64
annemieke ganzinga
Onbekend bekend geworden Het archief van Ed van Teeseling Ed van Teeseling in zijn atelier/in his studio, 1964
s c u l p t u u r s t u d i es 2 0 10
Eduard Andreas Willibrordus van Teeseling wordt in Amsterdam geboren op 29 november 1924. Hij komt ter wereld als zoon van Christina Gertruda Danz (Amsterdam, 27 mei 1884 – Amersfoort, 30 augustus 1979) en boekhandelaar Johannes Christoffel van Teeseling (Amsterdam, 16 januari 1883 – Apeldoorn, 18 december 1949). Johannes begint in 1925 in Nijmegen een boekhandel, De Vlaamsche Boekenhalle, waardoor Van Teeseling van kleins af aan in Nijmegen woont. Hij is het elfde kind en heeft zeven oudere broers en vier zussen. Zijn oudste zus Lizet is als een moeder voor hem. Hij groeit op in een zeer groot gezin waarin de hardwerkende ouders aan het op één na jongste kind niet veel aandacht kunnen besteden.
te overbruggen. Met open benen door hongeroedeem komt hij bij zijn zus terecht. Hier is het al niet veel beter: er is weinig te eten, wat ook nog gedeeld moet worden. Zijn zus heeft vijf zonen en Van Teeseling heeft als beginnend kunstenaar geen inkomsten. Als hij na de oorlog ook nog door de Nederlandse politie wordt opgepakt omdat hij voor de Duitsers heeft moeten werken heeft hij genoeg van Nederland. Hij rondt zijn opleiding nog af in 1946 en probeert wat geld te verdienen om in 1947 naar Parijs te kunnen vertrekken. Hier krijgt hij een atelier toegewezen in het huis van de Franse beeldhouwster Camille Claudel (18641943), leerlinge van beeldhouwer Auguste Rodin (1840-1917).
Oorlogstijd Het is oorlog. De Duitsers sluiten middelbare scholen. Om toch verder te kunnen gaan met een opleiding gaat Van Teeseling naar een academie; kunstinstituties mogen wel open blijven. Zo begint hij in 1940 als zestienjarige jongen aan de academie in Arnhem. Hij wordt aangenomen als leerling door Gijs Jacobs van den Hof (1889-1965), op basis van de werkstukken die hij heeft leren snijden bij een Tiroolse beeldhouwer (mogelijk Jos Pirkner). In de oorlog staan hem traumatische gebeurtenissen te wachten. Hij moet tijdelijk met zijn opleiding stoppen, omdat hij op weg naar de academie wordt opgepakt. Aan zijn ouders wordt in eerste instantie niet verteld waar hij is en Van Teeseling weet niet waar zijn broers zich bevinden. Hij moet werken in een wapenfabriek in het Ruhrgebied voor de Arbeitseinsatz. De omstandigheden zijn zeer slecht. De opgepakte jongens die geselecteerd zijn omdat ze een wapen vast kunnen houden, moeten slapen onder de machines in de fabriek en krijgen weinig te eten. In 1944 besluit Van Teeseling te vluchten. Hij weet dat zijn oudste zus in Amsterdam zit en dit is dus zijn enige uitweg. Het kost hem drie weken om clandestien, en daarom ’s nachts, van Duitsland naar Amsterdam te lopen. Hij klimt op goederenwagons om de afstand
Na de academie Het is als beginnend kunstenaar niet gemakkelijk om geld te verdienen door middel van opdrachten. Hij gaat werken in een lijstenmakerij bij de firma Sier-uw-huis, hij ontwerpt hangers voor de edelsmid Salzman en werkt kort als assistent in het atelier van Piet Gerrits (1878-1957). Van Teeseling krijgt zijn eerste opdracht van Gerrits om voor diens religieus park Heilig Landstichting soldaten te boetseren die in beton gegoten moeten worden. Van Teeseling verhuist daarna naar Utrecht waar hij in dienst treedt bij de beeldhouwer Jos Uiterwaal. Teruggekeerd in Nijmegen gaat hij werken in het atelier van Godelieve (1920-1970) en Albert Meertens (1904-1971) in Berg en Dal. Dit blijkt een leerzame voltooiing van zijn lessen aan de Académie de la Grande Chaumière in Parijs in 19471948. Terug in Nijmegen heeft hij al gauw zijn eerste opdrachten binnengesleept: een communiebank voor de Lourdeskerk en een gevelreliëf voor de wijnhandel van Broekkamp in de Antoniusplaats. Vanaf 1945 is Van Teeseling al actief in en oprichter van verschillende culturele organisaties, wat in zijn gehele latere leven belangrijk voor hem blijft. Van Teeseling was lid van de werkgemeenschap Der Weerelt Conste in Nijmegen en van de
66
annemieke ganzinga
s c u l p t u u r s t u d i es 2 0 10
Gemeenschap Beeldende Kunstenaars Nijmegen. Hij is medeoprichter van kunstenaarscentrum De Olifant in 1979 en later vestigt hij een galerie op de begane grond van zijn woning het ‘Besiendershuys’. Hij organiseert er 25 jaar lang tentoonstellingen. In 1962 gaat Van Teeseling les geven aan de Nijmeegse Vrije Akademie. Pas in 1990 legt hij zijn functie neer. Ook wordt hij bestuurslid van het Nijmeegs Museum.
