onder de achttien moeten ze naar school
Abcoude Breukelen De Ronde Venen Loenen
Leerplicht.net Maarssen Montfoort Oudewater Woerden
www.leerplicht.net
Inhoudsopgave Inleiding
2
Wat is leerplicht?
6
Vrijstelling op medische gronden
6
In- en uitschrijven 6 van een kind op school Wanneer begint de leerplicht?
6
Wanneer eindigt de leerplicht?
7
Niet naar school door bijzondere omstandigheden
8
Extra verlof aanvragen 10 Bezwaar maken
10
Ziekte
11
Bijzondere talenten
11
Wanneer worden leerlingen van school gestuurd?
12
De taak van de leerplichtambtenaar
14
Meer informatie
16
Met een goede schoolopleiding en een diploma op zak sta je sterker in de maatschappij. Daarom zijn kinderen in Nederland leerplichtig en moeten ze naar school tot het einde van het schooljaar waarin ze zeventien worden.
informatie voor u en uw leerplichtige kinderen
2
Elk kind – legaal of illegaal – heeft recht op onderwijs. Ouders en verzorgers zijn hier primair verantwoordelijk voor. De leerplichtambtenaar van de gemeente ziet hierop toe.
onder de achttien moeten ze naar school
Soms komen leerlingen niet op school. Bijvoorbeeld als ze ziek zijn. Of ze spijbelen zonder dat de ouders het weten. Als dat vaak gebeurt, dan raken ze achterop. Ook komt het voor dat ze de school niet afmaken en zonder diplome de school verlaten. Dan is het later veel moeilijker werk te vinden dat ze leuk vinden en bij hun capaciteiten past.
In de Leerplichtwet staat wat ouders, hun kinderen en de school moeten doen om ervoor te zorgen dat kinderen naar school blijven gaan. De gemeenten Abcoude, Breukelen, De Ronde Venen, Loenen, Maarssen, Montfoort, Oudewater en Woerden hebben samen vastgelegd hoe zij de Leerplichtwet uitvoeren in hun gemeenten. In deze folder vatten we het leerplichtbeleid samen; wanneer mag een kind thuisblijven onder schooltijd en hoe vraagt u daarvoor verlof aan? De taak van de leerplichtambtenaar komt ook aan bod. Voor meer gedetailleerde informatie kijkt u op www.leerplicht.net. U kunt ook contact opnemen met de afdeling onderwijs van uw gemeente.
4
5
Wat is leerplicht? Leerplicht betekent dat kinderen verplicht zijn naar school te gaan. Ouders zijn verplicht hen in te schrijven op een school en ze moeten ervoor zorgen dat hun kind ook daadwerkelijk naar school gaat. De ouders worden er dan ook op aangesproken als hun kinderen niet naar school gaan. Kinderen die twaalf jaar of ouder zijn hebben ook een eigen verantwoordelijkheid; als ze langdurig spijbelen worden ze bestraft. Ze riskeren een boete, krijgen een leerstraf of kunnen in hechtenis worden genomen. Vrijstelling op medische gronden Kinderen die op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt zijn om tot een school te worden toegelaten, zijn vrijgesteld van leerplicht. Zij hoeven hun kind dan ook niet in te schrijven bij een school. De ouders kunnen bij de gemeente een beroep doen op de vrijstelling op medische gronden. In- en uitschrijven van een kind op school Ouders zijn verplicht hun kind(eren) in te schrijven bij een door de wetgever erkende school of onderwijsinstelling.Wanneer hun kind van naar een andere school gaat, moeten de ouders hun kind uitschrijven bij de oude school, en inschrijven bij de nieuwe school. De oude school wordt ervan op de hoogte gebracht naar welke school het kind gaat. De leerplichtambtenaar controleert de in- en uitschrijvingen. Wanneer begint de leerplicht? De volledige leerplicht begint op de eerste dag van de maand die volgt op de maand dat een kind 5 jaar is geworden.Veruit de meeste kinderen gaan al naar school als ze 4 jaar zijn.Voor vierjarigen geldt de Leerplichtwet niet. Voor hen gelden wel de regels die de school voert over aanwezigheid en het volgen van het onderwijs. De schoolregels zijn er ook voor jongeren die niet meer leerplichtig zijn, maar nog wel naar school gaan. Kinderen van 5 jaar mogen onder schooltijd vijf uur per week thuisblijven om overbelasting te voorkomen. Dit wordt geregeld in goed overleg met de schooldirecteur. Als de vijf uur niet genoeg zijn, mag het kind nog maximaal
6
vijf uur per week extra thuisblijven. Zodra het kind 6 jaar is, geldt deze vrijstellingsmogelijkheid niet meer. Zesjarigen moeten het volledige onderwijsprogramma volgen. Wanneer eindigt de leerplicht? De volledige leerplicht duurt tot het einde van het schooljaar waarin een jongere zestien is geworden. Stel dat een jongere op 7 november 16 wordt. Dan moet hij tot het einde van dat schooljaar vijf dagen per week naar school. vanaf het schooljaar waarin ze zeventien worden zijn jongeren nog een jaar gedeeltelijk (partieel) leerplichtig. In dat jaar moeten ze nog minstens twee dagen per week naar school. Als ze een praktijkovereenkomst met hun school en een bedrijf sluiten, dan zijn ze één dag per week verplicht naar school te gaan.
