RIS159454_25-NOV-2008
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
de gemeenteraad
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
rm 2008.263 - BSD/2008.4608 RIS 159454 Doorkiesnummer
070 - 353 5000 E-mailadres Aantal bijlagen
1 Datum
25 november 2008 Onderwerp
Geamendeerd concernbericht 2008
Op 30 oktober 2008 heeft uw raad het concernbericht 2008 vastgesteld (RIS-157856). Daarbij heeft uw raad bij amendement de onttrekking uit de reserve Grondbedrijf bepaald op € 18,7 miljoen en deze onttrekking te doteren aan de reserve Strategische Aankopen (€ 14,2 miljoen) en de reserve Anticiperende Werkzaamheden (€ 4,5 miljoen). In deze raadsmededeling is de tekst en besluitvorming van het raadsvoorstel bij het concernbericht 2008 opgenomen na verwerking van het amendement. Wij gaan ervan uit u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. 1. Inleiding Het concernbericht 2008 is een financiële voortgangsrapportage over de geprognosticeerde uitkomst voor dit jaar. Deze prognose is gebaseerd op de gegevens tot en met 30 juni 2008. In het concernbericht worden de verwachte afwijkingen op de begroting 2008 gepresenteerd en toegelicht. Onderdeel van dit voorstel is een begrotingswijziging, waarbij de stand van de begroting wordt aangepast aan de nieuwe ramingen. Verwachte verschillen in de begrotingsuitvoering ten opzichte van de begroting die geen betrekking hebben op concernposten (conform de spelregels begrotingsuitvoering, zie o.a. rv 179/2007, RIS 149372_071120) worden uiteraard wel gemeld in het concernbericht maar niet met een begrotingswijziging geformaliseerd. Dit vindt plaats bij vaststelling van de jaarrekening 2008. 2. Verwacht resultaat 2008 Het totaal programmaresultaat komt uit op € 11,334 miljoen voordelig. Het voordeel is opgebouwd uit een verwacht voordelig concernresultaat van € 11,834 miljoen en een nadelig dienstresultaat van € 0,5 miljoen.
Inlichtingen bij Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 5000 Fax: 070 - 353 2782
BSD/2008.4608
2
Totaal resultaat 2008 Dienstresultaat 2008 Concernresultaat 2008 11.334 -500 11.834
Het concernresultaat wordt gevormd door afwijkingen in de begroting voor de posten die zijn opgenomen op de Limitatieve lijst. Alle overige afwijkingen vormen het verwachte resultaat van de desbetreffende diensten. Het concernresultaat is samengesteld uit een groot aantal wijzigingen. Daarnaast is er een groot aantal neutrale wijzigingen. Dit zijn wijzigingen die het resultaat niet beïnvloeden. Deze mutaties zijn wel opgenomen in het concernbericht maar worden in dit raadsvoorstel niet verder toegelicht. In de onderstaande tabel is de opbouw van het concernresultaat per programma opgenomen in duizenden euro’s. Programma Bestuur/College Burgerzaken
Openbare orde, Veiligheid Cultuur en media Werk en Inkomen Leefbaarheid Maatschappelijke ondersteuning Verkeer Stedelijke ontwikkeling, Binnenstad en Binckhorst
Omschrijving Frictiekosten IDC Huis van de democratie Vrijval reserves Intensivering dienstverlening Onvoldoende compensatie landelijke taken Begrotingstekort Brandweer Vrijval reserves Koffie HGR Bestuurlijke boete Voorziening onderdak Vrijval reserves Nadeel compensatie tramtunnel Onttrekking reserve Grondbedrijf Implementatie nieuwe grondexploitatiewet
Financiën
Totaal concernresultaat 2008
Vrijval reserve operationele plannen Algemene uitkering gemeentefonds Vrijval reservering trend Rente geldmarktleningen Extra opbrengst Stedelijk Belang Dotatie reserve taakstelling begroting 2007-2010 Onttrekking reserve invoeringskosten BCF Onttrekking reserve begrotingsmiddelen 20062010 Lagere opbrengst hondenbelasting Dotatie reserve Te verdelen middelen 2008-2011 Voorziening overgenomen vordering HTM Reservering vrijval operationele plannen Voorziening Ondertunneling A4 HR/Services/KC EOS/ Pegasus Onderzoek ADO Onderzoek voorlichtingsfunctie Accountantscontrole GSB/SiSa Overig
Totaal concernresultaat 2008 -500 -300 188 -300 -150 -2.060 1.187 -100 -1.664 -2.500 127 -200 2.700 -255 5.109 18.564 6.441 5.126 1.000 -962 600 428 -300 -189 -7.000 -5.109 -5.600 -2.000 -50 -100 -100 -197 11.834
BSD/2008.4608
3
3.1 Toelichting concernresultaat Programma Bestuur/College Frictiekosten IDC € 0,5 miljoen N Als gevolg van het reorganisatietraject van IDC is een tekort voorzien van € 0,5 miljoen. Bij de jaarrekening 2007 is besloten deze overschrijding ten laste te laten komen van het concernresultaat (RIS 154292). Bijdrage aan tijdelijke huisvesting Huis voor de democratie € 0,3 miljoen. N Het college heeft verheugd kennis genomen van het kabinetsbesluit een Huis voor democratie en rechtsstaat op te richten in Den Haag. Hiermee is het startsein gegeven voor het daadwerkelijk kunnen gaan realiseren van een instelling die kan voorzien in de gevoelde behoefte van velen om de betrokkenheid van burgers, in het bijzonder jongeren, bij onze democratie en rechtsstaat te vergroten. De gemeente is met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van mening dat het Huis voor democratie en rechtsstaat in de directe