Oogzorg bij diabetes
Oogzorg bij DM Wat doet een oogarts en optometrist tijdens een oogonderzoek bij diabeten?
Menco Bijnen, optometrist
Waartoe dient het onderzoek? • • • •
Nulmeting Vastleggen wel/geen DRP In welke mate DRP aanwezig Monitoren of behandelen?
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Diabetische RetinoPathie: – Zieke bloedvaatjes in het netvlies veroorzaakt door DM
• • •
Nog steeds 1 van de meest voorkomende oorzaak blindheid in Europa Niet direct merkbaar Onomkeerbaar proces – Vastleggen – Behandelen om verergering te voorkomen – Behoud visus (zicht)
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Symptomen DRP: – Meestal geen – Wazig of troebel zien – Vlekken zien – Wisselende gezichtsscherpte – Netvliesafwijkingen
•
Onderverdeling DRP: – geen DRP – NPDRP – Pre-proliferatieve DRP – Proliferatieve DRP
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Tijdens oogcontrole blijkt geen DRP: – Er is geen sprake van afwijkingen aan de bloedvaten door een zuurstoftekort
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Tijdens oogcontrole blijkt NPDRP: – Kwaliteit van de wanden van de kleine bloedvaten verminderd – Daardoor kan vocht, vetten en bloed lekken
– Afhankelijk van de mate van lekkage: • Licht • Matig • Ernstig • Zeer ernstig
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Tijdens oogcontrole blijkt Pre-Proliferatieve DRP: – Dit is zeer ernstige NPDRP – Toename aantal en grootte van de bloedingen – Delen van het netvlies krijgen te weinig zuurstof met gevolg functieverlies
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? •
Tijdens oogcontrole blijkt Proliferatieve DRP: – Het gehele netvlies krijgt te weinig zuurstof – Om zuurstof te krijgen maakt het netvlies nieuwe bloedvaten aan (neovascularisatie) – Deze zijn erg broos en veroorzaken gemakkelijk bloedingen in netvlies en glasvocht – Neovascularisatie zie je in het netvlies, oogzenuw en regenboogvlies
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP?
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP?
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat is DRP? Uit onderzoek blijkt: •
DM type I: – Tussen 5 – 10 jr. na diagnose eerste tekenen DRP – 10 jr. na diagnose: 50% DRP – 20 jr. na diagnose: 75% DRP
•
DM type II: – Diagnose wordt later gesteld – Na diagnose blijkt 50% al DRP te hebben
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Het onderzoek
Wat wordt er gemeten? •
Algemene gezondheid – anamnese
•
Buitenkant van het oog
•
Refractie – visusbepaling
•
Oogdruk
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat wordt er bekeken? •
Voorsegment oog – Traanfilm – Hoornvlies – Lens – Glasvocht – ‘vulling’ van het oog
•
Netvlies – Bloedingen en bloedvaten – Oogzenuw – Macula – gele vlek
•
Onderzoek vindt altijd plaats met pupilverwijding – Tijdelijk wazig zien – Let op vervoer
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat wordt er bekeken?
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat wordt er vastgelegd? •
Netvlies – met pupilverwijding
•
Additioneel: – Foto onderzoek – FAG – foto onderzoek met contrast – OCT – ‘echo’ van het netvlies
•
Extra onderzoek / diagnose – Andere oogaandoening – Risico op andere oogaandoening
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Diagnostische apparatuur
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Wat wordt behandeld? •
Diabetische retinopathie – Wanneer er een bedreigende situatie ontstaat • Ischemie (dreigend zuurstoftekort) • Neovascularisatie (zwakke, nieuwgevormde bloedvaten) • Bloedingen • Fibrose (trekt aan het netvlies) – Acuut behandelen bij • Ernstige proliferatieve retinopathie • Bloedingen – Laser – Injectie • Netvliesloslating
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Hoe wordt behandeld? •
Diabetische retinopathie – Laser • Uitschakelen functie van slappe bloedvaten • Voorkomt schade door ‘schade’ aan te richten
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Hoe wordt behandeld? •
Diabetische retinopathie – Inspuiten geneesmiddel • Voorkomt vorming van nieuwe bloedvaten • Dringt daardoor ontstane bloedingen terug
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Hoe wordt behandeld? •
Diabetische retinopathie – Vitrectomie • Opruimen risicofactoren (mechanisch) • ‘ontspannen’ van het netvlies • Glasvochtbloeding
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Hoe wordt behandeld? •
Diabetische retinopathie – Netvlies chirurgie • Bij een netvliesloslating
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Hoe wordt behandeld?
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Doel van behandeling? •
Blindheid voorkomen
•
Progressie voorkomen
•
Stabiliteit netvlies Het is niet het doel om de diabetes onder controle te krijgen!
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Vervolgcontroles •
Afhankelijk van de wens van de verwijzer – 2 jaarlijks – Jaarlijks – ½ jaarlijks – Verandering medicatie
•
Afhankelijk van onderzoeker – Stabiliteit en progressie bepalen interval – Na evt. behandeling controle op resultaat
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Dank voor de aandacht
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
Menco Bijnen optometrist | Oogzorg bij DM | 24-02-2015
