Incarnation(s) Van vrijdag 20 november 2015 tot 20 januari 2016 Een tentoonstelling onder de artistieke leiding van Estelle Lecaille, op initiatief van mòsso (www.mosso-brussels.com) en in coproductie met het Huis van Culturen en Sociale Samenhang. Vernissage donderdag 19 november 2015 vanaf 18uur in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang met performances How to read between black & white van Patricia Barakat Bare-Faced van Lazara Rosell Albear / Audrey Lauro / Aurélie Lierman Finissage op woensdag 20 januari 2016 om 18uur met een projectieavond van de filmen van Louis Henderson, Bakary Diallo, Seydou Cissé, Olivier Dekegel, Eric Pauwels, Kristine Gillard en Marco Rebuttini. Incarnation(s) is een collectieve tentoonstelling van plastische artiesten die een bijzondere blik werpen op de onzichtbare wereld: Sammy Baloji & Lazara Rosell Albear, Jean-Philippe Convert, Denicolai & Provoost, Dimitri Fagbohoun, Roberta Gigante, Laurent Le Deunff, Namsa Leuba en Eléonore Saintagnan. Met Incarnation(s) schets de tentoonstelling de verschillende mediums, door de artiesten gebruikt (talismannen, maskers, rituele dansen, trance, zuchtje, ….) als tussenpersonen met de bovennatuurlijke wereld in verbintenis met een duizendjarig instinct, spijtig genoeg verminkt in onze actuele westerse maatschappijen maar nog zeer levendig in andere continenten. De tentoonstelling probeert het werk van de artiesten, gecatalogiseerd als niet westers, uit een gettovorming te halen en zal ook beeldhouwwerken, installaties, video’s en teksten voorstellen. Het opzet was artiesten van verschillende generaties te verzamelen die behoorlijk in staat zijn een kritische perceptie van hun tijdperk in hun werken te belichamen. Vanuit een grote diversiteit van esthetische benaderingen en een globale reis gaande van Korea naar Benin via de Democratische Republiek Kongo, Europa, Egypte en Cuba biedt de tentoonstelling de bezoekers de gelegenheid na te denken over zijn relatie met de bovennatuurlijke wereld binnen een moeilijke economische en politieke context. De werken nodigen de bezoekers uit tot een kritische mening. Waarom betekent het idee van een wereld met bezielde voorwerpen nog steeds een provocatie voor de moderne westerse maatschappij? Hoe onze relatie met de actuele wereld, aanknopend aan onze intieme overtuigingen, herzien? Met de steun van de Burgemeester van Sint-Jans-Molenbeek, bevoegd voor cultuur, Françoise Schepmans, en het schepencollege, VGC, Fédération Wallonie-Bruxelles, COCOF, Pro Helvetia.
Openingsuren: van maandag tot zaterdag van 9u tot 17u30 Met uitzondering van zondag en feestdagen. Nocturne op diensdag tot 21u. Inkom gratis Begeleide bezoeken voor groepen, scholen of verenigingen op afspraak op 02/415.86.03 Gratis begeleide bezoeken alle donderdagen van 14u tot 18u (Belgik Mojaik http://belgik-mojaik.be/)
KUNSTENAARS Dimitri Fagbohoun Mama Dao is het verhaal van een scheiding, weerzien en overdracht. Terwijl ik het aan het worden was voor de eerste keer, heb ik mijn vader verloren. Zijn zo plots vertrek heeft veel vragen doen rijzen: over het leven – over zijn leven, over datgene wat overleeft, over de dood – over zijn dooden het leven na de dood, het hiernamaals waarvan men enkel een vermoeden heeft dat het bestaat. Mama Dao is het resultaat van deze immateriële, onbeschrijfelijke ervaring, die tegelijkertijd een fonetische samentrekking is van Dahomey, oude naam van Benin en een allegorische benaming voor de moeder van de wereld. Het is tegelijkertijd de geschiedenis van de reis van deze moeder aarde die ons eet, verteert en regenereert en de geest die in de lichamen leeft, doorheen de tijd en de generaties. Mama Dao installatie (fetisj met nagels, maskers en kaarten in keramiek, neon), 2015
Sammy Baloji & Lazara Rosell Albear Bare-faced is een transdisciplinair project van Sammy Baloji en Lazara Rosell Albear, ontstaan in 2011 uit een artiesten residentie op initiatief van Corban / Walter Verdin. Deze ontmoeting tussen twee artiesten , de een afkomstig uit de Democratische Republiek Kongo en de andere uit Cuba, heeft hen gebracht tot het zoeken naar bruggen, verwantschap en het rondreizen tussen hun respectievelijke landen waarbij in het bijzonder de animistische palo mayombe godsdienst, een Afro - Cubaanse godsdienst die haar wortels vindt in de volkeren van de Westkust van Afrika, de teruggave van relieken, de speurtocht naar de identiteit van de Afro – Amerikanen in het land van hun voorouders met een boksmatch georganiseerd in Kinshasa tussen Mohamed Ali en George Foreman in 1974, de mythologische figuur van de Mami Wata enz… Ruimdenkend over een veelheid van culturele referenties, de performance en de video dicteren op die manier een overschrijding van de gebruikelijke culturele toewijzing, een product van de lange geschiedenis van racistische constructies. Het transdisciplinaire en transcultureel werk legt verbindingen tussen de geschiedenis en het tegenwoordige waarbij de noodzaak tot een transmissie van een gedeelde nagedachtenis onderlijnd wordt. Bare Faced vidéo HD, 20 mn, 2015
