www.researchportal.be - 17 Sep 2016 15:03:18
Onderzoeksprojecten (1 - 50 van 135) Zoekfilter: Classificaties: Aardwetenschappen, geofysica
PYBLIK: uitbouw van een Antenne en een opleiding in de publieke ruimte in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project behelst de uitbouw van de Antenne ]Pyblik[ en een opleiding in de publieke ruimte, gericht op adminstraties in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het project behelst de uitbouw en ontsluiting van een databank over het ontwerp van de publieke ruimte, de organisatie van een reeks studiedagen en van een theoretische en praktische opleidingscyclus voor ambtenaren die als bouwheer optreden voor infrastructuur en publieke ruimteprojecten in het Gewest. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Michael RYCKEWAERT
Expertisecentrum Brussel (Start 2014) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Brussels Centre for Urban Studies is een interfacultair en interdisciplinar centrum in urban studies met specifieke aandacht voor Brussel. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Bas VAN HEUR
Samenwerking VUB-ULB voor de uitvoering van isotopische analyses aan beide instellingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' ULB' hebben voor het project "isotopische analyses" een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Organisaties: • Geologie
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
Nieuw financieringsmodel onderzoek: ZAP-startkrediet 2012 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Toekenning startkrediet aan nieuw lid ZAP VUB Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • David BASSENS
Bench Fee promotorschap doctoraatsstudent Tran Hong Hanh. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Following the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) report (2007) and Nicholls's Estimation (2006), Vietnam is one of the most endangered regions in the world under the effects of climate change such as ocean warming, sea level rise, typhoons, storm surges, and others. Ca Mau province is located in the Mekong Delta of southern Vietnam where the poverty rates are estimated at 30-40% (MRC, September 2007). Ca Mau is the only province in Vietnam regulated by two conflicting tidal regimes namely the East Sea which is a large amplitude semidiurnal tide and the West Sea which is a diurnal tide of smaller amplitude. The complex saline-freshwater interaction coupled with the flat terrain and local geology open the region to the extremes (Vietnam Southern Institute for Water Resources Planning report - April 2008) as following: * Flood season with heavy rains and high tide result in flooded cultivated land and strong winds, cyclones and lightning during heavy rains, lasting from May to December. * Shortage of fresh water and devastating salinity intrusion in the dry season from the East Sea and West Sea. * Acid sulphate soils (ASS) exist in some areas of the province, which can generate highly acidic waters in the first flushes of the rainy season. * The province is susceptible to droughts and extreme dry periods, typically from December to April. Effects of droughts + more sunshine + higher temperatures + lack of fresh water + salinity intrusion + acid water generation cause forest fires which are made by dried trees and the carelessness of local people. * Tropical low-pressure systems and storms often occur from the East Sea concomitant with heavy rain, and whirlwinds from May to December. During October to December, flooding, tidal waves and extreme downpours, can also inundate some dike routes, residential areas, escalate bank erosion in coastal protective forests, and pollute drainage. * Cyclone and strong winds can cause huge waves detrimental to lives and properties in coastal areas. All these phonomena will cause the land use vulnerability in Ca Mau province. The general aim is to document, analyse and assess the vulnerability of land use/land cover in the coastal area under the context of climate change and accounting as well for other socio-economic and demographic pressure using Remote Sensing, Geographic Information System and models understanding such vulnerability essential to support the socio-economic development and contribute to sustainable environment protection. The specific objectives includes determining the relationship between the changes in space and time of human activities (land cover / land use, agriculture, forest cover, etc), of natural hazards (erosion, sedimentation, floods, droughts, etc) and of climatic parameters (temperature, humidity, evaporation, etc) in the past. Based on analysis of trend and how they ... to climate change as well as on existing climate projections, models will be developed to analyse future land use trend. Proposing the appropriate solutions of diversity land use types of the study area in order to reduce or prevent the vulnerability under the context of climate change. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Matthieu KERVYN DE MEERENDRE
Analyse van stabiele isotopen van koolstof en zuurstof van de fase carbonate in drie monsters van bentoniet. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Université de Liège - ULg' hebben voor het project ' aan te vullen R&D ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Geologie
Onderzoekers: • EDWARD KEPPENS
Documenting ash fallout from the Eyjafjallajökull eruption in Belgium Vrije Universiteit Brussel Abstract: De aswolk van de Eyjafjallajokull in IJsland heeft letterlijk en figuurlijk heel wat stof doen opwaaien, niet in het minst gezien de economisch-financiële gevolgen van de uitbarsting. De beslissing om het noordwest-europees luchtruim om veiligheidsredenen te sluiten voor alle luchtverkeer, heeft immers nooit geziene gevolgen gehad. Organisaties: • Wetenschappen van het Systeem Aarde • Geologie
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
Actualisatie van de kartering & analyse van de evolutie van de onbebouwe (groene) gebieden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project omvat drie luiken: 1. Gedetailleerde kartering van stedelijk groen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2009) aan de hand van hoge resolutie remote sensing en ruimtelijke analyse van de groene ruimte op basis van landschapsecologische indices. 2. Monitoring van de evolutie van de groene ruimte in Brussel en omgeving aan de hand van een tijdreeks van medium-resolutie remote sensing data. 3. Analyse van 10 typische cases van verstedelijking, versnippering en kwaliteitsevolutie van de groene ruimte. Organisaties: • Algemene Plantkunde en Natuurbeheer • Cartografie en Geo-informatiekunde • Geografie
