Op de Windhaspel 4 6191 LC Beek telefoon: 046-4280500 e-mail:
[email protected] website :www.bsstmartinus-beek.nl
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
1
JAARVERSLAG 2013-2014
Inhoudsopgave.
Pag.
Inleiding.
3
Hoofdstuk 1. BS St. Martinus in cijfers.
4
.1. .2. .3. .4. .5.
4 4 4 5 5
Aantal leerlingen op teldatum 1 oktober. Aantal leerlingen op teldata 1 oktober per wegingcategorie: Aantal leerlingen op teldata 1 oktober per leeftijdscategorie: De uitstroomgegevens van de school zien er als volgt uit: De instroomgegevens van de school zien er als volgt uit:
Hoofdstuk 2.
Organisatie algemeen.
6
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
Directie Managementteam Samenstelling personeel Afwezigheid en vervanging Scholing Schoolcontactpersoon Deelname Samenwerkingsverband Sittard e.o. Medezeggenschap Ambtsjubilea personeelsleden Contacten extern
6
2.11 2.12
Financiën Ziekteverzuim
9 9
Hoofdstuk 3. 3.1. 3.2. 3.3
4.1 4.2
Bewaking onderwijskwaliteit
Overall view klassenvisitaties Rapportage vanuit klassenvisitaties HGW Analyse Kijkwijzer SBL competentie “Interpersoonlijk bekwaam”
Hoofdstuk 4.
Jaarverslag
10 11 14
Opbrengsten
Acties, effecten en nieuwe speerpunten(Cito LOVS) Reflecties en acties n.a.v. Cito-eindtoets
Hoofdstuk 5.
6 6 7 7 7 8 9
Evaluatie beleidsvoornemens
15 34 46
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
2
Inleiding. Voor u ligt het jaarverslag schooljaar 2013-2014 basisschool St-Martinus. Dit jaarverslag is bestemd voor bestuur, inspectie, medezeggenschapsraad,leerkrachten en ouders. Basisschool St-Martinus maakt deel uit van Kindante, stichting voor onderwijs en opvoeding te Sittard. De school heeft een katholieke grondslag. Naast de visie zoals deze door de school geformuleerd is en in het voor de jaren 2011-2015 opgestelde schoolplan hebben we een aantal specifieke uitgangspunten verwoord. Deze uitgangspunten spelen een rol bij de beleidsvoornemens, de keuzes van methodes en in onze pedagogische en didactische benadering en begeleiding van kinderen. De in het schoolplan opgenomen beleidsvoornemens hebben in het jaarplan vorm gekregen. Deze voornemens voor het afgelopen schooljaar hebben in uitvoering in mindere of meerdere mate vorm gekregen. Deze stappen zijn verwoord in een jaarplan. Een jaarplan dat aangeeft wat zowel inhoudelijk als organisatorisch kan worden gerealiseerd. Plannen maken is niet voldoende. Naast het maken van plannen is ook geëvalueerd wat is bereikt. De verwachting is dat de aanzet tot een nieuwe werkwijze, zoals enkele plannen al jaren geleden gestart, een goede basis biedt voor een verdere ontwikkeling van onze school. Datgene wat we in het schoolplan verwoord hebben in de collectieve ambitie hebben we geprobeerd een herkenbaar gezicht te geven in dit schooljaar. De bijdragen van onze eigen medewerkers en samenwerkingspartners zijn daarin cruciaal geweest. September 2014 Christine Mertens Meerscholendirecteur basisschool St-Martinus, Catharina Labouré
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
3
Hoofdstuk 1.
De school in cijfers.
1.1. Aantal leerlingen op teldata 1 oktober 2013: 2009 238
2010 257
2011 245
2012 235
2013 233
Het leerlingenaantal fluctueert enorm. 2011 en 2012 dalende leerlingen aantallen, 2010 nog een behoorlijke stijging. De stijging is niet structureel in de zin van aanwas vanaf groep 1. Tussentijdse instroom is de oorzaak van het stijgende leerlingenaantal in dat jaar. Onvrede t.a.v. de communicatie en de kwaliteit van het onderwijsleerproces op een school in het Beekse. Na 2010 zien we een gestadig dalen van de leerlingenaantallen. De oorzaak voor de afname van leerlingen is gelegen in daling van het aantal geboortes. Slechts een gering aantal van de potentiële leerlingen voor onze school volgt elders onderwijs. De prognose was dat we op 1 oktober 2013 op onze school 224 leerlingen zouden hebben ingeschreven. Deze prognose was voor afgelopen schooljaar realistisch. De toename tot een leerlingenaantal van 233 kwam door het grote aantal zij-instromers. Voor de daarop volgende jaren laat de KBO-prognose een sterke daling zien. Het marktaandeel voor de school ligt op vrijwel 100% deelname uit het voedingsgebied. 1.2 Aantal leerlingen op teldata 1 oktober per wegingcategorie: jaar 2010 2011 2012 2013
1.00 225 218 214 217
0.30 18 14 8 6
1.20 14 13 13 10
totaal 257 245 235 233
In de wegingsfactoren valt op, dat gedurende de laatste jaren de aantallen iets zijn gedaald. We hebben ongeveer 6.9% leerlingen met een leerling-gewicht afwijkend van 1.00. 1.3 Aantal leerlingen op teldata 1 oktober per leeftijdscategorie: leeftijd 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar Totaal
2010 38 18 24 30 40 32 37 35 4 0 257
2011 20 38 18 22 29 40 33 37 8 0 245
2012 24 22 39 18 22 30 40 33 6 1 235
2013 31 24 21 37 16 24 30 42 8 233
In de leerlingenaantallen per leeftijdscategorie is waar te nemen, dat het zwaartepunt van de leeftijdsopbouw komt te liggen in de midden -en bovenbouw. Dit houdt voor de toekomst een behoorlijke leerling-daling in t.o.v de huidige situatie.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
4
1.4 Uitstroomgegevens. Periode 01-10-09 / 01-10-10/ 01-10-11 / 01-10-12 / 01-10-13 /
Verhuizing
SBO/VSO
4 2 2 9 4
2 2 1 3 3
01-10-10 01-10-11 01-10-12 01-10-13 01-10-14
MKD
andere BaO 1 1 1 3
VO 23 31 38 36 40
TOTAAL 30 36 42 51 47
1.5 Instroomgegevens. Periode 01-10-08 01-10-09 01-10-10 01-10-11 01-10-12 01-10-13
Jaarverslag
/ / / / / /
01-10-09 01-10-10 01-10-11 01-10-12 01-10-13 01-10-14
Instroom 37 49 24 33 49 33
Uitstroom 26 30 36 43 52 47
Saldo per 01-10 238 257 245 235 233 219
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
5
Hoofdstuk 2:
ORGANISATIE ALGEMEEN
2.1 Directie De directie werd gevormd door: Christine Mertens Meerscholendirecteur bs St-Martinus,Catharina Labouré,Hubertus Marjolein Buitenhuis Waarnemend directeur basisschool St-Martinus 2.2 Managementteam Het schoolmanagementteam werd gevormd door: Christine Mertens Directeur Bs St-Martinus Marjolein Buitenhuis plaatsvervangend directeur Bs St-Martinus/IB-er Inga Dassen ICT-er Bs St-Martinus Karin Conings Groepsleerkracht groep 8 Het Bovenschools Managementteam voor de drie scholen werd gevormd door: Christine Mertens Peter Demandt Björn Golsteijn Marjolein Buitenhuis Gerrie Heil Marie-Louise Schnackers Inga Dassen Vincent Franssen
Meerscholendirecteur Bs St-Martinus en St-Hubertus BS Catharina Labouré locatieleider Bs St-Hubertus locatieleider Bs Catharina Labouré plaatsvervangend directeur Bs St-Martinus/IB-er IB-er BS Hubertus IB-er Bs Catharina Labouré ICT-er Bs St-Martinus ICT-er BS Catharina Labouré
2.3 Samenstelling personeel gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. RT
1A-2A 1B-2B 3 4a 4b 5/6a 6b 7a 7b/8a 8b
Elly Schouteten/Karin Frenken Marga Colaris/Karin Frenken Mariëlle Doomen/Inga Dassen Marie-Louise Poelman/Marjolein Buitenhuis Monique Bovens/Sandra Baggen Annelies Hendrikx/Nancy Driessens Yvette Mennens/Yvonne Jongen Maurice Prop/Monique Bovens Nicole Doek/Audrey Kloet Karin Conings/Marlieneke Wenmakers Nel Bougie
Onderwijsondersteunend personeel Managementassistente: Conciërge:
Ria Kösters Jos Römers
2.4 Afwezigheid en vervanging In het schooljaar 2013/2014 was er sprake van lesdagen, waarop door ziekteverzuim twee leerkrachten vervangen moesten worden. Het betrof ziekteverzuim, waardoor er op lesdagen vervanging nodig was. Een leerkracht met een lichte burnt-out en de andere leerkracht kwam in het ziekteverlof door ernstige buikklachten. Deze lesdagen konden allen middels interne en externe vervanging geregeld worden. Derhalve trad het noodscenario niet in werking en werd er géén beroep op ouders gedaan om kind(eren) thuis te houden.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
6
2.5 Scholing Het schooljaar heeft ondermeer in het teken gestaan van scholing van de directeur, scholing van 4 leerkrachten op rekengebied met name “Met Sprongen Vooruit”, teamscholing in het kader verdieping t.a.v. Handelingsgericht werken. De directeur: De directeur heeft deelgenomen aan een tweedaagse Post-Magistrum bijeenkomst en een cursus powerschoolleider. Congressen en workshops bij AVS/CNV/ Natuurlijk leren werden door haar eveneens bijgewoond. De IB-er: Haar taakomvang als IB-er omvatte 3 dagen. Een dag was zij werkzaam in groep 4. Er is bewust aandacht uitgegaan naar het continueren van de opgebouwde zorgstructuur zoals beschreven in ons schoolspecifiek zorgplan en het vergroten van leerkrachtvaardigheden rondom het samenstellen van handelingsplannen cq groepsplannen. Tenslotte hebben 5 teamleden en de conciërge de jaarlijkse herhalingslessen rondom Bedrijfshulpverlening gevolgd. (Zie ook Ondersteuningsplan 2013/2014) 2.6 Schoolcontactpersoon Er is tijdens het schooljaar geen beroep gedaan op de contactpersoon van de school in het kader van de klachtenregeling. 2.7 Deelname Samenwerkingsverband Sittard e.o. Directeur heeft deelgenomen aan de door het samenwerkingsverband georganiseerde bijeenkomsten met de volgende inhouden: - zorgplan 2013 - 2014 - strategisch plan - beleidskeuzes
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
7
2.8 Medezeggenschap De medezeggenschapsraad heeft in haar vergaderingen de volgende punten besproken: Augustus 2013: • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Voortgang Fusietraject
Oktober 2013: • • • • • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Mw. Van Bronckhorst en dhr. Prince van CvB, toelichting op fusie AVS onderwijszorg en ontwikkelingsprofiel Activiteitenplan GMR Mededingen van de directie
Januari 2014: • • • • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Criteria voor mobiliteit Prognose GMR Mededingen van de directie
April 2014: • • • • • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Te bespreken/goed te keuren plannen incl. termijn Passend onderwijs Voorzittersoverleg GMR Mededingen van de directie
Mei 2014: • • • • • • • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Zittingsperiode MR Voorlichting schoolkeuze/voorlopig schooladvies Media wijsheid Gebruik Isy Passend onderwijs GMR Mededingen van de directie
Juni 2014: • • • • • •
Activiteitenplan schooljaar 2013-2014 Verkiezingen MR Passend onderwijs Gebruik Isy GMR Mededingen van de directie
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
8
Vast onderdeel op de agenda zijn de punten: • • •
vanuit de directie vanuit de GMR Passend onderwijs
2.9 Ambtsjubilea personeelsleden/FPU Dit schooljaar hebben geen personeelsleden hun ambtsjubileum gevierd. Wij hebben afscheid genomen van Marie-Louise Poelman die 43 jaar in het onderwijs heeft gewerkt en Nel Bougie die op vrijwillige basis na een onderwijsverleden van 15 jaar is gestopt. 2.10 Contacten extern. Gedurende het schooljaar zijn diverse contacten onderhouden met diverse instanties en lokale partners: $ Kindante $ Stichting Ubbeltje/PSZ-werk Beek $ Extern zorgteam o.l.v de intern begeleider $ Beekse scholen $ Centrum voor Jeugd en Gezin $ Vertegenwoordigers van het voortgezet onderwijs. $ Jeugdarts $ Ambulante begeleiders SBO-scholen $ Externe zorgaanbieders zoals Amacura, Partners in Welzijn, Imago-groep, Veerkrachtgroep,Adelante e.a. $ Andere basisscholen in de diverse leernetwerken $ Buitenschoolse opvang $ Directeuren gemeente Beek $ Gemeente Beek 2.11 Financiën. De exploitatie van de school heeft jaarlijks onze aandacht. De in het meerjaren investeringsplan opgenomen onderdelen zijn uitgevoerd. Het geheel is door de controller van Kindante als positief beoordeeld en maakt deel uit van de jaarrekening van Focus. 2.12. Ziekteverzuim. In schooljaar 2013-2014 was een leerkracht zwanger, een leerkracht heeft een periode verzuimd met een botbreuk en een leerkracht zat tegen een burn out aan.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
9
Hoofdstuk 3. Bewaking onderwijskwaliteit