nabijheid van het Binnenhof gevestigd moet worden. De Minister refereert in haar brief aan de Tweede Kamer van 15 mei 2008 aan de locatie ‘Spui/Kalvermarkt’ die de gemeente Den Haag voor ogen staat voor het Huis. Deze locatie is bij uitstek geschikt om het Huis te vestigen. Net gelegen buiten de Haagse kaasstolp, op het snijvlak van het Binnenhof en ‘de buitenwereld’. Den Haag treedt graag op korte termijn met de Minister in overleg over hoe nader vorm te geven aan het concept ‘Huis voor democratie en rechtsstaat’ in relatie tot huisvesting op deze locatie. Voor de komende vijf jaar wordt tijdelijke huisvesting gehuurd aan de Hofweg 1, een locatie gelegen tegenover het Binnenhof. De bovenste etage van dit pand staat leeg en kan geschikt gemaakt worden voor het Huis voor democratie en rechtsstaat. Van Rijkswege zijn er echter onvoldoende middelen om deze locatie te huren. De raad is hierover reeds geïnformeerd in juni 2008, RIS 155644. Voor de huur van het eerste jaar zijn er middelen beschikbaar in de gemeentelijke begroting. Programma Burgerzaken Vrijval reserve rijbewijzen € 0,188 miljoen V Bij de jaarrekening 2007 is vastgesteld dat een betrouwbare raming van het benodigde bedrag om schommeling in het aantal rijbewijzen dat naar verwachting verkocht zal worden niet of nauwelijks kan worden vastgesteld. Daarom wordt voorgesteld het nog resterende bedrag in deze reserve te laten vrijvallen. Intensivering dienstverlening € 0,3 miljoen N en onvoldoende compensatie landelijke taken € 0,15 miljoen N Er is een stijging waarneembaar van het aantal immigranten, emigranten, vestiging vanuit en vertrek naar andere gemeenten. Op het terrein van burgerzaken voert Den Haag enkele 'landelijke' taken uit, dat wil zeggen niet alleen voor de inwoners van Den Haag maar voor alle inwoners van Nederland. De compensatie daarvoor, via het gemeentefonds, is in het verleden vastgesteld en groeit in feite mee met de inflatie. Het financiële risico ligt echter bij de gemeente. In 2008 blijkt die compensatie onvoldoende, omdat de kosten erg zijn toegenomen doordat veel meer mensen uit het land gebruik maken van die Haagse voorziening. De administratieve behandeling leidt tot capaciteitsproblemen van € 0,15 miljoen waar tegenover onvoldoende compensatie staat in het Gemeentefonds.
BSD/2008.4608
4
Deze ontwikkeling is ook zichtbaar in de toename van het aantal klantcontacten aan de (digitale) loketten van Burgerzaken. Om te zorgen voor een optimale dienstverlening worden extra uitzendkrachten ingehuurd. De toename wordt zichtbaar in de cijfers van het Gemeentelijk ContactCentrum. De hiermee gemoeide extra kosten van € 0,3 miljoen van het GCC blijken onbeheersbaar c.q. niet beïnvloedbaar voor de dienst Burgerzaken op korte termijn. In afwijking op de limitatieve lijst wordt voorgesteld om de meerkosten ten laste van het concernresultaat te brengen. Omdat de kosten voor de landelijke taken van DBZ van jaar tot jaar verschillen wordt dit betrokken bij de aanpassing van de Limitatieve Lijst later in 2008. Programma Openbare orde en Veiligheid Begrotingstekort Brandweer € 2,060 miljoen N De Brandweer heeft de status van kritieke dienst door een tekort bij de jaarrekening 2007. Voor het wegwerken van een structureel begrotingstekort is een plan van aanpak opgesteld. Dit plan van aanpak bedraagt € 3,7 miljoen verdeeld over de jaren 2008 t/m 2010. Op 10 juli 2008 is deze begroting door het Audit Committee vastgesteld. Voor 2008 bedraagt de incidentele dekking van dit tekort € 2,060 miljoen. Programma Cultuur en Media OCW vrijval kapitaallasten € 1,180 miljoen V Als gevolg van de vrijval van de kapitaallasten als gevolg van beëindiging van de investeringen in Het De Constant Rebecqueplein, de Acteerstudio en Nationaal Toneel, is een bedrag ad € 1,180 miljoen als voordeel voor het concern te verwachten. Programma Werk en Inkomen Koffie HGR € 0,1 miljoen N Met ingang 1 januari 2008 wordt gratis koffie en thee verstrekt aan de medewerkers van de HGR. De dekking van de koffie/theeverstrekking dient binnen de onderscheiden dienstbegrotingen te worden gevonden met dien verstande dat voor wat betreft HGR de helft van de kosten wordt gedekt uit een verhoging van de gemeentelijke bijdrage met € 0,1 miljoen (RIS 151325). Voor de jaren na 2008 is dit evenzo geregeld in de begroting. Programma Leefbaarheid DSB Bestuurlijke boete € 1,664 miljoen N De financiële gevolgen van de verwachte invoering van de bestuurlijke boete/bestuurlijke strafbeschikking is vanaf 2006 structureel in de begroting ingeboekt. Omdat de invoering van de bestuurlijke boete steeds uitgesteld werd, zijn de verwachte begrote opbrengsten incidenteel bij de concernberichten 2006 en 2007 teruggedraaid. Van de twee wetsvoorstellen Bestuurlijke boete is er slechts één door de eerste Kamer goedgekeurd. De Bestuurlijke boete voor fout parkeren is afgewezen. Het verwachte structurele nadeel door deze wijziging van de bestuurlijke boete bedraagt daarom vanaf 2008 € 1,664 miljoen. Voor de jaren na 2008 is dit geregeld in de begroting.