Onderzoekers: • FRANK CANTERS • NICO KOEDAM • TIM VAN DE VOORDE • Cheung Wai CHAN
Former Textile Cities as Comeback Cities - The case of Ghent/Roubaix. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Telos' hebben voor het project ' Former Textile Cities as Comeback Cities - The case of Ghent/Roubaix. ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • ERIC CORIJN
Internationaal congres : the third international postgraduate paleo-environments symposium (Brussel, 14 tot 17 september 2004) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit symposium biedt aan postgraduaten uit alle richtingen de opportuniteit aan binnen quartaire wetenschappen hun werk met andere vakgenoten te bespreken in een rustige omgeving. Na 2 dagen van presentaties staat een uitstap gepland. Organisaties: • Wetenschappen van het Systeem Aarde • Isotopen Geologie en Evolutie van het Paleo-Milieu
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
Publicatie proceedings van het symposium "Centenaire de la Belgica (1898-1998)" georganiseerd door het Belgisch Nationaal Comité voor het Antarctisch onderzoek. (14-16 mei 1998 in Paleis der Congressen) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Belgica is een van de beroemdste poolschepen en onlosmakelijk verbonden met de naam van de Belgische poolreiziger Adrien de Gerlache. Het was de Gerlache die het schip kocht in Noorwegen en die het haar naam en haar poolreputatie gaf. Het schip werkte meer dan een halve eeuw in de poolgebieden en voer twintig jaar - van 1896 tot 1916 - onder Belgische vlag. In deze periode maakte de Belgica haar bekendste en belangrijkste reizen. Een verhaal dat begint met de eerste Belgische Zuidpoolexpeditie. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • HUGO DECLEIR
De oorsprong van glas: metalen, smelten en motief. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Patrick Degryse • Philippe Claeys
Perception of the world by immigrant students and the relation with teaching geography in secondary schools KU Leuven Abstract: The student population in (Flemish) schools becomes more and more diverse. Immigrant students from all over the world enter the regular education system after an intensive language training. However, this diversity seems not always easy to handle for teachers. Also in geography courses,the teachers are confronted with those students who start from a different background and therefore from a possible different geographical perception of the world. Furthermore there are some topics in the Flemish curriculum of geography that are potentially rather delicate for those students, e.g. international migrations, globalization, food supply,# The research will therefore focus on the interrelation between immigrant students in secondary schools, their geographical perception of the world and the teaching of geography. Firstly, we need to define #geographical perception of the world# based on a literature review. Starting from this, a methodology will be set up to test this perception of the worl Organisaties: • Dept. Aard- en Omgevingswetenschappen
Onderzoekers: • Anna Steegen • Marjolein Cox
Interacties tussen zeepiegelstijging, vegetatiesterfte, waterstroming en sedimentatie in schormoerassen: een experimentele studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Schorren zijn kustmoerassen die momenteel worden bedreigd door de globale zeespiegelstijging, al hebben ze een zeker vermogen om zich hieraan aan te passen door sedimentatie. In verschillende schorrengebieden in de wereld is de sedimentatiesnelheid echter kleiner dan de snelheid van zeespiegelstijging, wat leidt tot toenemende overstroming van de schorren, bijgevolg een toenemende stress voor de schorrenvegetatie, wat uiteindelijk kan resulteren in grootschalige afsterfte van de vegetatie. In dit project onderzoeken we de impact van vegetatiesterfte op de getijdenstromingen en sedimentatiepatronen in een schorre, die op hun beurt bepalend zijn voor het (on)vermogen voor hervestiging van de vegetatie. De hypothese wordt onderzocht dat een kritisch kantelpunt bestaat, nl. dat er een kritisch niveau van vegetatiesterfte is waarbij stromings- en sedimentatiepatronen zo significant worden veranderd dat de condities voor hervestiging van de vegetatie slechter en slechter worden, mogelijks resulterend in het definitief verlies van de schorrenvegetatie. In dit project kwantificeren we de effecten van verschillende spatio-temporele patronen van vegetatiesterfte op de stromings- en sedimentatiesnelheden in een schorre. In het aangevraagde BOF/DOCPRO bonusproject wordt dit thema onderzocht op basis van veldexperimenten. Dit is complementair aan het oorspronkelijke BOF/DOCPRO project (waarvoor de doctoraatsbursaal een FWO beurs heeft verworven), waarbij dit thema wordt onderzocht op basis van teledetectie en hydrodynamische modellering. Het project zal resulteren in nieuwe kennis die kan bijdragen tot een betere voorspelling van de reactie van schorren op zeespiegelstijging. Organisaties: • Ecosysteembeheer
Onderzoekers: • Stijn Temmerman • Rebecca Van Coppenolle
Landslides in Equatorial Africa: Identifying culturally, technically and economically feasible resilience strategies. KU Leuven Abstract: Landslides in Equatorial Africa: Identifying culturally, technically and economically feasible resilience strategies. Organisaties: • Afdeling Bio-economie
Onderzoekers: • Jean Poesen • Liesbet Vranken
De studie van de relatie tussen Dauphinétweelingen in kwarts en de driedimensionale spanningstoestand in de aardkorst. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Manuel Sintubin
Transnationale en Integrale Lange-termijn mariene Exploitatie Strategieën "TILES" Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde
Onderzoekers: • Marc De Batist
The Transformation of Land and Society: A Historical Political Ecology Research in the Region of Sagalassos KU Leuven Abstract: Every-day geographies focuses on the every-day activities of individuals and households in the region as reflective of the local natureculturenexus, and the interaction between personal identities and the perception of landscape and place. It analyses the relations and responsibility local dwellers develop towards their environment and how these can be drawn upon to mobilize community ownership of regional development and to create a sense of ownership and responsibility for common pool resourcessuch as tangible and intangible heritage.