3.1 Overall view klassenvisitaties 2013-2014 Intern Begeleider De doelstellingen waren: -‐ Met behulp van kijkwijzer observeren of het directe instructiemodel school breed wordt ingezet. Het subdoel was minimaal 1 item terugzien in elke fase. -‐ De vertaalslag van het HGW groepsplan (hetzij rekenen, begrijpend lezen, spelling of begrijpend lezen) in de praktijk terugzien. De volgende fasen onderscheiden we in het directe instructiemodel. 1. Dagelijkse terugblik 2. Presentatie 3. Begeleide (in) oefening 4. Individuele verwerking 5. Terugkoppeling Kijkende naar de fasen van het directe instructiemodel dan kan schoolbreed worden aangeven of er minimaal 1 item per fase was terug te zien, zie grafiek. Fasen Dagelijkse terugblik Presentatie Begeleide (in)oefening Individuele verwerking Terugkoppeling
Zo 15 14 12
vaak teruggezien x x x
Procentueel 94% 88% 75%
15 x
94%
16 x
100%
Conclusies: -‐ In alle groepen heb ik gezien dat het directe instructiemodel werd toegepast. In de groepen 1, 2 en 3 was dit echter niet zo natuurlijk omdat het DIM model niet ingebed zit in de methode. Het was een mooi bewustwordingsproces voor ons allen. -‐ Concluderend kan gesteld worden dat de fase van het begeleid inoefenen verhoudingsgewijs het minste is gezien (75% van de leerkrachten). Gebruik van concrete materialen aan de instructietafel op een abstracter niveau is een punt van aandacht. De overige fasen zijn veelvuldig gezien (88% of meer). -‐ In de praktijk was in alle groepen een vertaalslag te zien van het HGW groepsplan. De driedeling in basisgroep, plusgroep en instructiegroep was herkenbaar. -‐ Monitoring op het leerproces bij de plusgroep is van belang. -‐ De doelen in de rekenlessen vanuit de methodiek “WIG” zijn veel te veel omvattend. Dit werkt verwarrend voor de leerlingen. -‐ BAS afspraken dienen actueel gehouden te worden. -‐ Inzet van coöperatieve werkvormen is bij een aantal collega’s gezien. Aanbevelingen: -‐ DIM model bewust inzetten in de onderbouw. -‐ Begeleid inoefenen volgend jaar onder de aandacht brengen. Gebruik van concrete materialen en uitleg op aangepaste wijze (met visualisatie op smartboard). -‐ Leerproces plusgroep blijven monitoren. -‐ Uitkijken naar een andere rekenmethodiek met 1 doel per rekenles. -‐ BAS afspraken actueel houden. -‐ Mooie momenten waarbij coöperatieve werkvormen zijn ingezet met elkaar delen. Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
10
3.2 Rapportage vanuit de Klassenconsultaties HGW
BS St. Martinus Beek periode maart - april 2014 Observanten: Christine Mertens (directeur) en Paula Corsten (externe schoolbegeleider) Sterke aspecten van het onderwijs: • Differentiatie: in alle groepen slagen de leerkrachten erin om op verschillende niveaus te differentiëren: op tempo, op instructiebehoefte, op leertijd, op zelfstandigheid. De Groepsplannen worden in de meeste gevallen succesvol uitgevoerd, ook in de combinatiegroepen.Daarbij worden soms de combi-groepen op hetzelfde lesdoel aangesproken (zoals bij begrijpend lezen), dit kan in diverse situaties prima. • BAS toepassingen: in de school is de doorgaande lijn van BAS zichtbaar, in de vom van lesdoelbeschrijving op het bord, BAS-blokje gebruik, rondjes lopen, stiltetekens, fluisterstem, etc. De principes van BAS die het klassenmanagement moeten versterken werpen hun vruchten af. De leerlingen kennen de afspraken, weten wat er van hun verwacht wordt en daardoor zijn de routines zichtbaar. Wisselingen tijdens de les gaan vlot, materiaal ligt klaar en er wordt veel leertijd benut hierdoor. • Sterke werksfeer: de leerkrachten slagen er goed in om een actieve, betrokken en enthousiaste werksfeer te creëren. Dit doen ze door zelf goed voorbereid te zijn, door uit te nodigen om deel te nemen, door positieve bekrachtingen van gewenst gedrag en het benoemen van resultaten. • Beredeneerde keuzes maken: meerdere leerkrachten passen de les aan qua materiaal, instructie en verwerking op basis van wat zij als onderwijsbehoefte van de groep/subgroep inschatten. Dit is meestal voorbereid vanuit het Groepsplan, soms intuïtief vanuit de situatie die ontstaat. Tijdens de nagesprekken kunnen de leerkrachten prima toelichten op basis waarvan zij deze keuzes gemaakt hebben. Hieraan ligt vaak een pedagogische behoefte ten grondslag, soms een didactische. Aandachtspunten voor het onderwijs: • Toepassen van coöperatieve werkvormen: de meeste lesmomenten laten een klassikale vorm zien,waarbij de subgroepen op basis van didactische niveaus een gedifferentieerd aanbod ontvangen. De leerkrachten nemen nog veel de rol van “instructeur” op zich en minder die van “leercoach”. Het toepassen van coöperatieve werkvormen geeft gelegenheid voor leerlingen om hun leerproces anders te doorlopen dan “alleen luisteren” . • Visualiseringen tijdens de lessen: veel lessen kenmerken zich door veel taal en auditief aanbod. Voor veel leerlingen is het visueel ondersteunen van het leerproces cruciaal. De smartboards in de klassen geven hier veel gelegenheid voor en kunnen sterker ingezet worden. Niet alleen voor het beschrijven van het lesdoel, maar ook bij het letterlijk in-zichttelijk maken van de inhouden van de lesstof door gebruik van schema’s, mindmaps, filmpjes etc. • Onderbouw en Directe Instructie: het aanbieden van gerichte leerdoelen in de groepen 1 en 2 vraagt om verdere voorbereiding en organisatie. De combinatie van de groepen 1/2, samen met de instromers, maken dit ingewikkeld. Ook het feit dat de beschikbare instructietijd beperkt is door de korte spanningboog van jonge kinderen. Het inplannen van instructiemomenten, met een doordachte keuze qua groepssamenstellingen, het leermoment, de gewenste leerkrachtaandacht en de materialen zijn aspecten die aandacht behoeven. • Zelfsturing en leren van elkaar bevorderen: Dit vraagt om “anders vasthouden” van de groep leerlingen, waarbij de zelfsturing en leren van elkaar nog meer de ruimte kan krijgen. Het toepassen van coöperatieve werkvormen helpt daarbij. Daarnaast hebben ook de zwakkere leerlingen behoefte aan zelfstandige verwerking, dit is een belangrijke leerfase. Het gebruik maken van een dag- of weektaak ondersteunt het bewust vrijmaken van tijd hiervoor: inplannen van ZW-tijd voor de gehele groep, waarbij de leerkracht gelegenheid creëert om aan alle groepen een instructie en/of aandacht voor het leerproces te geven. Hiermee wordt ook tegemoet gekomen aan de behoefte van de leraren om aan alle leerlingen aandacht te geven. • Van Contro-leren naar Leren:het formuleren van eigen leervragen: geen enkele leerkracht heeft vooraf een eigen leervraag aan de 2 observanten geformuleerd, ondanks dat hiertoe uitgenodigd was. Hierdoor ligt het initiatief tot ontwikkelpunten formuleren bij de observanten. De leerkrachten stellen zich afhankelijk op en laten anderen bepalen wat goed of fout is. Binnen een lerende organisatie is het kader waarbinnen het professionele handelen zich afspeelt helder en nemen Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
11
de leerkrachten het initiatief om feedback te ontvangen op hun handelen. Dit reflectieve vermogen binnen de school vraagt om versterking, zodat de leerkrachten op ieder door hun gewenste moment tot verbetering van hun onderwijs kunnen komen. De 5 tools van de lerende organisatie vormen de basis om dit binnen het team te ontwikkelen. ★Gedeelde visie en mentale modellen: deze zijn sterk aanwezig binnen de Martinus m.b.t. gewenst leerkrachthandelen, zoals o.a. de uitgangspunten van HGW en BAS. Dit is het kader waarbinnen de lessen worden vormgegeven, met ruimte voor persoonlijke verschillen. ★Teamleren: dit vraagt om versterking, b.v. door de bouwoverleggen meer inhoudelijk vorm te geven. Het scholingstraject “Met Sprongen Vooruit” is een voorbeeld dat door teamleren binnen het gehele team verspreid kan worden. Mogelijk dat dit vraagt om ondersteuning hoe je Teamleren dan concreet vorm geeft, met welke werkvormen en welke rol je als collega neemt hierin? De Professionele dialoog ondersteunt dit proces: lukt het om onderling leervragen te ont-dekken, lukt het om de ander uit te nodigen tot reflectie? Vindt er tijdens gesprekken voldoende bekrachtiging plaats naar kwaliteiten, dragen de diverse professionele ontmoetingen bij tot ontwikkeling? Heeft het MT voldoende gelegenheid om dit proces te ondersteunen en te laten groeien?
★Persoonlijk meesterschap: dit vraagt om reflectie van een ieder persoonlijk en de moeite nemen om verder te ontwikkelen wat voor de kwaliteit van het onderwijs op de Martinus noodzakelijk is. Voor een deel is deze vaardigheid aanwezig, maar meer op persoonlijke titel dan als “teamkwaliteit”. Juist de samenhang met de eerste 3 tools is hierbij van belang. ★Systeemdenken: en hier komt alles bij elkaar: wat gebeurt er binnen onze school, waar hebben/willen we invloed op en hoe geven we dit vorm? Het algehele tijdsgebrek leidt vaak tot snelle, incidentele oplossingen i.p.v. werken aan fundamentele vaardigheden. Het gevoel van “brandjes blussen” is hiervan een signaal. Het MT zou de tijd moeten nemen om op deze wijze naar de organisatie te kijken, te delen en in gezamenlijkheid oplossingen te ontwerpen. Oplossingen die niet altijd perfect zijn, maar wel passend binnen de de situatie en geaccepteerd door alle betrokkenen.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
12
Deze aspecten vatten we ook wel samen in de term “complexe leraarvaardigheden”. In de actuele ontwikkelingen rond Passend Onderwijs zien we steeds meer aandacht hiervoor ontstaan, in de wetenschap dat na de basisvaardigheden zoals klassenmanagement en instructievaardigheden, de volgende fase noodzakelijk is om de kwaliteit van het onderwijs te bestendigen en/of verder te ontwikkelen. Hierbij staan o.a. communicatievaardigheden, leerkracht als coach, professionele reflectie, intervisie en leidinggevend vermogen centraal. Ook voor de Martinus is dit een fase die zich aankondigt. Het team is sterk in de basisvaardigheden. In de ontwikkeling naar “excellent leraarschap” passen vervolgstappen binnen de aspecten zoals hierboven aangegeven.
Binnen de opbouw van BAS zien we deze complexe leraarvaardigheden terug in de 2 hoogste lagen: - Structuur: weekplanning / masterplanning - Interactie: attributie / portfolio - Zelfstandige leerhouding: begeleid zelfstandig leren / zelfstandig leren - Instructie: instructiemodellen - Samenwerken: coöperatief leren in groepen / tutorleren Mogelijke opdracht voor het BMT: Vanuit de PDCA-cyclus leidt deze evaluatie / stand van zaken tot de overdenking: hoe nu verder op dit pad van leraarontwikkeling? Waar staan we nu, hoe ver zijn we gekomen? Wat willen we vanuit onze visie verder ontwikkelen? Waar ligt onze ambitie? Niveau 3 of 4?
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
13
3.3 Analyse Kijkwijzer SBL competentie “Interpersoonlijk bekwaam” Conclusies -‐ Alle leerkrachten hebben een goed contact met de groep en de meeste individuele leerlingen en voeren regelmatig 1 op 1 gesprekjes; -‐
Alle leerkrachten passen hun woordgebruik en taal goed aan bij het taalniveau van de groep waaraan ze lesgeven;
-‐
Alle leerkrachten stellen veel vragen aan hun leerlingen. Het merendeel van die vragen zijn gesloten vragen en er wordt zelden doorgevraagd. Ook wordt zelden getoetst of dat wat de leerkracht begrepen heeft uit het antwoord van de leerlingen ook klopt met wat de leerling bedoeld heeft;
-‐
Alle leerkrachten gaan respectvol om met hun leerlingen en zijn in staat om gewenst en ongewenst gedrag te benoemen. Het laatste (ongewenst gedrag benoemen) gebeurt meestal in 1 op 1 gesprekjes, die afgesloten worden met een opdracht (soms een afspraak met) aan het kind hoe zich wel te gedragen;
-‐
Aan het leren geven en ontvangen van feedback wordt weinig tot geen expliciete aandacht gegeven;
-‐
In de gevallen dat leerkrachten ongevraagd feedback ontvangen van hun leerlingen gaan zij daar goed mee om; zij organiseren echter zelden feedback van hun leerlingen;
-‐
Alle leerkrachten hebben een actieve luisterhouding, zowel verbaal als non-verbaal, en luisteren aandachtig en waarneembaar naar hun leerlingen;
-‐
Alle leerkrachten reageren in de meeste gevallen op een effectieve wijze op leerlingen die door hun persoonlijkheid de communicatie negatief beïnvloeden en weten ervoor te voorkomen dat dit een te grote impact heeft op de groep;
-‐
Het merendeel van de leerkrachten maakt positieve en stimulerende opmerkingen gericht op het gedrag van de leerlingen; daarbij worden nog wel kansen gemist om dit meer en regelmatiger en bij alle leerlingen te doen.
