Onderzoek naar mogelijkheden van buitenlandse velden voor de Nederlandse luchtvaartmarkt

Onderzoek naar mogelijkheden van buitenlandse velden voor de Nederlandse luchtvaartmarkt

dossiernummer IKCnr 33467

in opdracht van Ministerie VROM door Stratagem Strategic Research BV

9 maart 2008

Stratagem Strategic Research BV Lange Voorhout 72 2514 EH Den Haag Bouke Veldman tel.: 0704272480, 0654274541 www.stratagemgroup.nl

Inhoud

Samenvatting ...................................................................................... 5 Achtergrond ........................................................................................ 7 Vraagstelling en afbakening .................................................................. 8 Onderzoeksaanpak............................................................................. 11 Ontwikkelingsmogelijkheden luchthavens.............................................. 13 Catchment areas................................................................................ 21 Catchment area Düsseldorf Weeze ....................................................... 31 Ontwikkelingspotentieel in de grensstreek............................................. 45 Versterkende effecten en samenwerkingsverbanden............................... 49 Conclusies......................................................................................... 51 Bijlage 1: Bronnen ............................................................................. 55 Bijlage 2: Bewonerstellingen in catchment areas.................................... 57 Bijlage 3: Beschrijving catchment area model........................................ 61 Bijlage 4: Aannames catchment area model .......................................... 67

Samenvatting Vlak over de Nederlandse grens liggen 15 civiele en militaire luchthavens in België (8) en Duitsland (7), die nu en mogelijk in de toekomst een rol kunnen spelen voor de Nederlandse luchtvaartmarkt. In dit onderzoek zijn de ontwikkelingsmogelijkheden van deze 15 luchthavens vastgesteld. Het gaat daarbij met name om vluchten met vliegtuigen als de Boeing 737 en Airbus 320 of groter. De militaire luchthavens bieden geen mogelijkheden, aangezien er geen plannen bestaan om de huidige bestemming van deze luchthavens te veranderen, waardoor commerciële burgerluchtvaart mogelijk kan worden. Ook voor een aantal civiele luchthavens zijn de ontwikkelingsmogelijkheden beperkt, ofwel vanwege te korte start- en landingsbanen (Antwerpen, Mönchengladbach) ofwel omdat de huidige capaciteit volledig benut wordt en er geen uitbreiding gepland wordt (Düsseldorf International). De ontwikkelingsmogelijkheden van de overgebleven civiele luchthavens worden in de volgende tabel gegeven.

Luchthaven Brussel Keulen/Bonn Munster/Osnabruck Weeze Charleroi Oostende Luik

Lijndienst

Low cost

Weeze (het oude Niederrhein) is als enige luchthaven potentieel geschikt om via lijndiensten of charters een rol op de Nederlandse markt te spelen, maar dus ook voor low cost vluchten. Oostende en Luik bieden, vanwege hun onbeperkte openingstijden (24 uur per etmaal, 7 dagen per week) mogelijkheden voor luchtvracht, maar vanwege hun catchment area ook mogelijkheden voor low cost. De overige vier luchthavens kunnen low cost carriers ontwikkelingspotentieel bieden. Daarbij dient opgemerkt te worden dat Brussel, Keulen/Bonn, Münster/Osnabrück en Charleroi minder geschikt zijn, omdat deze luchthavens (1) nu reeds beperkte capaciteitsproblemen hebben en (2) omdat deze luchthavens nu reeds een impact op de Nederlandse markt hebben via directe concurrentie met Schiphol en de Nederlandse regionale luchthavens. Met name Brussel en Keulen/Bonn kennen ook grenzen aan de groei vanwege geluid. Op de overige luchthavens met perspectief voor de Nederlandse markt is een potentiële capaciteit van 40.00-80.000

5

Vracht

vliegtuigbewegingen en, afhankelijk van terminal capaciteit 5-10 mln passagiersbewegingen per luchthaven. Münster/Osnabrück zal op korte termijn (2008) de start- en landingsbaan verlengen, waardoor nieuwe mogelijkheden (bijvoorbeeld ook voor intercontinentale bestemmingen) kunnen ontstaan. Belangrijk voor de ontwikkelingsmogelijkheden op de Nederlandse passagiersmarkt, is de omvang en de ligging van de catchment area van een luchthaven. Voor vracht is dit minder belangrijk, want de keuze van vrachtvervoerders wordt bepaald door de infrastructuur en de 24 uurs openstelling gedurende alle dagen van het jaar. Voor lijndiensten en charters is de catchment area het meest kritiek (1 uur autorijden), omdat deze reizigers voor- en natransport proberen te minimaliseren. Voor low cost passagiers is reistijd minder belangrijk en deze zijn bereid 2 uur reistijd te accepteren. De catchment area is afhankelijk van vele factoren, waaronder de kwaliteit en prijs van het aanbod van vluchten en de bereikbaarheid van de luchthaven. Het lijkt moeilijk om vanaf Duitse of Belgische luchthavens de catchment area zodanig uit te breiden dat deze luchthavens ook reizigers uit de Randstad zullen trekken. Wel kunnen deze luchthavens een impact hebben op de Nederlandse regionale luchthavens in de grensstreek, zeker als de aantrekkelijkheid van deze luchthavens verder vergroot wordt ten opzichte van de Nederlandse velden. Bijvoorbeeld door de aanleg van infrastructuur of uitbreiding van het bestemmingennetwerk of het prijspeil van de vluchten to Nederland. Wat betreft de aanleg van infrastructuur zijn er op verschillende buitenlandse velden die onderzocht zijn, initiatieven of plannen daarvoor. Het valt buiten de scope van het onderzoek om het effect daarvan concreet te maken. Zo is bijvoorbeeld het effect van de baanverlenging op Münster/Osnabrück niet in de analyse van de catchment areas meegenomen, terwijl deze baanverlenging mogelijkheden biedt voor intercontinentale vluchten. Zelfs bij een optimale invulling van de beschikbare capaciteit op grens luchthavens, zal de impact op de Nederlandse markt beperkt zijn, juist vanwege de kracht van Schiphol en het feit dat het grootste deel van het herkomst-bestemmingsverkeer van en naar de Randstad reist. Wat betreft grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van luchthavens, infrastructurele projecten of ruimtelijke ordening zijn tot nu toe weinig resultaten geboekt, maar de vooruitzichten lijken te verbeteren volgens een aantal studies (Samenwerken in de Eurodelta- Raad voor Verkeer en Waterstaat, 2005; Grensoverschrijdende projecten in Nederland en Vlaanderen – RPB, 2007).

6

Achtergrond Inleiding In het kabinetsstandpunt Schiphol wordt verwacht dat de luchthaven na 2015 de grenzen van de capaciteit zal bereiken, een en ander afhankelijk van de vraaggroei en de beschikbaarheid en inzet van nieuwe technologie. Gezien de lange duur van de besluitvormingsprocessen rond Schiphol wordt nu reeds gestudeerd op mogelijkheden en opties om toekomstige knelpunten in de capaciteit van Schiphol te ondervangen, en hoe deze mogelijkheden beleidsmatig en procedureel ingevoerd kunnen worden. Een van de ontwikkelingen die van belang is voor de groei van Schiphol is de opkomst van zogenaamde low cost carriers op regionale luchthavens. De Nederlandse regionale luchthavens (Lelystad, Eindhoven, Maastricht) zijn vanwege hun ligging aantrekkelijk voor deze low cost vluchten, maar de toekomstige groei wordt beperkt door de beschikbare geluidsruimte. Uitplaatsing van vluchten (van Schiphol) naar regionale luchthavens is een van de mogelijkheden. Daarbij wil de minister van VROM inzicht krijgen in het huidige en toekomstige mogelijkheden van de buitenlandse luchthavens in de grensstreek voor de Nederlandse luchtvaartmarkt. Grensoverschrijdende samenwerking met België en Duitsland op het gebied van ruimtelijke ordening bestaat al jaren, maar verloopt vaak moeizaam. Toch worden met regelmaat initiatieven genomen, en vooral op het gebied van luchthavencapaciteit toont ook de Europese Commissie nu initiatief met haar ‘Actieplan inzake de capaciteit, efficiency en veiligheid van de Europese luchthavens’. Geconcludeerd kan worden dat er in toenemende mate aandacht is voor grensoverschrijdende samenwerking en dat deze wordt omgezet in concrete projecten en afspraken.

7

Vraagstelling en afbakening Vraagstelling De hoofdvraag van het onderzoek luidt als volgt: Het in kaart brengen van de mogelijkheden van de buitenlandse vliegvelden in de grensstreek van België en Duitsland voor de Nederlandse luchtvaartmarkt. Het gaat hierbij om vier kernvragen: 1.

Wat zijn de huidige mogelijkheden van de buitenlandse luchthavens en wat zijn de plannen voor de toekomst (tot 2020)?

2.

Wat is de catchment area van de buitenlandse luchthavens?

3.

Wat zijn de gevolgen van deze ontwikkeling voor de Nederlandse luchthavens en het Nederlandse grondgebied?

4.

In welke mate sluit de ontwikkeling van luchthavens aan op de vraag uit Nederland?

de

buitenlandse

Afbakening Het betreft een verkennend quickscan onderzoek, gebaseerd op bestaande bronnen en literatuur. Daarbij komen de volgende luchthavens aan de orde:

8

•

Münster Osnabrück (D)

•

Düsseldorf Mönchengladbach (D)

•

Düsseldorf Weeze/Niederrhein (D)

•

Düsseldorf International (D)

•

Keulen/Bonn (D)

•

Brüggen Military Airbase (D)

•

Geilenkirchen Military Airbase (D)

•

SAB Liège Airport (B)

•

Brussel Zaventem (B)

•

Antwerpen Airport (B)

•

Kleine Brogel (B)

•

Oostende/Brugge Airport (B)

•

Zoersel (B)

•

Weelde (B)

•

Charleroi (B)

Figuur 1, De luchthavens in geografisch perspectief

In tabel 1 worden de huidige volumes op de buitenlandse en Nederlandse civiele luchthavens met elkaar vergeleken. Op basis daarvan kunnen deze ingedeeld worden in 3 categorieën; groot, medium en klein. Tabel 1, De luchthavens ingedeeld in grootteklassen met passagiers- en vrachtvolume (2006, bron RATI) Luchthaven

Code

Categorie

Amsterdam Schiphol Brussel Zaventem Köln Bonn Airport Düsseldorf Int Brussel Charleroi Düsseldorf Weeze Eindhoven Münster Osnabrück Antwerpen Groningen Maastricht Oostende Luik Enschede Düsseldorf Mönchengladbach

AMS BRU CGN DUS CRL NRN EIN FMO ANR GRQ MST OST LGG ENS MGL

Groot Groot Groot Groot Medium Medium Medium Medium Klein Klein Klein Klein Klein Klein Klein

Passagiers (000) 46100 16700 14500 17000 2200 585 1200 1560 148 166 293 146 308 33 31

Vracht (000) ton 1526 720 685 59 0 0 30 12 6 0 77 98 406 0 0

9

In het algemeen kan gesteld worden dat de grote en medium luchthavens met elkaar concurreren en dat de kleine luchthavens complementair zijn aan de eerste twee categorieën. De luchthavens worden onderzocht op infrastructurele en operationele capaciteit, waarbij naast de huidige situatie ook de plannen voor de toekomst bekeken zijn, met 2020 als horizon voor de verkenning.

10

Onderzoeksaanpak Het onderzoek is uitgevoerd in drie fasen: Fase 1: Gegevensverzameling Voor de in dit onderzoek relevante luchthavens zijn, voor zover aanwezig, de volgende gegevens verzameld: •

Huidige capaciteit (passagiers, vliegtuigbewegingen, dag/nacht, jaar en piek)

•

Connectiviteit (bestemmingen, lijndienst/charters, passagiers/vracht, frequentie, vliegtuiggrootte)

•

Infrastructuur (baanlengte, terminal)

•

Landzijdige ontsluiting (auto, OV, vooral van en naar Nederland)

•

Geluidscontouren en andere milieubeperkingen

•

Toekomstplannen (masterplannen etc.) tot maximaal 2020

•

Omgevingsaspecten die van belang zijn bij deze toekomstplannen

•

Grensoverschrijdende initiatieven tussen landen, provincies en gemeenten m.b.t. buitenlandse regionale luchthavens

Deze gegevens zijn bijvoorbeeld betrokken uit de RATI database van Flight International, maar ook uit verschillende rapporten van het Ruimtelijk Planbureau en websites van luchthavens. Ontbrekende gegevens zijn via andere literatuur en experts in België en Duitsland compleet gemaakt. Deze gegevens zijn in een Excel database opgenomen (CD ROM) en vormen een integraal onderdeel van het onderzoek. Op basis van de gegevens over infrastructuur (baanlengte), capaciteitsbenutting, openingstijden en mogelijke veranderingen in de toekomst (uitbreiding, verandering van aanwijzing en/of gebruik), wordt een eerste selectie gemaakt van luchthavens die voldoende mogelijkheden voor verdere ontwikkeling bieden. Fase 2: Catchment area, potentieel en effecten Deze luchthavens worden verder onderzocht op basis van de catchment area, en dan met name de huidige en potentiële catchment area op Nederlands grondgebied. De catchment area van een luchthaven kan worden gedefinieerd als dat gebied rond een luchthaven waarin de aantrekkingskracht van deze luchthaven op passagiers groter is dan die van andere luchthavens in het gebied. De catchment area wordt dus bepaald door de relatieve sterkte van een luchthaven ten opzichte van andere velden.

