www.researchportal.be - 2 Feb 2016 09:42:40
Onderzoeksprojecten (100 - 150 van 378) Zoekfilter: Classificaties: Dierenecologie
Effecten van ouderlijke voederstrategieën op de gezondheid van nakomelingen in een trekvogel: een veldexperiment Universiteit Gent Abstract: Ik zal nagaan in welke mate life-history strategieën, gerelateerd aan het verwerven en alloceren van voedsel, met elkaar interageren doorheen de jaarcyclus van kleine mantelmeeuwen (Larus fuscus). Daartoe worden individu-gebaseerde eco-toxicologische, biochemische, fysiologische en biometrische merkers tijdens discrete life-history stadia geïntegreerd en gecombineerd met gedetailleerde GPStracking/observaties en gecontroleerde experimenten in het broedgebied. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Luc Lens • Liesbeth De Neve
Effecten van verstedelijking op gastrointestinale microbiota en gastheer fitness in Passer domesticus. Universiteit Gent Abstract: Deze studie beoogt nieuwe inzichten te verschaffen in mogelijke effecten van anthropogene verstoring op de gastrointestinale microbiota van huismussen (Passer domesticus), en in mogelijke pathways waarmee habitat shifts de fysiologie, fitness, en populatie dynamiek van vogels kunnen beïnvloeden. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Luc Lens
GenImpact II - Traceability of aquaculture escapees in the marine environment. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Filip Volckaert
Horen, zien en voelen ... weten of geloven? Universiteit Gent Abstract: In dit project proeft het publiek, van jong (8j) tot ouder, op een meeslepende manier van de bakermat van de wetenschappelijke kennis: de observatie en kritische denkwijze! Met interactieve opdrachten leren de deelnemers hoe misleidend onze ogen zijn, de kracht van onze andere zintuigen en hoe belangrijk het is al de zintuigen te gebruiken voor objectieve observatie. In de eindoefening moeten de deelnemers hun observatievermogen en kritisch denken combineren waardoor ze de kracht van de wetenschappelijke redenering en methode ter plaatse kunnen aanvoelen. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Dominique Adriaens
Geïntegreerde monitoring van koolstof mitigatie en biodiversiteit in het Congobekken (COBIMFO). Universiteit Gent Abstract: De relatie tussen C stock, fluxen en biodiversiteit in het tropische regenwoud van het Congobekken wordt onderzocht. Een intensieve monitoring van deze variabelen wordt uitgevoerd in ongerepte en verstoorde wouden in Yangambi, met meerdere proefvlakken langsheen een productiviteitsgradiënt. Het project is een samenwerking tussen de UGent, Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, ULB, UCL, Nationale Plantentuin van België, Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en UA. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie
Onderzoekers: • Pascal Boeckx • Hans Verbeeck
Stikstof mineralisatie uit (bodem) organische stof: kwantificering van de bijdrage van vrijlevende nematoden en de interacties met de microbiële gemeenschappen en de bodemstructuur Universiteit Gent Abstract: In dit project zal de bijdrage van nematoden aan N vrijstelling uit bodem organische stof worden begroot, via selectieve sterilisatie en herinoculatie technieken, en door de relatie te leggen met de interactie met de bodem microbiële gemeenschappen en de bodemstructuur. Organisaties: • Vakgroep Bodembeheer
Onderzoekers: • Stefaan De Neve
The former occurrence of sturgeon in the Low Countries: the contribution of archaeozoology and ancient DNA. KU Leuven Abstract: In dit project willen we nagaan welke steursoorten historisch voorkwamen in België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Nu wordt enkel de Europese steur als inheems beschouwd in deze landen. Recent onderzoek heeftechter ook de aanwezigheid van de Noord-Amerikaanse Atlantische steur in Frankrijk en de Baltische Zee aangetoond. Wij willen nagaanof deze soort ook voorkwam in België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk door middel van een morfologisch en genetisch onderzoek op steurresten uit archeologische opgravingen. Organisaties:
• Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Willem Van Neer • Els Thieren
Eco-evolutionaire dynamieken in natuurlijke en anthropogene gemeenschappen. KU Leuven Abstract: Doorheen de geschiedenis van onze planeet gebeurden evolutionaire processen grotendeels zonder tussenkomst van de mens. Pas recent wordt begrepen dat evolutionaire en ecologische processen en veranderingen op dezelfde tijdsschaal gebeuren. Dus kunnen ze ook op elkaar inwerken, en zo zorgen voor co-evolutionaire dynamieken, vooral als de selectieve actoren sterk zijn. Dit heeft nooit eerder geziene kwalitatieve en ruimtelijke evolutionaire gevolgen voor natuurlijke populaties en ecosystemen. De menselijke invloed leidt tot gewijzigde milieugradiënten en kan regimewijzigingen in ecosystemen veroorzaken. De identificatie, het ontrafelenen begrijpen van hoe mens-bepaalde evolutionaire processen en responseninterageren met ecologische processen vormt een zeer belangrijke uitdaging voor de mensheid om de negatieve invloed op ecosysteemdiensten te verminderen en biodiversiteit te behouden. De Onderzoeksgemeenschap ECO-EVO brengt Belgische en internationale teams samen op dit snijvlak van ecol Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Filip Volckaert • Luc Brendonck
