D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht 1 Je ziet een lijst met beroepen. Zoek de vier oude beroepen en omcirkel ze.
Klompenmaker Presentator op TV Politieagent Automonteur Straatlantaarn-aansteker
Piloot Mandenmaker Ruimtevaarder Bezembinder Computerspel-ontwerper
Opdracht 2 Je ziet een foto. Deze foto is gemaakt in Wijhe.
1. Welk beroep van de beroepenlijst van opdracht 1 zie je op deze foto? ............................................................................ ............................................................................ 2. Waar zie je dat aan? Omcirkel de voorwerpen die bij het beroep horen met een rood potlood. 3. Wie zijn er op de foto aan het werk? Kruis het goede antwoord aan. mannen mannen en vrouwen mannen en jongens 4. Is dit beroep van vroeger of van nu? Hoe weet je dat? ............................................................................ ............................................................................
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht 3 Je krijgt een oude kaart van jouw omgeving. De kaart is gemaakt in 1886. 1. Omcirkel je woonplaats. 2. Kleur de IJssel in met een donkerblauw potlood. 3. De manden werden van wilgentenen gevlochten. Dat zijn takken van de wilg. De wilgentenen groeiden goed in een natte omgeving. Kijk op de kaart. Waar zou je veel wilgentenen hebben gevonden? Kleur die gebieden met een rood potlood op de kaart in. 4. Waarom denk je dat er in jouw gemeente vroeger veel mandenmakers te vinden waren? ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................
Uitsnede van de grote kaart op de volgende bladzijde.
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden
Kaart van Olst-Wijhe, gemaakt in 1882. Bron: www.overijsselinkaart.nl
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht 4 Hoe werden de manden vroeger gemaakt? Dat ga je in deze opdracht onderzoeken. Nodig: fotoblad, teksten, A4 papier, schaar en lijm Deze opdracht doe je met z’n tweeën. Je doet het zo: 1. Knip de teksten los. 2. De teksten gaan over het maken van een mand. Leg de teksten in de goede volgorde. 3. Knip de foto’s los. 4. Zoek uit welke foto bij welke tekst hoort. 5. Plak de foto’s en de teksten op het A4-papier.
De manden werden van wilgentenen gemaakt. De wilgentenen werden gesneden in de uiterwaarden van de IJssel.
De wilgentenen werden in het water bewaard. Zo bleven ze soepel om te vlechten.
De manden zijn klaar. Ze liggen op de kar om verkocht te worden.
De manden werden door mannen en jongens gemaakt.
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Fotoblad bij opdracht 4
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht 5 Je gaat met je klas naar de Oudheidkamer in Wijhe. Daar leer je meer over de mandenmakers. Ook leer je meer over andere oude beroepen uit de tijd van de mandenmakers.
Opdracht A – in de Oudheidkamer Wat voor manden maakten de mandenmakers vroeger? En waar werden ze voor gebruikt? Nodig: blad ‘In de mand’ 1. Bekijk het blad ‘In de mand’. Aan de ene kant zie je foto’s en plaatjes van oude manden. Aan de andere kant zie je foto’s van spullen die mensen in de manden stopten. Wat hoort in welke mand? Trek een lijn tussen de mand en de juiste inhoud. 2. Je krijgt twee oude foto’s. Deze foto’s zijn in Zwolle gemaakt. Je ziet hoe het er vroeger op straat uit zag. Bekijk de foto’s goed. Omcirkel alle manden die je ziet. 3. Waar worden de manden op de foto’s voor gebruikt? ............................................................................ 4. Welke andere manieren om spullen te vervoeren zie je op de bovenste foto? Schrijf er twee op. ............................................................................ ............................................................................ Je gaat nu een echte mand bekijken. 5. Til de mand op. Is de mand zwaar of licht? ............................................................................ 6. Loop een stukje met de mand. Hoe kun je de mand het beste tillen? ............................................................................ ............................................................................ 7. Veel mensen tilden de mand vroeger op één schouder. Ze hielden de mand met één hand vast. Probeer dat eens. 8. Vind je een mand een handige manier om spullen te vervoeren? Ja / nee, omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................ 9. Tegenwoordig gebruiken we geen manden meer om spullen in te vervoeren. Wat gebruiken we nu? ............................................................................
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden
Dit is turf. Turf werd gebruikt om op te koken, in de kachel en in de ovens van de steenfabriek.
Bron: Museum Rotterdam
D
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden
Bron: Historisch Centrum Overijssel
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht B – in de Oudheidkamer 1. Een winkel als deze kon je rond 1900 in de gemeente Olst-Wijhe vinden. Bekijk de winkel van vroeger. Welk beroep hoort bij deze winkel? Kruis het juiste antwoord aan. slager kruidenier bakker groenteboer 2. Bestaat dit beroep nu nog? Leg je antwoord uit. ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ 3. Bekijk de winkel nog eens goed. Vul dan de vragenlijst in. 4. Wat waren de belangrijkste werkzaamheden die bij dit beroep hoorden? Noem er drie. ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht B – in de Oudheidkamer Vraag
Antwoord
Wat voor winkel is het? Is dit een kleine of een grote winkel?
Groot
Klein
Mag je je boodschappen zelf pakken?
Ja
Nee
Kun je hier groenten kopen?
Ja
Nee
Kun je hier vlees kopen?
Ja
Nee
Kun je hier melk en kaas kopen?
Ja
Nee
Waar vervoer je je boodschappen in? Waar worden deze etenswaren ingeschept? Wie doet dat? Waarmee worden de etenswaren afgewogen? Wie doet dat?
Hoeveel verschillende soorten toetjes zie je? Welke niet eetbare producten kun je hier kopen? Schrijf er vier op. Zijn er etenswaren in glazen potten verpakt? Zo ja, welke? Zijn er etenswaren in blik verpakt? Noem er twee. Zou je lang op je beurt hebben moeten wachten? Leg je antwoord uit. Wat vind je het grootste verschil tussen de winkel van vroeger en de supermarkt van nu? Wat is volgens jou vooral hetzelfde gebleven? Wat vind je het meest opvallendst bij de kruidenier? Maak er een tekening van.
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht B – in de Oudheidkamer Deze opdracht doe je met z’n tweeën. Je krijgt een foto waar je een klein deel van een voorwerp op kunt zien. Het voorwerp heeft iets te maken met een beroep van vroeger. Jij gaat onderzoeken bij welk beroep het voorwerp hoorde. Bekijk de foto goed, en ga op zoek naar het voorwerp. Heb je het voorwerp gevonden? Vul dan de kijkkaart in. Als je klaar bent, krijg je een nieuwe foto van je begeleider. Kijk wat je in kunt vullen; de rest blijft open
Vul in of omcirkel het goede antwoord
Vragen
Antwoorden
Hoe groot is het voorwerp ongeveer?
.......... cm
Van welke materialen is het gemaakt? Welke kleur of kleuren zie je? Zie je letters, tekens, of tekeningen?
Ja
Nee
Ja
Nee
Met de hand
Met machines
Zo ja, welke letters, tekens of tekeningen zie je? Is het voorwerp beschadigd? Zo ja, wat is er beschadigd? Hoe zal het komen dat juist dit beschadigd is? Is het met de hand gemaakt of met machines? Wat is het voorwerp volgens jou? Waarvoor werd het voorwerp gebruikt?
Elke dag
Paar
1 keer
1 keer
1 keer
keer in
in de
in de
in de
de week
week
maand
jaar
Hoe vaak werd het gebruikt, denk je? Zou je het nu nog kunnen gebruiken? Bij welk beroep hoort dit voorwerp?
dokter – fotograaf – boerin – schoenmaker
Omcirkel het juiste antwoord.
schilder – onderwijzer – slager
historischcentrumoverijssel
E
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
D
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
gemeente
Olst-Wijhe
Mooie manden Opdracht 6 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: speelbord Mandenmakersspel, dobbelsteen, pionnen. Je gaat het Mandenmakersspel spelen. Dat lijkt een beetje op ganzenbord. De klas wordt in groepjes van vier verdeeld. Ieder van jullie is een mandenmaker, die zijn manden voor een goede prijs op de markt wil verkopen. Maar de manden moeten nog gevlochten worden. En dat is nog niet zo makkelijk… Wie heeft als eerste zijn wagen vol met manden geladen?
historischcentrumoverijssel
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