leerplicht
De volledige leerplicht eindigt op een van de volgende momenten: • aan het eind van het schooljaar, waarin een leerling 16 jaar is geworden of • aan het einde van het twaalfde schooljaar. De basisschoolperiode telt mee voor acht jaar, ook als de leerling hier in werkelijkheid korter over gedaan heeft. Bepalend is welk moment het eerste komt. Partiële leerplicht is gedeeltelijke leerplicht en ligt in het verlengde van de volledige leerplicht. Jongeren die in het voorafgaande schooljaar 16 jaar zijn geworden of twaalf schooljaren hebben doorlopen, zijn verplicht nog één schooljaar, maximaal twee dagen per week onderwijs te volgen. Uiteraard mogen dit meer dagen zijn.
7
Vraag en antwoord “ Barts opa en oma vieren binnenkort hun 40-jarig huwelijk. Mag hij vrij? ” “ We gaan verhuizen. Kan mijn dochter daarvoor vrij krijgen? ” Ja. Bij deze omstandigheden voorziet de leerplichtwet in één vrije dag.
De Leerplichtwet kent geen snipperdagen (om bijvoorbeeld een dag eerder met wintersport te gaan om de files voor te zijn). Jongeren hebben in een schooljaar voldoende vakantie. Het staat de school uiteraard vrij een van de vakantiedagen voor dit doel in te leveren.
niet naar school door bijzondere omstandigheden Kinderen Kinderen moeten moeten op op elke elke doordeweekse doordeweekse dag dag naar naar school. school. Bij Bij bepaalde bepaalde bijzondere omstandigheden kunnen zij extra verlof krijgen. Dit bijzondere omstandigheden kunnen zij extra verlof krijgen. Dit geldt geldt uitsluitend uitsluitend voor voor eenmalige eenmalige gezingezin- of of familiesituaties familiesituaties die die buiten buiten de de wil wil of invloed van de ouders of het kind liggen. Uitgangspunt bij het verleof invloed Uitgangspunt bij het verlenen nen van van extra extra verlof verlof is is dat dat door door het het verlof verlof een een onredelijke onredelijke situatie situatie wordt voorkomen. wordt voorkomen. 8
Extra verlof is mogelijk als de volgende omstandigheden zich voordoen: • huwelijk van bloed- of aanverwanten tot en met de 3e graad* van het kind: maximaal 2 dagen • 12- of 25-jarig huwelijksjubileum van ouders: 1 dag • 12-, 25-, 40-, 50- of 60-jarig huwelijksjubileum van grootouders: maximaal 2 dagen • 25-, 40-, of 50-jarig ambtsjubileum van ouders of grootouders: 1 dag • ernstige ziekte van ouders, bloed- of aanverwanten tot en met de 3e graad*: duur in overleg met directeur • overlijden van bloed- of aanverwanten tot en met de 4e graad: duur in overleg met de directeur • verhuizing van gezin: 1 dag • sommige religieuze feesten: in overleg met de directeur * 1e graad: 2e graad: 3e graad: 4e graad:
Bij de volgende omstandigheden wordt géén extra verlof gegeven: • activiteiten van verenigingen waar kinderen lid van zijn, zoals scouting- of voetbalkamp (zie ook verderop: bijzondere talenten) • vakantie buiten de vastgestelde schoolvakanties (ook in geval van speciale aanbiedingen in het laagseizoen, etc.) • eerder vertrekken of later arriveren vanwege (verkeers)drukte • familiebezoek in het buitenland • het argument: mijn kind is nog jong • het argument: vlak voor de vakantie wordt er toch (bijna) geen les meer gegeven
ouders grootouders, broers en zussen overgrootouders, ooms, tantes, neven en nichten (kinderen van broers en zussen) neven en nichten (kinderen van ooms en tantes) betovergrootouders, oudooms en oudtantes, (achter)neven en (achter)nichten (kinderen van kinderen van broers en zussen)
9