Ed van Teeseling (1924-2008) Heilige Martinus [Saint Martin] 1952 Kalksteen/limestone, h. circa 180 cm Gendt Mercurius [Mercury] 1962 Brons/bronze, circa 100 x 200 cm Nijmegen
Religieuze thema’s In 1949 is het zover, het is voor Van Teeseling mogelijk om zich te vestigen als zelfstandig beeldhouwer in Nijmegen. Er zijn maar weinig beeldhouwers, waardoor er tamelijk veel werk te vinden is. Hij krijgt opdrachten voor beelden in Gendt en in Bemmel, zoals een H. Martinus (1952) voor de gevel van de Martinuskerk in Gendt. Hij maakt aanvankelijk veelal beelden met religieuze thema’s (Maria met kind, Adam en Eva, Heilige Christoffel), omdat opdrachten voornamelijk van kerken afkomstig zijn. Eén van de belangrijkste opdrachten (van de stad Nijmegen) is classicistisch van aard: een standbeeld van Keizer Trajanus. Dit maakt hij in samenwerking met collega en vriend Charles Hammes. De stad wilde hiermee haar Romeinse achtergrond voor het voetlicht brengen. De christelijke onderwerpen die hij in deze periode veelvuldig uitbeeldt, maken later plaats voor meer mythologische onderwerpen. Van Teeseling is dan duidelijk minder afhankelijk van kerkelijke opdrachten en krijgt meer opdrachten van steden. Ook Nijmeegse scholen weten Van Teeseling vanaf eind jaren vijftig als opkomend kunstenaar te vinden voor verschillende opdrachten. Zo maakte hij voor de detailhandelsschool in Nijmegen in 1962 het beeld Mercurius en in 1966 voor de Technische School in Hatert het beeld Mens in zijn wereld. ‘Als ik een beeld maak voor een school, ga ik uit van vormen die scholieren herkennen.’3 Van Teeseling wil weten waar zijn beeld komt te staan; de ruimte heeft namelijk invloed op de vorm. Ook zorginstellingen bezorgen Van Teeseling in de jaren zestig
verschillende opdrachten. Een voorbeeld hiervan is het figuratieve beeld van een meisje zittend op een bankje dat je uitnodigt om bij haar te komen zitten. Hij maakt dit in 1961 voor het Paedologisch Instituut van de St. Maartenskliniek in Nijmegen. Op 25 augustus 1960 trouwt Van Teeseling met Ingeborg Maria Brounts (1939). In 1961 wordt hun eerste dochter Ingeborg geboren en in 1964 Brechtje. In 1970 komt er nog een derde kind bij, een zoon, Steven. Pegasus De gemeente Nijmegen vraagt Van Teeseling in 1965 een beeld te maken voor de openbare ruimte. Een werk dat moet fungeren als symbool van de geestelijke inspiratie. Hieruit komt het mythologisch gethematiseerde beeld Pegasus voort. Een stenen sculptuur van een paard met vleugels. Inspiratie is moeilijk uit te drukken, maar hij heeft deze hier weergegeven door de kleine vleugels aan een groot lichaam. Vliegen is alleen mogelijk als de geest de zwaartekracht weet te overwinnen, aldus Van Teeseling.4 Vanaf de latere jaren zestig laat hij de veilige, op de academie aangeleerde realistische weergave sporadisch los. Zijn beelden worden steeds gestileerder en abstracter van aard. Zo maakt hij in 1969 voor Sociale Zaken in Nijmegen een liggende moeder met kind, Sociale Eenheid. Hoewel ook in Nederland abstracte kunst steeds meer de boventoon gaat voeren zal Van Teeseling nooit de figuratieve manier van werken helemaal verlaten. Engelen De engel is voor Ed van Teeseling een inspirerend thema, een fascinatie van aantrekken en afstoten. Als zeer belezen man heeft hij veel kennis van christelijke en mythologische verhalen. Het christelijke geloof vertelt hoe de engel uit de duivel, de aartsengel Lucifer, is ontstaan. Van Teeseling vindt engelen gevaarlijk. Ze zijn geslachtsloos en kunnen vermomde duivels zijn. Het thema engel trekt hem aan, maar hij vindt het ook beangstigend. Wellicht
is dit de reden dat hij dit thema herhaaldelijk in zijn kunst verwerkt. In 1980 maakt Van Teeseling de Gouden Engel die in Nijmegen bij de Pijkestraatgarage komt te staan. Vrouw De vrouw is in zijn hele œuvre een terugkerend thema. Vanaf de jaren zeventig maakt hij zowel realistische beelden van een moeder met kind als ook meer geabstraheerde figuren met vrouwelijke, ronde vormen. Tijdens depressieve perioden worden de ronde glooiende vormen omgezet in puntige en botte vormen die zijn innerlijke pijn weergeven. Een mooi voorbeeld hiervan is een beeld dat voor het Ziekenhuis in Zevenaar staat: Pijn (1984). De zoektocht naar zijn identiteit en zijn verhouding tot het ‘fenomeen’ vrouw is in verschillende werken terug te zien. Die moeilijk te doorgronden vrouw blijft een bron van inspiratie. Met smalle benen en een exploderende bovenkant vormt zij Verwarring (1995). Ook sculpturen die gemakkelijker te doorgronden zijn, met titels als Groei en Vrouw, zijn hiervoor kenmerkend. Ruimtelijke werken van een figuur met meerdere aangezichten of drie benen, met een titel als Trilogie, die hij eind jaren negentig en begin 2000 maakte, weerspiegelen de zoektocht naar zijn identiteit. Beelden, reliëfs en schilderijen waarin meerdere vrouwen zijn afgebeeld keren regelmatig terug, soms in combinatie met een manspersoon. In het beeld Twee vrouwen (1977) gaan de twee lichamen vrijwel geheel in elkaar op. Daarnaast liet hij het thema rivier of de Waal als vrouwelijke personificatie regelmatig terugkeren: Twee Stromen (1975) en Waalbeeld (1982). Proces Het kost Van Teeseling steeds opnieuw moeite om aan iets nieuws te beginnen. Hij ziet dit als een creatief gebrek. Met name op de momenten dat er net een beeld af is wordt hij hiermee geconfronteerd. Hij blijft struikelen over een soort innerlijke
