NUMMER 1, FEBRUARI 2014
schroom OM HULP TE VRAGEN eenzaam?
zo maak je contact
re-integreren
pas op voor de man met de hamer
een mama met wat extra’s
INHOUD
04
15
www.uwv.nl/perspectief
Kort
05 Mijn leven
06
Jerry Klaver liep door een vuurwerkbom een gehoorbeschadiging op. Hij moest zijn baan bij Defensie opzeggen. Jerry heeft nu zijn eigen klus- en administratiekantoor.
Eenzaam
Ruim een kwart van de mensen met een chronische ziekte of beperking voelt zich eenzaam. Hoe doorbreek je de cirkel en maak je contact?
16
José Espinola y Vazquez liep tijdens een voetbalwedstrijd een ernstige hersenbeschadiging op. Sindsdien is niets in zijn leven nog vanzelfsprekend.
12
Kort
13
Mijn leven
Veranderde regelgeving, nieuwe mogelijkheden en interessante nieuwtjes. Elana den Hollander legt jonge kinderen uit wat het is om een beperking te hebben. Op basisscholen en met haar boek Een mama met wat extra’s.
14 Het misverstand
Miryam vergat om aan UWV door te geven dat ze het diploma speciaal vervolgonderwijs heeft behaald. Het levert haar een officiële waarschuwing op.
15 Ruimte voor u
Nita Pieterson kan niet meer werken omdat ze manischdepressief is. Kunst is haar redding.
02 UWV PERSPECTIEF
KEES-JAN GAAT NAAR SOTSJI
Weer terug op je werk na lang re-integreren. Pas op voor de man met de hamer!
19 Kort
Veranderde regelgeving, nieuwe mogelijkheden en interessante nieuwtjes.
10 Help!
Hoe overwin ik mijn schroom en vraag ik hulp aan mijn naasten? De do’s and don’ts.
UWV PERSPECTIEF ONLINE
De man met de hamer
09 Mijn leven
05
Ontdek
Veranderde regelgeving, nieuwe mogelijkheden en interessante nieuwtjes.
20
De verzekeringsarts krijgt hulp
De verzekeringsarts krijgt ondersteuning van een sociaal medisch verpleegkundige. Wat betekent dat voor u?
zien 22 Horen, en doen
Uitjes, producten en ander moois. Dit keer onder andere de film Rue des Invalides en een rolstoel-Segway.
24 Column Vincent Bijlo
Commentaar van cabaretier Bijlo op ziekte, gezondheid en het leven in het algemeen.
MET LAYAR METEEN NAAR FILMPJES EN FOTO’S Als u een smartphone of tablet heeft, hebben enkele pagina’s van dit magazine een digitaal extraatje voor u. U kunt foto’s of filmpjes direct bekijken. U vindt de digitale extra’s op de pagina’s met het Layar-logo. Zo werkt het: 1. Neem uw smartphone of tablet. 2. Download de gratis Layar-app in de App Store of via Google Play. 3. Scan de pagina (niet alleen het Layar-logo) met uw smartphone of tablet. 4. Start het filmpje of de fotoserie.
Met 100 kilometer per uur van de sneeuwhelling af. Op een zitski. Dat is wat Kees-Jan van der Klooster het liefst doet. En hij heeft van zijn hobby zijn werk gemaakt. Sterker nog, hij veroverde de paralympische wereld met zijn talent. In maart 2014 vertrekt hij naar Sotsji om voor Nederland een gouden medaille binnen te halen. In het filmpje op www.uwv.nl/perspectief kunt u zien hoe hij dit aanpakt. Of lees zijn blog over zijn voorbereidingen op de Paralympics.
GA MET LAYAR DIRECT NAAR HET FILMPJE VAN KEES-JAN.