Reconstructie van de biologische respons op klimaatsverandering op basis van verrijzenisecologie: een ecoevolutionaire benadering. KU Leuven Abstract: Tijdens de vorige decennia heeft klimaatsopwarming een significant effect gehad op de soorten diversiteit en de structuur en werking van ecosystemen. Recente publicaties tonen aan dat inzichten in eco-evolutionaire dynamieken belangrijk zijn om biologische responsen op antropogene stress te begrijpen. Watervlooien (Daphnia) zijn uitzonderlijke model organismen omdat ze ecologisch zeer belangrijk zijn en zeer geschikt zijn voor evolutionair onderzoek. De aanwezigheid van gelaagde rusteibanken is eenvoordeel voor deze soort omdat het voor een archief van recente evolutionaire veranderingen zorgt. Door rusteieren te ontluiken en populaties te vergelijken van verschillende tijdsperiodes, zullen we de micro-evolutionaire responsen op temperatuursstijging door klimaatsopwarming reconstrueren. We werken met zes replicate ondiepe meren van Denemarken, Belgiëen Engeland. We kwantificeren micro-evolutionaire responsen in ecologisch relevante kenmerken en voeren competitie experimenten uit om de Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Luc De Meester • Aurora Geerts • Luisa Orsini
Evolutionaire ecologie van twee arthropoden in populaties aan de rand van hun opschuivend areaal. KU Leuven Abstract: De studie van geografische areaalgrenzen is een belangrijk onderzoeksdomein in ecologie en evolutie dat raakpunten heeft met bedreigende omgevingsinvloeden waarmee de mens wordt geconfronteerd (o.a. biologische invasies en klimaatsverandering). Momenteel creëert global warming evolutionaire experimenten waarbij soorten hun areaalgrenzen verschuiven. We willen de evolutionaire ecologie van marginale en centrale populaties vergelijken in soorten die hun areaal naar het noorden opschuiven en hierbij inzicht krijgen in de gevolgen voor lokale ecologische interacties en de potentie tot verdere areaalverschuivingen. We zullen documenteren hoe marginale populaties verschillen in ecologische relevante kenmerken. Om fenotypische differentiatie in deze kenmerken te begrijpen, zullen we ook de ermee geassocieerde selectiedrukken kwantificeren en nagaan in hoeverre deze differentiatie gerelateerd is aan neutrale, kwantitatief-genetische en functioneel genetische/genomische variatie. Verder zullen Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Robby Stoks • Marjan De Block
STRESSFLEA-B: Hoe leven in een mozaïek van stressoren - een ecologischegenomica benadering bij de watervlo Daphnia. KU Leuven Abstract: In dit project beogen we de analyse van genetische response op meerderestressoren in natuurlijke populaties, gebruik makende van een ecologische genomica benadering bij het modelsysteem Daphnia (de watervlo). We zullen een genoom-scan benadering toepassen om genoomregios te koppelen aan orthogonale selectiegradiënten in de natuur, met zowel natuurlijke (vispredatie, parasitisme) als door de mens veroorzaakte (intensief landgebruik) stressoren. We zullen vervolgens populaties onderzoeken voorvariatie in kandidaatgenen die werden geïdentificeerd op basis van de resultaten van de genoom-scan benadering en transcriptoomanalyse. Ons doel is de genomische onderbouw van evolutionaire responsen in de natuur teontrafelen, gebruik makende van de snel groeiende genoominformatie bij Daphnia. We zullen ook een gerichte methyloomanalyse uitvoeren om de relatie tussen responsen op selectie, maternal effecten en epigenetica te onderzoeken. Belangrijke vernieuwende bijdragen zijn onder meer de aandach Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Ellen Decaestecker • Luc De Meester • Joost Vanoverbeke • Luisa Orsini
Deformed wing virus en haar betrokkenheid bij Colony Collapse Disorder in de honingbij. KU Leuven Abstract: De honingbij Apis mellifera is van groot economisch belang vanwege haarrol bij de bestuiving van een groot aantal landbouwgewassen. Sinds 2006echter wordt op grote schaal vastgesteld dat beheerde bijenkolonies onverklaarbaar verdwijnen in grote delen van de wereld. Deze enigmatische verliezen, die bekend staan onder de term "Colony Collapse Disorder" (CCD), worden gekenmerkt door een massale afname van de volwassen werksterbevolking zonder dat er evenwel enige overte tekenen van ziekte aanwezig zijn. Hoewel de exacte etiologie van CCD onbekend blijft, zijn er een aantal factoren geïdentificeerd die mogelijk een rol spelen in het fenomeen. De belangrijkste kandidaten zijn de ectoparasiete mijt