Mogelijke acties: -‐ Aandacht gaan besteden aan het leren stellen van met name open vragen, gesloten vragen die aansluiten bij wat de ander gezegd heeft; -‐
Aandacht gaan besteden aan het leren doorvragen en het vragen in lagen en aan het leren toetsen van de betekenis van wat gezegd is door de ander, voordat er conclusies worden getrokken;
-‐
Aandacht gaan besteden aan het leren geven en ontvangen van feedback door de leerkrachten en door de leerlingen;
-‐
De verhouding tussen positieve en negatieve aandacht nog meer in de richting van het positieve te verleggen door op zoek te gaan naar kansen om gewenst gedrag te bekrachtigen, met name als we dat niet geneigd zijn om te doen.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
14
Hoofdstuk 4.
Opbrengsten.
4.1. Acties, effecten en nieuwe speerpunten (gekoppeld aan Cito LOVS) Afgelopen schooljaar hebben we per vakgebied aan diverse actiepunten gewerkt. Hier onder zijn deze actiepunten per vakgebied nog eens op een rijtje gezet met eraan gekoppeld de effecten. Vervolgens staan de nieuwe speerpunten voor het komend jaar vermeld. Zo wordt de cyclus van plan-do-act bij dit jaarverslag zorgvuldig doorlopen. Voor aanvullende informatie wordt verwezen naar de schoolzelfevaluatie van 8 september 2014. Rekenen voor Kleuters groep 1 en 2 Acties 2013-2014 - Voortzetten aanpak volgens rekenmethodiek. - Voortzetten werkwijze HGW groepsplan rekenen in cyclus verband onder begeleiding van de Veerkrachtgroep. - Er wordt lesgegeven met de doelen van het HGW groepsplan voor ogen. - Vertaalslag naar dagplanning in logboek van het HGW groepsplan rekenen verbeteren. - De IB-er, de directie en de Veerkrachtgroep leggen ook dit jaar weer regelmatig klassenbezoeken af en geven gerichte feedback.
Effecten - Schoolbreed werd de afgelopen jaren met de rekenmethodiek “Alles Telt” gewerkt, dus ook in de groepen 1 en 2. Het bijbehorende computerprogramma werd eveneens ingezet. De kinderen werkten hiermee aan de smartborden. Schoolbreed wordt dit jaar de rekenmethodiek “Wereld in getallen” ingevoerd, vanwege tegenvallende resultaten in de hogere groepen. In de groepen 1 en 2 wordt “WIG” ook komend jaar weer aangevuld met de methodiek “Schatkist” en suggesties uit de methodiek “Met Sprongen Vooruit”. Daarnaast blijven we gebruik maken van Gynzy. De resultaten in de kleutergroepen zijn goed. - Maart jl. zijn we tot de conclusie gekomen dat de leerlingen van groep 1 te weinig rekenleerstof op hun niveau aangeboden kregen en dat er te weinig gedifferentieerd werd omdat de aandacht merendeels uitging naar de leerlingen van groep 2. De leerlingen van groep 1 zaten in de basisgroep of in de instructiegroep omdat het organisatorisch erg moeilijk leek om ook binnen groep 1 en de instroomgroep te werken binnen drie niveaus. Samen met de Veerkrachtgroep is er ’n alternatief bedacht. - Bij het formuleren van doelen is de hand-out van Marielle van der Stap gebruikt naast de handreikingen van de website van het SLO. Men plant bewuster activiteiten in met de doelen voor ogen. Ondersteuning werd hierbij geboden door de IB-er en de Veerkrachtgroep. - In het logboek is een apart blad ontwikkeld waarop de leerkracht de activiteit van het HGW groepsplan voorbereid. Op dit overzicht is de onderverdeling in basisgroep, instructiegroep en plusgroep prima gezien. Doel en activiteiten staan beschreven. Leerkrachten geven aan het prettig werkt in de praktijk en steun geeft. - Klassenbezoeken zijn afgelegd door directie, Veerkrachtgroep en IB-er. Voor de opbrengsten hiervan verwijs ik naar de verslaglegging.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
15
Grafische weergave Rekenen voor Kleuters groep 1 en 2 midden afnames 2010-2014
Rekenen voor Kleuters groep 1 en 2 eind afnames 2010-2014
Acties 2014-2015 - Voortzetten werkwijze HGW groepsplan rekenen in cyclus verband. Vanaf de derde periode (maart 2014) zal er een apart HGW groepsplan voor groep 1 en 2 gemaakt worden en werken de leerlingen 1 keer per week binnen hun niveaugroepen. De andere groep zal op dat moment bezig zijn met zelfstandigere rekentaken. - Blijvende aandacht voor doelformulering m.b.v. prints van de website van het SLO. - Er wordt lesgegeven met de doelen van het HGW groepsplan voor ogen. - Vertaalslag naar dagplanning in logboek van het HGW groepsplan rekenen continueren. - Invoer van de nieuwe rekenmethodiek “WIG”. - Kennis en ervaringen “WIG” met elkaar delen tijdens vergaderingen al dan niet m.b.v. externe expertise. - De IB-er en de directie leggen regelmatig klassenbezoeken af tijdens rekenlessen en geven gerichte feedback. - De directie schaft heeft de leskisten van de rekenmethodiek “Met Sprongen Vooruit aangeschaft. Eén van de drie groepsleerkrachten uit de groepen 1-2 heeft de bijbehorende rekencursus gevolgd. Dit jaar zal in bouwvergaderingen ingezet worden op het delen van deze kennis en vaardigheden met elkaar. - Daar waar wenselijk kunnen collega’s bij elkaar in de groep kijken tijdens een rekenles om zo van elkaar te leren t.a.v. de nieuwe rekenmethodiek “WIG” en de materialen van “Met sprongen vooruit”.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
16
Rekenen en Wiskunde groep 3 t/m 8 Acties 2013-2014 - Voorzetten werkwijze HGW groepsplan. - We staan bewust stil bij de rekendoelen per periode, zie de uitwerking in de HGW groepsplannen. - We staan als team ook bewust stil bij het doel van de les. Keuzes durven maken tijdens het lesgeven en nog bewuster accenten durven leggen met gestelde lesdoel voor ogen. Wat heeft de groep nodig? Zie het recentelijk aangepaste logboek met doelvermelding gelinkt aan het HGW groepsplan met z’n 3 niveaus. - Voortzetten klassenbezoeken IB-er en Veerkrachtgroep. - Gerichte Rt rekenen voor zwakke rekenaars als extra ondersteuning naast de geboden hulp van de eigen leerkracht. Effecten - Vier jaar geleden zijn we gestart met een teamontwikkeling begeleid door de Veerkrachtgroep. We zijn sindsdien bewust bezig met de invoer van handelingsgericht werken. Rekenen was het eerste vakgebied dat we samen hebben opgepakt. We hebben dit toen vrij vlot al gekoppeld aan de invoer van het HGW groepsplan rekenen. - Gaandeweg bleek echter de methodiek “Alles telt” niet te voldoen aan onze verwachtingen. Zo staan er te veel doelen in 1 les centraal. Ook valt op dat bepaalde onderwerpen pas na twee/drie weken weer herhaald worden. Het automatiseren komt onvoldoende aan bod. Ook de wijze waarop het cijferen in groep 5/6 wordt aangeleerd blijkt verwarrend te werken zeker voor zwakke rekenaars. Het gevolg was dat in groepsplannen zeer goed gekeken diende te worden naar de doelen per periode en toetsing die hierbij paste. - De doelen per les waren te omvattend. Leerkrachten diende zelf keuzes te maken met de groep voor ogen. Dit alles was niet gemakkelijk. Het gevolg is dat we hebben besloten de rekenmethodiek vervroegd te vervangen. Dit jaar gaan we de nieuwe rekenmethodiek genaamd “Wereld in getallen invoeren”. We streven ernaar dat komend jaar bij de aangepaste cito normering in de trendanalyse een groei is waar te nemen. De nieuwe methode biedt de stof overzichtelijker aan met minder doelen per les en meer herhaling. Op basis van de oude cito normering van de midden en eind scores bij rekenen van de groepen 3 t/m 8 liggen de scores de afgelopen vijf jaar constant boven het landelijk gemiddelde m.u.v. de midden afname van groep 8 dit jaar. Kijkende naar de nieuwe normering van Cito dan zien we dat dezelfde scores echter nu een minder sterk beeld laten zien bij trendanalyse. Het beeld in de groepen 3 en 4 laat scores zien die nog steeds boven het landelijk gemiddelde liggen. Vanaf eind groep 5 en hoger zien we door de jaren heen meerdere scores onder het landelijk gemiddelde. Kijkende naar het afgelopen jaar dan scoort groep 3, 4 en 6 boven het landelijk gemiddelde en de andere groepen er onder bij de nieuwe Cito normering. - Klassenbezoeken zijn afgelegd door directie, Veerkrachtgroep en IB-er. Voor de opbrengsten hiervan verwijs ik naar de verslaglegging. - Afgelopen jaar is Rt rekenen gegeven. In de praktijk bleken de werkmomenten echter wat kort te zijn. Ook zouden we graag wat meer werkmomenten kunnen inplannen. Dit jaar worden bewust keuzes gemaakt op basis van de ervaringen van afgelopen jaar.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
17
Grafische weergave Rekenen-Wiskunde groep 3 t/m 8 midden afnames 2009-2014 oude Cito normering
Rekenen-Wiskunde groep 3 t/m 7 eind afnames 2009-2013 oude Cito normering
Rekenen-Wiskunde groep 3 t/m 8 midden afnames 2009-2014 nieuwe normering
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
18
Rekenen-Wiskunde groep 3 t/m 7 eind afnames 2009-2014 nieuw normering
Acties 2014-2015 -
-
-
-
-
-
Voorzetten werkwijze HGW groepsplan. We staan bewust stil bij de rekendoelen per periode, zie de uitwerking in de HGW groepsplannen. We staan als team ook bewust stil bij het doel van de les. Keuzes durven maken tijdens het lesgeven en nog bewuster accenten durven leggen met gestelde lesdoel voor ogen. Wat heeft de groep nodig? Zie het recentelijk aangepaste logboek met doelvermelding gelinkt aan het HGW groepsplan met z’n 3 niveaus. Gerichte Rt rekenen voor zwakke rekenaars als extra ondersteuning naast de geboden hulp van de eigen leerkracht. De momenten zijn langer en frequenter. Zwakke rekenaars krijgen strategiekaartjes ter ondersteuning. Huiswerkoefeningen t.a.v. het inslijpen van het cijferen inzetten in de bovenbouw. De directie heeft de leskisten en oefenmaterialen aangeschaft behorende bij de rekencursus “Met sprongen vooruit” voor de groepen 1&2, 3&4, 5&6 en 7&8. Dit jaar zal in bouwvergaderingen ingezet worden op het delen van deze kennis en vaardigheden. Kortom inzetten op inhoud bij vergaderingen. De directie heeft samen met het schoolbestuur gekeken en mogelijkheden gecreëerd om budget vrij te maken zodat we onze huidige rekenmethodiek vervroegd kunnen afschrijven. De methode “Wereld in getallen” wordt dit jaar ingevoerd. School krijgt hierbij externe ondersteuning en zal in vergaderingen rekenen structureel aan bod laten komen. Rekenen is ons speerpunt! De software is eveneens aangeschaft. Dit jaar zullen per week twee werkmomenten per groep aan de computer ingeroosterd worden. Voortzetten klassenbezoeken IB-er en directie gericht op het rekenen. Daar waar wenselijk kunnen collega’s bij elkaar in de groep kijken tijdens een rekenles om zo van elkaar te leren t.a.v. de nieuwe rekenmethodiek “WIG” en de materialen van “Met sprongen vooruit”. School schaft het diagnostisch instrument “Rekenuitkomsten/digitale analyseformulieren” aan van A. Roos. Hiermee kan nog gerichter gediagnosticeerd worden n.a.v. gemaakte Cito toetsen. De intern begeleider zal aan het begin van dit schooljaar individuele analyses maken van kinderen die op D/E niveau hebben gescoord bij rekenen. Komend jaar starten we in groep 3 met de invoer van nieuwe toets “Cito RekenenWiskunde 3.0 nieuw” hetgeen ons een beter beeld zal geven van de basisbewerkingen. Daar waar rekenprestaties van een groep onder de maat zijn plant de leerkracht in overleg met de IB-er meer rekentijd in op het lesrooster. Studiedag rondom dyscalculie wordt ingepland.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
19
