!Reizen
Op de fiets langs
kastelen in Skåne
De wereld van adel en vorsten
Bij kastelen en paleizen denk je misschien niet gelijk aan Zweden. Toch zijn er heel wat adellijke en vorstelijke gebouwen te vinden, met name in de zuidelijke provincie Skåne. Van robuuste middeleeuwse burchten tot streng-neoclassicistische paleizen, ze zijn te bewonderen in Zweden. Vaak alleen van de buitenkant, omdat ze nog verrassend vaak in privébezit zijn. Een fietstocht langs kastelen en burchten in Skåne. TEKST PAUL VAN BODENGRAVEN FOTOGRAFIE MARCO BARTEN
14 - Kijk op www.Nordicmagazine.nl
Kasteel Marvinsholm
Kijk op www.Nordicmagazine.nl - 15
!Reizen
Op de fiets langs de kust van Skåne
G
ewapend met een Nederlandse zadelhoes met gel
de grond rond het kasteel verpacht en bewerkt. Maar er zijn
voor ‘meer zitcomfort’ zijn we naar het Zuid-Zweed-
ook meer roemrijke details in de geschiedenis. Zo zou Tyge
se Skåne afgereisd. Als toegewijde wandelaars zijn
Brahe, de beroemde Deens-Zweedse astronoom uit de zestien-
we helemaal niet getraind voor een fietstocht. Maar
de eeuw, hier regelmatig verbleven hebben. Het kasteel was
ja, kastelen liggen zelden op loopafstand van elkaar
eigendom van zijn oom en de jonge Tyge zou hier het sterren-
en dus zullen we eraan moeten geloven: een driedaagse fiets-
stelsel uitvoerig bestudeerd hebben.
tocht van in totaal 185 km, langs zeven kastelen en burchten.
Marsvinsholm We starten onze driedaagse fietstocht van 185 kilometer in Ystad. De tocht zal ons langs zeven kastelen en burchten voeren. Tussen een lange reeks van vakantiehuisjes aan de ene kant, en lage duinen aan de andere kant beginnen we aan de eerste fietsdag van zestig kilometer. De eerste tien daarvan flitsen voorbij, de zadelhoezen doen hun werk. Dan draaien we
‘Het is duidelijk waar de metersdikke muren van de burcht voor dienden: bescherming’
weg van de kust om in het achterland twee oude burchten te bezoeken. Via landweggetjes, met toch nog aardige hellingen,
Bollerup
bereiken we onze eerste bestemming. Kasteel Tosterup is nog
Verder gaan we dan weer, fietsend door het glooiende Zweedse
privébezit en via een aardig informatiebordje worden we uit-
landschap, met – gelukkig! – wind mee. Na zo’n 25 kilometer is
genodigd rond te kijken, doch ook de privacy van de bewoners
het effect van het gelzadel nog nauwelijks merkbaar en pauze-
te respecteren. Kortom, alleen de buitenkant bekijken. Het vijf-
ren we met een kop koffie in een van de dorpjes die we door-
tiende eeuwse Tosterup is feitelijk een hoeve, later versterkt
kruisen. Daarna is het nog maar een paar kilometer naar de
met een toren die het gebouw beslist allure geeft. Het heeft al
burcht Bollerup, waar we dankbaar neerstrijken op een pick-
eeuwen dienstgedaan als agrarisch bedrijf en nog steeds wordt
nickbank voor onze lunch. Daarna is het bezoektijd. Bollerup
16 - Kijk op www.Nordicmagazine.nl
kan van binnen en van buiten bewonderd worden. Al in de dertiende eeuw stond hier een toren, zo blijkt uit overgeleverde papieren. De burcht staat er sinds de vijftiende eeuw, toen een voorloper werd platgebrand en het huidige gebouw werd neergezet. Deze streek was het toneel van vele oorlogen en het is duidelijk waar de metersdikke muren van de burcht voor dienden: bescherming.
Roes Verfrist hervaten we onze fietstocht, die ons nu door het Skånseland terugvoert naar de zuidkust. We doorkruisen dorpjes en gehuchten en drinken een cola op het terras van een pizzatent.
Kasteel Tosterup
Met wat doorzettingsvermogen bereiken we Brantevik, waar bij onze accommodatie Skollegård een wel heel aangename verrassing op ons wacht. Onze gastheer blijkt ook een zeer getalenteerde kok, die ons in drie gangen allerlei Zweedse heerlijkheden voorschotelt. Moe in de benen, voldaan en een beetje roezig van het bijpassende wijnarrangement vallen we in een diepe slaap. Morgen 45 kilometer op het programma.
Glimmingehus Op de tweede dag staat een van de beroemdste kastelen van Zweden op het programma, en dat al na tien kilometer. Glimmingehus werd in 1499 gebouwd en is met zijn ruim 25 meter hoogte nog altijd een imposante verschijning. Behalve een veilig toevluchtsoord was het ook een verblijf waar werd gewoond, tot in de zeventiende eeuw. En ondanks het grove, half vervallen interieur kun je dat zien. Eind zeventiende eeuw werd er een (ontsierende) vleugel aan vastgebouwd, die de
Kasteel Kronovall doet haast Frans aan
woonfunctie overnam. In de jaren twintig van de vorige eeuw werd het historische gebouw geschonken aan de Zweedse staat, die het op de lijst van nationaal erfgoed plaatste. Tegenwoordig is het een van de meestbezochte attracties in Skåne.
