Ontwerp Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (RSA) Openbaar onderzoek Opmerkingen, suggesties en bezwaren van ALO vzw voor Sint-Anna Linkeroever
Gemeentelijke Commissie van Advies inzake Ruimtelijke Ordening Desguinlei 33 2018 Antwerpen
AANGETEKEND
Antwerpen 8 juni 2006
Betreft:
Ontwerp Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (RSA) Openbaar onderzoek
Geachte leden van de commissie, Hierbij laten wij met betrekking tot het ontwerp Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (RSA) onze opmerkingen, suggesties en bezwaren toekomen voor Sint-Anna Linkeroever. ALO vzw komt op voor de belangen van de bewoners van Sint-Anna Linkeroever. Dit doen wij al meer dan 15 jaar. Onze vereniging is een apolitieke vereniging die de problemen op een positieve manier tracht aan te pakken. De raad van bestuur van vzw ALO nam kennis van het ontwerp RSA en heeft bovendien haar leden ook geraadpleegd op een publieke vergadering van 29 mei 2006 in het SAC (Sint-Anneke Centrum) Hanegraefstraat 5 op Linkeroever. A. Algemene opmerkingen Linkeroever is gelegen tegenover de tweede grootste petrochemische cluster van de wereld. Dit veroorzaakt een milieuhinder die de tolerantiegraad bereikt en regelmatig overschrijdt. Samengevat stellen we vast dat Linkeroever een zwaar belast gebied is. Reeds in het verleden door de petrochemie en de problematiek van het Europark en in de toekomst door de Oosterweelverbinding. 1. De Oosterweelverbinding zal niet alleen op korte, maar ook op lange termijn een grote impact hebben op de leefwereld van Linkeroever. Het moet voor de overheid duidelijk zijn dat eens de weloverwogen beslissing werd genomen om een belangrijke internationale autosnelweg te realiseren in de onmiddellijke nabijheid van een residentieel gebied dit ook ernstige consequenties heeft.
2/7
2. Linkeroever is na de realisatie van de Oosterweelverbinding en het Prestibelproject conceptueel vol gebouwd. Uitbreiding van de bebouwde oppervlakte op Linkeroever zou nefast zijn want dit verstoort de groene gordel rond de stad. Volgens ons kan er bijgevolg hoogstens nog gedacht worden aan een 'inbreiding', binnen een bestaande woonzone of een vernieuwbouw. Er moet ook ernstig overwogen worden om meer ‘verkrotte woningen’ op rechteroever te renoveren, eerder dan de nog unieke groene zones op Linkeroever te laten verdwijnen. Op Linkeroever zijn met andere woorden geen woonuitbreidingsgebieden meer. Het verbaast ons dat in het Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (RSA) hiermee nauwelijks rekening gehouden wordt. Bovendien mag de hoogbouw niet uitgebreid worden. Op Linkeroever hebben we reeds meer dan voldoende hoogbouw, die daarbij niet altijd optimaal ingeplant werd. Hoogbouw geeft ook steeds aanleiding tot een moeilijker samenleven, denken we hierbij maar aan de problematiek binnen het Europark. Tal van situaties elders en de literatuur daarover tonen aan dat hoogbouw moeilijk te beveiligen is tegen diefstal, vervuiling en vandalisme. 3. Blancefloerlaan en nieuwe uitvalswegen (inclusief Waaslandtunnel) Deze laan wordt in de toekomst de enige toegangsweg van en naar Sint-Anna Linkeroever. Wij stellen voor te onderzoeken of deze belangrijke verkeersweg niet gedeeltelijk ondergronds kan aangelegd worden. Een veilige en vlotte verbinding kan zo gerealiseerd worden van en naar de parallelwegen die toegang geven tot de op- en afritten naar de Oosterweelverbinding, Gent, Antwerpen en de Kust. Mogelijk is een aanleg in een verzonken en compacte bedding een alternatieve oplossing. In beide gevallen zal de oversteekbaarheid voor voetgangers en fietsers aanzienlijk verbeteren. De geplande parallelwegen moeten veilig worden ingericht met voldoende capaciteit (2 rijstroken per rijrichting), berekend op de piekmomenten. De verkeersafwikkeling op de Blancefloerlaan moet in beide richtingen vlot verlopen en mag niet verslechteren ten opzichte van de huidige situatie! Dit is geen post waarop kan worden bespaard. Het RSA moet perfect aansluiten op de nieuwe lokale verkeerssituatie op Linkeroever na de realisatie van het Masterplan. 4. Boulevards voor langzaam verkeer Een aantal wegen op Linkeroever o.a. de Beatrijslaan, Thonetlaan, Gloriantlaan, Esmoreitlaan en de August Vermeylenlaan moeten boulevards voor langzaam verkeer worden. Een aangepaste verkeersluwe inrichting zou deze wegen herkenbaarder en veiliger maken. 5. Tramuitbreiding op Linkeroever Pas na de verwezenlijking van de Oosterweelverbinding kan nagedacht worden aan een eventueel zinvol traject voor een tramuitbreiding. De voorkeur van ALO gaat echter nog steeds uit naar een verbetering van het busaanbod. Een bijkomende milieuvriendelijke shuttlebus dringt zich op. 6. Standplaatsen voor mobilhomes Het college van burgemeester en schepenen heeft op 10 november 2004 beslist om het parkeren van mobilhomes op de parkeerplaatsen van de Scheldekaaien te verbieden. Een terrein zou speciaal ingericht worden nabij de camping De Molen op Linkeroever. Momenteel is dit terrein helemaal niet ingericht en wordt er blijkbaar van stadswege gedoogd dat gebruik gemaakt wordt van de parkeerplaats op het einde van de Gloriantlaan.