Varroa destructor in combinatie met de virussen Israeli acute paralysis virus (IAPV) endeformed wing virus (DWV) die mede door Varroa verspreid worden. Onderzoek wijst uit dat IAPV geassocieerd is met DWV in de Verenigde Staten. IAPV kan echter geen oorzaak zijn van CCD in onze streken, vermits di Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Tom Wenseleers • Kristof Benaets
Cryopreservation van genotypes bij Daphnia magna. KU Leuven Abstract: Normal 0 21 false false false NL-BE X-NONE X-NONE <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true" DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="267">mso-tstyle-rowband-size:0;mso-tstyle-colband-size:0;msostyle-noshow:yes;mso-style-priority:99;mso-style-qformat:yes;mso-style-parent:"";mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm;mso-para-margin-bottom:10.0pt;mso-para-margin-left:0cm;line-height:115%;mso-pagination:widow-orphan;fontsize:11.0pt;font-family:"Calibri","sans-serif";mso-ascii-font-family:Calibri;mso-ascii-theme-font:minor-latin;mso-fareast-font-family:"Times New Roman";mso-fareast-theme-font:minor-fareast;mso-hansi-font-family:Calibri;mso-hansi-theme-font:minor-latin;mso-bidi-font-family:"Times New Roman";mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}font-family:'Times New Roman','serif';mso-fareast-font-family:Calibri;mso-fareast-theme-font:minorlatin;mso-ansi-language:NL-BE; Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Luc De Meester • Bartholomeus Panis • Adinda Putman
Mariene convervatie paleogenomica: een nieuwe gereedschap om historische natuurlijke van anthropogene selectieve krachten te onderscheiden bij de genetische adaptatie van de bedriegde Europese paling. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Gregory Maes
Moleculaire en functionele basis van eilandmelanisme bij lacertide hagedissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Functionele morfologie
Onderzoekers: • Raoul Van Damme
De terugkeer van de Europese bever (Castor fiber) in België als een invasieve soort; ecologie en risico inschatting. Universiteit Antwerpen Abstract: De Europese bever (Castor fiber) is na een afwezigheid van meer dan een eeuw illegaal geherintroduceerd in België. Ik zal nagaan welke de habitatvereisten zijn, en welke nog niet ingenomen gebieden geschikt zijn voor de bever. Vervolgens wordt geanalyseerd hoe gemakkelijk deze gebieden bereikt kunnen worden. Ook wordt er onderzocht welke riviereigenschappen bepalen of er dammen gebouwd zullen worden. Tenslotte wordt bekeken op welke plaatsen in Vlaanderen deze dammen de grootste economische schade kunnen veroorzaken. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs • Kristijn Swinnen
Gastheer-verwisseling en co-speciatie in de evolutionaire geschiedenis van twee RNAvirussen in Oost-Afrika. Universiteit Antwerpen Abstract: Het begrijpen van de evolutie en de epidemiologie van RNA-virussen in hun natuurlijke gastheren is van essentieel belang voor de voorspelling en controle van opkomende infectieziektes. Arenavirussen en hantavirussen zijn RNA-virussen die meestal door knaagdieren worden overgedragen en hemorragische koorts en neurologische aandoeningen bij de mens kunnen veroorzaken. De virussen zijn uitgebreid onderzocht in Europa en Amerika, maar weinig bestudeerd in Afrika. Recente ontdekkingen van nieuwe virussen suggereren dat ze echter zeer divers zijn in Afrika. Op basis van eerdere gegevens, ging men ervan uit dat beide groepen van virussen een lange co-evolutionaire geschiedenis deelden met hun gastheren. Dit is echter niet voldoende getest voor Afrikaanse arenavirussen, en een recente studie van hantavirussen suggereert een zeer korte co-geschiedenis die gekenmerkt wordt door regelmatige overschakelingen naar andere preferentiële gastheren, hetgeen grote gevolgen heeft voor het ontstaan van nieuwe virussen en de controle ervan. Dit project wil de kloof van de wetenschappelijke kennis over deze virussen in Afrika vullen door het onderzoeken van hun biodiversiteit, biogeografie en evolutionaire geschiedenis in relatie tot die van hun gastheren. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Joëlle Gouy de Bellocq
Realtime lokalisatie systeem voor populatie-onderzoek van kleine vogels. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt een nieuw real-time plaatsbepalingssysteem ontwikkeld voor het grootschalig monitoren van bewegingen van kleine vrijlevende vogels. De uiteindelijke doelstelling is om goedkope geminiaturiseerde tags te ontwikkelen (max 1g gewicht) die spatiale informatie via ontvangsmodules op het terrein doorzenden naar een centraal ontvangstsysteem. De hoofddoelstelling van dit project is om de limieten en mogelijkheden van dit systeem duidelijk te kunnen bepalen. Organisaties:
• Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Erik Matthysen • Maarten Weyn
