Etalagebenen Poli vaatchirurgie CWZ voor onderzoek en/of behandeling vanwege problemen door vernauwing van de beenslagaders
Uw behandelend arts heeft u voor een onderzoek of behandeling naar de poli vaatchirurgie van CWZ verwezen. Deze folder geeft u informatie over wat de arts en/of verpleegkundig specialist vaatchirurgie in CWZ met u bespreekt. U kunt zich met deze informatie voorbereiden op het gesprek of na het gesprek alles nog eens rustig nalezen. Ook zijn de gebruikelijke behandelingen voor u op een rij gezet.
Wat zijn etalagebenen? Uw klachten kunnen een gevolg zijn van een vernauwing in één van de slagaders naar of in de benen. Deze afwijking komt door de afzetting van vet en kalk in de wand van de slagader. Dit wordt slagaderverkalking (atherosclerose) genoemd. Slagaderverkalking kan vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader veroorzaken. De beenspieren hebben bij inspanning (lopen, fietsen, traplopen) veel meer bloed en zuurstof nodig dan in rust. Vernauwing of afsluiting van een slagader naar of in de benen heeft tot gevolg dat er minder bloed doorstroomt. Hierdoor is de bloedtoevoer en daarmee de zuurstofvoorziening van de benen te laag. Bij een gebrek aan zuurstof ontstaat verzuring van de spieren. Dit veroorzaakt een krampende pijn. Het kan zijn dat u na een stukje lopen pijn krijgt in het been. Na korte tijd rusten zakt de pijn af en kunt u weer een stukje verder lopen. Dit heet claudicatio intermittens of etalagebenen, omdat het stoppen met lopen lijkt alsof u in etalages kijkt.
Klachten Pijn bij het lopen is het belangrijkste verschijnsel van etalagebenen. De plaats waar de pijn optreedt, zegt soms iets over de plaats van de vernauwing in de bloedvaten. De vernauwing in het bloedvat zit altijd boven de plek waar de pijn optreedt. Heeft u bij het lopen pijn in de bilstreek en/of het bovenbeen? Dan zit de vernauwing in de hierboven gelegen bekkenslagader (arteria iliaca). 2
Krijgt u bij het lopen pijn in de kuit? Dan zit de vernauwing waarschijnlijk in de slagader in het bovenbeen en/of bekken (arteria femoralis). Bij een vernauwing in een van de drie onderbeen/ slagaders kan bij inspanning de voet pijn doen. Door de pijn kunt u beperkt zijn in uw dagelijkse activiteiten. Dat kan zijn op het werk, bij huishoudelijke activiteiten of tijdens sporten. Andere klachten van een vernauwing kunnen zijn: • Koude voeten. • Verlies van haar op de benen. • Verdikte teennagels (vaak met schimmelinfectie) en vertraagde nagelgroei. Als gevolg van een slechtere doorbloeding kan uw been bleek worden wanneer u het optilt en kan het rood verkleuren wanneer u het been laat hangen. In een verder gevorderd stadium van slagaderverkalking of zelfs afsluiting van de beenslagaders kan het tekort aan bloed in uw been ook al in rust optreden. Dus zonder dat de spieren actief zijn. Dan heeft u zelfs ’s nachts in bed pijn. Ook kunnen wonden aan de benen slecht genezen of zelfs spontaan ontstaan.
Onderzoek Met een doppleronderzoek en/of looptest op de hartfunctieafdeling wordt gekeken of uw klachten verklaard kunnen worden door slagaderverkalking. Meer informatie vindt u in de folders van deze onderzoeken. Behandeling De behandeling van etalagebenen is eerst gericht op het beperken van risico’s voor slagaderverkalking. Het is erg belangrijk dat u niet rookt. De bloeddruk, het suikergehalte en een het cholesterolgehalte moeten regelmatig gecontroleerd en zo nodig behandeld worden. Dit kan via uw huisarts of de internist, als u daar bekend bent. Alle patiënten die slagaderverkalking hebben, krijgen bloedverdunnende medicijnen voorgeschreven. Deze medicijnen moet u de rest van uw leven slikken. 3
De medicijnen zijn zogenaamde plaatjesremmers (Aspirine, Ascal, Acetylsalicylzuur) en een cholesterolverlager. Deze medicijnen zorgen voor een laag risico op nieuwe problemen van slagaderverkalking. Afhankelijk van de ernst van de klachten, zijn er verschillende mogelijkheden: • Een conservatieve behandeling. • Dotteren. • Operatieve behandeling.
