Omwille van het verschil. De Huizen van het Kind vanuit een kinderrechtenperspectief
Studiedag EXPOO 10 december 2015 Bruno Vanobbergen Kinderrechtencommissaris
“Er steekt zoveel in de Huizen van het Kind” (video 1)
Preventieve opvoedingsondersteuning? Kapstok voor de Huizen van het Kind Preventieve gezinsondersteuning – preventieve opvoedingsondersteuning? Ontrafelen van de kapstok: Opvoeding? Preventief? Ondersteuning?
“We worden voortdurend om de oren geslagen met alle mogelijke risico’s in opvoeding” (video 2)
Bij het steppen gelden dezelfde regels als bij het skaten. Vooral jonge kinderen krijgen vaak ongelukken tijdens het steppen. Bijna alle letsels zijn het gevolg van een val. Daarom doet u er goed aan om uw steppende kinderen goed te beschermen tegen valletsels. Hieronder vind u meer tips voor veilig steppen. Knutselen met kleurpotloden, scharen, papier, prikpennen, klei en verf, welk materiaal u ook kiest, het allerbelangrijkste is dat u bij uw kinderen blijft tijdens de knutselpartij. Op die manier gebeuren er veel minder snel ongelukken. Uw kind zou niet de eerste zijn die erachter komt dat je ook met een kindveilige schaar je eigen haren – of die van een vriendje - kunt knippen.
“Pedagogische plekken zijn plekken waar de tijd onbestemd is, waar de woorden nog niet dienen om iemand te kunnen diagnosticeren, maar om te spreken, waar wat men doet nog niet wordt gezien als iets wat past bij een leeftijd of een achtergrond of context, maar als een manier van opgaan in iets.” Jan Masschelein
Bron: “Waar staat de jeugd in 2020? De nood aan “pedagogische plekken”
“Tegenover den Aldi kunnen we geen beleid voeren, tegenover de kinderopvang en de kleuterschool wel” (video 3)
Kinderarmoede: cijfers Kansarmoede-index Kind en Gezin per provincie
Bron: Kind en Gezin
Kinderarmoede als sociale uitluiting % kinderen in een gezin dat door financiële redenen volgende niet kan:
Gezinnen met een armoederisico
Gezinnen zonder armoederisisco
Aankopen nieuwe kleren
18,5%
3,9%
Verzorgen van 3 maaltijden per dag
9,9%
0,7%
Deelname aan 27,2% sportclubs en andere vrije tijdsvoorzieningen
3,8%
Verjaardag vieren
11%
1,7%
Een veilige plek om buiten te spelen
34,3%
6,4% Bron: EU-SILC 2009
“Het is voor een 14-jarige enorm moeilijk om constant geconfronteerd te worden met leerkrachten die tegen jou zijn. Ik twijfelde zo hard aan mezelf dat ik alle hoop had opgegeven. Ik geloofde echt dat ik dom was, ik geloofde echt dat ik nooit iets ging kunnen. Zoals ze zeggen, wij zijn vuile Marokkanen en we kunnen niks en we gaan nooit iets kunnen en we gaan blijven zoals we zijn.” (Rapport Kinderrechtencoalitie 2015)
“De gedroomde samenleving” (Willem Schinkel) Het ‘normale’ wordt gelijk gesteld aan ‘de samenleving’ Integratie wordt tot eigenschap of kenmerk van individuele personen gemaakt “Mijn contact met mijn Nederlands-Marokkaanse collega Illiass draagt bij aan zijn integratie, maar niet aan de mijne.” (dispensatie van integratie)
Jongeren en islamitisch radicalisme Tussen schip en wal: gevoel van voortdurend zich te moeten verantwoorden:
Thuis Binnen de gemeenschap Ten aanzien van leeftijdsgenoten Tegenover de bredere samenleving
“Er is een deel van mijn cultuur dat ik moet opofferen om te integreren. Dat is echt niet simpel.” “Die mensen hebben niet zoals ik ‘s nachts wakker gelegen omdat ik de volgende dag wilde gaan zwemmen, maar niet mocht.”
