ROV magazine. SEEF verovert de scholen. Nieuwe voorzitters voorgesteld. Maak kennis met Ingrid de Bruijn. Rotonde geen barricade meer

Uitgave van het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland

magazine

ROV

SEEF verovert de scholen Nieuwe voorzitters voorgesteld Maak kennis met Ingrid de Bruijn Rotonde geen barricade meer

december 2006

nr.3

colofon

ROV MAGAZINE Het ROV Magazine is een kwartaaluitgave van het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland

Redactie: Anneke van Gool Coby Nypels Mirjam Iding Aranta van den Broeke Eindredactie: ROV-ZH Redactieadres: ROV Magazine t.a.v. Anneke van Gool Engelandlaan 172 2711 DW Zoetermeer [email protected]

inhoud

3 4 5 6

Druk: Thieme Media Services

De vriendelijke en veilige zebra Seef is het nieuwe beeldmerk voor het verkeersveiligheidslabel, een kwaliteitskeurmerk voor scholen. Lees ook het artikel op pagina 10.



Wat betekenen de strepen op de weg? Landelijke campagne moet duidelijkheid brengen

Invoering Essentiële Herkenbaarheidskenmerken Binnen de Bebouwde Kom Probleem voor Rotterdamse regiogemeenten

Campagnekalender 2007 aangepast

9

Vrijwilligers Fietsersbond in actie in Dordrecht

10

Vriendelijke zebra pakt de verkeerseducatie structureel aan Seef gearriveerd in Zuid-Holland

12

Zoë Toet’s Winnend verhaalslot

13

www.schoolopseef.nl, de website

14 Bij de voorpagina

Nieuwe beleidsmedewerker Haaglanden: Het gaat om bewustwording

8

Website: www.rovzuidholland.nl Vormgeving: vM-design

Voorwoord door Hans Vergeer

17

Nieuwe RPV-voorzitters voorgesteld: Hun plannen, hun wensen

Verstandelijk gehandicapten in Zwammerdam leren zelfstandig oversteken De rotonde is geen barricade meer

19

Meldpunt voor onveilige fietspaden

20

Het nieuwe rijden

Voorwoord

door Hans Vergeer*

Of het nu gaat om seniorenbeleid, fietsbeleid, het inrichten van de openbare ruimte, de bereikbaarheid van het openbaar vervoer of mobiliteit, overal komt op enig moment het aspect verkeersveiligheid wel om de hoek kijken. Soms gebeurt dat al in de planfase en wordt het als integraal element bij de aanpak meegenomen. Maar ook regelmatig zien wij gebeuren dat het pas tijdens de realisatie om de hoek komt kijken of nog erger: pas als alles klaar is. En dan… Hoe kom ik op deze gedachten? De laatste dagen hebben we weer heel intensief gewerkt aan het opstellen van het Programma voor 2007. Uitgangspunt is het Programma 2006 - 2007 maar ook kijken we vooruit naar 2010 of zelfs 2015. Herijken dus van lopende zaken maar ook kijken naar nieuwe ontwikkelingen en wat dat voor u en voor het ROV-ZH betekent. De onderwerpen die ik hierboven noemde, hebben dan ook - als ik het goed kan inschatten - zeker in de komende tijd invloed op de ontwikkeling van de verkeersveiligheid. Ook hebben ze vaak raakvlakken met elkaar en zal er dus op verschillende momenten aandacht moeten worden gevraagd voor verkeersveiligheid. Het gaat tenslotte altijd weer om mensen, hoe groot of klein, jong of oud, snel of langzaam, lerend of ervaren ze ook zijn. Het ROV-ZH gaat ook volgend jaar inzetten op de velden Permanente Verkeerseducatie, Duurzaam Veilig, Handhaving, Evaluatie en Monitoring, en Kennismanagement. In de afgelopen jaren is er veel opgebouwd en we mogen vaststellen dat er nu ook ‘geoogst’ gaat worden. Er is veel vraag naar producten; er wordt steeds meer menskracht ingezet; in samenwerkingsverbanden wordt met veel partners integraal aan verkeersveiligheid gewerkt; kwaliteit en structurele aanpak staan hoog in het vaandel met ‘de mens als maat der dingen’ in het middelpunt. De medewerkers van het ROV-ZH vervullen hierin, op basis van afspraken tussen de drie regievoerders, de rol van ondersteuner, adviseur, coördinator en ontwikkelaar. We hebben ons die nieuwe rollen in de afgelopen twee jaar eigen gemaakt en getracht ze in te vullen in het netwerk. In de komende tijd vindt de evaluatie plaats van de eerste twee jaar werken met de bestuursovereenkomst welke de regievoerders in december 2004 afsloten om het ROV-ZH in stand te houden. Ik zie die evaluatie met vertrouwen tegemoet. We kunnen er alleen maar van leren om het in de toekomst nog beter te gaan doen. Het nieuwe jaar staat voor de deur en ik wens u dan ook allen, namens alle medewerkers van het ROV-ZH, een gezond en verkeersveilig 2007.

*Hans Vergeer is hoofd ROV-Zuid-Holland



MAGAZINE

Verkeersveiligheid. Bij welk onderwerp komt het nu niet ter sprake?

ROV

Ingrid de Bruijn nieuwe beleidsmedewerker Haaglanden:

Het gaat om bewustwording door Coby Nypels “We kunnen als overheid en als maatschappelijke organisaties van alles verzinnen, maar uiteindelijk moeten de mensen het toch zélf gaan doen. Daar ligt nog een grote taak voor de komende jaren, landelijk maar ook voor de regio’s.” Enthousiasme klinkt in de stem van Ingrid de Bruijn. Ze heeft er zin in die taak te gaan aanpakken in het Stadgewest Haaglanden, waar ze sinds 1 september in dienst is getreden als beleidsmedewerker Verkeersveiligheid.

De Bruijn (26), die het ‘estafettestokje’ heeft overgenomen van de altijd actieve en creatieve Rita Bakker, studeerde Ruimtelijke Ordening en Planologie aan de Nationale Hogeschool Toerisme en Verkeer in Breda. Na haar studie werkte ze bij de ANWB als beleidsmedewerker recreatie en groene ruimte. Vervolgens kwam ze terecht bij adviesbureau AGV in Utrecht. “Daar heb ik van alles gedaan, van verkeersveiligheidsprojecten tot het oplossen van parkeerproblemen”, vertelt Ingrid de Bruijn “Ik heb daar het vak geleerd. Toen ik bij AGV werkte, was ik twee dagen per week gedetacheerd bij de gemeente Rijswijk. Daar kwam ik echt met de ménsen en hun problemen in aanraking. Ik leerde dat het voor mensen heel belangrijk is dat je een gebied verkeersveilig inricht. Ik heb meegewerkt aan de Duurzaam Veilige inrichting van een woonwijk, het Rembrandtkwartier en veiligheidsplannen rondom scholen. Verder heb ik bij AGV een project gedaan samen met de bewoners. We hebben daar een gebiedsontsluitingsweg ingericht als erftoegangsweg. Er liggen twee scholen aan die straat en er kwam veel te veel verkeer door. Met de bewoners, de scholen en de gemeente hebben we daar gezocht naar oplossingen en een heel nieuw plan gemaakt. Dat samen denken, samen puzzelen is fijn werk!

Wat ziet u als het belangrijkste aspect in uw werk?

“Verkeersveiligheid heeft twee aspecten: de infrastructurele kant en gedragsbeïnvloeding. We kunnen als overheid nog zo goed alle wegen inrichten en voorlichting geven, maar als mensen dan toch nog met te veel alcohol op achter het stuur gaan zitten, mag er wat mij betreft krachtig worden opgetreden. Het gaat om bewustwording van álle verkeersdeelnemers. Dat moet er van jongs af aan worden ingestampt. Hoe kun je van kinderen verwachten dat ze stoppen bij een rood verkeerslicht als hun ouders doorlopen? Maar ik denk niet dat dat binnen een jaar te bereiken is. Dat duurt nog even…”

Hebt u al concrete plannen?