BSD/2008.4608
5
Programma Maatschappelijke ondersteuning OCW Voorziening Onderdak € 2,500 miljoen N Het college heeft in het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang vijf nieuwe woonvoorzieningen aangewezen om zo de bestaande capaciteit uit te breiden (RIS 155334) en heeft de raad hierover geïnformeerd. Het voorstel is om samen met Vidomes, Parnassia en het Leger des Heils eenmalig te investeren om deze panden geschikt te maken voor opvang. Programma Verkeer Afwikkeling claim Tramtunnel € 0,2 miljoen N Voor de afwikkeling van de claim tramtunnel is € 0,2 miljoen nodig. Deze kosten komen, net als de eerdere financiële gevolgen ten laste van het concern (verrekening met de algemene reserve). Programma Stedelijke ontwikkeling, Binnenstad en Binckhorst Correctie dotatie RGB € 2,7 miljoen V Bij de jaarrekening 2007 is € 2,7 miljoen teveel aan de reserve Grondbedrijf gedoteerd. Deze € 2,7 miljoen heeft betrekking op het dat deel van het tekort op de apparaatlasten van DSO, dat verrekend moet worden met het Grondbedrijf. Deze omissie wordt nu rechtgetrokken. Vrijval Reserve Operationele plannen € 5,1 miljoen V De reserve Operationele Plannen (ingesteld voor 2002) was eerder aan projecten gelabeld geld voor stedelijke ontwikkeling. Deze projecten vinden inmiddels geen doorgang meer. De vrijval kan worden aangewend om mogelijke toekomstige tekorten in de reserve Vaststellingsprogramma op te lossen. Het voordeel van € 5,1 miljoen wordt echter vastgehouden totdat DSO de brede doorlichting van de reserves doet (actie vanuit de jaarrekening 2007) en bij de jaarrekening 2008 hierover te besluiten. Zie ook Programma Financiën. Implementatie nieuwe grondexploitatiewet € 0,255 miljoen N Met ingang van 1 januari 2008 is een nieuwe grondexploitatiewet ingevoerd. De invoering van deze nieuwe wet gaat met extra kosten gemoeid. Krachtens de limitatieve lijst komen hogere/lagere kosten dan geraamd van nieuwe wetgeving in het eerste jaar ten laste van het concernresultaat. Programma Financiën Algemene uitkering gemeentefonds € 18,564 miljoen V Het accres van het gemeentefonds, dat is de algemene groei, wordt € 12,4 miljoen hoger geraamd. Het accres loopt mee met de rijksuitgaven. Bij het opstellen van de begroting 2008 was de meest actuele informatie die uit het regeerakkoord. De meicirculaire 2008 geeft ruim 5% hogere rijksuitgaven aan dan het regeerakkoord. Weliswaar ging de begroting van de gemeente al uit van een hoger accres dan het regeerakkoord aankondigde, maar nog hogere rijksuitgaven zijn toen niet voorzien. Bij de jaarrekening 2007 is een meevaller gemeld van € 6,2 miljoen door hogere Haagse aantallen, dat wil zeggen meer eenheden van de relevante verdeelmaatstaven dan van tevoren verwacht. Het totaal is € 18,564 miljoen.