3/7
Deze kwestie kan niet op zijn beloop gelaten worden. Het stadsbestuur zou dringend werk moeten maken van een ernstige oplossing voor het parkeren van mobilhomes in Antwerpen. Dat dit niet allemaal op Linkeroever moet gebeuren lijkt ons evident. ALO kan akkoord gaan om een beperkt aantal standplaatsen in te richten nabij de camping De Molen, maar verzet zich om alle mobilhomes naar Linkeroever te verwijzen. Het draagvlak van het Sint-Annastrand en de woonomgeving is hiervoor te klein. Buiten Linkeroever moeten ook standplaatsen voor mobilhomes ingericht worden op rechteroever. Dit zou o.a. mogelijk zijn ten noorden of ten zuiden van de Scheldekaaien. Deze locaties zijn goed bereikbaar, ook vanaf de autosnelwegen. 7. Manege op Linkeroever De manege aan de Charles de Costerlaan zal ingevolge het GRUP (Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan) voor de Oosterweelverbinding moeten verplaatst worden. De laatste maanden werd wel eens als mogelijke nieuwe locatie de groene bufferzone van de Esmoreitlaan in beeld gebracht. Voor ALO is dit in geen geval een mogelijke optie omdat dit te dicht bij de woonzone gelegen is. Bovendien komt er opnieuw bijkomend verkeer via de reeds drukke August Vermeylenlaan. ALO kan zich wel goed vinden in de alternatieve locatie voorgesteld door de stad Antwerpen in de driehoek Blancefloerlaan, Dwarslaan en de verbindingsweg E 17 en expresseweg N 49. Deze mogelijke oplossing biedt veel voordelen en ligt buiten de eigenlijke woonzone. B. Specifieke opmerkingen, suggesties en bezwaren 1. Opmerkingen over 3.4.2 Doelstellingen voor De Lijnen Omgaan met het sluiten van de Ring blz. 127 Specifiek wat de Oosterweelverbinding betreft, vinden wij dat de Stad Antwerpen onvoldoende onze eisen ondersteunt vooral i.v.m. de realisatie van de flankerende maatregelen en het voorstellen van alternatieve oplossingen. Wij hebben alleszins het gevoel dat te gemakkelijk ingegaan wordt op de voorstellen en plannen van de nv BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel). Het RSA neemt de volledige planning van de BAM over en daarom menen we de bezwaren en opmerkingen die vzw ALO, in het kader van het openbaar onderzoek m.b.t. de Oosterweelverbinding (RUP) heeft overgemaakt aan de Vlaamse Commissie voor Ruimtelijke Ordening (VLACORO), ook hier in het kort te moeten hernemen. •
Het Sint-Annabos moet een stadsbos blijven en alles moet gedaan worden om tijdens de werken de werfzone zo beperkt mogelijk te houden.
Wij eisen dat het Sint-Annabos zijn bestemming van natuurgebied en speelbos behoudt en zodat het bovendien zijn functie van groene bufferzone tegenover de industrie op rechter- en linkeroever kan blijven vervullen. Evenementen kunnen in het Sint-Annabos niet toegestaan worden. De werfzone moet verkleind worden. De groene buffer tussen werf en woongebied moet groter worden en de aanleg van een hoge aarden wal moet de geluidsoverlast beperken. Deze voorziening moet reeds vóór de aanvang van de werken aangebracht worden. Wij wensen een volledige en tijdige heraanleg van dit stadsbos conform de afspraken die binnen de werkgroep BAM gaan gemaakt worden. De recent gekapte oppervlakte naast de woningen en het revalidatiecentrum ‘Hof ter Schelde’ moet onmiddellijk heraangeplant worden.