Evolutionaire ecologie van twee arthropoden in populaties aan de rand van hun opschuivend areaal Universiteit Gent Abstract: Onder invloed van klimaatswijzigingen verschuiven veel soorten hun areaal. Deze gewijzigde omstandigheden aan de rand van het opschuivend areaal creëren sterek evolutionaire drukken op levensgeschiedeniskenmerken die op hun beurt een sterke impact hebben op ecologische processes. Deze zullen empirisch onderzocht worden aan de hand van experimenten in mesocosmos omgevingen en aan de hand van ruimtelijk expliciete, stochastische simulatiemodellen. De genetische basis van deze wijzigingen zal aan de hand van genomics-technieken achterhaald worden. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Dries Bonte
Evolutionaire ecologie van twee arthropoden in populaties aan de rand van hun opschuivend areaa Universiteit Gent Abstract: Onder invloed van klimaatwijzigingen verschuiven veel soorten hun areaal. Deze gewijzigde omstandigheden aan de rand van het opschuivend areaal creëren sterke evolutionaire drukken op levensgeschiedeniskenmerken die op hun beurt een sterke impact hebben op ecologische processes. Deze zullen empirisch onderzocht worden aan de hand van experimenten in mesocosmos omgevingen en aan de hand van ruimtelijke expliciete, stochastische simulatiemodellen. De genetische basis van deze wijzigingen zal aan de hand van genomics-technieken achterhaald worden. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Dries Bonte • Thomas Van Leeuwen
NICHE-ETH-023 ?Capacity Building for the HEIs in Natural Resource Management, Tourism and Eco-tourism (CD-NRMTourism)? Universiteit Gent Abstract: ?Strongbow?? een project dat speciaal ontworpen werd voor capaciteitsopbouw binnen het Hoger Onderwijs op het gebied van beheer van natuurlijke hulpbronnen, toerisme en (eco)toerisme- pakt een belangrijk aantal met elkaar verweven, problematische kwesties aan. Het project is opgebouwd rond het beginsel van duurzaamheid: opleiding van het personeel (met inbegrip van 10 doctoraten); geslacht balancing; Continue professionele ontwikkeling; eigendom op het gebied van management en organisatie; invoering van demand?driven onderzoek en verbanden met belanghebbenden; investeringen in (eco)toerisme, gebaseerd op een gezond beheer van de natuurlijke hulpbronnen; tegemoetkomen aan de behoeften van de arbeidsmarkt en de betrokkenheid van de particuliere sector. Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Jan Nyssen
De verspreidingsgebieden van soorten en de genetische en genomische processen tijdens een recente uitbreiding van het verspreidingsgebied inCoenagrion waterjuffers KU Leuven Abstract: Onder invloed van de huidige klimaatsopwarming ondervinden veel soorteneen noordwaardse opschuiving van hun areaal. Dit zorgt voor boeiende natuurlijke evolutionaire experimenten en unieke opportuniteiten om evolutionaire processen tijdens areaaluitbreidingen te bestuderen. De factorendie areaalgroottes, grenzen van arealen en hun veranderingen in de tijdbepalen zijn belangrijke onderwerpen in ecologie en evolutie. In deze studie belichten we de factoren die de areaalgrootte van verschillende soorten uit het waterjuffer genus Coenagrion bepalen. Vervolgens werd de genetische afdruk bestudeerd van de noordwaarts uitbreidende soort Coenagrion scitulum op verschillende ruimtelijke schalen.De macroecologische en macroevolutionaire analyse van potentiële factoren die variatie inareaalgroottes kunnen beïnvloeden, identificeerde twee ecologische bijdrages: areaalgroottes van soorten waren groter in Noordelijke gebieden en groter in soorten met een hogere dispersiecapaciteit. Het genus Coenagr Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Robby Stoks • Joachim Mergeay • Janne Swaegers
Vis en het beheer van ondiepe meren KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Luc De Meester • Pieter Lemmens
Gecombineerde effecten van klimaatsopwarming en polluenten op waterjuffers KU Leuven Abstract: De opwarming van de aarde en verontreiniging van aquatische systemen vormen twee belangrijke bedreigingen voor de biodiversiteit, die elkaar bovendien kunnen versterken. Om te kunnen blijven bestaan in een opwarmende wereld moeten dieren zich ofwel aanpassen aan de temperatuursstijging ofwel mee migreren met hun temperatuursoptimum. Weinig is gekend over derol van thermale adaptatie, levensgeschiedenisstrategieën en het optreden van snelle genetische evolutie in populaties aan het uitbreidingsfront, op de gevoeligheid voor de klimaatsopwarming en verontreiniging. In deze thesis bestudeerde ik de afzonderlijke en gecombineerde effecten vanklimaatsopwarming en verontreiniging in waterjuffers, waarbij de focus lag op (i) een temperatuursstijging van 4°C in combinatie met thermale en latitudinale adaptatie en (ii) een noordwaartse areaalopschuiving en de daarmee gepaard gaande veranderingen in levensgeschiedeniskenmerken. De resultaten
voorgesteld in deze thesis bieden inzicht in de kwetsb Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Robby Stoks • Khuong Dinh Van
