Ontwikkeling van het CZS
Normale neuromotorische ontwikkeling Els Ortibus, MD, PhD Kinderneurologie UZ Leuven – COS Leuven Fac BMW – Departement groei en ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
KIEMBLADEN
Ectodermale kiemblad
CZS; PZS; zintuigepitheel van het oog, neus, oor; huid, haar en nagels; hypofyse
Mesoderm
Spierweefsel; kraakbeen en botweefsel; steunweefsels
Ectoderm
Bekleding van een aantal inwendige organen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
VORMINGSSTADIA
Normale motorische20-10-2012 ontwikkeling
Vorming van de neurale buis
Ontwikkelingsstap
Piektijd
Primaire neurulatie
3-4 weken
Prosencephalic development
2-3 maand
Neuronale proliferatie
3-4 maand
Neuronale migratie
3-5 maand
Organisatie
5 mnd-postnataal
Myelinisatie
Geboorte - postnataal
Normale motorische 20-10-2012 ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
EMBRYO 20 DAGEN
EMBRYO 21 DAGEN
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
EMBRYO 24 DAGEN
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
VESIKELFORMATIE
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
GYRAL DEVELOPMENT
20-10-2012 Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012 Normale motorische ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
VENTRIKELSYSTEEM
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
POSTNATALE GROEI
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
Neuromotorische theorieën •
Neurale maturatie theorie
Gesell, Illingworth
Mc Graw: cfr verhaal tweeling
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
Neurale maturatie theorie (Gesell 18801961)
Voorgeprogrammeerd: endogeen dictaat Nature nurture: stimulatie helpt maar enkel wanneer systeem al voldoende gerijpt is
•
Dynamische systeem theorie
Dissipatieve structuren – continue wisselwerking – zelforganisatie Ondergeschikte rol voor ZS
•
Neurale groep selectie theorie
Variabiliteit
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
genetisch bepaalde ontwikkelingsprogramma’s worden afgelezen (tweelingstudies) Invloed van cerebrale cortex groeit beperkte invloed van omgeving strakke ontwikkelingsschemata vaste patronen ontwikkelingsmijlpalen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Dynamische systeem theorie (Bernstein 1935)
onbeschreven blad, volgeschreven door ervaringen van buitenaf continue wisselwerking met omgeving zelforganisatie mijlpalen (kruipen, stappen) worden geleerd door aanpassing aan specifieke omstandigheden
Concepten
Cranio-caudaal
Mediaan-proximaal
Flexor > extensor
20-10-2012 Normale motorische ontwikkeling
Ontwikkelingsonderzoek
Normale motorische ontwikkeling
Ontwikkeling van de grove motoriek
Het onderzoek van de ontwikkeling gaat in vijf posities:
1. Buikligging 2. Rugligging 3. Zwevende buikhouding ( = Landau positie) 4. Staand 5. Zithouding
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
20-10-2012
Ruglig Buiklig Zitten Staan en lopen Cfr Alberta Infant Motor Scale
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Ontwikkeling van het reiken en grijpen
Pre reiken Reiken Manuele activiteit
PASGEBORENE
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Motorisch gedrag in de eerste weken na de geboorte
Examples of primitive reflexes
Overgangsfaze (adaptatie) Milde storingen geen probleem
Sterk gelijkend op fetaal gedrag Moro reactie Andere infant reflexes
ATNR, STNR Babinski Rooting Postural reflexes (Landau)
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
The Moro is normal in a newborn and should be gone by 4 months The ATNR is normal in a newborn and should be gone at 6 months
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
Postural (or protective) responses
Lateral support: (appears at 6 months)
Parachute response: (appears at 10 months)
Anterior (comes 1st) , lateral (2nd), and posterior (3rd) support responses Parachute response
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
verdwijnen primitieve reflexen
20-10-2012
motorische vaardigheden
naar Touwen 1984
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012 naar Touwen, 1984
PASGEBORENE - BUIKLIG General movements
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
PASGEBORENE - RUGLIG
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
PASGEBORENE - HANGPOSITIE
Overwicht flexoren Continue “thumb in fist” abnormaal Normale motorische ontwikkeling
Hoofd opzij gedraaid Armen bij de thorax, ellebogen in Heupen en knieën in flexie Vuisten
Hoofd zakt beneden lijn van de romp Heupen in flexie, ledematen hangen af
20-10-2012
PASGEBORENE – PULL TO SIT
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding in eerste week 4. Staande houding