Extra verlof aanvragen Ouders kunnen extra verlof aanvragen bij de school of de leerplichtambtenaar, die de aanvraag individueel beoordeelt. Als het kan moeten de verlofaanvragen minimaal tien dagen, maar bij voorkeur acht weken van tevoren schriftelijk worden ingediend met een brief of een speciaal formulier. De schooldirecteur is bevoegd een besluit te nemen over een extra verlofaanvraag voor maximaal tien dagen in een schooljaar (aaneensluitend of bij elkaar opgeteld). De leerplichtambtenaar is bevoegd een besluit te nemen over een extra verlofaanvraag voor meer dan tien dagen. Hij doet dit altijd in overleg met de schooldirecteur. Zowel de directeur als de leerplichtambtenaar is verplicht een besluit te nemen binnen een redelijke termijn. In sommige gevallen is deze termijn in de wet opgenomen. De redelijke termijn is verlopen als binnen acht weken nadat alle noodzakelijke gegevens zijn ontvangen nog geen besluit is genomen. Het is mogelijk dat de directeur of de leerplichtambtenaar extern advies moet aanvragen om tot een besluit te komen. De ouders worden hiervan schriftelijk op de hoogte gebracht. Het is mogelijk tegen het besluit van de schooldirecteur of leerplichtambtenaar in beroep te gaan. Extra verlof voor vakantie onder schooltijd is vrijwel onmogelijk ! De Leerplichtwet is heel duidelijk als het gaat om vakantie onder schooltijd: extra verlof voor vakantie onder schooltijd is vrijwel onmogelijk! Alleen als het gaat om een gezinsvakantie die het gezin niet in de schoolvakantie kan opnemen door de specifieke aard van het beroep van (een van) de ouders kan extra verlof worden gegeven. Hierbij moeten we vooral denken aan seizoensgebonden werkzaamheden in de agrarische sector en de horeca. In dat geval mag de directeur eenmaal per schooljaar het kind vrij geven (voor maximaal 10 schooldagen), zodat het gezin toch op vakantie kan. Het gaat om de enige gezinsvakantie in dat schooljaar. De verlofperiode mag overigens niet in de eerste twee weken van het schooljaar vallen. Om tijd te creëren voor overleg en of een eventuele bezwaarprocedure moeten ouders de vrijstelling ten minste acht weken van tevoren bij de directeur van de school aanvragen, tenzij ze kunnen aangeven waarom dat niet mogelijk
was. Als de vakantie al is besproken en de koffers bij wijze van spreken zijn gepakt, is er geen sprake meer van open overleg. Ziekte Een ziek kind kan niet naar school. Ouders moeten de school waarschuwen als hun kind ziek is. De wetgever gaat uit van de goede trouw van de ziekmelding. Als de school het vermoeden heeft dat de ziekmelding niet klopt, kan zij de leerplichtambtenaar nader onderzoek laten uitvoeren. Deze informeert bij de ouders en/of de schoolarts naar de achtergrond van de ziekte. Bijzondere talenten Sommige kinderen hebben bijzondere talenten op het gebied van sport of kunst. Als zij iets met hun talenten doen, kan het voorkomen dat zij hiervoor lessen moeten verzuimen. De leerplichtwet biedt hiervoor echter geen vrijstellingsmogelijkheid. Het is wel mogelijk hierover afspraken te maken met de schooldirecteur, hij kan vrijstelling geven van bepaalde onderwijsactiviteiten. Dit zijn structurele afspraken die jaarlijks bij het begin van het schooljaar worden gemaakt. Incidentele verzoeken om te mogen verzuimen vallen buiten deze regeling. Voor kinderen met een uitzonderlijk talent is het aan te raden hen in te schrijven bij een school voor voortgezet onderwijs die op cultuur of sport geënt is.