This phase will involve ethnographic work within the local communities to analyze every-day life andpersonal attitudes towards landscape and regional identity. It involvesa description of the economic activities and socio-cultural traditions of the region#s resident and non-resident (nomadic) population; as well as a description of people#s memorizing of and attitudes towards the natural and cultural resources in their region. To gather the required i Organisaties: • Dept. Aard- en Omgevingswetenschappen
Onderzoekers: • Maarten Loopmans • Cosku Kocabiyik
Tracers van verleden en heden global changes Vrije Universiteit Brussel Abstract: De toepassing van spoorelement biogeochemie en isotopische systemen voor het documenteren van oude en modern global changes op verschillende tijdschalen Organisaties: • Scheikunde • Geologie
Onderzoekers: • WILLY BAEYENS • FRANK DEHAIRS • Philippe CLAEYS
Detectie en identificatie van sporen van geïmpacteerd projectiel lin terrestrische en extraterrestrische materialen met behulp van relevante spoorelementabundanties en isotopenverhoudingen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Zonnestelsel vormt een gewelddadige omgeving, waar botsingen tussen planetaire lichamen veelvuldig voor komen. De dynamica van deze botsingen tussen lichamen van verschillende grootte en samenstelling begrijpen documenteert de oorsprong en evolutie van het Zonnestelsel. Zeer kleine chemische signaturen in gesmolten impactkratermateriaal op de Aarde en de Maan karakteriseren de types meteorieten die op deze lichamen zijn ingeslagen. Op een vergelijkbare manier zouden dergelijk contaminaties bewaard in kleine gesmolten fasen in meteorieten licht kunnen werpen op de botsingen die tussen hun moederlichamen in de asteroïdengordel plaatsvonden. Onze onderzoeksgroep staat aan het voorfront in de ontwikkeling van analytische methodes om precies de types meteorieten die impactkraters vormen op Aarde te identificeren. Het is nu de uitdaging om hoge-precisie analytische technieken te ontwikkelen op kleinere stalen en deze toe te passen op de meteorieten en micrometeorieten, die in de omgeving van het Prinses Elisabeth Station in Antarctica werden teruggevonden. Deze aanpak zal leiden tot een beter begrip van de oorsprong van micrometeorieten, die het grootste deel van de extraterrestrische flux naar de Aarde vormen. Enkel de geochemische karakterisering van het volledige spectrum aan extraterrestrisch materiaal (micrometeorieten - meteorieten - impactkrater smelt en ejecta) zal de dynamica van het Zonnestelsel en de evolutie van planetaire lichamen correct weergeven. Organisaties: • Scheikunde • Geologie
Onderzoekers: • STEVEN GODERIS • Frank VANHAECKE • Philippe CLAEYS
Modellering van vulkaan tektonische samenwerkingen in een trans-tensie domein: Noord Tanzaniaans deel van de Oost Afrikaanse Slenk Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt de wederzijdse interacties in een tot nu toe slecht bestudeerde extensionele transtensional domein van de OostAfrikaanse Rift (EARS) systeem en hun relevantie voor flankinstortingsgevaren te bestuderen. Recente rift intrusies en vulkaanuitbarstingen tesamen met nieuw gedocumenteerde puinlawine wijzen op de noodzaak om de tektonische besturingselementen op vulkaan-gerelateerde risico's te begrijpen. Gedetailleerde kartering van vulkaan-tektonische functies op DEMs geïntegreerd met bestaande geofysische en geochronological gegevens zal beperkingen op de regionale spanningen leggen. Veldwerk zal dan plaatsvinden op Mt Meru, een actieve vulkaan met een 7200 B.P flankinstorting gelegen naast Arusha, om puinlawine dynamiek en tektonische besturingselementen te beperken. Tot slot, zullen er analoge modellen worden ontwikkeld om het samenspel van vulkanische en tektonische structuren op regionaal en de vulkaan-schaal te beperken, om zo inzicht te verstrekken in de factoren die het vóórkomen van gevaarlijke flankinstortingen in extensionele transspanningsdomeinen beheersen. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Matthieu KERVYN DE MEERENDRE • Audray DELCAMP
Planets: Tracing the Transfer, Origin, Preservation, and Evolution of their ReservoirS (PLANET TOPERS) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Earth clearly stands out among the rocky planets of the inner Solar System. It harbors life, has water oceans, volcanic activity contributing to the atmosphere and plate tectonics continuously regenerating its surface. Its biosphere is shielded from radiation and a self-sustained magnetic field protects its atmosphere from erosion. Connections thus exist between the presence of life and the geophysical characteristics of the host planet. Other bodies such as Mars, Venus and some large satellites like Europa do share some but not all of Earth geophysical properties, and life seems absent there or at least not as abundant as on the Earth. The origin, evolution and distribution of life in the universe constitute crucial questions at the heart of the emerging discipline of Astrobiology. Since Mars provides the ideal opportunity of finding extraterrestrial life, space agencies have defined the search for life on Mars as a major priority. However, this