er voldoende tijd zal zijn om eenheden die zijn gelegerd in West-Polen, naar het oosten over te brengen. De kans is echter groot dat bij een offensief Russische Spetsnaz eenheden vroegtijdig bruggen en spoorlijnen zullen vernielen om die eenheden te dwingen over de weg te verplaatsen. En dat is een kwetsbare, kostbare en tijdsintensieve operatie. • Vaststelling Aan plannen en reeds gedane aankopen is geen gebrek. De vraag is alleen wanneer die nieuwe wapensystemen operationeel zijn om de gevechtskracht van de drie militaire componenten zodanig te kunnen opwaarderen, dat de kleine tsaar zich wel twee keer bedenkt om militaire stappen richting Polen - respectievelijk met Polen bevriende naties - te zetten. Op dit moment wordt hij niet echt transpirerend wakker als hij aan Polen denkt. Toen Poetin het afgelopen jaar de stoere uitspraak deed dat hij binnen vier uur in Warschau zou staan (de Russische staatstelevisie heeft dat herhaaldelijk op het scherm gebracht), was dat geen grootspraak. De afstand tussen de grens met Belarus en Warschau is slechts 180 kilometer. Onder de huidige gevechtskrachtsverhoudingen kan Rusland met twee brigades - in het ergste geval eventueel gesteund door de 16de en de 11de Pantserinfanteriebrigade van Belarus - Warschau bereiken. De 1ste Warszawska Pantserbrigade is in feite de enige gevechtskracht van Polen om Warschau te verdedigen.
Van de grens tot Warschau is slechts 180 km
Bulgarije
• Economisch wurgmiddel Rusland beschouwt Bulgarije als een onbelangrijke tegenstander waarvoor geen specifiek militair draaiboek nodig is. De Russen gaan er van uit dat ze Bulgarije te zijner tijd dusdanig kunnen manipuleren, dat deze NAVO-lidstaat bij een dreigende confrontatie de zijde van Rusland zal kiezen. Activiteiten om Bulgarije in die richting te doen bewegen, zijn al in gang gezet. Het Kremlin beschikt over een plan om d.m.v het op stapel staande South Stream pijpleidingproject Bulgarije met economische maatregelen te kunnen beïnvloeden. En na Bulgarije zouden Griekenland, Servië, Hongarije en Oostenrijk politiek gemanipuleerd kunnen worden door ze afhankelijk te maken van het te leveren gas. Met dat instrument in de hand wordt vervolgens druk op de regering van bovengenoemde landen uitgeoefend om zo verdeeldheid te genereren binnen de EU of de NAVO. Helaas voor Poetin had de Europese Commissie de bedoelingen doorzien en derailleerde het plan. Poetin moest dus iets anders verzinnen. Russische stromannen kochten aanzienlijk organisaties op: kranten, tv stations, banken en zelfs munitiefabrieken. Hoewel het Kremlin op een covert manier wilde opereren, ontdekte een bekende onderzoeksjournalist wat Poetin van plan was en luidde de noodklok. Vervolgens probeerde Poetin een liefdesoffensief met gebruikmaking van in Russische handen zijnde media. Die media
kregen de opdracht om voortdurend te benadrukken dat Bulgarije zijn zelfstandigheid aan de Ottomanen te danken had. Overigens wel met Russische steun. Het laatste bekend geworden scenario is een combinatie van omkoping, beïnvloeding, zwart geld, een verbinding met de maffia en corruptie. Dit is niet verrassend; het zijn goedlopende ‘handelsproducten’ uit de Kremlin-fabriek. Bulgarije staat er echter niet alleen voor. De Verenigde Staten, die tijdig voorzag dat een waardevolle schakel uit het NAVOverbond zou kunnen ’overlopen’, bood ruimhartig steun aan om de Bulgaarse strijdkrachten te verbeteren. Er werd een Amerikaans-Bulgaarse defensieovereenkomst getekend, die automatisch elke tien jaar wordt verlengd. In dat contract staat dat de Amerikanen elk jaar 2.500 man mogen trainen op de basis Nova Selo. Bovendien mogen de Amerikanen gebruik maken van het Aitos Logistics Center om hun materieel op te slaan. Amerika krijgt bovendien de beschikking over twee luchtmachtbases in Bulgarije: Bezmer en Graf Ignativo. Er bestaan plannen om twee squadrons F-16 op Bezmer te stationeren. Ook zou Bulgarije de beschikking kunnen krijgen over afgedankte Amerikaanse F-16 C/D vliegtuigen om zijn vloot van sterk verouderde Su-25 en MiG-29 vliegtuigen te vervangen. • Maritieme component Het verbeteren van de Bulgaarse marine is een onbetaalbaar avontuur. De Bulgaarse marine is klein en staat tegen een
33
Rubezh anti-schip geleide wapensysteem (van Russische makelij)
geweldige overmacht van de Russische Zwarte Zeevloot. Alleen als Amerikaanse en Bulgaarse F-16’s worden uitgerust met de AGM-84L Harpoon anti-schip geleide wapens, is de kans aanwezig dat de hele Russische vloot binnen een uur tot zinken is gebracht. Ook kan Bulgarije worden gesteund door de Turkse marine die met zijn 13 onderzeeboten, 16 fregatten en 14 korvetten die sterkste NAVO-vloot in de Zwarte Zee heeft.