Taal voor peuters en kleuters Acties 2013-2014 - Het verder ontwikkelen van het HGW groepsplan voorbereidend technisch lezen groep 2. - Hulp gegeven m.b.v. HGW groepsplan zorgvuldig uitwerken in dagplanning logboek. - Voortzetten methodische aanpak Schatkist. - Voortzetten routines beginnende geletterdheid. - Voortzetten afname bijlagen protocol leesproblemen en dyslexie. Effecten - Twee jaar geleden zijn we in groep 2 gestart met de invoer van het HGW groepsplan gericht op het voorbereidend technisch lezen o.l.v. de Veerkrachtgroep. Inmiddels hebben we hier goede ervaringen mee opgedaan. De resultaten zijn prima, we scoren steeds ruim boven het landelijk gemiddelde. - De activiteiten gelinkt aan dit HGW groepsplan worden nu ook uitgewerkt op een apart ontwikkeld blad waarop doelen, activiteit en niveaugroep zijn uitgewerkt. Dit blad zit bij de betreffende pagina in het logboek. De opzet komt overeen met het vernieuwde logboek bij de groepen 3 t/m 8. - In de groepen 1-2 wordt intensief gewerkt met het programma “Schatkist”. Dit programma sluit goed aan bij het programma “Ik en Ko” ( V.V.E. programma) dat op de peuterspeelzaal en de dagopvang gebruikt wordt. In de methode “Schatkist” staat het kind centraal: leren is en moet leuk blijven, het moet betekenisvol, sociaal en strategisch zijn. Ieder kind kan zich op zijn eigen manier ontwikkelen maar er zijn wel overeenkomsten of lijnen waarlangs deze ontwikkeling loopt. “Schatkist” maakt het mogelijk die activiteiten te kiezen die bij de ontwikkeling en belevingswereld van het kind past. Daarbij wordt gebruik gemaakt van ankers en routines. Een anker is een betekenisvolle context die de kinderen aangereikt krijgt d.m.v. een ankerverhaal. Uitgaande van dit ankerverhaal vindt verdieping plaats aan de hand van ankerpunten. Tijdens het werken met het anker wordt sinds jaar en dag gebruik gemaakt van routines in de vorm van o.a. het white-bord, de brievenbus, de tijdwijzer, de letter- en cijfermuur, de praatmand en het labelen. Op deze manier komt er ruimte voor strategisch leren bij de kinderen. Dankzij deze routines krijgen kinderen de kans om datgene wat ze geleerd hebben herhaald en op steeds weer verschillende manieren toe te passen in alledaagse situaties. Daarnaast bieden spelvormen allerlei oefensituaties. Mondeling taalgebruik en woordenschat staan voorop. Per anker wordt steeds geobserveerd en geregistreerd n.a.v. het werken in kleine groepjes volgens het methodische model van “Schatkist”. Zie de individuele aangevulde portofolio lijsten. - De bijlagen uit “Het protocol voor leesproblemen en dyslexie” staan vermeld in de school specifieke zorgkalender. We nemen de bijlage twee keer per jaar individueel af. Signalen van zorg worden tijdens de overdracht doorgesproken met de collega’s van groep 3 zodat deze alert zijn en eventuele acties kunnen inzetten. In het aanname formulier zijn tevens vragen opgenomen komende uit het protocol. Grafische weergave Taal voor peuters en kleuters midden afnames 2009-2014
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
20
Taal voor peuters en kleuters eind afnames 2009-2014
Acties 2014-2015 - Het verder ontwikkelen van het HGW groepsplan voorbereidend technisch lezen groep 2. - Hulp gegeven m.b.v. HGW groepsplan zorgvuldig blijven uitwerken in dagplanning logboek. - Voortzetten methodische aanpak Schatkist. - Voortzetten routines beginnende geletterdheid. - Voortzetten afname bijlagen protocol leesproblemen en dyslexie met registratie op groepsniveau.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
21
Begrijpend lezen Acties 2013-2014 - Het technisch lezen goed blijven onderhouden, terugpakken in teamvergadering. - Tijdens de les benoemen de leerkrachten bewust het lesdoel, strategieën worden aangeleerd. - Implementatietraject nieuwe methodiek “Nieuwsbegrip XL” voortzetten. We laten het in de vergadering terugkomen en bespreken waar we tegenaan lopen. Bij knelpunten eventueel weer externe hulp van de Veerkrachtgroep inroepen. - Verder opzetten en uitwerken van HGW groepsplannen begrijpend lezen schoolbreed. - Gerichte Rt begrijpend lezen als extra ondersteuning naast de geboden hulp van de eigen leerkracht. Effecten - N.a.v. de cito eindtoets vond er 2 jaar geleden een negatieve correctie plaats van de scores bij begrijpend lezen. Dit heeft ons aan het denken gezet. Met hulp van de Veerkrachtgroep hebben we eerst ingezet op het technisch lezen om van daar uit de aandacht te kunnen richten op het begrijpend lezen en de nieuwe methodiek voor begrijpend lezen genaamd “Nieuwsbegrip XL”. Afgelopen jaar is technisch lezen in de vergadering teruggepakt n.a.v. de groeps- en leerlingbesprekingen. Een leerkracht had een goed initiatief om via Gynzy met woorden te flitsen naast het methodische aanbod. Dit is met elkaar gedeeld. Inmiddels deze aanpak in meerdere groepen overgenomen met effect. - Erna is bewust ingezet op ons aanbod bij begrijpend lezen. Nieuwsbegrip is verder verkend en o.l.v. de Veerkrachtgroep zijn afspraken gemaakt over de inzet van strategielessen. Kijkende naar de midden en eind afnames van begrijpend lezen bij de oude Cito normering dan scoren we de afgelopen 4 jaar telkens boven het landelijk gemiddelde. Met uitzondering van 4 toets afnames. Zoals uit het grafisch overzicht is af te lezen betreft het de afname midden groep 7 (schooljaar ’12-’13). Deze groep viel al op midden groep 6 (schooljaar ’11-’12), eind groep 6 (’11-‘12). Eind groep 7 (’12-’13) en midden groep 8 (’13-’14) zijn de resultaten vooruitgegaan en wordt er op/net boven het niveau van het landelijk gemiddelde gescoord. Daarnaast valt nog 1 enkele afname op midden groep 6 (’10- ’11). Kijkende naar de aangescherpte Cito normering dan zien we dat er de afgelopen vijf jaar constant boven het landelijk gemiddelde is gescoord in groep 3. In de hogere groepen is telkens 1 keer onder het gemiddelde gescoord en de andere jaren steeds erboven met uitzondering van groep 7 die drie keer onder het gemiddelde heeft gescoord eind 2009-2010 en midden en eind 2012-2013. - Sinds vorig schooljaar zijn we overgestapt op de methodiek “Nieuwsbegrip XL” voor de groepen 4 t/m 8. De vorige methodiek “Tussen de regels” voldeed niet meer. Kinderen vonden de teksten niet meer interessant en het gebruik van strategieën kwam in de bovenbouw niet voldoende tot uitdrukking. Nu met de invoer van “Nieuwsbegrip XL” zien we dat kinderen enthousiaster zijn voor het vak. Teksten inspelend op de actualiteit prikkelen de kinderen. Verder wordt er schoolbreed bewuster omgegaan met het gebruik van strategieën. Ook is onderwijstijd nog beter op elkaar afgestemd. - Bewustwording van strategie gebruik heeft ook tot denken aangezet bij het maken van het HGW groepsplan. - Voor kinderen met herhaalde uitval bij begrijpend lezen is RT tijd ingezet.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
22
Grafische weergave Begrijpend lezen groep 4 t/m 8 midden afnames 2009-2014 oude Cito normering
Begrijpend lezen groep 4 t/m 8 midden afnames 2009-2013 oude Cito normering
Begrijpend lezen groep 4 t/m 8 midden afnames 2009-2014 nieuwe Cito normering
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
23
Begrijpend lezen groep 4 t/m 8 midden afnames 2009-2014 nieuwe Cito normering
Acties 2014-2015 - Het technisch lezen goed blijven onderhouden, resultaten monitoren tijdens groepsbesprekingen met intern begeleider. - Studiemiddag en vergaderingen rondom dyslexie en koppeling afstemming leesonderwijs o.l.v. J. Schols. - Tijdens de les benoemen de leerkrachten bewust het lesdoel/ de strategie die centraal staat. - Het implementatietraject van de nieuwe methodiek “Nieuwsbegrip XL” voortzetten. We laten het in de vergaderingen geregeld terugkomen en bespreken met elkaar waar we tegenaan lopen. Hierbij hebben we in het verleden ook externe hulp van de Veerkrachtgroep en de CED groep ingezet. Het aanbod wordt structureel in alle groepen op elkaar afgestemd. Per week de basis les én de XL les in de groepen 4 t/m 8. Daarnaast per jaar structureel de 5 strategielessen. Er wordt naar de behoefte van de groep gekeken, welke strategie vinden de kinderen het lastigste? Dan pakken we die als eerste nog eens terug. Ook woordenschatlessen worden teambreed onder de aandacht gebracht. Daarnaast is het belangrijk dat iedere collega weet hoe de vernieuwde website werkt. We leren in vergaderingen van elkaar. Ook gaan we naast de woordenschattoetsen vanuit de taalmethode “Taalverhaal” eens experimenteren met een zelfgemaakte woordenschattoets van “Nieuwsbegrip”. Verder biedt deze methodiek digitaal de mogelijkheid dat kinderen individueel de XL les op de computer kunnen verwerken. De diverse toetsen binnen nieuwsbegrip worden met elkaar opgepakt tijdens teamvergaderingen. - Continueren HGW groepsplannen begrijpend lezen schoolbreed. - Gerichte Rt begrijpend lezen als extra ondersteuning naast de geboden hulp van de eigen leerkracht. - Oprichting werkgroep vernieuwing taalmethode “Taalverhaal taal”.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
24
Technisch lezen Acties 2013-2014 - Verder gaan met implementatie technisch leesmethode. Bewust aandacht voor de leesdoelen/lesopzet tijdens vergaderingen, begeleid door de Veerkrachtgroep. - Extra aandacht op teamniveau voor het oefenen met je groep op woordniveau onder het mom van leren met elkaar. Het programma “Gynzy” biedt hierbij op het smartboard een mooie ondersteuning. - Gericht extra leestijd in groepen waar nodig. - Het vakgebied technisch lezen is bij de Rt bewust erbij genomen voor de dyslectische en leeszwakke kinderen om zo naast de geboden hulp van de eigen leerkracht extra impulsen te geven. - De leeszwakkere/dyslectische leerlingen uit de middenbouw hebben naast RT ook logopedische ondersteuning buiten school. Leerkrachten stemmen de aanpak af met de diverse logopedisten. Effecten - Tijdens een teamvergadering is met elkaar gesproken over de wijze van instructie geven bij lessen uit “Timboektoe”. Ook het belang van doelvermelding is aan bod gekomen. P. Corsten van de Veerkrachtgroep heeft dit begeleid. Men is zich hier nu meer bewust van. - Omstreeks november hebben we met elkaar op het smartboard de mogelijkheden verkend van het programma eigen woordflits in Gynzy. Inmiddels is dit overal ingezet en zien we dat de DMT resultaten mooi vooruit zijn gegaan. - In groep 4A en B is bewust extra op het lezen ingezet. Schoolbreed is aanvullend veel geoefend m.b.v. flitswoordjes. - Het totale aantal kinderen in de Rt was afgelopen jaar best hoog. Er is bij de evaluatie bewust afgesproken dat alleen nog maar Rt technisch lezen gegeven gaat worden aan kinderen uit de groepen 3 t/m 5.Oudere leerlingen krijgen extra ondersteuning in de groep. Zo kan het accent wat meer op rekenen komen te liggen. - Aanpak wordt afgestemd middels mail en gesprekken. Grafische weergave Technisch lezen groep 3 t/m 8 midden afnames 2010-2014
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
25
Technisch lezen groep 3 t/m 8 eind afnames 2010-2014
Acties 2014-2015 - Het flitsen van woorden wordt in iedere groep voortgezet. Daar waar de resultaten nog op het landelijk gemiddelde liggen (E afname eind groep 3) zal dagelijks het programma eigen woordflits van Gynzy ingezet worden. - De directie bekijkt of de “DMT oefenmap M3 naar M8” van “Pravoo” aangeschaft kan worden om zo de orthotheek actueel aan te vullen (en zo bijvoorbeeld ook het programma “eigen woordflits” te vullen). - De ICT-er gaat na of de invoer van alle woorden bij het programma eigen woordflits ook centraal kan worden opgeslagen. - Gericht extra leestijd in groepen waar nodig - koppeling aan HGW groepsplan technisch lezen. - Het vakgebied technisch lezen is vorig jaar bij de Rt bewust erbij genomen voor de dyslectische en leeszwakke kinderen om zo naast de geboden hulp van de eigen leerkracht extra impulsen te geven. Dit jaar zal Rt voor technisch lezen alleen nog voor de groepen 3, 4 en 5 gehandhaafd blijven. - De leeszwakkere/dyslectische leerlingen uit de middenbouw hebben veelal logopedische ondersteuning buiten school. Leerkrachten stemmen de aanpak af met de diverse logopedisten. - Studiemiddag en vergaderingen rondom dyslexie en koppeling afstemming leesonderwijs o.l.v. J. Schols.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
26
Spelling Acties 2013-2014 - Start met HGW groepsplan spelling o.l.v. de Veerkrachtgroep. - Kapstok in iedere groep van het soort woorden gekoppeld aan de methode “Taalverhaal spelling”. - Regel voor open en gesloten lettergreep verder met elkaar uitwerken en komen tot één eenduidige regel die ook gevisualiseerd wordt. Afstemming met methodiek PI-Spello (RT). - Nadere diagnostiek door remedial teacher middels PI/dictee waar wenselijk. Effecten - Sinds afgelopen schooljaar hebben we nu voor alle vakgebieden een HGW groepsplan opgesteld, dus ook voor spelling. - De kapstok van het soort woorden is niet aan bod gekomen afgelopen jaar. De afgelopen vier jaar hebben we steeds bij spelling boven het landelijk gemiddelde gescoord. Alleen de scores van groep 6 (’11-’12) waren onder het landelijk gemiddelde. De jaren erna keurig weer boven het landelijk gemiddelde. De scores van eind groep 7 (’10-’11) waren ook onder het landelijk gemiddelde. Ook hier het jaar erna weer boven het landelijk gemiddelde in groep 8. De scores met oude of nieuwe Cito normering laten een vergelijkbaar goed beeld zien. - Wel is met elkaar gesproken over de verwarring die bij kinderen ontstaat n.a.v. de open en gesloten lettergreepregel. Hier zijn schoolafspraken over gemaakt. Er is nu één vaste regel met als ondersteuning een regelkaart. Deze regelkaarten hangen in iedere groep op. - De Rt-er heeft afgelopen schooljaar het PI dictee afgenomen bij kinderen die uitvielen op spellinggebied. Dit heeft Rt-er en groepsleerkracht informatie gegeven over de categorieën die nog lastig zijn, het niveau en de groei. Grafische weergave Spelling groep 3 t/m 8 midden afnames 2009-2014 oude Cito normering
