Oosterkerk, Zondag 24 mei 2015, Pinksterfeest, Belijdenisdienst Thema: Het Derde Testament
Inleiding 18 jaar geleden stapten wij een notariskantoor in Uithoorn binnen om ons testament op te stellen. Met name voor onze kinderen. We stapten een wereld binnen die wij nog niet kenden. De wereld van wetten en formaliteiten, zachte vloerbedekking en mooie pennen. Het is de eerste betekenis van het woord ‘testament’: wilsbeschikking. Hier in de kerk lezen in het Tweede Testament, het Nieuwe Testament. Want zo kennen wij de Bijbel. Dat bestaat uit het Eerste, of oude Testament, en het Tweede, of Nieuwe Testament. Het is de christelijke betekenis van het woord Testament: getuigenis over het oude verbond tussen de Eeuwige en zijn volk Israël en over het nieuwe verbond dat de Eeuwige heeft gesloten met alle volken, alle mensen, door Jezus Christus. Op dit Pinksterfeest voegen wij aan deze Twee Testamenten nog een Derde toe. Want in de twee Testamenten in de Bijbel horen wij hoe mensen van toen hun geloof beleefden, hun vragen, hun ervaringen, hun moeite, hun vertrouwen met God. Tijdens onze Belijdeniskring het afgelopen jaar ging het steeds weer om onze eigen weg in het geloof, met God: wat ons inspireert en uitdaagt, waar wij blijven haken, wat wij niet geloven, en wat juist wel. Nu Jetze, Tineke, Bertus, Gea en André vandaag belijdenis afleggen van hun geloof voegen zij als het ware hun eigen testament, getuigenis toe aan de twee testamenten van de Schrift.
Door deze Pinksterviering heen vertellen zij aan ons waarom zij vandaag belijdenis doen, hun geloofsgetuigenis, hun Derde Testament: kleine, maar kostbare, persoonlijke geloofsgetuigenissen. En telkens zingen wij daarna een lied wat zij zelf hebben uitgekozen. Overweging over Johannes 14:8-17 en Handelingen 2:1-24 Het Derde Testament van ds.Wim Hortensius Beste André, Bertus, Gea, Jetze en Tineke, gemeente van de Levende, Een tikkeltje ‘aangeschoten’, zo kunnen we ons vandaag wel noemen. Op deze mooie Pinksterdag. Vervuld, in de roes van de heilige Geest. Mooi in het rood zijn wij gekomen, of met zomaar wat kleren aan; goed voorbereid, rustig of gehaast, net op tijd om de tegenstribbelende kinderen bij de oppas te brengen. Mensen buiten die ons daarstraks hier naar binnen hebben zien gaan, die hebben misschien wel gedacht: wat doen zij daar in die Oosterkerk, wat heeft dat toch te betekenen, zouden ze te veel gedronken hebben dat zij daar samenkomen? We zijn een beetje aangeschoten, vandaag, hier en nu, maar niet van drank, maar door de heilige Geest. Die ons een beetje losser maakt, die ons doet dansen en zingen, die jullie door de knieën doet gaan, om gezegend te worden. Zoals de heilige Geest duizenden jaren geleden de eerste christenen in dat eerste huiskerkje inspireerde en ontregelde. Ze waren zichzelf niet meer, toen de heilige Geest hun huis, hun harten vulde. Dat vind ik zelf het mooie aan de heilige Geest. Als die heilige wind gaat waaien blijft niets meer hetzelfde, alles en iedereen komt in beweging. Die Geest is er altijd geweest, veel verder terug dan wij kunnen bedenken. Het staat al in het tweede vers van het Eerste Testament. De Geest van God zweeft als een arend over het donker en het woeste. Om hemel en aarde, om leven en liefde mogelijk te maken. Het is deze eeuwige levenskracht die roze Pinksterbloemen laat stralen, veelvormige wolken laat drijven van de ene einder tot de andere, alles in groene
lentetooi brengt. De levenskracht die maakt dat mensen zich aan elkaar geven. Teder, of onstuimig. De heilige wind maakt telkens weer een nieuw begin, doorbreekt grenzen en heilige huisjes die wij maken: doorbreekt eigen talen en gewoonten, ook in onze kerken. En in kerken wereldwijd. De geestkracht die nog steeds uitgaat van de zaligverklaarde aartsbisschop Oscar Romero van El Salvador, vermoord vanwege zijn solidariteit met arme en verdrukte mensen. De Geest van God brengt mensen van verschillende geloven en overtuigingen samen, om te protesteren tegen onrecht en geweld. De kreet van verlangen naar vrede die door de menigte ging tijdens de grote vredesdemonstraties in de jaren 80 in Den Haag en Amsterdam, het leek wel of die kreet van boven kwam. Diezelfde Geest die maakt dat mensen er zich in onze dagen voor inzetten om iedereen die in ons land veiligheid en leven zoekt, ongeacht hun afkomst of religie of overtuiging, bed, bad en brood aan te bieden. Op zijn minst! In de Twee Testamenten van ons heilige boek waait de heilige Geest voortdurend. Ontregelt en vervult mensen om hen in het spoor te brengen van de Eeuwige, op de weg van vrede, liefde en gerechtigheid. De Geest wakkert het heilige vuur in het brandende braambos aan, zodat Mozes op weg gaat om het volk in Egypte te helpen bevrijden. De Geest neemt bezit van Israëls koning David, zodat hij alleen gekleed in een linnen hemd begint te dansen en te springen voor de ark. Jezus wordt vervuld van deze Geest als hij wordt gedoopt in de Jordaan. En tijdens zijn eerste preek in de synagoge getuigt Jezus van zichzelf met woorden van de profeet Jesaja: Dat de Geest van God op Hem rust, om aan armen het goede nieuws te brengen, om aan gevangenen hoop te bieden, om wie verdriet hebben te troosten, om brood te delen met wie honger hebben, om zich te bekommeren om medemensen. Het testament van Jezus kan met één woord worden samengevat: liefde!