Risicospreidingsstrategieën en kleurpolymorfisma in een Australische rotspoelkikker langsheen een subcontinentale klimaatgradiënt. KU Leuven Abstract: Klimaatvariatie en de onzekerheid opredproductief succes zijn belangrijke drijfveren van fenotypische variatie in de natuur, met inbegrip van risicospreidingsstrategieën. Populaties die leven in habitatten met sterke variatie in de kwaliteit van de groeiseizoenen halen groot voordeel wanneer ze hun kansen spreiden, verschillende fenotypes produceren en de energie voor reproductie verdelen in ruimte en/of tijd. In deze studie onderzoeken we de adaptieve variatie in risicospreidingsstrategieën en kleurpolymorfisme in een Australische kikker (Crinia pseudinsignifera) die tijdelijke rotsspleten bewoont langs ene uitgebreide subcontinentale klimaatgradiënt (800km) van toenemende temperatuur en habitatonzekerheid (tijdsdruk). Het modelsysteem biedt een unieke gelegenheid om gelijktijdigde impact te bestuderen van klimaat op zowel risicospreiding in de ruimte (broedplaatsselectie) en in de tijd (ontwikkelingstijd). We zullen vervolgens ook onderzoeken in welke mate de verspreiding van verschi Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Luc Brendonck • Jane Reniers
Evolutionary ecological study of the pace-of-life syndrome in Ischnura damselflies. KU Leuven Abstract: Animals differ strongly in their life history (e.g. growth rate, longevity) and physiology (e.g. metabolic rate, immune function) traits but not in a random way. These traits tend to cluster along a slow-fast continuum with at the fast end, for example, rapid growers with a high metabolic rate, low immune function and a short lifespan. This so-called pace-of-life syndrome (POLS) hypothesis, can be extended through integration of two promising concepts: oxidative stress (caused by reactive oxygen species) and behavioural traits associated with personality (e.g. boldness). First, we will investigate whether differences in both cluster together with the POLS traits along a slow-fast continuum. We expect, for example, that animals with a fast life history will be more sensitive to oxidative stress, more active and bolder. Second, we will test whether the (extended) POLS can be used as a predictive framework for how animals will deal with ecological interactions. We will test whether animal Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Robby Stoks • Sara Debecker
Seksuele selectie en speciatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Functionele morfologie
Onderzoekers: • Peter Aerts • Raoul Van Damme • Katleen Huyghe
Evolutie van Oude Wereld arenavirussen en hun knaagdiergastheren in Afrika. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs • Erik Matthysen • Joëlle Gouy de Bellocq
Complexe patronen van gastheer-pathogen interactie: de rol van gedrag in de verspreiding van infecties doorheen een gestructureerde gastheerpopulatie. Universiteit Antwerpen Abstract: In tegenstelling to de grote, goed gemengde theoretische populaties die klassiek gebruikt worden in modellen voor de verspreiding van infecties, zijn de meeste natuurlijke gastheerpopulaties, incl. mensen, sociaal of ruimtelijk georganiseerd in verschillende groepen. Dit is belangrijk omdat de overdracht van infectie in een gestructureerde populatie ook zal afhangen van groepsdynamiek, inbegrepen connectiviteit via individuele verplaatsingen. Maar hoewel theoretische studies de effecten van populatiestructuur en connectiviteit op infectiedynamiek reeds hebben onderzocht, blijven de gedragsmechanismen die connectiviteit bepalen, grotendeels onbekend. Dit project will die fundamentele vraag naar de rol van sociale and ruimtelijke structuren in een populatie aanpakken, daarbij als model gebruik makend van builenpest (Yersinia pestis) en één van zijn belangrijkse gastheren, de woestijnrat Rhombomys opimus. Meer specifiek zal het project 1) nagaan hoe de verplaatsingen van woestijnratten, hun predatoren en andere secundaire gastheren bijdragen aan de connectiviteit binnen gestructureerde woestijnratpopulaties en of er daar systematische verschillen bestaan tussen verschillende landschappen; 2) een groot veldexperiment uitvoeren om de hypothese te testen dat deze connectiviteit de verspreiding van vlooien (en mogelijk dus van builenpest) verklaart doorheen een gestructureerde gastheerpopulatie; en 3) zoeken naar complexe maar coherente ruimtelijke patronen in de verspreiding van geïnfecteerde groepen, gebruik makend van punt-patroon analyse. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs • Nelika Hughes
Gastheer-parasiet interacties tussen residente zangvogels, teken (Ixodidae) en Borrelia spirochetes. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs • Erik Matthysen • Dieter Heylen