11

Deze relatieve sterkte wordt bepaald door: •

Het aantal bestemmingen (connectiviteit)

•

De frequentie van vluchten en ingezette capaciteit

•

De ticketprijzen

•

De parkeergelden

•

De kwaliteit van de landzijdige ontsluiting (reistijden)

Allereerst wordt de meer traditionele methode van catchment area bepaling gebruikt door het trekken van cirkels van 1 en 2 uur reistijd rond de luchthaven en dan te bepalen hoeveel inwoners op Nederlands grondgebied in de catchment area vallen. In aanvulling daarop, heeft Stratagem een conceptueel model beschikbaar waar de invloed van de bovenstaande sterktefactoren op de omvang van de catchment area kan worden vastgesteld. Dit model werkt echter nog met een beperkt aantal luchthavens in een gebied en stelt de catchment area vast voor één bestemming die van alle omringende luchthavens gevlogen wordt (zoals Barcelona of Londen). Daarnaast is de robuustheid van de uitkomsten getoetst door ook andere en andersoortige bestemmingen, zoals New York, te analyseren. Om de gevoeligheid van de catchment area en daarmee het potentieel duidelijk te maken is via een stapsgewijze differentiatie van de catchment area bepalende factoren, met behulp van het catchment area model de omvang van de catchment areas geografisch vastgesteld. Daarbij is Weeze/Niederrhein centraal gesteld. Naast Weeze zijn ook Schiphol, Eindhoven, Brussel, Antwerpen, Charleroi, Luik, Maastricht, Münster/Osnabrück, Keulen/Bonn en Düsseldorf International in de analyse en de kaarten opgenomen. Het catchment area model maakt onderscheid tussen zakelijke en niet-zakelijke passagiers. Een beschrijving van het catchment area model is opgenomen in bijlage 3. Het model zelf is geen onderdeel van het onderzoek. Fase 3: Beantwoording eindrapport

van de

vier

kernvragen, schrijven van het

Met behulp van de basisgegevens en de kwantitatieve analyses zijn de onderzoeksvragen beantwoord. Dit rapport is daar de weerslag van.

12

Ontwikkelingsmogelijkheden luchthavens Om de ontwikkelingsmogelijkheden van buitenlandse luchthavens te analyseren, worden aan een luchthaven een aantal minimum eisen gesteld. Zo dient ten eerste de baan lang genoeg te zijn voor Europese vluchten, inclusief charters, dat wil zeggen 2200 meter of langer. Deze baanlengte is nodig om vliegtuigen als de Boeing 737 of Airbus A320 op te laten stijgen met volledige bezetting van vliegtuigstoelen en brandstof naar bestemmingen als Turkije of de Canarische Eilanden. Tabel 2, Luchthavens en infrastructuur Passagiers terminals

Vracht terminals

Opstel posities

Start banen

Max Lengte (m) 3,800

Amsterdam Schiphol

AMS

1

7

193

6

Antwerp Airport

ANR

1

1

16

1

1,510

Brussels Airport

BRU

2

2

129

3

3,638

Brussels-South Charleroi Airport

CRL

1

0

20

1

2,550

Dusseldorf International Airport

DUS

4

2

69

3

3,000

Dusseldorf Monchengladbach Airport

MGL

1

0

6

1

1,200

Dusseldorf Weeze Niederrhein

NRN

1

0

9

1

2,440

Eindhoven Airport

EIN

1

1

19

1

3,000

Enschede Airport Twente

ENS

1

1

4

2

2,987

Groningen Airport Eelde

GRQ

1

0

11

2

1,800

Cologne Bonn Airport

CGN

2

8

110

3

3,815

Liege Airport

LGG

1

10

10 (B747)

2

3,287

Maastricht Aachen Airport

MST

1

2

5

2

2,500

Münster-Osnabrück International Airport

FMO

1

1

25

1

2,170

Ostend-Bruges International Airport

OST

1

1

27

1

3,200

Bron: RATI, websites Tabel 2 toont dat MGL, NRN en GRQ niet over vrachtterminals beschikken en dus momenteel niet over mogelijkheden voor luchtvrachtontwikkeling beschikken. Uit tabel 2 blijkt dat op basis van baanlengte Antwerpen, Mönchengladbach, en Groningen Eelde laag scoren als luchthavens met ontwikkelingspotentieel. Mönchengladbach en Groningen Eelde hebben plannen voor baanverlenging, maar deze lijken in juridische procedures te verzanden. Voor Mönchengladbach is in 2003 een procedure in werking gesteld om de baan te verlengen tot 2320 meter. Deze aanvraag is in 2007 veranderd en de verlengde baan zal nu niet meer dan 1850 meter worden. Hiermee voldoet MGL niet aan de eis die nodig is om standaard narrowbody jets te accommoderen. Deze aanpassing en beperking moeten ook in het licht gezien worden van het feit dat Düsseldorf Int aandeelhouder van MGL is, en er ondanks de beperkingen op DUS geen toegevoegde waarde wordt gezien in een gesplitste operatie over twee luchthavens. Antwerpen en Mönchengladbach zijn dus niet geschikt voor verdere ontwikkeling van de civiele grote luchtvaart. Wel liggen er mogelijkheden voor kleine zakenvliegtuigen.

13

Een volledig overzicht van toekomstige aanpassingen aan de infrastructuur van de luchthavens is te vinden in tabel 3. Tabel 3, Aanpassing en uitbreiding infrastructuur op de verschillende luchthavens Toekomstplannen

Luchthaven Antwerp Airport Brussels Airport Brussels-South Charleroi Airport

ANR BRU CRL

Dusseldorf International Airport

DUS

Dusseldorf Monchengladbach Airport

MGL

Dusseldorf Weeze Niederrhein

NRN

Baanverlenging tot 3000m . Verwacht 1.5 mln passagiers in 2008 als gevolg van vestiging Ryanair base in 2007. Ontwikkeling van een industriele zone op de 650 ha luchthaventerrein, waarbij gebruik gemaakt kan worden van de voormalige accomodaties, gebouwen en hangars van de voormalige RAF basis Laarbruch

Eindhoven Airport

EIN

Enschede Airport Twente

ENS

Vestiging Ryanair base en verdubbeling passagiersaantallen in 2010. Wil geen overloopluchthaven van Schiphol zijn. Plannen onzeker i.v.m. Regionale Overeenkomst en reactie Ryanair m.b.t. openingstijden en vliegticketbelasting Enschede Airport Twente (EAT) wil gedurende drie jaren zelf verantwoordelijk zijn voor de exploitatie van de luchthaven. Om dat te realiseren is op 18 januari 2008 een bod gedaan bij het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf van het Rijk en de nog op te richten Vliegwiel Twente Maatschappij (VTM). Dit zijn de instanties die zich bezighouden met de gebiedsontwikkeling rond de luchthaven

Groningen Airport Eelde

GRQ

Cologne Bonn Airport

CGN

Liege Airport

LGG

Maastricht Aachen Airport Münster-Osnabrück International Airport

MST FMO

Ostend-Bruges International Airport

OST

1

Baanverlenging tot 3200m einde 2009 gereed. CAT 3 ILS eind 2008 gereed Vergroting terminal capaciteit tot 22 mln pax in 2007 gereedgekomen. Vergroting taxibaan voor A380 gereed in 2008. Uitbreiding kantoor- en businesspark gereed in 2013. Aanvraag voor baanverlenging tot 3600 resp 3000 m dateert van 1998. Het Angerlandvergleich staat deze uitbreiding vooralsnog niet toe. In 2003 baanverlenging tot 2340m en een nieuwe terminal voor 3 mln pax aangevraagd. Aanvraag in 2007 gewijzigd in banverlenging tot 1850 m. In het beleidsdocument NRW Luftverkehrskonzeption 2010 wordt voor Monchengladbach een baanverlenging tot 1440 voorzien door de huidige stopbanen bij de startbaan te betrekken. Een verdere verlenging heeft voor het bestuur van NRW niet de voorkeur. Volgens hetzelfde document onstaan er bij het accomoderen van (veel) grotere vliegtuigen ook luchtverkeerstechnische problemen tussen de luchthavens van Monchengladbach en Dusseldorf. 1

Het aanwijzingsbesluit dat de aanleg van een verlengde baan tot 2500 m mogelijk moet maken, is op 15 mei 2001 in werking getreden. Bezwaarprocedures bij de Raad van State verkeren in een laatste fase. Nieuw vracht en forwarding centrum. Bouw begonnen in 2007. Naar verwachting voor 2010 gereed. Aanvraag baanverlenging tot 3700m. Hiertegen bestaat bezwaar van het Vlaams gewest. De Raad van State moet daar nog uitspraak over doen. Nieuwe onderhoudsgebouwen Aanvraag voor baanverlenging tot 3600m, bedoeld voor intercontinentale vluchten, al in 1998 aangevraagd. Nog geen toestemming verleend. Uitbreiding van de passagiersterminal tot een capaciteit van 5 mln passagiers per jaar. Directe verbinding met de A! snelweg. Nieuwe vrachtterminal in 2007 voltooid. Plannen voor aansluiting op het spoornet.

bron RATI. Nog niet bevestigd door luchthaven

Op Antwerpen was sprake van baanverlenging, maar onlangs is een politiek akkoord gesloten om deze niet te realiseren. Alle militaire velden hebben in principe startbanen met voldoende lengte, maar in een aantal gevallen (Weelde, Zoersel, Bruggen) wordt de baan niet meer gebruikt, laat staan onderhouden. Eindhoven is ook een militaire

14

luchthaven met civiel medegebruik, maar Defensie heeft geen plannen om daarin verandering aan te brengen. Tabel 4, Militaire grensluchthavens, baanlengte en bestemmingsplannen Terrein

Max. baanlengte

Weelde

1x, 2980m

Opleiding luchtmachtcadetten en geconditioneerde opslag van F-16s Thans geen F16's meer opgeslagen

Weelde is opgenomen in het LIFE project DANAH, gericht op natuurherstel van miltaire terreinen

Kleine Brogel

1x, 3096m

Thuishaven 10e tactische wing

Geen plannen om te desaffecteren als militair vliegveld

Zoersel

1x, 2980m

Zweefvliegveld voor luchtmachtcadetten Geen andere bestemming dan huidige

Brüggen

1x, 2487m

Geilenkirchen

1x, 3051m

RAF basis van 1953-2001. In 2002 overgedragen aan het Britse leger en omgedoopt tot Elmpt Station. Nu huisvesting voor Royal Army personeel NATO basis sinds 1982 voor 17 Airborne Early Warning and Control Force E-3Avliegtuigen. Er werken 3000 militairen en burgers uit 13 NATO landen

Huidig gebruik

Toekomst

Geen andere bestemming dan huidige

Geen andere bestemming dan huidige

Bron: experts België en Duitsland, websites Voor Brüggen valt daarbij op te merken dat de Britse troepen de basis in 2009 zullen verlaten. Echter een marktstudie (bron: NRW Luftverkehrskonzeption 2010) heeft aangetoond dat gebruik van de luchthaven voor civiel gebruik niet levensvatbaar is vanwege de concurrentie van Maastricht, Luik, Mönchengladbach, Keulen/Bonn en Düsseldorf Int. Verder heeft een simulatie van de Duitse luchtverkeersleiding (DFS) aangetoond dat er onvoldoende luchtruimcapaciteit is, als de vliegvelden DUS en CGN ook in gebruik zijn. Tenslotte wordt de landingsbaan van Brüggen al een aantal jaren niet meer gebruikt. In principe kunnen Kleine Brogel, Zoersel en Geilenkirchen wel als luchthaven functioneren, maar de bestemming van de luchthaven ligt reeds vast en zal in de nabije toekomst niet gewijzigd worden. De landingsbaan van Geilenkirchen wordt momenteel gerenoveerd om aan de eisen van de NATO te voldoen. Verder geldt er een investeringsstop voor Geilenkirchen. De militaire luchthavens kunnen dus geen ontwikkelingsmogelijkheden voor commerciële luchtvaart bieden en dus ook geen impact hebben op de Nederlandse markt. Naast infrastructurele en operationele beperkingen, kennen de verschillende landen en luchthavens beperkingen op milieugebied, met name op het gebied van vliegtuiggeluid. Voor alle hier beschouwde Duitse luchthavens, ook de militaire, geldt een geluidszoneringssysteem. Dit systeem is vastgelegd in de Gesetz zum Schutz gegen Fluglärm die in november 2007 nog is aangepast. Dit systeem dient twee doelen: het stelt grenzen aan de geluidsbelasting rond luchthavens, en daarmee ook aan de verkeersgroei, en het bevat richtlijnen

15

voor de toegestane bebouwing binnen de geluidszones. De geluidsbelasting wordt bepaald over de zes drukste (qua vliegbewegingen) maanden van het jaar. Er zijn twee zones voor de geluidsbelasting van het dagverkeer (06:0022:00) en een voor het nachtverkeer. Voor nieuwe luchthavens die uitbreiden zijn aan de dag- en nachtzones 5 dB(A) lagere waarden voor de toegestane geluidsbelasting gekoppeld dan voor bestaande luchthavens. De topografie van deze zones wordt vastgelegd in de exploitatievergunning van de luchthaven. De wet bepaalt verder dat er tenminste eenmaal per tien jaar onderzocht dient te worden of de geluidsbelasting rond een luchthaven wezenlijk is veranderd. Daarnaast is er de Luftverkehrsgesetz (LuftVG) die in mei 2007 is aangepast. In paragraaf 16 van deze wet is bepaald dat de verlener van de exploitatievergunning kan eisen dat de luchthavenexploitant een systeem installeert voor het onafgebroken registreren van vliegtuiggeluid. Veel luchthavens hebben inmiddels zo’n systeem dat bestaat uit tussen de 5 en 30 meetpunten. Aan de zo gemeten waarden voor de geluidsbelasting en geluidsintensiteit worden eveneens grenzen gesteld. Tenslotte zijn er in Duitsland nog een groot aantal Bürgerinitiative en is er de Bundesvereinigung gegen Fluglärm e.V. (BVF) die hebben getoond een grote invloed te kunnen hebben op de publieke opinie en daarmee op politici en beleidsmakers.