68
annemieke ganzinga
Ed van Teeseling (1924-2008) Pegasus 1965 Franse kalksteen/French limestone, h. circa 150 cm Nijmegen
s c u l p t u u r s t u d i es 2 0 10
onwil en ervaart dit iedere keer als een slopend gevecht. ‘En het gekke is, dat je weet dat je maar een homp klei hoeft te pakken om een half uur later al weer vreselijk gelukkig te kunnen zijn.’5 Bij het ontwikkelen van een beeld houdt Van Teeseling zich bezig met grondvormen die altijd non-figuratief zijn. Deze ontstaan vaak naar aanleiding van iets wat hij heeft beleefd, waarbij hij uitgaat van gebeurtenissen en daarbij opkomende gevoelens. Vervolgens creëert hij een voorstelling die regelmatig juist wel figuratief is. 6 Zijn realistische werk is een vertaling van de werkelijkheid in een eigen vorm. Het is voor hem een uitleg en verduidelijking van wat er in hem leeft. 7 Tijdens het ontstaansproces van een beeldhouwwerk wil Van Teeseling zijn werk niet laten zien. Naast het inpakken tegen uitdroging van de klei zorgt hij ervoor dat er geen glimp van te zien is. Pas als hij zelf vindt dat het werk af is, mag het aan de buitenwereld getoond worden. Ed van Teeseling maakt voor zijn ruimtelijk werk veel voorstudies in de vorm van tekeningen. Ook schilderijen kunnen deel uitmaken van dat proces. Zo maakt hij begin jaren negentig een schilderij met futuristisch ogende bouwsels, een typisch ‘beeldhouwerslandschap’, waaruit de reeks Landschapsculpturen voortkomt.8
Sociale eenheid [Social unity] 1969 Brons/bronze, circa 100 x 150 cm Nijmegen
Schilderen versus beeldhouwen Aan het eind van de jaren tachtig gaat Van Teeseling veel schilderen. Hij slaat een ander pad in waardoor er begin jaren negentig een vernieuwing in zijn kunst ontstaat. De Landschappen, die door zijn vrouw ook wel ‘kathedralen’ worden genoemd, zijn in tegenstelling tot zijn vroegere beelden met massieve en ronde vormen veel scherper van vorm. Hoewel Van Teeseling aanvankelijk schilderijen gebruikt als voorstudie voor zijn beelden, maakt hij later ook schilderijen met een veel vrijere en abstractere expressie. Hij zet in zijn latere schilderijen geen duidelijke sculpturale vormen neer, meer is de sfeer die het werk uitstraalt van belang. Hoewel hij zich in sommige perioden juist gemakkelijker
kan uiten op doek is voor hem een schilderij slechts de halve waarheid, waar van alles in te suggereren valt. Een beeld moet er echt zijn. Hij voelt zich aangetrokken tot driedimensionale vormen in de ruimte.9 Gezichtsloos Vanaf het begin van de eenentwintigste eeuw maakt hij figuren steeds vaker gezichtsloos. Hij vindt het eerder in zijn carrière al moeilijk om kinderportretten te maken, omdat hij in de kindergezichtjes nog geen persoonlijkheid ziet. Ze missen naar zijn idee nog de getekende lijnen die in een doorleefd volwassen gezicht wel aanwezig zijn. Toch heeft die gezichtsloosheid hier een andere reden. Van Teeseling wordt getroffen door de ziekte kanker en wil dit zelf niet onderkennen. In zijn kunst is vanaf dat moment te zien dat hij voelt dat hij de strijd met zijn eigen lichaam aan het verliezen is. Alles in zijn leven en toekomst wordt onzeker. Hij voelt dit als een vorm van gezichtsverlies en hij weet zich daar geen raad mee. Invloeden Het werk van Ed van Teeseling kent een eigen sculpturale vorm. Er is een duidelijke lijn en ontwikkeling in zijn werk zichtbaar. Invloeden van andere beeldhouwers zijn in zijn werk te herken-
1. Koos Tuitjer, ‘Ed van Teeseling: Beeldhouwers zullen een erg moeilijke tijd
nen, maar de kunstenaar geeft hier zijn eigen vertaling van. Behalve werk van zijn leermeesters, bestudeert Van Teeseling ook het werk van andere bekende beeldhouwers gedurende het leerproces. Zo observeert hij met name aan het begin van zijn carrière het werk van Oscar Jespers (1887-1970) en Rik Wouters (1882-1916). Als zijn mate van abstractie groter wordt, in het bijzonder vanaf 1975, lijkt Van Teeseling’s vormentaal op die van het werk van de Grieks-Oostenrijkse beeldhouwer Joannis Avramidis (1922). Ed van Teeseling is een kunstenaar die duidelijk de gebeurtenissen en emoties in zijn leven door middel van zijn kunst weergeeft en deze ook op die manier probeert te verwerken. Het is kunst die om relaties gaat. Dieptepunten in zijn leven zijn terug te zien in zijn werk. Sommige beelden voorziet hij van vleugels, die misschien een vluchtpoging weerspiegelen, maar ook deze laat hij weer los. De solide bases die zijn beelden eerst vertonen worden steeds ranker. Wellicht heeft hij zichzelf in zijn zoektocht niet gevonden. Van Teeseling had een hekel aan psychologiserende, kunsthistorische arrogantie. In de jaren zeventig vond hij al dat de hele kunstwereld in handen van de kunsthistorici terechtgekomen was. Dit vond hij een slechte ontwikkeling: ‘ze hebben geen bal verstand van de kunst van nu!’10