Geen smartphone of tablet? Bekijk de foto’s of filmpjes op www.uwv.nl/perspectief. UWV PERSPECTIEF 03
kort
MIJN LEVEN
REGELHULP HELPT U
Regelhulp (www.regelhulp.nl) is een digitale wegwijzer van de overheid voor mensen die op zoek zijn naar zorg of ondersteuning. Dit webportaal bevat actuele informatie op het gebied van zorg, welzijn en sociale zekerheid. Samenwerkende organisaties zijn onder andere gemeenten, het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), UWV en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Zeker als u meerdere vragen hebt, is Regelhulp interessant. Via drie ingangen kunt u zoeken naar informatie en oplossingen:
Foto: Hollandse Hoogte
1. Mijn situatie. Kies deze optie als u stap voor stap uw situatie in kaart wilt brengen. U beantwoordt enkele vragen, waardoor u ziet welke mogelijke oplossingen het best bij uw situatie passen. 2. Informatie. Hier staat een overzicht van herkenbare onderwerpen over een beperking, gebeurtenis of fase in uw leven waaruit u kunt kiezen. Dit is de snelle route naar oplossingen, regelingen en voorzieningen voor verschillende situaties. 3. Direct regelen. U kunt via Regelhulp een gesprek of voorziening aanvragen bij de gemeente, het CIZ en UWV. Het CIZ beoordeelt of mensen recht hebben op AWBZ-zorg (Algemene wet bijzondere ziektekosten). Met een paar stappen ziet u welke organisatie u kunt benaderen als u financiële steun of professionele hulp nodig hebt. www.regelhulp.nl
mijn
‘Erkenning van mijn ziekte hielp’
04 UWV PERSPECTIEF
Jerry Klaver (29) was ingenieur bij Defensie. Toen er naast hem een vuurwerkbom afging, veranderde zijn hele leven. Nu heeft hij een klus- en administratiebedrijf: ‘Ik moet zelf kunnen bepalen wat ik wel of niet aankan.’
Tekst: Marian Vleerlaag, foto: Maurits Giesen
Foto: Nationale Beeldbank/Frank Broekhuizen
MMMensen met mogelijkheden
Mensen met een psychische of psychiatrische beperking hebben het vaak moeilijk op de arbeidsmarkt. Terwijl betaald werk een belangrijke bijdrage kan leveren aan hun herstel en welzijn. Om zo veel mogelijk mensen aan een passende baan te helpen is eind vorig jaar het project MMMensen met mogelijkheden van start gegaan. Twintig beroepsverenigingen werken in dit project samen om zo veel mogelijk mensen met een dergelijke aandoening aan het werk te krijgen en te houden. De beroepsverenigingen gaan samen met ervaringsdeskundigen in gesprek met werkgevers en willen ze overtuigen om mensen met een psychische beperking een kans te geven. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid steunt dit project. Meepraten in uw regio? Kijk op www.mmm-mensenmetmogelijkheden.nl/regio. ■
en
lev
‘In 2010 was ik bij een voetbalwedstrijd in Alkmaar toen er een idioot naast me vuurwerk afstak. Ik dacht dat het een potje siervuurwerk was en deed slechts een stap achteruit. Het bleek een vuurwerkbom. Het effect was hetzelfde als een soort granaat. Ik was totaal gedesoriënteerd door de klap. Ik kon ook niets meer horen, maar ik heb de dader toch zelf opgepakt en ter plekke aangegeven bij de politie. Het was een automatische reactie. In eerste instantie wilde ik ondanks het gehoorverlies van dertig procent gewoon doorwerken. Het oorsuizen en de vermoeidheid werden echter steeds erger. Er werd PTSS geconstateerd: posttraumatische stressstoornis. Een moeilijk ziektebeeld waar mijn werkgever niet veel mee kon. Voor mij was mede daardoor het hek van de dam. Ik had zware lichamelijke klachten en wilde toch doorwerken, maar ik kon het niet aan. Ook privé was ik een andere Jerry geworden. Mijn relatie stond onder druk. Ik moest daarom in therapie om weer een normaal leven te kunnen