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
27
Spelling groep 3 t/m 8 eind afnames 2009-2013 oude Cito normering
Spelling groep 3 t/m 8 midden afnames 2009-2014 nieuwe Cito normering
Spelling groep 3 t/m 8 eind afnames 2009-2014 nieuwe Cito normering
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
28
Acties 2014-2015 - Voortzetten HGW groepsplan spelling. - Teambreed de aangepaste regel voor open en gesloten lettergreep actueel houden. Al dan niet ondersteund in de middenbouw m.b.v. de “Pi-Spello” kleurenblokjes. - Nadere diagnostiek door remedial teacher middels PI/dictee waar wenselijk. - Voortzetten Rt spelling voor leerlingen waarbij dit wenselijk is (“Pi –Spello”). - Vernieuwing methode “Taalverhaal spelling” schooljaar 2015-2016. Dit jaar oriënteren op nieuwe methode, lessen hieruit geven, ervaringen uitwisselen en keuze maken.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
29
Woordenschat Acties 2013-2014 De aanpak blijft gehandhaafd. We hopen met de invoer van de nieuwe begrijpend leesmethode mooie impulsen aan ons taalonderwijs te kunnen geven. Effecten Het beeld dat de Cito woordenschat geeft is grillig in contrast met de andere vakgebieden. De betrouwbaarheid van deze Cito toets trekken we als school zijnde in twijfel. Het ene jaar scoort een groep goed en het andere jaar onder het gemiddelde. Deze schommelingen zijn niet te verklaren. Kijkende naar alle leerjaren dan zien we scores afwisselend onder en boven het landelijk gemiddelde. Afgelopen jaar hebben groep 3 en 8 onder het landelijk gemiddelde gescoord. De andere groepen er boven. Wat we in ieder geval doen is ons aanbod kritisch bekijken. Zo besteden we tijdens de taallessen gericht aandacht aan het uitbreiden van de woordenschat. Luister- en kijkwoorden worden met elkaar besproken, woorden worden opgezocht, vragen worden gesteld en verwerkingsopdrachten gemaakt. De methode gebonden woordenschattoetsen van “Taalverhaal taal” worden schoolbreed nauwkeurig afgenomen. Daarnaast besteden we bij begrijpend lezen ook uitvoerig aandacht aan de betekenis van woorden m.b.v. de methode “Nieuwsbegrip XL”. Ook wordt kinderen geleerd welke strategieën ze kunnen toepassen als ze woord niet kennen m.b.v. de handelinsgwijzer die bij de methode hoort. Bij de zaakvakken krijgt ieder kind per hoofdstuk een samenvatting van alle moeilijke woorden compleet met illustratie. Kinderen leren in de bovenbouw ook wat een mindmap is en hoe ze deze kunnen maken en inzetten. Hoe je woorden kunt opzoeken komt in een woordenboek wordt al in groep 5 aangeleerd. In groep 3 worden de methodische suggesties van “VLL” nauwkeurig opgevolgd. Daarnaast hebben de groepen 3 en 4 ook “een moeilijke woordendoos” en “een brievenbus” waarin kinderen enthousiast briefjes stoppen. Grafische weergave Woordenschat groep 3 t/m 8 midden afnames 2009-2014
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
30
Woordenschat groep 3 t/m 7 eind afnames 2009-2014
Acties 2014-2015 - Bovenstaande aanpak blijft gehandhaafd. Zorg en aandacht blijft uitgaan naar een talig aanbod. Zie bovenstaande aanpak. - Bij de leerlingen die in groep 3 laag scoren is de “TAK toets” onderdeel “passieve woordenschat” als nadere diagnostiek afgenomen. Resultaten zijn met ouders besproken. Daar waar wenselijk zullen betreffende leerlingen tijdens de talige activiteiten in de groep extra beurten/aandacht krijgen. - Leerkrachten doen dit jaar ervaringen op met de woordenschattoetsen van de methode “Nieuwsbegrip XL”. Aangezien de woordenschattoetsen van de taalmethode “Taalverhaal taal “ door de jaren heen wat eenvoudig lijken. - Er wordt een werkgroep geformeerd die zich gaat oriënteren op de aanschaf van een nieuwe reguliere taalmethode waarbij bewust gekeken zal worden naar o.a. het aanbod van de woordenschat.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
31
Werkwoordspelling Acties 2013-2014 Blijven hanteren van onderstaande aanpak. Een aantal jaar geleden hebben we ingezien dat alleen het methodische aanbod van de methode “Taalverhaal spelling” niet afdoende is. De kinderen in groep 7 en 8 krijgen daarom structureel wekelijks ook een huiswerkopdracht voor werkwoordspelling. Deze opdrachten kennen een goede opbouw. Daarnaast hebben we ook een overzichtelijker werkwoordschema gemaakt dat in de bovenbouw structureel gehanteerd wordt en kinderen ondersteunt bij de aanpak. Effecten Kijkende naar onderstaande resultaten dan zien we bij werkwoordspelling de laatste jaren zeer mooie scores. De laatste jaren scoren we zowel in groep 7 als in groep 8 steeds ruim boven het landelijk gemiddelde. Grafische weergave Spelling werkwoorden groep 8 midden afnames 2010-2014
Spelling werkwoorden groep 7 eind afnames 2009-2014
Acties 2014-2015 - Bovenstaande aanpak regelmatig met elkaar bespreken en aanpassen waar nodig. - Vernieuwing methode “Taalverhaal spelling” schooljaar 2015-2016. Dit jaar oriënteren op nieuwe methode, lessen hieruit geven, ervaringen uitwisselen en keuze maken.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
32
Studievaardigheden Acties 2013-2014 Sinds drie jaar hanteren we in de bovenbouw structureel een methode voor studievaardigheden. De methode die we gebruiken heet “Blits”. Kinderen leren zo heel gestructureerd zaken op te zoeken, verbanden te leggen, terug te lezen en zaken uit tabellen en grafieken af te leiden. Kinderen leren te werken met een bronnenboek waarin zaken opgezocht dienen worden in o.a. legenda vorm. “Blits” wordt wekelijks op school voor- en nabesproken en thuis gemaakt als huiswerkopdracht. - We gaan als team met elkaar het gesprek aan om te kijken of we de methodiek Blits op dezelfde wijze willen blijven inzetten. Effecten Door de jaren heen scoort groep 6 op het item studievaardigheden bij de afname van de entreetoets steeds boven het landelijk gemiddelde. Groep 7 heeft de laatste 4 jaar bij studievaardigheden twee keer boven het landelijk gemiddelde gescoord en twee keer er onder. Afgelopen jaar gingen de scores van groep 7 door het dak! (Aangezien in groep 6 geen entreetoets meer wordt afgenomen zijn er geen scores in de grafiek waar te nemen.) Hetgeen gedurende het afgelopen schooljaar in de grote homogene groep 7 opviel was dat niet alle kinderen de werkhouding/concentratie hebben. Voor dyslecten is het ook een hele kluif. Ouders geven terug dat ze het lastig vinden om hun zoon/dochter thuis met “Blits” te helpen. Daarom is gedurende het schooljaar in gezamenlijk besloten om “Blits” niet meer als huiswerk op te geven maar samen op school geheel onder lestijd te behandelen. Grafische weergave Studievaardigheden groep 6 en 7 eind afnames 2009-2014
Acties 2014-2015 - De methodiek “Blits” wordt op school aangeboden en niet meer meegegeven als huiswerk. - Digitale software van “Blits” is dadelijk ook beschikbaar.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
33
4.2
Reflecties en acties n.a.v. Cito eindtoets april 2014.
School Groep Leerkracht(en)
St. Martinus 8A en 8B 8A: N. Doek en A. Kloet 8B: K. Conings en M. Wenmakers
Algemeen
Wat valt er in het algemeen op aan de totaalscore? Hoe kwam deze groep aan het begin van groep 8 binnen (ev. score Entreetoets)? Hoe staan de opbrengsten van de eind cito in verhouding tot de verwachting vanuit de entree? Bij een hogere verwachting vanuit de entree, kijk ook eens naar de historie van de leerling in verhouding tot de eindopbrengst. Hebben er leerlingen deelgenomen aan de cito eindtoets met een indicatie LWOO + praktijkonderwijs? Zijn er leerlingen die twee jaar of korter zijn ingestroomd en wat waren de scores hiervan? Vooraf De blauwe staafgrafieken die in dit formulier te zien zijn geven een totaalindruk van de beide groepen 8, totaal 40 leerlingen. Groep 8A telt 13 leerlingen en maakt onderdeel uit van een combinatiegroep 7/8. De homogene groep 8B telt 27 leerlingen. De groepsanalyse (lijngrafiek) geeft een afzonderlijk beeld van de twee groepen 8. De reflecties zijn n.a.v. een gezamenlijk overleg tot stand gekomen. Hierbij waren de leerkrachten van groep 8, groep 7, de directeur en de intern begeleider aanwezig.
Groep 8A Op basis van de entreetoets kwam deze groep 8 (13 leerlingen) binnen met een redelijk resultaat. Gemiddeld genomen scoorde de groep eind groep 7 op B niveau. Op de toetsen van midden groep 8 heeft de groep naar verwachting gescoord. Bij spelling gemiddeld een A score, bij werkwoord spelling gemiddeld een B score, bij begrijpend lezen gemiddeld een A score, bij woordenschat gemiddeld een B score en bij rekenen gemiddeld een B score. In de groep zit 1 leerling met een dubbele diagnose (ADD/dyslexie). Bij de adviesgesprekken hebben 7 leerlingen VO-‐richting TL als advies gekregen, 4 leerlingen HAVO advies en 2 leerlingen VWO advies. Bij geen van de leerlingen is de eindtoets afgenomen in plaats van de niveautoets. Eén leerling is ingestroomd in groep 7 en heeft daar ook gedoubleerd dat jaar. Van de 13 leerlingen scoorden er 10 lager op de eindtoets dan verwacht o.b.v. het voorlopige leerlingrapport. Drie leerlingen scoorden beter dan verwacht (eindtoets hoger dan voorlopig leerlingrapport). Zeven van de tien leerlingen scoorden lager met 3 of meer punten verschil t.o.v. de verwachting. De groep heeft een goede werkinstelling. Groepsanalyse groep 8A (13 leerlingen) uit Esis
Groep 8B De verwachting van deze groep was niet al te hoog gezien de prognose n.a.v. de entreetoets. Gemiddeld genomen scoorde de groep eind groep 7 op B/C niveau. De toetsen M8 lieten m.u.v. rekenen en woordenschat een groei zien. Bij spelling een gemiddelde A (ondanks 3 dyslecten), bij werkwoord spelling een gemiddelde A/B score, bij begrijpend lezen een gemiddelde C-‐score, bij woordenschat een gemiddelde C score en bij rekenen een gemiddelde D-‐score. In deze groep zit tevens een leerling met een dubbele diagnose (PTTS/dyscalculie). Er zijn 3 leerlingen met indicatie LWOO. Vier leerlingen kwamen voor LWOO in aanmerking. Daarbij hebben 8 leerlingen de niveautoets gemaakt. Vier leerlingen zijn 2 jaar geleden, of nog korter geleden, ingestroomd in deze groep. Bij deze 4 leerlingen scoorden er 3 lager dan de prognose (1,2 en 4 punten verschil) en 1 leerling scoorde 1 punt hoger dan de Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
34
prognose. Er scoorden 17 leerlingen lager dan de prognose n.a.v. de entreetoets. Bij 8 van deze leerlingen wijkt de prognose 1 of 2 punten af van de Cito eindtoets. Bij 9 leerlingen zit er minimaal 4-‐10 punten verschil tussen de prognose en de eindtoets. Deze groep is moeilijk intrinsiek gemotiveerd te krijgen om te werken. De groep heeft een consequente leerkracht nodig die veel herhaalt, oefent en nog eens terug pakt. Veel kinderen vinden het lastig om zich te concentreren en beschikken over een zwakke werkhouding. Groepsanalyse groep 8B (27 leerlingen) uit Esis
Algemeen De algehele verwachtingen waren dit jaar niet zo hoog kijkende naar de resultaten van de entreetoets. De uiteindelijke resultaten van de cito eindtoets waren echter lager dan verwacht. Bij veel kinderen speelt mee dat de Cito eindtoets een langere duur van concentratie vergt. De scores van de reguliere Cito’s midden groep 8 lagen hoger i.v.m. de eindtoets. De scores van de Cito midden 8 toetsing kwamen overeen met de verwachting. Kijkende naar de huidige populatie in groep 8 dan valt op dat thuissituaties niet altijd stabiel zijn. In sommige gevallen is het Centrum voor Jeugd en Gezin of een extern bureau ingeschakeld. Opvallend is bijvoorbeeld ook het percentage van ouders dat gescheiden is. Zie verder het document “Ken je populatie”. De kinderen die tussentijds zijn ingestroomd (vijf stuks) vertoonden hiaten. Belangrijk is dat de werkinstelling geprikkeld wordt. Schoolbreed wordt ingezet op het hanteren van het stilteteken. Belangrijk is dat kinderen bij de instructie van de les meedenken. Veel kinderen hebben in de beide groepen 8 ook wat extra vertrouwen nodig. Een zetje/aanloopje zodat ze weten dat ze de opdracht aankunnen. Bepaalde kinderen hebben wat minder bagage en krijgen, naast de hulp in de groep (denk aan verlengde instructie), al jarenlang ook extra hulp buiten de groep in de vorm van remedial teaching.
