Ons werk
Deerns levert bijdragen aan een duurzame, comfortabele en veilige werkomgeving. Vanaf het vroegste stadium van het ontwerp wordt vormgegeven aan een optimale technische architectuur.
Presentatie 15 april 2008 Ir. Jaap Schoenmaker
Duurzame Installaties in ziekenhuizen 1
2
Opdrachten in verschillende sectoren
Gezondheidszorg Luchthavens Utiliteitsbouw Laboratoria, Industrie, Telecom Energie, Milieu & Bouwfysica Beheer & Kostenmanagement
Vestigingen
Amsterdam Eindhoven Groningen Maastricht Nijmegen Rijswijk Berlijn Keulen Dubai
3
4
Energieprojecten
woning warmte-pom p
woni ng warmte-pomp
woning warmte-pom p
woning warmte-pomp
woning warm te-pomp
Wamte
Wamte
Wamt e
Wamte
Wamte
Wamte
Wamte
Wamte
Ziekenhuisprojecten
woning warmte-pom p
11 oC
Distributienet
Distributiepomp
winter
warmtewisselaar
Bezinkfilter Zeewater warmtepomp
winter
NKI Antoni van Leeuwenhoek
Zeewaterwarmtecentrale
Zeewaterpomp
zomer
zomer
Zoet water
Wilhelmina Kinderziekenhuis
woning warmte-pomp
6 oC woning warm te-pomp
Fijnfilter
Haven Scheveningen 4 oC - 20 oC
Energiestudies en -concepten, CFD-studies, legionellaonderzoek Reinier de Graaf Ziekenhuis
Martini Ziekenhuis
Spaarne Ziekenhuis
5
6
1
Duurzame installaties
Energievoorziening
Het verleden: Dominante rol stoomvoorziening
Belangrijkste aspecten duurzaam gebouw:
Duurzame energievoorziening
Gezond binnenklimaat
Flexibel indeelbaar en uitbreidbaar
Verantwoord materiaalgebruik
Verwarming Bevochtiging Koeling (absorptiekoelmachines) Sterilisatie Wasserij Centrale keuken
7
8
Energievoorziening
Energievoorziening
Warmtekrachtinstallatie
Ketelhuis oud
(Ziekenhuis Velp)
Ketelhuis nieuw
Restwarmte voor verwarming en koeling
Elektriciteitsproductie voor eigen gebruik en teruglevering
Noodstroomvoorziening (BovenIJ Ziekenhuis)
9
10
Energievoorziening
Energie voorziening Koude-/warmteopslag (zomer)
Afname warmtebehoefte door:
Verbeterde gebouwisolatie Warmteterugwinning Hogere interne warmtelast
100 Koude 180
Toename koudebehoefte door:
Schakelbuffer Warmte
E
Hogere interne warmtelast, meer apparatuur (digitalisering) Warmere zomers en gemiddeld hogere buitentemperaturen (broeikas effect)
100
80
180
250
350
170
250
Aquifer(watervoerende zandlaag)
11
12
2
Energievoorziening
Energievoorziening
Koude-/warmteopslag (winter) 550
60 Koude
Voorwaarden voor de toepassing van KWO: Ketel
140 60
140 170
70
650 Warmte 450
E
170
Aquifer(watervoerende zandlaag)
Geschiktheid ondergrond
Vergunningverlening
Lage temperatuurverwarming
Hoge temperatuurkoeling
Jaarlijkse balans tussen warmte- en koudeopslag
Financiële haalbaarheid
13
14
Energievoorziening
Energievoorziening Lagere vervangingsinvesteringen
Besparing op energiekosten
15
16
Energievoorziening
Energievoorziening
Voorbeeld van een KWO-project
Trends:
17
Verschuiving van verwarming naar koeling Verschuiving van WKK naar KWO Duurzaamheid en energie-efficiency Toepassing biomassa Toepassing brandstofcel Toename noodstroomvermogen Hogere eisen t.a.v. betrouwbaarheid
18
3
Energievoorziening
Energievoorziening
De praktijk: Deventer Ziekenhuis
Energieprestatie door Deerns ontworpen ziekenhuizen 3.000 elektriciteit
Ontwerp gebaseerd op Trias Energetica: Beperking energievraag (goede isolatie, warmtewielen) Toepassing duurzame energiebronnen (KWO) HR energieopwekking voor het restant
energiegebruik MJ/m2 b.v.o.