“Mijn voorgangster Rita Bakker was een duizendpoot die van alles in gang gezet heeft. Ik ga dus voorlopig nog even door met haar plannen. En in de loop van de tijd komen er bij mij ongetwijfeld allerlei ideeën op waar we mee verder kunnen. Het is heel belangrijk - wat Rita ook deed - het verkeersveiligheidsbeleid goed af te stemmen tussen de regio, de belangenorganisaties en de gemeenten. Je zult dat toch samen moeten doen. Dat wil ik gaan versterken. Verkeersveiligheid is nu eenmaal nog altijd het ondergeschoven kindje in de verkeerswereld. In een algemeen plan, bijvoorbeeld ter verbetering van de doorstroming, wordt het aspect verkeersveiligheid wel altijd ‘meegenomen’, maar het heeft geen prioriteit. Ik verheug me op de samenwerking met de mensen van het ROV. Ik heb nu een aantal keren met hen gesproken. Zij ondersteunen ons met kennis en ervaring maar de voordelen zijn wederzijds: heel veel kennis en ervaring vanuit het Stadsgewest gaat hun kant op. Daar ondersteunen we elkaar in.”



Ingrid de Bruijn neemt als beleidsmedewerker Haaglanden de taken over van Rita Bakker.

Landelijke campagne moet duidelijkheid brengen

Wat betekenen de strepen op de weg?

door Rien Visser In 2004 zijn de wegbeheerders begonnen om de wegen in te richten volgens de essentiële herkenbaarheidskenmerken (EHK). Aanvankelijk was het de bedoeling, dat hierover alleen regionaal gecommuniceerd zou worden. Omdat gebleken is dat de invoering van de EHK veel vragen oproept is er nu besloten om ook landelijk te gaan communiceren. Hiertoe is een advies opgesteld door een werkgroep waarin de koepels van de decentrale overheden (behalve de VNG) en de ANWB vertegenwoordigd zijn.

In 2003 hebben de gezamenlijke overheden in het Nationaal Mobiliteitsberaad (NMB) besloten tot de invoering van zogenaamde Essentiële Herkenbaarheidskenmerken van weginfrastructuur (EHK). Achtergrond hiervan is het Duurzaam Veilig-principe, dat de verkeersveiligheid kan worden vergroot door vereenvoudiging van de infrastructuur en het daarmee samenhangende wegbeeld. In oktober 2004 is CROW Publicatie 203 uitgekomen als richtlijn voor de wegbeheerders hoe zij de EHK kunnen invoeren. Het doel van de EHK is dat weggebruikers aan de inrichting van de weg kunnen zien welke andere soorten weggebruikers zij op de betreffende weg kunnen verwachten, welk verkeersgedrag van hen wordt verwacht en wat de geldende maximumsnelheid is. Om dit te bereiken moeten de drie wegcategorieën (stroomweg, gebiedsontsluitingsweg en erftoegangsweg) herkenbaar zijn. Als belangrijkste kenmerk is de markering gekozen in combinatie met de borden waarmee de maximumsnelheid wordt aangegeven. Omdat geconstateerd is dat de invoering van de EHK veel vragen oproept bij de politiek en de media is een landelijke werkgroep ingesteld van de koepels van de decentrale overheden. Ook de ANWB doet mee als vertegenwoordiger van de weggebruikers. Het ROV Zuid-Holland doet mee als vertegenwoordiger van

het Landelijk Overleg Verkeersveiligheid Gedragsbeïnvloeding (het overleg van alle regionale ROV’s). De werkgroep heeft voorstellen gedaan aan het Nationaal Mobiliteitsberaad van 2 november 2006. De publiekscommunicatie over de EHK zal in twee fasen plaatsvinden. De eerste fase (start half januari 2007) is gericht op de EHK-belijning op niet-autosnelwegen buiten de bebouwde kom. De tweede fase heeft betrekking op de EHK belijning op wegen binnen de bebouwde kom. De reden voor deze fasering is dat de prioriteit in de uitvoering ligt bij wegen buiten de bebouwde kom en de weggebruikers op die wegen de meeste behoefte hebben aan duidelijkheid. Er zijn drie kernboodschappen: 1. De nieuwe belijning van dubbele asmarkering voorkomt gevaarlijk inhalen. 2. De belijning biedt ondersteuning bij het kiezen van de goede snelheid. 3. De belijning draagt ertoe bij dat weggebruikers alerter en voorzichtiger rijden. Er zullen veel communicatiemiddelen gebruikt worden: Printuitingen: Advertenties in algemene week- en maandbladen, regionale pers en gratis verspreide pers zoals Spits en Metro; artikelen in huis-aan huis bladen, de ANWB-Kampioen en folders en posters Internet: Website over EHK, buttons en banners op andere websites die verwijzen naar deze website. Radio en TV: Radiospots (geen TV spots) Actieve beïnvloeding van vrije publiciteit. Gezien de mogelijke verschillen in interpretatie wordt aanbevolen terughoudend te zijn met wegkantcommunicatie. Voor de juridisch goede aanduiding van de maximumsnelheid en het inhaalverbod komen in eerste instantie de RVV borden in aanmerking. Er zullen ook stickers op hectometerpaaltjes toegepast worden.



MAGAZINE

ROV

Invoering Essentiële Herkenbaarheidskenmerken Binnen de Bebouwde

Probleem voor Rotterdamse regiogemeenten door Hans Baggerman* De komende jaren worden de Nederlandse wegen van nieuwe belijning voorzien, de zogenaamde essentiële herkenbaarheidskenmerken (EHK). Deze ingrijpende operatie gaat alle wegbeheerders aan. In de Nota Mobiliteit is opgenomen dat de EHK wordt ingevoerd parallel aan het onderhoud van de wegen, over een invoeringsperiode van 10 à 15 jaar. Doelstelling hierbij is dat de weggebruikers op basis van de wegkenmerken weten welk (snelheids)gedrag van hen wordt verlangd en welke andere soorten weggebruikers zij op de betreffende weg kunnen tegenkomen. Achtergrond hiervan is het Duurzaam Veilig-principe dat de verkeersveiligheid kan worden vergroot door vereenvoudiging van de infrastructuur en het daarmee samenhangende wegbeeld. Het CROW heeft in oktober 2004 richtlijn 2003-2004 uitgebracht die als leidraad dient bij het invoeren van de EHK.

Specifieke eisen

In deze publicatie worden voor de vijf afzonderlijke Duurzaam Veilig-categorieën aparte herkenbaarheidskenmerken voorgestaan. De kern van deze kenmerken wordt hierbij gevormd door de markering op de verschillende wegen: elke wegcategorie heeft specifieke eisen voor de kant- en asmarkering, op zowel wegen binnen als buiten de bebouwde kom. Onderstaande figuur vat het een en ander samen:

de werkgroep Infrastructuur van de RPV Stadsregio Rotterdam hebben de gemeenten Vlaardingen, Spijkenisse, Hellevoetsluis en Rotterdam een quickscan uitgevoerd naar de toepasbaarheid van de EHK voor specifiek het wegtype Gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom (‘bibeko’). Gekeken is in hoeverre toepassing van de markeringen zoals voorgesteld in CROW-publicatie 203 mogelijk is. Voor gebiedsontsluitingswegen die nu geen fysieke rijbaanscheiding (bijvoorbeeld een groene middenberm) kennen en in de huidige situatie een enkele asmarkering hebben, stelt de publicatie het volgende voor: 1. Situatie met kantopsluiting: • toepassing van twee doorgetrokken asstrepen;

In aansluiting op de decentralisatie van het verkeersveiligheidsbeleid is afgesproken dat de wegbeheerders zelf mogen bepalen wanneer en in welk tempo de EHK-belijning wordt aangebracht. Doorgaans gebeurt dat tijdens de uitvoering van regulier onderhoud en bij herinrichtingsplannen. Op de wegen buiten de bebouwde kom is inmiddels een aantal wegen zoals de provinciale weg N209 en de Schieveensedijk parallel aan de A13 in Rotterdam voorzien van de kenmerken. In een aantal gevallen bleek de richtlijn van het CROW moeilijk toepasbaar te zijn, bijvoorbeeld omdat de wegbreedte niet toereikend was. Door uit te gaan van een zogenaamd ‘afpel-schema’, konden de kenmerken toch met enige creativiteit worden toegepast. Quickscans naar toepasbaarheid

De invoering van de kenmerken binnen de bebouwde kom lijkt tegen meer problemen aan te lopen. Binnen



2. Situatie zonder kantopsluiting: • toepassing van twee doorgetrokken asstrepen, met een vrije tussenruimte van 0.1 meter; • toepassing van onderbroken kantmarkering 3-3 meter.