De conservatieve behandeling Als er sprake is van etalagebenen en u: • Geen pijnklachten in rust heeft. • ’s Nachts geen pijnklachten heeft. • Geen wonden heeft. Dan zal de eerste behandeling bestaan uit looptherapie. Door dagelijks veel, tot de uiterste pijngrens en steeds een stukje verder te lopen kunnen uw klachten afnemen of zelfs verdwijnen. Deze looptherapie heeft het meeste effect wanneer u dit onder begeleiding van een speciaal hiervoor opgeleide fysiotherapeut doet. U moet wel minstens 3 maanden trainen. Alleen dan kan er goed beoordeeld worden of de looptherapie bij u effectief is. Zie de folder ‘Looptraining’ van de Vereniging van Vaatpatiënten. Dotteren met eventueel plaatsen van een stent Als het mogelijk is zal met behulp van een ballonnetje het bloedvat ter plaatse van de vernauwing opgerekt worden. Hierdoor wordt het bloedvat weer beter doorgankelijk. Soms wordt na het oprekken van een bloedvat ook een stent (metalen veertje) in het vat geplaatst door de radioloog of vaatchirurg. Om na te gaan of dotteren/stent mogelijk is, worden de slagaders eerst in beeld gebracht door een MRI-scan of een Duplexonderzoek. Voor een dotterbehandeling dient u altijd te worden opgenomen (zie de folder Angiografie en Dotterbehandeling). 4
De operatieve behandeling Als het niet mogelijk is om te dotteren of als de dotterbehandeling niet gelukt is, wordt u geopereerd. De risico’s van een operatie zijn groter dan bij dotteren. Daarom wordt er alleen een operatie gedaan als de klachten echt groot zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn als de klachten ook in rust aanwezig zijn of als u niet genezende wonden heeft. Er zijn verschillende operaties mogelijk, zoals: • Het schoonmaken van het vat (endarteriëctomie) ter plaatse van de vernauwing. • Het langs chirurgische weg wijder maken van de vernauwde plek (patchplastiek). • Wanneer het om een langgerekte vernauwing gaat zal een omleiding worden gemaakt met een bypass. Hiervoor wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van een ader van uzelf, als alternatief kan een kunststof vaatprothese gebruikt worden. Meer informatie vindt u in de folder ‘Operatie aan de beenslagaders’. De keuze van de operatie is van veel dingen afhankelijk. De zwaarte van de operatie hangt samen met de plaats in het lichaam waar de afsluiting zit. Uw chirurg kan u hierover informeren.
Mogelijke complicaties Bij elke ingreep is er kans op complicaties. De dottermethode heeft gelukkig bijna nooit ernstige complicaties. Toch kunnen bloedingen voorkomen en kan een stukje kalk losschieten. Dit stukje kalk kan lager in het vaatstelsel problemen veroorzaken. Het is ook mogelijk dat het niet lukt om het vat op te rekken. Of dat de vernauwing na korte tijd toch weer ontstaat.
5
Bij operaties aan de bloedvaten zijn de normale risico’s: • Wondinfectie. • Bloeding. • Trombose. • Longembolie. • Longontsteking. • Blaasontsteking. • Hartinfarct. Bij operaties aan een slagader zijn de volgende complicaties mogelijk: • Een nabloeding. • Een afsluiting van de vaatprothese. • Een afsluiting van de gebruikte ader (trombose). Bij deze complicatie moet vaak opnieuw geopereerd worden. Er wordt geprobeerd om de risico’s zo klein mogelijk te houden. Na de operatie moet u medicijnen blijven gebruiken om het bloed dunner te houden. Na ontslag uit het ziekenhuis zult u merken hoe zwaar de operatie is geweest. Het kan lang duren voordat u weer helemaal de oude bent. Als u suikerziekte, een te hoge bloeddruk of een te hoog cholesterolgehalte heeft, is het belangrijk dat alles goed onder controle is. Een gezonde levenswijze is dus ook heel belangrijk. Met gezonde levernswijze bedoelen we: • Absoluut niet roken. • Veel lichaamsbeweging. • Geen overgewicht. • Een bloeddruk, bloedsuiker- en cholesterolgehalte die goed onder controle zijn.
Vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? stel ze dan gerust aan uw behandelend arts, de verpleegkundig specialist vaatchirurgie of aan de verpleegkundige op de verpleegafdeling. Zij zullen uw vragen graag beantwoorden. 6
Aanvullende informatie Voor aanvullende algemene informatie kunt u ook terecht bij de patiëntenvereniging. Het adres is: Vereniging van Vaatpatiënten Postbus 123 3980 CC Bunnik Tel: (030) 659 46 51 Email:
[email protected] Homepage: www.vvvp.nl
Bent u verhinderd? Bent u op de dag van de opname voor operatie of dotteren plotseling verhinderd? Laat ons dit dan zo snel mogelijk weten. U kunt dan bellen naar de afdeling opname- en patiëntenplanning. Tijdens kantooruren zijn zij bereikbaar op telefoonnummer: (024) 365 88 97. Kunt u een afspraak niet nakomen? Bel dan zo spoedig mogelijk de afdeling waar u de afspraak heeft.
7
Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Polikliniek heelkunde Telefoonnummer: (024) 365 82 60 (tijdens kantooruren) Verpleegkundig specialist vaatchirurgie Telefoonnummer: (024) 365 72 88 (van maandag t/m vrijdag). Bij geen gehoor spreekt u de voice-mail in en wordt u teruggebeld
8
G493-R / 10-15
Website: www.chirurgie.cwz.nl