Head-lag nog normaal
Met reflectoire loopbeweging (‘Marche automatique’) Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
PASGEBORENE – MORO REFLEX
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6 – 8 WEKEN
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN - ZUIGREFLEX
Normale motorische ontwikkeling
6-8 WEKEN - BUIKLIG
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN - RUGLIG
6 – 8 WEKEN - HANGPOSITIE
Geen asymmetrie Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN - STAANDE POSITIE
Hoofd volgt asvan lichaam Heupen in extensie Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN - GRIJPREFLEX
Lichaam en benen gestrekt Steunname op voeten, afwezigheid schaarstand
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN, ATNR
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-8 WEKEN - STAPREFLEX
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
3 MAANDEN - BUIKLIG
3 MAANDEN
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
3 MAANDEN - PULL TO SIT
Normale motorische ontwikkeling
Sfinx houding Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
3 maanden, grijpen
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding bij 12 weken In rugligging: kijkt naar beide handen in de middenlijn (begin van oog-handcoördinatie)
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houdingen bij 16 weken
Houding bij 12 weken In zwevende buikhouding (Landau positie) hoofd en benen blijven gestrekt in rechte lijn
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding bij 16 weken In buikligging: tilt hoofd 90˚ op
Kijkt voor het eerst als ‘volwassene’ de wereld in Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding bij 16 weken In rugligging: speelt met blokje
Normale motorische ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding bij 16 weken In staande houding: zakt door de benen (reflectoir lopen is verdwenen)
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding bij 16 weken Zithouding: met ronding lumbaal
Normale motorische ontwikkeling
Houding bij 24 weken Draait van rug naar buik nu de ATNR is verdwenen
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Ontwikkeling fijne motoriek Ontwikkeling palmair greep vanaf 24 weken Radiale palmair greep palmair greep
Ontwikkeling pincetgreep bij 12 maanden
Resultaat van oog-hand coördinatie Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding na 24 weken Speelt met de voeten en brengt tenen naar de mond
Normalegreep motorische ontwikkeling pincet
20-10-2012
Houding omstr. 28 weken Zit met rechte rug en handen los
Noodzakelijke voorwaarde voor het zitten Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding omstr. 28 weken Staat met steun met rechte benen (zakt niet langer door de benen)
Normale motorische ontwikkeling
Houding bij 30 - 32 weken Zit los en draait hoofd in richting van geluid
20-10-2012
Zie pag. 137 in de 7de druk
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-7 maanden, buiklig
6 MAANDEN
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-7 maanden, omrollen
6-7 maanden, ruglig
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
6-7 maanden, fijne motoriek
6-7 maanden, staan
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Palmaire greep, brengt alles naar de mond Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
9 MAANDEN
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
9 maanden, zitten en kruipen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
9 maanden, rechttrekken en staan
Normale motorische ontwikkeling
sits alone, and can lean forward to pick up a toy without losing his balance beginning to crawl on knees, using hands for support Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
9 maanden, “pincer” greep
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
9 maanden, reflexen
Houding bij 40 weken Trekt zich op tot staan
Parachute reflex: detectie aanwezigheid asymmetrie Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding na 40 weken
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
1 jaar, staan
Lopen aan de hand
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
1 jaar, stappen
Houding na 52 weken Lopen met armen wijd als een koorddanser om evenwicht te bewaren
“cruising” Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
1 jaar, stappen
1 jaar, stappen
Wijdbeense gang Poging tot beklimmen trap Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Houding na 52 weken Loslopen met armen langs het lichaam
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012 Downloaded from: StudentConsult (on 10 March 2011 09:15 AM) © 2005 Elsevier
Normal development (Sheridan) Hoofdcontrole
1. 2. 3.
