okt 2011

OPGERICHT 6 MAART 2008

ARTIKELEN EN MEDEDELINGENBLAD JAARGANG 4 NR. 18 sept/okt 2011

Colofon Bestuurssamenstelling Voorzitter

A. Vijverberg Broekpolderlaan 65 2675 LK Honselersdijk Telefoon 0174 - 627407 Mobiel 06 - 22920496 E-mail [email protected]

Secretaris

J. de Vreede Nolensstraat 35 2672 BH Naaldwijk Telefoon 0174 - 620622 E-mail [email protected]

Penningmeester

P.A.J. Muller Rembrandtkade 252a 2282 XG Rijswijk Telefoon 070 - 7789996 Mobiel 06 - 36105366 E-mail [email protected]

Redactie

P.A.J. Muller

De verenigingsavonden worden gehouden in het gebouw van Steinmetz / de Compaan aan de Huis te Landelaan 492, 2283 VJ Rijswijk op de 4e dinsdag van de maand. De locatie is te bereiken met openbaar vervoer bus 18 en 23, halte Huis te Landelaan/Colijnlaan, bus 30 en tram 17, halte Churchilll-/Volmerlaan en verder NS station Rijswijk, van buiten de stad afslag 10 A4 Rijswijk Plaspoelpolder. De zaal is geopend vanaf 19.30 uur, de avond vangt aan om 20.00 uur en sluit rond 22.30 uur. Tijdens de pauze vindt er een verkoop van loten plaats voor planten. De contributie bedraagt € 15,00 per jaar en betalen naar rato € 1,50 per maand na aanmelding lidmaatschap. Contributie betaling op: Bankrek. 12.07.85.773 t.n.v. Succulentenvereniging Haag- en Westland

Voor uw agenda 2011: 27-09 Lezing over Peru door de heer W. Tomey 25-10 Lezing Jos Huizer over Texas en New Mexico 22-11 Lezing 14-12 Jaarafsluiting met een gezellige avond

Wat brengt ons de avond van 27 september Ook deze avond is er een spreker van buitenaf uitgenodigd in de persoon van de heer:

W.A. Tomey De oudere leden van de afdeling herinneren de spreker nog wel van een lezing die hij bij de toenmalige afdeling Rijn- en Delfland heeft gegeven. De heer Tomey is in vele warme landen van de wereld geweest en kon daar naast het werk ook gelijk materiaal verzamelen en gegevens opdoen voor zijn veelzijdige hobby. Voor de N.B.A.T. (Nederlandse Bond Aqua Terra) is hij al meer dan 50 jaar bondskeurmeester en daarnaast publiceert hij regelmatig in het bondsblad “Het Aquarium”. Vanavond neemt hij ons mee naar Peru en zal hiervan prachtige beelden laten zien met zijn lezing:

Flitsen uit Inca-land Iedere natuurliefhebber zou eigenlijk deze avond niet mogen overslaan om de prachtige beelden te zien. Redactie

Wat brengt ons de avond van 25 oktober Zoals u op de agenda al kon lezen, is voor deze avond:

Jos Huizer Jos Huizer was al eens als gastspreker in april 2009 bij de afdeling en gaat vanavond beelden laten zien van zijn reis in 2000 naar Texas en New Mexico deel 1; bij uitstek staten voor planten die in menig verzameling voorkomen. Wie de schitterende beelden van zijn vorige lezing heeft gezien, zal zeker ook deze avond wel weer aanwezig zijn. Neem eens een introducé mee! Redactie

Cactus met een I: Isolatocereus dumortieri Van deze cereus soort bestaat slechts één soort, kortom geen variëteiten en wordt daarom evenals de Leuchtenbergia principis en de Polaskia chichipe monotypisch geslachten genoemd. Ze zijn in de cactus handel in grote aantallen aanwezig vanwege de gemakkelijke kieming, de goede opkomst van het zaad en de vlotte groei. Kortom, binnen 2 jaar is hij afleverbaar in een volle 5,5 cm doorsnee potje. Dikwijls worden dit soort zuiltjes nog met een kunstbloemetje in de kop afgeleverd, dit alles ter vermaak van de cliënten, al stuit dit ons liefhebbers tegen de borst. De plant kan een hoogte bereiken van 15 meter en een doorsnede van 15 à 20 cm. Dit geschiedt alleen in de volle grond en in zijn vaderland in het centrale en zuidwesten van Mexico waar hij dikwijls gekandelaard staat te pronken en wel bloeit!