4. Anoniem, ‘Monument-taal’, Nieuwsblad voor Nijmegen december 1982.
bloot’, de Gelderlander, 24 juni 1992. 9. B. van Velzen, ‘Ed van Teeseling:
krijgen’, de Gelderlander, 15 juni 1972.
5. Tuitjer 1989 (zie noot 2).
tastbaar in ruimte’, de Gelderlander,
2. Koos Tuitjer, ‘“Het is alsof je iets
6. Tuitjer 1972 (zie noot 1).
14 oktober 1967.
moet inhalen”. Beeldhouwer Ed van
7. Anoniem, ‘Portret van een kunstenaar.
Teeseling[sic] 65 jaar’, de Gelderlander,
Ed van Teeseling giet realiteit in eigen vorm’,
29 november 1989.
Nijmeegs Dagblad, 9 september 1969.
3. Paul van der Heijden, ‘Beeldhouwer
8. Koos Tuitjer, ‘Van Teeseling geeft zijn
Ed van Teeseling. Kunst is voor Iedereen’,
werk vleugels. 67-jarige Nijmeegse beeld-
De Blik 7 (november 2004), pp. 7-9.
houwer legt behoefte aan vernieuwing
10. Tuitjer 1972 (zie noot 1).
70
annemieke ganzinga
p l a at s i n gs l i j s t
s c u l p t u u r s t u d i es 2 0 10
11 Schetsblok, jaren 1950 en begin 1960 met 18 schetsen Familieportretten (kinderen Kleuskens) en ontwerpschetsen
Toelichting
12 Schetsblok met 4 schetsen
uit eenentwintig archiefdozen, een aantal grotere, losse stukken en drie digitale ‘dozen’.
9 (Ontwerp)schetsen, rekeningen Smits en een artikel (1985) (9 omslagen) 1 Schetsblok, jaren 1960 met 18 schetsen 2 Drie ontwerpschetsen en facturen van Smits Nijmegen
1 Foto’s met nummer 1000-2499 2 Foto’s met nummer 2500-6000
1985, 1988-1989, 1991-1992, 1996, 1999, 2003-2005) en enkele andere stukken (9 omslagen)
Het archief van E.A.W. van Teeseling werd in 2009 in tijdelijk bruikleen gegeven aan het Sculptuur Instituut. Het archief bestaat
11 Krantenartikelen (1939, 1941-1942, 1950-1976, 1978-1981, 1984-
3 Schetsboek (ringband verwijderd, evenals de lege bladen) (met 3 schetsen)
1 Schets en artikelen (1980, 1984-1985, 1988; 7 stukken); samen aangetroffen in een showtas 2 Krantenartikelen, aangetroffen in insteekhoes (1939, 1942, 1965, 1968-1969, 1974-1976, 1978, 1980-1981, 1985;32 stukken) 3 Schetsboek met een losse schets (1) en losse en ingeplakte krantenartikelen (1941, 1950-1965, 2003; 122 stukken, ringband
3 Foto’s met nummer 1000a-1302a
4 14 losse schetsen
4 Foto’s met nummer 2000a-2049a
5 9 losse schetsen waarvan 2 t/m 5 in een boekje
5 Foto’s met nummer 2050a-2201a
6 Schetsboek (1955; ringband verwijderd)
1989, 1991-1992, 1996, 1999, 2004-2005), uitnodigingen en
6 Foto’s met nummer 2500a-2555a
7 17 losse schetsen
een brief (14 stukken)
7 Foto’s met nummer 3000a-6000a
8 5 losse schetsen 9 40 (ontwerp)schetsen, aangetroffen in genummerde showtas-
Fotonummer en beschrijving foto’s
sen, in 23-rings map, 1985-1989
bloemen na zijn begrafenis 1100 e.v.: foto’s van modellen 1200 e.v.: foto’s van Ed van Teeselings ateliers, onderdelen van ateliers of spullen 2000 e.v.: foto’s van de meer figuratieve beelden, reliëfs, tegeltableaus, fonteinen en grafstenen 2500 e.v.: foto’s van de meer gestileerde en abstracte beelden, reliëfs en fonteinen 3000 e.v.: foto’s van portretten en portretreliëfs
4 Knipselmap met krantenartikelen (1968, 1975, 1981, 1985, 1988-
5 Plakboek met brieven en krantenartikelen (1961, 1964-1972, 1979; 25 stukken, ringband verwijderd) 6 Omslag met losse krantenartikelen (1966, 1974-1975, 1980, 1984-1985, 1990, 1992, 1996-1997, 2000-2005; 25 stukken)