En de heilige Geest spoort nu ons aan: om te doen als hij. Zorgzaam zijn, zoeken naar vrede en verzoening, gerechtigheid, overal waar wij samenleven, in ons gezin en onze families, op ons werk, op straat, in de buurt, op onze vereniging. In onze belijdeniskring hebben we veel met elkaar gedeeld en van elkaar geleerd. Telkens werden we gastvrij ontvangen in weer een ander huis. Maar steeds begonnen we met het aansteken van een kaars. Als zichtbaar teken van de aanwezigheid van de heilige Geest. We hebben smakelijk gelachen, zeker toen we tekeningen van Bijbelverhalen op volgorde moesten leggen. We werden stil, als iemand een ingrijpende ervaring vertelde. En we ontdekten langzamerhand: de dingen die in je leven gebeuren hebben vaak grote invloed op je geloof. Gebeurtenissen uit onze jeugd, die niet hadden mogen gebeuren. Mensen van dichtbij die overlijden, een ernstig ongeluk, een relatie die niet brengt waar je van droomt. Maar ook een nieuwe liefde vinden. En we zeiden: soms zie je pas achteraf hoe de stukjes van de puzzel van je leven in elkaar passen. Of helemaal niet bij elkaar lijken te horen. Als alleen maar vragen blijven. Als de Geest lijkt uitgeblust, verwaaid. En wie en waar is God dan? Zo groeide jullie verlangen om vandaag voor je geloof te gaan staan en van je geloof te getuigen, net zoals ooit Petrus op die Pinksterdag. Met al je vragen en twijfel, maar ook met vertrouwen en vreugde. En schreven jullie je getuigenis op in je Derde Testament. Kostbaar. Wat zou het mooi zijn om van ons allemaal hier vandaag iets te horen over ons eigen Derde Testament. In mijn Derde Testament staan een paar ervaringen: hoe ik als jongen van een jaar of 14 besloot om dominee te worden, aangetrokken door het heilige dat boven mij uitgaat, gedreven om met mensen te mogen optrekken in hun vreugde, in hun verdriet. En dat ik toen huisdienstjes hield voor mijn familie met preek en collecte en al, ik geloof zelfs in een soort toga’tje, dat is lang geleden. In mijn Derde Testament staat ook het bezoek aan Auschwitz, nu 7 jaar geleden.
Onuitwisbare indrukken. Alle grenzen van beschaving voorbij. Geen geestkracht te ontdekken: bestaat Hij wel? Een auto-ongeluk 5 jaar geleden: ik had er ook zomaar niet meer kunnen zijn. Een andere ervaring is het verblijf in Taizé twee jaar geleden: ik word in een soort mystieke ervaring opnieuw geroepen. Zo is geloven voor mij steeds een heen en weer in vragen en vertrouwen. Met liefde van en voor mensen dicht om mij heen en verder weg als inspiratiebron. Mensen helpen zichzelf te bevrijden uit knellende banden van traditie, kleinering, onderdrukking: voluit, vrijuit mens mogen zijn. Ik voel mij bij en door dit alles heen ten diepste gedragen, door de Eeuwige. Getuigen van de hoop die in ons is, het is de heilige Geest die ons daartoe uitdaagt en inspireert. Die ons leven ontregelt, en vervult met nieuwe kracht en dromen van liefde, vrede en gerechtigheid. Mooi dat jullie vandaag met jullie belijdenis in ons midden willen getuigen. Als een bijzonder moment in jullie leven. Om met nieuwe geestkracht in het spoor te gaan van Hem, Jezus Christus, als kinderen van God. Ach, een beetje aangeschoten door de kracht van de Heilige Geest… Het is toch feest?
