16
Open source
Optimaal gebruik maken van internet
LEESWIJZER Ben je zelfstandig ondernemer en overweeg je zakelijk actiever te worden op internet? Dan is deze informatie voor jou. Verdeeld over 18 thema’s krijg je informatie en opdrachten die je helpen om van start te gaan met allerlei vormen van online ondernemen. Lees de concrete en praktische informatie, de praktijkervaringen van collega-ondernemers, doe de opdrachten en kies wat bij je past. De 18 thema’s zijn los van elkaar te lezen, maar vormen uiteindelijk één compleet webboek. De losse thema’s en het webboek zijn in .pdf-formaat. Je kunt het op je computer lezen en de opdrachten in .pdf maken.De ingevulde opdrachten kun je uitprinten (de informatie wordt bij de gratis versie van .pdf lees programma niet opgeslagen!). Maar als je het prettiger vindt, kun je het webboek of de geselecteerde thema’s ook meteen uitprinten en de opdrachten met pen en papier uitwerken.
Dit zijn de thema’s: 1 Online ondernemen 2 Een slimmere nieuwsbrief maken 3 Een betere website 4 Online gevonden worden 5 Online adverteren 6 Het gebruik maken van jouw locatie 7 Een webwinkel starten 8 Online betalingen 9 Online nieuwe klanten vinden 10 Zakelijk twitteren 11 Facebook 12 LinkedIn 13 Online veiligheid 14 Het gebruik van een smartphone 15 Werken op afstand 16 Open source 17 De cloud 18 Online privacy Mocht je naar aanleiding van deze informatie vragen hebben of graag wat extra ondersteuning willen dan kun je contact opnemen met:
Syntens Innovatieadvies 088 - 444 0 222 Iedere werkdag bereikbaar van 8.00 tot 20.00 Ook via e-mail en chat bereikbaar http://www.syntens.nl/Contact.aspx of
MKB Servicedesk 088 - 652 0 020 (gratis voor leden, er wordt gevraagd naar MKB-Nederland lidnummer) 0900 - 645 66 52 (E 0,45 c/pm Ondernemersvragen van niet-leden MKB-Nederland) Ook bereikbaar via het contactformulier http://www.mkbservicedesk.nl/vraag-mkb-servicedesk/9/marketing-desk.htm
open source www.slimdigitaalondernemen.nl
daarom maakte teun op aanraden van de programmeur zelf een geheel nieuwe website, met het open source programma
wordpress
teun, eigenaar van een
vishandel in scheveningen had al een website
toen hij zijn winkel een nieuw uiterlijk gaf wilde hij ook zijn website vernieuwen.
maar het bedrijfje dat zijn website gemaakt had bestond niet meer. 110110011001100?011000111010101000100 teun haalde er een programmeur bij, 100 maar de oude website maakte gebruik 00 van software die alleen door de maker 0 ervan kon worden aangepast.01?1011100 11?0011011011100011??0011000000111000 110110011001100?0011100011??001100001
zo bespaarde hij
teun koos voor een professioneel standaard-ontwerp dat hij personaliseerde waardoor hij geen designer nodig had.
€ 2000 op webdesign.
Software wordt geschreven door programmeurs. De blauwdruk van de software wordt aangeduid als broncode (source code). Omdat deze broncode intellectueel eigendom is (te vergelijken met auteursrecht) van de programmeur of van het bedrijf waar de programmeur in dienst is, wordt deze code niet zomaar vrijgegeven. Softwareproducenten schermen de broncode af en verkopen het softwarepakket vaak aan de hand van een licentiemodel. Bij Open Source Software (OSS) wordt een ander licentiemodel gehanteerd. In dit licentiemodel mag de licentienemer de broncode inzien, gebruiken, verbeteren, aanvullen en distribueren. In de praktijk betekent dit dat je aan de hand van de broncode kunt zien “hoe” de software werkt. Je mag de broncode gebruiken zoveel je wilt. Je mag verbeteringen, aanvullingen en veranderingen aanbrengen om de software beter op jouw behoeftes aan te laten sluiten. Je mag dit alles doen zonder de oorspronkelijke maker te raadplegen of te compenseren. Het tegenovergestelde van Open Source Software is Closed Source Software (CSS) waarbij het intellectuele eigendom beschermd wordt met licenties.
16.1 Open Source wordt veel gebruikt Open Source wordt al heel veel gebruikt. Twee toepassingen waar we dagelijks mee te maken hebben zijn: • het internet; van alle servers waar websites op draaien maakt twee derde gebruik van OSS, ook veel programma’s om e-mail en formulieren via een website te versturen en de internettaal php zijn Open Source-producten. • besturingssystemen in apparaten (embedded systems); in veel mobiele telefoons, tv’s en bijvoorbeeld auto-elektronica zit OSS.
