Onderzoek burgerparticipatie Gemeente Leiderdorp
Inhoudsopgave Inleiding Aanleiding onderzoek Doel onderzoek Onderzoeksaanpak Beantwoording onderzoeksvragen Aanbevelingen
Inleiding: aanleiding onderzoek betrekken burgers bij besluitvormingstrajecten (IBO) evaluatie Instituut voor Maatschappelijke Innovatie interne audit doelmatigheid + doeltreffendheid uitvoering participatiebeleid nieuwe evaluatie gewenst vanuit oogpunt participant
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Inleiding: doel onderzoek Actueel beeld effecten participatiebeleid Leiderdorp Onderzoeksvragen: 1. Hoe is in Leiderdorp het beleid voor burgerparticipatie vormgegeven? 2. Hoe wordt het beleid voor burgerparticipatie in de praktijk toegepast? 3. Slaagt de gemeente Leiderdorp erin om bewoners daarmee voldoende te betrekken bij het vaststellen van plannen?
Inleiding: onderzoeksaanpak analyse vier casussen: dwarsdoorsnede • • • •
Wmo-beleid Inrichting Kleine Zandput Brede School Oude Dorp Centrumplein
Inleiding: onderzoeksaanpak Deskresearch interne richtlijnen, protocollen eerdere evaluaties Interviews ‘intern betrokkenen’ participanten, omwonenden Enquête online enquête onder participanten 77 aangeschreven, 28 gereageerd nabellen
Beantwoording onderzoeksvragen; vormgeving beleid IBO-protocol; interactieve beleidsontwikkeling nieuw beleid + (ruimtelijke) projecten Inhoud IBO-protocol afweging wel/niet interactief werken belangrijke aspecten spelregels
IBO- boom; invulopdracht voor vorm en kaders interactief werken
Beantwoording onderzoeksvragen; toepassing in praktijk Sterke punten Actieve benadering participanten Laagdrempeligheid Tijdigheid Duidelijke randvoorwaarden Openheid Interactie Uitvoering conform plannen Samenwerken Terugkoppeling
Aandachtspunten
++ ++ + + + + + + +
Ontwerp participatieplan Burger en bestuur bij elkaar Betrokkenheid raad Evaluatie
+/+/+/-
Beantwoording onderzoeksvragen; toepassing in praktijk IBO vooral gebruik in grotere projecten Redenen niet gebruiken: onbekend tijdrovend en omslachtig geen maatwerk mogelijk interactief werken meerwaarde? ongeschikt voor kleinere projecten ook zonder IBO successen
Beantwoording onderzoeksvragen; toepassing in praktijk Successen IBO-projecten: afbakening randvoorwaarden start project; mate van participatie onderwerp van participatie opzet en deelnemers van participatie
IBO-projecten geen garantie voor succes Lastig inspelen op veranderende situatie Participanten ervaren gemeente als star en traag Onrealistische verwachtingen
Beantwoording onderzoeksvragen; toepassing in praktijk niet optimale participatietrajecten wisselwerking tussen verschillende oorzaken: hoge ambitieniveau (IBO) IBO star, zwaar participatietrajecten niet ‘IBO-proof’ verschillende plannen van aanpak onduidelijkheid en onrealistische verwachtingen participatie valt vanuit oogpunt burger tegen demotivatie van burgers en ambtenaren
Beantwoording onderzoeksvragen; betrekken van burgers Wisselende uitgangsposities, wisselend succes Draagvlak (in wisselende mate) vergroot Toename betrokkenheid bij gemeente onder participanten Transparant proces draagt bij aan vertrouwensband Input burger in wisselende mate garant voor inhoudelijk verrijking
Beantwoording onderzoeksvragen; betrekken van burgers Wisselende uitgangsposities, wisselend succes Draagvlak (in wisselende mate) vergroot Toename betrokkenheid bij gemeente onder participanten Transparant proces draagt bij aan vertrouwensband Input burger in wisselende mate garant voor inhoudelijk verrijking
het ‘recept voor participatie’
Beantwoording onderzoeksvragen; betrekken van burgers Wisselende uitgangsposities, wisselend succes het ‘recept voor participatie’ Draagvlak (in wisselende mate) vergroot Toename betrokkenheid bij gemeente onder participanten Transparant proces draagt bij aan vertrouwensband Input burger in wisselende mate garant voor inhoudelijk verrijking Positieve score ‘succesfactoren’: geen garantie voor succes
Oplossingsrichtingen Stimuleren gebruik IBO-protocol interne bekendheid en commitment vergroten Aanpassen werkwijze vergroten effectiviteit door vergroten flexibiliteit standaardaanpak voor ‘standaard’participatietrajecten
Afscheid van IBO: Projectmatig realiseren
Overige aanbevelingen
Heldere afbakening bij start projecten Open houding Versterk de kracht van de klankbordgroepmethode
Evaluatie • na voltooiing evalueren • procesmatige ‘hoeder’
Algemeen beeld De wil is aanwezig Complex
Standaard
Praktijk wijkt af van (IBO-)theorie Meer flexibiliteit
Overwegend positief beeld ‘succesfactoren’
Enkele moeizame ervaringen
Standaardaanpak
Evaluatie