Bij toepassing van deze principes zit de speelruimte dan nog in de breedte van de rijstrook. Elke wegbeheerder zal daarbij moeten beoordelen tot welke maat de bestaande rijstrookbreedte kan worden teruggebracht. Op basis van de quickscans blijkt dat de invoering van deze kenmerken voor gebiedsontsluitende wegen bibeko lastig kan zijn. Met name invoering van een doorgetrokken dubbele asmarkering is in veel situaties niet mogelijk, vanwege ruimtegebrek, veel dwarsrelaties op binnenstedelijke wegen of industrieterreinen, en vanwege aanwezigheid van trams. Onderstaande voorbeelden lichten een en ander toe:

Kom

Een voorbeeld van ruimtegebrek is een smalle dijkweg die wel als gebiedsontsluitingsweg fungeert maar geen ruimte biedt voor een dubbele of enkele doorgetrokken asmarkering (met als gevolg dat rijstroken te smal worden (foto Maassluissedijk, Vlaardingen).

Een ander voorbeeld is een situatie waarbij introductie van een dubbele doorgetrokken asmarkering in principe wel mogelijk is, maar de aanwezigheid van fiets(suggestie)stroken dit belemmert. Introductie van de dubbele asmarkering zou dan moeten leiden tot opheffing van de fietsstroken, omdat de rijstroken anders wel erg smal worden. Wegbeheerders achten het lang niet altijd wenselijk deze stroken op te offeren.

Daarnaast kennen wegen op bedrijventerreinen veel dwarsrelaties in de vorm van een grote hoeveelheid uitritten. Toepassing van de doorgetrokken dubbele asmarkeringen zou hier leiden tot een grote hoeveelheid locaties waar de doorgetrokken asmarkeringen onderbroken moet worden. Overschrijding zal in de praktijk vaak plaatsvinden door de combinatie met langsparkeervakken (foto Innsbruckweg, Rotterdam).

Ook kennen steden als Rotterdam en Schiedam ook situaties met tramrails en autoverkeer gemengd op gebiedsontsluitende wegen. Bij wegen met smalle profielen is gebleken dat toepassing van in ieder geval een dubbele asmarkering niet inpasbaar is. Een enkele asmarkering biedt hier nog wel uitkomst (foto hieronder, Zaagmolenstraat, Rotterdam).

Door ruimtegebrek zouden fiets(suggestie)stroken moeten vervallen bij inpassing van dubbele markering.

Situaties met veel dwarsrelaties komen voor op drukke binnenstedelijke wegen met aan weerszijden langsparkeervakken. Bij het zoeken naar parkeerplaatsen zullen verkeersdeelnemers bij het in- en uitparkeren gebruik maken van parkeerplaatsen aan zowel de linker- als rechterzijde van de weg. Hierbij zullen ze uit praktische overweging de middenstreep overrijden. Toepassing van een dubbele doorgetrokken asmarkering wordt in dit soort situaties dan ook niet geloofwaardig geacht, immers: bij het inparkeren worden deze stroken veelvuldig gekruist. (foto Mathenesserweg, Rotterdam). w

Conclusie

Uit de inventarisatie in Spijkenisse, Vlaardingen, Hellevoetsluis en Rotterdam blijkt dat op circa 50% van de totale lengte van het ontsluitende wegennet van de vier gemeenten de essentiële herkenbaarheidskenmerken moeilijk toepasbaar zijn. Naar aanleiding van de quickscans is aan alle gemeenten binnen de Stadsregio Rotterdam gevraagd een vergelijkbare quickscan te doen om zo een completer beeld te krijgen van de toepasbaarheid van de CROW-richtlijnen voor het gemeentelijke wegennet. Op basis van deze inventarisatie zal worden bekeken of en hoe de implementatie van de EHK in de stadsregio eenduidig kan plaatsvinden. *H  ans Baggerman is voorzitter van de Werkgroep Infrastructuur RPV Stadsregio Rotterdam



MAGAZINE

ROV

Campagnekalender 2007 aangepast De landelijke campagnekalender die in mei 2006 werd vastgesteld, is aangepast op basis van enkele recente ontwikkelingen. Eind januari 2007 start landelijk een campagne die er op gericht is om alle weggebruikers bekend te maken met de Essentiële Herkenbaarheidskenmerken (EHK), de nieuwe soorten belijning op de weg die aangeven wat er van de gebruiker wordt verwacht of wat hij/zij van de andere weggebruikers kan verwachten. Deze campagne is nieuw in de kalender opgenomen. Daarnaast zijn er nog ontwikkelingen die mogelijk in de loop van het jaar worden ingevuld. Onderwerpen in dit kader zijn: veranderende rijbewijswetgeving, snelheid bromfietsen, alcohol en drugs. In de week van 23-29 april 2007 vindt in de periode van de campagne voor de beveiligingsmiddelen ook de Internationale week van de verkeersveiligheid plaats. Door

een landelijke werkgroep wordt aan de invulling hiervan gewerkt. Ook van het ROV-ZH mag u dan iets verwachten, in samenwerking met verschillende partners.

Campagnekalender verkeersveiligheid 2007: versie november 2006 Thema/maand

januari

februari

maart

april

Me i

juni

Voorlichting en handhaving samen 1 Rijden onder invloed alcohol BOB 2 Gebruik gordels, zitjes, bromfietshelm 3 Respectvol rijgedrag OWN en HWN 4 Gebruik fietsverlichting/reflectie Alleen voorlichting 5 Essentiële herkenbaarheidsk. 6 Dode hoek vrachtwagens 7 Zichtbaarheid motorrijders 8 De scholen zijn begonnen (VVN) Samenstelling in overleg tussen V&W, Raad van Hoofdcommissarissen, LOV- G, BVOM, V VN, ANWB, BOVAG en R AI Thema’s 1,2,3 en 4: Kernthema in het Meerjarenprogramma Cam-

Thema 1: In de BOB-communicatie zal de aandacht m.n. worden

pagnes Verkeersveiligheid. Voorlichting op landelijk niveau door V&W

gericht op het horecacircuit en de sport (bezoekers van kantines en

(o.a. radio- en tv-spots, attentieborden HWN) en op regionaal niveau

evenementen)

onder coördinatie van de ROV’s/VVB’s. Tevens wordt samengewerkt met maatschappelijke partners, o.a. VVN, BOVAG en Fietsersbond.

Thema 2: Centraal staat gebruik van persoonlijke beveiligingsmid-

Planning en intensiteit

delen. Tijdens de campagneperiode wordt opnieuw aandacht besteed

van de handhavingsinzet in de basispolitiezorg kunnen per regiokorps

aan het gebruik van kinderzitjes conform de regelgeving die 1-3-2006

verschillen, afhankelijk van afspraken met de korpsbeheerder en het

is ingegaan. Daarnaast vindt communicatie plaats over (correct) helm-

Openbaar Ministerie. Daarnaast wordt met gerichte verkeerscontroles

gebruik, m.n. gericht op bromfietsers 16-20 jaar. Benadering van deze

van de door het BVOM gefaciliteerde Regionale Verkeershandhavings-

doelgroep via o.a. middelbare scholen, CBR en radiospots op jongeren-

teams zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de campagnes.

zenders. T.a.v. bromfietshelm geen tv-spots.

