Interview door Geert de Vries
Voorzitter Francine Giskes van Stichting Pensioenregister:
freelance copywriter Fotografie door Erik Hijweege
Een nominatie voor Financieel Product van 2012, een Gouden Schild voor de beste klantcommunicatie, de NAF Architectuur prijs voor de bijzondere ICT-prestatie, de NPN-Award voor de communicatiestrategie. Sinds de lancering in januari 2011 wint mijnpensioenoverzicht.nl prijs na prijs. Voorzitter Francine Giskes van de Stichting Pensioenregister is er trots op. Maar nog
Onze prioriteit ligt bij betrouwbare en actuele informatie
belangrijker is, benadrukt zij, dat steeds meer Nederlanders de website bezoeken én waarderen. ‘Mijnpensioenoverzicht.nl voorziet duidelijk in een behoefte.’
M
Mijnpensioenoverzicht.nl (zie
de bezoekers zeer tevreden is en
kader op pagina 11) is in korte tijd
mijnpensioenoverzicht.nl typeert als
een begrip geworden. Al direct na
relevant (74%), goed toegankelijk (78%)
de introductie, twee jaar geleden,
en helder (79%). In 2011 lagen deze
liep het storm: binnen drie weken
percentages respectievelijk op 69%,
hadden één miljoen bezoekers op de
72% en 61%. Ook de naamsbekendheid
website ingelogd om hun oudedags
van mijnpensioenoverzicht.nl is groot:
voorziening te bekijken. Inmiddels
zo’n 60% van de Nederlanders weet van
staat de teller op zo’n 5 miljoen
het bestaan. Indrukwekkende cijfers,
individuele bezoekers, wat betekent
vindt ook Francine Giskes. Sinds 2007
dat één op de vier Nederlanders de
is zij onafhankelijk bestuursvoorzitter
site heeft geraadpleegd. Uit onderzoek
van de Stichting Pensioenregister,
van Intomart GfK (juli 2012) blijkt
die de website namens alle pensioen
bovendien dat een meerderheid van
uitvoerders in Nederland beheert.
>>
Francine Giskes (1951) studeerde economische geografie en planologie. Zij bekleedde vervolgens diverse functies in dat vakgebied. Van 1994 tot 2004 was zij lid van de Tweede Kamer in de fractie van D66. Daar behandelde zij onder meer het onderwerp oudedagsvoorzieningen. Zij zette de lijn van haar fractievoorgangers voort met het pleidooi voor een betere informatievoorziening aan de consument over zijn eigen pensioensituatie. Na 2004 was Francine Giskes actief als mediator en maakte zij enkele jaren deel uit van het Adviescollege Toetsing Administratieve Lasten (Actal). Daarnaast vervulde zij diverse advies-, bestuurs- en toezichtsfuncties. Sinds november 2009 is zij burgemeester van Texel. Vanaf september 2007 is Francine Giskes onafhankelijk voorzitter van de Stichting Pensioenregister.
5
“ ” 60% van de Nederlanders weet van het bestaan van mijnpensioen overzicht.
6
Waaraan is het succes van
niet alleen meer informatie te halen,
mijnpensioenoverzicht.nl te danken?
maar wordt het pensioenoverzicht ook steeds nauwkeuriger. Zo hebben
‘Aan een combinatie van factoren.
we het pensioenregister in de
Ten eerste is mijnpensioenoverzicht.
afgelopen twee jaar uitgebreid met
nl niet ontwikkeld voor commerciële
onder andere bruto/netto-gegevens,
doeleinden, maar om te voorzien in
de AOW voor alleenstaanden en
een maatschappelijke behoefte aan
het nabestaandenpensioen bij
objectieve, betrouwbare en actuele
overlijden. Sinds december laat
pensioeninformatie. De vraag leefde
de website ook zien welke invloed
al heel lang in pensioenland en in
pensioenverevening bij echtscheiding
de politiek, en dat blijkt, gezien de
heeft op het op te bouwen pensioen.