search can yield negative results (as in the case of the Viking mission) even if Martian life exists now or occurred in the past. For this reason the search for life must be paired with research to define the potential of a planet to host and sustain life, i.e. its habitability. Investigation of Mars geology and geophysics to ascertain its habitability represents a second important goal of the Mars missions carried out by NASA with the Mars Exploration Rovers (MERs) (Squyres et al., 2004a,b) and ESA with its ExoMars mission (Vago et al., 2006). The search for life and potentially habitable conditions on Mars and other planets has deep implications for understanding the habitability of the Earth, especially in its early phases. The proposed Interuniversity Attraction Pole (IAP) Planet TOPERS proposes to make major contributions to this field and thereby propel Belgium's planetary research at the forefront. Organisaties: • Wetenschappen van het Systeem Aarde • Geologie
Onderzoekers: • STEVEN GODERIS • Joke BELZA • Philippe CLAEYS
Uitvoeren wetenschappelijk onderzoek ter ondersteuning van het morfologisch beheer van de kustzone en het Scheldeestuarium Vrije Universiteit Brussel Abstract: Uitvoeren wetenschappelijk onderzoek ter ondersteuning van het morfologisch beheer van de kustzone en het Schelde-estuarium Organisaties: • Hydrologie en Waterbouwkunde
Onderzoekers: • Margaret CHEN
Uit de loopgraven: naar een ontrafeling van graduele en catastrofale veranderingen rond de K/Tgrens. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Etienne Steurbaut • Robert Speijer • Philippe Claeys
Effecten van sedimentgebonden metaalmengsels op metaalopname en subletale toxiciteit bij bentische macroinvertebraten en hun impact op ecosysteemfuncties. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Maarten De Jonge
Nieuwe toepassingen voor röntgentomografie in natuurlijke bouwstenen: karakterisering, pathologieën, en restauratie van historische en recente dakbedekking Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde
Onderzoekers: • Veerle Cnudde
Lithium (7Li/6Li) en boor (11B/10B) isotopen: aanvullingen op ons huidig biogeochemisch arsenaal aan tracers in de Aard- en Planetaire Wetenschappen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Ontwikkeling van analytische methoden voor Lithium en boor isotopen Organisaties: • Geologie
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
Uit de loopgraven: naar een ontrafeling van graduele en catastrofale veranderingen rond de K/T grens Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek over KT grens massa extinction 65 miljoen jaar geleden Organisaties: • Geologie
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
Snel landgebruik en mantel veranderingen en de hydrogeomorfologische invloed in de landelijke westelijke Shoa(Oromya Gewest), als gevolg van de nabijheid van Addis Ababa (Ethiopië) Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Jan Nyssen
Studie naar de identificatie en karakterisering van primaire Romeinse glasproductiecentra. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Patrick Degryse • Dieter Brems
Ontrafelen van de dynamiek van ondiep mariene ecosystemen gedurende snelle mondiale opwarmingen: een vroegEocene Noordzee Bekken perspectief (België). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Geologie
Onderzoekers: • Robert Speijer • Peter Stassen
Multi-golflengte waarnemingen en MHD modellering van coronale massa ejecties (MMMCMEs). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Plasma-astrofysica
Onderzoekers: • Stefaan Poedts • Francesco Zuccarello
Geografische Informatie: kennisbehoeftes hoe het opleiding/training systeem voor GI professionals beter kan inspelen op de vraag vande GI arbeidsmarkt. KU Leuven Abstract: Geografische Informatie Wetenschap & Technologie wint steeds meer aan belang. Vraag is hoe de GI W&T curricula op academisch niveau en via permanente vorming kunnen afgestemd worden op de behoeften van de GI arbeidsmarkt. Het GI N2K project betreft een uitgebreid netwerk van 31 partners(25 landen) uit de academische en niet-academische sector en partners uit de GI industrie, belangrijke GI verenigingen en individuele experts. In het project worden de huidige kenniseisen en vaardigheden van de arbeidsmarkt vergeleken met het huidige opleidingsaanbod. Uitgangspunt is debestaande GI W&T- Body of Knowledge die zal worden geactualiseerd en inovereenstemming gebracht met de nieuwe technologische ontwikkelingen en met het Europese perspectief. De nieuwe BoK zal een ontologische benadering toepassen en zal de vorm aannemen van een dynamisch e-depot met tools om het te gebruiken, te verkennen, om curricula, opleidingsmogelijkheden en cursussen te definiëren inclusief tools voor func Organisaties: • Afdeling Bos, Natuur en Landschap
Onderzoekers: • Jos Van Orshoven
Ondergrondse resten van Romeinse stedelijke en landelijke woonarchitectuur in kaart gebracht door middel van multioffset grondradar. Universiteit Gent Abstract: In dit project willen we de ?multi-offset? grondradartechniek verder ontwikkelen, waarbij verschillende afstanden (offsets) tussen zender en ontvanger gebruikt worden bij de metingen. Wanneer dit op voldoende grote schaal toegepast wordt, kan dit duidelijkere horizontale doorsneden door de bodem opleveren. Deze techniek zal gebruikt worden in archeologische contexten: Romeinse huizen en boerderijen in Mariana (Corsica) en de Potenza-vallei (Marche, Italië). Organisaties: • Vakgroep Archeologie