= massamediale voorlichting in Thuiskomen-lijn (landelijk en regionaal) in combinatie met politie-inzet



= voorlichtingsinzet (landelijk met mogelijk ondersteunende acties op regionaal niveau)

Op het Vriezeplein in Dordrecht heeft de Fietsersbond op 28 oktober samen met de gemeente een verlichtings- en graveeractie gehouden. , Eigenaren konden gratis hun postcode in het frame van hun fiets laten graveren. Ook kon de verlichting worden geïnspecteerd. Waar nodig werd er ook gerepareerd, geen overbodige luxe, nu de donkere dagen er weer aankomen. Vrijwilligers van de Fietsersbond hadden er soms een flinke klus aan. Ze moesten zelfs extra draad laten aanrukken! Ruim 200 mensen maakten van de gelegenheid gebruik om hun postcode in hun fiets te laten graveren. Het werd zo druk dat er nummertjes getrokken moesten worden en bij een fietsenhandelaar moest een tweede graveerapparaat worden geleend om de mensen snel te kunnen helpen.

juli

augustus

september

oktober

Om de wachttijd op aangename wijze te verkorten werd er per ‘bakfiets’ appeltaart rondgedeeld. Natuurlijk kregen de wachtenden ook een informatiepakketje van de Fietsersbond uitgereikt. Het was kortom een nuttige en succesvolle dag.

november

december

Thema 3: Invulling in overleg met partners. Voorkeur is herhaling van

Thema 6: Doel is verhoging risicobewustzijn van dode hoek-problema-

de themakeuze 2006: op OWN de combinatie snelheidsgedrag op

tiek bij voetgangers en (brom)fietsers 4-18 jaar en 55+. Doelgroepge-

30 en 50 km-wegen en verantwoord oversteken; op HWN combinatie

richte media-inzet.

afstand houden en rechts rijden. HWN: ook aandacht voor interactie tussen personen- en vrachtverkeer.

Thema 7: Doelgroepgerichte communicatie m.n. via branche (RAIBOVAG), motorrijdersverenigingen en bij evenementen. Geen radio- en

Thema 4: De landelijke campagne eindigt in 2e week december;

tv-spots.

regionaal kunnen de voorlichtings- en handhavingsactiviteiten langer doorgaan.

Thema 8: VVN is verantwoordelijk voor inhoud en vormgeving voorlichting op landelijk en regionaal niveau. De voorlichting wordt gecombi-

Thema 5: Landelijke publiekscommunicatie (geen tv-spots). Doel is

neerd met de actie ‘Op voeten en fietsen naar school’.

kennisoverdracht over bestaan en gedragsimplicaties van EHK-belijning buiten beb. kom.



MAGAZINE

Vrijwilligers Fietsersbond in actie

ROV

Vriendelijke zebra pakt de verkeerseducatie structureel aan

Seef gearriveerd in Zuid-Holland door Ada Aalbrecht Op 4 oktober was het feest in Madurodam. Zo ongeveer halverwege de looptijd van het programma ‘Naar een Structurele Aanpak van Verkeerseducatie in het Primair Onderwijs’ zijn de verworvenheden van dit programma op verschillende manieren gepresenteerd en heeft het nieuwe ‘gezicht’ van het programma zijn intrede gedaan. De vriendelijke en vooral veilige zebra Seef bepaalt van nu af aan het beeld en de naam van het programma. Dat betekent dat alle activiteiten, plannen en middelen die in het programma passen voortaan het beeldmerk ’SCHOOL op SEEF’ zullen dragen. Seef is geen nieuwkomer in ons land: al zeven provincies zijn voor hem gevallen en zetten hem in als beeldmerk voor het zogenaamde verkeersveiligheidslabel, een kwaliteitskeurmerk voor scholen. Het ROV kiest onder meer voor dit beeldmerk vanwege de gewenste landelijke eenduidigheid bij het uitdragen van het belang van het structureel werken aan verkeers-

Een aantal sprekers, door de wol geverfd in verkeerseducatieland, vertelde met passie over het eigen werk in de afgelopen jaren: verkeersleerkacht Nelleke van Dijk, verkeersouder Ronald Wittenberg en wijkcoördinator Brede School Rob Mostert. Een belangrijke primeur van de middag was er voor de directeur van basisschool de Bron uit Numansdorp en de voorzitter van de RPV in de Hoeksche Waard: zij ondertekenden een overeenkomst voor de uitvoering van het eerste SchoolActieplan Verkeer in Zuid-Holland. Meer nieuws zat er in de opening van de nieuwe ROV-website over verkeersveiligheid en educatie voor leerlingen en begeleiders in het basisonderwijs: www. schoolopseef.nl.

Onder het toeziend oog van de contactpersoon van de school en de verkeersleerkracht van de RPV ondertekenen schooldirecteur Mark Bijl van De Bron en RPVvoorzitter Annettie van Hemert de Meerjarenovereenkomst voor het eerset Zuid-Hollandse Schoolactieplan

De Haagse verkeerswethouder Pieter van Woensel overhandigt Zoë Toet, die het winnende verhaal schreef, haar prijzenpakket.

Winnend verhaal

educatie. En natuurlijk ook omdat Seef gewoon een heel herkenbare, leuke, vrolijke en aansprekende figuur is gebleken! Wat gebeurde er in Madurodam?

De aftrap, intermezzi en algehele programmaleiding waren in handen van Willem van Boekel van Ja-Maar, daarbij geassisteerd door acteur Job Jansen. Dat leverde veel interactie, humor en stof tot nadenken op: van de verkiezing van de ‘beste’ reden om niet structureel aan verkeerseducatie te werken tot aan het kiezen van het leukste programma-onderdeel van de middag.

10

En met overtuiging gekozen tot het meest gewaardeerde programma-onderdeel van de middag was het voorlezen door Zoë Toet van het winnende verhaal in de wedstrijd uit de juni-editie van de ROV-nieuwsbrief voor bovenbouwleerlingen. Zij kreeg voor haar verhaal een prijzenpakket overhandigd door de Haagse verkeerswethouder Pieter van Woensel. Samen zorgden zij ook voor de ‘lancering’ van Seef en zijn website.

Openingstekst van het Verhaal zonder slot uit de Nieuwsbrief: Timo heeft zijn zwemtas stevig op zijn bagagedrager gebonden. Berend fietst slingerend voor hem uit: zijn grote dikgevulde tas bungelt aan zijn stuur. “He, Timo, schiet nou eens op joh, dan zijn we er lekker snel” roept Berend. Timo heeft er nu al spijt van dat hij met Berend afgesproken heeft. “Waarom wil hij toch altijd zo stoer doen?” denkt Timo. “Jeetje, nu gaat hij zelfs op zijn bagagedrager zitten en kan hij amper bij zijn stuur. Straks valt hij en rijd ik tegen hem aan met mijn nieuwe fiets”. Gelukkig komen ze toch veilig bij het zwembad aan. Berend gooit zijn fiets tegen het hek, terwijl Timo zijn fiets met zijn grote gele kettingslot stevig op slot zet aan een fietsbeugel. “Berend, moet jij je fiets niet op slot zetten?” “Wel nee, mijn fiets kan niet eens op slot, trouwens, niemand durft mijn fiets te pikken hoor” lacht hij “Schiet nou maar op”. We gaan zwemmen……”Als ze een paar uur later het zwembad uitlopen, ziet Timo al van verre, dat…….

Winnend verhaalslot door Zoë Toet Timo weet niet wat hij moet doen. Het is Berends eigen schuld toch? Maar die mooie nieuwe fiets van Berend… Toch wel zielig voor hem. Mijn mooie fiets… Berend vloekt binnensmonds, gestolen! Het is mijn eigen stomme schuld… Ik had niet zo stoer moeten doen, stoer? Ach man! Wat zeg ik nou? Ik had niet zo dom moeten doen! He, jullie daar, een dikke man komt naar Timo en Berend toe gerend, er staat een fiets ergens bij het tennispark. Gezien? Er hangt een briefje aan, ga maar kijken, de dikke man hobbelt weg en zijn drie onderkinnen gaan wild mee. Timo en Berend kijken elkaar eventjes aan en sjezen dan naar het tennispark. Hoe moeten ze Berends fiets vinden? Is het wel Berends fiets? Toch is het de moeite waard om te kijken. Er staan wel miljoenen fietsen, scooters, brommers en zelfs acht motoren! Dan zien ze ergens verderop een zalmkleurig oranje fietsje. Die is van Berend. Yes! Ze rennen er naar toe, het is de enige fiets tegen het hek. Berend ziet een briefje aan een van zijn spaken van zijn voorwiel hangen, hij leest hem. “Berend jongen, jij moet zuiniger zijn op deze fiets, hij kostte een voortuin. Jij krijgt huisarrest jongen, voor 2 weken! En of dat nog niet genoeg is, je krijgt 1 van de 2 weken geen gameboy spelletjes en video spelletjes meer. Zelfs niet van je eigen geld. Even 2 weken rust. Kom meteen naar huis. NU!! Je krijgt een preek van hier tot Tokio! Je moeder” Goh Beer, een preek van hier tot Tokio, die moeder heeft iets in petto van hier tot Tokio. Kijk mijn fiets dan, er komt stof af van hier tot Hawaï. Sorry hoor. We gaan, en dan het beste hopen voor mij. Hoe wist je moeder eigenlijk dat je fiets kwijt was? En hoe kan dat papiertje precies op dat moment er zijn? Mijn moeder is een spy weet je nog? Das waar, ze werkt bij de geheime dienst. Ik blijf erbij; je moeder is gaaf. Gaaf? Ja, inderdaad, als ze lief is, maar als ze boos is….. Ze heeft toch allerlei gedgats? Apparaatjes bedoel ik, toch? Ja, maar die maken het er ook niet beter op, als ik weg wil rennen, gebruikt ze dat zwierige touw ding zodat ik achterover val. Haha, het is je eigen schuld kleine sukkel! Bij jou is alles van hier tot Hawaï tot Tokio. Kom, we gaan, en laten we er voor jou, het beste van hopen!!!!

