Octrooien: geen BARRICADE maar PARADE
Alfons Laudy KiviNiria Ondernemersdag 9 juni 2006
barricade EN parade • Octrooibescherming • Soorten octrooien • Kosten • Voordelen / nadelen
• Octrooi-informatie
Bolletje beschuit Bescherming – Informatie - Licentie
1
Octrooi Tempels
Wat is geoctrooieerd?
Alle tekeningen uit het octrooi.
Uitspraak zaak - Bolletje
2
misverstand
‘Als je octrooi hebt ben je beschermd’ • Zelf inbreuk in de gaten houden • Zelf naar de rechter • Octrooi kan nietig verklaard worden
misverstand
‘Octrooi is makkelijk te omzeilen’ Paar boutjes veranderen is niet genoeg. Octrooi rust niet op uiterlijke vormgeving, maar op technisch werkingsprincipe Geschreven tekst in octrooi is maatgevend!!!
Gamma-aanbieding: verstelbare kinderstoel
3
Gamma
Stokke
STOKKE FABRIKKER AS -TRIPP TRAPP ® stoel -Octrooibeschernming: Noorwegen: NO132782 B Italië: IT999147 B Canada: CA1003316 A1 Zweden: SE389799 B SE389799 C Ver. St.: US4109961 A Eerste aanvraag (prioriteit) Noorwegen 1 november 1972
Tripp-Trapp stoelen NO132782
Stokke Fabrikker AS
1e aanvraag ingediend 01-11-1972 Ingediend in veel landen (maar niet in NL) Inbreuk zaak (“kort geding”) in september 2004 tegen 13 Nederlandse bedrijven waaronder Gamma bouwmarkten
4
Uitslag kort geding: Advertentie met mededeling
Conclusie Octrooi verlopen: techniek is vrij Ontwerp vaak beschermd door auteursrecht Techniek
≠
Ontwerp
Ondanks verlopen octrooi: namaak blijft verboden De techniek mag wel gebruikt worden in een ander ontwerp
Wat is een octrooi = patent? Een tijdelijk recht in een land om een ander te verbieden om iets: • te produceren • op voorraad te hebben • te verhandelen • bedrijfsmatig toe te passen • …
5
Eisen voor Octrooi 1. Nieuw (wereldwijd) 2. Inventief (niet voor de hand liggen) 3. Industrieel Toepasbaar (=‘iets technisch’)
NL-Procedure • Keuze: 6-jarig of 20-jarig • Altijd verlening (na 18 mnd) • Toetsing achteraf bij conflicten. • Elders aanvragen binnen 1 jaar
NL-Kosten Aanvragen: €4.000 Kosten procedure en octrooigemachtigde
Kosten 20-jarig NL octrooi 4.500
indicatief
4.000
instandhoudingstaksen
3.500 nieuwheidsonderzoek nationale type
2.500 2.000
Schatting van kosten octrooigemachtigde voor schrijven van aanvraag
1.500
Taks voor het indienen van de aanvrage.
1.000 500
jaar 19
jaar 17
jaar 15
jaar 13
jaar 9
jaar 11
jaar 7
jaar 5
jaar 3
0
jaar 1
euro
3.000
6
EP Procedure • • • •
Indienen in Duits, Engels of Frans Toetsing aan 3 (nieuwheid, inventiviteit, industriële toepasbaarheid) Aanwijzen landen Na verlening: Verplicht inschrijven in nationale octrooiregisters (vertaalkosten!)
Kosten Europees octrooi Aanvraag: ca. € 5.000 Vertaalkosten: €10.000 - €20.000 Instandhouden: > €30.000 Totaal € 50.000 - € 75.000
Nadelen Octrooien • • • • •
Hoge investering aanvraag Inbreukmakers aanpakken duur (€ 20.000 of meer!) Zelf inbreuk in de gaten houden. Openbaarmaking Race tegen de klok: • uiterlijk binnen 1 jaar internationaal gaan, • Met special procedure: landenkeuze na 30 maanden
7
Niet octrooieren als: • • • • •
Zolang het geheim te houden is Kosten hoger dan baten Makkelijk te omzeilen Inbreuk niet valt aan te tonen (geen geld voor evt. inbreukprocedure)
Voordelen octrooien • • • •
Tegenhouden concurrentie Soms hogere marges Geld verdienen aan markt van anderen (licenties) Mogelijkheid tot verkoop van kennis
Wel octrooieren: • Baten hoger dan lasten • grote markt • lange levenscyclus • Markt vergroten naar andere landen / segmenten • Sleuteltechnologie, geen alternatieven • Inbreuk goed op te sporen • Imago verhogend • Aantrekken kapitaal (starters)
8
Intellectueel Eigendom (IE): Naast octrooirecht ook: • Auteursrecht, • Modelrecht, • Merkenrecht, • Databankenrecht, • Chipsrecht, • Kwekersrecht, • ...
Auteursrecht Oorspronkelijke creatieve schepping Bijvoorbeeld • oorspronkelijke vormgeving van een product, gebruiksaanwijzing, brochure, video, computerprogramma, website, tekst, foto, tekening, bouwwerk.