Roemenië
• Moldavië, trigger voor een conflict met Rusland De kans dat Roemenië betrokken zou kunnen raken bij een intensivering van het gewapend conflict tussen Oekraïne en Rusland is niet denkbeeldig. Wanneer Rusland zou besluiten om het bij herhaling door mij aangehaalde ’rampenscenario’4 uit de kast te halen en Moldavië te betrekken bij de strijd om Oekraïne, is de kans groot dat Roemenië niet werkeloos kan blijven toekijken. Wanneer Poetin zou besluiten om zijn ’Gagaoeziëkaart’ uit te spelen (en die kans is levensgroot als hij besluit om een groot offensief tegen Kiev te starten) en vanuit die provincie onrust in West-Oekraïne te veroorzaken, zal de regering van Moldavië geen andere keuze hebben dan zich tegen deze ontwikkelingen te verzetten. En daarbij is de kans groot dat de Moldaviërs, die een verwaarloosbare defensie hebben, een beroep zullen doen op buurman Roemenië om dan de binnenlandse onrust in Moldavië de kop in te drukken. Gagaoezië zal ongetwijfeld de hulp van Rusland inroepen om hen te beschermen. Rusland zal daarvoor zijn eenheden
34 | Carré 5 | 2015
De Piranha van Zwitserse makelij
in Transnistrië gebruiken. De Moldavische strijdkrachten zijn te zwak om zich tegen een eventuele aanval van Russische troepen in Transnistrië te verdedigen. Rusland weet dit en Roemenië ook. Daarom is de 15de Roemeense Pantserinfanteriebrigade in Iaşi gestationeerd, ongeveer 15 kilometer verwijderd van de grens met Moldavië en op twee uur rijden van Chisinău. Mocht Roemenië betrokken raken bij de onrust in Moldavië, dan zou de Roemeense brigade als eerste de Moldaviërs te hulp schieten, gevolgd door de 282ste Pantserinfanteriebrigade uit Focsani. Beide brigades zijn Roemeense keurtroepen en behoren bij de 2de Pantserinfanteriedivisie Getica die is gestationeerd in Buzău. Deze twee eenheden, gesteund Roemeense artillerie en genie-eenheden, zullen samen met de Moldavische 3de Infanteriebrigade vermoedelijk voldoende zijn om een aanval vanuit Transnistrië te stoppen.
Land
Defensiebudget
Grondcomponent
Finland
1,4%
Modernisering gestart, kost Verouderd. Niet krachtig. tijd voordat sprake is van Geen zicht op moder- Kustverdedig-ing: plus opwaardering gevechtsnisering. waarde. Vuursteun is achilleshiel.
Polen
2%
Ontplooiings-problematiek. Verouderd. Modernisering grondplatModernisering in formen in gang. gang. Luchtverdediging is achilleshiel.
Verouderd. Modernisering in gang. Vermogen, omissies en hiaten.
Bulgarije
1,6%
Gevechtskracht verwaarloosbaar.
Gevechtskracht verwaarloosbaar.
Gevechtskracht verwaarloosbaar.
Roemenië
1,3%
Sterk verouderd. Vuursteun achilleshiel. Snel inzetbare RRF.
