monumentendag
14
september
Kampen • IJsselmuiden • Wilsum • Zalk
2013
open
za.
• Kampementen met ridders uit binnen- en buitenland
KAMPEN
• Openluchttoneelstuk ‘De rechtspraak’
10.00 – 17.00 uur
• Ga mee op leeuwenjacht! • Sfeerproeven in de Geerstraat
Welkom op de
open
monumentendag in KAMPEN Open Monumentendag 2013 vindt plaats op zaterdag 14 september en heeft als thema Macht & Pracht; een thema dat naadloos aansluit bij alles wat Kampen te bieden heeft. Als Hanzestad kent Kampen een levendige geschiedenis. Dit is in vrijwel de hele binnenstad terug te zien aan de vele bijzondere monumenten.
Drinkhoorn van het Kamper Schippersgilde uit 1369.
Thema:
Macht & pracht Op 14 september kunt u de macht en pracht van Kampen ervaren. Bezoek bijvoorbeeld het Stedelijk Museum in het oude en nieuwe raadhuis en bekijk de imposante Schepenzaal; de plek waar vroeger de machthebbers in Kampen hun besluiten namen. Of beklim de Nieuwe Toren voor een prachtig uitzicht over de stad. Vergeet niet de Bovenkerk met haar orgels, schilderingen en rijke historie; toonbeeld van kerkelijke macht en pracht.
Programma
De rijkdom, schoonheid en grootsheid die macht kon voortbrengen is overal om ons heen in gebouwen terug te vinden, maar op Open Monumentendag komt het verleden echt tot leven. Een groot aantal middeleeuwse groepen uit binnen- en buitenland slaat op vrijdagavond al hun kamp op in de Hanzestad Kampen en laat u kennismaken met het leven van toen; van ambacht tot rechtspraak en van handel tot vermaak.
11.00-12.00 Toneelstuk ‘De rechtspraak’ Van Heutszplein: het misdrijf Koeplein: de rechtspraak Koornmarkt: de berechting
13.00-14.00 Parade door Kampen Looproute: vanaf de Van Heutszkazerne via Keizerskwartier, Oudestraat, rondom de Bovenkerk, Oudestraat, Vispoort, IJsselkade.
De middeleeuwen In de Hanzestad Kampen staan tijdens de Open Monumentendag de ‘Macht & Pracht’ van de middeleeuwen centraal. Op zaterdag 14 september keert de binnenstad van Bovenkerk tot Koggewerf terug naar de middeleeuwen. De stad Kampen opent haar deuren voor een groot aantal middeleeuwse groepen uit binnen- en buitenland. De groepen bezoeken Kampen op uitnodiging van de Ridders van de IJssel. Al vanaf vrijdag slaan ridders uit Kampen, Nijmegen, de Duitse partnerstad Soest en vele andere plaatsen hun kampementen op. Ontmoet ze op de diverse pleinen en andere locaties, maar wees op uw hoede…!
14.30-15.30 Toneelstuk ‘De rechtspraak’ Van Heutszplein: het misdrijf Koeplein: de rechtspraak Koornmarkt: de berechting
16.30 Veldslag Van Heutszplein
Parade en veldslag
Kampen is overduidelijk een stad met een verleden dat tot de verbeelding spreekt. Tijdens de Open Monumentendag wordt twee keer het toneelstuk ‘De rechtspraak’ opgevoerd; een verhaal op basis van historische feiten uit het stadsarchief. Wilt u het van dichtbij meemaken? Kom dan naar het Van Heutszplein, het Koeplein en de Koornmarkt.
Muziek en ambachten
Openluchttoneelstuk ‘De rechtspraak’
In de kampementen van de ridders kunt u kennismaken met de sfeer uit de middeleeuwen. Geniet van de muziek en bekijk de vele historische ambachten. Er worden diverse workshops gegeven, zoals middeleeuwse dans en het maken van bogen.
Net na de middag trekken de troepen in een indrukwekkende parade door de binnenstad. Aan het eind van de middag komen de ridders in actie tijdens een heuse veldslag op het Van Heutszplein.
Deelnemers
6
De volgende monumenten zijn voor zover bekend van 10.00 tot 17.00 uur opengesteld voor publiek, tenzij anders vermeld. De opengestelde monumenten herkent u aan de vlag van de Open Monumentendag of aan het affiche. Deelname aan alle activiteiten is op eigen risico. Bij de locaties is met symbolen aangegeven of de locaties toegankelijk zijn voor mindervaliden en of er toiletten aanwezig zijn.
