Onder het plaveisel het Goorse moeras Resultaten peiling 4 Hofpanel 8 mei 2009
Inleiding Van 16 tot 26 april is een peiling onder het Hofpanel gehouden. De voorgelegde onderwerpen waren: mantelzorg, vrijwilligerswerk en het imago van Goor. Omdat dit laatste onderwerp allerlei publiciteit genereerde (onder meer via de website fok.nl en het radioprogramma van Giel Beelen), zijn er in een later stadium nog enkele vragen toegevoegd aan de vragenlijst. Dit betreft de vragen over het eventueel veranderen van de naam van Goor. In totaal deden 525 leden van het Hofpanel mee aan deze peiling. Gedurende de laatste peiling hebben zich maar liefst 50 extra panelleden aangemeld. Deze groep is zoveel mogelijk uitgenodigd om nog deel te nemen aan deze peiling.
Samenvatting resultaten Eén op de zeven panelleden (17 procent) is actief als mantelzorger. In de meeste gevallen voor familieleden. Men is veelal lang actief: de helft meer dan drie jaar. Overwegingen die een rol spelen zijn vooral naastenliefde en de vanzelfsprekendheid van het geven van de zorg. De gemeentelijke ondersteuningsinstellingen zijn niet of nauwelijks bekend onder mantelzorgers. Het gebruik ervan is dan ook gering. Mantelzorgers besteden gemiddeld negen uur per week aan hun zorginspanningen. De helft (52 procent) van de panelleden is actief als vrijwilliger, onder meer bij sportverenigingen, scholen en culturele instellingen. In de meeste gevallen zijn vrijwilligers gevraagd om actief te worden, vooral door de vereniging of instelling waarvoor men nu actief is. Gemiddeld genomen is men vijf uur per week bezig met vrijwilligerswerk. Panelleden die niet in Goor wonen komen er regelmatig, de helft meerdere keren per maand. Bijvoorbeeld voor dagelijkse boodschappen, het gemeentehuis of het station. Van de inwoners is tweederde trots op Goor, met name vanwege de saamhorigheid en de gezelligheid van het dorp. Inwoners van Goor zijn positiever over de diverse voorzieningen en zaken die Goor biedt dan voormalige inwoners en panelleden die niet in Goor wonen. Uitzondering hierop is het centrum, dat door alle groepen nagenoeg gelijk met een krappe voldoende wordt gewaardeerd. Bijna drievijfde van de panelleden vindt dat het imago van Goor moet worden verbeterd, vooral door herstructurering van het centrum en het verbeteren van de verkeerssituatie. Een op de zeven (14 procent) ziet wel wat in een naamsverandering van Goor, onder inwoners van Goor is dit 18 procent.
1
Mantelzorg Een op de zes panelleden (17 procent) verleent mantelzorg. In de meeste gevallen voor een familielid (83 procent). Onder ‘anders’ (14 procent) worden onder meer kennisen, leden van de kerkgemeenschap en ‘via het Rode Kruis’ genoemd.
De actieve mantelzorgers wonen redelijk verspreid over de gemeente Hof van Twente. In het buurtschap Ambt Delden zegt 20 procent mantelzorger te zijn. In de grootste kernen Goor en Delden is dit in beide gevallen 16 procent. In Diepenheim is het percentage het laagst (12 procent). Het percentage mantelzorgers is hoger onder werkzoekenden (33 procent) en gepensioneerde panelleden (22 procent) in vergelijking met andere hoofdbezigheden zoals werkend/eigen bedrijf (13 procent).
Figuur 1 Aan wie verleent u mantelzorg? (n=91) aan een familielid
83%
aan een vriend/ vriendin aan een buurman/ buurvrouw anders
4%
3%
14% 0%
25%
50%
75%
100%
De tijdsbesteding van mantelzorgers varieert. Zo is de helft (49 procent) hier maximaal vier uur per week mee bezig, een niet onaanzienlijk deel (21 procent) echter ook meer dan tien uur. De gemiddelde tijdsbesteding van de mantelzorgers is (naar boven afgerond) negen uur.