16 - 1
16.2 Waar kan ik binnen mijn bedrijf Open Source Software inzetten? OSS wordt veelal ingezet in webgebaseerde omgevingen. Denk bijvoorbeeld aan de website van het bedrijf, de webwinkel, mobiele apps, een lokaal intranet of een extranet om informatie en kennis uit te wisselen met derden. Verder biedt OSS: • serversoftware voor het opzetten en beheren van bedrijfsnetwerken • databases voor het beheren van gegevens • software geschikt voor een afdeling of discipline (verkoopafdeling, personeelszaken, ERP, CRM, etc.) • geïntegreerde werkpleksoftware voor tekstverwerking, presentaties, spreadsheets, etc. • losstaande softwarepakketten die geschreven zijn voor een nichemarkt of specialistische toepassing
16.3 Gratis?! Een veel gemaakte denkfout is dat OSS gratis is, maar dit is niet het geval. Je betaalt dan wel niet voor de licentiekosten, maar dit is natuurlijk slechts een deel van de totale ICT-investering. Steeds meer bedrijven richten zich op de ontwikkeling en distributie van OSS. Je betaalt deze bedrijven vaak een kleine vergoeding voor het aanleveren van de software (distributiekosten). Verder betaal je hoofdzakelijk voor de dienstverlening eromheen. Denk hierbij aan advisering, implementatie, maatwerk, overzetten van gegevens, training en onderhoud (maatwerk). Kosten tussen dienstverleners van CSS en OSS liggen op dit punt niet zo ver uit elkaar.
16.4 Veiligheid Er zijn proeven gedaan, rapporten geschreven door al dan niet onafhankelijke partijen en websites staan vol met opgesomde feiten die de ene keer in het voordeel van CSS en de andere keer in het voordeel van OSS uitpakken. Je kunt dus niet eenduidig stellen dat Open Source of Closed Source Software veiliger is.
TIP! Lees deze vaak gehoorde misverstanden • OSS is onveilig want iedereen heeft toegang tot de broncode! De praktijk laat zien dat juist CSS vaak de dupe is van aanvallen en beveiligingskraken. Waarschijnlijk is het veel spannender om op zoek te gaan naar fouten in afgeschermd programmeerwerk dan naar fouten in programmeerwerk dat voor iedereen toegankelijk is. • CSS van grote softwareproducenten wordt juist aangevallen omdat er zoveel pc’s uitgerust zijn met deze software! Dit zou kunnen kloppen voor de computers in een normale kantooromgeving, maar in andere disciplines (twee derde van alle webservers) is juist OSS de meest gebruikte variant. • OSS kent veel meer zwakke plekken op het gebied van beveiliging! Is het niet interessanter om te weten: - hoeveel schade je kunt aanrichten - hoe moeilijk het is om toegang te krijgen tot deze zwakke plekken en deze uit te buiten De kracht van Open Source Software is de toegankelijkheid van de broncode en de mogelijkheden om deze zelf aan te laten passen. Staar je dus niet blind op het voordeel rondom de licentiekosten. Licentiekosten vormen slechts een beperkt deel van de totale ICT-kosten.
16 - 2
16.5 DOEN! Open Source Software binnen jouw bedrijf Uiteindelijk is het de bedoeling dat ook Open Source Software precies dat doet wat je van elk softwarepakket verwacht, namelijk het ondersteunen van de bedrijfsprocessen. Onderstaande vragen helpen je een beeld te vormen van het belang van OSS voor jouw bedrijf. Welke vragen moet ik mezelf stellen? Pluspunten
JA
NEE
Heeft het bedrijf er baat bij als de licentiekosten van de aanwezige softwarepakketten kunnen worden gereduceerd en zorgt dit voor een significante lastenverlichting? Levert het voordelen op als bij de softwarepakketten ook de broncode geleverd wordt? De broncode stelt je in staat koppelingen tussen programma’s te laten bouwen, maatwerkfunctiona liteiten toe te laten voegen, etc. Is jouw bedrijf sterk afhankelijk van één softwareleverancier en zie je dit als een bedreiging? OSS is toekomstvast. Op het moment dat de softwareleverancier het pakket niet langer ondersteunt of de producent failliet gaat, stap je met het pakket en de broncode over naar een andere partij. Ben je bereid en in staat om OSS zelf te laten doorontwikkelen op momenten dat je behoefte hebt aan nieuwe en/of verbeterde functionaliteiten? Overwegend JA:
Open Source biedt je keuzevrijheid met betrekking tot je softwareselectie(s).
Overwegend NEE:
Waarschijnlijk ben je tevreden over de huidige softwareselectie(s) en zullen de voordelen van OSS niet opwegen tegen de nadelen.
Minpunten
JA
NEE
Heb je hulp bij het zoeken naar passende OSS-oplossingen? Het vinden van de juiste OSSoplossing is in veel gevallen nog een hele klus. Marketing van OSS komt maar matig op gang en sommige goedbedoelde OSS-projecten worden zonder waarschuwing beëindigd. Is het personeel in staat om zonder veel moeite over te stappen naar (nieuwe) OSS en ben je bereid hierin te investeren? Nieuwe software vergt vaak training van het personeel. Heb je een softwareleverancier die garant kan staan voor de geleverde OSS? Het is bij OSS soms niet duidelijk wie verantwoordelijk gehouden kan worden indien er zich problemen voordoen. Eén of meerdere keren NEE:
De bovenstaande minpunten wegen zwaar, probeer deze eerst op te lossen voordat je OSS gaat inzetten voor kritische bedrijfsprocessen.