Luchthaven Düsseldorf

Köln-Bonn Niederrhein Münster/Osnabrück Mönchengladbach

Geilenkirchen

Aktiegroepen IG Waldgemeinde - Ratinger gegen Fluglärm e.V. Aktionsgemeinschaft NRW "Kampf dem Fluglärm" e.V. - AGF Bürgerinitiative gegen Fluglärm in der Stadt Korschenbroich e.V. Bürger gegen Fluglärm e.V. Grefrather Bürger gegen Fluglärm e.V. Interessengemeinschaft Herrenshoff e.V. Meerbuscher Norden gegen Fluglärm e.V. Heimat- und Bürgerverein Kaiserswerth e.V. Lärmschutzgemeinschaft Flughafen Köln/Bonn e.V. Aktionsgemeinschaft gegen Fluglärm und Luftverschmutzung e.V. Bürgerinitiative gegen den Ausbau des Flughafens Münster/Osnabrück e.V. Bürgerinitiative der Lärm- und Schadstoffbetroffenen Ladbergen e.V. Airpeace. e.V. Viersener Bürgerinitiative gegen den Flughafenausbau Bürgerverein gegen Fluglärm Stadt Willich e.V. Bürgerverein Tönisvorst gegen Fluglärm Initiative gegen AWACS-Emissionen e.V.

Dit moge o.a. blijken uit het Angerland Vergleich, dat grote beperkingen oplegt aan de groei van het aantal vliegtuigbewegingen op de luchthaven Düsseldorf en de actiegroep Airpeace e.V. die zich met succes heeft verzet

16

tegen de baanverlenging van de luchthaven Mönchengladbach: de Bezirksregierung in Düsseldorf heeft door dat plan een streep gehaald. Tegen dit besluit is geen beroep mogelijk. (bron Die Quelle, NGZ van 6 november 2007). Ook vliegveld Niederrhein is beperkt in haar groeimogelijkheden. In de exploitatievergunning is o.a. opgenomen dat er tussen 22:00 en 06:00 geen toestellen mogen komen met een startgewicht van 150 tot 340 ton en zijn toestellen met een hoger gewicht dan 340 ton helemaal uitgesloten. De geluidszonering van Niederrhein dateert uit 1981 en is nog gebaseerd op die van de voormalige RAF basis Laarbruch. Deze zonering staat nog wel verkeergroei toe, maar tot op zekere hoogte. Tot 2015 mogen er in de zes drukste maanden van het jaar een maximaal aantal vliegtuigbewegingen plaatsvinden (voor commercieel verkeer zijn dat 12572 vliegtuigbewegingen). Alle Belgische burgerluchthavens in deze studie kennen beperkingen in toegestane geluidsbelasting. Brussel heeft een systeem met handhavingspunten dat enigszins lijkt op het Totaal Volume Geluid (TVG) van AMS zij het met aanmerkelijk minder handhavingpunten. Daarnaast kent Brussel een Quota Count (QC) systeem. Vliegtuigen worden, op basis van hun geluidscertificatie waarden, ingedeeld in geluidsklassen. Aan elke geluidsklasse zijn “punten” verbonden per vliegtuigpassage en het totaal aantal punten over alle geluidsklassen gesommeerd is gelimiteerd. Ook de luchthaven Charleroi kent een QC systeem, maar slechts voor enkele uren per dag, aan de dagranden. De enige serieuze beperking is een nachtsluiting, zij het dat voor luchtvaartmaatschappijen die op Charleroi een basis hebben, ook na 10 uur nog landingen zijn toegestaan. Een belangrijke beperking op de luchthaven van Luik is een beperking van het aantal vliegbewegingen tot maximaal 20 per uur. Daarnaast zijn er drie zones rond het veld waarbinnen beperkingen in geluidsbelasting gelden. Een QC systeem is ook van toepassing op de luchthaven van Oostende, maar alleen in de nachturen. Groeimogelijkheden op buitenlandse velden zijn dus niet onbeperkt net als dat in onze grensstreek het geval is. Maar op de meeste buitenlandse luchthaven is nog wel ruimte voor groei. Vervolgens wordt onderzocht wat de groeimogelijkheden of onmogelijkheden van de overgebleven luchthavens zijn. Dan valt Düsseldorf International (DUS) als enige af, omdat deze luchthaven een absolute bovengrens in aantal vluchten heeft doormiddel van het Angerlandvergleich en deze bovengrens is al jaren geleden bereikt. Groei vindt wel plaats in passagiersaantallen, maar niet in vliegtuigbewegingen. Het Angerlandvergleich is een in 1965 gesloten juridische overeenkomst tussen de luchthaven Düsseldorf en een aantal omliggende gemeenten en het ministerie van verkeer van Nordrhein Westfalen.

17

Wezenlijke bestanddelen van deze overeenkomst zijn: • • •

het Generalausbauplan waarin grenzen worden vastgelegd aan de maximaal te bouwen infrastructuur, waaronder startbanen, en een maximering van het aantal vliegbewegingen operationele restricties waaronder een nachtvluchtverbod, geluidsgrenzen en vliegroutes de rechten van de omliggende gemeenten met betrekking tot hun bouwplannen

In 1998 ging de luchthaven er ten onrechte van uit dat de overeenkomst was verjaard en geen belemmering meer vormde voor de uitbreidingsplannen van de luchthaven. Na een rechtelijke uitspraak op een geding dat de stad Ratingen had aangespannen, blijft de overeenkomst dus van kracht, wat o.a. betekent dat het aantal vliegbewegingen is gemaximeerd op een totaal van 91,000 vliegbewegingen in de zes drukste maanden van het jaar. Bij Brussel, Münster en Keulen/Bonn wordt aangetekend dat deze luchthavens level 2 slot coordinated zijn. Dat geeft aan dat de ruimte om te groeien beperkt is, omdat de vraag naar slots de capaciteit van de luchthaven benadert. Echter, de beperkingen zijn minder dan level 3 slot coordinated, ook wel volledig gecoördineerde luchthavens als Schiphol en Düsseldorf. Op deze luchthavens is de vraag naar slots groter dan de beschikbare capaciteit. Düsseldorf Weeze en Brussel Charleroi kunnen zich als passagiersluchthavens binnen de openstellingtijden ontwikkelen. Tot 2015 is Weeze beperkt in het jaarlijkse aantal vluchten (geschat 25.000 per jaar). Daarmee is het aantal passagiersbewegingen ook beperkt tot 2,5-4 mln per jaar. Oostende, en Luik bieden met hun 24 uur openstelling een ideale luchthaven voor vrachtvluchten en low cost vluchten. Luik kent een beperking van maximaal 20 vluchten per uur, maar dat is vooralsnog geen kritische beperking, want nu zijn er gemiddeld 1-2 vluchten per uur. Van de 15 luchthavens zijn er dus 7 luchthavens die mogelijkheden hebben om zich verder als civiele luchthaven te ontwikkelen. Deze zijn in tabel 5 oranje, lichtgroen en groen gekleurd om daarmee aan te geven dat de oranje gekleurde luchthavens beperkt zijn en de groen gekleurde luchthavens weinig of geen beperkingen kennen op basis van infrastructurele en operationele kenmerken.

18

Tabel 5, Luchthavens operationele limieten Luchthaven Dusseldorf Brussel Keulen/Bonn Munster/Osnabruck Weeze Charleroi Oostende Luik

zonder

infrastructuurbeperkingen,

Slotcoordinatie Openingstijden Level 3 24 h Level 2 24 h Level 2 24 h Level 2 24 h 6.00-23.00 6.30-23.00 24 h 24 h

maar

met

Overig Angerlandvergleich Vliegroutes

Deze 7 luchthavens zullen verder beoordeeld worden op hun mogelijkheden voor de Nederlandse markt door middel van analyse van hun catchment area. Dit gebeurt in het volgende hoofdstuk, waar ook de luchthavens die geen ontwikkelingsmogelijkheden hebben, in de analyse worden opgenomen.

19

Catchment areas Een catchment area van een luchthaven wordt gevormd door dat gebied waar de meeste (90%) passagiers en vracht van en naar toe reizen. In feite is het de ruimtelijke weerslag van de vraag naar luchtvaart voor zover het passagiers en vracht zijn die de luchtreis aanvangen of beëindigen (bron: Kraus, Andreas: Entwicklungspotentiale einer zivilen Luftverkehrsnutzung ehemaliger Militärflughäfen in Deutschland, 2007) De catchment area voor passagiers en vracht zijn verschillende grootheden. De catchment area voor vracht is in feite geheel Noord West Europa. Grote hoeveelheden vracht worden bijvoorbeeld getruckt van Schiphol naar Frankfurt, of van Keulen naar Parijs. In deze studie wordt de catchment area van vracht verder buiten beschouwing gelaten, omdat luchthavens slechts gering onderscheidend zijn. De catchment area voor passagiers bevat het aantal huidige en potentieel aantal reizigers dat van een luchthaven gebruik maakt of wil maken. Dat betekent dat het aantal inwoners in een gebied slechts een relatieve en eerste benadering vormt van het reizigerspotentieel. Het reizigerspotentieel wordt door drie belangrijke factoren bepaald. •

Ten eerste de geneigdheid tot vliegen van de bewoners. Deze “propensity to fly” varieert per provincie, per land. Vaak afhankelijk van leeftijdsopbouw en economische activiteiten in de regio. Over deze vlieggeneigdheid per provincie of streek is weinig bekend, wel zijn er benaderingen per land, maar deze zijn in dit verband minder relevant.

•

Ten tweede hangt de catchment area af van het aanbod aan vliegdiensten op een luchthaven. Hoe meer bestemmingen hoe groter de catchment area van een luchthaven. New York wordt slechts vanaf Brussel, Schiphol, Düsseldorf International en Keulen/Bonn non-stop aangeboden. De catchment area wordt dan ook door deze vier luchthavens verdeeld. Londen of Barcelona worden vanaf 9 luchthavens aangeboden. De totale catchment area is dus eigenlijk een optelling van de catchment areas van alle bestemmingen. De catchment area van de vier eerste luchthavens, met nonstop lijndienst vluchten naar New York is dus groter dan die van de kleinere luchthavens. Door het grotere aanbod spelen ze beter in op de vlieggeneigdheid van de markt en realiseren dus een groter marktaandeel. Aangezien het toekomstige aanbod van bestemmingen en frequenties per luchthaven moeilijk te bepalen is, is de catchment area op basis van relatief aanbod van bestemmingen niet te bepalen.

•

Ten derde hangt de catchment area af van kosten en tijdvoordelen die de ene luchthaven biedt ten opzichte van concurrerende luchthavens.

21

Uit verschillende bronnen blijkt dat de meeste catchment areas niet verder reiken dan 1 uur reistijd. Zo maakt Lufthansa verschil tussen de Einzugsgebiete van regionale luchthavens (75 km) en hubs als Frankfurt (100 km). Figuur 2, Catchment areas Duitse luchthavens volgens Lufthansa

De locatie van alle Nederlandse weergegeven in figuur 3.

en buitenlandse

luchthavens

wordt

Figuur 3, Alle relevante luchthavens

Bron: Kraus, Andreas: Entwicklungspotentiale einer zivilen Luftverkehrsnutzung ehemaliger Militärflughäfen in Deutschland, 2007 Voor Düsseldorf (2001) bleek dat 38% van de passagiers uit een gebied binnen een straal van 25 km afkomstig was, 75% binnen een straal van 50 km en 91% uit een gebied binnen een straal van 75 km. De beide Parijse luchthavens betrekken 89% van de passagiers uit Parijs zelf en het Ile de France. Op Brussel Zaventem zijn slechts 4 % van de reizigers afkomstig uit Nederland.

22

Enige uitzondering is Brussel Charleroi, dat een veel grotere catchment area heeft. Figuur 3, Oorsprong reizigers Brussel Charleroi

Bron: Passagiersenquête 2006 Charleroi Airport In figuur 3 zijn de passagiers relevant uit landen die niet door de lucht met Charleroi zijn verbonden: België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk. Dit zijn de reizigers die vanuit de catchment area van Charleroi een vlucht nemen en dus per auto naar de luchthaven komen. Uit Figuur 3 valt af te leiden dat ongeveer 65% van de passagiers hun heenreis op CRL aanvangen (Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, Nederland, België). Dat betekent dan weer dat ongeveer 1/3e van de herkomst passagiers uit Nederland komt, de helft uit België en het overig deel uit Frankrijk, Duitsland, Luxemburg. Voor Nederlandse reizigers betekent dit dus een reistijd van 1,5-2 uur rijden. Kortom, Charleroi weet met zijn low cost aanbod (Ryanair) een catchment area te creëren van 2 uur rijden.