2
Figuur 2 Hoeveel uur besteedt u gemiddeld per week aan mantelzorg? (incl reistijd, n=91) 100%
75%
50% 30%
29% 25%
20% 12%
9%
10-19 uur
20 uur of meer
0% 1 tot 2 uur
3 tot 4 uur
5 tot 9 uur
De mantelzorgers zijn vooral actief op het gebied van begeleiding, zoals luisteren, gezelschap houden en het regelen van bepaalde dingen (door 76 procent genoemd). Drievijfde helpt in of doet het huishouden. De andere mogelijkheden worden minder vaak genoemd. Onder anders komen onder meer nog financiële zaken en computerhulp aan de orde. Figuur 3 Op welke gebied(en) verleent u mantelzorg? (n=91) begeleiding
76%
huishoudelijke hulp
60%
persoonlijke verzorging
18%
verpleegkundige zorg
7%
vervoer/reisbegeleiding
7%
anders
12% 0%
25%
50%
75%
100%
Meer dan de helft van de mantelzorgers (53 procent) is drie jaar of langer actief. Een kwart (24 procent) is de laatste twaalf maanden begonnen met het verlenen van mantelzorg, waarvan 14 procent de laatste zes maanden (figuur 4).
3
Figuur 4 Hoe lang bent u actief als mantelzorger? (n=91) korter dan 6 maanden 14%
tussen de 6 en 12 maanden 10% langer dan 3 jaar 53%
1 tot 3 jaar 23%
De mantelzorgers is gevraagd naar hun reden(en) om mantelzorg te gaan verlenen, hierbij kon men aangeven of de reden sterk, een beetje, of niet meespeelde in het besluit om actief te worden als mantelzorger. De mantelzorgers geven vooral emotionele redenen. Zo zegt meer dan driekwart (77 procent) dat men de zorgbezigheden als vanzelfsprekend beschouwde. Driekwart (73 procent) werd actief uit liefde/genegenheid voor de te verzorgen persoon. Meer rationele redenen als de beschikbaarheid van professionele thuiszorg of het vermijden van een conflict met de persoon in kwestie worden niet of nauwelijks genoemd. Tabel 1 Reden(en) om actief te zijn/worden als mantelzorger (n=91) speelde sterk mee
speelde een beetje mee
speelde niet mee
ik vond het vanzelfsprekend om te doen
77%
14%
7%
3%
ik deed het uit liefde en genegenheid
73%
13%
9%
5%
ik vond het (niet meer dan) mijn plicht ik heb altijd een goede relatie met hulpbehoevende gehad, dus had ik het er wel voor over de hulpbehoevende zou als het mij zou overkomen, mij ook hebben geholpen de hulpbehoevende wilde niet worden opgenomen in een woonvoorziening of tehuis
64%
17%
15%
4%
60%
13%
21%
6%
32%
16%
45%
8% 9%
weet niet
31%
7%
54%
de hulpbehoevende wilde het liefst door mij geholpen worden
30%
30%
34%
6%
ik putte veel voldoening uit de zorg ik wilde niet dat de hulpbehoevende in een woonvoorziening of tehuis werd opgenomen
27%
30%
31%
12%
26%
11%
55%
8%
er was niemand anders beschikbaar
23%
27%
44%
6%
ik wilde door het helpen onze relatie verbeteren
7%
14%
77%
2%
er was niet voldoende thuiszorg beschikbaar
5%
8%
81%
7%
ik wilde geen conflict met hulpbehoevende
4%
4%
88%
4%
er was geen plaats in een woonvoorziening of tehuis
2%
2%
89%
8%
4
Eenvijfde van de mantelzorgers (21 procent) gaf aan dat er ook nog andere zaken dan de hierboven behandelde aan bod kwamen. Hier wordt onder meer gezegd dat er onvoldoende ondersteuning vanuit professionele organisaties was. Drievijfde van de mantelzorgers (60 procent) heeft naast zijn of haar zorginspanningen ook een betaalde baan. Ondersteuning mantelzorgers De gemeente kan mantelzorgers diverse vormen van ondersteuning, zoals informatiebijeenkomsten en bepaalde cursussen, aanbieden. Eenvijfde (21 procent) van de mantelzorgers heeft behoefte aan ondersteuning, vooral begeleiding, informatie en tijdelijke vervanging van mantelzorgwerkzaamheden. Figuur 5 Heeft u behoefte aan ondersteuning? (n=91) ja 21%
nee 79%
Er is gevraagd naar de bekendheid van en het gebruik van het Steunpunt Informele Zorg en de Mantelzorgsalon, een activiteit van het Steunpunt. Het Steunpunt Informele Zorg is bij bijna tweevijfde van de mantelzorgers bekend (37 procent). Voor de Mantelzorgsalon is dit 17 procent. Het gebruik van deze instellingen is gering: respectievelijk 5 en 3 procent.