Staan, gaan, lopen
1. 2. 3.
1. 2. 3. 4. 5. 6. © 2005 Elsevier
Staan: trekt zich op 9 m, even alleen los staan op 10-12 maand Lopen: aan 2 handen 10-12 m, aan 1 hand 11-13 m, alleen 12-15 m Gaan: in 2de levensjaar, 3-jarige gaat ook achteruit
Handvaardigheid
Normale motorische ontwikkeling 20-10-2012 Downloaded from: StudentConsult (on 10 March 2011 09:15 AM)
Ventraal hanghouden: ‘af’ op 3 maanden Ruglig: af op 5 maanden , zitten zonder steun op 7 maanden Buiklig: af op 6 maanden
0 – 3 m: vuistjes 4 m : handjes op middellijn, speelt met eigen handjes 6 m : grijpt voorwerpen in ruimte (verder in fazen: palmair, ulnair, radiaal) 9-10 m: pincetgreep 11-13 m : give and take spel, aanpakken en laten vallen 18 m : zelfst eten met lepel en drinken Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Motorische ontwikkeling
Fijne motoriek
fijne motoriek: reiken en grijpen handjes naar het midden, vinden elkaar toevallig raken verkennen (handen, mond) daadwerkelijk grijpen 4-5 maanden gedifferentieerd gebruik vingertjes 6-8 maanden pincetgreep 9 –15 maanden
Ontwikkeling tussen 1 en 3
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
Korte neurologische ‘screening’
Verontrustende ontwikkeling
Moet bij elk kind gebeuren Leeftijdsaangepast Vragen en kijken naar “mijlpalen” “Opportunistisch”: observeer het kind:
Bal vangen Bal gooien Blokken manipuleren Pen en papier Links/rechtshandig (testjes) Symbolen imiteren en copieren Tekenen Handling teapot
Neurologisch
Hoe speelt het kind? Laat het tekenen… Hoe manipuleert het kind een voorwerp? Kan het kind stappen, lopen, klimmen enz? Hoe is de taalontwikkeling? Interactie? Hoe is de visus? Hoort het kind goed?
20-10-2012
niet volgen op 6 w, abnormale oogbewegingen niet lachen op 8 w hypotonie niet lopen op 18m, lopen op de tippen asymmetrie in beweging geen woordjes op 18m regressie
Zuigeling:
Hoofdzakelijk observatie van houding en bewegingen Onderzoek van tonus, hoofdcontrole, reflexen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Ontwikkeling van stappen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
1. In-Toed Gait This may result from one of the following three postures caused by anatomical variations at one of three levels - hips, legs and feet. Inset Hips This is explained by the angle of the thigh bone (femur) into the hip socket, referred to as femoral anteversion. Due to this angulation in inset hips, the range of internal rotation exceeds that of external rotation. Inset hips is common between the ages of three and eight years. However, as the thigh bones grow, the range of internal rotation decreases. By adolescence, the thigh bones take on an oblique shape, understandably greater in girls, due to the greater breadth of pelvis and relative shortness of the thigh bones. Leg (internal torsion of the tibia) This is commonly present from the age of walking up to two-and-a-half years. Feet (metatarsus adductus) Commonly present from birth to four years and frequently seen after the child has begun to walk. It improves slowly over a variable period of time up to the age of fix or six years - although most have corrected spontaneously before that age.
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
3. Flat Feet Persistent flat feet over six years of age will not improve through exercise or the use of special inserts or shoes. Arch supports may restore the medial longitudinal arch, but the posture of flat fleet returns, once the footwear is removed. Therefore, expensive footwear will not correct flat feet. When To Refer for Concerns About Variations in Gait Again, few children will present with variations in posture that require intervention. If postures such as in-toed gait, knock knees and flat feet persist beyond the normal age and are painful, or cause personal stress to the child or family, then referral to the child's general practitioner is required for coordination of a specialist referral and more comprehensive assessment.