4/7
•
Compensatie van groengebieden
Wij wensen dat het natuurgebied Rot uiteraard zijn status behoudt. Als compensatie vragen wij om het speelbos van de Middenvijver (zie gewestplan) op te waarderen tot natuurgebied en het woonuitbreidingsgebied (zie gewestplan) om te vormen tot speelbos en dit enkel voor passieve recreatie. Tevens eisen wij om de groene strook ten Noorden van de Esmoreitlaan (als deel van het Scheldepark) als groengebied te bestemmen. Dit smalle groengebied vormt de enige beperkte buffer (ook visueel) tegenover de uitgebreide petrochemische industrie recht tegenover op rechteroever. •
Flankerende maatregelen
Wij vragen de garantie dat de in het plan-Mer voorziene milderende maatregelen inderdaad integraal en tijdig en voor zover als nodig al vóór de aanleg van de wegeninfrastructuur, zullen uitgevoerd worden. •
Geluidsoverlast - viaduct op rechteroever
Ter hoogte van Linkeroever moeten effectieve geluidsschermen op de viaduct geplaatst worden vanaf het aansluitingscomplex Oosterweel tot voorbij de Royerssluis. Ter hoogte van het Noordkasteel moet de groene beschermstrook behouden blijven. • Luchtkwaliteit Voldoende milderende maatregelen moeten genomen worden met betrekking tot de emissies. Wij denken aan een oordeelkundige inplanting van de verluchtingskanalen en het zuiveren van de afgezogen lucht. Wij wensen dat op Linkeroever de nodige permanente meetpunten voorzien worden. De realisatie van de Liefkenshoekspoortunnel is een absolute prioriteit (zie Vlaams regeerakkoord). De aanvang van de werken moet in verband met de problematiek van het Deurganckdok dringend versneld worden en de uitvoeringstermijn moet zo kort mogelijk zijn. •
De rechtstreekse verbinding van de Liefkenshoektunnel met de E 17 moet prioritair, en vóór de Oosterweelverbinding gerealiseerd worden. Deze verbinding zal zeer gunstig zijn voor het milieu, de mobiliteit en de economie. Bovendien kan zij snel en goedkoop aangelegd worden. Deze verbinding zal onmisbaar zijn vanaf 2006 als het Deurganckdok, volledig in gebruik wordt genomen. We zijn al te laat maar er moeten dringend besprekingen met OostVlaanderen gestart worden. Het gaat niet op alle lasten en hinder in Antwerpen te leggen. •
2. Opmerkingen over 3.1.3 Selecties voor het water Nieuwe natte natuur blz. 103 In het kader van het Sigmaplan moeten dijken verhoogd worden en worden overstromingsgebieden voorzien. Het RSA neemt hier het voorstel over van BAM om op Linkeroever twee nieuwe “natuurlijke overstromingsgebieden” voor te stellen: het Burchtse Weel en de Geul Blokkersdijk, inclusief de gedeeltelijke verlegging van de dijk landinwaarts aan het St.-Annabos. De Sigmadijk zou daarbij ook meer landinwaarts worden ingericht.
