groep 7-8
proefexemplaar
onzichtbaar leven
Als je de wereld van héél dichtbij bekijkt, gaat er een nieuwe voor je open. Mooier en bijzonderder dan je je ooit hebt kunnen voorstellen. Welkom in Micropia, het grootste microbemuseum ter wereld, midden in Amsterdam.
In Micropia ontdek je een onzichtbare en onbekende wereld: de wereld van de microben. Gebruik de icoontjes bij de vragen en op het plattegrondje op de achterkant om je weg door Micropia te vinden. Hypsibius dujardini
naam: leeftijd: groep: school: datum:
Waarom maakt een schimmel paddenstoelen?
SCHIMMELS EN PADDENSTOELEN Agaricus bisporus
Kijk bij het onderdeel schimmels zijn overal eens naar beneden. Hier zie je schimmels en paddenstoelen groeien. Schimmels maken lange vertakte draden onder de grond. Hieruit groeien paddenstoelen.
Kruis het goede antwoord aan.
Onder de hoed van de paddenstoel zitten sporen, een soort zaadjes.
A
als parasol tegen de zon
C
om zich mooier te maken
B
om zich voort te planten
D
om andere schimmels te laten zien dat dit zijn plek is Paddenstoelen hebben de mooiste vormen, zoals deze aardster.
Schimmels groeien niet alleen onder de grond. Komt dit je misschien bekend voor?
de voedselschimmel Aspergillus ochraceus 60x vergroot
De sporen zijn zo klein dat ze met de wind meewaaien.
Sommige paddenstoelen, zoals deze vliegenzwam, zijn heel mooi maar ook giftig.
BEERDIERTJES Hypsibius dujardini
Beerdiertjes zijn echte overlevingsexperts. Ze kunnen tegen extreme hitte en vrieskou zonder dat ze dood gaan. Hierdoor vind je ze overal in de natuur terug. Ga naar het onderdeel ultieme overlever, naast de twee grote beelden van beerdiertjes.
Kijk nu goed door de microscoop en maak een simpele tekening van het beerdiertje hieronder:
In een glas slootwater zitten wel 4.000 beerdiertjes.
Kijk eens naar het verhaal. Hoe kan het beerdiertje zo goed overleven? Kruis het goede antwoord aan.
A B C D
het beerdiertje kan zich goed verstoppen
het beerdiertje heeft een heel dik pantser het beerdiertje graaft zich in het beerdiertje maakt een beschermend tonnetje van zichzelf
Het beerdiertje kan zelfs overleven op de bevroren top van Mount Everest.
BLAUWALGEN
Anabaena sp. - 550x vergroot
blauwalgen - 150x vergroot
blauwalgen - 10x vergroot
Ga naar het onderdeel klein leven, grote impact en bekijk de fles met groene vloeistof erin. De kleur in het water komt van de blauwalgen die in het water zweven. Deze blauwalgen, ook wel cyanobacteriën genoemd, zijn heel klein maar onmisbaar voor onze aarde.
Bekijk het verhaal en lees het tekstje. Kruis aan of het antwoord waar of niet waar is: cyanobacteriën maken een groot deel van de zuurstof op onze planeet
waar
niet waar
in één druppel water leven soms wel tien miljoen cyanobacteriën In de zomer groeien er soms zoveel blauwalgen in het water, dat je er niet mag zwemmen.
waar
niet waar
zonder deze cyanobacteriën zou er nooit zuurstof op aarde zijn geweest
waar
niet waar
PARASOLMIEREN Atta cephalotes
1. Parasolmieren snijden met hun sterke kaken stukjes blad af.
3. In het nest worden de bladeren tot bladermoes fijn gekauwd door kleine werkstermieren en op een hoop gelegd.
2. Ze dragen de stukjes blad in een lange stoet boven hun kop naar het nest. Dit lijkt op een parasol. Vandaar hun naam.
4. Hier wordt de bladermoes langzaam bedekt door witte schimmels.
Er zijn meer dan 40 soorten parasolmieren, en iedere soort gebruikt weer een andere schimmel.
Ga op zoek naar het onderdeel tuinierende mieren. Waar gebruiken de parasolmieren de witte schimmels voor? Vul hier je antwoord in:
5. De parasolmieren gebruiken de witte schimmel als:
Andersom maakt de schimmel ook gebruik van het leven met de parasolmier. Zonder de afgesneden stukjes blad zouden de schimmels geen eten hebben.
Scan jezelf. Waar zitten de meeste microben? Kleur het juiste lichaamsdeel hieronder in.
MICROBEN OP EN IN JE LICHAAM
Je lichaam zit vol microben. Dit is niet vies of gevaarlijk. Het grootste deel van deze microben heeft jouw lichaam hard nodig, en andersom. Waar in je lichaam denk je dat de meesten zitten?
Er zitten wel honderdduizend miljard bacteriën op en in je lichaam. Dat is veertienduizend keer het aantal mensen dat er op aarde woont.
Op elke vierkante centimeter huid leven miljoenen bacteriën.
de darmbacterie Escherichia coli, of E. coli in het kort - 6.500x vergroot.
Voetschimmel leeft het liefst tussen je vierde en vijfde teen. Daar is de vochtigheid en temperatuur namelijk het hoogst.
Zou je liever geen microben in je lichaam hebben? Wat vindt jouw klasgenoot hiervan?
VERROT EN BESCHIMMELD VOEDSEL Aspergillus niger
BONUSVRAAG
Soms laat je eten te lang liggen. Microben zorgen er dan voor dat het gaat rotten of beschimmelen. Ga op de begane grond op zoek naar het onderdeel microben op je bord. Bekijk hier de filmpjes.
na 1 dag
na 1 week
na 2 weken
Waarom is het handig dat voedsel bederft? Kruis het goede antwoord aan.
A
de microben kunnen het voedsel dan makkelijker vinden
B C D
bedorven voedsel is veel gezonder
Klaar met alle vragen in het speurboekje? Ga dan eens naar het onderdeel schoonmaakploeg op de eerste verdieping en bekijk de ontbinding van een dood dier. Het ontbinden van dode dieren kun je vergelijken met het bederven van voedsel. Welk onderdeel van het lichaam blijft het langst liggen, denk je?
de microben ruimen zo de voedselresten op het neemt dan minder plaats in de afvalbak in
na 2,5 week
na 3 weken
na 4 weken
EXTRA: OPDRACHT
ontdek microleven bij jou thuis Kan jij deze dingen bij jou thuis terug vinden? Bedenk per afbeelding wat het met microben te maken heeft. Ken je nog andere plekken in huis waar microben zitten? Vraag het vanavond eens aan je ouders. Maak er een foto van en neem het mee naar school. Wist je dat het grootste levende wezen op aarde ook een microbe is? Wil je weten wat voor microbe dat is? Ga dan naar micropia.nl/scholen. Volg Micropia via Facebook of Twitter en blijf op de hoogte van het onzichtbare leven. facebook.com/Micropia twitter.com/Micropia
q
p
entree beneden
Aspergillus niger
boven
Hypsibius dujardini
+ Peil
Agaricus bisporus
Atta cephalotes
laboratorium
