Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen)
Versie 1.3 26 oktober 2008 T.C. olde Hartman, huisarts Namens Huisartspraktijk Oosterhout C.P.M. Verhoeff H.M.A van Ewijk – van der Wielen J.M.A. Beekwilder E.G. Nobacht – Wagenvoort T.C. olde Hartman
Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Huisartsenpraktijk Oosterhout. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 2
Inhoudsopgave Inleiding 1. Managementsamenvatting 2. Doel en strategie Doel a. Patiënten/cliënten b. Behoefte Strategie c. Hoe wordt aan de behoefte voldaan? d. Visie op zorg
4 7
9 9 9 10
3. Omgevingsanalyse a. Demografische ontwikkelingen b. Financiering van de eerstelijnsgezondheidszorg in de toekomst c. Ontwikkeling van zorgvraag d. Concurrenten en nieuwe toetreders e. Huisvesting f. Zorgaanbod
11 12 13 14 14 15
4. Marketingplan a. Doelgroepen b. Marketingmix
18 18
5. Producten en processen a. Huisartsgeneeskundige zorg b. Fysiotherapie en Cesartherapie c. Apotheek d. Overige disciplines e. Samenwerking en afstemming f. Innovatie
20 21 21 21 21 22
6. Managementplan
23
7. Organisatiestructuur a. Lokatiemanagement en facilitaire ondersteuning b. Huisartsgeneeskundige zorg c. Fysiotherapie d. Cesartherapie e. Overige disciplines
24 24 24 24 24
8. Financieel plan a. De reeds bestaande HOED b. De kleine schuur c. De nieuw te vormen HOED
25 25 25
9. Vervolgplannen
26
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 3
Gezondheidserf Oosterhout Inleiding Het doel van dit ondernemingsplan is om duidelijkheid te verschaffen aan de zittende en toekomstige huisartsen, eerstelijns disciplines, onze patiënten, gemeentes, zorgverzekeraars en verhuurder over de ideeën van de huisartsen omtrent de toekomst van de eerstelijns gezondheidszorg in Oosterhout. Tevens kan dit ondernemingsplan de start zijn voor een nog meer intensievere samenwerking tussen bovengeschreven partijen. Begin 2007 maakten de vier zittende huisartsen, functionerend in twee praktijken, in Oosterhout bekend dat er behoefte was aan een nieuwe, vijfde huisarts. De ontwikkeling en bouw van de vinexlocatie de Waalsprong was inmiddels in volle gang (Woonpark Oosterhout was bijna gerealiseerd) en de twee praktijken gaven aan geen nieuwe patiënten meer aan te kunnen nemen. Deze twee praktijken waren inmiddels te groot (3300 patiënten per praktijk) en ze wilden in verband met de werkdruk graag krimpen tot 3000 patiënten per praktijk. Door de verdere uitbreiding van de vinexlocatie de Waalsprong (de bouw van de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout) zullen naar schatting 5500 bewoners een huis gaan vinden. Deze nieuwe bewoners hebben eerstelijnsgezondheidszorg nodig. De huidige huisartsen voelen zich verantwoordelijk voor de toekomstige huisartsgeneeskundige zorg voor deze nieuwe doelgroep. In 2002 hebben de vier zittende huisartsen een HOED gevormd in het Woonpark Oosterhout. In deze HOED zijn twee praktijken gevestigd. Iedere praktijk bestaat uit 2 parttime werkende huisartsen. Eén praktijk (Charles Verhoeff, Erna van Ewijk) bedient voornamelijk de patiënten uit oud-Oosterhout de andere praktijk (Han Beekwilder, Inge Nobacht) bedienen vooral patiënten uit Woonpark Oosterhout. Deze HOED heeft een kostenmaatschap waarin de huisvesting, logistieke kosten en personeelskosten naar rato van het aantal patiënten wordt verdeeld. Er is dus reeds een verregaande vorm van samenwerking tussen de vier zittende huisartsen. Van oudsher bestaat er een intensieve samenwerking met de huisartsen in Gezondheidscentrum Frans Huygen in Lent. Deze samenwerking stamt nog van vroeger toen patiënten uit Lent en Oosterhout vanuit één praktijk bediend werden. Huisartspraktijk Oosterhout en de huisartsen in Gezondheidscentrum Frans Huygen vormen sinds jaar en dag de Huisartsengroep (HAGRO) ‘de Grift’. Beide praktijken zijn verbonden met het UMC St.Radboud en werken samen bij de universitaire registratie van ziekten in de huisartspraktijk, nemen deel aan universitair geïnitieerd wetenschappelijk onderzoek, en maakten afspraken op zorginhoudelijk gebied. HAGRO ‘de Grift’ werkt gezamenlijke aan visievorming ten aanzien van de zorgontwikkelingen in het algemeen, en in het Waalspronggebied in het bijzonder. Zo worden zorgplannen op HAGRO niveau ontwikkeld, en is er tevens gekozen voor management ondersteuning op HAGRO niveau. Gezien de uitbreiding van de vinexlocatie de Waalsprong en het inkrimpen van de twee praktijken hebben de vier zittende huisartsen besloten om op zoek te gaan naar een nieuwe collega. Zo hopen zij bij te dragen aan de toekomst van de huisartsenzorg in de vinexlocatie de Waalsprong. Het idee van de zittende huisartsen hierbij is dat er naast de bestaande HOED een nieuwe HOED gevormd gaat worden waarvan de nieuwe collega de eerste huisarts zal ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 4
zijn en waarin de nieuwe bewoners van de Vinexlocatie de Waalsprong eerstelijns huisartsenzorg zullen krijgen. Juni 2007 is daarom een vijfde huisarts, dhr. Tim olde Hartman, gestart met het opbouwen van zijn eigen praktijk. De zittende huisartsen hebben afgesproken hun praktijken te sluiten en deze via het natuurlijk verloop terug te brengen tot ongeveer 3000 patiënten per praktijk. Alle nieuwe patiënten die zich aanmelden bij de praktijk worden ingeschreven bij de nieuwe vijfde huisarts. Deze nieuwe praktijk zal haar werk vooralsnog uitvoeren vanuit het bestaande praktijkpand, gebruik makend van de voorzieningen en infrastructuur van de bestaande praktijken. Hiertoe is een samenwerkingsovereenkomst getekend. Op zeker moment zijn er twee mogelijkheden: (1) de praktijk van olde Hartman splitst zich af en gaat samen met andere huisartsen verder als zelfstandige HOED, of (2) de praktijk van olde Hartman gaat op in het centrum waarbij de bestaande maatschap uitgebreid zal worden. We willen hiervoor alle opties vooralsnog open houden. Ook gemeente Nijmegen onderkent het probleem van de eerstelijnsgezondheidszorg in de Waalsprong. De gemeente heeft aangegeven via de stedenbouwkundige- en bestemmingsplannen rekening te willen houden met de realisatie van gezondheidsvoorzieningen. De gemeente heeft hierin een sterke voorkeur voor een multidisciplinaire eerstelijnsvoorziening. Hierbij stelt de gemeente dat voor de realisatie van b.v. een gezondheidscentrum er een minimaal aantal patiënten van 6000 bediend moet worden. De gemeente geeft twee alternatieven aan om de gezondheidsvoorzieningen te realiseren: (1) een nieuw gezondheidscentrum in Groot Oosterhout en (2) uitbereiding van het bestaande gezondheidscentrum in het Woonpark Oosterhout. Graag wil de gemeente dit in overleg met de huidige aanbieders van zorg doen. We hopen dat ze deze intentie ook waar zal maken. De zittende huisartsen kunnen zich vinden in de voorkeur van de gemeente en hebben daarom het idee opgevat een gezondheidserf te creëren. Op dit gezondheidserf zullen naast de twee HOED-en ook andere eerstelijnszorginstellingen gevestigd zijn zoals: - (kinder)fysiotherapie, - algemeen maatschappelijk werk - Cesartherapie, - eerstelijns psychologen - podologie, - (kinder)psychotherapie / orthopedagogen - diëtist - verloskundigen - logopedie - thuiszorg De apotheek bevindt zich op loopafstand van het gezondheidserf. Een dergelijk gezondheidserf stimuleert de onderlinge samenwerking en afstemming van zorg en biedt mogelijkheden voor innovatie. Dit resulteert bovendien in optimale geïntegreerde eerstelijnszorg. In dit ondernemersplan willen we aangeven wat de visie van ons huisartsen is en op welke wijze we dit gezondheidserf voor Oosterhout willen ontwikkelen. We moeten leven met vele onzekerheden. Doordat huisarts olde Hartman start vanuit de reeds bestaande HOED kunnen de financiële risico’s enigszins beperkt worden. Ook het aantal medewerkers zal meegroeien met het patiëntenaantal. Het eerste financiële risico is het feit dat huisarts olde Hartman start vanuit de reeds bestaande HOED. In verband met ruimtegebrek en een groeiende praktijk moeten er extra investeringen gedaan worden zonder dat dit directe winst voor de reeds zittende huisartsen oplevert. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 5
