BURCHTEN EN KASTELEN IN SLOWAKIJE EUROPESE UNIE

B

URCHTEN EN KASTELEN IN SLOWAKIJE

EUROPESE UNIE

BURCHT BRATISLAVA

KASTEEL BOJNICE

BETLIAR

S

LOWAKIJE, EEN LAND MET VEEL CULTUURSCHATTEN

ARCHITECTONISCHE BEZIENSWAARDIGHEDEN ZIJN DE PARELS VAN ELK VOLK. ZE ZIJN HET GEOPENDE BOEK VAN DE GESCHIEDENIS. ZE WORDEN TOT SYMBOLEN EN VERSTERKEN HET GEVOEL VAN LIEFDE VOOR HET EIGEN GEBOORTELAND. HET KLEINE SLOWAKIJE TELT QUA RIJKDOM VAN HISTORISCHE ARCHITECTONISCHE BEZIENSWAARDIGHEDEN DE MEESTE VAN ALLE LANDEN. TOT DIE BEZIENSWAARDIGHEDEN BEHOREN VOORAL BURCHTEN EN KASTELEN DIE OVER HET HELE LAND ZIJN VERSPREID. IN HET VERLEDEN STONDEN ER OP STRATEGISCHE PLAATSEN IN HET LAND BIJNA 200 MIDDELEEUWSE BURCHTEN. EEN UNIEKE GROEP VORMEN DE STADSKASTELEN, DIE GEBOUWD ZIJN OM DE RIJKE CENTRAAL-SLOWAAKSE MIJNBOUWSTEDEN TE VERDEDIGEN. ONDERDEEL VAN DIE STADSKASTELEN WAREN DE STEDELIJKE PAROCHIEKERK, HET RAADHUIS EN DE HOOFDZETEL VAN DE KAMERGRAAF. IN HET LAATSTE DEEL VAN DE 16DE EEUW WAS IN ONS LAND EEN NIEUWE BOUWSTIJL DOMINANT, NAMELIJK HET BOUWEN VAN RENAISSANCISTISCHE KASTELEN EN BISSCHOPSZETELS. DE EDELEN SCHIEPEN OP DEZE MANIER EEN AANGENAME WOONWIJZE TE MIDDEN VAN PRACHTIGE PARKEN. DE KASTELEN WERDEN GEBOUWD NAAR HET VOORBEELD VAN OUDERE BURCHTEN EN ZE VORMDEN DE CENTRA VAN LANDBOUWNEDERZETTINGEN. DE BEST BEWAARDE KASTELEN ZIJ DIE WELKE IN DE 2DE HELFT VAN DE 19DE EEUW IN VERSCHILLENDE NEOSTIJLEN ZIJN GEBOUWD EN DIE DE KENMERKEN VAN VERSCHILLENDE ECLECTISCHE BOUWSTIJLEN DRAGEN.

1. BURCHT BRATISLAVA 2. BURCHT DEVÍN 3. BURCHT ČERVENÝ KAMEŇ 4. BURCHT ČACHTICE 5. BURCHT BECKOV

2

6. BURCHT STREČNO 7. BURCHT TRENČÍN 8. BURCHT NITRA 9. KASTEEL TOPOĽČIANKY 10. KASTEEL BOJNICE 11. BURCHT ZVOLEN 12. STADSKASTEEL KREMNICA 13. KRÁSNA HÔRKA

14. BETLIAR 15. BURCHT ORAVA 16. KASTEEL BUDATÍN 17. BURCHT SPIŠ – UNESCO MONUMENT 18. BURCHT ĽUBOVŇA 19. KASTEEL STRÁŽKY 20. KASTEEL MARKUŠOVCE

BURCHT DEVÍN De indrukwekkende burcht Devín torent op een bijna loodrechte kalksteenrots uit boven de plaats waar de rivieren Morava en Donau samen komen. Ze behoort tot de oudste, historisch gedocumenteerde burchten. Tegelijk is ze ook het symbool van de Slavische wederkerigheid en de Slowaakse nationale wedergeboorte. De wachtvesting Dowina werd al in 864 vermeld. In het tijdperk van het Groot-Moravische Rijk was de burchtrots van Devín een belangrijke verdedigingspunt tegen het Frankische Rijk. In de 13de eeuw was het een strategisch bolwerk van het Hongaarse koninkrijk. De hedendaagse vorm dateert de burcht uit de 15de eeuw. De burcht was in het bezit van meerdere adellijke geslachten. De uit elkaar vallende burcht werd in 1809 door het Napoleontische leger vernietigd. In de gedeeltelijk geconserveerde ruïne zijn er exposities van het Stedelijk Museum van Bratislava.