5
Figuur 6 Bekendheid en gebruik Steunpunt Informele Zorg en Mantelzorgsalon (n=91) 100%
75%
50% 37% 25%
17% 5%
3%
0% Steunpunt Informele Zorg
Mantelzorgsalon
bekendheid
gebruik
Vrijwilligerswerk Meer dan de helft van de inwoners (52 procent) is actief als vrijwilliger, met name bij sportverenigingen, (basis)scholen, kunst- en cultuurinstellingen, de kerk, het Rode Kruis en diverse jongerenverenigingen, zoals scouting. Vrijwilligers lijken vaker woonachtig te zijn in de kleinere kernen van de gemeente Hof van Twente. Het aantal vrijwilligers is het grootst in Hengevelde (85 procent). Ook in Ambt Delden en Bentelo zijn veel vrijwilligers actief (71 en 64 procent). In Delden en Goor is dit respectievelijk 55 en 47 procent van de inwoners. Het percentage actieve vrijwilligers is in Markelo het laagst (45 procent). Scholieren/studenten (62 procent) en gepensioneerden (61 procent) zijn het vaakst actief als vrijwilliger.
Figuur 7 Bent u actief als vrijwilliger? (n=525)
nee 48%
ja 52%
Gemiddeld zijn de vrijwilligers vijf uur per week bezig met de diverse activiteiten. Tweederde (65 procent) maximaal vier uur, waarvan 35 procent een tot twee uur. Een op de zes (18 procent) is tenminste acht uur per week actief.
6
Figuur 8 Hoeveel uur besteed u gemiddeld per week aan vrijwilligerswerk? (n=274) 100%
75%
50% 35%
30%
25%
16%
18%
5-7 uur
8 uur of langer
0% 1 tot 2
3 tot 4 uur
Vrijwilligers zijn vooral actief omdat ze hun bezigheden leuk vinden om te doen (door 83 procent genoemd). Drievijfde (59 procent) doet het voor de sociale contacten en 56 procent vindt vrijwilligerswerk een zinvolle tijdsbesteding. Onder ‘anders’ (17 procent) noemt men vooral dat de activiteiten ‘noodzakelijk’ zijn, bijvoorbeeld voor het voortbestaan van de vereniging of instelling waarvoor men actief is.