leiden. Therapie gaf me handvatten om de klachten en mezelf weer onder controle te krijgen. Ik deed al de administratie voor een bevriende rijschoolhouder als hobby. Dat kon ik blijven doen als ik me goed voelde. Dus ik had blijkbaar flexibele werktijden nodig. Ik trof een verzekeringsarts van UWV die me begreep. De erkenning van mijn klachten heeft veel geholpen, daar ben ik zeer dankbaar voor. UWV ondersteunde mij bij mijn plannen, want ik wilde niet stilzitten. Met een aanvullende WIA-uitkering startte ik voor twintig uur per week mijn eigen klus- en administratiekantoor. Nu kan ik zelf het werk indelen, aan klanten leg ik altijd mijn situatie uit. Dat haalt de druk eraf. Misschien ben ik wel gelukkiger dan voor het ongeluk. Ik doe nu wat ik werkelijk wil, voel me vrij als ik buiten sta te schilderen aan een huis. En met mijn vriendin is alles goed gekomen, binnenkort verwachten we gezinsuitbreiding.’ ■ UWV PERSPECTIEF 05
EENZAAMHEID
Als de wereld steeds kleiner wordt
meter verderop. Met mijn slechte gezondheid – de artrose pleegt een steeds grotere aanslag op mijn lichaam – en weinige geld stap ik niet zomaar in een bus of vliegtuig om naar ze toe te gaan. Ik zie ze soms een heel jaar niet.’ DE CIRKEL DOORBREKEN
‘Wij helpen mee de eenzaamheid te voorkomen’, stelt Christine Linzel, hoofd afdeling Vrijwilligersondersteuning Nationale Vereniging de Zonnebloem. ‘Dat doen we door vrijwilligers en mensen met een fysieke beperking elkaar te laten ontmoeten. We ondersteunen mensen actief bij dagjes uit en bij vakanties. Zo kunnen tienduizenden mensen mee blijven doen aan onze maatschappij. Dat is nodig want onze samenleving verandert. Zo verloopt communicatie veel vaker via de digitale weg. Ga je met de techniek mee, dan houd je makkelijker contact, maar anders… Daarnaast ➜
Tekst: Marian Vleerlaag, illustraties: Wonderlab
Soms begint het met een verhuizing, na het verlies van een baan of het overlijden van een partner. Opeens neemt het leven een andere wending en is de eenzaamheid voelbaar, bijna tastbaar. Het overkwam Ineke van Straaten (60) toen ze van Frankrijk naar Nederland verhuisde. ‘Ik heb 32 jaar in Frankrijk gewoond. Na mijn scheiding ben ik daar gebleven om samen onze kinderen op te voeden. In 2006 ben ik teruggekomen; ik wilde oud worden in Nederland en ik vond dat ik beter op tijd kon terugkeren.’ Ineke vond een woning in Den Helder, een plek waar ze niemand kende. ‘Gelukkig kreeg ik meteen werk bij een callcenter, waar ik nieuwe mensen leerde kennen. Ik sloot me aan bij een kerkgemeenschap en ging af en toe naar de schouwburg. Ik heb mijn sociale leven weer van de grond af aan opgebouwd. Maar toen werd ik ziek.’ ONZICHTBAAR
Dat veranderde Inekes situatie compleet. Door de gegeneraliseerde artrose [artrose in meerdere gewrichten, red.] in combinatie met steeds erger wordende darmklachten, was ze niet meer in staat om te werken. ‘Er volgde een heel onzekere periode’, vertelt ze. ‘Dit soort chronische ziektes is
06 UWV PERSPECTIEF
van de bevolking van 19 jaar en ouder aan eenzaam te zijn. Ruim 8 procent voelt zich sterk eenzaam (Gezondheidsmonitor 2012*). Onder mensen met een ernstige lichamelijke beperking is het percentage nog veel hoger: maar liefst 28 procent geeft aan zich eenzaam te voelen (bron: Nivel). Ook aan de buitenkant onzichtbaar, mensen bij Ineke speelde haar beperking een grote snappen het niet. Je krijgt tweemaal een rol: ‘Die stoma maakte het er echt niet kaartje met “Van harte beterschap” en dan makkelijker op, daar rust een enorm taboe is het voor veel mensen wel klaar. op.’ Echt verwonderlijk zijn de cijfers niet: Maar het duurde bij mij zo’n vier jaar hoe minder gezond je bent, hoe minder actief je kunt zijn in de maatINEKE VAN STRAATEN (60) schappij. Ter vergelijking: van de mensen zonder beperking heeft 70 procent betaald werk en komt 94 procent dagelijks buitenshuis. Maar bij mensen met een ernstige lichamelijke bepervoordat er duidelijkheid was: vanwege king heeft maar 18 procent betaald werk verzakkingen kreeg ik in oktober 2012 een en komt maar 57 procent dagelijks buitensstoma. In januari 2013 volgde een WIA- huis (Nivel, participatiemonitor 2013). uitkering, waardoor ik vooral mentaal iets Ook voor Ineke werd de buitenwereld steeds meer rust kreeg. Maar ondertussen zag ik kleiner. ‘Van mijn werk had ik nog één goede vriendin over, maar door de teruglobijna niemand meer.’ pende financiën kon ik niet makkelijk meer uitgaan. Mijn twee zonen hebben EEN ENORM TABOE De eenzaamheid sloeg toe bij Ineke. En zij hun eigen leven in Frankrijk, 1500 kilois niet de enige. Eenzaamheid komt in Nederland veel voor, onder mensen van alle leeftijden. In 2012 gaf bijna 40 procent
‘Je krijgt twee keer een kaartje en dan is het voor veel mensen wel klaar’
* Gezondheidsmonitor 2012 van GGD’s, CBS en RIVM
Bijna anderhalf miljoen mensen in Nederland voelen zich erg eenzaam. Vooral de eenzaamheid onder mensen met een lichamelijke beperking neemt steeds sterker toe. Het lijkt een moeilijk te doorbreken cirkel. Hoe kom je toch uit dat isolement?
TIPS VAN INEKE
• Zoek op internet een patiëntenorganisatie die bij je past, qua problematiek maar ook qua leeftijd bijvoorbeeld. Aan een forum met gelijkgestemden kun je veel steun hebben. • Doe ‘s morgens de gordijnen open, zorg voor een normaal dagritme. • Ga de deur uit en groet je buren of de mensen die je tegenkomt. • Wacht niet op anderen: organiseer zelf iets en nodig mensen uit, stel je huis open. • Zoek naar vrijwilligerswerk dat je leuk lijkt.
MIJN LEVEN
EENZAAMHEID
DE DREMPEL OVER
Aandacht en een luisterend oor helpt, vertelt Christine. ‘Door ons werk blijkt zelfs de hoeveelheid bezoekjes aan de huisarts af te nemen. Ik ben altijd onder de indruk als mensen die jaren teruggetrokken leefden met wat hulp toch weer over die drempel stappen, letterlijk en figuurlijk.
08 UWV PERSPECTIEF
Dingen die heel vanzelfsprekend zijn, kunnen voor iemand met een fysieke beperking bijna onhaalbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan een dagje naar het strand. Het mooie is: als je iets doet voor een ander, geeft dat een goed gevoel. Je bouwt iets op met elkaar, daar komen waardevolle contacten uit voort.’ REDDINGSBOEI
Ineke van Straaten moest eerst voor zichzelf erkennen dat ze eenzaam was om het opnieuw te doorbreken. ‘Na de stomaoperatie was ik in de rouw. Toen heb ik veel gehad aan de stichting Stomaatje.nl. Deze patiëntenorganisatie was mijn reddingsboei, via de computer kreeg ik contact met mensen die hetzelfde hadden meegemaakt. Door de tips op de website ben ik zelfs weer gaan zwemmen.’ Ineke bracht zichzelf weer in beweging. ‘Ik besefte dat ik maar één leven heb en dat ik niet zielig in een hoekje wilde gaan zitten. Ik ben langzaamaan begonnen: een praatje met de buren, naar de leeszaal van de bibliotheek en daar in gesprek gaan met iemand. Toen ik met kerst alleen zat, besloot ik mensen uit te nodigen voor nieuwjaarsdag. Tegenwoordig doe ik dat elk jaar. Ook ben ik gestart met vrijwilligerswerk voor een paar uur per week. Ik kom bij iemand thuis voor koffie, een praatje of een spelletje. Dat voelt goed, ik doe wat terug. Ik weet nu dat wat je ook mankeert, je altijd iets kunt betekenen voor een ander. Al is het maar via de computer of de telefoon. En dat heeft mij ook geholpen.’