DEVÍN

BURCHT DEVÍN

www.muzeumbratislava.sk 3

BURCHT BRATISLAVA De burcht Bratislava is een bekend symbool van de hoofdstad van de Slowaakse Republiek. Ze werd op een strategisch belangrijke plaats bij een belangrijke voord door de Donau gebouwd. De burcht werd in 907 al in de annalen van Salzburg vermeld. Maar op de burchtheuvel zijn er sporen uit het vroegere stenen tijdperk gevonden. Uit het tijdperk van het Groot-Moravische Rijk zijn de resten van een paleis van de plaatselijke magnaat overgebleven en een grote basiliek met drie schepen uit de 9de eeuw. Voor de hedendaagse vorm van de burcht is het jaar 1427 belangrijk. Toen liet Sigismund van Luxemburg hier een groot, laatgotisch paleis bouwen, omringd door muren en grachten. De hedendaagse vierhoekige plattegrond met het centrale hof heeft de burcht sinds de Renaissance en de vroege Barok. Na de slag bij Mohács (1526) was de burcht 200 jaar lang de plaats, waar de Hongaarse koningen werden gekroond. De laatste grote verbouwing onderging de burcht tussen 1750 en 1760, toen de burcht een van de representatieve zetels van de Oostenrijkse keizerlijke familie werd. Ze werd uitgebreid om het nieuwe paleis Theresianum dat waardevolle kunstcollecties heeft, met een bibliotheek en met een schilderkamer die de basis vormt van de tegenwoordig wereldberoemde Albertina in Wenen. De burcht was omgeven door twee Franse tuinen, door terrassen en door een plaats waar men in zomer en winter op paarden kon rijden. De burcht Bratislava brandde in 1811 uit en werd pas 140 jaar later hersteld. Tegenwoordig zijn er in het paleis representatieve ruimtes van de president van de republiek en van het parlement van Slowakije. En er is ook een permanente expositie van het Slowaakse Nationale Museum. Vanuit de zuidwestelijke Korunná veža (de Kroningstoren), die het oudste gedeelte van de burcht uit de 13de eeuw vormt en waar vroeger de kroningsjuwelen bewaard werden, heeft men een prachtige zicht op de stad en haar omgeving. In de barokke burchtkapel is de Muziekzaal. In de zomermaanden vinden op het binnenhof de zomerse Shakespeare-feesten plaats, er worden ridderspelen gehouden en er zijn tentoonstellingen van verschillende oude ambachten.

BRATISLAVA

BURCHT BRATISLAVA

www.bratislava.sk 4

BURCHT ČERVENÝ KAMEŇ De burcht Červený Kameň heeft de vorm van een ongelijke vierhoek en torent in de schilderachtige heuvels van de Kleine Karpaten uit boven de gemeente Častá. Met de gigantische ondergrondse ruimtes behoort de burcht tot de meest unieke renaissancistische fortificatiegebouwen in Centraal-Europa. In de 13de eeuw was ze een onderdeel van de wachtburchten aan de grens van het land. Aan de verbouwingen van de monumentale koninklijke burcht namen meerdere adellijke geslachten deel. Pas dankzij het geslacht Pálffy (1588) kreeg de burcht de vorm van een aangename renaissancistisch-barokke residentie. De imposante binnenruimten zijn in hun historische vorm tot vandaag bewaard gebleven. Een rariteit is de apotheek Zlatý orol (Gouden arend) uit de 17de eeuw die tot de 19de eeuw werd gebruikt. Heel waardevol is ook de schilderijenverzameling met de portretten van belangrijke heersers en adellijke geslachten. Atypisch is de plaats van de rijk versierde Salla terrena uit 1656 in de binnenruimte van het paleis. De meeste bezoekers komen hiernaartoe vanwege de rijke collectie van meubelen uit de Barok en in de Empirestijl. Tot de attracties behoren ook de nachtrondleidingen, de concerten in de Ridderzaal, de shows met valken en andere roofvogels. In de wijnkelder van de burcht kan men wijnen uit de regio Kleine Karpaten proeven. In de burchtkapel vinden ook bruiloften plaats. Tenslotte is er voor de kinderen de mogelijkheid op pony’s en paarden in het grote burchtpark te rijden. In de reusachtige burchtkelders is het mogelijk om familiefeesten en andere bijeenkomsten te organiseren; de reusachtige burchtkelders bieden aan 800 gasten plaats.