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
2. Knock Knees Knock knees occurs because of the way the upper thigh bone (femur) and lower limb bone (tibia), relate to each other. Therefore, in the older child, no amount of exercise to stretch or strengthen muscles will alter the relationship of the bones of the upper thigh to the lower limb. The knock-kneed posture of the young child usually corrects by the age of seven to eight years (with knees together, ankles should just touch). However, a knock-kneed appearance continues into adulthood for some children (diagram 2 at '7-8 years').
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
The prerequisite for Gait development: •C.N.S. maturation. •Adequate motor control. •Adequate R.O.M. •Muscle strength. •Appropriate bone structure. •Intact sensation.
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Determinants of walking
Step length:
The longitudinal distance between the two feet, it increases through out
childhood until growth is completed.
This parameter is closely related to change in height and leg length
The normal walking has five major attributes: •Stability in stance. •Sufficient foot clearance in swing. •Appropriate preposition of the foot for contact. •Adequate step length. •Energy conservation.
Cadence:
The frequency of steps taken in a given amount of time (Steps / min), it gradually
decreases with age through out childhood. The most reduction between 1-2 years.
The duration of single limb in stance.
It is the length of time during which only one foot is on the ground during
the stance phase, if it increases, it implies a measure of increasing stability.
Walking velocity:
It is the rate of walking; it can be expressed as the product of step length
and cadence. It increases with age 1 to 7 years, but the rate of change
decreases from 4 to7.
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Difference between the developmental rates of two domains
Deviancy
Welke screening?
Delay Dissociation
20-10-2012
WHO Multicentre Growth Reference Study Group. WHO Motor Development Study: Windows of achievement for six gross motor development milestones. Acta Paediatrica Supplement 2006;450:8695.
Ontwikkelingsonderzoek
Normale motorische ontwikkeling
Nonsequential unevenness in achieving milestones in one or more domains of development, atypical at any age
Regression
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
112
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
8-12-2010
114
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
Screening tests
Denver developmental screen
113
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
Ontwikkelingsdomeinen
Cognitief Spraak en taal Grof motorisch Fijn motorisch Sociaal-communicatief Globaal +-8% van alle preschool kinderen hebben een ontwikkelingsprobleem, verdeeld over 1 of meerdere domeinen. Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Differential diagnosis of late walking
Extended normal range Familial late walker Bottom shuffler Isolated motor delay Global delay CP Rarities, including muscular dystrophy
Features of bottom shufflers
An alternative developmental pathway Sit-shuffle-walk, normal but late 2% of children Often positive family history Dislike of prone position Relative lower limb hypotonia Absent/decreased caudal parachute response Does not crawl
IN BOYS, ALWAYS CHECK CK!
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Differentieel diagnose van hypermobiliteit
Bottom shufflers
Symptomatic – idiopathic Many factors involved
Over-protective parental behaviour Benign hypotonia Asymmetry Hypermobility of the joints Genetic heredity
1. 2.
Motor performance in early childhood
123
3.
No difference (Eijsermans, Physiotherapy, 2000)
Normale motorische ontwikkeling
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
Normaal (Gauss curve) (Benign Joint Hypermobility Syndrome (BJHS)) Erfelijke bindweefselaandoeningen
Ehlers Danlos syndromen Syndroom van Marfan Osteogenesis imperfecta
Myopathieën (Ullrich congenital muscular dystrophy, Bethlem myopathy, congenital muscular dystrophy with joint hyperlaxity etc.)
20-10-2012
122
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
8-12-2010
124
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
Early onset toe walking in toddlers: a cause for concern?
Meetmethode hypermobiliteit • Beighton score (9 points, 5 joints) 1. Forward flexion of the trunk with knees fully extended so that the palms of the hand rest flat on the floor; one point; 2. Hyperextension of the elbows beyond 10°; one point for each elbow; 3. Hyperextension of the knees beyond 10°; one point for each knee; 4. Apposition of the thumbs to the flexor aspect of the forearm; one point for each hand; 5. Dorsiflexion of the little fingers beyond 90°; one point for each hand. One point for each hypermobile joint
Persistence after the age of 2: further investigation Multiple causes, cfr table Ask about onset Could represent a soft sign of global delay
Hypermobility: score ≥5.