HELPENDE HANDJES • Vereniging de Zonnebloem verzorgt vakanties en dagjes uit voor mensen met een fysieke beperking en gaat bij hen op bezoek: www.zonnebloem.nl. • Help als vrijwilliger het Nationaal Ouderen Fonds om ouderen te stimuleren deel te blijven nemen aan de samenleving: www.ouderenfonds.nl. • De stichting Studenten Ouderen Link doorbreekt eenzaamheid bij studenten en senioren door kamerbemiddeling: www.solink.nl. • De Coalitie Erbij is een bundeling van organisaties die samen een vuist maken tegen eenzaamheid, ze organiseren onder andere De Week van de eenzaamheid: www.samentegeneenzaamheid.nl. • Humanitas biedt onder andere een anonieme chat: www.hetluisterendoog.nl. • www.hulpmix.nl is onder andere een forum voor jongeren, chatten met deskundigen is ook mogelijk. •N et nieuw in een stad? Ga naar www.nieuwemensenlerenkennen.nl. • Het Rode Kruis biedt onder andere vriendschapscursussen aan om te leren (weer) contacten aan te gaan: www.eenzaam.nl. • Vaak zijn er in de eigen wijk sociaal-culturele organisaties die projecten hebben tegen de eenzaamheid. Kijk ook op www.restovanharte.nl en www.ikwordmaatje.nl. ■
mijn
en
lev
‘Wel willen maar niet kunnen ’
José Espinola y Vazquez (41, WAO-uitkering) botste tijdens een voetbalwedstrijd in 2001 met zijn hoofd tegen een medespeler aan. Het leverde hem een verbrijzeld voorhoofd, een operatie en drie metalen plaatjes in zijn hoofd op. En niet-aangeboren hersenletsel (NAH).
Tekst: Marian Vleerlaag, foto: Maurits Giesen
verandert een ziekte of beperking je leven flink. Niet alleen bij jezelf, ook de mensen om je heen moeten hun weg weer zien te vinden in de nieuwe situatie. Als je dan ook geen werk meer hebt, is de kans aanwezig dat je in een gat valt.’ Een manier om je minder eenzaam te voelen is jezelf op te geven voor vrijwilligerswerk. ‘Actief worden helpt om de cirkel te doorbreken’, aldus Christine, die aan het hoofd staat van de 42.000 vrijwilligers van de Zonnebloem. ‘Maar als je niet in staat bent naar buiten te gaan, komen we graag naar jou toe. We gaan op bezoek bij mensen thuis, voor een praatje of om samen een boodschap te doen.’
‘Vier dagen na de operatie mocht ik naar huis. We hadden net een huis gekocht, een zoon gekregen en ik had ander werk. Het duurde even voor ik doorhad dat er wat aan de hand was. Mijn lichaam hield vol, maar ik liep op mijn tenen. Toen brandde ik volledig af. Ik kon nog maar één ding tegelijk, te veel prikkels waren belastend. Ik werkte in de buitendienst en was altijd onderweg naar klanten. Dat lukte niet meer. Omdat de klachten onzichtbaar waren, werd het gelabeld als posttraumatische stressstoornis. Pas jaren later werd duidelijk dat ik hersenletsel had opgelopen. Niets is voor mij nog vanzelfsprekend. Gewoon de dag doorkomen is al ingewikkeld. Hoe accepteer je dat je niet normaal naar een verjaardagsfeestje kunt of naar de schoolvoorstellingen van je kinderen? Ik ben ambitieus, wil graag aan de slag. Mijn ouders kwamen uit Spanje om hier te komen werken, die drive zit ook in mij. Zo veel mensen denken dat als je echt wilt, je het ook kan. Ook de politiek denkt dat. Het gaat in deze maatschappij constant om meedoen, maar als je niet mee kunt doen, is dat heel pijnlijk. Laat staan dat je daarop ook nog eens bekritiseerd wordt. Soms is het geen kwestie van niet willen, maar van niet kunnen. Mijn gezin is mijn redding. Als het van mij niet meer hoeft, kijk ik naar mijn kinderen. Hen kan ik gedoseerd aandacht geven. Ik heb mijn vrouw, familie, vrienden. Maar toch: ik ben mezelf niet meer, ik ben slechts een afspiegeling van wie ik was. Ik probeer nu een nieuw nulpunt neer te zetten: op mijn blog en website Hiernah vertel ik mijn verhaal. Dat kan ik gelukkig nog wel, veel anderen in mijn situatie niet. NAH zie je niet altijd, maar het effect is enorm.’