Standaardscores Cito eindtoets (totaal 40 leerlingen)
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
35
De 4 toetsonderdelen Input schooldossier inspectie betreffende de Cito eindtoets 2013-‐2014
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
36
1. Taal Aantal goed Aantal goed: 70,2 Beoordeling (kruis aan) Boven LG (percentage) van de 100 opgaven Gelijk aan LG Schoolrapport correctie LG x Onder LG Toelichting Taal algemeen, wat valt op, waarom? 8A Wat ons opvalt bij het onderdeel taal is dat wij ieder jaar slecht(er) scoren op het gebied van woordenschat. Dit hoewel daar in de klas toch veel aandacht aan wordt besteed, bij zowel de taalmethode “Taalverhaal”, alsook bij de begrijpend lezen methode “Nieuwsbegrip XL”. Bij de reguliere Cito woordenschat midden groep 8 lagen de resultaten gemiddeld op B niveau. Tijdens de Kindante-‐dag hebben wij daar over gesproken met onze collega’s van andere scholen (bovenbouw). We hebben handreikingen gekregen hoe zij het aanpakken (woordweb bij zelfgekozen thema’s, ondersteund met visuele beelden). Vragen die bij ons opkomen zijn: Wat krijgen kinderen van huis uit mee? In welke mate zijn kinderen in staat om zich te concentreren tijdens de les? Welke goede impulsen kunnen we als leerkracht zijnde geven? Ook de werkwoordspelling valt tegen bij de Cito eindtoets en dat is moeilijk te rijmen met de resultaten (en voortgang) die kinderen hebben geboekt bij de methode-‐gebonden toetsen en Cito midden groep 8 met gemiddeld een B score. 8B Wat opvalt bij het onderdeel taal is de toenemende afname van het onderdeel woordenschat. Ondanks de aandacht vanuit de taalmethode en de woordenschat bij “Nieuwsbegrip XL” blijkt toch dat we op dit onderdeel ieder jaar slechter scoren. Op groepsniveau heeft deze groep midden groep 8 bij de reguliere Cito toets gemiddeld een C score behaald. Ook het onderdeel schrijven en werkwoordspelling zijn opvallend laag dit jaar beziend vanuit de trendanalyse. Dit is vreemd want de methode gebonden toetsen en CITO-‐scores M8 laten een positieve ontwikkeling zien. Cito midden groep 8 scoort de groep gemiddeld op de grens van A/B bij werkwoordspelling. Algemeen Bij alle items van taal scoren we dit jaar onder het landelijk gemiddelde. Bij schrijven, spelling van niet werkwoorden en spelling van werkwoorden is dit eenmalig. Bij woordenschat is dit nu drie keer op rij. Kijkende naar ons aanbod gericht op woordenschat dan zien we dat binnen onze taalmethode “Taalverhaal” per hoofdstuk 2 van de 8 lessen gericht zijn op de woordenschatontwikkeling. De methodische toetsen van woordenschat bij “Taalverhaal” zijn vrij eenvoudig. Het aantal kinderen dat de actualiteit volgt (bijvoorbeeld kijken naar het jeugdjournaal) is vrij laag. De intrinsieke motivatie is er niet altijd, zo ook een stimulerende thuissituatie. Het aanbod gericht op woordenschat vanuit de methodiek “Nieuwsbegrip XL” is een waardevolle aanvulling. Ook vanuit de zaakvakken wordt aandacht gevestigd op de woordenschatontwikkeling middels woordenlijsten per hoofdstuk. Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
37
De afstemming bij werkwoordspelling tussen de collega’s onderling is een punt van aandacht.
Welke trend zie je als je kijkt naar voorgaande jaren? Welke verklaringen en factoren zijn van invloed (leerlingkenmerken, groepssamenstelling/populatie, schoolloopbaan/ ontwikkeling van deze leerlingen en/of van deze groep, omgevingsfactoren, resultaat ondernomen acties)?
8A De trend die we zien is dat de resultaten bij woordenschat teruglopen. Kijkende naar leerlingkenmerken dan lijken leerlingen zich de laatste jaren steeds moeilijker te kunnen concentreren (ook de spanningsboog is kort). “Alles” moet snel, flitsend en weinig moeite kosten (lezen niet goed wat er nu gevraagd wordt). Bij de populatie kunnen we aantekenen dat er thuis steeds vaker minder “beeldend” gesproken wordt (voorlezen, woorden uitleggen n.a.v. situaties etc.). Ook omgevingsfactoren spelen een rol. Zo zien we steeds meer kinderen uit moeilijke thuissituaties (scheiding, ruzies/geweld, stiefouders, enz.). 8B De trend die we zien is een aflopende lijn m.b.t woordenschat. Kijkende naar de populatie/groepssamenstelling is er wel een verandering te zien de laatste jaren. Er komen meer leerlingen uit een lager milieu en met meer emotionele bagage naar onze school. De vraagstelling bij de cito blijft voor veel leerlingen lastig. Ze gaan twijfelen, moeten tegenovergestelden zoeken of juist het woord dat er niet bij hoort. Dit vergt ook goed lezen! Een aantal leerlingen zijn door hun korte spanningsboog snel afgeleid en kunnen een hele morgen toetsen niet aan. Zij maken hun werk te snel.
Algemeen: -‐ Dalende trend bij woordenschat -‐ Meer kinderen die moeite hebben met het kunnen concentreren -‐ Omgevingsfactoren spelen een grotere rol -‐ Vraagstelling bij Cito maakt dat kinderen twijfelen
Welke acties heb je in deze groep ondernomen (algemeen, handelingsplannen, groepsplannen, plannen van aanpak) en wat waren opbrengsten (benoem scores vanuit LOVS, afnames M8)? 8A Wij stellen driemaal per jaar HGW groepsplannen op voor de vakgebieden technisch lezen, begrijpend lezen (inclusief woordenschat), spelling, werkwoord spelling en evalueren deze grondig. Eén leerling ontvangt 1x per week RT voor spelling i.v.m. dyslexie. De methode spelling hebben we anders ingericht (sommige categorieën naar voren gehaald op het tijdpad) om te kunnen voldoen aan de cito-‐vraagstelling. Op het gebied van de werkwoord spelling beginnen we aan het begin van het schooljaar altijd helemaal vooraan. Wat is een pv? Hoe vind ik de pv? tt/vt? Geen pv, wat dan? De regels worden eigen gemaakt en dan toegepast (eerst pv tt, dan pv vt, dan vd/ovd, enz.). We maken niet alleen gebruik van methode “Taalverhaal” (werkwoordpakketten), maar ook andere materialen (“Stenvert” en verschillende websites) om ook te kunnen variëren in aanbod (mondeling, schrijven/computer) en werkwijze (klassikaal, zelfstandig, coöperatief, enz.). 8B Er lopen voor spelling, werkwoordspelling en begrijpend lezen (inclusief woordenschat) HGW groepsplannen. Vooral bij begrijpend lezen is de instructiegroep groot en er is zelfs RT één keer in de 2 weken. Wij zijn steeds zoekende naar materialen en manieren om de woordenschat uit te breiden. Spellingscategorieën worden versneld aangeboden omdat onze taalmethode “Taalverhaal” bepaalde categorieën pas later aanbiedt dan de toetsing van Cito midden groep 8. Wat betreft de werkwoordspelling is er gekozen om de methode gedeeltelijk los te laten en vanaf het begin van groep 8 te starten bij het begin. Wat is een werkwoord, wat is een pv, hoe vind ik die etc. De opgedane kennis wordt met redelijk tempo daarna uitgebreid.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
38
Algemeen: -‐ Drie maal per jaar wordt de HW cyclus doorlopen -‐ Woordenschatontwikkeling is opgenomen in het groepsplan begrijpend lezen -‐ Kinderen die uitval vertonen worden hierbij opgenomen in de instructiegroep -‐ Voor de dyslectische leerlingen (hebben goed gescoord) zijn kindkaarten opgesteld -‐ Ook buiten de groep is ondersteuning geboden in de vorm van RT -‐ Spelling categorieën zijn naar voren gehaald en worden eerder aangeboden -‐ Bij werkwoordspelling wordt teruggegaan naar de basis (apart groepsplan) -‐ Bij de zaakvakken geven we de kinderen woordenschatlijsten Welke speerpunten zijn er in de groepen 8? Welke doelen voor een overkoepelend groepsplan (deelaspect Taal) voor de groepen 8 kun je stellen (productdoel: wat is je streefpercentage, wat zijn inhoudelijke doelen?). Welke middelen/materialen ga je inzetten? Is voor dit onderdeel meer onderwijstijd nodig? Zo ja, hoeveel (aantal uren/minuten per week)? 8A We gaan de methode “Nieuwsbegrip XL” uitdiepen en meer inzetten op het katern woordenschat. Misschien dat we ook een andere taalmethode moeten overwegen die meer inzet op woordenschat (“Taalactief” nieuwe versie schijnt erg goed te zijn). 8B Wat betreft de woordenschat hebben we al aangegeven dat we de woorden vanuit “Nieuwsbegrip XL” gaan inzetten. Daarnaast moet gekeken naar worden naar de kwaliteit van het aanbod i.p.v. de kwantiteit.
Algemeen: -‐ “Nieuwsbegrip XL” met elkaar uitdiepen om zo goede impulsen te geven aan woordenschatontwikkeling en het begrijpend lezen -‐ Ervaringen opdoen met de woordenschattoetsen van “Nieuwsbegrip XL” -‐ De directie bekijkt of er een stukje teamscholing kan plaatsvinden gericht op woordenschatontwikkeling -‐ Vanuit de meerjarenplanning/begroting zal zorgvuldig bekeken worden wanneer de methode “Taalverhaal” vervangen kan worden. -‐ Afstemming aanpak werkwoordspelling in bouwvergaderingen met collega’s van de bovenbouw -‐ Komen tot één overzichtelijk schema van de werkwoordspelling dat schoolbreed wordt ingezet
Welke speerpunten zijn er in de groepen 7 (ter voorbereiding op groep 8) en/of op schoolniveau? De aanpak die bij de vorige vraag staat beschreven geldt ook voor groep 7 en 6. Overige opmerkingen
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
39
2. Rekenen-‐ Wiskunde Aantal goed (percentage) Aantal goed: 35,3 van de 60 Beoordeling (kruis aan) Boven LG opgaven Gelijk aan LG Schoolrapport correctie LG x Onder LG Toelichting Rekenen-‐ wiskunde algemeen, wat valt op, waarom? 8A Bij het onderdeel meten, meetkunde, tijd en geld wordt steeds minder gescoord. Daarnaast valt op dat getallen en bewerkingen en verhoudingen, breuken en procenten zeer slecht scoren. Wat ons opvalt in de klas is dat kinderen vaak “door de bomen het bos niet meer zien”. Ze missen begrip en inzicht, beheersen rekenregels en strategieën niet of onvoldoende, hebben nog onvoldoende geautomatiseerd en missen het categoriseren van stof. Eind groep 7 scoort de groep gemiddeld op de grens van A met B. Midden groep 8 scoort de groep gemiddeld op B niveau. 8B Wat opvalt is dat vooral het onderdeel breuken/procenten en getallen en bewerkingen fors uitvallen. Je merkt ook in de klas dat veel leerlingen nog moeite hebben met de tafeltjes en het cijferen (optellen/aftrekken grote getallen en onder elkaar uitrekenen, staardelingen en tafeltjes). Ook hier een neerwaartse lijn bij meten, meetkunde, tijd en geld. De basisvaardigheden zitten niet, waardoor gecompliceerdere vraagstukken niet of moeilijk(er) opgelost kunnen worden. Eind groep 7 scoort de groep gemiddeld op de grens van B met C. Midden groep 8 is het groepsgemiddelde een D score. Een zwakke C score midden groep 8 was verwacht (ook kijkende naar voorgaande jaren) maar een groepsgemiddelde van een D score niet. Algemeen -‐ Dalende lijn bij het onderdeel “Meten, meetkunde, tijd en geld” -‐ Ook “Getallen en bewerkingen” en “Verhoudingen, breuken en procenten” scoren onder het landelijk gemiddelde. -‐ Kinderen raken het overzicht kwijt -‐ Basisvaardigheden zijn onvoldoende gekend/geautomatiseerd -‐ Groepsgemiddelde in groep 8B is gedaald
Welke trend zie je als je kijkt naar voorgaande jaren? Welke verklaringen en factoren zijn van invloed (leerlingkenmerken, groepssamenstelling/populatie, schoolloopbaan/ ontwikkeling van deze leerlingen en/of van deze groep, omgevingsfactoren, resultaat ondernomen acties)? 8A We hebben het al herhaaldelijk aangegeven en doen dat nu maar weer: de rekenmethode voldoet niet. Geluiden beluisterend vanuit andere scholen (regio Limburg, alsook elders in het land) is dat geen enkele methode de gehele lading dekt (stof wordt gefragmenteerd aangeboden). Op de meeste scholen hebben ze de methodestof “geknipt” en “geclusterd”. We zullen een overweging moeten maken: de methode vervangen of de leerstof per groep onder de lopen nemen (daar dient tijd voor vrij gemaakt te worden). 8B De groep (in verhouding grote groep KB leerlingen) heeft moeite met concentreren en vasthouden van het geleerde. Veel herhaling en een duidelijke ingeoefende aanpak zijn helpend. Ook bemerken wij dat de methode “Alles telt” niet goed werkt voor onze populatie. Er vallen hiaten in de groepen 6/7 Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
40
m.b.t. getallen en bewerkingen. De methode springt te zeer van de hak op de tak en laat onderdelen niet lang genoeg aan bod komen.