Onderzoekers: • Frank Vermeulen
Tracering van water wegen in Metropolitan Brussel Vrije Universiteit Brussel Abstract: Van Clabecq tot Zemst, Brussel-kanaal samen met de rivieren de Zenne en Senette bepalen een verticale transregionale geografisch gebied (~ 800 km²) waarvan duurzame ontwikkeling van de Brussel economie zal blijven groeien en uitbreiden in de komende decennia. Kwantitatief als kwalitatief, vormen grensoverschrijdende water overdrachten de essentiële ruggengraat dat urbanisatie en sociaal-economische ontwikkelingen, binnen dit gebied ondersteunt. Organisaties: • Analytisch- Milieu- & Geo-Chemie • Scheikunde • Geologie
Onderzoekers: • MARC ELSKENS • Philippe CLAEYS • NATHALIE BRION
Organisatie van Brussels for Europe Masterclasses 2013-2014 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Masterclass georganiseerd door de VUB Career center om studenten en alumni met plannen om te solliciteren bij een Europese instelling de kans te geven om met elkaar in contact te komen onder begeleiding van een expert. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Bas VAN HEUR
SEFIRA. KU Leuven Abstract: nbsp;nbsp; Organisaties: • Afdeling Geografie
Onderzoekers: • Christian Kesteloot • Maarten Loopmans
BELAM: Belgische Antarctica Meteorieten : Curatie en onderzoek Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het BELAM-voorstel wordt ingediend in het kader van het onderzoeksprogramma "Polair Terrestrisch Onderzoek" , meer bepaald de rubriek "Data en Collectiebeheer". Het is de natuurlijke voortzetting van het project BELISA-SAMBA (Search for Antarctic Meteorites, Belgian Activities - Opsporen van Antarctische Meteorieten, Belgische activiteiten) dat van start ging in 2009 op initiatief van Prof. Claeys van de VUB, en reeds leidde tot het verzamelen van meer dan 800 meteorieten door Belgisch-Japanse ploegen in de omgeving van het Prinses Elisabeth Station in Antarctica. De VUB en het NIPR (National Institute of Polar Research in Tokyo) tekenden een Memorandum of Understanding waarin bepaald wordt dat de verzamelde meteorieten gelijk zullen verdeeld worden over België en Japan. Tot op heden worden de stalen bewaard aan het NIPR in Tokyo. Zij zullen geleidelijk overgebracht worden naar België vanaf de herfst 2011. Organisaties: • Geologie
Onderzoekers: • Philippe CLAEYS
GeoRisCA: Geo-risk in Midden Afrika: geïntegreerde benadering van de multi-hazards en van de kwetsbaarheid ter ondersteuning van het risico beheer (Geo-risk in Central Africa: integrating multi-hazards and vulnerability to support risk management) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Oost-Afrikaanse riftvallei is een belangrijk tektonisch element dat Centraal-Afrika vormt en dat rechtlijnige laaglanden definieert tussen hooglandketens door geologische breukwerking, geassocieerd met aardbevingen en vulkanisme. Het interessegebied, zich uitstrekkend van de provincie Noord-Kivu in de Democratische Republiek van de Congo (D.R.C.) tot Noord-Burundi en Oost-Rwanda, ligt gecentreerd rond het Kivumeer en de Virunga Vulkanische Provincie (V.V.P.) in het centrum van de riftvallei. Een zeldzame combinatie van verschillende types 'geohazards' bedreigt dit dichtbevolkte gebied, onderverdeeld in seismische, vulkanische en massabewegings- hazards. Dit project is toegespitst op het Kivubekken, de meest dichtbevolkte streek van de rift waar eveneens een concentratie van geohazards bestaat. De regio wordt gekenmerkt door een sterke seismiciteit, af te leiden uit de aardbevingen met de hoogste magnitudes geregistreerd in Afrika, in 1910 (M 7.3 West-Tanzania), 1990 (M 7.0, Zuid-Soedan), 1992 (M 7.0, Oost-D.R.C.) en 2005 (M 6.8, Oost-D.R.C.). Meer recent zijn aardbevingen van matige sterkte die het Kivubekken raakten en belangrijke schade en slachtoffers aanrichtten. Vanwege de demografische groei wordt een steeds groter percentage van de bevolking en infrastructuur blootgesteld aan het seismische risico in deze regio's. Een nieuwe aardbeving gelijkaardig aan de Rukwa 1910 beving (M 7.3) zou een echte catastrofe kunnen zijn. Het interessegebied herbergt eveneens de twee actiefste Afrikaanse vulkanen: Nyiragongo en Nyamulagira. Hun activiteit kan een omvangrijke impact hebben op de omgeving: de lava geëxtrudeerd tijdens de eruptie van Nyamulagira in 2010 vernielde bijvoorbeeld een geschatte 927 ha woud. De naburige Nyiragongo-vulkaan bezit in de krater een semi-permanent lavameer met een diameter van ongeveer 200 m, momenteel het grootste ter wereld. Deze vulkaan is vermoedelijk eveneens de meest gevaarlijke (voor mensen) in Afrika, aangezien er ~700.000 bewoners van Goma stad, ongeveer 15 km naar het Zuiden, bedreigd worden. In januari 2002, evenals voordien in 1977, openden zich spleten op de zuidelijke flank van de vulkaan. Snelle lavastromen vernielden ongeveer 10 % van de stad, brachten 150 personen om het leven, maakten 100.000 personen