1000 e.v.: foto’s van Ed van Teeseling: portretten, ten voeten uit, aan het werk/in atelier, met beeld, met model, beeld met
verwijderd)
10 Schetsen, krantenartikelen (1965, 1988-1989, 1996-1997, 2000-2002, 2006) (11 omslagen: 1-8, 9.a, 9.b en 9.c) 1 Stifttekening door B. van kasteel Bourdeilles, september 1980 2 8 losse schetsen bij elkaar aangetroffen
7 Omslag met losse krantenartikelen (1976, 1979; 5 stukken) 8 Omslag met losse krantenartikelen (1970, 1972, 1976, 2005), foto’s en een folder, 4-8 aangetroffen in snelhechter (b stukken) 9 Omslag met krantenartikel betreffende beeld van f-2534 samen aangetroffen met foto’s uit f-2534a (1977; 1 stuk)
3 Klein schetsblokje met 24 schetsen van gestileerde torso’s met pen of stift en een schets van een ‘gouden kalf’ en 26 losse schetsen, samen aangetroffen in showtas 4 5 losse schetsen 5 73 (ontwerp)schetsen: zuurvrij mapje (1-22; 1-7 in wit papier
3 Uitnodigingen, krantenartikelen (1954, 1979, 1982, 1986-1987, 1989, 1991. 1996, 2004), foto’s, schetsen, etc. afkomstig uit grote bruine envelop van Truus van Teeseling (54 stukken) 4 Overige documenten, krantenartikelen (1949, 1988-1989, 2009), rouwkaarten, foto’s, uitnodigingen, folder, Gemeentegids Zevenaar, etc. (47 stukken) 5 Overlijdensadvertenties, tekening, foto’s, artikel (2008; 22 stukken) 6 Boek: Marijke van Ewijk en Vera Verkooyen, Beeldenplein juni 1987-april 1988, Nijmegen 1987. 7 Boek: Felix Villanueva (red.), Sculptuur in Nijmegen. Beelden. Monumenten. Geveldecoraties. Omgevingskunst. Gedenkstenen. Reliëfs, Nijmegen 1990 (met 6 ingelegde stukken). 14 Facturen, facturen, brieven en kaarten, brieven betreffende opdrachten en aankopen (10 omslagen) 1 Omslag met facturen, brieven betreffende opdrachten en aankopen (ca. 1962-1992; 50 stukken) 2 Omslag met brieven en kaarten, 2-6 samen aangetroffen in envelop, 11-21 gevouwen in 10 (24 stukken). 3 Omslag met documenten m.b.t. uitleen, 81.i – 81.xii in zuurvrij mapje, krantenartikel (ca. 1986-2008; 112 stukken). 4 Omslag met brieven en kaarten m.n. van Gerard van Teeseling,
12 Boeken, catalogus, paspoorten, lijsten, brieven, teksten, foto’s, artikel en andere documenten (4 boeken en 5 omslagen) 1 Boek: Hans van der Grinten en Peter Thoben, Beelden in
uitnodigingen, krantenartikel (ca. 1952-1956; 47 stukken) 5 Omslag met brieven en facturen (1971, 1982, 1987, 1992, 2000, 2008; 13 stukken) 6 Omslag met facturen en brieven (1963, 1967, 1977, 1979, 1987,
3500 e.v.: Foto’s van de meer gestileerde en abstracte schilderijen
[a4]), schetsboekje (23-30), in envelop (31-52), schetsblok (53-
3600 e.v.: foto’s van de meer figuratieve of stilleven schilderijen
60) en losse schetsen (61-73)
4000 e.v.: foto’s van penningen
Zuurvrij mapje met 22 schetsen
4400 e.v.: foto van portrettekening
Schetsboekje met 8 schetsen
4500 e.v.: foto’s van tekeningen
Envelop met 23 schetsen
en om Nijmegen, tent.cat. Nijmegen (Nijmeegs Museum
1-8 aangetroffen in beschreven envelop: Arbeidsverleden Ed v.
4600 e.v.: foto van mozaïek
Schetsblok met 8 schetsen
“Commanderie van St. Jan”) 1975.