Zoë

Seef: het programma

‘SCHOOL op SEEF’ staat voor een structurele aanpak voor verkeerseducatie in het primair onderwijs in ZuidHolland. Dat betekent, dat het motto blijft: Kinderen hebben recht op een veilige zo zelfstandig mogelijke mobiliteit. Voor de periode tot 2008 zijn de doelstellingen, dat in 2008: 1. Op minstens 10% van de scholen planmatig wordt gewerkt aan: • actuele theorie in alle leerjaren; • praktische verkeerseducatie in vier van de acht leerjaren;



•

contact met de gemeente over de school-thuisroutes en schoolomgeving; • communicatie met ouders. Dit alles door samenwerking tussen de verkeersleerkracht, de schoolcontactpersoon verkeer en de verkeersouder of contactouder verkeer. 2. de regio’s de scholen daarbij ondersteunen op basis van een meerjarenplan, en een projectleider hebben om dit te coördineren. Seef: de tussenstand:

In alle regio’s zijn een of meer verkeersleerkrachten ac-

11

MAGAZINE

ROV

tief. Zij hebben samen inmiddels al ruim 200 scholen bereikt met de uitvoering van één of (in veruit de meeste gevallen) meerdere praktische verkeerseducatieprojecten. Op eenzelfde aantal scholen is een verkeersouder aangesteld. Twaalf scholen in de regio Holland Rijnland hebben een meerjarenovereenkomst met de scholen waarin de inzet van school, RPV en gemeente zijn geregeld. En één school in de Hoeksche Waard heeft sinds 4 oktober een schoolactieplan en een overeenkomst met de RPV om hen bij de uitvoering van dit plan te ondersteunen.

waarmee scholen zelf de praktische lessen organiseren. Tenslotte zal begin 2007 - onder andere via de website - de mogelijkheid voor certificering van scholen worden gepresenteerd. Naar verwachting kunnen rond de zomer de eerste scholen in Zuid-Holland van een verkeersveiligheidslabel worden voorzien. Daarmee is Zuid-Holland de achtste provincie in ons land, die het instrument van labelling inzet.

Seef: de materialen

Voor de informatie over en promotie van het programma is een scala aan materialen beschikbaar. Het meest in het oog springt de 2,5 meter hoge opblaasversie van Seef, die bij het ROV te leen is. Verder zijn er Seef-pennen, sleutelhangers en stickers op voorraad voor activiteiten op en rond de scholen. De verkeerskalender-cd staat dit jaar eveneens in het teken van de introductie van het beeldmerk en opent daarom met ‘het Seef-lied’. Ook de oktobereditie van de ROV-nieuwsbrief voor bovenbouwleerlingen is geheel aan de kennismaking met Seef gewijd. In deze nieuwsbrief zijn de vaste onderdelen zoals de strip, het kettingverhaal en de puzzel aangevuld met de opdracht ‘hoe veilig is Seef’ en de nieuwe vaste rubriek ‘Vraag het aan Seef’. De meeste onderdelen zijn ook - soms in iets aangepaste vorm - op de nieuwe website terug te vinden.

Seef is binnen in Madurodam!

Seef: de plannen

Het ROV heeft voor de korte termijn een aantal nieuwe zaken in de planning staan op het vlak van SCHOOL op SEEF. Zo zal er een lessenmap Praktische Verkeerseducatie met bijbehorende materialenbox verschijnen

De nieuwe website is voor alle aanwezigen op het scherm te bewonderen.

Seef: de website

Met de website www.schoolopseef.nl wil het ROV leerlingen, leerkrachten en begeleiders hét digitale loket bieden voor verkeersveiligheid en educatie in Zuid-Holland. De site heeft een magazineachtige stijl en bevat naast een aantal vaste onderdelen (zoals de productenbank en de ‘netwerkkaart’) een groot aantal maandelijks wisselende items, die aansluiten bij het maandthema. Dit thema komt overeen met het maandthema van de verkeerska-

12

1 In de balk bovenaan de pagina kunnen bezoekers kiezen naar welk deel van de site zij verder willen: 1. SCHOOL op SEEF: hier is van alles te vinden over het programma. Zo staat er een teugblik op de lancering, maar ook een vooruitblik naar de certificering in 2007. 2. Leerlingen: hier vinden kinderen allerlei items die specifiek voor hen zijn ontwikkeld, waaronder de nieuwsbrief en de verkeerskalender met liedjes. 3. Leerkrachten en begeleiders: Zij vinden hier o.m. de productenbank en een overzicht met namen, telefoonnummers en e-mailadressen van adviseurs in de regio, maar ook het zogenaamde bloggedeelte. Het blog is een belangrijk deel van de site. Ieder kan hier ervaringen en meningen rond het maandthema, het onderwerp van de site in het algemeen en bv. de producten delen met anderen.

1

4 2

3a

5

3b

6 3c

2 In een maandelijks wisselend stripje wordt het thema op een ludieke manier geïntroduceerd. 3a 3b 3c

Op de homepage worden artikelen rond het maandthema kort geïntroduceerd. Door verder te klikken vinden leerlingen en leerkrachten meer informatie of -zoals bv. deze maand- een spel. 4 In de linkerbalk staat een rij buttons, die verwijst naar een aantal vaste rubrieken (bv Nieuws en Materialen Bestellen) en een aantal wisselende. Daaronder vallen items uit voorgaande maanden die nog relevant zijn en items behorend bij het actuele thema.

5 Bezoekers kunnen zich éénmalig aanmelden voor de ruimte op de site, die te maken heeft met de certificering. Eenmaal ingelogd kunnen leerkrachten en leerlingen hier hun eigen materialen (bv. foto’s en artikeltjes) op de site plaatsen en met elkaar chatten. Ook kunnen scholen t.z.t. volgen welke scholen opgaan voor certificering of wat de status is in dat kader. 6

Een greep uit de items voor de volgende maand is hier te vinden.

13

MAGAZINE

ROV

Nieuwe voorzitters voorgesteld (2) door Coby Nypels In het vorige nummer hebt u kennis kunnen maken met vier nieuwe RPV-voorzitters, de mannen (en één vrouw) die in hun regio het verkeersveiligheidsbeleid aansturen. Ook nu stellen we er enkele aan u voor.

Hoe meer we kunnen doen in het basis- en secundair onderwijs, hoe mooier het is. Het leeft ook bij de ouders: Kan mijn kind veilig naar school fietsen? Hoe zit het in onze woonwijk? Vandaar dat we zoveel mogelijk de weg proberen in ter richten conform Duurzaam Veilig. Maar, ook de verkeersdeelnemer moet zich veilig gedragen. Dat kan er niet jong genoeg ingehamerd worden. Er ligt dus een eigen verantwoordelijkheid bij de verkeersdeelnemer - of in het geval van kinderen - bij de ouders.” Welke rol is daarbij weggelegd voor uzelf in RPV-samenwerkingsverband?

Pieter van Woensel, wethouder in Den Haag, is voorzitter van de RPV Haaglanden. Van Woensel (VVD) werd in september 2004 wethouder in Den Haag; sinds 20 april 2006 is hij wethouder Verkeer. Tevens is hij lid van het dagelijks bestuur van Haaglanden, waar hij ook de portefeuille verkeer onder zijn hoede heeft. Van Woensel zegt plezier te hebben in het onderwerp, waar hij zich al jaren mee bezig houdt. Al in zijn studententijd in Groningen zat hij in de gemeenteraad (voor de partij Studenten Stad) en toen al was hij woordvoerder verkeer.