23

Op zich zijn de catchment areas van 70-100 km afstand en 1-2 uur reistijd in Noord West Europa goed te verklaren uit de dichtheid van luchthavens met een groot en divers aanbod van bestemmingen. In sommige gebieden heeft men de keuze uit meer dan 10 luchthavens binnen 2 uur reistijd. Figuur 4, Aantal luchthavens per binnen 2 uur reistijd.

Bron: Ruimtelijk Planbureau, 2005 De catchment area in Nederland kan in eerste aanleg gevormd worden door het aantal inwoners in Nederland binnen een gefingeerde straal van 1 en 2 uur autorijden, waarbij nog geen rekening wordt gehouden met specifieke toegankelijkheid over wegen of met het openbaar vervoer. Deze cirkels zijn bepaald door gemiddelde reistijden van het Domplein Utrecht naar de verschillende luchthavens (volgens de reisplanner) te relateren aan de af te leggen afstand.

24

Tabel 6, Afstanden en reistijden vanaf het Domplein Utrecht

Van Domplein Utrecht naar Amsterdam Schiphol Weelde Eindhoven Antwerpen Zoersel Enschede Twente Weeze Brussel Zaventem Bruggen Kleine Brogel Groningen Eelde Maastricht Düsseldorf International Monchengladbach Luik Geilenkirchen Munster Osnabruck Charleroi Keulen Bonn Oostende

Reistijd per auto (hr) 0.70 1.28 1.33 1.35 1.38 1.43 1.45 1.65 1.72 1.75 1.75 1.82 1.85 1.90 2.12 2.13 2.15 2.18 2.18 2.45

Afstand (km) 49.9 88.6 108 119 131 137 138 143 169 169 175 175 182 184 190 218 230 234 236 253

Bron: Google Maps reisplanner Vervolgens worden reistijd en afstand via regressie verbonden, en worden de afstanden behorend bij 1 uur en 2 uur reistijd afgelezen. Figuur 5, Regressie reistijd 3.00 Reistijd (hr) = 0.0075 x Afstand (km) + 0.4769 R2 = 0.9129

Reistijd per auto (hr)

2.50

2.00

1.50

1.00

0.50

0.00 0

50

100

150

200

250

300

Afstand (km)

25

Figuur 6 toont de catchment area voor Oostende. Het Nederlandse deel van de catchment area ligt geheel in de buitenste ring (tussen 1 en 2 uur autorijden van de luchthaven). Figuur 7 toont de catchment area van Düsseldorf Weeze. Hier ligt een aanzienlijk deel van de Nederlandse markt in de cirkel binnen 1 uur rijden van de luchthaven. Figuur 6, Catchment area Oostende

1 en 2 uur reistijd van Oostende

26

Figuur 7, Catchment area Düsseldorf Weeze

1 en 2 uur reistijd van Weeze

Door elke luchthaven van deze cirkels te voorzien kunnen de catchment areas in eerste instantie qua potentieel met elkaar vergeleken worden. Voor de low cost reiziger is een reistijd per auto van 2 uur nog heel acceptabel, voor andere vluchten is de grens een reistijd van 1 uur.

27

In aantallen inwoners uitgedrukt ontstaat dan het volgende beeld voor alle luchthavens. Figuur 8, Catchment areas per luchthaven

Inwoners in Nederland op 1 en 2 hr afstand per auto Amsterdam Schiphol Weeze Enschede Twente Eindhoven Weelde Kleine Brogel Bruggen Zoersel Monchengladbach Antwerpen Düsseldorf International Geilenkirchen

1 hr per auto 1 hr extra

Maastricht Groningen Eelde Brussel Zaventem Luik Munster Osnabruck Keulen Bonn Oostende Charleroi

0

2

4

6

8

10

12

Inwoners

Bron: Eigen analyse Stratagem (zie bijlage 2) Uit dit overzicht is snel af te leiden van de zeven overgebleven luchthavens uit het vorige hoofdstuk (Niederrhein/Weeze, Brussel, Münster/Osnabrück, Keulen/Bonn Charleroi, Oostende, Luik) er zes geografisch onvoordelig liggen ten opzichte van de Nederlandse markt. Deze zes zijn de luchthavens in figuur 8 met de kleinste 1 uurs catchment area qua inwoners. Zo onvoordelig is de ligging dat de uit Nederland afkomstige reiziger meer dan 1 uur moet rijden om naar deze luchthavens te komen. Het reizigers potentieel in de 2 uur cirkel ligt voor de laatste vier luchthavens ook nog onder de 10 miljoen inwoners op Nederlands grondgebied. Alleen Düsseldorf Weeze ligt geografisch op een goede locatie met een grote 1 uurs en 2 uurs catchment area. Echter, juist deze luchthaven kent een beperking in het aantal vluchten per jaar (in elk geval tot 2015) waardoor er niet meer dan 2,5- 4 mln passagiers geaccommodeerd kunnen worden.

28

14

16

Millions

Indien in de beoordeling van de catchment area ook de huidige rol en marktpositionering van de luchthavens worden meegenomen, dan gaat het in de Nederlandse markt vooral om de vergelijking met Schiphol in aanbod van bestemmingen. Immers de impact van een luchthaven heeft (naast geografische ligging vooral te maken met het aantal bestemmingen (nonstop), waar de passagier uit kan kiezen. Het aantal bestemmingen van een luchthaven bepaalt voor een groot deel het marktaandeel in de catchment area. Figuur 9, Luchthavens onderscheiden naar bestemmingen overlappend en uniek met Schiphol

Overlap in Europese bestemmingen Alleen AMS Keulen Bonn

72

Dusseldorf International

Alleen luchthaven X

65

61

Brussel Zaventem

42

76

58

40

79

Weeze Luchthaven X

AMS en Luchthaven X

13

128

Charleroi

9

123

Munster Osnabruck

14

117

Eindhoven

8

8

20

122

15

5

4

Groningen Eelde

136

13

Maastricht

134

31

Antwerpen

135

20

0

20

40

60

80

100

120

140

Bestemmingen in Europa

Bron: RATI Drie luchthavens hebben qua aantal bestemmingen veel overlap met Schiphol (CGN, DUS, BRU). Deze luchthavens concurreren reeds op de helft van het aantal bestemmingen met Schiphol en bieden daarnaast elk ruim 40 unieke bestemmingen. Dit zijn de luchthavens die nu reeds een grote impact op de catchment area in Nederland hebben. Vervolgens zijn er vier luchthavens met 8-20 Europese bestemmingen overlap. Dit zijn de vier low cost luchthavens in de catchment area van Schiphol (CRL, NRN, EIN, FMO) en moeten ook als concurrerend met Schiphol worden beschouwd. Vervolgens de drie regionale luchthavens met weinig overlap (MST, GRQ, ANR). Dan komen de civiele luchthavens met activiteit, maar geen lijndiensten (MGL, LGG, OST), tenslotte de vijf militaire luchthavens (bases).

29

160

180

200

Echter, de catchment area is gecompliceerder dan alleen maar het trekken van een cirkel, waar voor- en natransport niet of slecht worden meegewogen in de keuze van de luchthaven, vandaar dat de catchment area verder wordt onderzocht.

30

Catchment area Düsseldorf Weeze Met het catchment area model (bijlage 3) kan een indruk worden verkregen van de relatieve aantrekkingskracht van een luchthaven in verhouding tot een aantal omringende luchthavens. Het catchment area model kent nogal wat beperkingen, maar heeft in het onderzoek een illustratieve rol gespeeld, met name om de gevoeligheid van de catchment areas voor elk van de bepalende factoren te onderzoeken. Het catchment area model verkeert nog in een ontwikkelingsstadium. Zo moet een deel van de grafische output van het model nog handmatig worden nabewerkt. Om die reden is het model thans nog niet geschikt voor toepassingen op grote schaal. In het hierna volgende zal de werking van het model aan de hand van een voorbeeld nader uiteen worden gezet en geïllustreerd. In dit voorbeeld gaat het om de relatieve aantrekkingskracht van Düsseldorf Weeze (NRN) ten opzichte van een aantal omringende luchthavens. In de huidige vorm kan het model berekeningen uitvoeren voor 10 omringende luchthavens. Hiervoor is gekozen voor de luchthavens van 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Amsterdam Schiphol (S) Münster Osnabrück (F) Eindhoven (E) Düsseldorf (D) Köln / Bonn (K) Maastricht (M) Antwerpen (A) Brussel (B) Charleroi (C) Luik (L)

In dit model wordt de relatieve aantrekkingskracht van een luchthaven bepaald door 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

de snelheid waarmee de luchthaven kan worden bereikt, per privéof openbaar vervoer de kosten van dit grondvervoer de parkeerkosten de tijd van inchecken tot vertrek de vliegtijd de vliegkosten (integrale ticketprijs , dus inclusief airport charges, brandstoftoeslagen e.d.) de gemiddelde wachttijd, bepaald door het aantal frequenties per week

Naast de directe reiskosten worden ook de financiële waarden van reis- en wachttijden in de berekeningen betrokken. De gemiddelde wachttijd wordt in financiële termen vertaald door de aanname van een “value of time” of tijdwaarde. Het model biedt de mogelijkheid verschillende waarden toe te

31

kennen aan reistijden en wachttijden. In principe kan met deze parameters dan ook de betrouwbaarheid van de reistijd worden meegenomen en de kans op congestie en dus vertraging, maar hieraan is geen expliciete aandacht gegeven. Ook met waarderingsverschillen tussen zakelijke en niet zakelijke reizigers kan in het model rekening worden gehouden. In dit model kan daarom de aantrekkingskracht voor zowel zaken- als vakantiepassagiers worden bepaald. In de illustraties die volgen is de catchment area voor de zakenreiziger geanalyseerd (Figuur 10-17), aangezien deze de meeste waarde aan reis- en wachttijd hecht. De catchment area voor niet zakelijke reizigers wordt in Figuur 18 en 19 weergegeven. De catchment area van elke luchthaven wordt in de kaarten weergegeven in 1 letter, die achter de 10 luchthavens op blz. 27 staat. Alleen de catchment area van Niederrhein is blauw gekleurd. Voor een willekeurig vertrekpunt kunnen, voor elk van de beschouwde luchthavens, de totale gegeneraliseerde reiskosten op basis van grond- lucht en wachttrajecten worden bepaald. In de praktijk zal er voor elk vertrekpunt één luchthaven zijn met de laagste gegeneraliseerde reiskosten. Dit punt behoort dan, onder de gegeven aannamen, tot het catchment area van deze luchthaven De catchment areas worden bekeken voor en bestemming in Zuid-Europa (bijvoorbeeld Barcelona) op 1,5 tot 2 uur vliegen. Uitgangspunt is een situatie waarbij, afgezien van afstand, alle waarden die de aantrekkingskracht van een luchthaven bepalen, gelijk zijn gesteld. De aannames van waarden voor de Figuren 10-19 zijn terug te vinden in bijlage 4.

Legenda Eindhoven

E

Schiphol

S

Mu.-Osnabruck

O

Niederrhein

N

Dusseldorf

D

Koeln Bonn

K

Maastricht

M

Antwerpen

A

Brussel

B

Charleroi

C

Luik

L

32

Figuur 10 toont dan in blauw de catchment area van Weeze voor zakelijke passagiers. Figuur 10, Catchment area zakenreiziger bij een level playing field (middelloodlijnen bepalen ruitvorm). S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O A A A S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O A A A A A A A A A A A S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N D D D O O O O O O O O O A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N D D D D D D D O O O O O O

NRH

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N D D D D D D D D D D D O O O O A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D O

EIN

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D K K

DUS

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E E E E E N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D K K K K

ANR

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E E E E E E M M M M M M M D D D D D D D D D D D D D K K K K K K K A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A E E E M M M M M M M M M M M D D D D D D D D D D D K K K K K K K K K A A A A A A A A A A A A A A A A A A B B B B B B B B M M M M M M M M M M M M M M M D D D D D D D K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L M M M M M M M M M M M M M M D D D K K K K K K K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L L L M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L M M K K K K K K K K K K K K K K K K K

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K

33

De catchment area van NRN blijkt dus geen cirkel maar een ruit. Stel nu dat de grote luchthavens (AMS, CGN, BRU, DUS) een vluchtfrequentie op deze bestemming hebben die twee keer zo hoog ligt als op de andere luchthavens. Dit heeft vooral gevolgen voor de gemiddelde wachttijd. De catchment area van NRN schrompelt ineen. Figuur 11, Catchment area zakenreiziger bij hogere vluchtfrequentie grote luchthavens. S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D O O O O O O O O O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D D D D O O O O O O O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D D D D D D O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D D D D D D D D O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D D D D D D D D D D D D O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S D D D D D D D D D D D D D D D D D D D O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D O O B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D B B B B B B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

NRH

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B S E E E E E E E E E D N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

EIN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D K K

DUS

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D K K K K

ANR

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B M M D D D D D D D D D D D D D D D D D K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B M M M M M D D D D D D D D D D D D K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B M M M M M M D D D D D D D D K K K K K K K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B M M M M M M M D D D D K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L M M M M M M D D K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K

LCG

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L M K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K