Bij de gebroeders van der Linden, de bekende cactushandelaren uit Honselersdijk pak ik regelmatig kopstekken uit, die in de volle grond op het zuidelijkste puntje van Mallorca in de open lucht zijn gegroeid. Hou ze in de winter op minimaal 10 graden Celsius en droog. Zomers met redelijk water groeit deze cactus binnen enige jaren uit tot een prachtige plant, een sieraad voor elke verzameling. Bent u in de gelegenheid de wintertemperatuur boven de 10 Celsius graden te houden, dan kunt u er ook goed op enten. Nieuwsgierig geworden naar dit mooie geslacht, laat me het weten en ik zal ze meenemen naar de ledenavond. Ook op internet kun je veel info en foto‟s zien van dit mooie geslacht. Jan de Vreede

Vetplant met een I: Idria columnaris Na lang zoeken, kwam ik erachter dat er volgens mij geen vetplant bestaat die met een I begint. Wel zijn er een aantal caudexplanten die met een I beginnen. Op de voorpagina ziet u Idria (syn. Fouquieria) columnaris ook genoemd Boojum boom afgebeeld, een kleine populatie van deze plant komt voor in de Sonora woestijn in Mexico en is endemisch in Baja California. Volgens de botanici is deze plant overgebracht door de inheemse bevolking Seri naar de Sonora woestijn. De Boojum boom heeft een conische vorm met vertakkingen enigszins regelmatig verspreid over de stam en kunnen een hoogte bereiken van wel 15 m. De buis/klokvormige bloemen zijn crème- tot geelkleurig in pluimen van 40 cm., deze bloemen komen in de late zomer, op de bomen die langer zijn dan 1,8 m. De bomen met een sappige stam groeien in de volle zon en verliezen het blad in de rustperiode.

Groei eigenschappen: Matig water wanneer ze blad dragen, weinig tot geen water in de slapende (rust) periode. Zaden van deze boom zijn te koop op o.a. Marktplaats. De zaailingen groeien langzaam en dat is het leuke om van deze boom te genieten. Piet Muller

Wat bracht ons de afgelopen maanden 4 juni 2011 Open Dag bij Ubink in Kudelstaart. DE grote dag voor cactusminnend Nederland om in de keuken van het mooiste en modernste handelsbedrijf in succulente planten te neuzen, wat er al niet te koop is in het kader van onze hobby. 50.000 m 2 cactussen en vetplanten is niet niks! In de schuur stonden de kleine handelaren/specialisten met planten voor elk wat wils. Wij, de vereniging Succulenta afd. Haag- en Westland stonden bij binnenkomst op de A-locatie met planten en potten en de loterij met altijd prijs! Het was een genoegen om vele clubleden en bekenden uit het hele land (en België) te mogen begroeten, mede door het mooie weer was het vooral in de morgenuren erg druk! Laten we zuinig zijn op de gastvrijheid van de familie Ubink, noteer in uw agenda voor volgend jaar het eerste weekend van juni om dit gratis evenement weer bij te wonen. Door onze inzet hielden we nog een leuk bedrag over om onze penningmeester Piet te verblijden. De ent demonstratie trok evenals de plantenkeuring veel belangstelling. Ger Ubink, familie en personeel: dank namens de SHW. 28 juni kas bezoek bij Peter Beurskens. Zo‟n 20 personen namen de moeite om tussen de buien door de kas van ons lid Peter Beurskens op het volkstuinencomplex Tot Ons Genoegen in Rijswijk te bezoeken.

Daar zijn ze niet in teleurgesteld: veel niet alledaagse planten in de tuin en een kas met allemaal cactussen uit de “juwelen” serie sierden het geheel op. Neem daarbij het prettige verhaal van de heer des tuin, over zijn planten, zijn zoon die zo goed fietsen kan repareren, de koffie en verse cake, gebakken door zijn 14-jarige dochter en U begrijpt; deze avond kon niet meer stuk!! Ondanks het voorspelde slechte weer bleef het droog, konden we gezellig buiten zitten en op tijd namen we afscheid van elkaar om eenmaal thuisgekomen een bui met onweer aan te horen waar we de komende zomer zeker meer van zouden ontvangen. Peter en echtgenote: het was Voor Ons een Genoegen! 16 juli excursie naar Friesland. We waren benieuwd naar het weer en de kasjes van de liefhebbers in Friesland deze zaterdag. 13 Personen, wat een goede opkomst was, hadden zich aangemeld voor onze jaarlijkse trip. Na een voorspoedige reis waren we op tijd bij Gerard de Lange in Joure. Gerard schreef vroeger wel eens in de Succulenta en was jarenlang afdelingsbestuurder van Succulenta Friesland, die hij met verve bekleedde. Grote en oude planten die rijkelijk bloeiden in een mooie kas schenken hem veel plezier aan de hobby en eenmaal op zijn praatstoel zittende hadden we de indruk dat hij het wel kon waarderen om eens westerlingen op bezoek te hebben. Na het bekijken van de kas ging een kopje koffie en een koek erin als een Ketellapper. Na hem hartelijk bedankt te hebben voor zijn gastvrijheid vertrokken we naar Robert Maijer. Bij Robert troffen we de meest vreemde en onbekende planten aan die je maar kon bedenken. Hij is dan ook meer vermeerderaar dan verzamelaar. Bezoekers van de ELK treffen hem daar jaarlijks aan: het is ook de enige beurs die hij bezoekt voor de verkoop van zijn planten. Een mooie diepe tuin met een dubbelkapskas en een buitenuitstalling onder het glazen afdak deed de liefhebber watertanden. Bij dit alles hoorde een goed verhaal en lekkere koffie, die we door de vrouw des huizes kregen voorgezet. Hier en daar werd nog een plantje