SALLA TERRENA

ČASTÁ

BURCHT ČERVENÝ KAMEŇ

www.snm.sk 5

BURCHT BECKOV

BURCHT ČACHTICE

G

ETUIGEN VAN HET OUDE VERLEDEN

ŽILINA NOVÉ MESTO NAD VÁHOM

BURCHT ČACHTICE BURCHT BECKOV BURCHT STREČNO

De meerderheid van de middeleeuwse burchten is niet meer in haar oorspronkelijke schoonheid bewaard gebleven. Het zijn alleen ruïnes. Deze vormen geheimzinnige, romantische coulissen in de omliggende natuur. Andere hadden het geluk, dat het leven er niet tot stilstand kwam. Hun eigenaars verbouwden de burchten tot aangename en pompeuze adellijke woonplaatsen. Tegenwoordig worden ze voor culturele en maatschappelijke doeleinden gebruikt. Ze bieden aan hun bezoekers niet alleen hun geschiedenis in de vorm van musea en exposities aan, maar hier worden ook interessante activiteiten georganiseerd: rondleidingen, burchtspelen, theatervoorstellingen voor groot en klein, de mogelijkheid om een huwelijk te sluiten of aan een feestmaal deel te nemen.

BURCHT STREČNO

BURCHT ČACHTICE

De geschiedenis van deze burcht begon in het midden van de 14de eeuw, maar de bewoning van de burchtheuvel is veel ouder. In de loop van de volgende vier eeuwen had de burcht meerdere eigenaren en op het einde van de 17de eeuw werd ze op het bevel van keizer Leopold gesloopt. Vandaag is de schilderachtige burchtruïne, die hoog boven de rivier Váh uittorent, gedeeltelijk gereconstrueerd en geconserveerd. Považské múzeum (het museum van de regio Považie) installeerde op de binnenruimte van de burcht een permanente expositie over de geschiedenis van de burcht. Tijdens de zomermaanden is hier een burchtschool geopend en worden er activiteiten voor kinderen en volwassenen georganiseerd. In de burchtkapel kan men trouwen. Met de tegenover liggende burchtruïne Starhrad (Oude burcht), op de rechter oever van de Váh vormt deze burcht een uniek complex van twee middeleeuwse vestingen.

De ruïnes van de burcht Čachtice liggen tussen de gemeenten Čachtice en Višňové. De burcht werd in de tweede helft van de 13de eeuw gebouwd en werd gedomineerd door een vijfhoekige toren. Het is een vesting met een binnenruimte en een hofpaleis. Deze burcht is interessant door het verhaal van de bloeddorstige gravin Alžbeta Báthory die, zo zegt het verhaal, in de loop van 25 jaar meer dan 600 jonge meisjes doodde om in hun bloed te baden en zo jonger te lijken. Het verhaal zegt verder, dat zij “ingemuurd” werd en dat zij regelmatig aan de bezoekers van de burcht verschijnt.

BURCHT STREČNO

6

BURCHT BECKOV Direct boven de gemeente Beckov torent op een 70 meter hoge kalksteenrots een van de belangrijkste burchten in de regio Považie uit het midden van de 13de eeuw. De geconserveerde burchtruïnes – een deel van het paleis, fragmenten van ramen, resten van gewelven – geven ons het gevoel van de kracht die uitging van de ooit onneembare vesting. De voormalige wachtburcht werd door Stibor uit Stiborice op het einde van de 14de eeuw tot een representatieve adellijke residentie verbouwd. Na een brand in 1715 begon de burcht Beckov te verwaarlozen.

www.muzeum.sk

www.pmza.sk

BURCHT TRENČÍN Tot de grootste en meest schilderachtige burchtcomplexen van Slowakije behoort de burcht Trenčín. Ze werd op de plaats van een burcht uit het Groot-Moravische Rijk uit de 11de eeuw gebouwd. De karakteristieke dominante woontoren werd in de 13de eeuw gebouwd, toen Matúš Čák, ook “de heer over Váh en de Tatra“genoemd, de eigenaar van de burcht was. Andere eigenaren hebben de burcht uitgebreid met representatieve gotische paleizen en een kapel. In de 15de en 16de eeuw bouwde Štefan Zápoľský er nog een burchtpaleis bij. Een brand die in 1790 in de stad ontstond, heeft ook de burcht beschadigd. Een grootschalige reconstructie en conservatie begon pas in de jaren ‘50 van de twintigste eeuw. Een grote acropolis vormen de verschillende paleizen (Zápoľský, Barborin, Ľudovítov) en de dominante, 39 meter hoge, Matúštoren. Een waardevolle bezienswaardigheid is de Romeinse inscriptie uit 179 op de burchtrots, waarop staat, dat hier de soldaten van het IIe Romeinse legioen de winter doorbrachten. In de binnenruimten van de burcht zijn de exposities van Trenčianske múzeum (Museum van de stad Trenčín). In Matúštoren zijn de wapens van de burchteigenaars te zien. In het Ľudovítpaleis bewaart men historische wapens en de tegenwoordige heraldische schepping. In het Zápoľskýpaleis is de galerij van dit geslacht te zien en de schilderijen van de woonplaatsen van de familie Illésházy, de voormalige eigenaren van de burcht. Op het zomerterras staat een expositie over het benedictijner klooster in Skalka. Van de TRENČÍN evenementen in de burcht zijn vooral de riddertoernooien op paarden en de geheimzinnige nachtrondleidingen de moeite BURCHT waard. TRENČÍN