Algemeen -‐ We scoren al meerdere jaren zwak op het gebied van rekenen. -‐ De rekenmethode voldoet o.a. niet omdat: . er te veel doelen in één les worden aangeboden . er onvoldoende ingezet wordt op basisvaardigheden . het cijferen verwarrend en met veel tussenstappen geïntroduceerd wordt in groep 5/6 (negatieve getallen) . er te weinig herhaling is ingebouwd . de stof in groep 8 al te veel richting het VO gaat . stof al getoetst wordt voordat voldoende oefening heeft plaatsgevonden
Welke acties heb je in deze groep ondernomen (algemeen, handelingsplannen, groepsplannen, plannen van aanpak) en wat waren opbrengsten (benoem scores vanuit LOVS, afnames M8)?
8A Wij hebben al een begin gemaakt met “husselen” in de methode (stof weglaten, toetsen herindelen zodat stof die getoetst wordt die ook daadwerkelijk is behandeld). Daarnaast krijgen kinderen extra instructie en besteden we wekelijks extra aandacht aan rekenvraagstukken o.g.v. : metriek stelsel, breuken, procenten, enz. Vanuit de toetsen worden opvallende zaken structureel teruggepakt. 8B Wij hebben zelf al geknipt en geplakt in de methode door onderdelen die niet voor groep 8 van toepassing waren weg te laten en te concentreren op de kerndoelen. Er loopt een groepsplan waarbij we een grote instructiegroep hebben die verlengde instructie krijgt. Ook gaan er 6 leerlingen één keer per 2 weken naar de RT. We schenken iedere week extra aandacht aan een bepaald onderdeel; breuken, procenten, kommagetallen, metriek stelsel. De leerlingen krijgen huiswerk mee m.b.t. getallen en bewerkingen. Algemeen: -‐ We geven les met de doelen van ons HGW groepsplan rekenen voor ogen en maken bewuste keuzes -‐ Er heeft coaching plaatsgevonden op teamniveau o.l.v. de “Veerkrachtgroep” -‐ De leerstof is al deels onder de loep genomen, zo ook de toetsen -‐ De resultaten van de toetsen worden per item/per leerling geregistreerd zodat op individueel niveau maar ook op groepsniveau actie gezet kan worden -‐ Kinderen die zwakke resultaten laten zien zijn opgenomen in de instructiegroep -‐ Daarnaast hebben een aantal leerlingen RT buiten de groep -‐ Per week staat 1 onderdeel centraal (breuken, procenten etc.). -‐ Er is in de loop van het jaar extra huiswerk ingebouwd zodat bepaalde basisbewerkingen weer herhaald worden Welke speerpunten zijn er in de groepen 8? Welke doelen voor een overkoepelend groepsplan (deelaspect R/W) voor de groepen 8 kun je stellen (productdoel: wat is je streefpercentage, wat zijn inhoudelijke doelen?). Welke middelen/materialen ga je inzetten? Is voor dit onderdeel meer onderwijstijd nodig? Zo ja, hoeveel (aantal uren/minuten per week)? Algemeen: -‐ Keuze maken: methode vervangen of leerstof clusteren en onder de loep nemen -‐ Eerste 10 minuten van de les structureel herhaling van een bepaalde rekenvaardigheid -‐ Eén leerkracht in groep 6 en één leerkracht in groep 7/8 zijn de rekencursus “Met sprongen vooruit” aan het volgen -‐ Bijbehorende leskisten worden aangeschaft waarna uitwisseling van ervaringen plaatsvindt in bouwvergaderingen zodat er een olievlekwerking ontstaat -‐ De directie bekijkt of er temscholing op rekengebied kan plaatsvinden door Angelique Roos. Welke speerpunten zijn er dit schooljaar in de groepen 7 (ter voorbereiding op groep 8) en/of op schoolniveau? Algemeen: De aanpak hier boven beschreven geldt schoolbreed. Overige opmerkingen
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
41
3. Studievaardigheden Aantal goed (percentage) Aantal goed: 28,8 van de 40 Beoordeling (kruis aan) Boven LG opgaven Gelijk aan LG Schoolrapport correctie LG x Onder LG Toelichting Studievaardigheden algemeen, wat valt op, waarom? 8A Bij het hanteren van studiebronnen en informatieteksten scoren we dit jaar boven het landelijk gemiddelde. Bij kaartlezen en schema’s, tabellen en grafieken scoren we onder het landelijk gemiddelde. N.a.v. de entreetoets was het groepsgemiddelde een lage B score. Wat opvalt is dat kinderen vaak te vlot door de lesstof willen gaan/niet bereid zijn meerdere malen dezelfde stof te bestuderen en al denken antwoorden te weten voor ze goed gekeken/gelezen hebben. 8B Wat opvalt is dat we dit jaar uitvallen op de onderdelen kaartlezen en schema’s, tabellen en grafieken. Andere jaren zijn we bij alle onderdelen boven het landelijk gemiddelde gebleven. Het groepsgemiddelde n.a.v. de entreetoets eind groep 7 was een C score. Algemeen -‐ Dit jaar liggen de scores onder het landelijk gemiddelde i.t.t. voorgaande jaren -‐ Veel kinderen lezen/besturen vooraf niet goed genoeg de opdracht -‐ Antwoorden worden te vlot gegeven -‐ Leerkrachten modelen maar als kinderen het zelf moeten doen haken ze af -‐ Opbrengen van een goede concentratie en werkhouding is lastig voor sommigen -‐ “Blits” als huiswerk werkt niet
Welke trend zie je als je kijkt naar voorgaande jaren? Welke verklaringen en factoren zijn van invloed (leerlingkenmerken, groepssamenstelling/populatie, schoolloopbaan/ ontwikkeling van deze leerlingen en/of van deze groep, omgevingsfactoren, resultaat ondernomen acties)? 8A “Blits” als huiswerk meegeven bleek te hoog gegrepen, wordt nu in de klas behandeld. 8B In de klas was het dit jaar duidelijk te merken dat het niveau van de leerlingen m.b.t. studievaardigheden laag was. De methode “Blits” die wij als huiswerk meegaven en in de klas besproken bleek vaak te moeilijk voor kinderen. Zij wisten niet goed hoe ze thuis dit huiswerk moesten aanpakken. Kinderen lezen de opdrachten maar half, kijken niet terug, gaan ervanuit dat ze de betekenis van de legenda’s wel weten. Algemeen: -‐ Taakaanpak verdient de aandacht -‐ Methodiek “Blits” wordt niet meer als huiswerk meegeven
Welke acties heb je in deze groep ondernomen (algemeen, handelingsplannen, groepsplannen, plannen van aanpak) en wat waren opbrengsten (benoem scores vanuit LOVS, afnames M8)? Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
42
8A “Blits” wordt niet meer meegegeven als huiswerk en staat nu in het lesrooster ingepland als vakgebied. Ook hebben we “Ajodakt” ingezet als extra ondersteuning. De opdrachten zijn korter en leerkrachten letten erop dat direct feedback wordt gegeven. 8B We hebben “Blits” uit het huiswerkprogramma gehaald en op het lesprogramma gezet. We proberen in de klas nu te differentiëren door de plusleerlingen de toepassingstaken van Blits te laten maken en de basis/instructiegroep gaat aan de slag met “Ajodakt studievaardigheden”. Hier komen wat meer basale vaardigheden aan bod. Insteek is vooral modelen zie ook het HGW groepsplan. Algemeen: -‐ “Blits” is opgenomen in het lesrooster en wordt op school onder begeleiding van de leerkracht gemaakt aangevuld met “Ajodact”. Welke speerpunten zijn er in dit schooljaar in de groepen 8? Welke doelen voor een overkoepelend groepsplan (deelaspect Studievaardigheden) voor de groepen 8 kun je stellen (productdoel: wat is je streefpercentage, wat zijn inhoudelijke doelen?). Welke middelen/materialen ga je inzetten? Is voor dit onderdeel meer onderwijstijd nodig? Zo ja, hoeveel (aantal uren/minuten per week)? Algemeen -‐ “Blits” aangevuld met “Ajodact” staat blijvend in het lesprogramma. -‐ Leerkrachten modelen
Welke speerpunten zijn er in dit schooljaar in de groepen 7 (ter voorbereiding op groep 8) en/of op schoolniveau?
Algemeen -‐ Beschreven aanpak geldt ook voor groep 7 Overige opmerkingen
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
43
4. Wereldoriëntatie Aantal goed (percentage)
Aantal goed: 59 van de 90 opgaven Schoolrapport correctie LG
Beoordeling (kruis aan)
x
Boven LG Gelijk aan LG Onder LG
Toelichting Wereldoriëntatie algemeen, wat valt op, waarom? 8A Alle kennisgebieden scoren onder de maat. De methodiek maakt het de kinderen wellicht wat te gemakkelijk met de kant en klare samenvatting na ieder blok. Kinderen dienen wat meer uitgedaagd te worden. 8B De kennisgebieden scoren allemaal laag dit jaar. Algemeen -‐ De scores bij aardrijkskunde en geschiedenis zijn zwak door de jaren heen -‐ De scores bij natuuronderwijs zijn de laatste twee jaar zwak -‐ De kant en klare samenvatting spoort de kinderen niet aan/maakt het erg gemakkelijk om een voldoende tot goed resultaat te behalen bij de toetsing
Welke trend zie je als je kijkt naar voorgaande jaren? Welke verklaringen en factoren zijn van invloed (leerlingkenmerken, groepssamenstelling/populatie, schoolloopbaan/ ontwikkeling van deze leerlingen en/of van deze groep, omgevingsfactoren, resultaat ondernomen acties)? 8A Kinderen kunnen nog maar moeilijk vakoverstijgend denken en relaties leggen. “Weetjes” en “feiten” blijven maar moeilijk hangen. In onze groep is er wel interesse in geschiedenis, cultuur en natuur. De resultaten van methode gebonden toetsen zijn goed. 8B Leerlingen zijn vaak verbaasd dat ze vragen krijgen van stof uit lagere groepen. De interesse van een grote groep leerlingen in de kennisgebieden is minimaal. Ook de vraagstelling speelt weer parten; twijfel bij meerkeuze vragen, niet goed lezen waardoor de vraag niet begrepen wordt. Voor deze groep was het ook moeilijk om geconcentreerd te blijven werken bij de cito eindtoets. Dit onderdeel werd aan het einde van de morgen afgenomen.
Algemeen: -‐ Feitjes beklijven maar moeilijk -‐ Gematigde interesse -‐ Vraagstelling speelt een rol, twijfel bij meerkeuze vragen -‐ Kinderen lezen niet goed waardoor vraag niet wordt begrepen -‐ Concentratie/spanningsboog speelt parten (WO laatste onderdeel op einde van toets ochtend)
Welke acties heb je in deze groep ondernomen (algemeen, handelingsplannen, groepsplannen, plannen van aanpak) en wat waren opbrengsten (benoem scores vanuit LOVS, afnames M8)? Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
44
Algemeen -‐ Lessen worden structureel aangeboden -‐ Proefwerken worden minimaal een week van te voren opgegeven -‐ Samenvatting wordt meegeven met kopie van moeilijke woorden uit het betreffende hoofdstuk -‐ Lessen worden op een interessante manier aangeboden (denk aan bijvoorbeeld beeldmateriaal via beeldbank) -‐ Natuurouders verzorgen voor iedere jaargroep geweldige activiteiten waarbij we “of de natuur ingaan” hetzij “de natuur in school halen” Welke speerpunten zijn er dit schooljaar in de groepen 8? Welke doelen voor een overkoepelend groepsplan (deelaspect WO) voor de groepen 8 kun je stellen (productdoel: wat is je streefpercentage, wat zijn inhoudelijke doelen?). Welke middelen/materialen ga je inzetten? Is voor dit onderdeel meer onderwijstijd nodig? Zo ja, hoeveel (aantal uren/minuten per week)? Algemeen -‐ In groep 7 en 8 krijgen de kinderen geen samenvatting meer om te leren voor een toets -‐ We gaan insteken op hoe je voor een toets leert (samenvatting/mindmap leren maken) -‐ Boek en werkboek van het betreffende zaakvak worden voor een toets vanaf nu meegegeven -‐ Het programma “Inspiration” inzetten bij het leren maken van een mindmap Welke speerpunten zijn er in dit schooljaar in de groepen 7 (ter voorbereiding op groep 8) en/of op schoolniveau? Algemeen -‐ Bovenstaande actiepunten gelden vanaf groep 7 Overige opmerkingen
slotopmerkingen Kijkende naar al onze bevindingen en acties zijn we ervan overtuigd dat we kinderen op een goede manier voorbereiden op het voortgezet onderwijs. Het is jammer dat we dit jaar onder het landelijk gemiddelde hebben gescoord maar laten ons hierdoor niet uit het veld slaan. We hebben vertrouwen in de toekomst.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
45
Hoofdstuk 5. Evaluatie Beleidsvoornemens Naam school: basisschool St. Martinus Evaluatie Beleidsvoornemen : Handelingsgericht Werken 2013-2014 Onze collectieve ambitie: Alle leerkrachten zijn in staat om planmatig, doelgericht en afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen hun onderwijs in te richten. Daarbij maken zij gebruik van Groepsplannen en de cyclus van Handelingsgericht Werken.
1.Specifiek: Wat hebben we gerealiseerd? •
Gedurende het schooljaar is het accent verschoven naar Begrijpend Lezen, omdat de methode Nieuwsbegrip verdere implementatie behoefde. De leerkrachten hebben voor het Groepsplan Begrijpend Lezen aanpassingen gepleegd. Alle leerkrachten volgen de HGW-cyclus en formuleren steeds meer vanuit de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De BAS-vaardigheden zijn als rode draad door de gehele school zichtbaar en geven aan leerkracht en leerlingen structuur voor de lessen.