BSD/2008.4608
6
Nacalculatie trend 2008 € 6,441 miljoen V Op programma Financiën is een bedrag van € 22,108 miljoen gereserveerd voor loon- en prijsstijging (trend). Gemeentebreed wordt nacalculatie trend 2008 voor € 15,7 miljoen over de programma's verdeeld. Na deze verrekening blijft een incidenteel voordeel over van € 6,441 miljoen. Resultaat reserve financiering € 5,126 miljoen V Het geprognosticeerd gemeentebreed financieringsresultaat over 2008 komt per saldo uit op een incidenteel voordeel van € 20,126 miljoen. Conform afspraak wordt dit saldo toegevoegd aan de reserve financiering. Hierdoor komt de stand van de reserve financiering uit op € 40,126 miljoen. Daar de reserve financiering een maximumbedrag heeft van € 20 miljoen komt valt het meerdere vrij. Van de vrijval van € 20,126 miljoen is € 15 miljoen al bij de Voorjaarsnota meegenomen waardoor nu een concernresultaat van € 5,126 miljoen overblijft. Extra opbrengst verkoop Stedelijk Belang € 1 miljoen V De verkoop van de aandelen N.V. Stedelijk Belang heeft plaatsgevonden voor een bedrag van € 23,6 miljoen. Na aftrek van de boekwaarde van N.V. Stedelijk Belang van € 1,407 miljoen resteert er een incidenteel voordeel van € 22,193 miljoen. De actuele verwachting is dat de verkoopopbrengst van het resterende vastgoed van N.V. Woningbeheer nog een bedrag van ongeveer € 37,6 miljoen aan baten zal opleveren. De gemeenteraad is met brief BSD/2008.1473 d.d. 10 juni 2008 op de hoogte gebracht van de voortgang van bovengenoemde ontwikkelingen. In totaal is de opbrengst € 59,8 miljoen. Bij de voorjaarsnota 2008 is reeds rekening gehouden met een voordeel van € 55 miljoen. In de brief is ook opgenomen dat voor de winkel- en starterpanden een 10-jarige exploitatieraming is opgesteld. Beide exploitatieramingen komen negatief uit en de CV’s hebben onvoldoende middelen om deze onrendabele top te dekken. Dit betekent dat de panden niet conform het uitvoeringskader, welke op 19 april 2005 door het college is vastgesteld, geëxploiteerd kunnen worden. Om een verantwoorde exploitatie mogelijk te maken, dient de gemeente een eenmalige bijdrage te storten van € 3,3 miljoen. Op deze wijze is het exploitatietekort, zoals bij grondexploitaties, vooraf gedekt. Deze kosten worden verrekend met de bruto verkoopopbrengst. Als onderdeel van de herstructurering Woningbeheer en Stedelijk Belang is de Wijkontwikkelingsmaatschappij Stationsbuurt-Oude Centrum (WOM) opgericht. De oprichtingskosten geraamd op € 0,5 miljoen, worden in mindering gebracht op de verkoopopbrengst Woningbeheer/Stedelijk Belang. Per saldo blijft een concernvoordeel van € 1 miljoen over. Dotatie reserve taakstelling begroting 2007 - 2010 € 0,962 miljoen N In de begroting 2007 - 2010 is deze reserve opgenomen ter dekking van verschillen in de omvang van bezuinigingen in de jaren 2007 tot en met 2010 ten opzichte van de afgesproken bedragen in het beleidsakkoord (verschillen per saldo nihil). In 2007 was de bedoeling een bedrag van € 0,962 miljoen te doteren (voordelig verschil hogere bezuiniging) aan deze reserve. Dit wordt nu rechtgezet waardoor de reserve weer in evenwicht is met de begroting 2007 - 2010.
BSD/2008.4608
7
Onttrekking reserve invoeringskosten BTW-compensatiefonds € 0,6 miljoen V In het Concernbericht 2007 is deze reserve met 1 jaar verlengd tot 31 december 2008. De reserve is groot € 0,7 miljoen, de middelen zijn bedoeld voor voor onderzoekskosten door de GAD voor onder andere de netteringsoperatie (€ 0,1 miljoen). Het restant van € 0,6 miljoen is bedoeld ter dekking van de realisering van de inrichting van het gemeentebrede BTW onderdeel van het financiële automatiseringssysteem EOS. Onttrekking reserve begrotingsmiddelen 2006-2010 € 0,428 miljoen V Deze reserve bevat middelen voor de uitvoering van het beleidsakkoord 2006 - 2010. Aan het eind van deze periode heeft de reserve een positief restantbedrag van € 0,428 miljoen. Dit bedrag valt nu vrij ten gunste van het concern waardoor deze reserve per 31 december 2010 geen saldo meer heeft. Lagere hondenbelasting € 0,3 miljoen N Het aantal honden in Den Haag neemt af. Dit was al zichtbaar in 2006 en 2007 en is ook gemeld in de rekeningen 2006 en 2007. Deze structurele afname van het aantal geregistreerde honden leidt tot een nadeel van € 0,3 miljoen. Dotatie reserve te verdelen middelen begroting 2008 - 2011 € 0,189 miljoen N Deze reserve bevat middelen voor de uitvoering van het nieuwe beleid voor de periode 2008 - 2011. Aan het eind van deze periode heeft de reserve een negatief restantbedrag van € 0,189 miljoen. Dit bedrag wordt nu gedoteerd en ten laste van het concern gebracht waardoor deze reserve per 31 december 2011 geen saldo meer heeft. Voorziening overgenomen vordering HTM € 7 miljoen N Het college heeft op 22 juli besloten een deel van de vordering van HTM op het Stadsgewest Haaglanden over te nemen. Het gaat om een bedrag van € 7 miljoen aan kosten die HTM heeft gemaakt