16.6 Closed Source wordt meer open Als reactie op de populariteit van Open Source, met name onder ontwikkelaars die het vervelend vonden om geen eigen applicaties op bestaande software te kunnen laten aansluiten, zijn er steeds meer organisaties die nog wel Closed Source Software gebruiken maar delen van deze software of informatie over de software publiek maken zodat je wel zelf zaken kunt ontwikkelen die aansluitend of informatie ontsluitend zijn. We noemen dit Application Programming Interface (API) en Software Development Kit (SDK). Dit klinkt heel ver weg maar dat is het niet. Zo is er een API waardoor je op je website een Facebook-chat kunt integreren. Je kunt dan dus met mensen op Facebook chatten zonder je eigen website te verlaten. Een voorbeeld van een SDK is die van Apple, het zijn de regels, aanwijzingen en technische informatie die nodig zijn om een applicatie te ontwikkelen die geschikt is voor bijvoorbeeld de iPhone.
16 - 3
16.7 Praktijkvoorbeeld Paul Braam DIGIFiT www.digifit.eu In 2008 start Paul Braam samen met zijn broer Hugo DIGIFiT. Ze willen technologie inzetten om mensen uit te dagen om gezonder te leven. Inmiddels hebben ze applicaties ontwikkeld voor websites en smartphones die je stimuleren om meer te bewegen en gezonder te eten. “We ontwikkelen applicaties voor consumenten, fitnesscentra en zorgprofessionals zoals voedingsdeskundigen en fysiotherapeuten. Consumenten kunnen via virtuagym.com zichzelf uitdagen om sportieve doelen te bereiken, maar kunnen ook een voedingsplan op maat maken. Met Vitalence kunnen zorgprofessionals op afstand een coaching- en monitorprogramma afspreken met hun cliënten. Met YourLifestyle bieden we fitnesscentra een compleet platform met registratiemodules, administratie, marketing, maar ook applicaties om persoonlijke coachingtrajecten samen te stellen voor hun klanten. Onze applicaties zijn voor de eindgebruiker beschikbaar op de Apple- en Android-smartphone, via de website en we zijn momenteel ook bezig met het ontwikkelen van applicaties voor interactieve tv. Als je op het zakelijke vlak applicaties gaat ontwikkelen voor de smartphone, dan zijn er momenteel twee grote spelers: Apple en Android. Het zijn twee compleet verschillende werelden waar je dan mee te maken krijgt. Apple is natuurlijk een superpopulair merk met een mooie marketingmachine erachter. Maar het is een echt gesloten bedrijf. Het succes betekent dat zij heel erg veel zaken afschermen en controleren. Als je een applicatie voor Apple-apparatuur maakt, ben je ook afhankelijk van hun kwaliteitsgoedkeuring, hun richtlijnen voor de gebruiksinteractie, hun distributiekanaal en de grillen van het bedrijf. Ze kunnen zomaar van vandaag op morgen besluiten om bepaalde technologie niet langer te ondersteunen, andere specificaties te gaan hanteren, etc. Android is een besturingssysteem dat inmiddels in handen is van Google, maar het is nog steeds een Open Source Systeem, dat betekent in dit geval dat Android de blauwdrukken van de software, de zogenaamde broncode sinds 2008 voor iedereen inzichtelijk maakt. Het voordeel is dat heel veel mensen kunnen meekijken en helpen om de software te verbeteren en dat het toegestaan is om deze software toe te passen op jouw apparatuur zonder dat je daar verantwoording voor hoeft af te leggen aan Google. Zo is Android het besturingssysteem van heel veel verschillende merken telefoons, maar bestuurt het ook veel e-readers, autoradio’s en mediaspelers. Op dit moment merken we dat aan de ene kant mensen die een app uit de Apple iTunes Store downloaden gemiddeld meer besteden, maar aan de andere kant zie je ook dat de markt voor apps in de Apple Store veel meer verzadigd is. Wij waren ooit een van de eerste fitness&lifestyle-apps gemaakt voor Android, wat heeft geresulteerd in meer dan 2,5 miljoen downloads.”
Colofon Dit is een uitgave van het programma Digivaardig & Digiveilig | Auteur Sandra Brandenburg | CapStock vormgeving | Het Redactiepakhuis De inhoud valt onder een Creative Commons licentie BY-NC-ND 3.0 Dit betekent dat de gebruiker het werk mag kopiëren, verspreiden en doorgeven, zonder hiervoor vooraf toestemming te vragen. Meer informatie over wat wel en niet is toegestaan vind je op deze website: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl/
16 - 4