Kijk voor de website van José op www.hiernah.nl. ■ UWV PERSPECTIEF 09
Hoe vraag ik hulp? 10 UWV PERSPECTIEF
Tekst: Marlies Ruijter (Bronnen: ‘Het altruïstisch overschot’, Evelien Tonkens, Volkskrant 2010, ‘Bron van Geluk’, magazine Iedereen, uitgegeven door Hof, Den Haag 2011)
Help!
Foto: Steven van Noort
Mensen vinden het nóg moeilijker dan sorry zeggen: hulp vragen. U bent dus niet de enige die schoorvoetend aan de buurvrouw vraagt of ze de vuilniszakken voor u buiten wil zetten. Maar die schroom blijkt niet terecht. We vinden het moeilijk om een beroep te doen op een ander. Maar een ander helpen vinden we juist prettig. Dat mensen graag iets voor elkaar doen, is niet zomaar een loze kreet, maar op verschillende vlakken wetenschappelijk onderzocht. De bekende psycholoog Martin Seligman, grondlegger van de positieve psychologie, stelde vast dat mensen gelukkiger zijn als ze anderen helpen. Hij onderzocht wat mensen het belangrijkst vinden in hun leven. Na voedsel en veiligheid komt direct een zinvolle dagbesteding. Het helpen van anderen geeft plezier, betrokkenheid en persoonlijke ontwikkeling. GELUKSHORMOON
Als je iets voor een ander doet zonder dat je er zelf beter van wordt, dan maken je hersenen het gelukshormoon endorfine aan. Dat ontdekten de Braziliaanse en Amerikaanse neurowetenschappers Jorge Moll en Jordan Grafman. Ook gedragseconoom Dan Ariely toonde aan dat mensen graag voor elkaar de handen uit de mouwen steken. Hij liet drie verschillende groepen mensen een saai klusje uitvoeren. De eerste groep kreeg daarvoor $ 5, de tweede groep $ 0,50 en de derde groep kreeg niets. Er werd ze gewoon gevraagd om te helpen. Een econoom zou verwachten dat de eerste groep het meest gemotiveerd was. De groep die $ 5 kreeg werkte inderdaad harder dan de groep die $ 0,50 kreeg. Maar de groep die niets kreeg, maar gevraagd werd om te helpen, werkte het hardst. Met hulp vragen doe je dus niet alleen jezelf, maar ook de ander een plezier. Dat is zeker iets om in gedachten te houden als je iemand om hulp vraagt. Het wordt nog gemakkelijker met de volgende ‘do’s en don’ts.
Do’s 1
De belangrijkste stap is voor uzelf toegeven dat u hulp nodig heeft. En misschien is dat ook gelijk de lastigste stap. Mensen zijn geneigd om alles zelf op te lossen. Schaamte speelt vaak ook een rol. Nergens voor nodig. Hulp vragen betekent dat u zelfkennis heeft, dat u goed kunt inschatten wat u wel en niet kunt. Het vergt wel moed om iemand om hulp te vragen. Wees daarom trots op uzelf dat u hulp vraagt.
2
Niemand kan gedachten lezen, wees dus concreet. Vertel iemand dat u graag hulp wilt, maar ook hoe vaak en hoeveel tijd diegene daarmee kwijt is. Vraag bijvoorbeeld: ik moet de komende vijf weken op vrijdag naar de fysiotherapeut, zou jij me heen en weer willen rijden? Vraag dus niet of iemand u een keer wil brengen in de hoop dat hij of zij zelf aanbiedt om het vaker te doen.