voor het vervangend vervoer tijdens de opstartfase van Randstadrail. Voor deze overgenomen vordering wordt voor eenzelfde bedrag een voorziening debiteuren ingesteld. Vrijval Reserve Operationele plannen € 5,1 miljoen N De reserve Operationele Plannen (ingesteld voor 2002) was eerder aan projecten gelabeld geld voor stedelijke ontwikkeling. Deze projecten vinden inmiddels geen doorgang meer. Het voordeel van € 5,1 miljoen wordt vastgehouden totdat DSO de brede doorlichting van de reserves doet (actie vanuit de jaarrekening 2007) en bij de jaarrekening 2008 hierover te besluiten. Zie ook Programma Stedelijke Ontwikkeling, Binnenstad en Binckhorst. Voorziening ondertunneling A4 € 5,6 miljoen Bij de begrotingsvoorbereiding is aan de orde gekomen de verzakking van de wegdek boven de onderdoorgangen van de A4. In het voorjaar van 2007 is er een verzakking geweest. Deze route dient als calamiteitenroute voor het stadsdeel Leidschenveen/Ypenburg en fungeert ook als route voor de gastsupporters die per bus naar het ADO-station gaan. Over de oorzaak van de verzakking is nog geen overeenstemming bereikt tussen gemeente en aannemer. De aannemer heeft voor het meerwerk € 4,7 miljoen ingediend. De inschatting is dat dit bedrag verder kan oplopen in verband met 20% opslag voor bijkomende BTW-kosten. Een arbitrage is ingesteld. De procedure wordt gevoerd door de gemeenteadvocaat Pels Rijcken en duurt naar verwachting 1,5 jaar tot 2 jaar.
BSD/2008.4608
8
HR/ Services / KC Eos / Pegasus € 2 miljoen N Het reorganiseren van de gemeentelijke personeels- en salarisadministraties in één organisatie (HR services, onderdeel van IDC), het tegelijkertijd invoeren van een nieuw ICT-personeelssysteem (Pegasus), en het beheer van dit systeem tezamen met het beheer van het nieuwe gemeentelijke financiële ICT – systeem kost in 2008 aanzienlijk meer (interne en externe) capaciteit dan is geraamd. Een gemeentelijke taskforce komt met een aantal aanbevelingen ter verbetering in de organisatie, de onderlinge afspraken tussen diensten, de kosten van het beheer van nieuwe gemeentebrede ICT-systemen, en het maken van betere managementinformatie (formatie, ziekteverzuim, bezetting, functioneringsgesprekken/beoordelingen e.d.). Hogere kosten onderzoek ADO € 0,05 miljoen Bij de jaarrekening 2007 uit het resultaat voor onderzoekskosten ADO € 0,25 miljoen aangewend. Besloten was een onafhankelijk onderzoek in te stellen rondom de financiële situatie van ADO Den Haag. Het onderzoek zal worden uitgevoerd door een commissie bestaande uit drie externe deskundigen, die ondersteund wordt door bureau Berenschot. De onderzoeksopdracht gaat over de periode 1999 tot 17 december 2007 en bestrijkt een breed aantal aspecten. Door de commissie zullen zowel externe als interne partijen worden gehoord. Op basis van ervaringen van eerdere en soortgelijke onderzoeken worden de kosten indicatief geraamd op € 0,25 miljoen. De stand op dit moment is dat er voor € 0,228 miljoen is uitgegeven. Er wordt hierbij rekening gehouden met enige meerkosten. Onderzoek gemeentebrede voorlichtingsfunctie € 0,1 miljoen De gemeentelijke voorlichtingsfunctie wordt onderzocht. Het gaat hierbij vooral om de onderlinge afstemming van activiteiten en persberichten in het bijzonder. Hier zijn eenmalig kosten aan verbonden. Extra kosten accountantscontrole € 0,1 miljoen De directie Financiën laat in 2008 een aantal extra accountantscontroles uitvoeren op de GSB en SISAgegevens. Deze onderwerpen vloeien direct voort uit de behandeling van de jaarrekening-2007 door de Rekeningencommissie, waar op deze punten de noodzaak tot verbetering in de rapportage sterk naar voren kwam.
3.2 Voorstel voor de aanwending van het resterende resultaat In de verdere uitvoering van de begroting worden op de posten die onderdeel uitmaken van de limitatieve lijst geen omvangrijke tegenvallers voorzien. Het verwachte resultaat na verwerking van de begrotingswijzigingen kan daarmee als relatief hard worden beschouwd. Voorgesteld wordt het resterende verwachte resultaat van € 11,834 aan het cofinancieringsfonds te doteren. Extra dotatie cofinancieringsfonds € 11,834 miljoen Voor het cofinancieringsfonds is € 8 miljoen beschikbaar. Hiermee worden Europese subsidiemiddelen, met een multiplier, ingezet in Den Haag. Europese projecten vereisen cofinanciering wat veelal in het begrotingsproces niet te voorzien is waardoor de gevraagde cofinanciering niet beschikbaar is in bestaande budgetten, noch kan worden gewacht op het jaarlijkse budgettaire afwegingsmoment. Dit zou tot gevolg kunnen hebben dat kwalitatief goede projecten niet kunnen doorgaan omdat de financiering niet rond is. Met het cofinancieringsfonds verzilvert de gemeente kansen op subsidies die met een multiplier tot extra investeringen in de stad leiden. Hierbij valt te denken aan bijdragen op de terreinen van volksgezondheid, sociaal-economische ontwikkeling, jeugdbeleid en arbeidsmarktbeleid.