CRL

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K

34

Echter, luchthavens als Weeze, Münster Osnabrück, Eindhoven, Maastricht, Luik en Charleroi concurreren op prijs en dus niet op frequentie. Stel dat de gemiddelde ticketprijs op die luchthavens de helft is dan die op de overige grote luchthavens. Dan wordt de catchment area van NRN een stuk groter. Figuur 12, Catchment area NRN zakenreiziger bij helft lagere prijzen S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O

FMO

E S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E S S S S S S S S S E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O

NRH

C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O C C C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O

EIN

C C C C C C C C C A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

DUS

C C C C C C C C C C C C A A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O

ANR

C C C C C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N K K K K O O C C C C C C C C C C C C C C C C A A A E E E E E E E E E E M M M M M M M M M M M M M M M M M M N N N N K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C E L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M K K K K K K K K K K

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L

35

Combineren we beide scenario’s, hogere frequenties op de grote luchthavens en lagere prijzen op de overige luchthavens, dan levert het catchment area model een NRN catchment area, die gelijkt op de beginsituatie. Figuur 13, Catchment area NRN zakenreiziger met hogere frequenties grote luchthavens en low cost prijzen overige luchthavens. S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O B S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O B B B B B B B B B B B B S S E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N D D D D D O O O O O O O

NRH

B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N D D D D D D D D D O O O O O B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N D D D D D D D D D D D D O O O

EIN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D D B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D D K K

DUS

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N D D D D D D D D D D D D D D D K K K K

ANR

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E M M M M M M M D D D D D D D D D D D D D K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E M M M M M M M M M M M M D D D D D D D D D D K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B M M M M M M M M M M M M M M M M D D D D D D K K K K K K K K K K K K B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L M M M M M M M M M M M M M M M D D K K K K K K K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B B L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C B B B B B C L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L M M M M K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L M M K K K K K K K K K K K K K K K K K

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K K K

36

Worden de hogere frequenties op de grote luchthavens (Figuur 11) aangevuld met twee keer zo lange inchecktijden dan op de overige luchthavens, dan winnen deze een groot stuk catchment area terug. Figuur 14, Catchment area NRN zakenreiziger hogere frequenties, langere inchecktijden grote luchthavens S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O

NRH

C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O C C C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O

EIN

C C C C C C C C C A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

DUS

C C C C C C C C C C C C A A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N D D D D D D D D D D O O O O

ANR

C C C C C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E M M M M M M M M N N N N D D D D D D D D K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C A A A E E E E E E E E E E M M M M M M M M M M M M M M M M M D D D D D K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C E L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M K K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M K K K K K K K K K K K

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M K K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L

37

Worden naast de ticketprijzen (Figuur 12) ook de parkeertarieven op low cost luchthavens gehalveerd ten opzichte van de grote luchthavens dan neemt de catchment area van NRN weer verder toe in vergelijking met figuur 12. Figuur 15, Catchment area NRN zakenreiziger lagere ticketprijzen en parkeertarieven low cost luchthavens. S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O O E S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O O E E E E E S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O O

AMS

E E E E E E E E E E E E S S S S S S S S S S S S S E E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E S S S S S S S S E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O O

FMO

E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O O E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O O C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O O

NRH

C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O O C C C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O O

EIN

C C C C C C C C C A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O O C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

DUS

C C C C C C C C C C C C A A A A A A E E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O

ANR

C C C C C C C C C C C C C C A A A A A E E E E E E E E E E E E E E M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N O O O C C C C C C C C C C C C C C C C A A A E E E E E E E E E E M M M M M M M M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N O O C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C E L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K O C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K K

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M K K K K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M M K K K K

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M K K K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M M M K C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M M M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M M M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M M M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M M M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M M M M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L M C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L L

38

Tenslotte wordt de werkelijke situatie voor Barcelona zo dicht mogelijk benaderd door in het model de werkelijke vluchtfrequentie en ticketprijzen vanaf elke luchthaven in te voeren (bijlage 4). Dan komt de catchment area van NRN bijna geheel in Duitsland te liggen. Figuur 16, Catchment area NRN zakenreiziger bestemming Barcelona met werkelijke waarden. S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

NRH

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

EIN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N

DUS

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E D N N N N N N N N N N N N N

ANR

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E D D N N N N N N N N N C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E D D D N N N N N C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E D D N N C C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C E E E

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

39

Wordt tenslotte een tickettax van EUR 11.25 op de Nederlandse luchthavens verondersteld, dan breidt de catchment area zakenreiziger van NRN zich westwaarts uit. Figuur 17, Catchment area NRN zakenreiziger, bestemming Barcelona, werkelijke waarden met tickettax S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B S S E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

NRH

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

EIN

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

DUS

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E N N N N N N D N N N N N N N N N N N N N

ANR

B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E N N N N N D D D D N N N N N N N N N C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C N N N D D D D D D D N N N N N C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C D D D D D D D D N N C C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C D

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C B B B B B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C B B B B B B C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

40

Ook voor de niet zakelijke reiziger is de catchment area NRN bepaald. Deze is groter dan in figuur 16, maar de Randstad blijft vrij. Figuur 18, Catchment area NRN niet zakelijke Barcelona met werkelijke waarden

reiziger

bestemming

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

NRH

C C C C C C S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

EIN

C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

DUS

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

ANR

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M M N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M M N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

41

Tenslotte wordt ook voor de niet zakenreiziger een tickettax op de Nederlandse luchthavens verondersteld. De catchment area NRN breidt zich uit, maar reikt nog steeds niet tot in de Randstad. Figuur 19, Catchment area NRN niet zakelijke reiziger, bestemming Barcelona, werkelijke waarden met tickettax S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

AMS

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O

FMO

S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N O O S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N S S S S S S S S S S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C S S S S S S S S S N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

NRH

C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

EIN

C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

DUS

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

ANR

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

MST

BRU

CGN

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

LCG

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N

CRL

C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C M N N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C N C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

42

Uit de voorbeelden hierboven blijkt dat de impact van een prijs of kwaliteitswijziging betrekkelijk eenvoudig te pareren moet zijn. Er zijn immers maar een beperkt aantal sturingsvariabelen die de luchthaven op de passagier kan loslaten: •

Vluchtfrequentie

•

Ticketprijs

•

Luchthavenkosten

De aantrekkingskracht en catchment area van één luchthaven zijn dus moeilijk te sturen of te controleren, als niet tegelijk met alle omliggende relevante luchthavens een afstemming overeen te komen is. Dit is echter niet realistisch. In principe is beïnvloeding van de Nederlandse luchtvaartmarkt vanuit de buitenlandse luchthavens mogelijk, maar het catchment area model laat op tamelijk robuuste wijze zien dat deze beïnvloeding beperkt blijft tot zuid en oost Nederland en daarmee vooral de daar gelegen Nederlandse regionale luchthavens (Maastricht, Eindhoven, Twente en Groningen) zullen treffen als de catchment area van de buitenlandse luchthavens vergroot kan worden. In het model zijn de uitbreidingsplannen van bijvoorbeeld Münster/Osnabrück niet meegenomen, maar deze kunnen mogelijk in de toekomst toch de Nederlandse markt beïnvloeden, zeker als op de langere start- en landingsbaan ook intercontinentale vluchten gaan plaatsvinden. Het blijkt dat onder vergelijkbare marktomstandigheden Weeze een catchment area in Oost Nederland heeft, deze kan zich in noordelijke en zuidelijke richting uitbreiden indien de bereikbaarheid van Weeze verbetert, het bestemmingenaanbod wordt vergroot en de ticketprijzen en luchthavengelden voor passagiers op Weeze nog verder omlaag gaan in vergelijking met Nederlandse regionale luchthavens. . Nooit bereikt de catchment area van Weeze echter de Randstad, zeker niet voor zakelijke passagiers. Schiphol blijkt een luchthaven met een dominant luchthavenproduct, waarmee de catchment area in de Randstad wordt beschermd. Daarbij valt verder op dat alleen de grote luchthavens een goede openbaar vervoer ontsluiting hebben, en dus alternatieven voor de auto bieden waardoor mogelijk de aantrekkingskracht wordt vergroot (Tabel 7). Het aanbrengen van een goede OV verbinding van en naar Nederland zou de aantrekkingskracht van buitenlandse luchthavens kunnen vergroten, echter zo’n verbinding wordt vaak pas gerealiseerd bij grote verkeersvolumes.

43

Tabel 7, Ontsluiting luchthavens OV

Treinstation

Busverbinding

Aantal inwoners 1 hr per 2 hr per trein trein

Amsterdam Schiphol

AMS

Ja

Ja

6.4

13.8

Antwerp Airport

ANR

Nee

stadsbus

5.9

23.4

Brussels Airport

BRU

Ja

Ja

6.4

22.6

Brussels-South Charleroi Airport

CRL

Nee

Ja

3.1

14.4

Dusseldorf International Airport

DUS

Ja

Ja

11.9

41.2

Dusseldorf Monchengladbach Airport

MGL

Nee

stadsbus

8.3

22

Dusseldorf Weeze Niederrhein

NRN

Nee

Shuttle bus

0.8

15.4

Eindhoven Airport

EIN

Nee

stadsbus

2.4

26.7

Enschede Airport Twente

ENS

Nee

stadsbus

1.8

14.9

Groningen Airport Eelde

GRQ

Nee

Airportliner

2.9

4.9

Cologne Bonn Airport

CGN

Ja

Ja

6.4

24.5

Liege Airport

LGG

Nee

stadsbus

5

23.2

Maastricht Aachen Airport

MST

Nee

stadsbus

3.1

23.5

Münster-Osnabrück International Airport

FMO

Nee

Shuttle bus

1.3

15.1

Ostend-Bruges International Airport

OST

Nee

stadsbus

Bron: Ruimtelijk Planbureau, Ministerie Verkeer en Waterstaat, websites

44

Ontwikkelingspotentieel in de grensstreek In dit hoofdstuk staat het ontwikkelingspotentieel van buitenlandse luchthavens in de grensstreek voor de Nederlandse markt centraal. Samenvattend worden de ontwikkelingsmogelijkheden van de verschillende luchthavens beoordeeld op de verschillende kritische kenmerken: •

Voldoende lengte van de start- en landingsbaan om minimaal A320 of B737 vliegtuigen naar Zuid Europa te accommoderen;

•

De luchthaven moet in gebruik zijn of een aanwijzing hebben voor commerciële burgerluchtvaart;

•

Indien aan een of beide bovenstaande voorwaarden niet wordt voldaan, zijn er concrete plannen of mogelijk verwachtingen dat hierin verandering komt in de toekomst;

•

Voldoende capaciteit op de luchthaven om nieuwe mogelijkheden te ontwikkelen;

•

Een catchment area, die zich in voldoende mate op Nederlands grondgebied en in de Nederlandse luchtvaartmarkt bevindt;

Tabel 8 laat daarbij de mogelijkheden voor lijndiensten en charters zien (groen: er wordt voldaan aan bovenstaande kritische kenmerken, rood: er wordt niet voldaan aan bovenstaande kritische kenmerken). Onderscheidend voor lijndiensten en charters is een catchment area van maximaal 1 uur reistijd. Düsseldorf Weeze (NRN) is dan de enige luchthaven die aan alle noodzakelijke kenmerken voldoet om zich verder te ontwikkelen en een rol te spelen voor de Nederlandse markt. Reeds nu is 40% van alle passagiers afkomstig uit Nederland. Tabel 8, Score luchthavens voor rol lijndiensten/charters in de Nederlandse markt (groen=voldoet, rood= voldoet niet) Luchthaven

Baanlengte

Luchthaven in gebruik

Uitbreiding Verandering

Capaciteits grenzen

Catchment Area

Dusseldorf Weeze Dusseldorf Monchengladbach Dusseldorf International Munster Osnabruck Keulen/Bonn Luik Antwerpen Brussel Oostende Charleroi Kleine Brogel Weelde Zoersel Geilenkirchen Bruggen

45

Van de militaire luchthavens zijn een aantal geografisch goed gelokaliseerd om een Nederlandse markt te bedienen, maar de huidige gebruiksaanwijzing laat dit niet toe en zal dit ook in de toekomst niet toelaten. Tabel 9, Score luchthavens voor rol low cost (groen= voldoet, rood=voldoet niet) Luchthaven

Baanlengte

Luchthaven in gebruik

Uitbreiding Verandering

Capaciteits grenzen

Catchment Area

Dusseldorf Weeze Dusseldorf Monchengladbach Dusseldorf International Munster Osnabruck Keulen/Bonn Luik Antwerpen Brussel Oostende Charleroi Kleine Brogel Weelde Zoersel Geilenkirchen Bruggen

Tabel 9 toont dat in feite alle luchthavens geschikt zijn, op basis van hun catchment area op Nederlands grondgebied) om als low cost luchthaven een rol te spelen. De infrastructurele en operationele beperkingen laten uiteindelijk slechts Weeze, Brussel, Charleroi, Oostende en Luik als mogelijke luchthavens met extra ontwikkelingspotentieel als low cost luchthaven. Deze laatste twee bieden ook mogelijkheden voor vrachtvluchten, waar de catchment area veel minder onderscheidend voor is, maar waar 24 uur openstelling een kritische randvoorwaarde is. Tabel 10 vat de mogelijkheden van buitenlandse luchthavens per marktsegment samen. Op 7 luchthavens liggen mogelijkheden voor low cost carriers, hoewel concurrentie van nieuwe maatschappijen met bestaande low cost airlines niet waarschijnlijk lijkt. Voor zover bekend blijven low cost maatschappijen qua basis luchthavens (daar waar vliegtuigen gestationeerd zijn) in het algemeen uit elkaars vaarwater. Voor lijndiensten/charters is alleen Weeze geschikt. Voor vracht bieden Luik en Oostende mogelijkheden. Tabel 10, Mogelijkheden tot ontwikkeling per luchthaven per marktsegment

Luchthaven Brussel Keulen/Bonn Munster/Osnabruck Weeze Charleroi Oostende Luik

46

Lijndienst

Low cost

Vracht

Hoe groot de ontwikkelingsmogelijkheden van elke luchthaven zijn valt slechts bij benadering aan te geven. Düsseldorf Weeze is tot 2015 beperkt tot 2,5-4 mln passagiersbewegingen. De meeste overige luchthavens met één start- en landingsbaan moeten in staat zijn 40.000-80.000 vliegtuigbewegingen per jaar te accommoderen. De capaciteit van de terminal bepaalt hoeveel passagiers de luchthaven kan afhandelen, maar in principe moeten dat 5-10 mln passagiers per jaar kunnen zijn. Alleen op Keulen/Bonn en Brussel (luchthavens met meer start- en landingsbanen) is de vrij beschikbare capaciteit kleiner vanwege de huidige hoge benutting van de infrastructuur. Echter, zelfs bij een optimale invulling van de beschikbare capaciteit op grens luchthavens, zal de impact op de Nederlandse markt beperkt zijn, juist vanwege de kracht van Schiphol en het feit dat het grootste deel van het herkomst-bestemmingsverkeer van en naar de Randstad reist.