www.muzeumtn.sk 7

KASTEEL TOPOĽČIANKY

BURCHT NITRA

KASTEEL TOPOĽČIANKY

KASTEEL TOPOĽČIANKY Dit monumentale renaissancistische gebouw met vier vleugels met een onregelmatige plattegrond stamt uit de 15de eeuw. Het heeft arcaden rondom het binnenhof en de gevel is in classicistische stijl gebouwd. Rond het kasteel ligt een Engels park met vreemdsoortige, buitenlandse boomsoorten. Het kasteel Topoľčianky was een populaire zomerresidentie van de Habsburgers en later (1923 – 1950) ook van de presidenten van de republiek. Tegenwoordig is in de zuidelijke vleugel een expositie van meubilair en porselein uit diverse stijlperiodes en een waardevolle historische bibliotheek met rond 14.000 banden. Andere gedeelten van het kasteel doen dienst als hotel.

BURCHT NITRA De burcht Nitra behoort tot de oudste, schriftelijk vermelde nederzettingen in Slowakije. Ze ontstond op de plaats van een oudere burcht uit het tijdperk van het Groot-Moravische Rijk tussen de 9de en 11de eeuw. De burchtrots werd omgeven door de rivier Nitra. Daarom was het in het verleden ge-

noeg hier een gracht te graven en de natuurlijke bescherming van deze TOPOĽČIANKY belangrijke strateNITRA gische plaats was gegarandeerd. Het BURCHT NITRA KASTEEL TOPOĽČIANKY oudste gebouw van het burchtcomplex is de romaanse St.-Emmeramkerk uit de 11de eeuw, die na de bouw van een gotische kerk er een onderdeel van is geworden. In 1642 kwam er ook de Benedenkerk bij. Drie met elkaar verbondene sacrale gebouwen vormen gezamenlijk de burchtkathedraal. Haar patronen zijn de heilige Svorad en Benedictus; hun stoffelijk overschot ligt in het romaanse gedeelte van de kathedraal. De burcht is bevestigd door massieve burchtmuren, gebouwd tijdens de Turkse bedreiging in de 15de eeuw. Aan het complex werden er tussen 1673 en 1674 nieuwe toegangspoorten en drie bastions bijgebouwd. De tegenwoordige burchtvorm is uit de tweede helft van de 17de eeuw. De meest dominante gebouwen van de burcht zijn de katheBURCHTKATHEDRAAL NITRA draal en het bisschoppelijke paleis met vier vleugels uit de periode 1732 –1739. In de burcht Nitra is de residentie van het bisdom Nitra.