BSD/2008.4608
9
Voorgesteld wordt om in 2008 € 11,834 miljoen toe te voegen aan het bestaande cofinancieringfonds. Tevens wordt het doel van het cofinancieringsfonds verruimd van louter Europese subsidies naar Europese en nationale subsidies. Deze middelen worden onder andere ingezet voor cofinanciering van de projecten Pieken in de Delta (FESgeld vanuit het Ministerie van EZ). Dit zijn innovatieprojecten in het sleutelgebied vrede, recht en veiligheid. Door deze cofinanciering creëren we een vergroot multipliereffect. Naast de cofinanciering van de gemeente worden ook middelen van Economische Zaken en van derde partijen ingezet waardoor er driemaal zoveel wordt geïnvesteerd. Daarnaast kan ook op andere beleidsterreinen waar subsidie wordt aangevraagd een beroep worden gedaan op het fonds. De middelen voor 2009 zijn gereserveerd voor de cofinanciering van onder andere EFROprojecten zoals de Haagse Markt. Voor het in april 2008 door het college vastgestelde uitvoeringsprogramma EFRO 2007-2013 is circa € 35,9 miljoen nodig. Dit betreft (volgens de nieuwe beleidsregels van de EU voor EFRO-subsidies) projecten die moeten voldoen aan de Lissabondoelstellingen. De speerpunten van Den Haag zijn vooral gericht op het versterken van de regionale concurrentiekracht en werkgelegenheid. 4. Dienstresultaat In de onderstaande tabel is het verwachte resultaat per dienst (op basis van de maraps per eind juni) opgenomen. Dienst
Dienstresultaten 2008
BRW
236
BSD
-150
DBZ
-210
DOB
0
DSB
-847
DSO
-1.100
GAD
-102
GBD
0
HCO
200
HGR
1.000
IDC
0
OCW
437
ROR
36
SZW
0
Totaal
-500
Toelichting • De kwaliteit van de voorspellingen is per dienst verschillend. DSO heeft bijvoorbeeld in het eerste half jaar nog niet voor alle onderdelen volledig kunnen verrekenen met de reserves, voorzieningen en overlopende passiva.
BSD/2008.4608 •
10
Wat betreft de verschillen van € 1 miljoen of meer (DSO en HGR): Het negatieve resultaat bij DSO wordt veroorzaakt door meerkosten voor het Infocentrum Den Haag nieuw Centraal (€ 1,1 miljoen N). De omzet van de Haeghegroep in de dienstverlenende activiteiten (hoveniers- en schoonmaakwerk en detacheringen) ontwikkelt zich goed en zorgt voor een positief dienstresultaat van € 0,75 miljoen. De huidige opbrengsten liggen, voornamelijk door meer productieve uren, boven de planning van de bedrijfsplannen.
5. Reserves Bijlage 1 bevat voorstellen voor het instellen van nieuwe reserves, het verlengen van bestaande reserves alsmede het wijzigen van de maximale hoogte en looptijd en het opheffen van reserves. Deze voorstellen zijn in bijlage 1 toegelicht.
6. Overig 6.1 GSB-3 controle Aan de Rekeningencommissie is toegezegd de raad bij het Concernbericht 2008 inzicht te verschaffen in de actuele stand van zaken rond GSB-3. Aan deze toezegging wordt gewerkt door diensten, de directie Financiën en de Gemeentelijke Accountantsdienst. Sinds het afsluiten van het convenant zijn aanvullende prestatieafspraken gemaakt en zijn andere vervallen. Voor sommige onderdelen kan wel geld besteed worden ten laste van de ’Brede Doeluitkeringen’ zonder dat daarvoor afrekenbare prestatieafspraken zijn gemaakt. Op enkele onderdelen is recente wetswijziging niet verwerkt in de prestaties. Hiervoor is ook enig overleg met het Rijk nodig (geweest). Gekozen is om tot en met de periode 30/9/2008 de gegevens zo zorgvuldig mogelijk te verzamelen en te controleren. De accountantscontrole start hierdoor in oktober. Dit betekent dat de raad in december wordt geïnformeerd over GSB-3 in plaats van bij dit Concernbericht 2008. 6.2 Herijking reserves dienst Stadsbeheer De Gemeentelijke Accountantsdienst heeft in het accountantsrapport over de jaarrekening 2007 aangekondigd dat dienst Stadsbeheer de bestemmingsreserves bij het concernbericht 2008 nader zal schouwen en herstructureren. Dit om het beheer te vereenvoudigen. Deze herijking heeft plaatsgehad. Goed is bekeken de aard van de projecten waarvoor de raad de reserves heeft ingesteld in de afgelopen jaren. De hiermee gemoeide projecten blijken investeringsprojecten te zijn van maatschappelijk nut volgens de regels van het Besluit Begroting en Verantwoording. Voor deze projecten moeten, indien deze worden geactiveerd, de meerjarige (afhankelijk van de afschrijvingstermijnen) kapitaallasten in de begroting opgenomen worden. De middelen uit diverse reserves kunnen hiermee vrijvallen. Het gaat om de vrijval van negen afschrijvingsreserves vrij (met een totale omvang van € 1,461 miljoen) en de bestemmingsreserves OV-verbinding Binckhorsttunnel, Ondertunneling spoor 11&12 en Flankerend beleid VCP met een totale omvang van € 25,741 miljoen. Ook het VCP moet geactiveerd worden; de middelen die daarvoor in de begroting staan (in de exploitatie) van € 13 miljoen vallen ook vrij. De vrijval is in totaal € 40,2 miljoen.