Het tweede en grootste financiële risico voor praktijk olde Hartman wordt genomen als er wordt besloten om de praktijk van huisarts olde Hartman af te splitsen om samen met andere huisartsen verder te gaan als zelfstandige HOED. Dit betekent namelijk een verhuizing van de nieuw te vormen HOED naar een nieuwe vestiging. Wanneer op dat moment de bouw van de wijk zodanig stagneert dat er op dat moment nog te weinig inwoners zullen zijn, zal de huur van de nieuwe vestiging die maar gedeeltelijk wordt gebruikt, zwaar drukken op de omzet van de nieuw te vormen HOED. N.B. Wij vinden het dan ook belangrijk om over het al dan niet overgaan naar een nieuwe vestiging en het eventuele moment hiervan met de gemeente en de eigenaar dhr. van Boetzelaer te praten. Het initiatief van een gezondheidserf sluit aan bij de wensen die er in de samenleving van Oosterhout leven. Tijdens het minisymposium Nijmegen-Noord op 15 mei 2007 spraken bewoners en gemeente de zorg uit over de ontwikkeling van gezondheidszorgfaciliteiten. Deze lijken achter te blijven in verhouding met het aantal bewoners in de vinexlocatie, maar zijn hard nodig. Door het toenemende aantal bewoners bestaat het gevaar dat er druk ontstaat op de bestaande gezondheidszorgvoorzieningen. Over de te volgen stappen met betrekking tot de uitbreiding van deze gezondheidszorgvoorzieningen zal met de gemeente moeten worden gesproken. Bij bijna iedere Nederlander heeft gezondheid en gezondheidszorg een hoge prioriteit. In de Oosterhout en de Waalsprong kunnen we met elkaar de eerstelijnsgezondheidszorg voor de inwoners op een nog hoger peil brengen, door de zorg vanuit de samenwerking te organiseren, en continuïteit garanderen. Deze uitdaging nemen wij als huisartsen in Oosterhout dan ook graag aan. Wij als huisartsen in Oosterhout, menen met dit plan een deugdelijke onderbouwing te geven voor onze ideeën en plannen. T.C. olde Hartman, huisarts
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 6
1. Managementsamenvatting In Oosterhout wordt een grote nieuwe woonwijk gebouwd. De Elten is inmiddels nagenoeg gerealiseerd. Met het Nijland wordt op dit moment begonnen en deze bouw loopt door tot halverwege 2010. Met Groot Oosterhout wordt halverwege 2009 begonnen en deze bouw zal doorlopen tot begin 2016. In deze nieuwe wijken zal aan de bewoners goede eerstelijnsgezondheidszorg moeten worden geboden. De circa 5500 nieuwe bewoners zullen een huisarts nodig hebben. De planning van woningbouw is echter vaak problematisch. Dit heeft in het verleden in Oosterhout geresulteerd in het probleem dat er relatief teveel uren huisartsenzorg waren ten gevolge van de achterblijvende groei van de nieuwe bewoners. Destijds is dit financieel door de zittende huisartsen opgevangen. Feit is dat de bevolking toeneemt in Oosterhout, waarbij de zorgvraag voor de komende jaren ook zal toenemen. Om deze zorgvraag op te kunnen vangen zal worden gestart met de ontwikkeling van een gezondheidserf. De huidige HOED en de nieuw te vormen HOED zullen hier onderdeel van uitmaken. Als huisartsen in Oosterhout hebben we een visie op zorg en op organisatie van de zorg. Geïntegreerde eerstelijnszorg heeft een meerwaarde: de verschillende disciplines werken samen om de patiënten/cliënten de zorg te bieden die nodig is. Daarnaast geloven wij in kleinschalige huisartsenzorg waarin persoonlijke aandacht voor de patiënt, de arts-patiënt relatie en patiënttevredenheid voorop staat. Bovendien willen wij de reeds hoge kwaliteit van zorg blijven leveren en handhaven. Door de grote verzameling aan huisartsen en andere professionals is goed management noodzakelijk. Het doel hiervan is om de zorg optimaal te organiseren, zodat een hoge kwaliteit van zorg geleverd kan worden tegen relatief lage kosten. Desondanks zullen onze kosten wel stijgen. Onze visie komt overeen met de visie van Gezondheidscentrum Frans Huygen in Lent en is daarmee een stimulans voor het realiseren van een gezondheidserf in Oosterhout. Het gezondheidserf levert huisartsenzorg, (kinder)fysiotherapie, Cesartherapie, podologie, logopedie, dieetadvisering, maatschappelijk werk, psychologische zorg, (kinder)psychotherapie, verloskundige zorg en samenwerking met de thuiszorg. Daarnaast zullen naar verwachting eerstelijns psychiatrische zorg (SPV), eerstelijns psychologen, ergotherapeuten en orthopedagogen aan het pakket worden toegevoegd. De apotheker levert farmacotherapeutische zorg op loopafstand of eventueel op het gezondheidserf zelf (hierop komen we later terug). Onze cliënten zijn de inwoners van oud Oosterhout, Slijk Ewijk en de inwoners van de vinexlocatie de Waalsprong te Oosterhout (Woonpark Oosterhout, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout). Voor Oosterhout leveren wij een uniek product: geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg. De kracht daarvan is de bereikbaarheid, herkenbaarheid en het feit dat alles op één locatie gehuisvest is. De kracht van dit gezondheidserf is de mogelijkheid van intensieve samenwerking met andere eerstelijnszorg partijen. Hierdoor zijn wij een aantrekkelijke partner om mee samen te werken voor medische en paramedische professionals. De zwakte van ons gezondheidserf zit hem in het financiële draagvlak. Omdat we keuzes en investeringen moeten doen met het oog op een in principe altijd onzekere groei in de toekomst, inherent aan de vinexlocatie, staat onze financiële positie continu onder druk. Met de krappe tarieven (vast gestelde tarieven in een vrije markt) in de zorgsector en de beperkte mogelijkheden van gemeente en zorgverzekeraar is dat een hele klus. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 7
Onze kansen liggen vooral in het feit dat er een toename zal plaats vinden m.b.t. de zorgvraag. Bovendien zijn er door de intensievere samenwerking mogelijkheden om te innoveren en nieuwe producten te ontwikkelen. Daarnaast zijn de banden met onze universiteit sterk. Door de toename van het aantal professionals is er meer mogelijkheid tot specialisatie en differentiatie. Een bedreiging kan zijn dat de groei zo snel plaats vindt dat we het tempo waarin patiënten zich aanmelden niet op een verantwoorde manier kunnen bijbenen. Een andere bedreiging is van financiële aard onder andere: (1) de geplande huizenbouw wordt niet gerealiseerd en/of (2) de nieuwe HOED moet verhuizen naar een te grote ‘nieuwbouw’. Tevens is een eventuele vestiging van een huisarts in Groot Oosterhout die niet vanuit de samenwerking wil werken een bedreiging. Voor ons is het belangrijk dat we constructief in gesprek blijven en samenwerken met stichting MAAT (plannen voor een transmuraal centrum) en met het CWZ (buitenpoli). In het verleden is dit nogal eens problematisch geweest. (zie 3d. concurrenten en nieuwe toetreders) De organisatie van zorg moet kritisch tegen het licht gehouden worden. Wij als huisartsen willen onze professionele autonomie maximaal behouden. Maar door de schaalvergroting is goed management noodzakelijk. Dit management en de wijze van samenwerken hebben een toegevoegde waarde en is een belangrijke succesfactor. Daarom moeten we overwegen op een zeker moment een coördinator aan te stellen die de organisatie en planning