3
Zorg ervoor dat u een netwerk heeft van mensen die u willen en kunnen helpen. Het is natuurlijk het gemakkelijkst om iemand te vragen die heel dicht bij u staat, uw ouders, broer of zus, of uw beste vriend. Maar kijk ook verder. Stap eens naar de buren of vrienden die iets verder van u afstaan. Hoe groter uw netwerk, hoe minder afhankelijk u bent van een of twee personen. Dat geeft niet alleen meer zekerheid – er is altijd wel iemand die kan helpen – maar uw vrienden en familie voelen zich ook niet overvraagd.
Don’ts 1
Wees niet teleurgesteld of ontmoedigd als iemand ‘nee’ antwoordt op uw vraag. Dat kan gebeuren. Zie het vooral niet als een persoonlijke afwijzing. Zeg tegen diegene dat u het begrijpt en dat u iemand anders zult vragen. Grote kans dat hij of zij aanbiedt om u wel op een andere manier te helpen.
2
Loop niet te hard van stapel. Als u, bij wijze van spreken, uw nieuwe buren meteen vraagt of ze drie keer per week boodschappen voor u kunnen doen, dan kunt u ze daar erg mee overvallen. Vraag eerst eens of ze u een keer willen helpen met de grote boodschappen. U kunt elkaar leren kennen en even aftasten hoe de situatie is. Klikt het tussen jullie? Past de vraag bij deze mensen? Misschien komt u erachter dat deze buren een ontzettende hekel hebben aan boodschappen doen, maar met alle plezier uw tuin willen bijhouden.
3
Neem de hulp nooit voor lief. U hoeft echt niet iemand iedere keer uitvoerig te bedanken. Dat heeft zelfs een tegenovergesteld effect. Mensen kunnen zich er opgelaten door voelen. Het is wel belangrijk om te blijven communiceren. Vraag bijvoorbeeld af en toe of de hulp nog wel in de agenda past. Anders kunt u het samen misschien anders inrichten. Bijvoorbeeld een andere dag prikken of het werk efficiënter indelen. Met deze vraag geeft u aan dat u begrijpt dat u iets van iemand vergt, zonder dat u dat steeds hoeft te benoemen. Bovendien geeft u de ander de kans om iets te veranderen. Veel hulpbieders vinden het moeilijk om er zelf over te beginnen. ■
UWV PERSPECTIEF 11
kort
MIJN LEVEN
Ontdek
UWV PERSPECTIEF ONLINE
Social media training Wist u dat drie van de vier werkgevers sollicitanten screenen via social media? En dat 90 procent van de werkgevers social media gebruikt om te werven? In de onlinetraining van UWV ‘Vind een baan met social media’ ontdekt u hoe u social media op een slimme manier inzet bij het vinden van een baan. Zo komen de eigenschappen van de diverse social media aan bod en wordt duidelijk welk medium het beste is voor welke doeleinden. En natuurlijk krijgt u nuttige tips en trucs voor het juiste gebruik van social media. De training vindt u in uw Werkmap op www.werk.nl.
12 UWV PERSPECTIEF
www.uwv.nl/perspectief
VOOR U Verhalen van lotgenoten, elke week nieuwe artikelen, inspirerende filmpjes, handige wegwijzer
DOOR U Geef uw mening, reageer op verhalen van anderen, schrijf uw eigen blog, plaats een oproep of tip
NIKS MISSEN? MELD U AAN!
Wilt u ook als eerste weten welke nieuwe artikelen, filmpjes en blogs er op de site staan? Ga dan naar www.uwv.nl/perspectief en meld u aan voor de nieuwsbrief.
en
lev
Tekst: Marian Vleerlaag, foto: Maurits Giesen
Foto: Hollandse Hoogte /Sabine Joosten
mijn
GA MET LAYAR DIRECT NAAR EEN FILMPJE VAN ELANA VOOR DE KLAS.