BSD/2008.4608
11
Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording dienen gemeenten op investeringen met een zogenaamd maatschappelijk nut niet te activeren en indien dat wel gebeurt, zo snel mogelijk af te schrijven, zodra er budgettaire ruimte voor is. Dit geldt voor investeringen uit het verleden in wegen, bruggen, terreinen en infrastructuur. De gemeente heeft een hoop van dit soort investeringen. De vrijval van in totaal € 40,2 miljoen wordt ingezet om versneld af te schrijven op de oudste investeringen van maatschappelijk nut bij de Dienst Stadsbeheer. Dit leidt tot incidenteel lagere kapitaallasten op de oudste investeringen. Voor 2009 is dit circa € 5 miljoen die onderdeel zal uitmaken van de Voorjaarsnota 2009. De dekking voor de kapitaallasten van de nieuwe investeringsprojecten OV-verbinding Binckhorsttunnel, Ondertunneling spoor 11&12 en Flankerend beleid VCP wordt in de meerjaren begroting voorzien. Hiermee is de doorlichting op de reserves van DSB afgerond. 6.3 Financiële positie Brandweer Aan de Rekeningencommisie is toegezegd om bij het concernbericht te rapporteren over de voortgang in de financiële situatie van de dienst Brandweer en de maatregelen daaromtrent. De Brandweer heeft de status van kritische dienst, omdat de dienstcompensatiereserve van de brandweer onder het toegestane niveau ligt. Voor het wegwerken van het tekort is een plan van aanpak opgesteld, mede gelet op de ontvlechting van de dienst. In 2009 gaan alle brandweerkorpsen in de regio Haaglanden fuseren tot één brandweerkorps: de Veiligheidsregio Haaglanden. Het tekort in het plan van aanpak bedraagt totaal € 3,7 miljoen, verdeeld over de jaren 2008 t/m 2010. Op 10 juli 2008 is het plan van aanpak door het Audit Committee vastgesteld. Afgesproken is om de tekorten per jaarschijf te betrekken bij de begrotingsuitvoering (2008: concernbericht; 2009 e.v.: jaarrekening). Eventuele incidentele voordelen zet de BRW met voorrang in ter dekking van het tekort. In dit concernbericht wordt het tekort voor 2008, geraamd op € 2,06 miljoen ten laste van het resultaat gebracht. 6.4 Afhandeling verzelfstandiging POO Per 1 januari 2008 is de dienst POO verzelfstandigd met de vorming van de Stichting De Haagse Scholen. De financiële afhandeling hiervan heeft plaatsgevonden bij de jaarrekening 2007. Er was echter nog sprake van enkele betwiste vorderingen van POO op de dienst OCW. Daarom heeft het college aan de raad toegezegd in het concernbericht 2008 te rapporteren over de definitieve afhandeling van de verzelfstandiging. De huidige stand van zaken is dat een arbitragecommissie bestaande uit de concern controller en de GAD de betwiste vorderingen zal onderzoeken. Het besluit van de arbitragecommissie is bindend voor beide partijen. In de jaarrekening 2008 wordt u over de voortgang c.q. definitieve afhandeling geïnformeerd. 6.5 Voortgang investeringen In hoofdstuk 6 van het Concernbericht staat het geactualiseerd MIP. In totaal bevat het MIP ruim € 793 miljoen aan investeringen. Het MIP geeft inzicht in de fasering van de investeringsprojecten over de jaarschijven 2008-2012. Het MIP bevat overigens alleen het gemeentelijk financieel aandeel in de investeringen. De bijdragen van derden zijn niet terug te vinden in het MIP, terwijl wel inspanning wordt geleverd om dit geld te besteden.