Modelrecht • • • • • •
Nieuw uiterlijk, eigen karakter Verpakking, stoel, lamp, model van een auto Ook lay-out, dessin Ongeregistreerd - Geregistreerd Benelux = 200 - 400 euro Europa = 1200 euro
9
Voorbeeld Modeldepot
Merkenrecht tekens met onderscheidend vermogen • woordmerk (naam Philips, Shell) • beeldmerk (Shell schelp) • onderscheidende verpakking (Malibu) • kleur • ...
Voorbeeld beeldmerk, woordmerk
Philips SenterNovem Greenpeace
10
Voorbeeld vormmerk
beschermd met vormmerk
Bescherming door de kleuren Geel,oranje,bruin
Octrooi = Informatie • • • •
Misverstanden Wat staat er in een octrooi? Waar vind je octrooi-informatie? Wanneer gebruik je octrooi-informatie?
misverstand
‘Octrooien zijn geheim’ Alle octrooi-aanvragen worden na 18 maanden gepubliceerd om innovatie te stimuleren Gratis op internet • http://www.octrooicentrum.nl – ‘databanken’ • http://nl.espacenet.com
11
misverstand
‘Octrooi-informatie is onbegrijpelijk’ Juridische deel is voor specialisten Technische deel is goed te volgen voor de vakman
Vb: Hekvoet Arbo zegt: max. 25 kg
GB 2252775 2 delen
12
NL 9401555 (Heras) Holle kunststof vorm, te vullen met zand, etc.
NL 1007714 (Ferex)
NL 1010395 Beton met PS-schuim erin
13
Eigen vakgebied is goed te begrijpen goed te begrijpen door matrijzenmaker
misverstand
‘Je mag het toch niet toepassen’ Heel veel wel, want: • octrooi duurt max. 20 jaar • octrooi vervalt als je niet meer betaalt • octrooi geldt per land Hoeveel octrooien zijn ooit wereldwijd aangevraagd?
13,5 miljoen octrooifamilies beschikbaar op internet
Hoeveel octrooien zijn van kracht in NL? 135.000 nu van kracht in NL
14
misverstand
‘Je hebt niets aan recente octrooiaanvragen, want die kunnen nog van kracht worden in NL’
Recente octrooiaanvragen leren je juist: • • • • •
waarmee oppassen ivm mogelijke inbreuk wat concurrenten ontwikkelen nieuwe partijen kennen waar nieuwe vindingen te koop zijn (licentie) trends in techniek / markt
Vb: Triker: fietsRAI maart 2003
15
NL1016249: Driewielig voertuig
gepubliceerd in juni 2002
Conclusie: Je weet 9 maanden eerder: • wat concurrent ontwikkeld heeft, inclusief detailkennis over het product • waarmee oppassen ivm inbreuk
16
Wat staat er in een octrooi? Technisch Stand van de techniek, probleem Oplossing voor probleem
Juridisch Conclusies (Claims)
Strategisch Wie zijn aanvragers Hoe nieuw is die oplossing? (verwijzing naar andere octrooien op dat onderwerp)
Wat staat er niet in een octrooi? • • • •
Van kracht / vervallen In welke landen Licenties Of het product op de markt is
Octrooiregister (zie: http://www.octrooicentrum.nl)
http://www.octrooicentrum.nl
17
Ontwikkelproces
idee
Inkopen
Informatie concept
Verkopen
prototype
Bescherming product
markt introductie
Geen beschermingsrecht? Wat dan? • • • • •
Geheim houden Publiceren, zodat anderen geen octrooi Investeringsdrempel Gebruik van marktmacht Lead time advantage (=Voorsprong in innovatie)
Geld verdienen met octrooi Bescherming onderdeel van innovatieplan. Keuze: • alleen zelf exploiteren • licenties geografisch / per marktsegment • octrooi verkopen per land
18
Geld verdienen met octrooi 19e en 20e eeuw: • anderen blokkeren • octrooi = kostenpost 21e eeuw: • anderen stimuleren • octrooi = inkomstenbron
Wat zijn mogelijke inkomsten? Zelf exploiteren • Soms hogere marges • Goodwill, Beurswaarde Anderen exploiteren (ook): • Vergroten markt • Licentie inkomsten uit andere landen of markten
Octrooi van een bepaald land verkopen Voordelen • geld verdiend, onafh. van marktontwikkeling • geen omkijken meer naar de verlening • geen instandhoudingstaksen • geen inbreukproblemen Nadeel • misschien loop je veel licentiegelden mis…. • alleen per land, niet per marksegment
19
Octrooi zelf houden en licentie(s) verlenen Voordeel • win-win situatie • extra inkomsten • schaalvoordeel Nadeel • verlening en instandhoudingsrompslomp • inbreukprocedures • raakt een stuk markt kwijt
Voorlichting Octrooicentrum Nederland • • • •
presentaties workshops spreekuren hulp bij het zoeken in octrooidatabanken • individueel • in groepsverband • d.m.v. oriënterend onderzoek
• publieksvoorlichting
DANK VOOR UW AANDACHT Octrooicentrum Nederland: www.octrooicentrum.nl Alfons Laudy:
[email protected] Algemene informatie: 070 – 398 66 99
[email protected]
20