Eléonore Saintagnan Eléonore Saintagnan filmt de personen die zij ontmoet, acteurs of geen. Haar werk documenteert het blijven voortbestaan en de evolutie van legendes en irrationele overtuigingen tegenover de vooruitgang van nieuwe technologieën. Tijdens de zomer van 2015 heeft zij de stad Seoel gefilmd, zich daarbij de vraag stellende welke relatie de inwoners van de hoofdstad van Zuid Korea hebben met de natuur. Voor deze video heeft zij de zuidelijke helling van de berg Bukhan, nationaal park gelegen ten noorden van de stad, gefilmd. Het park herbergt enkele Boeddhistische tempels en ligt tegenover de berg Bukhan waar zich een militair trainingskamp bevindt. In een maatschappij waarin, ondanks de opzienbarende technologische en economische vooruitgang, de werkomstandigheden en de sociale druk vervreemdend blijven, is dit natuurlijk park een bevoorrechte bezinningsplaats voor de Koreanen die wensen uit te blazen. Men komt er vooral wandelaars en Boeddhistische monniken. Het ook de plaats waar er sjamanistische rituelen, die nog sterk aanwezig zijn in de Koreaanse cultuur, beoefend worden en dit zelfs als er een openheid is voor andere godsdiensten. Eléonore Saintagnan heeft er een groep kristenen ontmoet afkomstig van het eiland Jeju, de bakermat van de sjamanistische legendes. Zij waren naar Seoel gekomen om op Jezus een beroep te doen vanaf de berg. Gelijklopend met de tentoonstelling “verpersoonlijkingen” openen de residenten van het Museum van moderne en hedendaagse kunst van Seoel in Changdong, waar dezelfde video gelijktijdig geprojecteerd wordt. L'esprit de la roche vidéo HD, 20 mn, 2015
Roberta Gigante In dit zoeken is het voorwerp van transmissie het lichaam. Ik hou een enquête over de geest als vibrerend instrument van het bestaan. De ziel als het vitaal principe in zichzelf besloten of te boven gaan, menselijk, dier, plant. In het Hebreeuws: nèphèsh en in het Grieks: psukhê, deze termen worden gebruikt in de Bijbel en betekenen dat de “ziel” een persoon, een dier of het leven is waarvan een persoon of een dier geniet. Nèphèsh komt van een woordkern dat “ademen” betekent. In letterlijke zin kan nèphèsh vertaald worden door “een levende”. Ik stel hier een onderzoek voor naar ademhaling en het gebruik ervan. De ademhaling wordt het instrument van een compositie in real-time dat zich vertaald in een choreografie. De klanken veroorzaakt door mijn eigen ademhaling worden vertaald door beelden die de intensiteit van de uitgezonden geluiden coderen. Deze cellen zijn de grafische gegevens van de choreografische compositie. Eenvoudige elementen die leven geven aan een levend tafereel, en ademend tafereel. Aria Installatie, 2015
Laurent Le Deunff Beoefent hij het direct houwen van het hout op zijn totems, of een wild verwringen van een meubel, Laurent Le Deunff concentreert zich op “handgemaakt” beeldhouwwerk, hun vormen en materialen. In zijn werk merkt men de invloed van voorouderlijke kwesties – beestachtigheid – archaïsme, het rituele…en dit terwijl er teruggekeerd wordt naar ons tijdperk en sommige van zijn vreemde trekjes. De artiest stelt een aantal “katbomen” ten toon op zulk een manier dat zij een wetenschappelijke collectie oproepen of nog een uitstalling van koopwaar. Zijn inspiratie halend uit vreemde stadsvoorwerpen bestemd om het jagersinstinct van appartement katachtige wakker te schudden en sterk gelijkend op sculpturen ontwerpt Laurent Le Deunff constructies van abstracte vormen op kleine schaal. De constructies zijn beroofd van elke functie, ontworpen door het bewerken van stukken hout en andere materialen: zij beschrijven trajecten en circulaties in de ruimte en zijn de vertaling, niet zonder humor van de speurtocht naar een terugkeer naar de natuur. Arbre à chat marronnier, champignon langue de boeuf, mousse, 220 cm, 2015