hoge responscijfers, terecht te zijn
Een belangrijke uitbreiding, want het
geweest. In de tweede plaats zijn we
komt geregeld voor dat mensen op
er als pensioensector gezamenlijk in
een hoger pensioen rekenen, omdat
geslaagd om een website te bouwen
ze vergeten zijn welke afspraken
die zeer gebruiksvriendelijk is en
er tijdens de scheiding met de ex-
doet wat-ie belooft: met één druk
partner zijn gemaakt. Op dit moment
op de knop krijg je als bezoeker een
is het overigens alleen nog mogelijk
helder overzicht van wat je tot nu
voor de betalende partner om het
aan pensioen hebt opgebouwd en
pensioenoverzicht in te zien. Voor de
wat je straks in combinatie met de
ex die het pensioen ontvangt, is er
AOW ontvangt. En nog een derde
(nog) geen inzage. We streven ernaar
succesfactor: doordat we de website
om ook dit te realiseren, maar dat is
continu doorontwikkelen en nieuwe
een ingewikkelde kwestie, die veel
functionaliteiten toevoegen, is er
voeten in de aarde heeft.’
Uit recent onderzoek van de AFM (oktober 2012) blijkt dat niet iedereen z’n pensioenaanspraken op mijnpensioenoverzicht.nl kan raadplegen. Ook de actualiteit van de informatie laat volgens de AFM te wensen over. Oorzaak is dat pensioenuitvoerders de UPO-gegevens niet aanleveren dan wel te laat verversen. Hoe wordt dit opgelost? ‘Ik wil allereerst benadrukken dat mijnpensioenoverzicht.nl volledig is ontwikkeld op initiatief van en gefinancierd door de pensioensector: er is geen cent overheidsgeld aan te pas gekomen. Dit, in combinatie met de complexiteit op ICT-gebied, maakt het project tot een prestatie van formaat. Wat de bevindingen van de AFM betreft: die kloppen, maar vloeien deels voort uit de keuzes die bij de start zijn gemaakt. Partijen hebben toen afgesproken om het pensioenregister te voeden met de informatie op de UPO’s. Mijnpensioenoverzicht.nl functioneert daarbij niet als database maar als uitvraagsysteem: de informatie wordt tijdelijk opgehaald uit de systemen van de betreffende pensioenuitvoerders (pensioenfondsen en verzekeraars) en de Sociale Verzekeringsbank. Na het raadplegen worden de gegevens op de website weer gewist.
te dringender naarmate, wat nu
De pensioenuitvoerders zijn dus
speelt, pensioenen wellicht moeten
verantwoordelijk voor de inhoud
worden bijgesteld. Als Stichting
van de aangeleverde informatie.
Pensioenregister hebben we echter
Omdat zij de UPO’s in de praktijk niet
noch de taak, noch de rol om de
gelijktijdig versturen, verschilt het ook
pensioenuitvoerders onder druk te
per uitvoerder wanneer de laatste,
zetten; wij zijn ‘slechts’ beheerder
actuele informatie via de website
en uitvoerder. De sector heeft zelf
beschikbaar is. Log je bijvoorbeeld
gevonden dat het nodig was om
in januari 2013 in en is jouw UPO
het pensioenregister in het leven
in het tweede kwartaal van 2012
te roepen en daardoor zijn we ook
verstuurd, dan is je pensioenoverzicht
zover gekomen als we nu zijn. Het is
gebaseerd op de gegevens van
dus primair aan de pensioensector
dat moment. Ons streven is om
zelf om te kiezen voor een nieuwe
de informatie vaker te verversen;
ontwikkelingsronde, inclusief de
actualiteit en betrouwbaarheid zijn
bijbehorende nieuwe investeringen en
ons handelsmerk. Dat wordt eens
werkzaamheden.’
>>
7
“
In mei 2012 zijn de Stichting
consumenten. Via een redactieraad is
Pensioenkijker en de Stichting
dit gewaarborgd.’
Pensioenregister samengegaan. Welke voordelen heeft dit gebracht?