Sterk verouderd. Onvoldoende gevechtskracht
Sterk verouderd. Onvoldoende gevechtskracht
• Vertrekpunt Roemeense strijdkrachten zijn over de gehele linie sterk verouderd en moeten eigenlijk van de grond af opgebouwd worden. • Grondcomponent De Roemeense tankeenheden zijn nog uitgerust met de verouderde TR-85M1 tank, met een weinig betrouwbaar kanonsysteem van 100 mm. De Roemeense pantserinfanterie-eenheden hebben nog de verouderde MLI-84M , gebaseerd op het onderstel van de Sovjet BMP-1. Roemenië heeft intussen 31 Zwitserse Piranha III-C gekocht (zie afbeelding op blz. 34), maar moet er nog minstens 600 meer aanschaffen om alle verouderde Sovjet BTR-60/70/80 te vervangen. De Roemeense artillerie heeft nog steeds zwaar verouderde getrokken artillerievuurmonden en zou snel gemechaniseerde houwitsers moeten invoeren om een adequate ondersteuning van haar gemechaniseerde eenheden te kunnen bieden. • Luchtcomponent Roemenië beschikt over 12 voormalig Portugese F-16 en 36 MIG-21 gevechtsvliegtuigen, een bescheiden transportvloot en een aantal sterk verouderde gevechtshelikopters. • Maritieme component (inbegrepen de kustverdediging) Net zoals bij de landmacht beschikt Roemenië niet over een adequate marine. De Roemeense vloot beschikt slechts over 13 oppervlakteschepen en geen onderzeeboten. De twee Ype-22 fregatten beschikken niet over een geleid wapensysteem voor luchtverdediging of een close in wapen-
Luchtcomponent
Maritieme component inbegrepen kustverdedi-ging
systeem voor de luchtnabijbeveiliging. Voor de luchtverdediging van haar vloot beschikt Roemenië alleen over de Amerikaanse Hawk XX-21 met een bereik van maximaal 50 kilometer. Dat is voor aanvallende Russische jachtbommenwerpers volstrekt ongevaarlijk. Voor de onderzeebootbestrijding heeft Roemenië slechts de beschikkling over drie Franse IAR-330 onderzeebootbestrijdingshelikopters die in licentie in Roemenië zijn gebouwd. Voor haar kustverdediging beschikt Roemenië over het Sovjet 4K51 Rubezh anti-schip geleide wapensysteem. (zie afbeelding op blz. 34) • Vaststelling Om kort te gaan: om de Roemeense strijdkrachten op een acceptabel niveau te brengen, is een veel geld nodig. De beschikbare tijd om al die nieuwe wapensystemen aan te schaffen is echter beperkt. De enige oplossing voor Roemenië (als ook voor Bulgarije) is deze wapensystemen te lenen of te leasen uit overcomplete voorraden van Westerse NAVO-bondgenoten.
Pompen of verzuipen
In bovenstaand overzicht is de militaire toestand van de hierboven beschreven landen schematisch weergegeven.
ring en opwaardering van gevechtskracht kunnen leiden; ’kunnen’ en ‘op termijn’. Gezien de assertieve manier waarop het Kremlin op dit moment het corrigeren van ‘historische fouten’ wil nastreven, is die tijd niet gegeven.
Slotopmerking
De uitholling van defensiebudgetten en de tijdsintensieve modernisering van strijdkrachten in West- en Oost-Europa heeft zulke zorgwekkende vormen aangenomen, dat in 2015 duidelijk is geworden dat de kans op herstel van de militaire kracht van diverse NAVO-lidstaten op korte termijn geen realiteit is. Dat betekent inherent ook een afgekloven geloofwaardigheid en een verruiming van de marges voor hongerige landveroveraars. Donkere wolken pakken zich samen voor alle Europese lidstaten.
Eindnoten 1. Plato, 347 voor Christus [red; de betekenis van deze Latijnse spreuk luidt: wie vrede wil, bereidt zich voor op oorlog]. 2. Zie Carré nr. 3 van 2015: ‘Zijn de Baltische staten het volgende slachtoffer van Russische expansie? Zie Carré nr. 4 van 2015: De schreeuw om geloofwaardig
Uit de tabel blijkt dat de toestand bij Oost-Europese NAVO-lidstaten nog dramatischer is dan bij diverse lidstaten in het westen van het ‘Oude Continent’. Het stikt van de goede voornemens en plannen, maar signalen ontbreken die er op wijzen dat defensiebudgetten op korte termijn stevig opgehoogd zullen worden. Een beperkt aantal landen is gestart met activiteiten die op termijn tot modernise-
militair vermogen klinkt meestal als het te laat is. 3. Red: de SU-22 blijft in een klein aantal tot 2026 in gebruik. De 48 F-16’s van de Polen zijn een aanvulling op de SU en de MIG. Verder zijn de Poolse F-16’s de modernste en meest capabele vliegtuigen in Europa. 4. In het artikel Horrorscenario [red: niet gepubliceerd in Carré] wordt beschreven hoe en onder welke condities Rusland een compleet offensief zal starten om de oorlog in Oekraïne te beslissen.
35