KASTEEL TOPOĽČIANKY

www.nitra.sk 8

www.jmf.sk/zamok/welcome.html

KASTEEL BOJNICE Een van de meest bezochte kastelen van Slowakije is het kasteel Bojnice. Het hedendaagse indrukwekkende en romantische kasteel staat op de plaats van een vroegere middeleeuwse, waarschijnlijk houten burcht die in de geschriften al in 1113 werd vermeld. In de 13de eeuw werd het verbouwd tot een gotische stenen burcht en als koninklijk eigendom is het meerdere keren van eigenaar veranderd. De familie Thurzo verbouwde de burcht in renaissancistische vorm en de familie Pálffy, in wiens handen de burcht sinds 1644 was, zette de verbouwingen voort. De laatste eigenaar, graaf Ján František Pálffy, komt de eer toe, dat het kasteel een uniforme bouwstijl heeft. Tussen 1889-1910 liet hij de burcht tot een representatieve, romantische zomerresidentie verbouwen naar het voorbeeld van de Franse kastelen in het dal van de Loire. Tot de meest waardevolle bezienswaardigheden van het kasteel behoren 10 gotische schilderijen van Nardo di Cione uit de tweede helft van de 14de eeuw, de enige kunstwerken van de Florentijnse meester, die volledig bewaard zijn gebleven. Zeer waardevol is het uit hout gesneden Engelenplafond in de Gouden zaal, dat met echt bladgoud is verguld. De burchtkapel heeft een structuurgewelf en fresco’s uit 1662. In de schilderijengalerij hangen de werken van Europese schilders uit de 16de – 19de eeuw. Attractief is ook de ondergrondse grot op 26 m diepte. Tenslotte is er de geheimzinnige tranensarcofaag van de graaf Pálffy die volgens zijn laatste wil in het kasteel rust. Over de geheimzinnigheden van het kasteel Bojnice ervaart u meer tijdens romantische nachtrondleidingen bij kaarsen en fakkels, maar ook tijdens het feest van geesten en spoken. Verder zijn er sprookjesachtige rondeleiding voor de kinderen, ridderdagen of kerstmis voor de adel. Het kasteel van Bojnice nodigt u ook op het Valentijnweekend uit of op bruiloften in de plaatselijke kapel. U kunt uw huwelijksfeest en de huwelijksnacht voeren in een appartement van dit unieke kasteel. Het kasteel Bojnice wordt ook vaak voor representatieve en culturele evenementen gebruikt .

BOJNICE

KASTEEL BOJNICE

www.snm.sk www.bojnicecastle.sk

ALTAAR IN KASTEEL BOJNICE

9

BURCHT ZVOLEN

BURCHT ZVOLEN

BURCHT ZVOLEN De gotische jachtburcht werd in 1370 door de heerser Lodewijk de Grote gebouwd. Dit representatieve gebouw met vier vleugels, met een binnenhof en met een architectonisch interessante koninklijke kapel behoorde vanaf de 16de eeuw aan de familie Thurzo. De rijke mijnwerkersfamilie verbouwde de burcht tot een representatief renaissancistisch kasteel met hoektorens en versterkte het fortificatiesysteem. Uw aandacht zal vooral uitgaan naar de barokke zaal op de eerste verdieping met houten cassetteplafond, waarop de afbeeldingen van 78 Romeinse keizers en Habsburgse koningen te zien zijn. In de burcht zijn regelmatig exposities van de Slowaakse Nationale Galerij, in de Koninklijke zaal vinden concerten plaats, in de burchtkapel rooms-katholieke erediensten en in de Ridderzaal huwelijksfeesten. In de zomermaanden vindt op het binnenhof het open air festival Zvolenské zámocké hry (Burchtspelen van Zvolen) plaats.

STADSKASTEEL KREMNICA Dit stadskasteel is een complex van middeleeuwse gebouwen die met dubbele burchtmuur, een poort en twee bastions omgeven zijn. Het kasteel ontstond stap voor stap tussen de 13de en 15de eeuw.

KREMNICA

ST.-CATHARINAKERK

www.zvolen.sk 10

Het oudste deel van het kasteel is de St.-Andrieskarner, KREMNICA ZVOLEN een cirkelvormig gebouw met twee verdiepingen. Opvallend BURCHT ZVOLEN STADSKASTEEL KREMNICA is de rooms-katholieke St.-Catharinakerk (de patroonheilige van de stad), een laatgotisch gebouw met twee schepen en twee kapellen uit het midden van de 15de eeuw. De kerktoren met de renaissancistische bovengalerij uit 1579 vormt de karakteristieke silhouet van de stad. Het meubilair van de kerk is van het einde van de 19de eeuw. Tussen de kasteelmuren stond oorspronkelijk ook het raadhuis met vier verdiepingen, dat om statische redenen met twee verdiepingen werd verlaagd. Het complex onderging tussen 1976 – 1996 een grote restauratie. In het kasteelcomplex is de Staatsmunt geplaatst. Er is ook een expositie te zien over de geschiedenis van de burcht, over het fortificatiesysteem van de stad en over de klokken en klokkenmakers van Kremnica. In de kelder van de karner bevindt zich het ossuarium.

KREMNICA

www.nbs.sk/MMM/

BETLIAR

JUGENDSTIL MAUSOLEUM

BETLIAR

KRÁSNA HÔRKA

In de oorspronkelijke staat is ook het nabijgelegen renaissancistischbarokke kasteel in Betliar bewaard gebleven, dat tot een andere tak van de familie Andrássy behoorde. Tussen 1880 – 1886 werd het tot een pompeus jachtkasteel verbouwd. Het heeft een grote toegangshal met een cassetteplafond, luxe salons, een waardevolle historische bibliotheek (20.000 bundels), een galerij met de werken van de beste Europese schilders en jachttrofeeën uit verschillende exotische landen. Het kasteel Betliar is omgeven door een park van 80 ha, waar zich onder andere 16 beschermde kunstobjecten bevinden. Voor de voorbeeldige reconstructie van het kasteel in de periode 1989–1994 kreeg het Slowaaks Nationaal Museum de prijs Europa Nostra.