van samenwerking verder vorm kan geven en tevens kan ondersteunen in het verder vorm geven van het gezondheidserf en de samenwerking. In de huidige huisvesting, het bestaande praktijkpand, zijn de kosten van de huisvesting ‘flexibel’. Een bepaalde groei van patiëntenaantallen is mogelijk binnen de huidige huisvesting. Deze flexibiliteit is inmiddels vergroot door hoofdhuurder te worden van ‘de kleine schuur’. In deze ‘kleine schuur’ bevinden zich vier spreekkamers en een wachtkamer. Een van deze spreekkamers wordt gebruikt door de huisartsen, de drie andere spreekkamers worden verhuurd aan andere eerstelijnsgezondheidszorg professionals (verloskundige, (kinder)psychotherapie, maatschappelijk werk, podoloog, diëtiste, etc.). Wanneer de toekomstige nieuwe HOED zal gaan verhuizen naar een ‘nieuw’ pand en het huurcontract voor dit ‘nieuwe’ pand wordt aangegaan dan is de flexibiliteit weg. Wanneer de patiënten aantallen fors lager uitvallen dan geschat en de nieuwe HOED is verhuisd naar het ‘nieuwe’ pand, dan is de nieuwe HOED financieel kwetsbaar. Er is dan immers een gebouw dat groter is dan noodzakelijk, met leegstand van ruimtes tot gevolg. Het is de vraag of de nieuwe HOED deze situatie lang kan volhouden. In deze situatie zal gezocht moeten worden naar nieuwe (onder) huurders. Dit maakt nog maar eens duidelijk dat het aantrekkelijk is het ‘nieuwe’ pand zo laat mogelijk te realiseren en de verplichting tot huur te relateren aan voldoende inwoners in de Waalsprong. Het belangrijkste is dat we de meerwaarde van een gezondheidserf zien. Er is meer dan voldoende vraag naar eerstelijnsgezondheidszorg in Oosterhout en de Waalsprong. Met elkaar kunnen we een mooi product neerzetten.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 8
2. Doel en strategie Doel Ons doel is het creëren van een geïntegreerde eerstelijns gezondheidszorg voorziening in Oosterhout. Het aanbod van deze zorg zal in samenwerking met andere partijen zoveel als mogelijk plaats vinden vanuit het gezondheidserf. Met professionals die (reeds) in Oosterhout actief zijn en buiten het gezondheidserf gevestigd zijn, zal samenwerking en afstemming worden nagestreefd. We zijn van mening dat een geïntegreerde eerstelijns gezondheidszorg voorziening in de eigen woonomgeving kan bijdragen aan een betere gezondheidszorg en welzijn. De zorgverzekeraars zijn onze financiers en hebben toenemend invloed op de eerstelijns zorg. In die rol zijn zij daarom belangrijk voor ons. Wij zullen in toenemende mate af moeten stemmen op de zorgverzekeraars, waarbij goede persoonlijke contacten en de contracten een belangrijke rol spelen. De contracten zullen steeds verder gaan verschillen en iedere zorgverzekeraar zal zijn eigen accenten gaan leggen. Het valt te verwachten dat we als huisartsen steeds meer transparant moeten gaan werken en mogelijk zelfs afgerekend gaan worden op kwaliteitscriteria ten aanzien van de te verlenen zorg. Patiënten/cliënten Onze cliënten worden ingedeeld in twee groepen: • De eerste groep: de inwoners van oud Oosterhout en woonpark Oosterhout. Deze inwoners zijn inmiddels verzekerd van huisartsgeneeskundige zorg via de praktijken van Verhoeff/van Ewijk en Beekwilder/Nobacht (de huidige HOED). • De tweede groep: de nieuwe inwoners van de Elten, het Nijland en Groot-Oosterhout. Deze inwoners zullen snel op zoek gaan naar een nieuwe huisarts. Zij zullen zich inschrijven in de groeipraktijk van huisarts olde Hartman. Behoefte Onze cliënten hebben behoefte aan (geïntegreerde) eerstelijnsgezondheidszorg die herkenbaar en goed bereikbaar is. Hieronder valt huisartsenzorg, praktijkondersteuning huisartsen, (kinder)fysiotherapie, Cesartherapie, podologie, logopedie, dieetadvisering, maatschappelijk werk, psychologische zorg, (kinder)psychotherapie, verloskundige zorg, en thuiszorg. Op termijn kan dit aanbod van zorg worden uitgebreid met SPV-er, eerstelijns psychologen, ergotherapeuten en orthopedagogen. Het geïntegreerde wil zeggen dat de voorzieningen op een afgestemde en gecoördineerde wijze worden aangeboden. Binnen deze geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg hoort ook de apotheek. De apotheek is 6 jaar geleden (januari 2003) in een nieuw pand gevestigd in het winkelcentrum aan de rand van woonpark Oosterhout en op loopafstand van het gezondheidserf. De apotheek heeft een langlopend huurcontract tot 2013. De mogelijkheden voor een vestiging van de apotheek op het gezondheidserf zal worden bekeken. De apotheker heeft al aangegeven hier positief tegenover te staan. Strategie Hoe wordt aan de behoefte voldaan? Op het moment dat de patiënt / cliënt een zorgbehoefte heeft, moet daar wat aan gedaan kunnen worden. Het gaat om gemakkelijk toegankelijke zorg van hoge kwaliteit. Bij de zorgbehoefte kunnen verschillende niveaus worden onderscheiden. Het is naar onze visie wenselijk om de patiënt met een brede blik te bekijken met aandacht voor de ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 9
lichamelijk, de psychische en sociale aspecten, kortom een holistische kijk. Bepaalde zorgbehoeften kunnen wellicht ook geheel of gedeeltelijk worden voorkomen. Secundaire preventie heeft bij ons dan ook een belangrijke plaats. In Oosterhout zijn wij het eerste en enige gezondheidserf. Visie op zorg Door samenwerking tussen de verschillende zorgverleners leveren we een betere zorg. Door regelmatig formeel en informeel overleg leveren we ‘zorg op maat’. Door de eerstelijnsgezondheidszorg professionals bijeen te brengen op een gezondheidserf is deze ‘zorg op maat’ snel en dicht bij de patiënt te leveren. Voor de zorgverleners levert dit een prettige manier van werken op, die bovendien tot kwaliteitsverhoging leidt. We geven de zorg vorm volgens de richtlijnen van Evidence Based Medicine (EBM) en Evidence Based Practice (EBP) vorm gegeven. Dit betekent dat de zorgverleners werken volgens up-to-date richtlijnen van de beroepsgroep. Er is geen ruimte voor alternatieve geneeswijzen of complementair werkende behandelaars. De twee HOED-en hebben een academisch karakter. Patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek vormen de drie poten in de dagelijkse huisartsenpraktijk. Dit betekent dat we patiëntenzorg verlenen volgens de NHG standaarden, dat er geneeskunde studenten, co-assistenten en/of huisartsen i.o. participeren en dat we meewerken aan wetenschappelijk onderzoek. Omdat de huidige praktijken participeren in de NMP (Nijmeegs Monitoring Project) en één van de praktijken in de CMR (Continue Morbiditeits Registratie) vormt deze wetenschappelijke poot al sinds jaren een integraal onderdeel van de huisartsenzorg in Oosterhout. Wij als huisartsen zien het belang van kwaliteitsbeleid en zijn dan ook continu bezig met kwaliteitsverhoging van onze patiëntenzorg. Dit komt tot uiting in de NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) praktijkaccreditering die we inmiddels verkregen hebben. Door dit NHG-keurmerk laten we zien dat onze huisartsenpraktijk systematisch, continu en transparant werkt aan kwaliteitsverbetering van zorg. Door de unieke combinatie van patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek, tezamen met het continu met z’n allen werken aan kwaliteitsverbetering is de HOED toegetreden tot de Nijmeegse Universitaire Huisarts Praktijken (NUHP). Een erkenning van het jarenlang investeren en geloven in onze ideeën over de huisartsgeneeskunde. Door het zorgaanbod te bundelen op één erf is er een lage drempel bij doorverwijzing voor de zorgvragen en creëren we een gemakkelijke aanspreekbaarheid voor de zorgverleners onderling om de zorg af te stemmen. In onze visie biedt een dergelijke benadering van de eerstelijns gezondheidszorg de beste waarborgen voor de continuïteit en kwaliteit van zorg voor de inwoners van Oosterhout, met behoud van een kleinschalige uitstraling. Samenwerking binnen disciplines, tussen disciplines op het gezondheidserf en daarbuiten alsmede innovatie zijn daarbij belangrijke voorwaarden. Onze visie op zorg wordt gedeeld door onze collega’s in Lent en staat ook als zodanig beschreven in de missie en visie van Gezondheidscentrum Frans Huygen en HAGRO ‘de Grift’.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 10