dakloos en activeerden een humanitaire crisis. De socio-economische impact op lange termijn blijft nog steeds sterk voelbaar tot op vandaag. Goma is een strategisch economisch centrum voor de Regio van de Grote Meren met een snel groeiende populatie, eveneens vanwege het belangrijke aandeel verdreven bevolking dat zich vestigt in kampen, wanneer conflicten hen verdrijven van hun woonplaats. De historisch inactieve vulkanen in het oostelijk deel van de V.V.P. vertegenwoordigen een bijkomende dreiging, af te leiden uit de Holocene pyroklastische afzettingen in Rwanda. Dergelijke uitbarsting zou tegenwoordig een aanzienlijke impact kunnen hebben op regionaal niveau. Het Kivumeer rijst een andere hazard-gerelateerde beslommering via de hoge CO2 gasconcentratie opgelost in het water, wat kan leiden tot een katastrophische limnische eruptie. Er wordt gevreesd dat zulk een brutale vrijlating van gas zou leiden tot een omvangrijke dodentol door verstikking in de gehele regio, zoals het geval was in 1986 rondom het Nyosmeer in Kameroen. Een natuurlijke omslag van het meerwater kan voorkomen wanneer het CO2-gas zich dichtbij verzadiging bevindt, of het zou aangezet kunnen worden door andere gebeurtenissen (b.v. een sublacustriene of grote landverschuiving) - vooral in de Baai van Kabuno, ten Noordwesten van het Kivumeer, waar de CO2-concentratie zeer hoog is. Gashazard veroorzaakt eveneens frequente sterfgevallen door verstikking op de kust rond Goma door de passieve vulkanische ontgassing, die CO2 accumulatie in landdepressies veroorzaakt tot lethale concentraties. De gasdynamica in de Mazuku blijft slecht begrepen en de link tussen gasflux en de vulkanische activiteit is nog niet gekend. Dergelijke ontgassing werd geobserveerd in vele gebieden, inclusief de stedelijke omgevingen, waar ongelukken frequent voorkomen. Doorheen de gehele doelregio vertegenwoordigen landverschuivingen de meest belangrijke lokale hazard. De wijdverspreide verbreiding van deze massabewegingen wordt aangetoond via de recent ontwikkelde online databank "The natural hazard database for Central Africa". In het studiegebied kunnen landverschuivingen aangezet worden door beide klimaatgerelateerde gebeurtenissen (sterke regenval) en seismische of vulkanische (moderstromen) activiteit, of zelfs door gecombineerde effecten. Antropogenetische factoren versterken de potentiële impact van deze landverschuivingen. Daarbovenop blijkt dat de frequentie en magnitude van massabewegingen en hun overeenkomstige effecten in stedelijke gebieden van Centraal-Afrika (zoals Kinshasa, Bukavu, Uvira, Mbuji-Mayi, Butembo en Bujumbura) veel groter zijn dan verwacht indien enkel natuurlijke factoren in rekening worden gebracht. In steden zoals Bujumbura en Uvira bijvoorbeeld, begrenzen beide het riftescarpement en het Tanganyikameer de stedelijke expansie. De bevolking is daarom gedwongen zich te vestigen in gebieden die in toenemende mate ongeschikt zijn, resulterend in ontelbare voorbeelden van belangrijke wegen of woningen gebouwd op hellingen geaffecteerd door landverschuivingen of steenlawines. Dergelijke rampen - de realisatie van het risico - zijn het resultaat van de spatiale conjunctie van een hazard en kwetsbare aandelen (personen, bezittingen, verbindingslijnen, activiteiten) in een gegeven locatie en tijd. De kwetsbaarheid, die de vatbaarheid is van bedreigde elementen voor schade wanneer een specifieke hazard zich voordoet, wordt gecontroleerd door de blootstelling en weerstand van de bedreigde elementen. Een sleutelbijdrage van ons project is de ontwikkeling van een methodologie om de kwetsbaarheid ten opzichte van geohazards te benaderen binnen het studiegebied op regionale en lokale schaal, voor geselecteerde stedelijke sites, waarbij de vulnerabiliteitsevolutie doorheen de tijd in overweging wordt genomen. De geïdentificeerde factoren overwegend, stelt het project zich tot doel om het risico van multi-geohazards te bepalen in een regio die onderworpen is aan vele (mogelijk gecombineerde) jaarlijkse rampen, en die zou kunnen getroffen worden door een ramp met grote impact in de komende jaren. Meest bedreigend op regionale schaal zijn de seismische hazard en de uitbarsting van minstens één der twee actieve vulkanen van de Virunga. Mogelijke dodelijke gasuitbarstingen in bepaalde gebieden rond Goma, en het grote aantal gerapporteerde en mogelijk toekomstige massabewegingen, net zoals plaatsspecifieke seismische amplificatieëffecten, verhogen het lokale risico. Onze benadering zal de vorm aannemen van dynamische kaarten en databanken om het besluitvormingsproces te ondersteunen. Aangezien beide menselijke levens en specifieke ecosystemen bedreigd zijn, is het van primair belang om een comprehensieve methodologie uit te werken, om op een betrouwbare manier de multigeohazards in te schatten over zowel korte als lange termijn, en om het gerelateerde risico duidelijk af te lijnen en te karteren. Met deze instrumenten zullen zowel de lokale en regionale overheden, als de lokale en internationale aandeelhouders voordeel halen uit essentiële documenten om een meer efficiënt rampresponsmechanisme te ontwikkelen. De uitkomst van dit project zal ook bijdragen aan de verbetering van landplanning en de implementatie van ontwikkelinsprogramma's. De specifieke doelen van ons project zijn (1) om bij te dragen tot een betere inschatting van de onderzochte geohazards op regionale schaal, zoals een stedelijke context; (2) de globale kwetsbaarheid van de populaties inschatten voor deze geohazards, een studie nooit eerder uitgevoerd in deze regio, niettegenstaande er 3 miljoen personen wonen; (3) een risico-inschattingsmethodologie ontwikkelen, die een snelle bijgewerkte