47

Versterkende effecten en samenwerkingsverbanden De versterkende effecten op de regio’s waar de buitenlandse luchthavens liggen doen zich gelden in directe, dat wil zeggen luchtvaart gerelateerde werkgelegenheid. Voor Eindhoven Airport zijn deze onlangs vastgesteld op 500-600 FTE (Full Time Equivalent) banen per 1 miljoen passagiers extra. Deze inschatting werd ondersteund door cijfers uit andere EU landen, zoals Duitsland, het VK en Frankrijk. Indirecte economische effecten, met name bedrijfsvestiging blijken moeilijk eenduidig aan de groei van het luchtvaartnetwerk te koppelen. Tegenover de baten (in werkgelegenheid) staat meer overlast en hinder (geluid, emissies) die lokaal worden ondervonden. Per saldo blijken echter de baten vaak groter dan de kosten. Echter, grensoverschrijdende samenwerking tussen luchthavens blijkt moeilijk. Ten eerste zijn er in Europa (en ook wereldwijd) maar weinig voorbeelden. Wenen en Bratislava zijn concurrenten van elkaar in het bedienen van de stad Wenen. De Slovaakse luchtvaartmaatschappij Sky Europe (met als thuisbasis Bratislava) biedt nu ook al vluchten op Wenen aan, omdat de meeste reizigers naar Wenen niet bereid zijn om naar Bratislava te reizen, ondanks de lagere prijzen. De beoogde samenwerking tussen Kopenhagen en Malmö is niet van de grond gekomen, ondanks een flinke bestuurlijke en ondernemingsinspanning. De reden daarvoor is dat de capaciteitstekorten op Kopenhagen Airport niet zijn ontstaan, zodat de overloopfunctie van Malmö vooralsnog niet nodig is. Basel/Freiburg/Mulhouse is een samenwerking tussen drie landen. Deze samenwerking is succesvol, maar de passagiersvolumes schommelen sinds het bankroet van Swissair en Crossair. Na een mislukt experiment als Eurohub (Portugalia) heeft de luchthaven nu een nieuw groeipad gevonden als basis voor easyJet. Daarnaast vliegen Air France, Lufthansa en Swiss ook nog een beperkt aantal vluchten. Grensoverschrijdende regionale samenwerking op andere vervoersmodaliteiten en infrastructuur blijkt eveneens problematisch. Onlangs zijn de resultaten en vooruitzichten van Nederlands-Vlaamse samenwerking onderzocht. De analyse van het Ruimtelijk Planbureau (Grensoverschrijdende projecten in Nederland en Vlaanderen, Leren van de HSL Zuid, Schelde IJzeren Rijn, 2007) komt tot de conclusie dat grensoverschrijdende samenwerking wordt gefrustreerd door het laten prevaleren van nationale belangen, gebrek aan inzicht in elkaars belangen, onbekendheid met elkaars bestuursvormen en gebrek aan uitwisseling van gegevens. . Het advies van de Raad voor Verkeer en Waterstaat (Samenwerken in de Eurodelta, 2005) is breder (kijkt ook naar Duitsland) en positiever. Het geeft aan dat door het wegvallen van de binnengrenzen er sprake is van

49

patroonveranderingen. Ten eerste ontstaan er verschillende organisaties op lokaal en regionaal niveau die grensoverschrijdende projecten nastreven en monitoren. Ten tweede blijkt er sprake van werkelijke veranderingen in grensoverschrijdend verkeer door veranderingen in bedrijfsvestiging, wonen, werken, winkelen, uitgaan, studeren. Terugkijkend blijkt dat de voornemens vaak goed zijn, maar dat de complexiteit van de grote projecten de meeste dossiers tot “hoofdpijn dossiers” heeft gemaakt. Op regionaal en lokaal niveau wordt het gebrek aan resultaat op deze nationale dossiers als belemmering gezien voor samenwerking op lager bestuursniveau. Bestuurlijke incongruentie, waarmee wordt bedoeld dat vertegenwoordigers uit verschillende bestuurslagen aan dezelfde tafel aanschuiven, vanwege andere verdeling van verantwoordelijkheden in verschillende landen, wordt eveneens als een belemmering gezien. Deze ongelijkwaardigheid verhindert besluitvorming. Opvallend is de constatering van de Raad voor Verkeer en Waterstaat dat in veel beleidsnota’s de grensoverschrijdende samenwerking ontbreekt (Pieken in de Delta, Nota Ruimte, Nota Mobiliteit), maar dat in de uitvoeringsagenda’s deze mogelijkheden tot samenwerking wel worden opgepakt. Er zijn wel verschillende Euregio’s die zich profileren (Twente, NijmegenArnhem, Limburg, Vlaamse Ruit, Noord-Brabant). Daarnaast constateert de Raad verschillende positieve ontwikkelingen, zoals de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor rivieren, de aansluiting op Duits gebied op de Betuwelijn en de vorderingen rond de Westerschelde als vaarweg. Echter, hoewel de intenties en positieve grondhouding aanwezig zijn, blijven concrete resultaten vooralsnog uit.

50

Conclusies In dit onderzoek is bekeken of en voor welke markt buitenlandse luchthavens in de grensstreek van Nederland zich verder kunnen ontwikkelen en een deel van de vraag uit Nederland naar zich toe kunnen trekken. Deze luchthavens zijn te onderscheiden naar grote luchthavens (Brussel, Düsseldorf International, Keulen/Bonn), medium (Charleroi, Weeze, Münster/Osnabrück) en klein (Antwerpen, Oostende, Luik, Düsseldorf MGL). De grote luchthavens zijn concurrerend met Schiphol qua aanbod van bestemmingen en hebben dus reeds hun impact op de Nederlandse markt. De luchthavens in de medium categorie zijn alle drie luchthavens met een low cost carrier aanbod. Ook deze luchthavens trekken een deel van de passagiers uit Nederland. De kleine luchthavens hebben nog een geringe impact op de Nederlandse markt. Wat betreft de aanleg van infrastructuur zijn er op verschillende buitenlandse velden die onderzocht zijn, initiatieven of plannen daarvoor. Het valt buiten de scope van het onderzoek om het effect daarvan concreet te maken. Uit het onderzoek zijn de volgende conclusies te trekken op basis van beschikbare en toekomstige infrastructuur, operationele aspecten van de luchthavens, ligging en afstand tot de Nederlandse markt: •

De vijf militaire luchthavens spelen geen rol vanwege huidige en toekomstige bestemming (militair, niet luchtvaart) van deze velden.

•

Düsseldorf Mönchengladbach (MGL) en Antwerpen (ANR) zijn niet geschikt vanwege de beperkte baanlengte. MGL gaat wel de baan verlengen, maar niet langer dan 1850 meter.

•

Düsseldorf International kan moeilijk plaats bieden aan nieuwe vluchten vanwege strenge capaciteitsbeperkingen en het feit dat de beschikbare capaciteit volledig wordt benut.

•

Zeven luchthavens bieden perspectief, maar wel voor verschillende marktsegmenten: o

Er kan geconcludeerd worden dat de invloed op de Nederlandse markt niet bijzonder groot is. In verhouding tot de andere luchthavens is de mogelijke invloed van Weeze het grootst. Echter, deze luchthaven is vanwege geluidsgrenzen in elk geval tot 2015 beperkt in het aantal vluchten per jaar. Evenwel is de capaciteit (25.000)dan nog steeds fors dan bijvoorbeeld Eindhoven (14.000).

o

Ook andere perspectief buitenlandse luchthavens ook kennen grenzen aan de groei kennen, voornamelijk vanwege geluid, met name Keulen/Bonn en Brussel. Op de overige luchthavens is een capaciteit van 40.00-80.000 vliegtuigbewegingen en,

51

afhankelijk van terminal capaciteit passagiersbewegingen per luchthaven.

5-10

mln

o

Luik en Oostende bieden mogelijkheden voor low cost en vrachtvluchten. Voor vrachtvluchten is de catchment area minder relevant.

o

Münster Osnabrück, Keulen/Bonn, Brussel en Charleroi bieden mogelijkheden voor low cost vluchten, hoewel de eerste drie reeds in een eerste fase van slotcoördinatie zijn aangeland, hetgeen een indicatie is van beperkte groeimogelijkheden. Wel wordt de baan op Münster/Osnabrück verlengd in 2008, zodat daar ook intercontinentale vluchten kunnen worden geaccommodeerd.

•

De catchment area en daarmee de ligging en aantrekkingskracht van elke luchthaven is bepalend voor de mogelijke impact op de Nederlandse vraag naar luchtvaart. Daarbij is gebleken dat passagiers die voor low cost vluchten kiezen, bereid zijn om tot 2 uur in de auto te zitten naar de luchthaven. Voor andere lijndienstpassagiers (met name de zakelijke reiziger) en charterpassagiers is deze bereidheid veel kleiner, namelijk 1 uur. De Pagina: 52 catchment area is voor LCC verkeer 2 uur en voor zakelijk/charter verkeer 1 uur. Voor de meeste buitenlandse velden is de overloop met de NL markt voor 1 uur beperkt. De NL markt zal vooral worden beïnvloed in het LCC segment.

•

In principe is beïnvloeding van de Nederlandse luchtvaartmarkt vanuit de buitenlandse luchthavens mogelijk, maar het catchment area model laat op tamelijk robuuste wijze zien dat deze beïnvloeding beperkt blijft tot zuid en oost Nederland en daarmee vooral de daar gelegen Nederlandse regionale luchthavens (Maastricht, Eindhoven, Twente en Groningen) zullen treffen als de catchment area van de buitenlandse luchthavens vergroot kan worden. Het catchment area model toont aan dat Nederlandse regionale luchthavens (Eindhoven, Maastricht) eerder geraakt worden door ontwikkeling van buitenlandse luchthavens dan Schiphol.

•

Zelfs bij een optimale invulling van de beschikbare capaciteit op grens luchthavens, zal de impact op de Nederlandse markt beperkt zijn, juist vanwege de kracht van Schiphol en het feit dat het grootste deel van het herkomst-bestemmingsverkeer van en naar de Randstad reist.

•

Ontwikkelingsmogelijkheden van buitenlandse luchthavens voor de Nederlandse markt bieden wellicht mogelijkheden als de Nederlandse luchthavens beperkt worden. Gezien het belang van stedelijke netwerken, is dat geen realistische optie.

52

•

Grensoverschrijdende samenwerking tussen luchthavens in Europa is beperkt en kent weinig successen.

•

Grensoverschrijdende samenwerking met België en Duitsland hebben vooralsnog tot “hoofdpijndossiers” geleid, maar de vooruitzichten zijn gematigd positief.