3. Omgevingsanalyse Demografische ontwikkelingen In Oosterhout wonen op dit moment 6737 mensen. In de volgende tabel staat de groei van de afgelopen jaren van het aantal patiënten dat zich heeft ingeschreven in de bestaande praktijk: Tabel: patiëntengroei in de twee bestaande praktijken Jaar Praktijk Totaal aantal patiënten 2001 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder 3422 2002 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder 4211 2003 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder 4842 2004 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder/Nobacht 5057 2005 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder/Nobacht 5867 2006* Verhoeff/Ewijk, Beekwilder/Nobacht 5927 2007 Verhoeff/Ewijk, Beekwilder/Nobacht 6582 * nieuwe zorgstelsel
Groei t.o.v. vorige jaar (%) 23% 15% 4% 16% 1% 11%
Volgens opgave van de gemeente Nijmegen (monitor waalsprong 2006) zal de bevolkingsgroei en leeftijdsopbouw de komende jaren als volgt gaan plaats vinden: Tabel: Aantal inwoners in het nieuwbouwgebied en hun leeftijdsopbouw Aantal inwoners 2006 2010 2015 2020 3616 5500 5200 5000 WPO 3000 4700 Groot Oosterhout 3616 5500 8200 9500 Totaal 0-10 10-20 20-45 45-70 70+
977 236 1914 466 23
1400 600 2400 1000 100
1700 1100 3250 1900 200
1750 1500 3400 2600 300
In onderstaande tabel wordt de bevolkingsgroei van WPO (Woonpark Oosterhout) en Groot Oosterhout aangegeven op basis van de planning van te bouwen huizen. Conform de richtlijnen van het departement van VROM wordt uitgegaan van gemiddeld 2,2 inwoner per huis. Dit is naar onze mening een conservatief uitgangspunt omdat de nieuwbouw in Oosterhout voor een groot deel een kinderrijke wijk wordt.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 11
Tabel: aantal huizen en inwoners in het nieuwbouwgebied jaar wijk Aantal cumulatief Aantal huizen inwoners 2006 WPO 276 276 607 2007 WPO 158 434 347 2008 WPO 279 713 613 2009 0 0 0 2010 Groot Oosterhout 75 788 165 2011 Groot Oosterhout 300 1088 660 2012 Groot Oosterhout 300 1388 660 2013 Groot Oosterhout 300 1688 660 2014 Groot Oosterhout 250 1938 550 2015 Groot Oosterhout 200 2138 440 2016 Groot Oosterhout 200 2338 440 2017 Groot Oosterhout 75 2413 765 2018 Groot Oosterhout 100 2513 220 2019 Groot Oosterhout 100 2613 220 2020 Groot Oosterhout 100 2713 220 2021 Groot Oosterhout 100 2813 220 2022 Groot Oosterhout 100 2913 220
cumulatief 607 954 1567 0 1732 2392 3052 3712 4262 4702 5142 5907 6127 6347 6567 6787 7007
Financiering van de eerstelijnsgezondheidszorg in de toekomst De kosten van de gezondheidszorg stijgen. Deze stijging wordt al snel bestempeld als te hoog en te snel. Onder andere daarom heeft in 2006 een grote stelselwijziging plaats gevonden in de gezondheidszorg. Het verschil tussen particuliere patiënten en ziekenfonds patiënten is verdwenen. En om meer recht te doen aan het adagium ‘loon naar werken’ heeft de toenmalige minister van VWS, Hans Hoogervorst, besloten om de tarieven van de huisartsenzorg op te splitsen in (Vogelaar akkoord): (1) Inschrijf- of abonnementstarief (2) Verrichtingentarief (3) Moduletarief (M&I, achterstandswijken, POH) (4) overige tarieven Dit nieuwe zorgstelsel heeft een overschrijding van het macrobudget huisartsenzorg van € 150-200 miljoen opgeleverd. LHV, ZN en VWS zijn overeengekomen dat tot en met 2008 de tarieven zoals ze nu zijn, gehandhaafd blijven. Wel zal er een analyse van de kosten van huisartsenzorg en een analyse van de te hanteren bekostigingssystematiek worden gemaakt door de minister van VWS. LHV, ZN en VWS gaan in 2008 samen werken aan een verdere verbetering van de huidige bekostigingsstructuur. Subsidies voor gezondheidscentra, zoals destijds in het kader van Besluit Subsidiering Gezondheidscentra zijn tegenwoordig niet meer mogelijk. Wel boren ziektekostenverzekeraars steeds meer de huisartsenmarkt aan en zijn toenemend bereid om geïntegreerde eerstelijns gezondheidsvoorziening financieel te ondersteunen (een voorbeeld hiervan zijn de MODEL centra van Menzis)
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 12
Ontwikkeling van de zorgvraag De ontwikkeling van de zorgvraag wordt onder meer bepaald door het aantal patiënten dat zich bij de huisartspraktijken inschrijven. Het aantal ingeschreven patiënten bij een van de huisartspraktijken is daarbij de cruciale variabele. Wat betreft de patiëntenstromen zijn er twee belangrijke factoren te onderscheiden: (1) de stroom nieuwe inwoners. Op basis van de prognose van de te bouwen woningen in WPO, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout is er een schatting gemaakt van het aantal te verwachten nieuwe inwoners in Oosterhout. Onderzoek in Almere leerde dat nieuwe inwoners zich gemiddeld 4 maanden later inschreven als patiënt bij een huisarts. (2) de inwoners van oud Oosterhout, Slijk Ewijk en het al volgebouwde gedeelte van WPO. Deze inwoners hebben zich inmiddels ingeschreven in één van de huisartspraktijken. Op deze manier ontstaat het volgende beeld: Tabel: Totaal aantal te verwachten patiënten voor heel Oosterhout Oud Oosterhout WPO Groot Oosterhout 2311 3616 0 2006 2311 5500 0 2010 2311 5200 3000 2015 2311 5000 4700 2020
cumulatief 5927 7811 10511 12011
Op basis van het aantal patiënten en de leeftijdsopbouw van de patiëntengroep kan een inschatting worden gemaakt van de zorgvraag. Er zijn enkele factoren die van invloed zijn op de zorgvraag (1) in oud Oosterhout komen meer ouderen en deze ouderen worden gemiddeld ouder (dubbele vergrijzing). Het is bekend dat met het stijgen van de jaren de zorgbehoefte sterk toeneemt. Ouderen wonen in toenemende mate zelfstandig en doen daarmee ook vaker een beroep op de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarnaast neemt de inbreng van mantelzorgers af. (2) De ziekenhuizen proberen de ligduur van patiënten te bekorten. De meeste patiënten zijn snel weer thuis. Deze groep patiënten doet in toenemende mate een beroep op de eerstelijnsgezondheidszorg. (3) In WPO, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout komt naar verwachting een relatief jonge bevolking te wonen. Deze zal ook andere zorg dan gemiddeld vragen: gezinnen met kleine kinderen vragen vaak, korte consulten rondom infectieziekten en zwangerschap en bevalling. In de verre toekomst zal echter ook bij deze groep het punt van de dubbele vergrijzing mee gaan spelen in de zorgvraag. (4) De relatief jonge en gemiddeld hoog opgeleide populatie die in WPO, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout komt wonen zal in hoge mate bestaan uit mondige patiënten, die in toenemende mate moeilijker ziekte en ongemak kan accepteren en daarnaast hoge eisen stelt aan de gezondheidszorg qua kwaliteit van zorg en service. (5) Bewoners van een vinexwijk vragen op het moment dat ze net wonen in hun nieuwe huis meer zorg (psychosociaal, stress, life-event, etc.). Deze zorg normaliseert wanneer patiënten langer in de wijk wonen.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 13