KRÁSNA HÔRKA Binnen de gemeente Krásnohorské Podhradie staat een van de best bewaarde middeleeuwse burchten. Ze werd door het adellijke geslacht Bebek in het begin van de 14de eeuw gebouwd. In de 16de eeuw ging de burcht aan de familie Andrássy over, die hier vier eeuwen heerste. De renaissancistische vesting werd na een vernietigende brand in 1817 gedeeltelijk gereconstrueerd. De laatste eigenaar, Dionýz Andrássy, richtte hier in 1906 het familiemuseum in. In de binnenruimte van de burcht bevindt zich een waardevolle collectie historisch meubilair, de oorspronkelijke burchtkeuken, een grote wapencollectie. Er zijn ook unieke bassethorens te zien, waarvan er in Europa maar acht bewaard zijn gebleven en waarvan er drie in Krásna Hôrka zijn. Een attractie is ook de glazen sarcofaag met de gemummificeerde Žofia Serédy, de echtgenote van een van de erfgenamen. De burcht bevat de grootste verzameling van oorspronkelijke beelden uit brons (de oudste zijn uit 1547). Tot de expositie behoort ook het atypische mausoleum in Jugendstil dat de laatste burchteigenaar, Dionýz Andrássy, ter herinnering aan zijn echtgenote liet bouwen. Hijzelf is hier ook begraven.

ROŽŇAVA

BETLIAR KRÁSNA HÔRKA

www.snm.sk KRÁSNA HÔRKA

11

KASTEEL BUDATÍN

BURCHT ORAVA

KASTEEL BUDATÍN Het imposante kasteel Budatín, beschermd door de rivieren Váh en Kysuca, werd in de tweede helft van de 13de eeuw als een wachtburcht gebouwd. Er werd tol gevraagd als men wilde passeren. Het behoort tot de oudst bewaarde bouwwerken van de stad Žilina. Tegenwoordig is hier het museum Považské múzeum (Museum van de regio Považie) gevestigd, waar een unieke tentoonstelling over de ketellappers te zien is. Met 1.200 exposanten is dit de grootste tentoonstelling ter wereld.

BURCHT ORAVA Een gebouw dat de regio Orava domineert, is de burcht Orava. Hij ligt boven de gemeente Oravský Podzámok op een 112 m hoge, steile kalksteenrots. Hij werd terrasvormig op de burchtrots gebouwd. Het unieke complex van drie gebouwen (boven-, midden- en benedenburcht) werd vanaf het midden van de 13de eeuw tot het begin van de 16de eeuw gebouwd. De burcht Orava werd in de schriftelijke annalen uit 1235 als koninklijke burcht vermeld. In de volgende eeuwen is ze vaak van eigenaars veranderd – Balaš, Matúš Čák, Matej Korvín, Zápoľský en vanaf 1556 František Thurzo. Die laatste bouwde hier een renaissancistisch paleis. In 1800 brandde de burcht uit. De hedendaagse vorm heeft de burcht vanaf het begin van de 20ste eeuw, toen graaf Jozef Pálffy een gedeelte van de burcht in romantische stijl liet verbouwen. Ook de gotische en renaissancistische binnenruimten zijn bewaard gebleven. Grootschalige vernieuwingen vinden tot op de dag van vandaag plaats. De St.-Michaelkapel uit 1752 werd na een complexe reconstructie pas onlangs toegankelijk gemaakt. Sinds 1868 zijn er in de burcht de exposities van het museum Oravské múzeum P.O.Hviezdoslava (Museum van de regio Orava), een van de oudste Slowaakse musea, gevestigd. ŽILINA DOLNÝ KUBÍN