Figuur 9 Waarom bent u actief als vrijwilliger? (n=274)
83%
ik vind het leuk om te doen ik doe contacten op met andere mensen
59%
ik vind het een zinvolle tijdsbesteding
56% 39%
ik kan mijn kennis en kunde overdragen ik kan ervaring opdoen die ik later of ergens anders kan gebruiken
17%
anders
17% 0%
25%
50%
75%
100%
Zeven op de tien vrijwilligers (69 procent) is actief geworden omdat men ervoor is gevraagd, vermoedelijk met name als lid of activist voor de vereniging of instelling waar men actief is geworden (figuur 10). Drie op de tien is in feite door familie, vrienden of kennissen gevraagd. Een kwart (24 procent) is zelf op zoek gegaan. Verder valt het zeer geringe gebruik van de instanties van de gemeente op, waarvoor ver-
7
derop in deze nieuwsbrief meer. Onder ‘anders’ wordt onder meer via kinderen op school, de kerk en de vereniging waarvan men lid was genoemd.
Figuur 10 Hoe bent u in aanraking gekomen met uw vrijwilligerswerk? (n=274) ik ben ervoor gevraagd
69%
via familie, kennissen, vrienden
30%
ik ben zelf op zoek gegaan
24%
via Vrijwilligers Informatiepunt Goor
0%
via Bureau Vrijwilligerswerk
0%
anders
14% 0%
25%
50%
75%
100%
Een op de acht vrijwilligers (12 procent) heeft behoefte aan ondersteuning, voornamelijk cursussen, informatiebijeenkomsten en begeleiding.
Figuur 11 Heeft u behoefte aan ondersteuning? (n=274) weet niet 6%
ja 12%
nee 82%
Een instantie die vrijwilligers in de gemeente Hof van Twente ondersteuning aanbiedt is het Bureau Vriiwilligerswerk. Een initiatief van dit Bureau is het Informatiepunt Vrijwilligerswerk. Deze twee zijn onder drievijfde (61 procent) van de vrijwilligers niet bekend. Het Bureau Vrijwilligerswerk is bekender dan het Vrijwilligers Informatiepunt (39 om 21 procent). Dit Informatiepunt is een onderdeel van Bureau Vrijwilligerswerk. Van dit Bureau wordt het vaakst gebruik gemaakt, door 11 procent van de vrijwilligers die deze organisatie kennen.
8
Figuur Figuur 12 Bekendheid en gebruik instellingen vrijwilligersondersteuning (n=274) 100%
75%
50% 39% 21%
25% 5%
1%
0% Bureau Vrijwilligerswerk
Vrijwilligers Informatiepunt Goor bekendheid
gebruik
De voornaamste redenen om eventueel te stoppen met vrijwilligerswerk zijn tijdstechnisch (57 procent), ongeveer een kwart denkt dat de werkzaamheden niet bevallen of dat deze onvoldoende worden gewaardeerd (respectievelijk 28 en 25 procent). Een op de tien noemt leeftijdsredenen. Onder ‘anders’ komen onder meer doorstroming binnen de vereniging, de kinderen die weggaan bij een vereniging en de combinatie met werkzaamheden aan de orde.
Imago Goor Het derde onderdeel van deze peiling bestaat uit vragen over het imago van de kern Goor. Allereerst is gevraagd naar de woonsituatie van de panelleden. Tweevijfde (39 procent) van de panelleden woont op dit moment in Goor en 6 procent heeft er gewoond. Tweederde van de panelleden die in Goor wonen is trots op Goor (figuur 13). Voornaamste redenen om wel trots te zijn op Goor zijn – in meerdere bewoordingen – de saamhorigheid en gemeenschapszin van het dorp en de gezelligheid (het Schoolfeest wordt vaak in een adem genoemd). Inwoners die niet trots zijn noemen een gebrek aan uitstraling, bijvoorbeeld door de vaak genoemde sloop van oude en historische gebouwen. Ook het bedrijf Eternit en de associatie met asbest komen regelmatig naar voren.