Teeseling i.v.m. pensioen Vrije Academie (9), 12-16 samen aan-
5000 e.v.: foto’s waarop meerdere beelden (bijvoorbeeld in atelier
13 losse schetsen
of op tentoonstellingen) zijn afgebeeld 5500 e.v.: foto’s i.v.m. publicatie 5900 e.v.: overige foto’s en foto’s van inspiratiebronnen 8 Schetsen en enkele andere stukken (12 omslagen) 1 Langwerpig schetsboekje met schetsen op ruitjespapier of los ingelegd met 7 schetsen
6 Monsterboekje aquarelpapier van Büttenpapierfabrik met 7 losse schetsen
Nijmegen, Nijmegen 1978 met 2 ingelegde stukken 2 Boek: Marijke van Ewijk en Vera Verkooyen, Beeldenplein juni 1987-april 1988, Nijmegen 1987. 3 Catalogus: Hans van der Grinten (samenst.), Beeldhouwers in
4 Boek: Jan de Jonge e.a., Beelden in de Stad Arnhem, Arnhem 1983.
straat 27, Volkers Bronsgieterij, St. Anna Bed & Breakfast,
6 Omslag met briefpapier
verjaardagskaarten en bruiklenen en 1 karton met gegevens
8 3 losse schetsen en 38 kleine schetsen in zuurvrij mapje
7 Omslag met foto’s, lijsten, brieven, etc. (42 stukken)
(aangetroffen in aparte envelop) 9 Insteekhoes met 9 schetsen (map [10.9.]a), 12 krantenartikelen (1965, 1988-1989, 1996-1997, 2000-2002, 2006) en 2 scheurkalenderpagina’s (map [10.9.]b) en 13 schetsen van familie-
3 Schriftje, gelinieerd met 2 schetsen
Godelieve M. (map [10.9.]c); aangetroffen in 23-rings map
4 Schetsblokje met 8 schetsen
met nummer 340
8 Omslag met metalen plaatjes (1 en 2 samen in 1 envelop,
brieven, etc. (24 stukken)
15 Krantenartikelen, boeken, kaarten (meest m.b.t. andere beeldhouwkunst), folders, e.m. en 5 tuinagenda’s (2 omslagen en 9 stukken)
13 Uitnodigingen, krantenartikelen (1949, 1954, 1979, 1982, 19861989, 1991, 1996, 2004, 2008-2009), foto’s, contactafdruk, schetsen, (rouw)kaarten, brieven, cataloguskopieën, boeken etc.
6 Envelop met 24 losse schetsen
(5 omslagen en 2 boeken)
10 Schetsblok, jaren 1960 met 16 schetsen
van Ed van Teeseling (53 stukken) 10 Overige (4 stukken)
3 stukken) 9 Omslag met uitnodiging, paspoort, artikelen (2004),
5 Schetsblok met 2 schetsen
9 Schetsboekje zonder kaft met 8 schetsen
getroffen in plastic hoes (16 stukken) 9 Omslag met 8 enveloppen met brieven m.b.t. atelier Pijke-
5 Omslag met paspoort en lijsten van werken (8 stukken)
portretten (jaren ’50 61 ± 1956 …) met 3 portretten [van]
8 15 losse schetsen/schilderingen
1969 en 1976-1984; 51 stukken) 8 Omslag met documenten betreffende arbeidsverleden,
7 Schets van gestileerde kop, samen aangetroffen met f-2160
2 Schetsboekje met lijntjes met 15 schetsen
7 Tekenboek voor waskrijt met 4 schetsen
1993;7 stukken) 7 Omslag met facturen en brieven m.b.t. opdrachten (ca. 1955-
1 Omslag met contactafdruk, schetsen, foto’s, artikelen (2006), kaarten, etc. (17 stukken) 2 Omslag met foto’s, rouwkaarten, brieven, schets, cataloguskopieën, etc. (34 stukken)
1 Omslag met folder en uitnodiging (3 stukken) 2 Omslag met krantenartikelen (2001, 2003), kaarten, e.m. (8 stukken) 3 Boek: Andrée van de Kerckhove (red.) e.a., Tabularium, Arnhem 2008. 4 Twee kopieën van een boek/schrift over graveren (2 stukken) 5 Boek: Cees van der Meer, Mariette Niermeyer, Fons Str bosch, Geert-Jan van Oostende. Gedoogzone voor een tekening,
72
annemieke ganzinga
uitgave bij tent. Enschede (Rijksmuseum Twenthe) 1998.
s c u l p t u u r s t u d i es 2 0 10
Kunstenaars, Jubileumtentoonstelling twaalf en een half-jarig
20 Wilhelm Nettmann, 50x Ringenberg. Deutsch-Niederländische
6 De Nederlandse Tuinagenda, 1985 van Ed van Teeseling
bestaan gemeenschap beeldende kunstenaars nijmegen (g.b.k.n.),
Gemeinschafts-Ausstellung, tent.cat. Krefeld (Galerie Schloss
7 Tuinagenda 1987 van Ed van Teeseling
tent.cat. Nijmegen (De Waag) 1960.
Ringenberg, Bodo Bratke) z.j. [1968].
8 Tuinagenda 1991 van Ed van Teeseling 9 Tuinagenda 1997 van Ed van Teeseling met een schets voorop geplakt. 10 Tuinagenda 1999 van Ed van Teeseling
3 E.H. Broekkamp, GBKN kerstekspositie 1962-1963, tent.cat. 4 Elias Broekkamp, Kerstexpositie 1963-1964 GBKN, tent.cat. Nijmegen (Waaggebouw) 1963. 5 Karel Reijnders, IK. Werken van leden van de GBK, uitgave bij
16 Boeken (ook met foto’s en aantekeningen), tijdschrift, uitnodiging,
tent. Nijmegen (De Waag) 1968 (1 maal aanwezig inclusief lijst
krantenartikelen (1954, 1956-1958, 1962, 1964-1965, 1967, 1978-
van geëxposeerde werken en 1 maal met kopie van verkorte
1979, 1980-1984, 1987-1989, 1996-1997, 1999, 2000-2001, 2003,
biografie van Ed van Teeseling uit andere catalogus).