verlof Vraag en antwoord “ Mijn zoon is gescout door FC Utrecht en mag donderdagmiddag een proeftraining meemaken. Mag hij vrij? ” “ De opa van mijn dochter woont in Canada en viert binnenkort zijn 80ste verjaardag. Mag zij vrij? ” Nee. De leerplichtwet verleent hiervoor geen vrijstelling.
10
11
Soms zijn leerlingen niet langer op een school te houden, bijvoorbeeld omdat ze onhandelbaar zijn of regelmatig geweld gebruiken. Ze kunnen dan geschorst of verwijderd worden.
w a n n e e r wo r d e n l e e r l i n g e n v a n s c h o o l g e s t u u r d ?
12
13
Het is van belang dat alle partijen (leerling, ouders en school) de regels en procedures van de onderwijswetgeving en het beschreven schoolbeleid zorgvuldig uitvoeren. Een leerling kan niet zo maar van school gestuurd worden, er moet een plaatsing op een andere school geregeld worden.Voor het primair onderwijs (de basisschool) en het beroepsonderwijs geldt de regel dat de leerling verwijderd kan worden als de school voor een periode van acht weken zonder succes naar een alternatieve school heeft gezocht Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs is dit niet mogelijk.
de taak van de leerplichtambtenaar Elke gemeente in Nederland heeft minimaal één leerplichtambtenaar. In de regio Abcoude, Breukelen, De Ronde Venen, Loenen, Maarssen, Montfoort, Oudewater en Woerden is de handhaving van de leerplicht geregionaliseerd. Leerplichtambtenaren kunnen daardoor ook in buurgemeentes hun werk doen. Bij de afdeling onderwijs van uw gemeente of via www.leerplicht.net kunt u informeren wie de leerplichtambtenaar van uw kind is. Als een kind langer dan drie dagen of regelmatig spijbelt, dan zoekt de leerplichtambtenaar uit wat hiervoor de reden is. Hij kan een procesverbaal opmaken. Ouders en jongeren (vanaf twaalf jaar) riskeren een boete, krijgen een leerstraf of kunnen in hechtenis worden genomen. Bij ‘luxe verzuim’‚ (extra vakantie onder schooltijd zonder toestemming) is de kans dat ouders of jongeren een proces-verbaal krijgen extra groot. Als een kind een probleem heeft, en helemaal niet meer naar school wil gaan, dan zoekt de leerplichtambtenaar naar een oplossing, of hij stuurt het kind in overleg met de ouders door naar externe hulpinstanties. Soms schrijven ouders hun kinderen niet bij een school in en/of laten hen niet naar school gaan. Als de leerplichtambtenaar dit ontdekt, kan hij de Raad van de Kinderbescherming inschakelen of maakt hij een proces-verbaal op.
14
15
Meer informatie Meer informatie vindt u op www.leerplicht.net. U kunt ook contact opnemen met de afdeling onderwijs van uw gemeente.
Verantwoording Dit is een publicatie van het samenwerkingsverband rmc Westelijk Weidegebied Utrecht. De publicatie is gebaseerd op het Regionaal leerplichthandboek, versie 2004-1. Dit leerplichthandboek is vastgesteld door de colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Abcoude, Breukelen, De Ronde Venen, Maarssen, Montfoort, Loenen, Oudewater en Woerden. Voor de tekst van deze publicatie is verder dankbaar gebruik gemaakt van de brochure ‘Iedereen naar school’ van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen van september 2000. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend, aan het Regionaal leerplichthandboek, versie 2004-1 wel. U kunt het handboek raadplegen via www.leerplicht.net of op de gemeentehuizen van de deelnemende gemeenten. Woerden, 1 maart 2005.
Colofon Tekst: RMC Westelijk Weidegebied Utrecht Concept, ontwerp en tekstredactie: www.interlokaal.nl Op de afbeeldingen die in de publicatie gebruikt zijn rusten copyrights bij derden. 16