risicoportrettering in een specifiek gebied zal toelaten wanneer nodig; (4) een serie lokale en regionale risicokaarten afleveren die een groot aantal hazards en vulnerabiliteitsindicatoren zullen voorstellen, wat de besluitvorming moet ondersteunen; (5) tot slot het versterken van risicomanagementsprocessen via de communicatie van onze resultaten met bestaande gereedheids-en-mitigatie instituren, autoriteiten en andere belanghebbende organisaties. Om de vooropgestelde doelen te bereiken zal een innovatieve aanpak ontwikkeld worden, gebaseerd op de integratie van verscheidene methodologieën. Methodes uit de geologie, geofysica, geomorfologie, geografie en antropologie zullen gecombineerd worden om een realistisch beeld van het risico in het studiegebied te verkrijgen. De ontwikkelde methodologie op lokale schaal zal hazard-gerelateerde en vulnerabiliteitsfactoren, evenals risicoperceptieïndicatoren, combineren. Tot slot zal ons project de tijds- en plaatsdimensies integreren: zoals eerder aangehaald, zal de risicoschatting op regionale en lokale (stedelijke) schaal gedefinïeerd worden. Daarbovenop zal ons project een evoluerend overzicht van het risiconiveau aanreiken door de variaties van de geohazards, de kwetsbaarheidsfactoren en de omgangsmechanismen die de bevolking oprichtten om de geohazards tegemoet te treden, te overwegen. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Matthieu KERVYN DE MEERENDRE
GLAMUR. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Bio-economie
Onderzoekers: • Erik Mathijs
Het belang van piekdebieten en overstromingsvlakteprocessen voor de koolstofdynamiek van grote tropische rivieren. KU Leuven Abstract: Recent research has highlighted the importance of rivers within the global carbon cycle. Rivers not only transport considerable amounts of carbon to the ocean thereby connecting the terrestrial and oceanic componentof the carbon cycle. Rivers can also be looked as important reactors asa large fraction of the carbon that enters the fluvial system does not reach the ocean due to within-river mineralisation of floodplain deposition.Our understanding of the role of rivers in the carbon cycle is, however, still very limited. River systems have hitherto mainly been studied through longitudinal survey whereby differences in sediment/carbon concentrations from the headwaters to the mouth are used to make inferences about the dynamics of carbon within the river system. While it is certainly true that important insights can be gained from such surveys, they neglect two very important components of river systems. The first is that rivers show a very high temporal variability in discharge and that Organisaties: • Afdeling Geografie
Onderzoekers: • Gerard Govers • Gerda Neyens • Okke Batelaan • Steven Bouillon
Een gestandaardiseerde metric voor nutriëntenbeschikbaarheid in bodems Universiteit Antwerpen Abstract: Nutriëntenrijkdom is een bepalende factor voor vele processen in terrestrische ecosystemen. Globaal onderzoek naar de relatie tussen ecosysteemprocessen en nutriënten wordt momenteel echter bemoeilijkt door gebrek aan een gestandaardiseerde metric voor nutriëntenrijkdom. Het doel van dit project is om zo een metric te ontwikkelen. Dit zal gebeuren op basis van een Europese bos-dataset en a.d.h.v. twee natuurlijke gradiënten in nutriëntenrijkdom. Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)
Onderzoekers: • Sara Vicca
?Going soft?. Hoe levenstijlen, residentiële zelfselectie en subjectief welzijn de interactie tussen bebouwde omgeving en verplaatsingsgedrag beïnvloeden. Universiteit Gent Abstract: De meeste studies die de link tussen de bebouwde omgeving en verplaatsingsgedrag onderzoeken, gebruiken voornamelijk objectieve karakteristieken zoals densiteit, diversiteit en design. Recentelijk wordt echter meer aandacht besteed aan subjectieve aspecten, zoals attitudes en leefstijlen. Binnen dit project worden zowel objectieve als subjectieve elementen in beschouwing genomen om de link tussen de bebouwde omgeving, verplaatsingsgedrag en welzijn te bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Frank Witlox • Veronique Van Acker
Geografische informatiesystemen (GIS) ten voordele van de publieke gezondheidszorg - ontwikkeling en implementatie van geautomatiseerde tijd-ruimte modellen Universiteit Gent Abstract: IWT/SB-lichting 2014 IWT/SB/Fransen Koos/131329 Geografische informatiesystemen (GIS) ten voordele van de publieke gezondheidszorg - ontwikkeling en implementatie van geautomatiseerde tijdruimte modellen Organisaties: • Vakgroep Geografie
Onderzoekers: • Philippe De Maeyer
Van de zoniënwoud naar stad Brussel : Hydrologische effecten van groene zone in Brussel