Plattegrond centrum
33
34 12 15
32
7
26 6
30
38
10
13
36
28 5 4
27
22
37
21 16 35 14
31
23
3 29
24
25 2
19
1
20
37 11 17 18
8
9
Evangelisch Lutherse Kerk aan de Burgwal, Kampen.
8. N.H. Dorpskerk Dorpsweg 53, IJsselmuiden. Bezichtiging kerk, torenbeklimming en orgelspel op het bijna 300 jaar oude orgel. Presentatie historische vereniging Jan van Arkel. Tentoonstelling en fotopresentatie ‘Oude gebruiken rond overlijden en begraven’. Voor kinderen een speurtocht door de kerk.
KERKEN 1. Bovenkerk Koornmarkt 28, Kampen. Gebouwd vanaf de 12e eeuw. Orgel gebouwd door A.A. Hinsz in 1742-1743. Bezichtiging en orgelspel.
2. Gereformeerde Gemeente 2e Ebbingestraat 3, Kampen. Gebouwd in 1951 in een voor de wederopbouwperiode kenmerkende stijl. De kerk heeft een Koff-orgel uit Utrecht uit het jaar 1909. Bezichtiging, rondleidingen en orgelspel.
3. Burgwalkerk Burgwal 60, Kampen. Gebouwd in 1874 tijdens de afscheiding van de Gereformeerde Kerk. De hal is gebouwd in Art Deco stijl. Tevens is er een monumentaal orgel. De kerk is van 11.00 tot 16.00 uur geopend. Rondleiding en orgelspel. 4. Sint Annakapel Broederweg 10, Kampen. Van oorsprong behorend bij het Cellezustersconvent. Bezichtiging kerk. Diverse kamermuziekensembles van Quintus verzorgen hier optredens. 5. Broederkerk Broederstraat 16, Kampen. Onderdeel van voormalig kloostercomplex. De kerk is na een brand verbouwd van 1472 tot 1490. Bezichtiging en orgelspel. 6. Evangelisch Lutherse Kerk Burgwal 85, Kampen. Gebouwd rond 1840 naar een ontwerp van N. Plomp. Monumentaal Naber-orgel. Bezichtiging interieur en gebrandschilderde ramen. 7. R.K. Kerk IJsselmuiden Oosterholtseweg 2, IJsselmuiden. De kerk is in 1919 gebouwd naar een ontwerp van J. Stuyt. Bezichtiging kerkelijke gebruiksvoorwerpen.
9. R.K. Kapel Plasweg, IJsselmuiden. Kapel op de rooms-katholieke begraafplaats van Kampen in IJsselmuiden. Gebouwd in 1889 naar ontwerp van de Amsterdamse architect A.C. Boersma. 10. N. H. Kerk Wilsum Dorpsweg 13, Wilsum. Oudste kerk van Overijssel, gebouwd in 1040. Torenbeklimming, gewelven van bovenaf bekijken, bezichtiging tuin, rondleidingen en informatietafel. 11. N. H. kerk Zalk en Veecaten, Kerkplein 22, Zalk. Gebouwd in de 12e/13e eeuw. Interieuronderdelen van de voormalige havezate Buckhorst. Bezichtiging orgel en toren. Orgelspel door organisten en bezoekers. 12. Buitenkerk of Onze Lieve Vrouwe Kerk Buiten Nieuwstraat 101, Kampen. Middeleeuws driebeukig kerkgebouw met katholiek interieur. Gerestaureerd in 2011. De naam ‘Buitenkerk’ is in de 14e eeuw ontleend aan de plek van de kerk; het nieuwe stadsdeel de Buitenhoek, dat oorspronkelijk buiten de stadsmuur lag. Bezichtiging kerk en gewelven.
Rooms Katholieke Kerk Oosterholtseweg 2 IJsselmuiden.
MUSEA 13. Stedelijk Museum Kampen Oudestraat 133, Kampen. Het museum is gevestigd in het voormalige oude en nieuwe raadhuis. Het oude raadhuis is gebouwd tussen 1345 en 1350, het nieuwe raadhuis tussen 1830 en 1835. Gratis toegang museum. Bezichtiging schepenzaal. Vaste historische collectie over water, religie, rechtspraak en het huis van Oranje. Expositie schilderijen van Jim Harris. 14. Museum De Stadsboerderij Groenestraat 94, Kampen. Authentiek ingerichte stadsboerderij van rond 1900. De boerderij is ingericht, zoals deze 100 jaar geleden binnen de stadsmuren van Kampen functioneerde. 15. Miniaturenboerderij Klein Kampen Nesweg 4, Kampereiland. Zelfgemaakte miniaturen van oude gebouwen uit Kampen en omgeving en op landbouwgebied. Nieuw is de miniatuur van het oude raadhuis met terechtstelling op het tegenwoordige Koeplein. Ook zijn oude landbouwtractoren te zien. Doorlopend worden rondleidingen gegeven. Het Stedelijk Museum Kampen dat gevestigd is in het voormalige oude en nieuwe raadhuis.