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Main etiologies of toe-walking in children _____________________________________________
•Neuromuscular disorders
Clinical examination in tiptoe walking
Central Nervous system Cerebral palsy *(perinatal injury, brain malformation, vascular accident) Spinal cord abnormalities (congenital, traumatic, acquired) Dystonia (usually asymmetrical) Peripheral Nervous system Peripheral neuropathy (HMSNs) Paralytic Muscle disease Muscular dystrophy (Duchenne) Congenital myopathy
•Behavioral disorders
Sagittal and frontal alignment Cutaneous signs
Extremities Atrophy Hypertrophy + Gower’s sign Contractures Foot: cavus or claw toes
Autism
Spine
Tendon reflexes Foot performance walking, sitting, standig, squatting
•Idiopathic* •Symmetrisch, intermittent,bilateraal
Walking performance
Jpeds, 2010, 157, 496-498 Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Motorische problemen
Motorische vertraging Deviancy
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Focused exam findings Abnormale motoriek
Hypotonie Hypertonie Onwillekeurige bewegingen
Normale motorische ontwikkeling
Tone patterns
Low tone: mild or severe?
High tone: is it symmetric?, is it typical (LE>UE)?
“weird” tone : ataxia, tremor, fluctuating (dystonia)
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Focused exam
gross motor examination
Reflexes; High or absent Primitive reflexes – see figure
Postural or protective responses
Lateral, anterior, posterior supports parachute
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
132
This child presents with delays in gross motor milestones. His tone is likely low Differentiate between tone and strength
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
Filmpje doorhangen
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Early signs of cerebral palsy
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Early signs may include
136
A child over 6 months with cerebral palsy might: - continue to have difficulty controlling head when picked up - reach with only one hand while keeping the other in a fist
A child over 10 months with cerebral palsy might: - crawl by pushing off with one hand and leg while dragging the opposite hand and leg - not sit by himself or herself
A child over 24 months with cerebral palsy might: - not be able to walk - not be able to push a toy with wheels
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
A child over 12 months with cerebral palsy might: - not crawl - not be able to stand with support
137
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
TOP 10 alarmsignalen
A child over 2 months with cerebral palsy might: - have difficulty controlling head when picked up - have stiff legs that cross or "scissor" when picked up
Motor delay Aberrant posture Abnormal muscle tone
8-12-2010
Gebruikt 1 kant minder Vertraagde ontwikkeling Drinkt traag Weent altijd Altijd gespannen Zit nog niet Stapt nog niet Scharen Floppy Hoofdje onvoldoende omhoog
138
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
In addition to a standard developmental assessment and neurologic exam, many clues to motor impairment can be detected by keen observation. • any asymmetry of movement may suggest a focal CNS lesion and is important to note. • development of a hand preference before 12 months of age – indicative of motor impairment in the opposite side (hand preference typically does not develop until about 2 years of age). • asymmetry of thumb-nail width, limb size or muscle mass – suggests hemiatrophy of the limb with motor impairment • persistent fisting of hands after 3 months of age – suggestive of hypertonia/ cortical spinal tract dysfunction • presence of abnormal involuntary movements/limb posturing/ataxia – suggests injury to basal ganglia/ cerebellum • marked hip abduction when lying supine – indicative of axial hypotonia 139
Ontwikkelingsneurologie HA kring Halle
8-12-2010
Differentieel diagnose van torticollis en head tilt
“Deviant” (atypical but not always delayed) motor patterns
“Bottom scooters”
Circling hands and feet while balanced on the bottom (hypotonia) Some confuse this for a sign of autism
Commando crawling (hemiplegia)
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
PEDIATRICS Vol. 116 No. 5 November 2005, pp. 1245-1255 The Changing Concept of Sudden Infant Death Syndrome: Diagnostic Coding Shifts, Controversies Regarding the Sleeping Environment, and New Variables to Consider in Reducing Risk
Benigne paroxysmale Syringomyelie Tumor cervicaal ruggemerg Malformatie cervicomedullair Diplopie Dystonie Chorea Juveniele rheumatoide arthritis Posterior fossa tumor Sandifer Spasmus nutans Sternocleidomastoideus letsel Tics en Tourette syndroom Normale motorische ontwikkeling
Focused Exam
Over the past decade, several reports have suggested that there has been a dramatic increase in the incidence of plagiocephaly without synostosis (PWS).108,109 Although there have been no published population-based studies and there has been some debate of whether there has been a real increase or simply an increased awareness,110,111 it seems likely that both have occurred.112–115
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Hoe opvolgen?