“Niet vertrekken van algemeen maatschappelijke problemen, maar van het individu” (video 4)
Signaalfunctie Huizen van het Kind Vinger aan de pols van de buurt Goede, gezonde huisvesting Veilige, kindvriendelijke buurt Belang van sociale en professionele netwerken
Vinger aan de pols van de samenleving
Barometer voor het lokale en Vlaamse beleid Huizen van het Kind niet enkel als uitvoerende instantie, maar ook als adviserende instantie
Huizen van het kind als Huizen van vertrouwen Project Recht-op “Jonge ouders” Drie pijlers: Het verenigen van jonge ouders die in armoede leven Jongerenwerker als brugfiguur Belang van een klankbordgroep van professionelen (complementariteit) Vijf bouwstenen:
Vertrouwen Open houding die niet veroordeelt Iemand die helpt te ‘overbruggen’ Tijd en continuïteit Integrale aanpak
‘Lene en Sofie zijn een beetje als een mama. We weten dat ze ons graag zien en in ons geloven. Op Recht-Op kunnen we gewoon onszelf zijn en dat is al genoeg.’ (Toekomstige mama, 18 jaar) ‘Het komt er voor hulpverleners op aan het gemis te kunnen zien, te verstaan en te vertalen. We moeten moeders ondersteunen taal te kunnen geven aan hun gemis. Maar vaak is er alleen maar een oordeel vanuit hulpverleners.’ (Frederique Galo, ervaringsdeskundige vrouwenopvang De Wittenhof) ‘Er is een versnipperde hulpverlening: ik weet soms niet meer hoe ik moet helpen, als mensen dan de stap zetten om hulp te vragen. Er is een gebrek aan integrale begeleiding. Hulpverlening verstrakt ook: er worden meer en meer voorwaarden gekoppeld aan hulp.’ (Nadia Cap, gezinsondersteuner Kind&Gezin)
“Maatschappelijke problemen niet herleiden tot opvoedingsproblemen” (video 5)
Armoede? Armoede is geen probleem van ‘tekorten’, maar zegt in essentie iets over onze samenlevingskwaliteit. Armoede is geen toestand, maar een bestaansconditie. Mensenrechten als ‘menselijke vermogens’ (Nussbaum) waarbij de opdracht van sociale voorzieningen ligt in de brug maken tussen ‘menselijke vermogens’ en de feitelijke realisatie van deze vermogens.
“Iedereen naar de living” (video 6)
Participatie en integriteit/waardigheid als pijlers van het mensenrechtenperspectief Participatie “Een stem geven” Mede-eigenaarschap Toegang tot maatschappelijke hulpbronnen verzekeren
Integriteit/waardigheid “Je waardigheid verliezen, is op een of andere manier nutteloos worden. Of beter gezegd: door anderen (of door de maatschappij als geheel) in een situatie worden gebracht, waarin je nutteloos bent voor de wereld. Want het ontbreken van waardigheid is geen toestand, maar een situatie die zelf ontstaat uit sociale omstandigheden, uit een machtsverhouding.” (Edouard Delruelle)
Ondersteuning? Onderzoek Schiettecat, Roets & Vandenbroeck (jaarboek Armoede, 2015): Ondersteuning en mobiliteit uit de armoede zijn geen synoniemen. Ondersteuningspraktijk als onderhandelingspraktijk Geen definitieve en universele antwoorden op “wat werkt?”
Vermaatschappelijking? Gevaar op grotere sociale ongelijkheid Betekent niet dat ‘de overheid’ zich kan terugtrekken
“Ouders en kinderen hebben andere behoeften” (video 7)
Huis van het Kind = Huis voor het Kind? Verhouding tussen Huizen van het Kind en brede instap Integrale Jeugdhulp? Huizen van het Kind als een veilige, ‘vrijblijvende’ plek? Mogelijke plek voor: Donorkinderen met vragen? Kinderen in vechtscheiding? Zwangere tieners met vragen over hun rechten?
“De Huizen van het Kind zijn als een dokter” (video 8)