Concurrenten en nieuwe toetreders In Oosterhout zijn wij als huisartsen de enige aanbieder van huisartsgeneeskundige zorg. Wij streven bovendien naar geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg. Er zal in Oosterhout niet snel een andere aanbieder van geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg komen. Op deze ‘markt’ toetreden is niet zo gemakkelijk als nieuwkomer. Momenteel heeft het CWZ een buitenpoli opgezet in Oosterhout. Deze buitenpoli herbergt bijna alle grote medisch specialismen. Medisch specialisten houden hier polispreekuren om zo meer klanten aan zich te binden, hun concurrentie positie te versterken en hun adherentie gebied te vergroten. Voor patiënten heeft dit als voordeel dat ze niet steeds de Waalbrug over hoeven voor poli bezoek, waardoor meer patiënten zullen kiezen voor het CWZ als ziekenhuis. Stichting MAAT is bezig met de start van een transmuraal centrum (TMC). In dit centrum is de wens om met diverse partijen te gaan samenwerken zoals Dichterbij (verstandelijk gehandicapten), RIBW (beschermd wonen), de Driestroom en andere welzijnsinstellingen (SWON). Dit soort instellingen extramuraliseren en zoeken mogelijkheden om een goed netwerk in de wijk te creëren voor hun mensen. Dit transmuraal centrum wil zich ook met name richten op de samenwerking op het gebied van huisartsenzorg en specialistische zorg. Het uitgangspunt van het transmuraal centrum is een vraaggericht geïntegreerd aanbod op gebied van wonen, zorg en welzijn welke mogelijkheden biedt aan brede doelgroepen. Zowel in de commissie die de buitenpoli voorbereidden, als de commissie die nadenkt over het TMC hebben wij als huisartsen reeds zitting genomen. Op deze manier blijven wij op de hoogte van, en houden sturing op, de toekomstige kansen en bedreigingen met betrekking tot deze twee initiatieven. Uit het voorgaande kunnen we concluderen dat er in Oosterhout sprake is van een groeimarkt en dat de kans op de komst van b.v. een ander gezondheidscentrum dat geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg wil gaan leveren niet zo groot is. Huisvesting “De reeds bestaande HOED” Vijf jaar geleden hebben de twee huisartspraktijken (Verhoeff/Ewijk en Beekwilder/Nobacht) een nieuw pand betrokken, gelegen aan de Van Boetzelaerstraat. Dit nieuwe pand bevindt zich aan de rand van Woonpark Oosterhout en was een voormalige schuur van een boerderij op het landgoed van dhr. van Boetzelaer. Dit nieuwe pand is groot genoeg om twee huisartspraktijken, een fysiotherapiepraktijk en een Cesartherapie praktijk te huisvesten. Deze praktijken huren hun praktijkruimte van dhr. van Boetzelaer en hebben hiervoor een langjarig huurcontract afgesloten. Inmiddels is deze schuur bestempeld als rijksmonument. “De kleine schuur” Recent is de kleine schuur verbouwd tot praktijkruimte. Vanaf juli 2008 bevinden zich in deze schuur een wachtkamer en vier spreekkamers. Eén spreekkamer zal door de huisartsen worden gebruikt als overloop mogelijkheid voor de toenemende patiëntengroei. De andere kamers zullen worden onderverhuurd aan andere eerstelijns gezondheidszorg zoals podologie, diëtiste, (kinder)psychotherapeuten, verloskundigen en maatschappelijk werk. De kleine schuur bevindt zich direct naast de reeds bestaande HOED. Ook deze schuur is inmiddels rijksmonument. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 14
“De nieuw te vormen tweede HOED” De zittende vijf huisartsen zijn van mening zijn dat, ter bevordering van de samenwerking en het uitbouwen van het gezondheidserf, de nieuw te vormen tweede HOED gehuisvest moet zijn in de nabijheid van de reeds bestaande HOED. Deze visie is mede gebaseerd op de landelijke visie ten aanzien van de omvang van gezondheidscentra. Hiervoor zijn in de toekomst mogelijkheden. Direct naast ‘de kleine schuur’ bevindt zich een grote schuur, die momenteel nog wordt verhuurd aan een bewoner. De eigenaar (dhr. van Boetzelaer) heeft aangegeven dat ook deze grote schuur op termijn gebruikt kan gaan worden voor de eerstelijnsgezondheidszorg. Het idee van de huisartsen is om op termijn hierin de nieuwe HOED te gaan huisvesten tezamen met eventueel andere eerstelijnsgezondheidszorg disciplines en de apotheek. Huisvesting is een belangrijke voorwaarde voor het creëren van een gezondheidserf. Ook externe partijen, zoals het Transmuraal Centrum en de buitenpoli van het CWZ, zijn op zoek naar verregaande samenwerking met de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarom willen wij als huisartsen alle mogelijkheden voor huisvesting open. Hierbij willen we wel opmerken dat het onze visie is om als huisartsen bij elkaar te blijven om te kunnen profiteren van de onderlinge samenwerking. Daarnaast dreigt het gevaar dat het vestigen van huisartsenzorg in een bijvoorbeeld Transmuraal Centrum, verlies van identiteit van de huisartsenzorg betekent. En dit is wel het laatste wat we willen. Wel biedt de ontwikkeling van geïntegreerde eerstelijnszorg in Oosterhout nieuwe mogelijkheden voor samenwerking met het Transmuraal Centrum en de buitenpoli van het CWZ en mogelijkheden tot innovatie. Zorgaanbod Het huidige aanbod wordt al gekenmerkt door een grote mate van samenwerking. Er is sprake van 3 huisartspraktijken (Verhoeff/van Ewijk, Beekwilder/Nobacht, olde Hartman). Deze drie praktijken leveren nu nog vanuit één pand hun huisartsgeneeskundige zorg. Op gezette tijden wordt er inmiddels al met een aantal disciplines overlegd (maatschappelijk werk, fysiotherapie, Cesartherapeuten, psychologen, apotheker, thuiszorg, deelnemers hometeam ouderen (o.a. pastoor en dominee)). Het gezondheidserf beoogt een plek te zijn voor geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg voor heel Oosterhout. Op dit erf zullen worden gevestigd: 1. Huisartsgeneeskundige zorg en ondersteunende disciplines (o.a. POH, SPV) 2. (kinder)fysiotherapie 3. Cesartherapie 4. Logopedie 5. Verloskundige zorg 6. Eerstelijns psycholoog 7. Algemeen maatschappelijk werk 8. (kinder)psychotherapeuten / orthopedagogen 9. Podoloog 10. Diëtist 11. Anderen De apotheek is momenteel gevestigd aan de Jonagoldstraat 55 te Oosterhout. Dit is ongeveer 700 meter van het gezondheidserf. Verhuizing van de apotheek naar het gezondheidserf behoort tot de mogelijkheden in de toekomst. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 15
Ad 1. Huisartsgeneeskundige zorg Vanuit het gezondheidserf zal de huisartsgeneeskundige zorg voor de gehele wijk worden aangeboden. Er zal in de toekomst sprake zijn van twee HOED-en. De eerste, reeds bestaande HOED, bestaat uit twee praktijken (Verhoeff/Ewijk en Beekwilder/Nobacht). Deze HOED zal zorg bieden aan 6000 patiënten uit voornamelijk Oud Oosterhout en Woonpark Oosterhout. De nieuwe, nog in te richten HOED, zal vorm worden gegeven door dhr. Olde Hartman en 2 of 3 nog te werven collega huisartsen. Deze HOED zal eveneens zorg bieden aan 6000 patiënten uit voornamelijk Woonpark Oosterhout, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout. De vijf huisartsen hebben de wens uitgesproken dat deze twee HOED-en geografisch in elkaars nabijheid gehuisvest worden. Op deze manier kan met een kleinschalige uitstraling huisartsgeneeskundige zorg worden geleverd aan een grote groep patiënten. Op basis van onze visie en complexe zorgvraag is een brede ondersteuningsstructuur binnen of in samenwerking met de huisartspraktijken noodzakelijk. Hierbij moet gedacht worden aan POH, SPV, jeugdverpleegkundige etc. Ad 2. Fysiotherapie De praktijk van Bart van Lent is reeds gevestigd in het zelfde gebouw als waar de reeds bestaande HOED gevestigd is. Deze fysiotherapie praktijk heeft een eigen voordeur. Het aanbod is gedifferentieerd en gericht op het activeren van patiënten. Bovendien is er een kinderfysiotherapeut aanwezig. Ad 3. Cesartherapie De praktijk van Marja de Lint is net als de fysiotherapie praktijk