KASTEEL BUDATÍN BURCHT ORAVA

www.oravamuzeum.sk www.pmza.sk 12

BURCHT ORAVA BURCHT ORAVA

BURCHT SPIŠ – UNESCO MONUMENT De ruïnes van de burcht Spiš behoren tot de grootste middeleeuwse fortificatiecomplexen in Centraal-Europa. De burcht heeft een oppervlakte van 4 ha en op de binnenhoven bevinden zich ruïnes uit de 13de tot 18de eeuw. Het oudste gedeelte van de burcht is een romaans paleis met drie verdiepingen en een reusachtige toren die staat op het hoogste punt van de travertijnrots. De oorspronkelijk koninklijke burcht kwam in de tweede helft van de 15de eeuw in handen van adellijke geslachten, die ze haar reusachtige vorm hebben gegeven. Tot hen behoorde de familie Zápoľský, die hier een laatgotische kapel en een westers laatgotisch paleis bouwde. De familie Thurzo realiseerde een renaissancistische verbouwing en de familie Csáky bezat de burcht tot 1945. De gedeeltelijk bewoonde burcht brandde in 1780 uit. Pas in de jaren ‘70 van de laatste eeuw begon men de ruïne te conserveren. In het burchtcomplex zijn de exposities van het museum Spišské múzeum (Museum van de regio Spiš). Tijdens de zomermaanden vinden hier optredens plaats, alsmede theatervoorstellingen en concerten. Sinds 1993 staat de burcht op de Lijst van culturele erfgoederen en natuurmonumenten van UNESCO.

SPIŠSKÉ PODHRADIE

BURCHT SPIŠ

www.spishrad.sk 13

BURCHT ĽUBOVŇA De regio Severný Spiš (Noord-Spiš) wordt gedomineerd door de gedeeltelijk bewaarde burcht Ľubovňa, in de buurt van de stad Stará Ľubovňa. De eerste schriftelijke vermelding over de koninklijke grensvestiging stamt uit 1311. Tijdens de 14de eeuw kwamen hier de gekroonde vorsten vaak bij elkaar. Hier tekenden in 1412 Sigismund van Luxemburg en Vladislav II. Jagello de overeenkomst op basis waarvan de burcht samen met dertien andere steden uit de regio Spiš aan de Poolse koning voor 360 jaar werd verpacht. In de jaren 1656 –1661 werden op de burcht Ľubovňa ook de Poolse kroonjuwelen bewaard. Het oudste gedeelte van de burcht Ľubovňa is de cilindervormige toren en het gotische paleis. Door verbouwingen in de 16de en 17de eeuw is de burcht veranderd in een renaissancistische vestiging. In het verbouwde gedeelte zetelt tegenwoordig Ľubovnianske múzeum (Museum van de stad Stará Ľubovňa). In de burchtzalen zijn er exposities over de geschiedenis van de burcht, van meubilair, over ambachten en gilden en ook over de laatste eigenaars, de Poolse adellijke familie Zamoyski. Onder de burcht staat een openluchtmuseum met een waardevolle houten kerk uit Matysová uit de 18de eeuw. De burcht komt tijdens de zomer tot leven door theatervoorstellingen, demonstraties van valkeniers en schermers en door de folkloristische feesten van de nationale minderheden uit de regio Spiš.

www.muzeumsl.sk 14

STARÁ ĽUBOVŇA

BURCHT ĽUBOVŇA

KASTEEL STRÁŽKY

KASTEEL STRÁŽKY

KASTEEL MARKUŠOVCE

KASTEEL STRÁŽKY Tot de architectonische parels van de regio Spiš behoren zeker ook de St.-Annakerk en haar klokkentoren en het kasteel Strážky. Zijn hedendaagse vorm weerspiegelt zijn bouwontwikkeling: late gotiek, door verbouwingen renaissancistisch en later door verbouwingen barok-classicistisch. Slowaakse Nationale Galerij heeft hier een permanente expositie van historisch meubilair, er is een portrettengalerij van adellijke geslachten en een expositie van een van de belangrijkste Centraal-Europese schilders uit het einde van de 19de en begin 20ste eeuw, Ladislav Mednyánszky. Hij was een van de eigenaars van het kasteel. Het kasteel ligt in een Engels park, aan het einde van het park stroomt de rivier Poprad.

KASTEEL MARKUŠOVCE De gelijknamige gemeente in de regio Spiš op de oever van de rivier Hornád behoorde tot het adellijke geslacht Mariássy. Ze bouwden hier in de tweede helft van de 13de eeuw een burcht en in 1643 bouwden ze er een renaissancistisch kasteel bij. Dat kasteel werd later in rococostijl verbouwd. In zijn gereconstrueerde binnenruimten bevindt zich een expositie van historisch meubilair van het museum Spišské múzeum (Museum van de regio Spiš) in Spišská Nová Ves. Het kasteel is omgeven door een Frans park met drie terrassen. Het mooiste ornament is het zomerverblijf Dardanely in rococostijl. Hier is het enige gespecialiseerde museum van toetsinstrumenten van Slowakije gevestigd.