gas
2.500
2.000
1.500
1.000
500
in Is g a Sp la (s en aa op rn hia e ) H M a ar tin ar le m iK Lie G e W eld tw ve ilh elm nsb e rs ich e er in V g a Zie alle 't Z i ke La iek en nh ng h e uis La uis nd A Z o s se Ke n e nn t em erm ee er r H aa A rle m ph m Rij ia n m Br ole lan on ng d ov ra o ch t Riv Den ie Ha K e r en ag la nn em n d T ie er l H aa D rle e m Ho nt Sn e Te ee k rn eu Sp ze aa n rn e G A H e m ph eem lre ia st pa ed st e eu rla an
be
la
(E lis a
V
nd
oly
nla
H
Rij
ard
th )
-
19
20
Energievoorziening
Gezond binnenklimaat
Deventer Ziekenhuis Demonstratieproject duurzaam beslissen
GreenCalc milieuindex = 212
Energieprestatie 33 % beter dan Bouwbesluit
40 % energiebesparing t.o.v. conventionele energievoorziening
Vroeger: natuurlijke ventilatie
Nu: gebalanceerde mechanische ventilatie 21
Gezond binnenklimaat
22
Gezond binnenklimaat Betonkernactivering
Goede ventilatie noodzakelijk:
Afvoer van geuren Afvoer van warmte Afvoer van schadelijke stoffen Voorkoming van kruisinfecties Verhoging van comfort
+/-
koelen / verwarmen 23
24
4
Gezond binnenklimaat
Gezond binnenklimaat
Voordelen betonkernactivering
Natuurlijk en comfortabel binnenklimaat Betere hygiëne en luchtkwaliteit Beperking ventilatiecapaciteiten Meer hoogte beschikbaar Huiselijke uitstraling Ideale combinatie met WKO en warmtepompen
De praktijk: Nieuwbouw Reinier de Graaf Gasthuis te Delft
25
26
Gezond binnenklimaat
Gezond binnenklimaat
Jeroen Bosch Ziekenhuis: klimaatplafonds
Klimaatconcept Reinier de Graaf Gasthuis: Betonkernactivering Natuurlijke luchttoevoer Mechanische afzuiging
27
28
Gezond binnenklimaat
Gezond binnenklimaat Levensduurkosten klimaatinstallaties
Energieverbruiken bij verschillende installatieconcepten € 40.000.000
Vergelijking installatie concepten NCW (over 20 jaar)
25
€ 35.000.000
€ 30.000.000
Energievraag gebouw [GWh/jaar]
20
€ 25.000.000
verwarming ruimte verwarming LBK 15
€ 20.000.000
bevochtiging koeling ruimte
€ 15.000.000
koeling LBK 10
€ 10.000.000
verlichting ventilatie
€ 5.000.000
apparaten 5
€-
All air systeem
Betonkernactivering
investering
onderhoud NCW
Klimaatplafonds
Energie NCW
0
All Airsysteem
BKA/ klimaatplafonds
natuurlijke ventilatie
29
30
5
Gezond binnenklimaat
Gezond binnenklimaat
Toekomstige ontwikkelingen:
Beslissingsmatrix installatieconcepten verpleegafdeling
mens: comfort exploitatie: energieverbruik exploitatie: investering exploitatie: onderhoud strategie: flexibiliteit strategie: bouwmethodiek bouwvolume
all-air
beton kern
klimaatplafonds
+ + €€ + + +++ +
+++ +++ €€ +++ ++ +(+) +++
+++ ++ €€€ ++ +++ +++ ++
Meer aandacht voor comfort (healing environment, arbeidsproductiviteit)
Meer aandacht voor veiligheid (voorkoming infectie, beheersplannen)
Meer aandacht voor duurzaamheid en energie-efficiency (optimalisatie in relatie tot energievoorziening)
31
32
Flexibiliteit
Flexibiliteit
Belangrijkste uitgangspunten: Bouwdeelgericht ontwerpen
Integraal onderdeel in het ontwerpproces
Specifieke functie of gebruiker is geen uitgangspunt
Hoofdinfrastructuur met voldoende capaciteit
Voldoende reserveruimte voor de toekomst
Risicoanalyse van te verwachten wijzigingen
Inspelen op toekomstige ontwikkelingen
Flexibel gebouw heeft langere levensduur
Hotel
Hot floor
Facilities
Kantoren/ poliklinieken
In s En talla tie er gi ev niv e er au br oo uik o
In In s In s s En talla En talla En talla tie er tie er tie gi e gi n r ev niv e iv e gi ev ev niv e er au er au br e a br oo rb u oo uik uik oo ru oo i o k o oo oo oo o
33
34
Flexibiliteit
Flexibiliteit
Basis en inbouw energievoorziening logistiek
Opwekking Opwekking
basisgebouw
(reserve (reserve inpasbaar) inpasbaar) – facilitair
facilitaire diensten
Distributie Distributie
(reserve (reserve aanwezig) aanwezig)
Gebruik Gebruik (op (op maat) maat)
– ventilatie e.d.
Opwekking
FLEXIBILITEIT – zorggericht – gebruikersgericht
facilitair patiëntgericht
Distributie
“inbouw-pakket”
Gebruik cliënt / medische staf
kliniek 35
36
6
Flexibiliteit
Flexibiliteit De praktijk:
liften technische ruimte
koelplafond
ventilatorconvector
topkoeling wandgoot
37
38
Verantwoord materiaalgebruik
Flexibiliteit Martiniziekenhuis
Verantwoord materiaalgebruik:
De techniek van elk bouwdeel is selfsupporting
Lange levensduur
Laag energiegebruik bij productie
Beperking schadelijk emissies
Minimalisering omvang
Recycling
Uitbreidbaar door “lade-techniek” Dubbele huidfaçade
39
40
Vragen/opmerkingen
41
7