Conflict tussen ouders en nakomelingen in kanaries: individuele plasticiteit, genetische basis en co-adaptatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Hoewel de evolutie van ouderlijke zorg essentieel is voor het begrijpen van onder andere sociale systemen en seksuele selectie, is er vrijwel niets bekend over zijn genetische architectuur. De evolutie van ouderzorg wordt verder sterk beïnvloed door een belangenconflict over de mate van ouderlijke investering tussen ouders en hun nakomelingen. Dit kan invloed hebben op de evolutie van twee eigenschappen: verzorgingsgedrag door de ouders en het bedelgedrag van het nageslacht. De theorie voorspelt dat deze gedragskenmerken uiteindelijk genetisch gecorreleerd zouden moeten zijn, aangezien elk van hen een selectieve druk zal uitoefenen op de evolutie van de andere. Mijn voorgestelde onderzoeksproject is gericht op het bestuderen van de genetische basis en de gevolgen van co-adaptatie tussen deze gedragingen. Daarvoor zal ik de erfelijkheid, de fenotypische plasticiteit en de co-variantie van beide eigenschappen, en ook de functionele gevolgen van co-adaptatie voor ouders en nakomelingen bekijken. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Marcel Eens • Wendt Müller • Natalia Estramil
Ecotoxicologische effecten over niveaus van biologische organisatie heen: naar een ecologisch relevante evaluatie van mengseltoxiciteit. Universiteit Antwerpen Abstract: Omgevingsstandaarden worden voornamelijk gebaseerd op laboratorium experimenten, waarbij de condities streng gecontroleerd worden en de standaard organismen slechts een korte periode aan 1 enkele component worden blootgesteld. Omdat in werkelijkheid polluenten met elkaar interageren en natuurlijke omgevingscondities fluctueren, kunnen de resultaten bekomen van veldstudies verschillen van deze uitgevoerd in een labo en wordt de extrapolatie van labogegevens naar echte ecosystemen dus erg bemoeilijkt. In een nieuw interdisciplinair vakgebied (conservatieve fysiologie) wordt daarom getracht om fysiologie (moleculair, gedrag) te relateren aan ecologie (populatie, ecosysteem). In deze doctoraatsstudie worden organismen aan gelijkaardige condities (temperatuur, duur, mengeling van polluenten) blootgesteld op 3 verschillende blootstellingsniveau's: in laboratorium, in mesocosmos, en in situ. Dit zal leiden tot een reeks van betrouwbare biomarkers met ecologische relevantie, ondanks de toenemende complexiteit van verstorende factoren. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Gudrun De Boeck • Lieven Bervoets • Sofie Moyson
Integratie van lineair invers modelleren en ecologische netwerkanalyse in levenscyclusanalyse Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek zal voedselweb modellering ("invers modelleren") en ecologische netwerkanalyse integreren in de inschatting van de milieu-impact van visproductie. Daartoe zal een nieuwe methodologie worden ontwikkeld, dewelke zal worden toegepast om de milieu-impact van aquacultuur met deze van visserij te vergelijken. Deze geïntegreerde methodologie zal de accuraatheid van milieu-impact schattingen verhogen. Organisaties: • Vakgroep Duurzame Organische Chemie en Technologie
Onderzoekers: • Jo Dewulf • Frederik De Laender
De evolutie van fenotypische plasticiteit in waardgebruik en de gevolgen voor voedselwebstructuur Universiteit Gent Abstract: Plant-geassocieerde dierengemeenschappen worden gekenmerkt door een sterke mate van voedselspecialisatie en variatie hierin. De mate van plasticiteit in dit waardgebruik zal sterk evolueren onder invloed van de geassocieerde kosten, het dispersievermogen en de ruimtelijke schaal van het landschap. Aan de hand van stochastische modelleertechnieken zal de evolutie van deze plasticiteit onderzocht worden tijdens stabiele en uitbreidende verspreidingsdynamieken onder klimaatsopwarming. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Dries Bonte
Francqui-Onderzoekshoogleraar-mandaat. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Luc De Meester
FishConnect. KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Filip Volckaert
Pathogeen gedreven variatie in MHC genen in natuurlijke populaties onder stress: huismussen als een model Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt de rol van genetische drift en pathogeen-gedreven selectie in genetische variatie van het Major Histocompatibility complex (MHC) onderzocht in huismussen van stedelijke en landelijke populaties. Daartoe combineer ik niet-invasieve biometrische, genetische, immunologische en pathogeen datacollectie in vrijlevende populaties met een common-garden experiment. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • An Martel • Luc Lens
DNA-barcoding bij mariene nematoden en de rol van genetische diversiteit in de stabiliteit van populaties bij habitatverstoringen Universiteit Gent Abstract: Nematoden vormen de meest abundante en soortenrijke diergroep in het mariene milieu. Voor een snelle soortenidentificatie zullen verschillende DNA sequenties getest worden. Daarnaast zal de populatie genetische samenstelling gebruikt worden om dispersiepatronen te bestuderen en vormt ze de basis voor een reeks experimenten die de link tussen genetisch diversiteit en de resistentie van populaties tegen habitatverstoring zullen onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Tom Moens