53

Bijlage 1: Bronnen Ministerium für Wirtschaft und Mittelstand, Energie und Verkehr des Landes Nordrhein-Westfalen (2000), NRW-Luftverkehrskonzeption 2010, december 2000 (2005) Ausbau des Flughafens (Verkehrslandeplatzes) Mönchengladbach, Antwort der Landesregierung auf die Kleine Anfrage 292 der Abgeordneten Angela Tillmann, Hans-Willi Körfges, Monika Ruff-Händelkes und Uwe Leuchtenberg SPD, Drucksache 14/554, december 2005 Hamm, R. et al (2002), Die regionalwirtschaftliche Bedeutung des Flughafens Mönchengladbach- Derzeitiger Stand und Perspektiven, Hochschule Niederrhein Fachbereich Wirtschaft, Prof. Dr. Rüdiger Hamm Unter Mitarbeit von Jürgen Cremer, Dr. Walter Hendrix und Markus Landgraf, April 2002 Ruimtelijk Planbureau, Hugo Gordijn, Anton van Hoorn, Jan Schuur, Judith Borsboom-van Beur (2004) Verkenning regionale luchthavens, Den Haag Ruimtelijk Planbureau (2004) “Atlas of airports in Northwest Europe”, Den Haag Ministerium für Verkehr, Energie und Landesplanung des Landes NordrheinWestfalen (2003) Destination November Romeo Whisky Luftverkehrsinfrastruktur in Nordrhein-Westfalen, Potentiale internationaler Mobilität“, november 2003 Baum, H. et al (2004) Die regionalwirtschaftlichen Auswirkungen des Low cost-Marktes im Raum Köln/Bonn, Studie für den Köln Bonn Airport, die IHK Koln und die IHK Bonn/Rein-Sieg, Institut für Verkehrswissenschaft an der Universität zu Köln Ruimtelijk Planbureau, Jochem de Vries, Arjan Harbers en Femke Verwest, (2007) Grensoverschrijdende projecten in Nederland en Vlaanderen. Leren van Hsl-Zuid, Schelde en IJzeren Rijn Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Ruimtelijke Planning, Administratie Ruimtelijke Ordering, Huisvesting, Monumenten en Landschappen (2004) Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Provinciale MINA-raad (2005) Advies over de herbestemming van militaire domeinen in de provincie Antwerpen”, advies op eigen initiatief van de provinciale MINA-raad, goedgekeurd tijdens de plenaire zitting van 16 februari 2005 Kraus, A. (2007), Entwicklungspotentiale einer zivilen Luftverkehrsnutzung ehemaliger Militärflughäfen in Deutschland, Selbstverlag im Wirtschafts- und Sozialgeographischen Institut der Universität zu Köln Arbeitsgemeinschaft Deutscher Verkehrsflughäfen (2006), .Beteiligungsverhältnisse regionale Verkehrsflughäfen und –Landeplätze

55

Arbeitsgemeinschaft Deutscher Verkehrsflughäfen, (2006), Flächen der internationalen Verkehrsflughäfen in Deutschland Düsseldorf International Airport, Annual Report 2006 Eindhoven Airport, jaarverslag 2006 Luchthaven Antwerpen, jaarverslag 2006 Internationale luchthaven Oostende-Brugge, jaarverslag 2006 Groningen Airport Eelde, jaarverslag 2006 Cologne Bonn Airport, annual report 2006, “BOB airport accessibility pilot final report”, oktober 2003 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (2006) Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos regio Noorderkempen - Analyse bestaande ruimtelijke structuur, maart 2006 Benchmarking European Sustainable Transport (BEST), http://www.bestransport.org/bobprocess.html A-Z World Airports Online, http://www.azworldairports.com/cfm/frame.cfm?src=http://www.azworldair ports.com/airports/index.htm Air Transport Intelligence, http://www.rati.com Websites van de onderzochte luchthavens

56

57

Flevoland

Overijssel

10% 0% 0% 0% 0% 95% 20% 0% 0% 0% 95% 90% 0% 0% 0% 50% 0% 0% 0% 0% 85% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 50% 50% 70% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 40% 100% 0% 0% 0% 85% 100% 0% 0% 0% 0% 0% 90% 100% 100% 20% 90% 0% 0% 0% 6% 67% 0% 0% 0% 10% 90% 0% 0% 0% 0% 50% 0% 0% 0% 20% 95% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Gelderland

Drente

0% 30% 0% 75% 60% 0% 0% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 30%

Groningen

100% 10% 30% 0% 0% 0% 10% 30% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Friesland

100% 60% 20% 0% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Limburg

Zeeland

100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Noord Brabant

Utrecht

Amsterdam Schiphol Weelde Eindhoven Antwerpen Zoersel Enschede Twente Weeze Brussel Zaventem Bruggen Kleine Brogel Groningen Eelde Maastricht Düsseldorf International Monchengladbach Luik Geilenkirchen Munster Osnabruck Charleroi Keulen Bonn Oostende

Zuid Holland

Geschat deel van de provincie binnen 1 uur autorijden van luchthaven

Noord Holland

Bijlage 2: Bewonerstellingen in catchment areas

25% 20% 30% 0% 3% 50% 80% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 0% 0% 0%

60% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%

0% 0% 0% 0% 0% 90% 0% 0% 0% 0% 30% 0% 0% 0% 0% 0% 15% 0% 0% 0%

58

Overijssel 100% 100% 100% 60% 100% 100% 100% 3% 100% 100% 100% 90% 100% 100% 10% 95% 100% 0% 75% 0%

Totaal

Flevoland 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 100% 100% 100% 75% 100% 100% 30% 90% 100% 0% 0% 0%

Overijssel

Gelderland 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 95% 100% 100% 40% 100% 10%

Flevoland

Drente 100% 50% 95% 0% 5% 100% 100% 0% 75% 40% 100% 0% 90% 90% 0% 90% 100% 0% 0% 0%

Gelderland

Groningen 100% 0% 5% 0% 0% 100% 90% 0% 0% 0% 100% 0% 15% 15% 0% 0% 100% 0% 0% 0%

Drente

Friesland 100% 50% 70% 0% 10% 100% 100% 0% 25% 20% 100% 0% 30% 30% 0% 0% 100% 0% 0% 0%

Groningen

Limburg 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 35% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0% 100% 0%

Friesland

Noord Brabant 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 30% 100% 100% 100% 100% 100% 70% 0% 90% 80%

Limburg

Zeeland 100% 100% 100% 100% 100% 0% 100% 100% 100% 100% 0% 100% 50% 70% 100% 100% 0% 100% 0% 100%

Noord Brabant

Utrecht 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 90% 70% 70%

Zeeland

Zuid Holland 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 75% 100% 100% 100% 100% 100% 10% 90% 92% 100%

Utrecht

Amsterdam Schiphol Weelde Eindhoven Antwerpen Zoersel Enschede Twente Weeze Brussel Zaventem Bruggen Kleine Brogel Groningen Eelde Maastricht Düsseldorf International Monchengladbach Luik Geilenkirchen Munster Osnabruck Charleroi Keulen Bonn Oostende

100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 60% 90% 100% 100% 50% 60% 70% 20% 60% 40% 0% 0% 30%

Zuid Holland

Inwoners van de provincie binnen 1 uur autorijden van luchthaven (mln)

Noord Holland

Amsterdam Schiphol Weelde Eindhoven Antwerpen Zoersel Enschede Twente Weeze Brussel Zaventem Bruggen Kleine Brogel Groningen Eelde Maastricht Düsseldorf International Monchengladbach Luik Geilenkirchen Munster Osnabruck Charleroi Keulen Bonn Oostende

Noord Holland

Geschat deel van de provincie binnen 2 autorijden van luchthaven

2.60 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

3.45 2.07 0.69 0.00 0.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

1.17 0.12 0.35 0.00 0.00 0.00 0.12 0.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.11 0.00 0.28 0.23 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.11

0.24 2.29 2.29 1.21 2.05 0.00 1.21 0.00 0.97 2.05 0.00 0.48 0.14 0.24 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.23 1.02 0.00 0.02 0.00 0.80 0.00 1.14 1.14 0.00 1.02 0.76 1.02 0.57 1.08 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.58 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.57 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.24 0.00 0.00 0.00 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.49 0.39 0.59 0.00 0.06 0.99 1.58 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.06 0.00 0.00 0.00

0.22 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.33 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.17 0.00 0.00 0.00

8.17 5.22 4.95 1.49 2.71 2.22 3.70 0.39 2.10 3.19 2.01 1.51 0.91 1.26 0.57 1.56 0.23 0.00 0.00 0.11

Utrecht

Zeeland

Noord Brabant

Limburg

Friesland

Groningen

Drente

Gelderland

Flevoland

Overijssel

2.60 2.60 2.60 2.60 2.60 2.60 2.60 1.56 2.34 2.60 2.60 1.30 1.56 1.82 0.52 1.56 1.04 0.00 0.00 0.78

3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 2.59 3.45 3.45 3.45 3.45 3.45 0.35 3.11 3.18 3.45

1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.17 1.05 0.82 0.82

0.38 0.38 0.38 0.38 0.38 0.00 0.38 0.38 0.38 0.38 0.00 0.38 0.19 0.27 0.38 0.38 0.00 0.38 0.00 0.38

2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 0.72 2.42 2.42 2.42 2.42 2.42 1.69 0.00 2.17 1.93

1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 0.40 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 1.14 0.00 1.14 0.00

0.64 0.32 0.45 0.00 0.06 0.64 0.64 0.00 0.16 0.13 0.64 0.00 0.19 0.19 0.00 0.00 0.64 0.00 0.00 0.00

0.57 0.00 0.03 0.00 0.00 0.57 0.52 0.00 0.00 0.00 0.57 0.00 0.09 0.09 0.00 0.00 0.57 0.00 0.00 0.00

0.48 0.24 0.46 0.00 0.02 0.48 0.48 0.00 0.36 0.19 0.48 0.00 0.44 0.44 0.00 0.44 0.48 0.00 0.00 0.00

1.97 1.97 1.97 1.97 1.97 1.97 1.97 1.77 1.97 1.97 1.97 1.97 1.97 1.97 1.87 1.97 1.97 0.79 1.97 0.20

0.36 0.36 0.36 0.36 0.36 0.36 0.36 0.33 0.36 0.36 0.36 0.27 0.36 0.36 0.11 0.33 0.36 0.00 0.00 0.00

1.11 1.11 1.11 0.66 1.11 1.11 1.11 0.03 1.11 1.11 1.11 1.00 1.11 1.11 0.11 1.05 1.11 0.00 0.83 0.00

59

Totaal

Zuid Holland

Amsterdam Schiphol Weelde Eindhoven Antwerpen Zoersel Enschede Twente Weeze Brussel Zaventem Bruggen Kleine Brogel Groningen Eelde Maastricht Düsseldorf International Monchengladbach Luik Geilenkirchen Munster Osnabruck Charleroi Keulen Bonn Oostende

Noord Holland

Inwoners van de provincie binnen 2 uur autorijden van luchthaven (mln)

16.29 15.16 15.53 14.15 14.68 15.91 16.24 12.25 14.86 14.91 12.62 13.09 14.08 14.41 11.17 13.90 10.53 5.33 10.11 7.56

Bijlage 3: Beschrijving catchment area model In dit voorbeeld is Barcelona als bestemming gekozen omdat die voor alle luchthavens, met uitzondering van Antwerpen en Luik wordt aangeboden. Het model definieert een geografische “rechthoek”, waarvan de hoekpunten zijn gemarkeerd in termen van geografische breedte en lengte. Dit gebied wordt zo gekozen dat het alle beschouwde luchthavens omsluit en dat een ervan, hier Eindhoven, in het centrum van de rechthoek ligt.

Figuur 1 Positie referentieluchthavens

0.937

Luchthavens Hoekpunten gebied

0.927

0.917

Noorderbreedte (radialen)

AMS 0.907

RTM NRN EIN

0.897

DUS ANR MST

BRU

0.887

CGN

LGG CRL 0.877

0.867

0.857 0.053

0.063

0.073

0.083

0.093

0.103

0.113

0.123

Oosterlengte (radialen)

Vervolgens wordt het gebied opgedeeld in een grid van 60 x 60 blokken.

61

0.133

In dit voorbeeld is de blokgrootte 0.0014 x 0.0014 radialen wat hier overeenkomt met ca. 9 x 9 km.

Figuur 2 Grid cellen (60 x 60) 0.937

0.927

0.917

Noorderbreedte (radialen)

AMS 0.907

RTM NRN EIN

0.897

DUS

ANR MST

BRU

0.887

CGN

LGG CRL 0.877

0.867

0.857 0.053

0.063

0.073

0.083

0.093

0.103

0.113

0.123

Oosterlengte (radialen)

De modelinvoer bestaat uit een “generiek” deel en een specifiek, luchthavengebonden deel. Een voorbeeld van de generieke gegevens staat in Tabel 1.

62

0.133

Tabel 1 Generieke modelinvoer Effectieve uren per etmaal (24-8)

16

Effectieve uren per week

Deze gegevens worden gebruikt voor het bepalen van de gemiddelde wachttijd Tw gem. = (uren per week) / (2 x vluchten per week)

112 hr

Vliegtijd Jet coefficient a Vliegtijd Jet coefficient b Vliegtijd Prop coefficient a Vliegtijd Prop coefficient b

0.2 0.00125 0.2 0.002

hr hr/km hr hr/km

Deze gegevens worden gebruikt voor het bepalen van de vliegtijd T v = a + b x afstand.