gehuisvest in het zelfde pand als de HOED en heeft een eigen voordeur (gezamenlijke voordeur met de fysiotherapie praktijk). Het aanbod van de Cesartherapeuten is vooral gericht op houding en beweging. Daarnaast zijn ze gespecialiseerd in psychosomatiek. Ad 4. Logopedie Logopediepraktijk Roost – van Steen is een aantal dagdelen gevestigd in het zelfde pand als waar de reeds bestaande HOED is gevestigd. De logopedist doet haar spreekuur vanuit de ruimte die de Cesartherapie huurt. Ad 5. Verloskundige zorg De verloskundig zorg in Oosterhout wordt aangeboden door verloskundigenpraktijk “ ’t Hartje van Elst”. Inmiddels doen de verloskundigen spreekuur in Oosterhout vanuit de kleine schuur. De verloskundigen hebben aangegeven in de toekomst meer spreekuren te willen gaan houden in Oosterhout. Ad 6. Eerste lijns psycholoog We zijn bezig met het zoeken naar een psycholoog die ook in de kleine schuur spreekuur wil gaan doen. Er is inmiddels al intensieve samenwerking (op afstand) met psychologiepraktijk Derksen in Bemmel. Overleg vindt op dit moment plaats ten aanzien van praktijkuren op het gezondsheidserf en vestigingsmogelijkheden in de toekomst. Ad 7. Algemeen maatschappelijk werk Het NIM (Nijmeegs Maatschappelijk Werk) doet een dagdeel per week spreekuur in de kleine schuur. Hiertoe huurt ze een spreekkamer in de kleine schuur. Belangrijk hierbij te noemen is dat MW in nieuw Oosterhout verzorgd wordt door het NIM en dat MW in oud Oosterhout verzorgd wordt vanuit Elst. De reden voor deze tweedeling ligt in de gemeentelijke financiering van het MW. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 16
Ad 8. Kinderpsychotherapeuten Er is reeds samenwerking met de kinderpsychotherapie praktijk van Hennie Kruip. Deze praktijk is gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van psychosociale problemen bij kinderen. Deze praktijk heeft zich reeds gevestigd in de kleine schuur. Ad 9. Podoloog Rene de Wijse doet inmiddels twee keer per maand spreekuur in de ‘kleine schuur’. Ad 10. Diëtist De diëtiste van de ZZG (Zorggroep Zuid Gelderland) heeft zich sinds kort gevestigd in de kleine schuur. Ad 11. Anderen In de toekomst zal ook gekeken moeten worden hoe de samenwerking met het consultatiebureau en de thuiszorg vorm gegeven kan worden. Ook behoort een verplaatsing van de apotheek naar het gezondheidserf tot de mogelijkheden in de toekomst.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 17
4. Marketingplan De marketingstrategie richt zich op de keuze van de doelgroepen en de marketingmix: product, prijs, plaats, promotie en personeel. Doelgroepen 1. de inwoners van WPO, de Elten, het Nijland en Groot Oosterhout (de vinexwijk) 2. de inwoners van Oud Oosterhout en Slijk Ewijk Wat betreft de patiënten maken we geen onderscheid naar leeftijd, ziektekostenverzekering etc. Verzorgingshuizen en andere woon- en leefvormen van kwetsbare groepen in ons verzorgingsgebied kunnen ook een beroep doen op onze zorg Marketingmix Ons product is opgebouwd uit huisartsenzorg, fysiotherapie, Cesartherapie, verloskundige zorg, maatschappelijk werk, logopedie, ergotherapie, podologie, psychologische zorg en preventie. Kortom, eerstelijnszorg en preventieve zorg. Wat ons onderscheidt van de solistische huisarts is de samenwerking met andere disciplines, de snelle afstemming en de aansluiting tussen de disciplines. Het kwaliteitsbeleid van het gezondheidserf richt zich op de gehele keten van zorg. Ten tweede hebben wij de mogelijkheid en de wil om te innoveren en de nieuwe ontwikkelingen te implementeren. Door de combinatie van een grotere groep professionals met professioneel management zal het lukken om meer tijd vrij te maken voor verbeteringen en innovaties. Ten derde onderscheiden we ons van andere huisartspraktijken door de academische grondslag van de huisartsgeneeskundige zorg (de driepoot: patiëntenzorg, onderwijs/opleiding en onderzoek) en de directe contacten met de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Nijmegen (St. Radboud). De prijs van ons product is bepaald conform de Wet Tarieven Gezondheidszorg. In deze wet worden maximumtarieven afgegeven. Wij houden ons aan deze maximumtarieven. Over onze dienstverlening zal overleg worden gevoerd met de zorgverzekeraars. Naar het voorschrijfbeleid van medicatie en het opbouwen van een geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg zal de komende jaren de meeste aandacht uitgaan in het overleg met de zorgverzekeraars. De plaats van waaruit we onze dienstverlening leveren zal aan bepaalde eisen moeten voldoen, zoals een goede toegankelijkheid, ook voor minder validen. Dat stelt eisen aan de parkeerplaatsen, de entree, de gangen en de toiletten. Om kleinschalige gezondheidszorg te kunnen uitstralen, te waarborgen en te organiseren is de huidige locatie op het landgoed Oosterhout uitstekend geschikt. Deze locatie ligt daarnaast redelijk centraal t.o.v de vinexwijken en oud Oosterhout, en heeft een landelijke en gemoedelijke uitstraling. Door middel van berichtgeving in de plaatselijke kranten en dagbladen zullen we in de toekomst zorgen voor publiciteit over deze unieke plannen waarmee een geïntegreerde eerstelijnsgezondheidszorg, waarbij kwaliteit en kleinschaligheid voorop staat, voor heel Oosterhout gerealiseerd zal worden. Daarnaast wordt zorg gedragen voor aanwezigheid en voorlichting op wijkavonden en speciale bijeenkomsten voor nieuwe bewoners. De huisartspraktijken hebben inmiddels een eigen website. Op deze website staat de belangrijkste informatie betreffende de huisartsenzorg en de nieuwe ontwikkelingen. Op deze website zullen we onze ideeën ook verder kunnen uitdragen. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 18
Onze promotie is gericht op bekendheid. Onze boodschap is gericht op het doel van onze organisatie: wijkgerichte, kleinschalige, geïntegreerde eerstelijnszorg van hoge kwaliteit, door een organisatie waarin professionals maximale professionele autonomie koppelen aan goed management. We werken alleen met gediplomeerd personeel. Gezien de professionele autonomie van de eerstelijns gezondheidszorg professionals is iedere discipline/praktijk verantwoordelijk voor haar eigen personeelsbeleid. Binnen de twee HOED-en zijn functioneringsgesprekken een jaarlijks onderdeel van het personeelsbeleid. In dit functioneringsgesprek komt ook aan de orde op welke manier de werknemer zich verder wil ontwikkelen. Binnen het personeelsbeleid staan vooral de mogelijkheden voor verdere ontwikkeling voorop. We streven naar een laag ziekteverzuim, het voorkomen van arbeidsongeschiktheid en een laag verloop. Dit is tot nu toe prima gelukt en dit kunnen we handhaven door aan de secundaire arbeidsvoorwaarden en de arbeidstevredenheid aandacht te besteden. Bijvoorbeeld door medewerkers optimaal de ruimte te geven om zelf hun werk in te richten, mogelijkheden te bieden voor verdere ontwikkeling en aandacht voor de medewerkers te hebben. Daarnaast worden de medewerkers betrokken bij nieuwe projecten en vindt teambuilding plaats via het jaarlijkse praktijkuitje. Het vormen van een hecht team met aandacht voor goede onderlinge verhoudingen is hierbij essentieel. Ook het meepraten over nieuwe ontwikkelingen vormt een belangrijk onderdeel.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 19