Rond de zomer heeft minister Henk Kamp (toen Sociale
‘Stichting Pensioenkijker verstrekt
Zaken; nu Economische Zaken)
al jarenlang via pensioenkijker.nl
een dertigtal aanbevelingen
algemene, laagdrempelige pensioen
gedaan voor verbetering van de
informatie, met als extra taak het
pensioencommunicatie. Is de Stichting
pensioenbewustzijn in Nederland te
Pensioenregister hierbij betrokken?
vergroten. Dit ‘bewustwordingsdeel’ is overgedragen aan het platform Wijzer
‘Niet direct, maar als bestuur
in geldzaken (voorheen CentiQ), de
hebben we ook niet echt de
‘informatiepoot’ is overgeheveld naar
ambitie om hierover mee te praten.
de Stichting Pensioenregister. Door
Pensioencommunicatie is extreem
het beheer van beide sites onder te
belangrijk, zeker vandaag de dag.
brengen in één organisatie kunnen we
Wij hebben echter niet als missie om
beter inspelen op de behoefte van de
het pensioenbewustzijn te vergroten.
consument. Stichting Pensioenkijker
Onze primaire taak is mensen zo
heeft er daarbij – en terecht – op
goed mogelijk inzicht te geven in
aangedrongen dat de verstrekte
hun pensioensituatie; nu en in de
informatie echt onafhankelijk en
toekomst. Onze stelling en visie is
objectief moet blijven, inhoudelijk
dat alles begint met inzicht. Pas als je
afgestemd op de doelgroep
weet hoe je ervoor staat, kun je gaan
8
Pensioen communicatie is extreem belang rijk, zeker vandaag de dag.
”
nadenken over wat je eventueel verder
de ontwikkeling van zo’n dashboard,
moet doen en kunt doen.’
sluiten we dat zeker niet uit. Maar het is voor ons wel een secundair
“ ”
Wij staan niet afwijzend tegenover het idee van een ‘pensioendashboard’
Eén van de aanbevelingen,
spoor. Onze absolute prioriteit voor
ondersteund door de uitkomsten
de komende tijd ligt bij het bieden
van een onderzoek door TNS-
van onbetwistbare, heldere en actuele
NIPO, betreft de invoering van een
pensioeninformatie. Met als doel dat
interactief ‘pensioendashboard’,
je, wanneer je vandaag als bezoeker
een digitaal overzicht, dat in één
inlogt, de stand van gisteren ziet.
oogopslag duidelijk maakt wat de
Hoe meer financiële informatie je
pensioenvooruitzichten zijn en de
daarbij betrekt en hoe verfijnder je het
financiële gevolgen laat zien bij
aanpakt, des te meer onzekerheden je
veranderingen in de persoonlijke
inbouwt en des te onbetrouwbaarder
leefsituatie. In hoeverre kan
het pensioenoverzicht wordt. Dat mag
mijnpensioenoverzicht.nl dit
niet gebeuren!’
‘dashboard’ worden? Er zijn veel initiatieven om ‘Wij staan niet afwijzend tegenover het
de pensioencommunicatie te
idee van een ‘pensioendashboard’. De
vereenvoudigen, bijvoorbeeld
behoefte aan scenarioberekeningen,
Pensioen123 van de Pensioenfederatie.
inclusief koopkrachtplaatjes en
Hoe kijkt u hiertegenaan?
inflatieprognoses, leeft en groeit. Als aan ons wordt gevraagd om hierover
‘Alles wat geprobeerd wordt om
mee te denken of mee te helpen bij
pensioen beter over het voetlicht te
>>
9
brengen, juich ik toe. Het is goed dat
actueel te krijgen. Die discussie over
de pensioenwereld over communicatie
de derde pijler moet nog in eigen
nadenkt. In het verleden is dit een
gelederen worden gevoerd.’
ondergeschoven kindje geweest, maar dat kan vandaag de dag niet meer.