9
Figuur 13 Bent u trots op Goor? (n=237)
nee 34%
ja 66%
Bezoek Goor Panelleden die op dit moment niet in Goor wonen is gevraagd hoe vaak ze in het dorp komen. Meer dan de helft (52 procent) zegt dat dit vaak is (meerdere keren per maand), drie op de tien komt er soms. Een op de zes (17 procent) komt zelden of nooit in Goor. Men gaat onder meer naar Goor voor een bezoek aan het gemeentehuis (door 88 procent genoemd) of om te winkelen (49 procent). Vermoedelijk omdat men voor zaken zoals het verlengen van rijbewijzen op het gemeentehuis in Goor is aangewezen. Drie op de tien (31 procent) doet vanuit een andere kern in de gemeente de dagelijkse boodschappen wel eens in Goor en een kwart (23 procent) reist vanaf station Goor naar werk of opleiding. Onder ‘anders’ wordt onder meer het bezoek van familieleden of vrienden en verenigingen genoemd (figuur 12).
10
Figuur 14 Voor welke zaken gaat u naar Goor? (n=283) gemeentehuis
88%
winkelen
49%
dagelijkse boodschappen
31%
station
23%
culturele voorzieningen
19%
werk
10%
uitgaan
7%
bezoek bibliotheek
7%
sport
4%
anders
23% 0%
25%
50%
75%
100%
De panelleden is gevraagd op welke positieve en negatieve zaken men iemand zou wijzen die overweegt om in Goor te komen wonen. Genoemde positieve punten volgens de inwoners zijn de rust en de ruimte, de vele (winkel)voorzieningen, de gezelligheid (met als voorbeeld regelmatig het schoolfeest). Ook de aanwezigheid van een station en de mooie omgeving zijn positieve zaken van Goor. Negatieve aspecten die men noemt zijn enkele tegengestelde geluiden: het is volgens deze inwoners juist niet gezellig in Goor en er zijn te weinig voorzieningen. Het centrum wordt rommelig genoemd. Ook de verkeerssituatie komt regelmatig naar voren.
Waardering voorzieningen Alle panelleden is gevraagd om enkele aspecten en voorzieningen van Goor door middel van een rapportcijfer te beoordelen (tabel 4). In deze tabel is onderscheid gemaakt tussen panelleden die nu in Goor wonen, die in Goor hebben gewoond en de panelleden uit de overige kernen van de gemeente Hof van Twente. Voor veel van deze zaken geldt dat de inwoners van Goor deze positiever beoordelen dan mensen die niet uit Goor komen. Zo waarderen de inwoners de veiligheid in Goor met een 7,4, terwijl de niet-inwoners hier een 6,2 voor geven. Alledrie de groepen waarderen het centrum van Goor laag: de inwoners geven een 5,5. De waardering van de niet-inwoners zit hier met een 5,7 net iets boven. Het meest positief is men over de winkels voor dagelijkse boodschappen: inwoners van Goor geven hier een 8,0 voor. Ook de Reggehof wordt hoog gewaardeerd. Het ‘woongenot’ wordt door huidige inwoners hoger gewaardeerd dan door voormalige inwoners (7,3 om 6,7). Deze vraag is niet gesteld aan panelleden die nooit in Goor hebben gewoond.
11
Tabel Tabel 2 Waardering voorzieningen Goor woont nu in Goor
woonde in Goor
niet/nooit in Goor gewoond 7,3
winkels voor dagelijkse boodschappen
8,0
7,9
De Reggehof
7,7
7,3
7,1
veiligheidsgevoel
7,4
6,6
6,2
sportvoorzieningen
7,4
7,0
6,8
woon- en leefgenot algemeen
7,3
6,7
*
bereikbaarheid Goor met openbaar vervoer
7,1
6,7
6,5
woningaanbod
7,0
6,8
6,2
zorg- en medische voorzieningen
6,9
7,1
7,0
voorzieningen 65-plussers
6,8
6,2
6,3
voorzieningen kinderen tot 12 jaar
6,8
6,4
6,0
horeca (restaurants/cafés)
6,6
6,3
6,0
bereikbaarheid centrum per auto
6,6
5,7
6,2
woningprijzen
6,6
6,4
6,3
ondernemersklimaat
6,6
6,2
6,3
groenvoorzieningen
6,6
6,1
5,6
uitstraling bedrijven- en/of industrieterreinen
6,4
5,9
5,7
uitstraling entree/toegangswegen Goor
6,3
5,8
5,6
parkeervoorzieningen centrum
6,3
5,7
6,0
verkeersveiligheid
5,7
6,0
6,0
voorzieningen jongeren 12-16 jaar
5,7
5,5
5,5
centrum/binnenstad
5,5
5,7
5,5
Ondanks de hoge waardering van meerdere voorzieningen van Goor gaat tweederde (64 procent) van de panelleden voor meerdere zaken naar een andere stad of dorp. Het gaat hier vooral om zaken die in Goor niet of in mindere mate voorhanden zijn, zoals een bioscoop, bepaalde winkels voor niet-dagelijkse boodschappen (vooral kleding- en meubelzaken) en specifiekere voorzieningen zoals een ijsbaan, theater en een zwembad. Ook uitgaan doen veel panelleden buiten Goor.