5. Producten en processen Huisartsgeneeskundige zorg De mensen die reeds in Oosterhout wonen zijn ingeschreven in de reeds bestaande HOED (Verhoeff/Ewijk en Beekwilder/Nobacht). Alle nieuwe patiënten die zich aanmelden worden ingeschreven in de praktijk van dhr. olde Hartman. De twee oorspronkelijke praktijken zullen ieder 3000 patiënten groot blijven. Voor de inschrijving van nieuwe patiënten is inmiddels een formulier ontwikkeld Het maken van afspraken gaat voornamelijk telefonisch via de assistentes van de huisartsen. Zij vervullen tevens een triage rol. Hierbij gaat het om het achterhalen van de werkelijke hulpvraag om te komen tot een juist aanbod. Door deze (telefonische) triage op basis van de NHG standaard kan de hulpvraag op de juiste manier beantwoord worden en de druk op de huisarts in de hand worden gehouden. De openingstijden zijn tussen 08:00 uur en 17:00 uur. Er is alleen spreekuur op afspraak. Afspraken voor bijzondere verrichtingen zullen in aparte tijdsblokken plaatsvinden. De basiszorg van de huisarts bestaat uit preventie, advies, behandeling, consultatie, diagnostiek, verwijzing, trajecttoekenning en receptuur. Naast spreekuur, kunnen ook telefonische consulten en visites plaats vinden. De huisarts kan zijn dienstverlening leveren onder de voorwaarde van een goede assistente en een optimale ondersteuning door automatisering. Wij werken met Promedico. In januari 2009 zal overgestapt gaan worden op Promedico-ASP, een internet versie van dit huisartseninformatie systeem. De twee HOED-en hebben een academisch karakter. Patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek vormen de drie poten in de dagelijkse huisartsenpraktijk. Dit betekent dat patiëntenzorg volgens de NHG standaarden wordt verricht, dat er co-assistenten en/of huisartsen i.o. participeren en dat er wordt meegewerkt aan wetenschappelijk onderzoek. Een deel van de huisartsen verzorgd en/of coördineert onderwijs op de basisartsopleiding en aan doktersassistenten. Een van de huisartsen is bezig met een promotieonderzoek. Omdat de huidige praktijken participeren in de NMP (Nijmeegs Monitoring Project) en één van de praktijken in de CMR (Continue Morbiditeits Registratie) vormt deze wetenschappelijke poot al sinds jaren een integraal onderdeel van de huisartsenzorg. Wij als huisartsen zien het belang van kwaliteitsbeleid en zijn dan ook continu bezig met kwaliteitsverhoging van onze patiëntenzorg. Dit komt tot uiting in de NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) praktijkaccreditering die we verworven hebben. Door dit NHGkeurmerk laten we zien dat onze huisartsenpraktijk systematisch en continu werkt aan kwaliteitsverbetering van zorg. De huisartsen worden ondersteund door: - huisartsassistentes (secretarieel, administratief, kleine verrichtingen) - praktijkondersteuner (m.n. voor de chronische patiënten en preventie) - sociaal-psychiatrisch verpleegkundige De huisartsen kunnen effectief functioneren wanneer zij hun patiënten kunnen verwijzen, gewenst of noodzakelijk. De huisartsen verwijzen naar fysiotherapeuten (diagnostiek, behandeling, advies en preventie), apotheek (farmaceutische hulp, begeleiding bepaalde groepen chronisch zieken), wijkverpleging ((zorg thuis, instructie bij gebruik van geneesmiddelen), GGZ (psychiatrische problemen), ziekenhuis (medisch specialistische hulp en/of diagnostiek), etc. ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 20
De samenwerking met deze disciplines is dan ook van eminent belang om te voorkomen dat patiënten zonder zorg komen te zitten. Hier zal dan ook energie in moeten worden gestoken. Fysiotherapie en Cesartherapie Afspraken worden in beginsel gemaakt op basis van verwijzing. Patiënten kunnen echter ook terecht zonder verwijzing van de huisarts. De praktijken zijn geopend van 8:00 uur tot 17:00 uur en er is alleen spreekuur op afspraak. De basiszorg van de fysiotherapeut en Cesartherapeut bestaan uit behandeling, consultatie, verwijzing, advies en preventie. Een aantal specialisaties zal in aanvang worden aangeboden en verder worden uitgebouwd. Apotheek De mogelijkheden tot vestiging van de apotheek op het gezondheidserf zal moeten worden onderzocht. Zowel huisartsen als apotheker staan positief ten aanzien van deze ontwikkeling. De samenwerking (reeds vorm gegeven door o.a. het farmacotherapeutisch overleg) kan hiermee geoptimaliseerd worden. De kortere lijnen tussen huisartsen en apotheek verbeteren de concurrentie positie van zowel de apotheek als de huisartsen. Bovendien kunnen het huisartsinformatiesysteem (HIS) en het apothekersinformatiesysteem (AIS) fysiek aan elkaar gekoppeld worden hetgeen de farmacotherapeutische controle ten goede komt. De service voor patiënten neemt bovendien toe doordat patiënten rechtstreeks en “onder één dak” hun recepten kunnen ophalen en farmacotherapeutische vragen kunnen stellen. Overige disciplines De overige disciplines zoals logopedie, verloskundige zorg, maatschappelijk werk, (kinder)psychotherapie/orthopedagogen, psychologische zorg, logopedie, thuiszorg, diëtist en podologie zullen gebruik maken van de op het gezondheidserf aanwezige spreekkamers. Binnen reguliere kantoortijden bepalen zij zelf het tijdstip van afspraken. Samenwerking en afstemming De samenwerking en afstemming van zorg vinden zowel ad hoc (eenvoudig mogelijk omdat we dicht bij elkaar zitten) als via structureel overleg plaats. Met de huisartsen van Gezondheidscentrum Frans Huygen is reeds jaren een structureel samenwerkingsverband. Dit samenwerkingsverband komt naar voren in Huisartsengroep ‘de Grift’ welke maandelijks vergadert over landelijke en regionale ontwikkelingen (zoals in het Waalspronggebied) binnen de huisartsgeneeskunde, als ook over ontwikkelingen, innovaties en mogelijkheden tot samenwerking in de eigen praktijken. Met een aantal disciplines is al structureel overleg. Voor dit structurele overleg zullen procedures worden opgesteld en werkafspraken worden gemaakt, die schriftelijk worden vastgelegd. De samenwerking en afstemming tussen de verschillende zorgverleners geldt met name voor de zorg omtrent: 1. chronische patiënten, zoals Diabetes Mellitus type II, astma/COPD, hart-en vaatziekten, etc 2. intensieve zorg aan patiënten thuis, zoals terminale en multizorg patiënten 3. kinderen en jeugd, vooral ten behoeve van eenduidige advisering 4. klachten met psychosociale achtergrond, zoals spanningsklachten en psychosomatische klachten 5. patiënten met bewegingsklachten 6. programmatische preventie, zoals griepvaccinatie, cervixscreening en evt. leefstijlprojecten ________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 21
We hechten zeer aan een goede relatie met de tweede lijn. Hier zal dan ook aan gewerkt moeten worden door b.v. zitting te hebben in commissies (we hebben reeds zitting in de commissie eerste-tweede lijn) de samenwerking met de lokale ziekenhuizen en door bij te dragen aan transmurale werkafspraken (we hebben reeds intensieve samenwerking met oogartsen en cardiologen). Innovatie In onze geïntegreerde eerstelijns organisatie zijn er mogelijkheden voor innovatie. Taakdifferentiatie kan hier onderdeel van uit maken (reizigersadvisering, sterilisatie man, echografie, etc). Hierover zal in de toekomst afstemming met de zorgverzekeraars gezocht moeten worden om dit mogelijk te maken.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 22