13
28. Stadsgehoorzaal Kampen Burgwal 84, Kampen. Gebouwd naar een ontwerp van K. de Vidal de St. Germain en geopend in 1891. Bezichtiging schouwburgzaal en foyers.
MOLENS EN GEMALEN 16. Gemaal Broeken en Maten Flevoweg 74, Kampen. Stoomgemaal uit 1863 voor het bemalen van de polder Broeken en Maten. Verzameling pompen, oude werktuigen en historische kaarten en documenten. Rondleiding en demonstraties. , beperkt 17. Molen d’Olde Zwarver IJsseldijk 92, Kampen. Windkorenmolen uit 1842. Pelt en maalt spelttarwe van het Kampereiland. Bij voldoende wind zijn er maaldemonstraties. Diverse kramen met streekproducten. 18. Molen De Valk Brinkweg 11, Zalk. Korenmolen uit de 19e eeuw. De molen is geopend van 10.00 tot 16.15 uur. Er worden rondleidingen gegeven en bij voldoende wind wordt maïs gemalen. Ook worden pannenkoeken gebakken en kunnen kinderen zich laten schminken. Korenmolen De Valk in Zalk.
18
POORTEN 19. Koornmarktspoort IJsselkade 1, Kampen. Stadspoort uit de 14e eeuw met tentoonstelling van originele gevelbeelden van het oude raadhuis van Kampen. Expositie ‘Papierkunst’ van gerenommeerde kunstenaars; van sieraad tot beeld en van tweedimensionaal werk tot video met als uitgangspunt het materiaal papier. 20.Cellebroederspoort Cellebroedersweg 24, Kampen. Stadspoort uit de 15e eeuw. In 1617 in renaissancestijl verbouwd. 21. Broederpoort Broederweg 36, Kampen. Stadspoort uit de 15e eeuw. In 1615 in renaissancestijl verbouwd.
24
Meestersmid Sven de Lang.
ATELIERS, GALERIEËN EN EXPOSITIERUIMTEN 22. Gemeentelijke Expositieruimte IJsselkade 33, Kampen. Synagoge uit de 19e eeuw. Gebouwd in een neoclassicistische stijl. Permanente tentoonstelling over de Joodse geschiedenis van Kampen (op de galerij). 23. ’t Huys der Kunsten Voorstraat 20, Kampen. Eén van de oudste panden van Kampen. Presentatie kunstuitleen ‘Kunstgreep’.
29.Vrijmetselaarsloge ‘Le Profond Silence’ Boven Nieuwstraat 36, Kampen. Authentieke loge uit 1888 naar ontwerp van W. Koch. Bezichtiging gebouw, waaronder monumentale werkplaats, loge, voorhof en tempel. Rondleidingen. 30.Nieuwe Toren Oudestraat 146, Kampen. Beklimming van de toren om 10.00, 12.00 en 16.00 uur. Aanmelden voor beklimming kan vanaf vrijdag 13 september bij VVV-agentschap Plantage boekhandel Bos, Oudestraat 41-43. 31. Vereniging van Vrijzinnige Hervormden Vloeddijk 62, Kampen. Recent gerestaureerd woonhuis uit ongeveer 1900. Modern met behoud van originele elementen. Wordt gebruikt als kerkzaal en voor andere spirituele activiteiten. Rondleiding, muziek en kunst.
24.Smederij Sven de Lang Voorstraat 16, Kampen. Smederij met gevelsteen uit 1768. Het pand zelf is van eerdere datum. Ambachtelijk smeedwerk door meestersmid Sven de Lang.
32. Winkelpand Oudestraat 206, Kampen. Rijksmonument met originele 19e eeuwse winkelpui en winkelinterieur. Informatie over de bouw- en bewoningsgeschiedenis.
25. SNS Historisch Centrum Burgwal 43, Kampen. Voormalige Nutsspaarbank met origineel bankinterieur uit 1928, gebouwd in traditionalistische bouwstijl naar een ontwerp van G. Hoekzema.