Parasietinfecties en immunogenetische adaptatie in cichliden van het Tanganyikameer - Een eco-evolutionair perspectief op patronen en processen KU Leuven Abstract: Tijdens de laatste twee decennia verbeterde genetische informatie het inzicht in de fylogenetische geschiedenis en de diversiteit van soorten. Hoewel de ultieme drijfveren voor soortvorming moeilijk te verklaren blijven, wordt het duidelijk dat evolutionaire divergentie een sterke ecologische component heeft. De manier waarop ecologische factoren bijdragen tot evolutionaire divergentie in een historische en hedendaagse context is bijgevolg een belangrijke vraag in de evolutiebiologie.Parasieten leggen een sterke ecologische druk op alle dieren. Aangezien ze de overlevingskansen en voorplanting beinvloeden, kunnen ze ook een invloedhebben op adaptatie, reproductieve isolatie en uiteindelijk soortvorming van hun gastheer. Of parasieten lokale immunogenetische adaptatie en dus divergentie van hun gastheer veroorzaken, is afhankelijk van de reactie van parasietgemeenschappen op omgevingsen biogeografische variatie alsook van de sterkte van de gastheer-parasiet co-evolutie.In dezedoctoraats Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Filip Volckaert • Pascal István Hablützel
Langetermijnmonitoring van de hermeandering van de verlegde Witte Nete in Dessel Universiteit Hasselt Abstract: Door het aanleggen van een zandwinningsput in Dessel ter hoogte van Donk wordt de Witte Nete over een lengte van zowat 2 km omgelegd. De overeenkomst heeft tot doel de effectiviteit van deze maatregel op lange termijn te monitoren. Naast de landschappelijke evaluatie staat de monitoring van de macro-invertebraten, van de vegetatie en de visfauna voorop. Het betreft een evaluatie die 5 jaar zal lopen. De doelstelling van deze langetermijnmonitoring bestaat er in om de duurzaamheid van de effectiviteit van hermeandering aan te tonen. Deze monitoring dient duidelijk te maken of het waargenomen herstel van de macro-invertebraten- en visgemeenschap niet een tijdelijk maar een duurzaam fenomeen is in het (semi)natuurlijk functioneren in de waterloop. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde
Onderzoekers: • Alain DE VOCHT
Genetische afdruk van selectie in het genoom van tong: een spatio-temporele aanpak KU Leuven Abstract: Voor het beheer van commerciële mariene vissoorten is het belangrijk omnatuurlijke en antropogene selectieve invloeden op natuurlijke populaties te onderscheiden. In dit project wordt de invloed van overbevissing op functionele diversiteit bestudeerd door mogelijke genetische adaptatiein natuurlijke tongpopulaties op te sporen. Zowel historische tijdsreeksen (otolieten) als geografisch gescheiden populaties zullen genetisch geanalyseerd worden aan de hand van SNP merkers. Dit onderzoek bestaat uit vier doelstellingen: (1) de bioinformatische analyse van transcriptoomsequenties van tong om merkers te ontwikkelen, gekoppeld aan kandidaatgenen, die instaan voor relevante levensgeschiedeniskenmerken (groei, maturatie en temperatuuradaptatie). Vervolgens worden (2) hedendaagse en (3)historische tongpopulaties gegenotypeerd dmv zowel willekeurige SNP#s (neutraal) als geselecteerde SNP#s om zo een connectiviteits- en uitbijteranalyse uit te voeren op een geografische en temporele schaal. Hier Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud
Onderzoekers: • Filip Volckaert • Gregory Maes • Eveline Diopere
Epoxyharsen
Universiteit Gent Abstract: Het project is een studie van biocorrosie, conventioneel toegeschreven aan H2S, afgezet als FeS en consumptie van ('kathodische') H2. Recente studies tonen evenwel directe elektronenconsumptie uit staal als het cruciaal mechanisme. Versnelde corrosie wordt waargenomen wanneer ijzer wordt blootgesteld aan intermitterende aerobe / anaerobe omstandigheden in een biocoenose op het substraat. Deze complexe biofilm differentieert in anodische en kathodische locaties. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Materiaalwetenschappen • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Johan Mertens • Kim Verbeken • Luc Lens
Populatiestructuur, transmissie en gastheerspecificiteit in een nestgebonden ectoparasiet, de teek Ixodes arboricola. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit project is om gastheerspecialisatie en genetische populatiestructuur te onderzoeken bij een ecologisch sterk gespecialiseerde teek nl. I. arboricola. Dit project zal belangrijke nieuwe inzichten leveren in de evolutie van gastheerspecialisatie bij teken en bij parasieten in het algemeen, en de mechanismen die hierbij een rol spelen. Daarnaast zal het project meer inzicht geven in gastheerkeuze, transmissie en dispersie in een groep van ectoparasieten met hoge maatschappelijke relevantie. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs • Erik Matthysen