6. Managementplan Zorgverzekeraars, m.n. Menzis (onze preferente zorgverzekeraar), staat open voor nieuwe initiatieven die resulteren in een geïntegreerd eerstelijnsgezondheidszorg aanbod. Ook heeft de gemeente aangegeven het probleem van de eerstelijnsgezondheidszorg in de Waalsprong te onderkennen. Daarnaast moeten we er rekening mee houden dat de subsidie in het kader van Besluit Subsidiering Gezondheidscentra (BSG) als gevolg van het ingezette beleid door VWS wordt ingetrokken. Tevens is in 2006 het nieuwe zorgstelsel ingevoerd. Dit betekent dat we met de zorgverzekeraars om tafel moeten en moeten onderhandelen over een tarief voor de ontwikkeling van een geïntegreerde eerstelijns gezondheidszorg voorziening. Wij zijn er van overtuigd dat een dergelijk tarief dubbel en dwars wordt terugverdiend in termen van de kosten van de zorg die de zorgverzekeraar moet financieren. Op dit moment zijn we, samen met Gezondheidscentrum Frans Huygen uit Lent, in gesprek met Menzis over het vormen van een MODEL centrum (Menzis Ondersteund De Eerste Lijn). Een model-centrum biedt eerstelijnszorg van hoog niveau. Een respectvolle, vriendelijke en zorgzame bejegening van de patiënt staat centraal. Er wordt voortdurend gewerkt aan de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening. Veel aandacht wordt besteed aan innovatie in de zorg gebaseerd op de zorgvraag. Er wordt naar gestreefd preventie, curatie, reïntegratie en care één transparant continuüm te maken. Het zorgaanbod van het model-centrum bestaat uit (1) de basiszorg en (2) aanvullende zorg (TOP-zorg). De basiszorg bestaat uit de reguliere zorg. De TOP-zorg bestaat uit bijvoorbeeld een overgangsconsulente, algemene check-up, reizigersvaccinatie en sport medisch advies. Hiervan gaan we alleen datgene doen dat vanuit onze beroepsgroep zinnig wordt gevonden. Menzis is bereid hier extra voor te betalen zodat managementondersteuning gerealiseerd kan worden.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 23
7. Organisatiestructuur Coördinator
HOED-1
HOED-2
Fysiotherapie
Cesartherapie
Overige disciplines
Coördinator en facilitaire ondersteuning De coördinatie binnen het gezondheidserf komt in handen van een coördinator. Er bestaat een functionele (geen hiërarchische) relatie tussen deze coördinator, de huisartscoördinator en de medewerkers van de disciplines. De coördinator zal worden aangestuurd door de huisartsen en andere deelnemende disciplines. De coördinator dient een coördinerende functie te vervullen in de samenwerking binnen en tussen disciplines en in de samenwerking met disciplines buiten het gezondheidserf. Daarnaast dient de coördinator de contacten met andere gezondheidszorg partijen te onderhouden. Tevens kan ze bijdragen aan de ontwikkeling van werkafspraken, de ontwikkeling van zorgprogramma’s, de ontwikkeling van de ketenzorg etc. Voor facilitaire diensten zoals de schoonmaak zal gebruik worden gemaakt van externe partijen. Huisartsgeneeskundige zorg De huisartsen zijn vrij gevestigd. De assistentes en POH zijn in loondienst van deze huisartsen. Binnen de huisartsen wordt een coördinator aangesteld. Fysiotherapie De maatschap van Bart van Lent participeert in het gezondheidserf op basis van een huurovereenkomst. Binnen deze maatschap is een aantal personeelsleden in loondienst. Verdere samenwerkingsafspraken zullen worden gemaakt. Cesartherapie De maatschap van Marja de Lint participeert in het gezondheidserf op basis van een huurovereenkomst. Binnen deze maatschap is een aantal personeelsleden in loondienst. Verdere samenwerkingsafspraken zullen worden gemaakt. Overige disciplines De logopedie maatschap Roost – van Steen, de verloskundige maatschap ’t Hartje van Elst en de podoloog maatschap de Wijse participeren in het gezondheidserf op basis van een huurovereenkomst. Verdere samenwerkingsafspraken zullen worden gemaakt. De maatschappelijk werkers zijn in dienst van het NIM (Nijmeegs Maatschappelijk Werk). Er is een huurovereenkomst met het NIM over de te gebruiken ruimtes.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 24
8. Financieel plan De reeds bestaande HOED In de reeds bestaande HOED zijn gevestigd: de huisartspraktijk Verhoeff/Ewijk, de huisartspraktijk Beekwilder/Nobacht, de fysiotherapieprakijk en de Cesartherapiepraktijk. Zij hebben alleen een huurovereenkomst met dhr. van Boetzelaer. Deze praktijken zijn financieel stabiel en draagkrachtig. Opgemerkt dient te worden dat de financiële stabiliteit van de huisartspraktijk Beekwilder/Nobacht pas sedert 1 jaar is gerealiseerd. Echter zij heeft nog onvoldoende draagkracht om grote investeringen te kunnen doen. Dit komt voort uit het huidige financieringssysteem waarin de winstmarges gelimiteerd zijn aan maximum tarieven. De reeds bestaande HOED dient investeringen te doen ten behoeve van het starten van de derde praktijk (olde Hartman). Dit brengt op korte termijn extra kosten met zich mee. Bij groei van de praktijk van olde Hartman kunnen extra kosten weer breder gedragen worden. De kleine schuur In deze schuur bevindt zich een spreekkamer voor de huisartsen, daarnaast bevinden zich hier 3 spreekkamers voor de overige disciplines. De huisartsen hebben besloten om hoofdhuurder te worden van deze kleine schuur om zo maximale zeggenschap te houden over de disciplines die hier praktijk gaan doen. Bovendien kan de kleine schuur als overloop gebruikt worden voor de groeiende patiëntenpopulatie. De huisartsen zullen de overige ruimtes onderverhuren aan de overige eerstelijnsgezondheidszorg disciplines dmv een huurcontract. De eventueel nieuw te vormen HOED Deze zal gehuisvest kunnen worden in de schuur direct naast ‘de kleine schuur’. Deze zal dan van de buitenkant en de binnenkant geheel gerenoveerd moeten worden om dienst te kunnen gaan doen als huisartspraktijk voor de nieuwe HOED (praktijk olde Hartman e.a.). Dhr. van Boetzelaer heeft reeds aangegeven dat hier in de toekomst mogelijkheden voor zijn. Op het moment dat deze verbouwing gerealiseerd is en de nieuwe HOED, op dat moment nog met een beperkt aantal patiënten, zijn intrede zal gaan doen, is deze nieuwe HOED het meest kwetsbaar. Wanneer patiënten aantallen en de te verwachten groei tegenvallen dan ontstaat er voor de nieuwe HOED een financieel probleem. Er is dan immers een gebouw dat groter is dan noodzakelijk, met leegstand van ruimtes tot gevolg. Het is de vraag of de nieuwe HOED deze situatie lang kan uithouden. In deze situatie zal gezocht moeten worden naar nieuwe (onder) huurders. Dit maakt nog maar eens duidelijk dat het aantrekkelijk is de grote schuur zo laat mogelijk te realiseren en de verplichtingen tot huur te relateren aan voldoende inwoners in de Waalsprong. De mogelijkheden voor het gefaseerd verbouwen en huren van deze schuur zal moeten worden onderzocht samen met dhr. van Boetzelaer. Gezien de grootte van deze schuur, is het bovendien mogelijk om de apotheek bij deze plannen te betrekken, zodat ook de apotheek op het gezondheidserf gevestigd zal zijn. De apotheker staat hier positief tegenover.
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 25
Vervolgplannen De volgende stappen zullen gezet moeten worden naar aanleiding van het hier boven beschreven ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout. 1. De huisartsen Oosterhout moeten het ondernemingsplan accorderen GEDAAN 2. Het ondernemingsplan wordt voorgelegd aan en besproken met de HAGRO ‘de Grift’ GEDAAN 3. Het concept-ondernemingsplan voorleggen aan dhr. Van Boetzelaer (de landgoed eigenaar) GEDAAN 4. Het concept-ondernemingsplan voorleggen aan Menzis (preferente zorgverzekeraar) GEDAAN 5. Het ondernemingsplan wordt voorgelegd aan de andere eerstelijns disciplines die in dit plan beschreven worden (fysiotherapie, cesartherapie, psychologen, kinderpsychotherapie, maatschappelijk werk, podoloog, verloskundigen, diëtist, apotheek GEDAAN Evaluatie Alle eerstelijnszorg disciplines hebben positief gereageerd op het voorliggende ondernemingsplan. Allen hebben aangegeven graag mee te willen denken naar een verdere verbetering en optimalisering van de eerstelijnszorg in Oosterhout. 6. Het ondernemingsplan wordt voorgelegd aan gemeente en andere zorgverzekeraars IN GANG
________________________________________________________________________________________ Ondernemingsplan Gezondheidserf Oosterhout (gem. Nijmegen) 26