BSD/2008.4608
12
Voor jaarschijf 2008 staat € 148 miljoen aan investeringen gepland. De belangrijkste verschillen ten opzichte van het vorige MIP wordt verklaard in het concernbericht. In hoofdstuk 6 van het Concernbericht staat een overzicht met alle mutaties. Op basis van de aangeleverde gegevens worden de volgende aanpassingen in het MIP voorgesteld. Het grootste gedeelte van de aanpassingen worden verklaard door herfaseringen. De investeringen blijven binnen de door de raad vastgestelde kredieten. 7.0 MPG In bijlage 3 van het Concernbericht zijn de geactualiseerde standen van de (ruim 130 operationele) grondexploitaties weergegeven. Ieder jaar worden alle operationele grondexploitaties tussentijds geactualiseerd voor wat betreft financiën, planning en inhoud, conform de in juni 2003 vastgestelde beheerregels grondbedrijf. In de “Verordening Beheerregels Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Den Haag” is artikel 3.2 bepaald dat jaarlijks in het concernbericht het gewijzigde plansaldo per project wordt vastgesteld. Een toelichting hierop is opgenomen in hoofdstuk 7 van het Concernbericht. 7.1 Ontwikkeling MPG 2008 In de Meerjaren Prognose Grondbedrijf (MPG) wordt de minimale en maximale bandbreedtes berekend voor het benodigde weerstandsvermogen voor het Grondbedrijf. Wanneer de Reserve Grondbedrijf hoger wordt dan de minimale bandbreedte, zoals berekend in de actuele Meerjaren Prognose Grondbedrijf (MPG), dan wordt dit betrokken bij de meerjareninvesteringsagenda voor ruimtelijke ontwikkelingsprojecten. Inmiddels is het MPG 2008 toegezonden aan de commissie SRO. In dit MPG zijn de minimale en maximale bandbreedtes voor 2008 geactualiseerd. De minimale bandbreedte is vastgesteld op € 58 miljoen. De Reserve Grondbedrijf (RGB) heeft volgens de jaarrekening 2007 per 1 januari 2008 (laatst vastgestelde stand) daarentegen een stand van € 81,7 miljoen. Daarmee is er sprake van een surplus van € 23,7 miljoen. Voorgesteld wordt om € 18,7 miljoen van het surplus in te zetten voor de uitvoering van de Structuurvisie: Ten eerste is het voor de uitvoering van de Structuurvisie noodzakelijk om vastgoed te verwerven. Op dit moment is € 15 miljoen door de raad beschikbaar gesteld voor het doen van strategische verwervingen in het kader van de Structuurvisie. In verhouding tot de geplande bouwopgave van de Structuurvisie is dit bedrag echter onvoldoende. Derhalve wordt voorgesteld om een bedrag van € 14,2 miljoen toe te voegen aan de Reserve Strategische Aankopen Structuurvisie. Deze middelen worden aangewend voor de dekking van de (eventuele) nadelige exploitatiesaldi van het vastgoed. En ten tweede moeten er in de fase voorafgaand aan het operationeel verklaren van de grondexploitaties van de Structuurvisie ook diverse werkzaamheden worden verricht. Indien de Nota van Uitgangspunten is vastgesteld mogen deze werkzaamheden worden “voorgefinancierd” uit de Reserve Anticiperende Werkzaamheden. Op het moment dat de grondexploitatie operationeel is verklaard worden de gemaakte kosten verrekend met de grondexploitatie (“revolving fund”). De verwachting is dat de omvang van deze uitgaven, als gevolg van de uitwerking van de Structuurvisie, de omvang van de beschikbare middelen in de reserve zal overschrijden. Derhalve wordt voorgesteld om het restant van het surplus van de Reserve Grondbedrijf ter waarde van € 4,5 miljoen te doteren aan de Reserve Anticiperende Werkzaamheden.
BSD/2008.4608
13
Indien een grondexploitatie onverhoopt niet wordt geoperationaliseerd dan worden de gemaakte kosten ten laste gebracht van de Reserve Grondbedrijf. Op deze wijze keert de Reserve Anticiperende Werkzaamheden altijd terug op het oorspronkelijke niveau. De raad van de gemeente Den Haag, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders, Besluit: I
In te stemmen met dotatie van € 11,834 miljoen aan de Reserve Cofinancieringsfonds.
II
In te stemmen met instellen alsmede het wijzigen van de doelstelling, hoogte, looptijd en het opheffen van de reserves zoals opgenomen in bijlage I.
III
In te stemmen met de actualisatie van het MIP zoals opgenomen in hoofdstuk 6 van het Concernbericht.
IV
In te stemmen met herziening afsluiting plansaldi en deze om te zetten in nieuwe planbudgetten conform hoofdstuk 7 (inclusief bijlage 3) van het concernbericht.
V
In te stemmen met een bedrag van € 18,7 miljoen te onttrekken aan de Reserve Grondbedrijf en te doteren aan de Reserve Strategische Aankopen Structuurvisie (€ 14,2 miljoen) en Reserve Anticiperende Werkzaamheden (€ 4,5 miljoen).
VI
In te stemmen met het Concernbericht 2008 en de begrotingswijzigingen zoals opgenomen in bijlage 1 van het concernbericht.
Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, mw. A.W.H. Bertram
J.J. van Aartsen