Namsa Leuba Sinds 4 jaar onderzoekt ze de Afrikaanse identiteit gezien door westerse ogen. “Dit project ontstond uit een antropologisch onderzoek in 2011 tijdens een reis in Guinee-Conakry. Ik interesseerde me voor de Afrikaanse kosmogonie met als bedoeling de dialoog aan te gaan met mijn “roots.” Op haar tochten door Guinee-Conakry en Zuid Afrika nam Namsa Leuba deel aan verschillende religieuze ceremoniën. Als ze er voeling mee had gebruikte ze die als werkbasis en bepaalden deze ook de keuze van haar modellen. “Maar Afrikanen hebben niet dezelfde relatie met tijd als Europeanen. Vaak moet je een hele dag geduld oefenen om een foto te mogen nemen met het risico je daarna te moeten aanpassen aan het licht. Sommigen zagen mijn initiatief als heiligschennis zodat ik soms ook hevige reacties diende te trotseren”. Namsa Leuba is dan wel gefascineerd door fetisjen en hun mystieke kracht, maar wil ze juist ontwijden door ze onsterfelijk te maken in een westerse compositie. Het zijn twee identiteiten in permanente strijd. Ik probeer ze te verzoenen in een vorm van culturele samenhang die ondertussen de dubbelzinnigheid van het etnocentrisme ondervraagt. Ya Kala Ben foto’s op doek, 320 x 240 cm, 2011
Denicolai & Provoost Op 12 februari 1989, het jaar van de val van de muur, spoelde een potvis aan op het strand van Sint André te Koksijde aan de Belgische Kust. Hij kreeg overvloedige politieke, media, toeristische, commerciële en zelfs religieuze aandacht. 100.000den kwamen deze reus, die door de zee op het zand werd achtergelaten, bewonderen. Hij werd Valentijn Sint André gedoopt en werd, na vele dagen wachten, religieus begraven in het bijzijn van de plaatselijke politiek, de media en vele helpers. Vandaag nog, weerstaat zijn lichaam van 17meter lang, met een gewicht van 10ton, de ontbinding dankzij de kleigrond die, 26jaar later, de tentoonstelling van zijn skelet in het nationaal vismuseum van Koksijde belemmert. Valentin de Saint André 2015
Jean-Philippe Convert TOUT SAUF UN ESCLAVE Ni chrétiens ni musulmans ni bouddhistes ni hindouistes ni confucianistes. Les animistes n'appartiennent à aucune des grandes religions. Dis comme cela, l'animisme n'est qu'un grand fourre-tout: on y met tout ce qui n'entre pas ailleurs. On dit alors qu'il s'agit d'une croyance « primitive »: la croyance que des entités naturelles et surnaturelles non humaines, comme par exemple un chien ou un arbre ou une voiture, possèdent une « âme » et des intentions semblables aux miennes. Mais ce n'est pas très éclairant. Le fait d'attribuer des qualités humaines à des êtres non humain est un trait commun à toutes les religions, qu'elles soient ou non animistes. En fait, il faut savoir ce que l'on entend par croyance. On peut croire en la vérité de quelque chose comme ce saint qui se levait chaque jour bien avant l'aube et qui priait Dieu pour que Dieu fasse, aujourd'hui encore, lever le soleil. Puis dès l'aurore apparue, il priait Dieu pour le remercier d'avoir accédé à sa prière. Mais une nuit, pris d'un sommeil de plomb, le saint oublia sa nocturne prière. Quand il se réveilla, le soleil était déjà très haut au-dessus de l'horizon. Alors, après un instant de désarroi, le saint se mit en prière pour remercier Dieu qui, malgré la coupable négligence de son serviteur, avait quand même fait lever le soleil. Ce saint est animé d'une croyance « positive » en son Dieu. Il appartient aux religions du livre qui ont développé une réflexivité qui fait qu'il existe des « articles de foi ». Dieu ne saurait être négligent et si le saint veut rester membre de la communauté des « croyants », il a besoin de réaffirmer constamment sa foi. En fait, ce saint est un grand rêveur de l'Ordre éternel. Et l'expérience du monde n'est qu'un voile lui dissimulant la vérité de son rêve. Il peut y avoir une autre forme du « croire »: adopter une attitude d'acceptation face à un fait ou une idée. On peut avoir l'habitude de se lever chaque matin avant le lever du soleil et ne pas se sentir coupable le jour où on oublie de le faire. On peut croire que le fait de ne pas s'être levé comme d'habitude avant le lever du soleil n'est pas une faute mais une expérience vécue. Un indice. On peut croire que le soleil aujourd'hui, contrairement à hier, s'est levé avant moi et que par là il veut me dire quelque chose. Cet indice me permet d'inférer la présence d'un esprit, l'esprit du soleil, avec lequel je peux entrer en communication. (...)