2007-2008), gekopieerde documenten uit andere archieven en inventarisatie beelden van Ed van Teeseling in collectie Gemeente Nijmegen (4 stukken en 6 omslagen) 1 Kasboek van Besiendershuys, met bezoekerstellingen en verkoop catalogi op exposities. 2 Boek: Mark Brusse, Les bois de markbrusse à paris. Buchettes de L’Ile de Franc, Munich [1975]. 3 Boek: Ben Kemner, Ben Kemner. De Bronsgieter 1969-1994, z.pl. 1994. 4 Boek met een aantekeningenblad: Dino Fabbri, Franco Russoli
21 Maarten Beks, Beeldenvaart door Arnhem, Arnhem 1983.
Nijmegen (Waaggebouw) 1962.
6 Folder Karel Reijnders, GBK Waag 69, tent.cat. Nijmegen (De Waag) 1969. 7 G. Lemmens, kersttentoonstelling gemeenschap beeldende
(1 zakje en 1 omslag)
12 Cassette met 13 dia’s van beelden 14 Cassette met 21 dia’s van beelden 15 Cassette met 14 dia’s van beelden en schilderijen
1 In plastic zakje: puzzel van foto van een kind op karton
16 Cassette met 14 dia’s van beelden en schilderijen
2 Omslag met foto en tekeningen van kinderen/kleinkinderen
17 Videoband kro Wolfskuil Looimolen Mariakapel, 23 oktober 1996, 19.00 u.
19 Bijzondere formaten (3 stukken en 2 omslagen) 1 Catalogus: Stichting Atelierverschijningen (red.), Atelierverschijningen Nijmegen. [1984] Katalogus 1994, tent.cat. Nijmegen (Stadsschouwburg Nijmegen) z.j. [1994]
uitgave bij tent. Nijmegen (Nijmeegs Museum, “Commanderie
(met prijslijst van geëxposeerde werken en 64 briefkaarten).
van St. Jan”) 1975, inclusief lijst van geëxposeerde werken.
11-16 Diahouder met 6 cassettes met dia’s van beelden 11 Cassette met 20 dia’s van beelden 13 Cassette met 14 dia’s van beelden
18 Foto’s en tekeningen van kinderen/kleinkinderen
kunstenaars nijmeegs museum “commanderie van st.jan”,
8 Hans van der Grinten (samenst.), Beeldhouwers in en om
10 Cassette met 22 dia’s van Marskramer en zijn proces
22 Doos met digitale foto’s op Sculpserver (Map AnnemiekeG/Ed van Teeseling/Foto’s/Doos 22) 1 Atelier en werk; Div. Foto’s atelier en werk Ed van Teeseling (ingescand van dia jan. 2009) – 48 foto’s 2 Atelier en werk 2; beelden en ateliers – 29 foto’s
2 Foto’s op A3 formaat of geplakt op A3 formaat blad (15 stukken)
3 Opdracht Smit transformatoren Nijmegen 1988 – 39 foto’s
3 Foto van Waalbeeld (bestaat nog uit afzonderlijke delen, op
4 Afbeeldingen van beeldbank Regionaal Archief Nijmegen
Nijmegen, tent.cat. Nijmegen (Nijmeegs Museum
enkele punten aan elkaar gelast) in atelier f-2507 (zie ook
“Commanderie van St. Jan”) 1975.
f-2507.1, .2 en .3)
(uitgeprint ook in archief ondergebracht) 23 Doos met digitale foto’s op Sculpserver
9 J. Beugeling-van den Heuvel (red.) en G. Lemmens, Kerst
en Renata Negri, I Maestri della Scultura. Arp, Milano 1966,
Tentoonstelling Gemeenschap Beeldende Kunstenaars Nijmeegs
20 Dia’s van beelden en schilderijen
(Map AnnemiekeG/Ed van Teeseling/Foto’s/Doos 23)
deel 63. (2 stukken)
Museum Commanderie van Sint Jan, uitgave bij tent. Nijmegen
1 Rode diacassette met 30 dia’s van beeldhouwwerken
‘Ben zo terug’ Foto’s van Pijkestraat 27 Atelier Ed van Teeseling
(Nijmeegs Museum “Commanderie van St. Jan”) 1979 (2 maal
2 Rode diacassette met 8 dia’s van schilderijen
in Nijmegen. Najaar 2008-18-10 foto’s Geert-Jan van Oostende
aanwezig, 1 maal inclusief lijst van geëxposeerde werken).
3 Blauwe diacassette met 24 dia’s van beelden
– 90 foto’s
5 Omslag met uitnodiging en een kopie van De Volkskrant (3 stukken) 6 Omslag met posters (5 stukken) 7 Omslag met tijdschrift: L.J.F. Swinkels, Museumstukken VII. Een
10 Hans van der Grinten en J. Beugeling-van den Heuvel (samenst.)
4-9 Diahouder met 6 cassettes met dia’s van beelden 24 Doos met digitale foto’s op Sculpserver
en G. Lemmens, Prentkunst in Nijmegen en omgeving. 1978-1979,
4 Cassette met 16 dia’s van beelden
prachtvol exemplaar. Vijfenzeventig jaar Museum G.M. Kam 1922-
tent.cat. Nijmegen (Nijmeegs Museum, Commanderie van
5 Cassette met 22 dia’s van beelden
1997, Nijmegen 1997, nr. 7.