KEŽMAROK

ZOMERVERBLIJF DARDANELY IN ROCOCOSTIJL

SPIŠSKÁ NOVÁ VES

KASTEEL STRÁŽKY KASTEEL MARKUŠOVCE

www.sng.sk www.muzeumspisa.sk 15

SLOWAAKS VERKEERSBUREAU KANTOREN

© SLOWAAKS VERKEERSBUREAU

SLOVENSKÁ AGENTURA PRO CESTOVNÍ RUCH JILSKÁ 16, 110 00 PRAHA 1, ČESKÁ REPUBLIKA TEL.: +420 2 249 46 082, FAX: +420 2 249 46 082 E-MAIL: [email protected]

SLOVENSKÁ AGENTÚRA PRE CESTOVNÝ RUCH NÁM. Ľ. ŠTÚRA 1, P.O.BOX 35 974 05 BANSKÁ BYSTRICA, SLOVENSKÁ REPUBLIKA TEL: +421 48 413 61 46, FAX: +421 48 413 61 49 E-MAIL: [email protected], WWW.SLOVAKIATOURISM.SK

NARODOWE CENTRUM TURYSTYKI SLOWACKIEJ KRAKOWSKIE PRZEDMIESCIE 13 POK.17 00-071 WARSZAWA, POLSKA TEL.: +48 22 827 00 09, FAX: +48 22 827 00 09 E-MAIL: [email protected]

KANTOOR BRATISLAVA ZÁHRADNÍCKA 153, P.O. BOX 97 820 05 BRATISLAVA 25, SLOVENSKÁ REPUBLIKA TEL: +421 2 507 00 801, FAX: +421 2 555 71 649 E-MAIL: [email protected], WWW.SLOVAKIATOURISM.SK

UL.

SLOWAAKS VERKEERSBUREAU WTC AMSTERDAM, STRAWINSKYLAAN 623 1077 XX AMSTERDAM, NEDERLAND TEL.: +31 20 575 2181, FAX: +31 20 575 2182 E-MAIL: [email protected] WWW.SLOWAAKS-VERKEERSBUREAU.NL

REGIONAAL KANTOOR REIMANNOVA 9 080 01 PREŠOV TEL./FAX: +421 51 756 03 61 E-MAIL: [email protected], WWW.SLOVAKIATOURISM.SK

СЛОВАЦКОЕ УПРАВЛЕНИЕ ПО ТУРИЗМУ ПОСОЛЬСТВО СЛОВAЦКОЙ РЕСПУБЛИКИ УЛ. ФУЧИКА 17/19, 123 056 МОСКВА, РОССИЙСКАЯ ФЕДЕРАЦИЯ ТЕЛ.: 007 495 251 76 31, ФАКС: 007 495 251 76 45 E-MAIL: [email protected]

REDACTIERAAD AGNESA KLIMOVÁ (VOORZITTER) KAMILA HANÁKOVÁ DANIEL KOLLÁR VIERA DVOŘÁKOVÁ GABRIELA UŽOVIČOVÁ ROMAN PIKALY

SLOVAKISCHE ZENTRALE FÜR TOURISMUS PRINZ-EUGEN-STR. 70, STIEGE 2, 1.STOCK 1040 WIEN, ÖSTERREICH TEL.: +43 1 513 9569, FAX: +43 1 513 9763 E-MAIL: [email protected]

HOOFDREDACTEUR BEDRICH SCHREIBER FOTO’S BOART, K. DEMUTH, A. JIROUŠEK, Š. KAČENA, L. STRUHÁR, A. VOJČEK

SLOWAKISCHE ZENTRALE FÜR TOURISMUS VERTRETUNG DEUTSCHLAND ZIMMERSTRASSE 27, 10969 BERLIN, DEUTSCHLAND TEL.: +49 30 25 94 26 40, FAX: +49 30 25 94 26 41 E-MAIL: [email protected] E-MAIL: [email protected]

GRAFISCHE VORMGEVING EN UITGAVE REMARK/CMA S.R.O. ROZMARÍNOVÁ 31, 821 04 BRATISLAVA TEL.: +421 2 434 153 60-62, FAX: +421 2 434 153 59 WWW.REMARK.SK

B

MINISTERIE VAN ECONOMIE IN SLOWAKIJE BESTUURSORGAAN VOOR HET OPERATIONEEL SECTORPROGRAMMA, INDUSTRIE EN DIENSTEN MIEROVÁ 19 827 15 BRATISLAVA SLOVENSKÁ REPUBLIKA E-MAIL: [email protected] WWW.ECONOMY.GOV.SK

NEDERLANDSE VERTALING JOZEF CSÁDER

URCHTEN EN KASTE ELEN IN SLOWAKI IJE

UITGEGEVEN MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE