Omgaan met ouders
Eigen praktijken keuren en uitwisselen
Voor meer info
www.koen-mattheeuws.be
Het vertrekpunt: drie actoren
De SCHOOL ONDERWIJS De LLN
verstrek ken
De OUDER
Partnerschapsmodel: 3 actoren De School
De Ouder
De Leerling
Partnerschapsmodel: 3 actoren ≠ Eén richtingsverkeer: een stilzwijgend, impliciet en verondersteld partnerschap waarbij de school bepaalt. = Wederzijds en wederkerig partnerschap – Managen van diversiteit – Centrale rol voor de leerling – Expliciet partnerschap
Consequenties? Wat hebben wij te aanvaarden? Waar kunnen we niet rond?
Partnerschapsmodel: 3 actoren De School
De Ouder
De Leerling
De leerling • Leerling centraal • Gatekeeper • Mediëren & macht • Loyaliteiten • Eigen mening
Partnerschapsmodel: 3 actoren De School
De Ouder
De Leerling
De Ouder • Verwachtingen • Eigen (schoolse) geschiedenis • Waarden & normen • Loyaliteiten • Eigen mening
Partnerschapsmodel: 3 actoren De School
De Ouder
De Leerling
De School • Schoolcultuur • Geschiedenis • Waarden & normen • Verwachtingen • Loyaliteiten • Visie • Wendbaarheid
Drie pijlers Doel • Maximale ontwikkelingskansen
Acties • Krachtige leeromgeving
P.E.V. • Percepties, Verwachtingen & Engagementen
Afstemmen
Een gezamenlijk doel … Is een krachtig uitgangspunt om drempels te overwinnen Zorgt dat we eenzelfde motief hebben en van daaruit handelen Zorgt voor bereidwilligheid wanneer er hindernissen als taal, socio-economische-, religieuze –of culturele verschillen zijn. Beperkt de emotionele afstand tussen ouders en school
PIJLER 1 (1) Doel: maximale ontwikkelingskansen Leren ≤ ontwikkeling leerprestaties, rapport, talenten, … gedrag, welbevinden, veiligheid, …
School - buitenschool contacten op school huisbezoek, samenwerking buitenschoolse organisaties, Brede School, …
Overzicht 1) Drie actoren (ouder, school, leerling!) 2) Drie pijlers Doel: maximale ontwikkelingskansen Acties: krachtige leeromgeving Percepties, verwachtingen & engagementen
3) Drie voorwaarden 4) Zes toetsstenen
PIJLER 2 : Acties (KLO creëren) (drempels bij) contact ad hoc vs. Geïntegreerd
onrechtstreeks vs. rechtstreeks informeel vs. formeel
Offensief – defensief
categoriaal vs. inclusief
PIJLER 2 : Acties (KLO creëren) 1. Contact 2. Rechtstreeks onrechtstreeks 3. Formeel informeel
• Toegankelijkheid • Laagdrempeligheid
• Tussen ouder en school • Via tussenpersonen (tolk, leerling, …)
• Rapport, brieven, infoavond, … • Informele babbel, open deur-politiek, …
PIJLER 2: Acties (KLP creëren) 4. Categoriaal inclusief 5. Offensief defensief
6. Ad-hoc – geïntegreerd
• Bereiken specifieke doelgroepen • bereiken gehele schoolpopulatie
• Positieve of toekomstgerichte insteek • Negatief gedrag inperken • Apart beleidsdomein/thema • Geïntegreerd binnen schoolbeleid
Eigen cases door de insteekbril Bekijk nu je eigen good practice en je leervraag met de “insteekbril”. – Individueel – Wissel uit per 2
Wat stel je vast? (noteer voor jezelf). Geen voorbereiding? – Wat stel je vast als je jouw beleid m.b.t. ouders bekijkt aan de hand van deze richtvragen?
5 axioma’s (grondstellingen) Communiceren doe je altijd
Je spreekt altijd dubbel Ieder zijn waarheid
Met of zonder woorden Wie heeft het voor het zeggen? Art de Co
PIJLER 2 Insteek 1: (drempels) bij contact Hoe toegankelijk is de school? Is de drempel laag genoeg? Hoe weet de school dit? Kent zij de gevoeligheden in deze? Wie zijn de ‘moeilijk bereikbare’ ouders?
PIJLER 2 Insteek 1: TIPS Gebruik verschillende communicatiekanalen Spreek af wie met ouders contact heeft en voor welke vraag/info: één aanspreekpunt Licht de leerling in over welke informatie naar ouders gaat en waarom Leerling wordt nooit betrokken bij financiële kwesties
PIJLER 2 Insteek 2: rechtstreeks en/of onrechtstreeks contact Contact rechtstreeks met ouders of via tussenpersonen? Met welk doel, wanneer, … tussenpersonen inzetten?
PIJLER 2 Insteek 2: TIPS Spreek af wie waarom contact opneemt met ouder(s) Gemeenschappelijk aanspreekpunt (bijv. klastitularis)/brugfiguur 3/1 Ondersteun de leerkracht hierin (moeilijk gesprek, …) Leid secretariaatmedewerkers en ander nietpedagogisch personeel op (bijv. kennis over armoede, …) Speel kort op de bal (afwezigheden)
PIJLER 2 Insteek 3: Formeel en/of informeel Hoe vind je een goed evenwicht? Met welk doel formeel contact en met welk doel informeel contact?
PIJLER 2 Insteek 3: TIPS Koffie-moment op 1 september N.a.v. werkweek/eindreis: infomoment, halen en brengen, positieve boodschappen Sociale activiteiten, oudercafé, een praatje slaan tijdens wachten bij oudercontact, betrekken van andere ouders om ouders te bereiken
PIJLER 2 Insteek 4: categoriaal en/of inclusief Wanneer is het zinvol om ‘groepen’ ouders af te bakenen in een specifieke aanpak? Kan wat je voor die groepen doet/wilt doen, ook nuttig zijn voor àlle ouders?
PIJLER 2 Insteek 4: TIPS Denk na over de klassieke categorieën (“kansarm”, “allochtoon”, …) gevaar van stigmatisering zie de verschillen tussen ouders in élke categorie Andere kenmerken bekijken (de ‘rugzak’), bijv. “ouders die ons onderwijssysteem niet (goed) kennen”
PIJLER 2 Insteek 5: offensief vs. defensief Wat is een goed evenwicht tussen bemoedigende en bezorgde boodschappen? Hoe een aanpak uitwerken dat vertrekt van het ‘potentieel’?
PIJLER 2 Insteek 5: TIPS Zoek een goede combinatie van factoren: informeel contact én positieve boodschap én rechtstreeks Bel ook met goed nieuws, schrijf ook complimentjes in de agenda, …
PIJLER 2 Insteek 6: ad hoc vs gericht op vernieuwing/verandering? Hoe betrek je iedereen bij een veranderingsproces richting een betere samenwerking met ouders? Hoe breng je weerstanden in kaart en wat doe je ermee?
PIJLER 2 Insteek 6: TIPS Neem je tijd, enkele jaren, stel een werkgroep aan Directie aanstuur-rol, blijven “hameren” op deze prioriteit Haal de verzuchtingen uit de leraarskamer en neem ze serieus Koppel hier nascholing en vorming aan (bijv. sociale vaardigheden, inschrijvingsteam, wat is kansarmoede, hergo, …) Registreer: resultaten bijhouden en evalueren
Drie actoren & loyaliteit
De SCHOOL ONDERWIJS De LLN
verstrek ken
De OUDER
Nagy : loyaliteitsbegrip ►In de relatie tussen leerkrachten en ouders zijn drie hiërarchiën werkzaam. Ze hebben betrekking op emotionele binding, verantwoordelijkheid en deskundigheid.
32
Hiërarchie Ouders
Leerkrachten
►Emotionele binding ►Deskundigheid ►Verantwoordelijkheid Opvoeding/leren ►Deskundigheid opvoeding
33
Aandachtspunten en tips ►Loyaliteiten ►Kind – systeem. Soms 4de wereldsysteem ►Communicatievaardigheden trainen ►Professionele houding “Your weakness is your greatest strength” ►Benut de kracht van je gespreksgenoot. Cfr. judo 34
Drie actoren & loyaliteit
De SCHOOL ONDERWIJS
De LLN
verstrek ken
De OUDER
Hoe kunnen wij er mee voor zorgen dat dit in elke school een evidentie is. Een vertrekpunt? Of zijn we al zo ver? (Waar dan?)
Betrokken partijen Schoolnabij CLB Schoolopbouwwerk Naschoolse opvang Brede school Huiswerkklas
Schoolextern Consulenten Opvoedingswinkels Welzijn Politiediensten CBJ Trainers/coaches, jeugdwerkers, leiders, …
Meer weten? Materiaal Van eiland naar wij-land (2013) Diversiteit in actie (website voor lerarenopleiders, met een luik over communicatie met ouders) Screeningsinstrument Ouderparticipatie (2008) Brede schOUDERS (2002) Onderzoek Evaluatie van de engagementsverklaring: bevraging van relevante stakeholders (2014). Ouderbetrokkenheid in het S.O. (vooronderzoek, 2012) Coachingsproject Brussel (2013)
Boeken