“Wij werken heel goed samen in het Stadsgewest Haaglanden. We stemmen daar het verkeersveiligheidsbeleid af, het openbaar vervoer, het fietsbeleid. Er is regelmatig overleg met de collega’s van de andere gemeenten. In Den Haag ben ik bezig met een meerjarenplan Verkeersveiligheid voor de komende jaren 2007-2010. In Den Haag is verkeersveiligheid een belangrijk thema. Er wordt extra geld uitgetrokken voor Duurzaam Veilige inrichting van gebieden, maar ook voor gedragsbeïnvloeding en verkeerseducatie op scholen. Verkeersbeleid in een regio als de onze is wat je noemt een uitdaging. Het is een van de dichtst bevolkte gebieden Nederland, dus ook het verkeer is hier druk, druk, druk…We streven er dan ook naar dat iedere verkeersdeelnemer zich veilig door de stad kan begeven. We hebben aandacht voor vrijliggende fietspaden en veilige oversteekmogelijkheden. Ik ben van mening dat je zo jong mogelijk moet beginnen met verkeersopvoeding. Daarom vind ik het van belang dat de scholen veilig bereikbaar zijn. Helemaal autovrij kun je een school nooit maken maar het zou al geweldig helpen als ouders hun kinderen zoveel mogelijk met de fiets naar school brengen. Maar als er dan toch auto’s bij de school komen, moet dat ook veilig gebeuren. We werken aan ‘Kiss + Ride’ voorzieningen, maar je moet dat voor iedere school apart bekijken. Hoe staat een dergelijk school in de wijk. Eén maatregel werkt niet voor alle scholen. De school heeft daar ook een verantwoordelijkheid in. We moeten dat als overheid samen met de scholen proberen op te lossen.”

Hoe ziet u het belang van gedragsbeïnvloeding?

“Naast alle fysieke inspanningen en handhaving is dat - met name voor de jeugd - in Haaglanden heel belangrijk. Kijk naar School op Seef. Daar wordt geprobeerd om kinderen in het primair onderwijs zo goed mogelijk te doordringen van verkeersveiligheid. En hoewel de aantallen slachtoffers dalen, zijn ze nog altijd te hoog.

14

Welke rol ziet u daarbij voor uzelf in RPV-samenwerkingsverband?

“Volgens mij zijn er heel veel mensen van overtuigd dat veilig verkeer de moeite waard is en dat we daar zo goed mogelijk samen aan moeten werken. Mijn rol daarin is dat te ondersteunen en uit te bouwen.”

Hebt u mogelijkheden om uw collega-bestuurders te stimuleren?

“Blijkbaar wel. Ik heb weer extra geld gekregen voor verkeersveiligheid. Ik had al 1 miljoen gekregen en ik krijg er nog 2 miljoen bij. Het feit dat men daartoe bereid is geeft al aan dat men het een belangrijk thema vindt. Het heeft de warme belangstelling van een aantal fracties. Je kunt de ‘opbrengst’ van verkeersveiligheidsbeleid niet makkelijk uitrekenen, maar de belangrijkste ‘beloning’ is toch wel een daling van het aantal slachtoffers. Dat is de grootste maatschappelijke winst die je kunt bedenken.”

hebben we de medewerking voor nodig van de scholen, van de leerkrachten, van de ouders. Alleen dan is het te doen. Dus moeten we ze er bij blijven betrekken en nooit verzaken.” Hoe ziet u de rol van het ROV?

“Ik heb inmiddels een aantal dingen met ze mogen doen en ik heb ze leren kennen als een heel creatieve en enthousiaste club. Ze gáán er helemaal voor. Daarom probeer ik daar ook altijd tijd voor vrij te maken.”

Hebt u nog wensen op het gebied van ondersteuning om de gestelde doelen te bereiken?

“Dat we commitment houden. Een provincie- of stadsbestuurder kan dat niet allemaal in z’n eentje. Daar

Welke rol ziet u daarbij voor uzelf weggelegd in RPV/Samenwerkingsverband?

Sinds kort ben ik aangetreden als voorzitter. Mijn inzet is om de hoofdlijnen vast te houden en ervoor te zorgen dat we concrete doelen stellen. Uiteraard gaan we die doelen in gezamenlijkheid proberen te verwezenlijken in de komende periode. Heeft u ideeën/mogelijkheden om collega-bestuurders te stimuleren?

We moeten goed nagaan wélke werkwijze wáár succesvol is geweest en kijken naar toepassing van deze mogelijkheden elders. Daarnaast is het blijven toepassen van nieuwe technieken onontbeerlijk, willen we bijblijven voor de toekomst. Deze zaken zullen we gezamenlijk (dus regionaal) moeten oppakken. Heeft u nog wensen op het gebied van ondersteuning om de doelen die gesteld worden te bereiken?

G.J. Schotanus (ChristenUnie-SGP) is sinds 20 april 2006 wethouder in Boskoop. Tevens is hij voorzitter van de RPV Midden-Holland. Vóór zijn wethouderschap was hij werkzaam als docent aan een school voor voortgezet onderwijs te Gouda. Hoe ziet u het belang van verkeersbeïnvloeding in het kader van de verkeersveiligheid?

Mijn grootste wens op dit gebied is dat we als bestuurders vooral breder durven te kijken en zaken niet alleen voor ‘ons’ gebied van toepassing laten zijn. We moeten met elkaar en met het ROV belangen in een groter geheel plaatsen. Hoe ziet u de rol van het ROV daarin?

Het ROV is naar mijn mening de ideale partner om de verkeersveiligheid te bevorderen. Ook heeft het ROV een belangrijke rol bij het ontwikkelen van het besef over nut en noodzaak van verkeerszaken.

Gedragsbeïnvloeding is van groot belang omdat hiermee de basis ontstaat voor veranderingen binnen het gedrag. We moeten hiermee op zo jong mogelijke leeftijd starten, zodat men voorbereid de weg op gaat.

15

MAGAZINE

ROV

overbelast geraakt en hebben ze vaak al problemen bij de uitvoering van het normale lesprogramma. Daar maak ik me zorgen over. Het blijkt dat de ‘extra’s’, zoals verkeersonderricht of muzieklessen, er vaak uit gesneden worden omdat men anders niet uitkomt met de tijd. Ik ben dan ook van mening dat we met elkaar, maar vooral vanuit het Rijk, een massieve inspanning zouden moeten verrichten om het onderwijs beter toe te rusten. Je kunt natuurlijk wel eens extra aandacht vragen met een tijdelijke actie, dat moeten we ook zeker niet laten, maar we moeten ons wel realiseren dat je echt gericht in het onderwijs moet investeren, wil het ook beklijven.” Welke rol ziet u voor uzelf in RPV/samenwerkingsverband?

Peter Glasbeek (PvdA) is sinds september 2006 wethouder van Leiderdorp. Hij is lid van het DB van de regio Holland-Rijnland met de portefeuille Verkeer en Vervoer en als zodanig voorzitter van de RPV. Voor hij aantrad als wethouder werkte hij in diverse functies in het bedrijfsleven. Hoe ziet u het belang van gedragsbeïnvloeding in het kader van verkeersveiligheid?