Tot slot: uit onderzoek van het CBS
Pensioen is vrijwel dagelijks in het
blijft dat meer dan de helft van de
nieuws en daardoor worden mensen
werknemers (55%) weinig of geen
onrustig; ze willen weten waar ze
vertrouwen heeft in het pensioenfonds
aan toe zijn. De basale vraag ‘hoe zit
of de pensioenverzekeraar waarbij
het met mijzelf?’ beantwoorden wij.
pensioen wordt opgebouwd. Dit
Wat er verder verteld moet worden,
wantrouwen hangt vooral samen met
is een verantwoordelijkheid van de
de zorgen over het eigen inkomen
pensioensector zelf.’
op latere leeftijd. Wat is er nodig om het tij te keren? En welke rol kan
Er zijn inmiddels meer dan 800.000
“
mijnpensioenoverzicht.nl hierbij spelen?
zzp’ers in Nederland en hun aantal blijft groeien. Wat hebben zij aan
‘Laat mensen in elk geval zien wat ze
mijnpensioenoverzicht.nl?
aan pensioen hebben opgebouwd en waar ze later recht op hebben. Dat
‘Als zij in het verleden in loondienst
geeft weliswaar geen garanties voor
hebben gewerkt en bij die
de toekomst, maar biedt wel een goed
werkgever(s) pensioen hebben
startpunt om zelf indien nodig tijdig
opgebouwd, kunnen ze net als
aanvullende voorzieningen te treffen.
alle andere deelnemers aan een
Daarom hameren wij er ook op dat
collectieve pensioenregeling hun
als er komend jaar echt moet worden
pensioenaanspraken op de website
afgestempeld, dit zo snel mogelijk
inzien. Tot nu toe hebben we ervoor
in ons systeem zichtbaar wordt.
gekozen om individuele producten in
Dan kunnen deelnemers zich erop
de derde pijler nog niet in het systeem
instellen. Het handelingsperspectief
te zetten; en dat gaat ook niet op
begint met weten hoe je uitgangs
korte termijn gebeuren. Wij denken
positie is. Wij kunnen niet het
dat mensen doorgaans wel weten
vertrouwen in de pensioensector
wat ze individueel hebben geregeld.
herwinnen, maar mensen wel meer
Zoals gezegd is onze eerste zorg en
zicht geven op hun werkelijke eigen
hoogste prioriteit om de huidige
situatie, zodat ze in elk geval weten
informatieverstrekking over collectieve
hoe het zit. Immers: een mens lijdt het
regelingen en AOW compleet en
meest van het lijden dat hij vreest.’
De basale vraag ‘hoe zit het met mijzelf?’ beantwoorden wij.
”
<<
Mijnpensioenoverzicht.nl biedt elke Nederlander op eenvoudige wijze inzicht in zijn pensioen en AOW. De functie van de website is puur informatief; mensen weten met één druk op de knop hoe de pensioenopbouw ervoor staat en wat zij vanaf de AOW-leeftijd netto aan pensioen en AOW ontvangen als ze doorgaan op de manier waarop ze nu bezig zijn. Ook kan men raadplegen hoeveel nabestaandenpensioen er is voor de partner na overlijden en, sinds december 2012, hoeveel pensioen na echtscheiding voor de ex-partner is bestemd. Niet te zien is wat men individueel, bijvoorbeeld via een koopsompolis of lijfrenteverzekering, heeft geregeld. Mijnpensioenoverzicht.nl wordt verzorgd door de Stichting Pensioenregister. Dit is een samenwerkingsverband tussen alle pensioenuitvoerders (pensioenfondsen en pensioenverzekeraars) in Nederland en de Sociale Verzekeringsbank. Het bestuur van de Stichting Pensioenregister bestaat uit vertegenwoordigers van de aangesloten koepelorganisaties waarin alle pensioenuitvoerders vertegenwoordigd zijn en de Sociale Verzekeringsbank. De dienstverlening van mijnpensioenoverzicht.nl is gratis voor elke Nederlandse burger en niet bedoeld voor commerciële activiteiten.
11