Cfr consensustekst, Ortibus et al, TG Assessment?
KNE onderzoek Plagiocephaly/brachycephaly severity asessment scale
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Developmental monitoring is more than screening for developmental delay
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
MSOffice1
Developmental Monitoring Includes:
Developmental Monitoring:
Assessing for risk factors for adverse developmental outcomes
Biologic Environmental
Normale motorische ontwikkeling
Identify delayed or deviant development early
Normale motorische ontwikkeling
• Development exists on a continuum • Children manifest skills variably, inconsistently • Developmental problem prevalence increases with age – 2-3% of 0-18 month olds – 10% of 24-72 month olds – 16% of 0-21 year olds
20-10-2012
Barriers Limiting the Use of Developmental Screens
20-10-2012
Screening
Detection is not perfect, even with good tools Risk of over/under-referral
Not necessarily bad
Clinical judgment still plays a role
Squishy/Quirky kids, Preemies, other medical factors Environmental factors
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Problems from Underdetection: • Identification/prevention of co-morbidity not addressed
• Patient barriers • Physician barriers
– Child, as well as other family members
– Personal – Practice barriers – Community barriers
• Lack of access to interventions to increase function, independence, & community integration, among other outcomes • Lack of access to other services and programs financial, family support, information, behavior manangement (e.g. SSI, DD services)
• Screening tool barriers – Under- and over-identification – No ‘ideal’ screening tool Normale motorische ontwikkeling
Reassure - normal variation in development, at-risk child developing normally Provide developmental activities - minor/mild concerns but not clearly delayed/deviant development Confirm and/or refer - delayed/deviant development
20-10-2012
Child Development Caveats
Normale motorische ontwikkeling
Address parental concerns
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Slide 145 MSOffice1 ; 6/05/2004
Over-Identification ?
WHAT TO DO:
Borderline kids need help too Developmental activities Preschool, Head Start, Early Head Start Other
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
IF UNSURE, REFER
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Parents want and expect support on child development
Avoid the ‘Don’t worry, he’ll grow out of it.’ trap
Assess risk factors Monitor Give parents activities, ways to monitor and resources
(re)shaping the brain?
Parental Expectations
Listen to concerns (Parents, Community)
Commonwealth Fund Healthy Steps N. Carolina Access Project
Screening can encourage parental involvement and investment in health care
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
critical periods?
Normale motorische ontwikkeling
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Relying on parents?
20-10-2012
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Wilson and Jungner classic screening criteria terms
delay retardation deviant abnormal pathologic
screening monitoring surveillance assessment diagnosis
• validity • reliability • feasibility • acceptability • cross-cultural
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
1. The condition sought should be an important health problem. 2. There should be an accepted treatment for patients with recognized disease. 3. Facilities for diagnosis and treatment should be available. 4. There should be a recognizable latent or early symptomatic stage. 5. There should be a suitable test or examination. 6. The test should be acceptable to the population. 7. The natural history of the condition, including development from latent to declared disease, should be adequately understood. 8. There should be an agreed policy on whom to treat as patients. 9. The cost of case-finding (including diagnosis and treatment of patients diagnosed) should be economically balanced in relation to possible expenditure on medical care as a whole. 10. Case-finding should be a continuing process and not a “once and for all” project. WHO 1968
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Sensitive periods in brain development
Window of plasticity
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
Motor development Visual development
Normale motorische ontwikkeling
20-10-2012