“Het is zeer belangrijk, vooral voor jongeren, de meest kwetsbare groep verkeersdeelnemers. Het blijft moeilijk om effecten meetbaar te maken maar iedereen met praktijkervaring in dat veld geeft aan dat gedragsbeïnvloeding van heel groot belang is. Kinderen, jongeren, moeten weten, moeten leren, wat ze in het verkeer kunnen verwachten. Ze moeten goed worden voorbereid op hun eigen verkeerstaak. Daarom werken we in onze regio met verkeersconsulenten. Dat zijn verkeersleerkrachten - van buiten de school -, die praktische verkeerslessen geven op de scholen. Zo’n traject duurt drie jaar. Het is de bedoeling dat de school het na die tijd als onderdeel van het eigen programma heeft opgenomen en daar vervolgens zelfstandig invulling aan geeft. Dat werkt op zich heel goed. Toch zie ik ook de keerzijde. Behalve Verkeer en Vervoer heb ik ook Onderwijs in mijn portefeuille. We moeten vaststellen dat er in de loop van de tijd wel heel veel opvoeding en opvoedingsgerelateerde zaken - waaronder de verkeerseducatie- op het bordje van de scholen zijn geschoven. Elke keer als er ergens een probleem wordt gesignaleerd, wordt het bij de scholen op de stoep gegooid en mogen die het oplossen. Daardoor zijn ze

16

“Mijn voornaamste activiteit speelt zich af binnen de regio Holland Rijnland. We hebben regelmatig overleg tussen alle portefeuillehouders Verkeer en Vervoer, waarbij verkeersveiligheidsaspecten integraal aan de orde komen. De gemeenten zelf houden zich in het algemeen meer bezig met de infrastructurele kant. Regionale samenwerking is er met name op het gebied van de programma’s die zich richten op gedragsbeïnvloeding van de jeugd, zoals de al eerder genoemde verkeersconsulenten. Dat heeft duidelijk efficiency- en kwaliteitsvoordelen. Los daarvan hebben we een soort platformfunctie waarbij ook de ervaringen over en weer worden gedeeld. Dat is heel boeiend. Soms is het echt een eye opener. In de meeste gemeenteraden is veel belangstelling voor verkeersveiligheid. Je loopt er allemaal tegenaan.” Heeft u ideeën/mogelijkheden om collega-bestuurders te stimuleren?

“In het bovengenoemde forum wisselen we ervaringen uit. Het moeizame bij dit soort zaken is hoe je verkeerseducatie nu het beste kunt aanpakken. De effecten zijn immers lastig meetbaar, laat staan in geld zichtbaar te maken. Er blijft altijd de spanning tussen plan en daad, zeker in tijden, dat het financieel wat krapper wordt. Maar dat geldt natuurlijk voor diverse onderwerpen. Verkeerseducatie zou als onderdeel moeten worden gezien van de driehoek infrastructuur - handhaving - educatie.” Heeft u nog wensen op gebied van ondersteuning?

“Als beleid moet worden omgezet in uitvoering is er vaak sprake is van piek-activiteiten zoals projecten of acties. Het zou mooi zijn wanneer we dan als regio een beroep op het ROV kunnen doen voor specifieke ondersteuning. Het ROV heeft heel veel kennis in huis en een breed netwerk. Daar maakt iedere regio natuurlijk graag gebruik van. Verkeersveiligheid maakt integraal onderdeel uit van de Verkeer en Vervoersagenda; het is een heel belangrijk maar lastig item. Daarom is het van groot belang de professionele kennis die er op dat gebied is, te bundelen en te verspreiden. Daar is de rol van het ROV duidelijk gewenst.”

Verstandelijk gehandicapten leren zelfstandig oversteken

door Coby Nypels De Bruggen in Zwammerdam, gemeente Alphen aan den Rijn, is een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Op het uitgestrekte terrein staan veel gebouwen, er zijn wegen en er is verkeer. Ook in het dorp zelf zijn woonunits waar mensen van De Bruggen zelfstandig kunnen wonen, onder wie een aantal leden van de bekende Josti-band. Dwars door Zwammerdam liep tot voor kort de oude Rijksweg 11 (Steekterweg), een heel drukke weg, met verkeerslichten op het kruispunt in Zwammerdam.

Vorig jaar is de nieuwe Rijksweg 11 opengesteld en de oude route is gereconstrueerd. Vóór die reconstructie konden de mensen die van de woonunits naar De Bruggen wilden, dat zelfstandig doen. Ze waren goed geïnstrueerd: bij het stoplicht op het knopje drukken, op groen wachten en dan pas oversteken. Ze raakten dan ook danig van slag toen na de reconstructie bleek dat de stoplichten waren vervangen door een rotonde. Het was voor hen een enorme frustratie dat ze plotseling een stuk van hun zelfstandigheid kwijtraakten. Voor de leiding bracht het een enorme verhoging van de werkdruk mee, want nu moesten cliënten steeds onder begeleiding de rotonde over. Educatieprogramma

Aangezien het geen optie was om op de rotonde stoplichten te plaatsen, besloot de gemeente Alphen om een educatieprogramma op te zetten. De onderwijsbegeleidingsdienst MHR te Bodegraven kreeg de opdracht om een training op te stellen, afgestemd op de woonomstandigheden en de mogelijkheden van de doelgroep. De algemene doelstelling van het project is het vergroten van de verkeerszelfstandigheid en verkeersveiligheid van mensen met een verstandelijke handicap in een veranderende omgeving. Hierdoor vergroten ze ook hun mobiliteit. De verwachting is dat na de training minimaal 80% van de deelnemers in staat zal zijn om zelfstandig over te steken bij de rotonde. Inmiddels hebben 30 mensen de cursus gevolgd.

Vooral visueel

Drs. Henk Helder van de MHR ontwikkelde de cursus Veilig Lopen Veilig Fietsen. Er werd een lesmap gemaakt waarin de lokale situatie in beeld wordt gebracht. Hoofdzakelijk visueel, in foto’s en tekeningen, wordt aangegeven hoe men zich in een bepaalde situatie moet gedragen en waarop speciaal moet worden gelet. De training heeft een theoretische en een praktische component. In het theoretische gedeelte wordt gewerkt met een lesmap met pictogrammen en beelden (digitale foto’s en video-opnames) van de specifieke verkeerssituatie en vrijwel geen tekst. In het praktische gedeelte wordt eerst op het terrein van De Bruggen geoefend en vervolgens bij de rotonde. Ook op straat komt het visuele element terug. In het wegdek zijn ‘smilies’ aangebracht, tegels met ‘gezichtjes’ en ‘handjes’. De oogjes kijken in de richting waarin de oversteker op die plek geacht wordt te kijken, de handjes wijzen de goede kant uit. Uitvoering

De uitvoering van de lessen is in handen van een educatief medewerker van De Bruggen. Het programma bestaat uit vijf lessen. Iedere les begint met theorie aan de hand van de boven genoemde lesmap. Vervolgens gaat men naar buiten om in de praktijk te oefenen. Na afloop doen de deelnemers een examentje en ontvangen ze een certificaat. In mei 2006 is gestart met de eerste groep. De laatste groep heeft de training in oktober 2006 afgerond.

17

MAGAZINE

De rotonde is geen barricade meer

ROV

Basisvaardigheden aanleren

Rob de Waard is medewerker educatie op De Bruggen. Hij werkte met Henk Helder aan de totstandkoming van het lesmateriaal. Rob de Waard: “We hebben ze - vrij letterlijk - aan de hand meegenomen. Iedere les begon binnen, met een stukje theorie, heel simpel: wat is verkeer, waar moet je op letten? Na iedere les volgde een praktisch gedeelte, aanvankelijk op ons eigen terrein: zebrapaden oversteken, goed uitkijken en dergelijke, heel basaal. De deelnemers waren allemaal geïnteresseerd en ze vonden het leuk om mee te doen. Voor een aantal van hen is de doelstelling bereikt: zij kunnen inderdaad de rotonde oversteken. Anderen hebben toch nog begeleiding nodig. Vooral voor cliënten met een wat autistische inslag blijkt het lastig te zijn. Zolang ze met een groepje kunnen meelopen, voelen ze zich veilig; helemaal alleen is bedreigend. Het examentje aan het eind van de cursus werd als spannend en leuk ervaren. Bij de meesten lukte het goed, enkelen moesten nog wat geholpen worden.”

en de ouders moeten er samen van overtuigd zijn dat het verantwoord is.” Ook aandacht voor de scholen

Martin Luijk: “De hele samenleving van Zwammerdam had heel veel angst voor de nieuwe situatie met de rotonde. Jarenlang hadden ze een heel drukke route door hun dorp gehad met veel vrachtverkeer en ernstige ongelukken. En ineens ligt daar dan een rotonde zonder extra beveiliging. Veel van het zware verkeer is eruit gehaald en het is een stuk rustiger geworden maar men heeft nog het beeld van de oude situatie en denkt dus dat het nog altijd gevaarlijk is. Daarom hebben we het project ook op twee scholen gedaan. Onze verkeersleerkracht heeft alle klassen van de twee basisscholen mee naar buiten genomen om te oefenen op de rotonde. Daarvoor heeft de gemeente een aantal uren extra de verkeersleerkracht ingehuurd. Ook de smilies zijn natuurlijk voor de kinderen een prima hulpmiddel.” Nieuwe schoolthuisroute