Oorzaken en gevolgen van variatie in complexe secundair seksuele zangkenmerken: een longitudinale en multidisciplinaire benadering door integratie van gedragsmatige, fysiologische en moleculaire data. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen wij op een geïntegreerde manier de oorzaken en gevolgen van variatie in een grote verscheidenheid van zangkenmerken bestuderen bij koolmezen. Door gebruik te maken van automatische zangregistratiesystemen zullen we alle mogelijke aspecten van de zang van minimaal 200 vrijlevende koolmezen gedetailleerd registreren en kwantificeren. Hierbij zal getracht worden om zo veel mogelijk mannetjes gedurende hun ganse leven te volgen. Deze unieke dataset zal dan de basis vormen voor verdere cross-sectionele en longitudinale analyses. Door gebruik te maken van fysiologische, immuno-endocriene, en state-of-the-art moleculaire technieken, evenals van persoonlijkheidsen leertesten én van erfelijkheidsanalyses, zullen wij de oorzaken van verschillen in zanggedrag op een geïntegreerde manier bestuderen. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Marcel Eens • Annie Pinxten
Maternale investering in dooier hormonen en carotenoïden: bronnen van variatie en effecten op de nakomelingen bij in het wild levende rotspinguins. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Ethologie
Onderzoekers: • Maud Poisbleau
Een numerieke evaluatie van het verband tussen de aerodynamica en de akoestiek van vleermuis morfologie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Engineering Management
Onderzoekers: • Herbert Peremans
Een zelf-kalibrerende array voor het akoestisch monitoren van vleermuizen. Universiteit Antwerpen Abstract: Veel vleermuissoorten worden gemonitord door in het veld geplaatste opname apparatuur. Dergelijke recorders registreren de echolocatie geluiden van vleermuizen gedurende lange perioden (weken tot maanden). De huidige recorders hebben een aantal tekortkomingen. In dit project willen we een array systeem bestaande uit onafhankelijke recorders ontwikkelen dat deze tekortkomingen niet heeft. Dit array systeem zal een flexibel alternatief vormen voor de single-microphone recorders die momenteel worden gebruikt. Het doel van dit project is om een proof-ofconcept van dit systeem bestaande uit vijf eenheden te bouwen, en om het systeem in te zetten in het veld waar de prestaties zullen worden vergeleken met een aantal bestaande bat recorder systemen die op dit moment de 'gouden standaard ' zijn. Daarnaast zullen er opties geëxploreerd worden om het systeem in productie te brengen, Organisaties: • Engineering Management
Onderzoekers: • Dieter Vanderelst
Gecombineerde kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming op nanoscopisch niveau Universiteit Gent Abstract: Dit project wil een aantal nieuwe technieken zoals nanoXRF/nanoCT, Full field XFR imaging en 3D ICP-massaspectrometrie gaan otnwikkelen om kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming te gaan realiseren, waarbij de nanoXRF/nanoCT techniek dit zou moeten toelaten op nanoscopisch niveau. Het projectteam wil deze nieuwe speerpunttechnieken gaan aanwenden om grensverleggend fundamenteel onderzoek te gaan uitvoeren met betrekking tot de milieutoxicologie, studie van interstellaire materie, de geochemie en de studie van
veranderingen in geologische materialen. Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde
Onderzoekers: • Patric Jacobs
Gecombineerde kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming op nanoscopisch niveau Universiteit Gent Abstract: Dit project wil een aantal nieuwe technieken zoals nanoXRF/nanoCT, Full field XFR imaging en 3D IC¨P-massasepctrometrie gaan ontwikkelen om kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming te gaan realiseren, waarbij de nanoXRF/nanoCT techniek dit zou moeten toelaten op nanoscopisch niveau. Het projectteam wil deze nieuwe speerpunttechnieken gaan aanwenden om grensverleggend fundamenteel odnerzoek te gaan uitvoeren met betrekking tot de milieutoxicologie, studie van interstellaire materie, de geochemie en de studie van veranderingen in geologische materialen. Organisaties: • Vakgroep Analytische chemie
Onderzoekers: • Laszlo Vincze
Gecombineerde kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming op nanoscopisch niveau Universiteit Gent Abstract: Dit project wil een aantal nieuwe technieken zoals nanoXRF/nanoCT, Full field XFR imaging en 3D ICP-massaspectrometrie gaan ontwikkelen om kwantitatieve 3D chemische en morfologische beeldvorming te gaan realiseren, waarbij de nanoXRF/nanoCT techniek dit zou moeten toelaten op nanoscopisch niveau. Het projectteam wil deze nieuwe speerpunttechnieken gaan aanwenden om grensverleggend fundamenteel onderzoek te gaan uitvoeren met betrekking tot de milieutoxicologie, studie van interstellaire materie, de geochemie en de studie van veranderingen in geologische materialen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie
Onderzoekers: • Colin Janssen