33. Koggewerf Havenweg 7, Kampen. Expositie over de bouw van de Kamper Kogge, de Hanzetijd en de Ommelandvaart. De Kamper Kogge is deze dag in Kampen aanwezig. , beperkt
26. Kunstruimte ’t Posthuys Oudestraat 137, Kampen. Gevestigd boven het voormalige postkantoor aan de Oudestraat. Vroeger maakte het daar ook deel van uit. Zomerexpositie van kunstenaars Christien de Jong (beeldend tekenen, schilderen en papier) en Nel Lorist (objecten van gebruikt glas).
34.Gillot Interieur Oudestraat 197-199, Kampen. Bezichtiging deel van de middeleeuwse stadsmuur in het pand.
OVERIGE MONUMENTEN 27. Sigarenfabriek De Olifant Oudestraat 101-103/Voorstraat 104-106, Kampen. Bezichtiging monumentale sigarenfabriek. Handmatig en machinaal worden sigaren vervaardigd. Actieve prijsvraag over sigaren en de Hanzehistorie. Ook leuk voor kinderen.
OVERIGE ACTIVITEITEN 35. Kinderboerderij Cantecleer Buitensingel 3, Kampen. Kinderboerderij met speeltuin, hooizolder en eco-bos. Diverse activiteiten. 36.Zalker voetveer Veecaterdijk 12A, ‘s-Heerenbroek. Het voetveer zorgt voor de verbinding tussen Zalk en ’s-Heerenbroek en biedt u de mogelijkheid om beide zijden van de IJssel te bezoeken. Op vertoon van de Open Monumentendag brochure kunt u tijdens Open Monumentendag gratis gebruikmaken van het voetveer.
KAMPEREILAND DIE
P
GRAFHORST
15
IJSSELMUIDEN
9 8 7
16
17
‘S-HEERENBROEK
36 WILSUM
10
ZALK
18 11
Plattegrond buitengebied
37. Open ateliers STAKK 1e Ebbingestraat 11 en 12, Kampen. Open ateliers van Stichting Ateliervoorzieningen Kunstenaars Kampen (STAKK). 38. Avondwandeling Oude Raadhuisplein, Kampen. Lichtstad Kampen organiseert op 14 september om 21.00 uur een avondwandeling langs aangelichte gebouwen in de Kamper binnenstad. De wandeling van ongeveer 90 minuten, onder leiding van Theo van Mierlo, begint bij het Oude Raadhuisplein. Ter afsluiting vindt een klank- en lichtspel plaats bij de Nieuwe Toren. Vooraf aanmelden is niet nodig.
Legenda
38 1
Monumenten Gratis parkeren Betaald parkeren Informatiepunt VVV Voetveer Locaties groepen en activiteiten NS station Politie Jachthaven
Ga op leeuwenjacht tijdens Open Monumentendag
Stoere ridders en dappere jonkvrouwen kunnen tijdens Open Monumentendag op leeuwenjacht in de binnenstad van Kampen. Het startpunt is de IJsselkade ter hoogte van het oude postkantoor. Vanaf 11.00 tot 16.00 uur start ieder uur een nieuwe jachtpartij. De deelnamekosten zijn € 2,per deelnemer. De macht van de rijke handelsstad Kampen werd onder andere getoond door het bezit van enkele leeuwen. Deze leeuwen verbleven in een ronde toren aan de IJsselkade; de Leeuwentoren.
Ook vandaag zijn er nog opvallend veel (afbeeldingen van) leeuwen in het centrum van Kampen te vinden. Tijdens de leeuwenjacht maken de deelnemers kennis met dieren in de stad, vroeger en nu. Iedereen vanaf acht jaar kan deelnemen aan een leeuwenjacht in de binnenstad. Wie tijdens de leeuwenjacht de meeste leeuwen schiet met zijn fotocamera en tussen de 8 en 12 jaar oud is, wordt de leeuwenkoning van 2013.
Sfeerproeven in de Geerstraat
Eén van de twee Leeuwen uit 1784, die de stadsbrug sierden aan de zijde van IJsselmuiden.
In de sfeervolle Geerstraat kunt u zich begeven tussen de personages uit de middeleeuwen. Tijdens Open Monumentendag op 14 september proeft u letterlijk de sfeer uit die tijd. U kunt op verschillende locaties ruiken, proeven, zien, horen en ervaren hoe de winkeliers hier invulling aan hebben gegeven.
Hoofdsponsor
www.openmonumentendag.nl • www.vvvijsseldelta.nl www.kampen.nl • www.steck.nl • www.riddersvandeijssel.nl
COLOFON
De rijkdom, schoonheid en grootsheid die macht kon voortbrengen omringt ons nog steeds Tekst Gemeente Kampen Ontwerp Idem Dito, Kampen Cartografie Gemeente Kampen Foto’s Freddy Schinkel