gekocht of met toestemming een stek afgesneden: want zo hoort het, als liefhebbers/verzamelaars onder elkaar. Na afscheid en onze dank te hebben uitgesproken vertrokken de 3personen auto”s naar Carolina Hunnersen 30 km verderop te Boornbergum. Carolina was de charmante dame die ons uitnodigde naar het mooie Friesland te komen voor een cactustrip. We mogen haar jaarlijks begroeten op de open dag bij Ubink en ook de kas van Aad probeert ze jaarlijks een keer te bezoeken, dikwijls met ene C.D te W uit Friesland, maar over dit persoontje later meer. Ze trakteerde ons op een lunch met werkelijk alles er op en eraan: soep in 2 soorten, belegde broodjes en niet te vergeten het echte Friese suikerbrood. Koffie, thee of fris complementeerde dit alles. Ik voelde me een beetje opgelaten met zoveel lekkers, van oorsprong ben ik een lunchpakket meenemer op dit soort dagen. 's -Avonds bij thuiskomst waren we ook, zonder uitzondering, allemaal aangekomen! Ik denk dat na het lezen van dit stuk meerdere afdelingen Friesland willen bezoeken We kwamen voor de planten en de hele entourage op groen gebied erom heen. Nu, dat klonk als een klok: een mooie algemene verzameling in een kas waar je van de grond kon eten, wat we niet deden daar we dat zojuist aan de tafel buiten hadden gedaan! Ook de siertuin en rotstuin waren een lust voor het oog. Alles op naam en een kasje als sierraad in de tuin. Bij het afscheid bood voorzitter Aad de gastheer en vrouw een gezond Westlandoverlevingspakket aan die in dank werd aanvaard. Carolina begeleidde ons daarna naar Cock Duyvesteijn wonende aan de Greft 10 te Warten. Haar begeleiding was noodzakelijk daar zelfs de Tom-Tom dit adres niet kan weergeven. U begrijpt: het ligt ergens in de Friese world of nowhere (dit is Engels). Bij Cees en Cock troffen we iets aan wat in onze stoutste dromen niet op zou komen: Een voormalige flinke molenaarswoning aan het water met een tuin in stijl aangelegd, een Hosta verzameling waar je U tegen zegt en een kasje, zo aangelegd dat het aansluit bij de woning met een prachtige verzameling grote cactussen, waaronder veel Zuid-Amerikanen. De koffie of thee ontbrak niet en voor deze gelegenheid had Cock nog 2 appeltaarten gebakken met evenveel krenten erin als doorns op de cactussen.

Kortom genieten en smullen daar aan het water in Warten. Rond16.15 bedankten we de gastvrouw en heer en door en in de regen waren we rond 18.30 aan de Broekpolderlaan in Honselersdijk. Friezen: wij hebben ontdekt dat er meer is dan kruudkoek en berenburger.! Hartelijk dank voor de zeer goede ontvangst! 23 augustus wat bracht ons deze avond? Inclusief de spreker Evert Smienk telden we 21 geïnteresseerde leden om een reisverslag over Brazilië bij te wonen. In het warme onderkomen lukte het de spreker ons van het begin tot het eind te boeien. Wel moet ik vermelden dat ik op meer bolcactussen rekende, maar in een land zo groot als Europa zal het ook navenant zoeken zijn naar de variëteiten. Ook had Brazilië tijdens Evert‟s reis met grote droogte te kampen, wat de dia‟s niet ten goede kwam. Echter geen mens die daar om maalde! De verloting was goed voor ruim 41 euro. Met dank aan Frans Veenman voor de cactussen, Herman Staffeleu voor zijn rotsplanten inbreng en een restant “winterharde Alstroemeria‟s” uit de onlangs in Naaldwijk gehouden Nationale Zomerbloemen Tentoonstelling, die door veel leden van onze vereniging bezocht is, hadden we een rijk gevuld tableau staan. Op tijd sloten we af en vertrokken met stille trom en gevulde plantendoos huiswaarts. Juan la Paz.

Cactussen in het Nederlands

doorJack Schraets

Wij noemen onze cactussen meestal bij hun Latijnse naam. Dat komt voor een deel waarschijnlijk, omdat we op die manier indruk kunnen maken op mensen, die nog minder van deze planten weten dan wij zelf. Er zijn echter ook andere redenen om de cactussen te voorzien van hun Latijnse naam. Zo is de Latijnse (wetenschappelijke) naam ook begrijpelijk voor mensen die geen Nederlands kennen. Voorts zijn er zo weinig cactussen die in ons land in de natuur voorkomen, wat betekent, dat er niet van oudsher Nederlandse namen voor bestaan. In de Verenigde Staten is dat anders, daar hebben veel meer cactussen Engelse namen, natuurlijk, omdat men daar in de natuur met deze planten in contact komt. Er zijn ook wel Nederlandse namen in gebruik. Ze worden door liefhebbers veel minder gebruikt, dan de Latijnse, maar sommige zijn in ieder geval bij succulentenliefhebbers vrij algemeen bekend.

Hieronder een aantal voorbeelden. Opuntia wordt ook wel schijfcactus genoemd. Dat duidt dan wel niet op een soort, maar meer op een groot aantal soorten, namelijk de Platyopuntia’s. Overigens worden de Opuntia’s ook wel vijgcactussen genoemd. Die benaming danken ze aan hun grote, vaak eetbare vruchten. Wel een soort wordt bedoeld met het negerhandje, waarvan de Latijnse naam tegenwoordig Puna clavarioides luidt (vroeger Austrocylindropuntia). Iedereen die dit plantje wel eens heeft gezien weet hoe treffend de Nederlandse naam is. Een zeer bekende soort die vaak aangesproken wordt met zijn Nederlandse naam (althans in Nederland) is Cephalocereus senilis, de bekende grijsaardcactus, met zijn lange witte haren. Iets minder bekend is de grijsaard uit de Andes, de Oreocereus, die soms toch ook zeer fraai wit bedoornd is. Een andere zuil, die nog wel eens wordt aangeduid als knotscactus of knots-toortscactus is de Stetsonia coryne, afkomstig van de Argentijnse hoogvlakten. En wat dacht U van de koningin van de nacht, zoals Selenicereus grandiflorus nog vaak genoemd wordt. Helaas komt deze soort in onze verzamelingen nauwelijks nog zuiver voor. Vermoedelijk zijn de meeste planten van die naam in onze verzameling hybriden, of zelfs andere soorten dan de „echte‟ koningin van de nacht. Gelukkig zijn de bloemen er niet minder mooi om. Ook Melocactussen hebben een vaak gebruikte Nederlandse naam. Men noemt ze wel meloencactussen, of ook wel Turkse mutsen (volgens mij stamt deze laatste naam niet uit het Nederlands en als ik mij goed herinner is de naam afkomstig van de Turks Islands, waar ze onder meer groeien). Onder de Astrophytums treft men ook enkele soorten met vaker gebruikte Nederlandse namen aan, zoals de bisschopsmuts (A, myriostigma), de zeestercactus (A. asterias) en de bokshoorncactus (A. capricorne). Bij deze laatste is de Nederlandse naam een letterlijke vertaling van de wetenschappelijke naam. De naam duivelskop wordt wel gebruikt voor Homalocephala texensis, die tegenwoordig of bij Ferocactus of bij Echinocactus wordt ingedeeld. Een andere Mexicaanse soort, Pelecyphora aselliformis noemt men in Nederland wel bijltjes cactus, of in een letterlijke vertaling van aselliformis: pissebedcactus. Mogelijk de bekendste cactus met een veelgebruikte Nederlandse naam is Echinocactus grusonii. De Nederlandse naam, overigens heet hij in ‟t Duits vertaald precies hetzelfde, is schoonmoederstoel. Ik neem aan, dat met die schoonmoeder er een bedoeld wordt van het in vroeger tijden blijkbaar voorkomende type van schrikwekkende vrouwen.

Dit was zo maar een greep van Nederlandse namen die nog wel eens gebruikt worden en waarvan U er zeker wel een aantal hebt herkend. En dan heb ik het nog niet gehad over de kerstcactus (Schlumbergera truncata of Zygocactus truncatus) en de paascactus (Hatiora of Rhipsalidopsis gaertneri). Tenslotte: In het Verkadealbum over cactussen staan bij alle cactusplaatjes Nederlandse namen, die echter niet veelvuldig toepassing hebben gevonden.

Gelezen in het maandblad van de afd. Maas en Peel

Aan:

Voor leden van cactus- en succulentenverenigingen zijn wij op zaterdag van 08:30 tot 11:30 geopend. Adres: Nieuweweg 18, 2675 ZH Honselersdijk (5km vanaf Den Haag) Telefoon: 0174 – 631029 E-mail: [email protected] Internet: www.cactuskwekerijvanderlinden.nl Bij onbestelbaar retour aan Rembrandtkade 252a, 2282 XG Rijswijk.