Imago Bijna drievijfde (58 procent) van de panelleden denkt dat het nodig is om het imago van Goor te verbeteren, 17 procent denkt dat dit niet nodig is. Een kwart (26 procent) heeft hier onvoldoende zicht op. Onder inwoners van Goor is het percentage ‘ja’ een stuk hoger (64 procent).
12
Figuur 15 Moet het imago van Goor volgens u worden verbeterd? (n=520) 100% 12% 33% 75%
26%
24% 17% 13%
50% 64% 54%
58%
inwoners andere kernen
totaal
25%
0% inwoners Goor
ja
nee
weet niet
Vervolgens is gevraagd hoe het imago van Goor dan beter kan. Hier wordt een keur aan zaken genoemd. Een vaak terugkerende opmerking is de aanpak van het centrum: dit moet gezelliger worden, er moet wat worden gedaan aan de verkeerssituatie (bijvoorbeeld door het centrum autovrij te maken) en er moet meer parkeergelegenheid komen. Ook de verkeerssituatie buiten het centrum komt regelmatig naar voren, zoals op de toegangswegen. Andere zaken die worden genoemd zijn: een positieve communicatie, meer investeren in woningbouw en een naamsverandering. Deze naamsverandering genereerde door een fout in de communicatie veel publiciteit. Er was in eerste instantie namelijk geen vraag over opgenomen. Er is voor gekozen om dit in een later stadium, toen de peiling ongeveer een week online stond, alsnog te doen. Daarom is de vraag hierover door 157 panelleden beantwoord. Omdat deze groep is meegenomen in de herwegingsprocedure zijn de antwoorden wel representatief. In totaal zegt 14 procent van de panelleden een naamsverandering van Goor een goed idee te vinden. Onder inwoners van Goor is dit 18 procent en onder de rest van de panelleden 11 procent.
13
Figuur 16 Vindt u een naamsverandering van Goor een goed idee? (n=157) 100%
75% 82%
88%
86%
12%
14%
inwoners andere kernen
totaal
50%
25% 18% 0% inwoners Goor
ja
nee
Men kon suggesties door voor een nieuwe naam. Een aantal genoemde suggesties zijn: Goorlo, Goorle, Reggestad, Hofstad, Twentehof, of Reggelo. Terugkerende elementen zijn de rivier de Regge en de (centrale) ligging in de gemeente Hof van Twente. Een aantal panelleden noemt hier ook dat Goor ‘moeras’ betekent en dat deze naam dus eigenlijk helemaal niet zo slecht is.
Schoolfeestplein Tenslotte is gevraagd of men suggesties heeft om het Schoolfeestplein beter te gebruiken. Hier wordt vooral het organiseren van meer evenementen genoemd. Ook het bouwen van een ondergrondse parkeergarage komt regelmatig naar voren. Andere zaken zijn: meer groenvoorzieningen, enkele kiosken en zorgen voor een betere verlichting van het plein.
14