5/7
Wij begrijpen het grote belang van de aanpassingen aan het Sigmaplan maar betreuren dat op deze wijze opnieuw een beperking wordt ingevoerd van de reële oppervlakte van het St.-Annabos. De dijken zijn nog niet zo lang geleden verhoogd in deze zone. Bestaat hiervoor geen andere oplossing? 3. Opmerkingen over D.3 Selecties Toplocatie 10: Linkeroever/Banaan-Festivalweide blz.206 Volgens het RSA is er ruimte voor een topvoorziening: een grootschalige nietpermanente festivalweide behoort tot de mogelijkheden. Wij willen hier adviseren om vóór de beslissing degelijk te onderzoeken of de geluidsoverlast, rekening houdende dat de overheersende windrichting ZW, geen te grote invloed zal hebben op het woongebied Prestibel en de volledige woonzone Linkeroever. Ervaringen met andere evenementen leerden ons dat hier terdege moet aan gedacht worden. 4. Opmerkingen over 3.1.3 Selecties voor het water Nieuwe hoogbouwgebieden blz. 105 B.3 Selecties Gebieden die bebouwd kunnen worden onder specifieke vorwaarden blz. 171 Charles de Costerlaan Op Linkeroever hebben we reeds meer dan voldoende hoogbouw, die daarbij niet altijd optimaal ingeplant werd. Daarom vinden wij dat dit zeker niet moet uitgebreid worden. Hoogbouw geeft bovendien ook steeds aanleiding tot een moeilijker samenleven, denken we hierbij maar aan de problematiek binnen het Europark. Tal van situaties elders en de literatuur daarover tonen aan dat hoogbouw moeilijk te beveiligen is tegen diefstal, vervuiling en vandalisme. Verder verwijzen we naar de algemene opmerking dat na de aanleg van de Oosterweelverbinding en het Prestibelproject Linkeroever vol gebouwd is (zie punt A.2). Een eventuele inbreiding onder de vorm van een kwalitatieve laagbouw kan overwogen worden. August Vermeylenlaan De tekst over de “randafwerking” van deze laan tussen het revalidatiecentrum en het St.-Annabos is vrij onduidelijk. Indien dit echter zou betekenen dat er opnieuw een stuk verdwijnt van het St.-Annabos kan ALO daar beslist niet mee akkoord gaan. Bovendien is daar thans een mooie toegang naar het St.-Annabos, die nog meer uitgewerkt wordt in de nieuwe plannnen van de nv BAM. 5. Opmerkingen over C.3 Selecties Nieuwe bedrijventerreinen- in het stedelijk gebied: Het Zand blz. 188 ALO is geen voorstander om dit recreatiegebied om te vormen na het gebruik als werfzone voor het Oosterweelproject tot bedrijventerrein. Wij wensen deze zone als een recreatiegebied te behouden. Door de omvorming tot bedrijventerrein geeft dit bovendien opnieuw aanleiding tot een verhoogde recreatiedruk op de groengebieden. Dit betekent opnieuw het verdwijnen van een groengebied daar Oosterweelverbinding reeds beslag legt op een grote oppervlakte groen.
waar
de
6/7
6. Opmerkingen over B.3 Selecties Gebieden die bebouwd kunnen worden op lange termijn blz. 172 D.3 Selecties – Nieuwe grote clusters Cluster 3: Middenvijver/Linkeroever-centraal blz 204 Voor ALO moet de volledige Middenvijver inclusief het woonuitbreidingsgebied, groengebied blijven en dit zeker als compensatie voor de gevolgen van de aanleg van de Oosterweelverbinding op Linkeroever. De Prestibelsite wordt bovendien reeds bebouwd. De functie van het St.-Annabos gaat voor vele jaren verdwijnen en dan is het ondenkbaar om ook de Middenvijver zij het zelfs maar gedeeltelijk te bebouwen. 7. Opmerkingen over D.3 Selecties Cultuurrecreatieve clusters- Linkeroever Esmoreit
blz. 204
De enkele zin met betrekking tot de camping: “de huidige camping De Molen kan geherstructureerd worden.“ kan beter in een aparte rubriek geplaatst worden samen met een tekst over de standplaatsen voor de mobilhomes (zie punt A. 6). De groene bufferzone tussen de Schelde en de Esmoreitlaan moet gelet op de nieuwe inzichten ook deel uitmaken van het Scheldepark waar deze zone effectief bij aansluit. De zone van de Esmoreitlaan moet dan ook toegevoegd worden aan het Programma Scheldepark onder de rubriek 4. 2.1 8. Opmerkingen over 2.3 Operationaliseren van het actief beleid Hefboomprojecten blz. 269 Wij verzoeken bij de hefboomprojecten van het RSA en in overeenstemming met voorgaand punt B.6 en punt A.3 van deze brief in het hefboomproject 8: de Middenvijver te vervangen door: herinrichting van de Blancefoerlaan. Dit in functie van de Oosterweelverbinding en het wegvallen van de Charles de Costerlaan. Bovendien verzoeken we om het hefboomproject 15 te herformuleren als volgt: realisatie centrumfunctie Frederik Van Eedenplein. Hoogachtend, Jo Renier voorzitter vzw ALO
Guido Koeklenberg voorzitter werkgroep milieu & mobiliteit
7/7
Afschrift van deze brief werd ook toegezonden aan: - College van burgemeester en schepenen Stadhuis Grote Markt 1 2000 Antwerpen - Stephan Bogaert districtsvoorzitter Lange Gasthuisstraat 21 2000 Antwerpen - Jan Verhaert stedenbouwkundig adviseur stadhuis Grote Markt 1 2000 Antwerpen - Katlijn Van der Veken projectleider RSA stadsontwikkeling Desguinlei 33 2018 Antwerpen E-mail:
[email protected]
Website: http://users.skynet.be/alo