Vittskövle In de loop van de middag bereiken we Kivik, de eindbestemming van deze dag. We geven onze bagage af bij de B&B en besluiten zelf nog een extra lusje toe te voegen aan onze tocht. Na krap een uurtje trappen komen we in Vittskövle, waar we het gelijknamige zestiende-eeuwse kasteel bewonderen. Met zijn honderd kamers is het een gigantisch complex, dat midden in de slotgracht staat te pronken. Verrassend genoeg is ook dit grote kasteel privébezit, waardoor we alleen de buitenkant kunnen bekijken. Daardoor lopen we ook de kasteelgeest mis, die hier nog regelmatig schijnt rond te spoken. In de achttiende eeuw bewoonde Margaretha von Ascheberg het kasteel. Zij stichtte er een schooltje en er werden ook zieken opgevangen ›
De burcht Örup ligt wat verscholen
Kijk op www.Nordicmagazine.nl - 17
!Reizen
Op weg naar Bollerup, langs de graanvelden
Glimmingehus, de bekendste burcht van Skåne
Kasteel Vittskövle met zijn honderd kamers
Klaprozen geven kleur aan de graanvelden
18 - Kijk op www.Nordicmagazine.nl
Sculpturen in de beeldentuin bij kasteel Marvinsholm
en verpleegd. Als goedaardige geest waakt zij nog altijd over het kasteel en zijn inwoners, zo wil het verhaal.
Kronovall Op dag drie zetten we alweer koers richting Ystad. De eerste stopplaats is kasteel Kronovall. Dat kreeg, na eindeloze sessies van plannenmaken door verschillende vooraanstaande architecten, zijn huidige barokke voorkomen. Als je de oprijlaan opdraait, waan je je eerder in de Loire dan in Zweden. Kronovall is het eigendom van een stichting, die in het leven is geroepen door de nazaten van de stichters. Sinds 1996 is het grotendeels verhuurd aan Ǻkesson, een grote wijnproducent. De wijngaarden staan in Zuid-Europa, de handel wordt van hieruit gedreven. Na een kop koffie met heerlijke citroengebakjes in het bijbehorende restau-
stuurt. Hierdoor missen we een cruciale afslag en moeten we
rant gaan we op weg voor het laatste deel van onze tocht.
met kaarten in de weer om de afgelegen burcht te vinden. Maar het loont de moeite. De in een dal gelegen burcht is een plaatje,
Örup
evenals de omringende schuren.
Via het stadje Tomelila rijden we langs de burcht Örup. Deze laatmiddeleeuwse vesting is ook een verstevigde hoeve, met
Terug
een duidelijke verdedigingsfunctie. Sinds 1558 is het eigendom
Dan wordt het tijd om onze tocht te beëindigen. Met een
van de familie Rosencrantz. De laatste nazaat van die familie
gezonde dosis wilskracht, zere billen en drie ingelaste stops
overlijdt in 1913. Anno 2012 is het in handen van een Duitse
bereiken we Ystad, waar we onze fietsen inleveren. Tevreden
familie. Veel tamtam om hun kasteel aan te prijzen maken ze
met zoveel cultuur in drie dagen én met onszelf: zo’n fietstocht
niet, er is geen wegwijzer te vinden die je de juiste kant op
is prima te doen! n
Praktische Informatie Skåne Ligging en bereikbaarheid
KLM en SAS. Boek dan een ticket naar
route. Meer informatie vind je op
Skåne is de meest zuidelijke provincie van
Kopenhagen en steek met een huurauto de
www.swedishcycling.se. Als je voor hun
Zweden. Vanuit Nederland kun je er in een
Öresundbrug naar Malmö over.
pakket kiest, worden de accommodaties voor je geboekt. Zelf iets vinden langs de route,
dag naartoe rijden. Via de brug KopenhagenMalmö is de afstand ruim negenhonderd kilo-
Klimaat en beste reistijd
van B&B tot hotel of camping, is ook geen
meter. Er naartoe rijden kost circa een dag.
Het weer en klimaat van dit deel van Zweden
probleem, behalve in het hoogseizoen.
Vliegen kan natuurlijk ook, onder andere met
laat zich goed vergelijken met Nederland. Wil je optimaal genieten van het natuurschoon
Meer informatie
dat de regio te bieden heeft, zijn het voorjaar
Voor algemene informatie over Zweden ga
en de zomer de beste periode.
je naar www.visitsweden.com. Specifieke informatie over Skåne vind je op www.
Het lunchpakket stellen we zelf samen
Accommodaties
skane.com. Veel Zweedse campings zijn
Wij reden voor deze tocht een variant van de
aangesloten bij de SRC. Informatie over
achtdaagse fietsreis Skåne-Österlen van
de aangesloten campings vind je op
Swedish Cycling. De genoemde kastelen
www.camping.se.
liggen langs of vlak bij de uitgestippelde
Kijk op www.Nordicmagazine.nl - 19