Reistijdwaarde zakenpassagier Reistijdwaarde vakantiepassagier

30 EUR/hr 5 EUR/hr

aanname Stratagem

Wachttijdwaarde zakenpassagier Wachttijdwaarde vakantiepassagier

20 EUR/hr 0 EUR/hr

aanname Stratagem

Grondtransportkosten zakenpassagier Grondtransportkosten vakantiepassagier

0.3 EUR/km 0.2 EUR/km

aanname Stratagem

Parkeertijd zakenpassagier Parkeertijd vakantiepassagier

2 days 0 days

Vaste minimum tijd in grondtransport Gridcelgrootte X (Lon) Gridcelgrootte Y (Lat)

aanname Stratagem

0.15 hr

aanname Stratagem

0.0014 rad. 0.0014 rad

aanname Stratagem

Daarnaast moeten luchthavenspecifieke gegevens worden ingevoerd, zoals de coördinaten (Tabel 2) en gegevens betreffende de toegankelijkheid en (reis)prijs informatie (Tabel 3)

Tabel 2 Luchthavencoördinaten Naam

Code

Breedte

Lengte

Bestemmingsluchthaven

Barcelona

BCN N 41 18 E

2

Stdieluchthaven

Eindhoven

EIN N 51 27 E

5 23

Omringende luchthavens

Schiphol Rotterdam Niederrhein Dusseldorf Koeln Bonn Maastricht Antwerpen Brussel Charleroi Luik

AMS RTM NRN DUS CGN MST ANR BRU CRL LGG

4 4 6 6 7 5 4 4 4 5

N N N N N N N N N N

52 51 51 51 50 50 51 50 50 50

18 57 36 17 52 55 11 54 28 38

E E E E E E E E E E

6

46 26 8 45 9 47 27 29 27 27

63

Tabel 3 Luchthavenspecifieke modelinvoer

Naam

Snelheid Afstand tot grond Tijd van Vliegtuig bestemmings transport check-in type lucht haven Vluchten tot vertrek naar lucht Jet / Prop (hr) haven km/hr (km) per week

Parkeer tarief (€/dag)

Ticket prijs zaken reiziger (€)

Ticket prijs vakantie reiziger (€)

Bestemmingsluchthaven

Barcelona

Studieluchthaven

Eindhoven

J

1,157

15

1

70

24.50

85

55

Omringende luchthavens

Schiphol Rotterdam Niederrhein Dusseldorf Koeln Bonn Maastricht Antwerpen Brussel Charleroi Luik

J J J J J J J J J J

1,241 1,198 1,187 1,167 1,133 1,107 1,115 1,084 1,036 1,070

70 5 7 35 7 3 0.000001 45 14 0.000001

2 1 1 2 2 1 1 2 1 1

70 70 70 70 70 70 70 70 70 70

37.50 30.00 14.00 21.00 15.00 16.00 0.00 15.00 13.80 10.00

120 105 50 174 145.5 85 500000 95 58.5 500000

95 105 55 116.5 97 50 500000 95 45 500000

In het voorbeeld is Barcelona geen mogelijke bestemming vanaf Luik en Antwerpen. Om dit te simuleren krijgen deze luchthavens een zeer kleine waarde voor de vluchtfrequenties en een zeer hoge waarde voor de ticketprijzen. Hiermee wordt hun catchment area voor Barcelona tot nul gereduceerd. Vervolgens wordt voor elke luchthaven berekend wat de afstand is van die luchthaven tot het centrum van elk van de 3600 gridcellen. Hiermee kunnen dan de grondtransporttijden en -prijzen berekend worden. Voor elke cel wordt vervolgens berekend wat de zijn voor elk van de 11 luchthavens. Van deze 11 minimum waarde bepaald en wordt bijgehouden minimum hoort. Deze cel behoort dan tot het luchthaven.

integrale transportkosten getallen per cel wordt de welke luchthaven bij dit catchment area van die

Door deze berekeningen uit te voeren voor alle gridcellen, met de invoergegevens van Tabel 1, en 3 kunnen Figuur 3 en 4 worden geproduceerd in Excel. . Met deze modelinvoer is duidelijk dat de catchment areas voor zakenpassagiers en vakantiepassagiers grote verschillen kunnen vertonen. Voor vakantiepassagiers zien we alleen de low cost luchthavens, naast Eindhoven hier Niederrhein, Maastricht en Charleroi. Bij de zakenpassagiers, waar wachttijdeffecten wel een rol spelen is er nog steeds een gebied waar Eindhoven de laagste integrale transportkosten heeft, maar dit heeft een duidelijk andere oriëntatie. Verder is in Figuur 4 te zien dat nu ook de zakenluchthavens Schiphol en Brussel met Eindhoven concurreren. Rotterdam is ook zichtbaar op de kaart, maar zelfs in Rotterdam zijn de gegeneraliseerde kosten van RTM blijkbaar hoger dan die van Eindhoven, waardoor een Rotterdamse reiziger rationeel beter voor Eindhoven Airport kan kiezen.

64

Figuur 3 Catchment area Eindhoven voor vakantiepassagiers E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E EAMS E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CE C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCE C CC E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCE C CC C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCE C CC C CC E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCE C CC C CC C E E E E E E E E E E E ERTM E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCE C CC C CC C C CE E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CE E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N NRH CCCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C C E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN N NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C C CC E E E E E E E E E E E E E EEIN EEEEN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C C CC C CE E E E E E E E E E E E E E E E MNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN MNN N NN N N NN N NN N N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C E E E E E E E E E E E MMMMMMMMMMNNNNNNNNNNNNNNNNNN MMMMMMMMMMN NN N NN NDUS N NN N NN N N NN N CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCE C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CE E E E E MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMNNN MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMNN N ANR CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM MST BRU CGN CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM LCG CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CRL CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC MMMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C MMMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C MMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CMMMMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C MMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CMMMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC MMMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C MMMMMMMMMMM CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCMMMMMMMMMM C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C CC C CC C C MMMMMMMMMM

65

Legenda Eindhoven

E

Schiphol Rotterdam Niederrhein Dusseldorf Koeln Bonn Maastricht Antwerpen Brussel Charleroi Luik

S R N D K M A B C L

Figuur 4 Catchment area Eindhoven voor zakenpassagiers SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEEEEE SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEEEEEN S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E NN S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E NN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E NN NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E NNN NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E NNNN NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E N NNNN NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E NN NNNN NNN N S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E NNN NNNN NNN N B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E N NNN NNNN NNN N B B B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E NN NNN NNNN NNN N B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E NNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S SAMS S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E E N NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B S S S S S S S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E E E NN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B S S S S S S S S S E E E E E E E E E E E E E E E E E NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E N NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B BRTM B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E NN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E NNN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E NNNN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E NNNN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E NNNN NNN NNNN NNN NNNN NNN N NRH B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E NNNN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E EEIN E E E E E E E E E NN NNN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E NN NNNN NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E DNNDUS NNN NNNN NNN N B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E DDN NNNN NNN N ANR CC B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E DDDN NNN N CC CCCB B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B CCE E E E E E E E E E E E E E E E E E E DDN N CC CCCC CCB B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B B CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCE E E E E E CC CCCC CCCC CCB B B B B B B B B B BBRU B B B B CCCC CCC CCCC MSTCCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CGN CCC C CC CCCC CCCC CCC CCB B B B B B B CC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C LCGCCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CRL CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C CC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCCC CCC CCCC CCC CCCC CCC C

Figuur 4 wordt natuurlijk aan Münster/Osnabrück en Groningen.

de

noordelijke

kant

begrensd

door

Wel kan worden aangegeven hoe gevoelig de catchment area voor wijzigingen in de luchthavenkarakteristieken.

66

Legenda Eindhoven

E

Schiphol Rotterdam Niederrhein Dusseldorf Koeln Bonn Maastricht Antwerpen Brussel Charleroi Luik

S R N D K M A B C L

Bijlage 4: Aannames catchment area model Figuur 10 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 15 1 70 Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 15 1 70 Koeln Bonn K 15 1 70 Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 Brussel B 15 1 70 Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Ticket prijs(€) 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Alle luchthavens gelijke frequenties, tarieven, parkeerkosten etc.

67

Figuur 11 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 30 1 70 Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 30 1 70 30 1 70 Koeln Bonn K Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 Brussel B 30 1 70 Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50

Ticket prijs(€) 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 85

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: De “grote” luchthavens, Schiphol, Dusseldorf, Keulen en Brussel hebben een tweemaal zo hoge frequentie als de andere “kleinere” luchthavens. Verder gelijke omstandigheden

68

Figuur 12 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 15 1 70 Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 15 1 70 Koeln Bonn K 15 1 70 Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 Brussel B 15 1 70 Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50

Ticket prijs(€) 85 43 43 85 85 43 43 85 85 43 43

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Op de luchthavens Munster Osnabruck, Niederrhein, Eindhoven, Maastricht, Luik en Charleroi zijn de ticketprijzen de helft van die van de overige luchthavens Verder gelijke omstandigheden

69

Figuur 13 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr 30 1 70 Schiphol S Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 30 1 70 30 1 70 Koeln Bonn K Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 Brussel B 30 1 70 Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50

Ticket prijs(€) 85 43 43 85 85 43 43 85 85 43 43

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: De “grote” luchthavens hebben een tweemaal zo hoge frequentie dan de andere luchthavens en op de luchthavens Munster Osnabruck, Niederrhein, Eindhoven, Maastricht, Luik en Charleroi zijn de ticketprijzen de helft van die van de overige luchthavens

70

Figuur 14 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 30 2 70 Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 30 2 70 30 2 70 Koeln Bonn K Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 30 2 70 Brussel B Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50 24.50

Ticket prijs(€) 85 43 43 85 85 43 43 85 85 43 43

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Als in slide 4 en op de grote luchthavens is de tijd van check-in tot vertrek tweemaal zo groot als de overige luchthavens

71

Figuur 15 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 30 2 70 Mu.-Osnabruck O 15 1 70 Niederrhein N 15 1 70 Dusseldorf D 30 2 70 30 2 Koeln Bonn K 70 Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 15 1 70 Antwerpen A 15 1 70 30 2 70 Brussel B Charleroi C 15 1 70 Luik L 15 1 70

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Aanname:

72

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 13.00 13.00 24.50 24.50 13.00 13.00 13.00 24.50 13.00 13.00

Ticket prijs(€) 85 43 43 85 85 43 43 85 85 43 43

16 112 hr 30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Figuur 16 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 70 2 70 Mu.-Osnabruck O 7 1 70 Niederrhein N 7 1 70 Dusseldorf D 35 2 70 Koeln Bonn K 7 2 70 Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 3 1 70 Antwerpen A 0.00001 1 70 Brussel B 45 2 70 Charleroi C 14 1 70 Luik L 0.00001 1 70

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 16.00 14.00 21.00 15.00 24.50 16.00 0.00 15.00 13.80 10.00

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week

16 112 hr

Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Ticket prijs(€) 85 112 50 174 145 85 85 500000 95 58 500000

30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Waarden van reis- en wachttijden als hierboven (zakenpassagiers) Vluchtfrequenties en tarieven conform werkelijk gevonden waarden

73

Figuur 17

Vluchten Luchthaven Code per week Schiphol S 70 Mu.-Osnabruck O 7 Niederrhein N 7 Dusseldorf D 35 Koeln Bonn K 7 Eindhoven E 15 Maastricht M 3 Antwerpen A 0.00001 Brussel B 45 Charleroi C 14 Luik L 0.00001

Snelheid Tijd van grond check-in transport Parkeer tot vertrek naar lucht tarief (hr) haven km/hr (€/dag) 2 70 24.50 1 70 16.00 1 70 14.00 2 70 21.00 2 70 15.00 1 70 24.50 1 70 16.00 1 70 0.00 2 70 15.00 1 70 13.80 1 70 10.00

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week

16 112 hr

Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

30 EUR/hr 20 EUR/hr 0.3 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Waarden van reis- en wachttijden als hierboven (zakenpassagiers) Vluchtfrequenties en tarieven conform werkelijk gevonden waarden met een toeslag van €11.25 op de ticketprijs vanaf de Nederlandse luchthavens

74

Ticket prijs(€) 96.25 112 50 174 145 96.25 96.25 500000 95 58 500000

Figuur 18 Snelheid Tijd van grond check-in transport Vluchten tot vertrek naar lucht Luchthaven Code per week (hr) haven km/hr Schiphol S 70 2 70 Mu.-Osnabruck O 7 1 70 Niederrhein N 7 1 70 Dusseldorf D 35 2 70 Koeln Bonn K 7 2 70 Eindhoven E 15 1 70 Maastricht M 3 1 70 Antwerpen A 0.00001 1 70 Brussel B 45 2 70 Charleroi C 14 1 70 Luik L 0.00001 1 70

Parkeer tarief (€/dag) 24.50 16.00 14.00 21.00 15.00 24.50 16.00 0.00 15.00 13.80 10.00

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week

16 112 hr

5 EUR/hr 0 EUR/hr

Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

Ticket prijs(€) 85 112 50 174 145 85 85 500000 95 58 500000

0.2 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Waarden van reis- en wachttijden als hierboven (vakantiepassagiers) Vluchtfrequenties en tarieven conform werkelijk gevonden waarden

75

Figuur 19

Vluchten Luchthaven Code per week Schiphol S 70 Mu.-Osnabruck O 7 Niederrhein N 7 Dusseldorf D 35 Koeln Bonn K 7 Eindhoven E 15 Maastricht M 3 Antwerpen A 0.00001 Brussel B 45 Charleroi C 14 Luik L 0.00001

Snelheid Tijd van grond check-in transport Parkeer tot vertrek naar lucht tarief (hr) haven km/hr (€/dag) 2 70 24.50 1 70 16.00 1 70 14.00 2 70 21.00 2 70 15.00 1 70 24.50 1 70 16.00 1 70 0.00 2 70 15.00 1 70 13.80 1 70 10.00

Effectieve uren per etmaal (24-8) Effectieve uren per week Waarde van reistijden Waarde van wachtijden Grondtransportkosten Vaste minimum tijd in grondtransport

16 112 hr

5 EUR/hr 0 EUR/hr 0.2 EUR/km 0.15 hr

Aanname: Waarden van reis- en wachttijden als hierboven (vakantiepassagiers) Vluchtfrequenties en tarieven conform werkelijk gevonden waarden met een toeslag van €11.25 op de ticketprijs vanaf de Nederlandse luchthavens

76

Ticket prijs(€) 96.25 112 50 174 145 96.25 96.25 500000 95 58 500000