Instructies van stap tot stap

Martin Luijk, verkeersveiligheidscoördinator van de gemeente Alphen aan den Rijn, was nauw betrokken bij de totstandkoming van het project. Hij heeft grote bewondering voor de inzet van de educatief medewerker die de deelnemers heeft begeleid. “Dat is heel intensief”, aldus Martin Luijk. “Het gaat echt pér handeling. Eerst moeten ze het fietspad leren oversteken. Vervolgens één rijrichting, dan het middeneilandje en de andere rijrichting en zo kunnen ze dan naar hun bestemming lopen. Dat houdt in dat ze ieder moment dat ze ergens staan, geïnstrueerd moeten worden. Ze moeten ook leren dat ze op de zebra moeten dóórlopen en niet moeten blijven staan. Ook de smilies blijken een goede ondersteuning te zijn. Het is een vernieuwend en heel interessant project, het geeft veel voldoening, maar het moet allemaal stapje voor stapje gebeuren. Het gaat er nu om dat de ouders er ook mee instemmen dat ze in het vervolg zelfstandig gaan lopen. De leiding

18

“We willen overigens ook in Zwammerdam gaan beginnen met een school-thuisroute. In de gemeente Alphen hebben we er al vijf. Dat betekent dat we voor twee basisscholen de hele route gaan bekijken op veiligheid, een educatieprogramma gaan schrijven en zorgen dat er verkeersouders actief worden. Een zelfde project gaan we op De Bruggen doen want dat is een uitgestrekt terrein met veel wegen. In Alphen is veel aandacht voor verkeersveiligheid. Met de Werkgroep Verkeersveiligheid doen we diverse projecten. Uiteraard draaien we ook regionaal mee, maar we hebben nog wat extra budget voor projecten als de school-thuisroute en nu voor actie de SCHOOL-op-SEEF. Het kwam ook goed van pas bij het project op De Bruggen.” Veel geduld

Ook de Alphense verkeerswethouder Hans Groen in’t Wout is enthousiast over het project. Toen er sprake was van de reconstructie van de Steekterweg nam hij

Groen in ’t Wout: “De directie van De Bruggen zag wel iets in het idee. Vervolgens hebben we toen speciaal materiaal laten ontwikkelen. Nog nauwkeuriger en kleinschaliger dan voor schoolkinderen moest de hele route stap voor stap worden aangeleerd. Deze mensen zitten in een heel vast gedragspatroon en elke verandering, hoe klein ook, brengt onrust en onzekerheid. Ik heb enorme bewondering voor het geduld waarmee men bij deze mensen de verkeersregels probeert eigen te maken. We zijn heel trots op dit bijzondere project en ik sluit niet uit dat er ook vanuit andere gemeenten belangstelling voor wordt getoond.” Verder uitrollen

contact op met de leiding van De Bruggen. Groen in ’t Wout, die al vele jaren met het verkeersveiligheidsbijltje hakt, vroeg zich af of een project als de school-thuisroute, waar er inmiddels in Alphen al vijf van lopen, ook zou passen in het beeld van De Bruggen.

“De kosten voor het project komen uit het jaarlijkse budget voor verkeersveiligheid. De Bruggen draagt ook voor een deel in de kosten bij, doordat ze een aantal van hun mensen inzetten. Het aardige is dat in het kader van JongLeren op het terrein van De Bruggen ook praktische verkeerslessen voor ouders met kinderen ‘van buiten’ worden gegeven. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Voor De Bruggen zelf komt er trouwens nog een vervolg aan dit project. We gaan het verder ‘uitrollen’. De Bruggen is een uitgebreid terrein met wegen, zebrapaden etc. Ook daar gaan we mee verder want met verkeerseducatie ben je nooit klaar!”

Meldpunt voor onveilige fietspaden door Corine Zuidgeest Tijdens het door de Provincie Zuid-Holland gehouden ‘Jongerendebat’ is er, bij de gesprekken over verkeersveiligheid, door verschillende deelnemers gevraagd naar een meldpunt voor onveilige fietspaden met name op schoolroutes. De Statenleden hebben dit signaal opgepakt en in het kader van verkeersveiligheid Gedeputeerde Staten gevraagd naar een meldpunt voor onveilige fietspaden in de Provincie Zuid-Holland. De meldingen komen bij een aantal instanties binnen. Onveilige fietspaden kunnen worden gemeld bij de betrokken gemeente of bij de provincie. Maar ook bij de Fietserbond, ANWB en Veilig Verkeer Nederland worden meldingen van onveilige fietspaden gedaan. Om deze meldingen in Zuid-Holland goed naar de juiste wegbeheerder te kunnen doorsturen is er nu ook, in samenwerking met de jongerensite ‘Blixum’, een link gemaakt naar het ROV-ZH. Het ROV-ZH zorgt er dan voor dat de meldingen direct worden doorgestuurd naar de juiste wegbeheerder. Uiteraard doen we dat ook met de meldingen die het ROV-ZH via de andere meldpunten binnen krijgt.

Inmiddels zijn er diverse meldingen van onveilige fietspaden binnengekomen, onder meer in de gemeenten Rotterdam, Westland, Den Haag, Leiden/Zoeterwoude en Dirksland. Het gaat veelal om smalle en oneffen tegelpaden waar verschuivingen hebben plaatsgevonden waardoor er kieren, gaten en naden ontstaan die als onveilig voor de fietsers worden ervaren. De betreffende wegbeheerders zijn op de hoogte gesteld van de meldingen en er is een aanvang gemaakt met de herstelwerkzaamheden. Voor meer informatie: ROV Infopunt 079 3300601

19

MAGAZINE

ROV

Het nieuwe rijden Door Roy Kraft van Ermel In een vorig nummer van dit blad is aangegeven dat het provinciebestuur chauffeurs van provinciale voertuigen een rijstijltraining wil laten volgen, gecombineerd met een verkeersveiligheidstraining. Doel van deze training is:

• een permanente verbetering van het milieu; • de verkeersveiligheid (van de chauffeurs); • een structurele verlaging van de kosten (brandstof, schade etc.); • verbetering van de kwaliteit bij de dienstverlening. Het provinciebestuur heeft onlangs besloten de rijstijltraining definitief te houden voor 300 chauffeurs in de dienst van de provincie Zuid-Holland. Voor dit jaar staan reeds 60 personen op de lijst en de overige 240 zullen in 2007 de training gaan volgen. De trainingen zullen in twee dagdelen worden gehouden op een rijvaardigheids-trainingcentrum in ZuidHolland en worden afgesloten met uitreiking van een certificaat. Géén modegril

Misschien vraagt u zich af wat er mis is met uw huidige rijstijl. Helemaal niets. Maar de techniek van auto’s is

in de loop der jaren sterk veranderd. En dat vraagt om een ander manier van autorijden. Zo heeft bijna iedere auto tegenwoordig een motor met brandstofinspuiting. En al voldoende trekkracht bij lagere toerentallen. Dit betekent dat u prima kunt doorschakelen bij lagere toerentallen dan u gewend bent. Dat uw auto daar ‘sloom’ van wordt, is een fabeltje. Wel wordt u er zelf een stuk meer relaxed van. Ook kunt u in de bebouwde kom vaak al doorschakelen naar de vierde of de vijfde versnelling. Dat is enigszins afhankelijk van de auto waarin u rijdt. En uiteraard hangt het ook af van de verkeersomstandigheden, het weer en de belading van de auto. De rode draad van de trainingen is: Zuinig en veilig rijden met hart en verstand. Informatie bij Roy Kraft van Ermel, ROV. Telefoon: 079 3300605.

www.rovzuidholland.nl

Sinds 1 oktober steekt de ROV website in een heel nieuw jasje. Voortaan vindt u hier nog meer informatie in een overzichtelijker structuur.

Wilt u voortaan regelmatig ROV Magazine ontvangen? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of vul de bon in en stuur deze in een voldoende gefrankeerde enveloppe naar: ROV Zuid-Holland, Engelandlaan 172, 2711 DW Zoetermeer

Naam: Organisatie: Adres: Postcode: Plaats:

20

ROV

MAGAZINE

!

Bon voor gratis