Vrije Universiteit Brussel Abstract: Beheer van water in stad Brussel : terreinwerk en modelering Organisaties: • Analytisch- Milieu- & Geo-Chemie • Geologie
Onderzoekers: • Guido PETRUCCI • Philippe CLAEYS
Erasmus Mundus Master 4Cities Vrije Universiteit Brussel Abstract: 4Cities is een tweejarig Master programma in Urban Studies. Geselecteerd als Erasmus Mundus Master en een samenwerking van de universiteiten in Brussel, Copenhagen, Wenen en Madrid. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • Bas VAN HEUR
Opnamekinetieken, interne verdeling en toxiciteit van metaal mengsels in Asellus aquaticus na blootstelling via water en sediment ingestie. Universiteit Antwerpen Abstract: Metaalvervuiling vormt vandaag de dag nog steeds een hardnekkig probleem in zowel terrestrische als aquatische ecosystemen over heel de wereld. Waar klassieke ecotoxicologische testen focussen op effecten van afzonderlijke metalen, komen in het aquatische milieu voornamelijk metaalmengsels voor in verschillende concentraties. Aangezien metalen onderling vaak vergelijkbare opnamemechanismen hebben (bv. Cd en Pb via Ca-kanalen in epitheliumcellen) kan de aanwezigheid van mengsels zowel de opname als toxiciteit van metalen drastisch beïnvloeden. Op welke manier verscheidene metalen in mengsels worden opgenomen door aquatische ongewervelden en welke competitie en/of inhibitie effecten hierbij een rol spelen is op dit moment echter weinig geweten. Dit onderzoek heeft als doel om de opname, interne verdeling en toxiciteit van Cu, Cd en Pb mengsels te bestuderen in aquatische invertebraten. Hierbij wordt de waterpissebed Asellus aquaticus blootgesteld aan verscheidene mengsels van 106Cd, 65Cu en 204Pb isotopen gedurende een periode van 28 dagen. De opname van isotopen in de tijd wordt gekarakteriseerd met behulp van HR-ICP-MS. Interne verdeling van metalen wordt bestudeerd door gebruik te maken van zowel laser ablation (LA) als micro-X-ray fluorescentie spectrometrie (micro-XRF). De inductie van verschillende metallothioneine isovormen wordt geanalyseerd in samenwerking met de Universiteit van Innsbruck in Oostenrijk. Voor bepaling van de fysiologische conditie van de organismen worden de energiereserves, biomassa, overleving en de ionenstatus opgevolgd tijdens het verloop van het experiment. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Ronny Blust • Maarten De Jonge
Respons van schormoerassen op zeepiegelstijging: interacties tussen afsterven van vegetatie, waterstroming en sedimentatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Schorren zijn kustmoerassen die momenteel worden bedreigd door de globale zeespiegelstijging, al hebben ze een zeker vermogen om zich hieraan aan te passen door sedimentatie. In verschillende schorrengebieden in de wereld is de sedimentatiesnelheid echter kleiner dan de snelheid van zeespiegelstijging, wat leidt tot toenemende overstroming van de schorren, bijgevolg een toenemende stress voor de schorrenvegetatie, wat uiteindelijk kan resulteren in grootschalige afsterfte van de vegetatie. In dit project onderzoeken we de impact van vegetatiesterfte op de getijdenstromingen en sedimentatiepatronen in een schorre, die op hun beurt bepalend zijn voor het (on)vermogen voor hervestiging van de vegetatie. De hypothese wordt onderzocht dat een kritisch kantelpunt bestaat, nl. dat er een kritisch niveau van vegetatiesterfte is waarbij stromings- en sedimentatiepatronen zo significant worden veranderd dat de condities voor hervestiging van de vegetatie slechter en slechter worden, mogelijks resulterend in het definitief verlies van de schorrenvegetatie. In dit project kwantificeren we de effecten van verschillende spatio-temporele patronen van vegetatiesterfte op de stromings- en sedimentatiesnelheden in een schorre, op basis van een combinatie van methoden, waaronder teledetectie, hydrodynamische modellering, en veldexperimenten. Het project zal resulteren in nieuwe kennis die kan bijdragen tot een betere voorspelling van de reactie van schorren op zeespiegelstijging. Organisaties: • Ecosysteembeheer
Onderzoekers: • Stijn Temmerman • Lennert Schepers
Petrografie en geochemie van impact materiaal en proximale ejecta in het zuiden van Mexico in het kader van de 20122013 IODP/ICDP boringen van de Chicxulub krater Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geochemie van impactieten en ejecta uit de 200-km Chicxulub krater in Mexico worden geanalyseerd om de krater vorming process te documenteren. Dit project valt binnen het onderzoek verbonden aan de 2012-2013 IODP boring project. Organisaties: • Wetenschappen van het Systeem Aarde • Geologie
Onderzoekers: • Joke BELZA • Philippe CLAEYS
Modelleren van de bijdrage van gletsjers en kleine ijskappen op het globale zeeniveau: de voorbeelden van de Morteratschgletsjer (Zwitserland) en de Hans Tausen ijskap (Groenland) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Morteratschgletsjer is een typische valleigletsjer in het Berninamassief gelegen in het Zwitserse kanton Graubünden. Het is de grootste gletsjer in het Berninamassief. De Hans Tausen ijskap is een ijskap in Noord-Groendland. Organisaties: • Geografie
Onderzoekers: • PHILIPPE HUYBRECHTS