Sint Jan) 1978 (met kopieën van verkorte biografie van Ed van
6 Cassette met 21 dia’s van Afsluitpaal en Haan
1 Foto’s van portretten en beelden – 18 foto’s
Teeseling uit andere catalogi).
7 Cassette met 7 dia’s van Mnemosyne
2 Foto’s Atelier Ed, Pijkestraat – 26 foto’s
8 Cassette met 17 dia’s van beelden en schilderij
3 ‘Atelier van vader’ en beelden – 31 foto’s
Ingelegd in tijdschrift 6 stukken 8 Omslag met kopieën uit het archief van Museum Het Valkhof
11 Hans van der Grinten en J. Beugeling-van den Heuvel (samenst.)
(Map AnnemiekeG/Ed van Teeseling/Foto’s/Doos 24)
met krantenartikelen (1978-1979, 1980-1984, 1987-1989, 1996-
en G. Lemmens, Werken op/met papier in Nijmegen en
9 Cassette met 10 dia’s van Twee stromen
4 Foto’s van beelden – 14 foto’s
1997, 1999, 2000-2001, 2003, 2007-2008), bruikleenovereen-
omgeving. 1982-1983, tent.cat. Nijmegen (Nijmeegs Museum,
10 Mapje met 5 dia’s van beelden
5 ‘Boot Ed’ – Foto’s van bootje na crematie van Ed van Teeseling
komst, catalogusgegevens, lijsten van geëxposeerde werken,
‘Commanderie van Sint Jan’) 1982.
11 Mapje met 8 dia’s van beelden
e.m. (52 stukken) 9 Omslag met kopieën uit het archief van Museum Het Valkhof met foto’s, krantenartikelen (1954, 1956-1958, 1962, 1964-1965, 1967), bruikleenovereenkomst, catalogusgegevens, lijsten van geëxposeerde werken, e.m. (46 stukken) 10 Omslag met een kopie van een foto en van een krantenartikel uit Regionaal Archief Nijmegen (2 stukken) 11 Inventarisatie beelden van Ed van Teeseling in collectie Gemeente Nijmegen (28 stukken) 12 Kopie artikel over Mercurius van Ed van Teeseling: Leo Ewals, ‘De Mercurius van Ed van Teeseling’, Nijmeegs Katern 19 (2005) nr. 5 (december), pp. 74-77.
12 Folder Nijmeegse Vrije Academie 1965-1966.
12 Mapje met 9 dia’s van beelden
13 Folder Nijmeegse Vrije Academie voor beeldende kunst 1969-
13 Mapje met 3 dia’s van beelden
1970. 14 Anoniem, zweiundzwanzig künstler aus gelderland, uitgave bij
(21 stukken) 1 Gemeenschap Beeldende Kunstenaars, Nieuwe Leden GBK. 1988-1989, uitgave bij tent. Arnhem (Huis der Provincie) 1989. 2 Stichting Nijmeegs Museum en Gemeenschap Beeldende
15 Mapje met 1 dia van mozaïek
begeleidend briefje van directie Haus Koekkoek en bestuur gbk,
21 Dia’s van beelden en schilderijen
2 maal aanwezig).
1 Blauwe diacassette met 27 dia’s van de Academie,
15 J.M.G.M. Brinkhoff, De scheppende mens. Vereniging Scheppende Ambacht Gelderland, Nijmegen z.j. 16 Jan Bor en Marjo Ariës (red.), Experiment in niet-denken, Amsterdam 1985. 17 Adriaan Litzroth, Het beeld, de plaats, de tijd… overpeinzingen 18 Rien Otten (red.) en Hennie Siebelt, Gedenk Tekens, Nijmegen 1993. 19 Ernst van Raaij en Haco de Ridder (samenst.) en Felix
(zie ook p. 22 van de inventarislijst) Later toegevoegde stukken 1 Kunst op straat in Nijmegen: Routebeschrijving Ed van Teeselingroute
tent. Kleve (Städtisches Museum Haus Koekkoek) 1974 (met
bij openbare sculptuur, Nijmegen 1990 (met krantenartikel). 17 Catalogi en een artikel (1990)
14 Mapje met 2 dia’s van schilderijen
25 Geïnventariseerde en niet-geïnventariseerde negatieven
Ed met studenten aan het werk met bloemenreliëfs. 2 Blauwe diacassette met 13 dia’s van beelden 3 Blauwe diacassette met 22 dia’s van beelden 4 Zwarte diacassette met 22 dia’s van schilderijen, beelden en penningen 5-10 Diahouder met 6 cassettes met dia’s van beelden 5 Cassette met 8 dia’s van Pijn 6 Cassette met 15 dia’s van Engel en Torso 7 Cassette met 10 dia’s van Engel en Drieklank
Villanueva, A cire perdue. Bronzen beelden in Soest, Nijmegen
8 Cassette met 5 dia’s van beelden
1993.
9 Cassette met 19 dia’s van beelden