2.Meetbaar: wat hebben we gerealiseerd? •
Het realiseren van de Groepsplannen Lezen en Spelling is niet af. Rekenen en Begrijpend lezen vroegen om meer tijd. Voor alle vier de vakgebieden (rekenen, begrijpend lezen, spelling en technisch lezen) is sinds afgelopen jaar gewerkt met groepsplannen.
3.Acceptabel: was er draagvlak voor datgene wat we gingen doen? • De voortdurende afstemming op de behoeften van het team heeft geleid tot veel draagvlak voor het traject, en ook tot medewerking aan de verschuiving van Lezen en Spelling naar Begrijpend Lezen. Belangrijk hierbij was wel op het einde van het schooljaar dat we even een pas op de plaats maakten en goed keken naar het aantal te doorlopen periodes en ook het creëren van ruimte binnen vergaderingen om aan plannen te werken en ervaringen met elkaar te delen. 4.Realistisch: Is het mogelijk geweest wat we wilden? •
De scholingsmomenten zijn conform de tijdsplanning uitgevoerd, maar de inhoud is aangepast, omdat de vakinhoud Begrijpend Lezen meer tijd vroeg.
5.Tijdsgebonden: Was het tijdpad haalbaar? •
Deze tijdsplanning is gevolgd.
6.Bewaking en evaluatie: •
Als afsluiting van de scholing is er een ronde Klassenconsutaties uitgevoerd door directeur en externe begeleider. De rapportage hiervan is besproken met het team en er zijn conclusies en vervolgafspraken geformuleerd (zie Beleidsplan HGW/BAS 2014-2015)
7.Partners • De mate waarin de leerkrachten hun ontwikkelvragen formuleren is minimaal; dit vraagt om verdere ontwikkeling. • De IB-er is sterk aanwezig ter ondersteuning en geeft feedback, gevraagd en ongevraagd. • De directeur heeft ter afsluiting samen met de externe begeleider een ronde Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
46
• •
klassenbezoeken uitgevoerd om hiermee een overall-view te verkrijgen. De VeerKrachtGroep heeft een diverse rol gehad: trainer, adviseur, coach, medeonderzoeker. Ook de intern begeleider heeft klassenbezoeken uitgevoerd gericht op de vertaalslag van de HGW groepsplannen in de praktijk gekoppeld aan het hanteren van het model van effectieve instructie. Het teambreed blijven hanteren van BAS afspraken is hierbij ook meegenomen.
8.Benodigde middelen •
Jaarverslag
Het budget was voldoende om de geplande activiteiten uit te voeren.
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
47
Naam school: basisschool St-Martinus Evaluatie Beleidsvoornemen: ICT 2013-2014 Onze collectieve ambitie: Wij bevorderen dat leerlingen actief betrokken zijn bij het leerproces en hanteren binnen de lessen werkvormen die de leerlingen activeren. Inzet van de computer als hulpmiddel heeft binnen dit geheel hoge prioriteit. Daarbij stimuleren we de ontwikkeling van de zelfstandigheid en het nemen van eigen verantwoordelijkheid en creëren daarmee tevens de noodzakelijke ruimte om tegemoet te komen aan individuele verschillen. 1.Specifiek: Wat hebben we gerealiseerd? % %
% % % % %
In ieder groepslokaal zijn 1 of 2 netwerkstations aanwezig. In het gebouw zijn op 3 plekken een aantal stations in eilanden bij elkaar geplaatst. Hierdoor zijn er steeds pc’s in de onmiddellijke omgeving van de leerlingen beschikbaar. Er is adaptieve software aanwezig. In het voorjaar van 2011 is het netwerk vernieuwd, aangepast en uitgebreid naar 41 netwerkstations. Op alle systemen draait sinds december Windows 7 / Office 2010 Het netwerk is aangesloten op een extern glasvezelnet. In de groepen 3 t/m 8 is een vast SMARTboard aanwezig. Daarnaast zijn bij beide kleutergroepen Touch Screens in de klassen beschikbaar.
2.Meetbaar: Wat hebben we nog niet gerealiseerd •
Het zorgdossier binnen Esis hebben we nog niet gevuld. Dit is iets wat we komend schooljaar moeten gaan bekijken: gaan we dit doen en op welke manier?
3.Acceptabel: Was er draagvlak voor datgene wat we hebben gedaan? •
Voor de collega’s is er dit jaar op ICT-gebied vrij weinig nieuws gebeurd, maar ik heb wel gemerkt dat dit voor hen prettig heeft gewerkt. Er zijn een aantal nieuwe software-programma’s aangeschaft en men heeft voldoende tijd gehad om deze eigen te maken. Daarnaast hebben we dit jaar veel aan de achterkant gekeken naar een aantal organisatorische zaken die gerealiseerd moeten worden voor de komende jaren. Komende jaren worden weer wat drukker op ICT-gebied.
• • 4.Realistisch: Was het mogelijk geweest wat we wilden? • We hebben voornamelijk een vooruitgang geboekt bij her gebruik van het Smartboard en dan voornamelijk bij Gynzy en de overige nieuwe software. We hebben gemerkt dat kleine stappen goed werken binnen het team, waardoor er vanuit het team voldoende draagvlak was voor hetgeen we hebben gedaan. • Vooral gezien het feit dat ICT binnen de normjaartaak zat, hebben we weinig nieuws op kunnen zetten. Het gevoel van brandjes blussen overheerst. Mede hierom is het fijn dat er volgend schooljaar een bovenschool ICT-er aan onze school verbonden wordt. 5.Tijdsgebonden: Was het tijdspad haalbaar? •
Het tijdspad was haalbaar mede dankzij een tussentijdse blik op zaken halverwege het schooljaar.
6.Bewaking en evaluatie: •
ICT-er en directie hebben samen het tijdspad bewaakt.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
48
Naam school: basisschool St-Martinus EVALUATIE BELEIDSVOORNEMEN : Optimaliseren kwaliteitszorg (indicator 9.1 en 9.3)
1.Specifiek : Wat hebben we gerealiseerd? • Beide indicatoren zijn van een concrete invulling voorzien en kunnen opgestuurd worden naar de inspectie. Indicator 9.1 (De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerling populatie) is beschreven in het document “Ken je populatie” en indicator 9.3 (de school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces) in het document “Systeem van zelfevaluatie van het onderwijsleerproces”. 2.Wat hebben we nog niet gerealiseerd? • De actiepunten die zijn geformuleerd in het document “Ken je populatie” zullen moeten worden uitgewerkt. Wat de evaluatie van het onderwijsleerproces betreft is het van belang ons pedagogisch-didactisch handelen op schoolniveau op zoveel mogelijk aspecten in kaart te brengen en daar een analyse van te maken met conclusies en aanbevelingen. En verder is het zaak ook de overige indicatoren van het domein kwaliteitszorg in kaart te brengen, zodat we dit op kunnen nemen in het nieuwe schoolplan 2015-2019. 3.Meetbaar: afhankelijk van ontwikkelpunten • Zie hierboven bij 1 4.Acceptabel: Was er voldoende draagvlak voor datgene wat we hebben gedaan? • In principe gaat het hier om belangrijke en voor ons onderwijs zeer relevante zaken. Indicator 9.1 betreft het antwoord op de vraag “Doen we de goede dingen?” (als we naar onze leerling populatie kijken en hun onderwijsbehoeften). En indicator 9.3 geeft het antwoord op de vraag “Doen we de dingen goed?” Zonder de antwoorden op beide vragen is kwalitatief goed onderwijs feitelijk niet mogelijk en is er sprake van trial en error in het beste geval. 5.Realistisch: Was het mogelijk geweest wat we wilden? • In principe zijn alle geplande activiteiten uitgevoerd zoals ze gepland waren. 6.Tijdsgebonden: Was het tijdspad haalbaar? • Idem (zie bij punt 4) 7.Bewaking en evaluatie: • Het is goed geweest om stil te staan bij de onderwijsrelevante kenmerken van de leerlingen op groeps- en schoolniveau. Daardoor zijn we ons bewust geworden dat we over sommige kenmerken nog (te) weinig weten. Ook is het goed geweest om na te denken over wat een en ander betekent voor het onderwijsaanbod, zowel op groeps- als schoolniveau, waardoor we bepaalde hiaten in ons onderwijsaanbod vertaald hebben in actiepunten. Het overzicht van kenmerken op groeps- en schoolniveau dient jaarlijks geactualiseerd te worden. En de vertaling naar ons onderwijsaanbod iedere vier jaar. • We doen weliswaar al heel veel dingen in het kader van de evaluatie van het onderwijsleerproces, maar waar het uiteindelijk op aan komt is deze zaken ook vast te leggen, zodat een en ander zichtbaar (voor de inspectie) en hervindbaar (voor ons zelf) is. Dat dienen we te blijven bewaken.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
49
Naam school: basisschool St-Martinus Beleidsvoornemen 3 : Evaluatie nieuwe methodiek Engels Onze collectieve ambitie: Ons onderwijsaanbod is eigentijds en onderwijskundig verantwoord. De gekozen Engels methode is goed afgestemd op de basisvaardigheden van het leren van een (vreemde) taal: lezen, (begrijpend) luisteren, spreken en schrijven. Hieraan wordt de uitbreiding van de woordenschat gekoppeld.
0.Beschrijving van de huidige situatie: • De huidige methode Take it easy is ingevoerd in de groepen 7 en 8; • De huidige methode stelt hogere eisen aan de kwaliteit van de aangeleerde vreemde taal. 1.Specifiek: Wat hebben we gerealiseerd? • Overstappen naar de nieuwe methode Take it easy; • Implementatie in groepen 7 en 8; 2.Meetbaar: wat hebben we nog niet gerealiseerd? • Alle zaken die gerealiseerd dienden te worden zijn behaald. 3.Acceptabel: Was er draagvlak voor datgene wat we hebben gedaan? • Het was noodzakelijk een eigentijdse methode aan te schaffen die voldeed aan hogere eisen. Dit is gelukt.; • In beide groepen zijn de leerkrachten aan de slag gegaan met de nieuwe methode. 4.Realistisch:Was het mogelijk geweest wat we wilden? • De implementatie van de nieuwe methode was afgestemd op de specifieke behoefte van de leerkrachten van de bovenbouw; • De werkgroep heeft enkele malen contact gehad met elkaar en elkaar ondersteund indien nodig. 5.Tijdsgebonden: Was het tijdspad haalbaar? • Einde van het schooljaar 2013/2014 is het eerste jaar afgesloten met de nieuwe methode.
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
50
Naam school: basisschool St. Martinus Beleidsvoornemen : Evaluatie verkeer 2013-2014 Onze collectieve ambitie: Alle leerkrachten zijn in staat om planmatig, doelgericht en afgestemd op de onderwijsbehoeften op het gebied van verkeer hun onderwijs in te richten, zowel theoretisch als praktisch. Voor het theoretische gedeelte maken zij gebruik van het methodemateriaal van VVN. Voor het praktische gedeelte gebruiken zij de methodes Verkeerskunsten en Verkeersplein. 0.Beschrijving van de huidige situatie: % Onze school draagt het verkeerslabel van ROVL (her audit nov 2014); % Iedere leerkracht geeft wekelijks theoretische verkeerslessen uit de methode van VVN (Stap vooruit (gr 4), OpVoetenEnFietsen (gr 5+6) en JeugdVerkeersKrant (gr 8); % Het verschil tussen een aantal groepen qua inzet en uitvoering van de theoretische verkeerslessen is verminderd. We zitten meer op één lijn; % Het afgelopen jaar hebben we voor iedere groep twee maal per jaar praktische verkeerslessen uitgevoerd; % Alle leerkrachten werken vanuit dezelfde focus bij het inzetten van verkeersonderwijs. 1.Specifiek: Wat hebben we gerealiseerd? % Iedere groep krijgt twee maal per jaar praktische verkeerslessen aangeboden vanuit de verkeerswerkgroep; % In ons lesrooster is de wekelijkse verkeersles vastgelegd; % Het schema van de praktische verkeerslessen is ingevuld en als zodanig ook uitgevoerd; % Alle leerkrachten werken vanuit dezelfde focus bij het inzetten van verkeersonderwijs. Uitgangspunt hiervoor is dat we samen willen werken aan het voortdurend verbeteren van ons verkeersonderwijs. 2.Meetbaar: Wat hebben we nog niet gerealiseerd? % Het lukt niet om ouders te interesseren voor deze werkgroep. De verkeerscoördinator heeft de taken overgenomen; % De praktische verkeersles wordt telkens geëvalueerd met de leerkrachten; % Het werkschema voor de praktische verkeerslessen is overzichtelijk. Er is duidelijk te zien welke groep wélke inhoud in de praktische verkeersles zal krijgen. 3. Acceptabel:Was er draagvlak voor datgene wat we gingen doen? % Het belang van het verkeersonderwijs wordt door alle leerkrachten gedragen; % Het team blijft aangeven zich in te willen zetten voor beter geregisseerd verkeersonderwijs en onderkent het belang hiervan. 4.Realistisch: Was het mogelijk geweest wat we wilden? % Het werkschema was van te voren helder en besproken met de leerkrachten. Het werken ermee verliep soepel en volgens plan; % Er zijn nog steeds geen verkeersouders. Er zal vanaf nu voor iedere verkeersactiviteit een briefje uitgaan voor ouders om zich op te geven voor een praktische verkeersactiviteit. 5.Tijdsgebonden: Was het tijdspad haalbaar? % Het werkschema verliep goed. Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
51
Jaarverslag
Op de windhaspel 4 - 6191 LC Beek - ! 046 4280500 - "
[email protected] - # www.bsstmartinus-beek.nl
52