‘Een mama met wat extra’s’
Elana den Hollander (32, Wajong-uitkering) heeft een zeldzame auto-immuunziekte: ze is vaak bedlegerig, zit in een rolstoel en heeft weinig energie. Toch schreef ze een boek: Een mama met wat extra’s. ‘Ik wil hoe dan ook zelf voor mijn zoon Liam zorgen.’
‘Achttien jaar lang was het ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Ik had gewone kinderziektes maar dan veel erger. Vanaf mijn veertiende kreeg ik onverklaarbare ontstekingen. Tijdens mijn zwangerschap was het rustig, maar daarna kreeg ik extreem veel ontstekingen. Ik had het na heel veel onderzoeken opgegeven. Toch wilde mijn huisarts er nog eenmaal naar laten kijken in een speciaal diagnostisch centrum in Duitsland. Na een kwartier zei de arts daar: “Ik denk dat ik weet wat je hebt”. Het bleek een zeldzame auto-immuunziekte te zijn. Mijn immuunsysteem valt mijn gewrichten, huid, vaten en zenuwen aan in plaats van me juist te beschermen. De medicatie helpt, het is rustig nu. Als het eerder was geconstateerd, dan had ik nu nog kunnen lopen. Ik begon mijn eigen website en schreef een boek Een mama met wat extra’s. Er zijn zo veel vooroordelen over ouders met een beperking, ik wil graag een ander beeld laten zien. Mijn leven lijkt heel zwaar, het is ook niet gemakkelijk, maar ik ben niet ongelukkig. Misschien zelfs wel gelukkiger dan menig ander. Als je een aantal keer niet weet of je het gaat halen, ga je anders in het leven staan. Ik beleef de mooie momenten heel bewust. Ik moet soms harder vechten, maar prijs me iedere dag gelukkig dat mijn zoon er is en dat mijn man van me houdt en voor me gekozen heeft. Ik wil eruit halen wat erin zit, maar moet voorzichtig doseren. Omdat ik nu hulp heb, kan ik zelf zorgen voor mijn zoon. Dat is belangrijk voor mij. Binnenkort geef ik weer een lezing op zijn school over mensen met beperkingen. Ik schrijf ook een kinderboek. Het liefst zou ik een compleet lespakket voor kinderen maken. Jonge kinderen staan open en onbevangen tegenover mensen met een beperking. Met positief contact wordt die vanzelfsprekendheid alleen maar groter. Dat neem je de rest van je leven mee.’
Kijk op www.mamae.nl. ■
UWV PERSPECTIEF 13
WEGWIJZER
RUIMTE VOOR U
het
‘ALLES GAAT DIT JAAR LUKKEN’
Een wijziging in uw persoonlijke situatie kan ervoor zorgen dat uw toeslag of uitkering verandert. Een misverstand kan dan snel ontstaan.
Nita Pieterson (40, WIA-uitkering) volgde de Modevakschool en werkte als coupeuse bij grote theaterproducties. Twee jaar geleden kreeg ze haar eerste depressie. Ze stortte zich toen op beeldhouwen, schilderen, tekenen en dichten. Nita is manisch-depressief.
mis d n a t s r ve Tekst: Annette Prins
‘De depressies zijn van de laatste twee jaar. Ik zakte door mijn hoeven en kon niet meer werken. Maar toch kon ik niet stilzitten, dus ik creëerde mijn eigen atelier en ging speksteen bewerken en workshops geven. Ik kon destijds niet naar de kunstacademie, maar ik merkte dat ik kunst nodig heb in mijn leven. Het is voor mij als ademhalen. Ik heb sterk de behoefte om me uit te drukken: in textiel, in verf, in steen. Ik schilder, teken, maak beelden. Ik doe ook mee aan schrijfwedstrijden en vorig jaar verscheen zelfs mijn eerste dichtbundel. Binnenkort verschijnt hopelijk de tweede met illustraties in de vorm van de linoleumafdrukken die ik zelf heb gemaakt. Alles gaat dit jaar lukken, stoer hè? Ik doe heel veel tegelijk. Tja, dat zal mijn manische kant zijn.’
In het kader van de wet nieuwe Wajong ontvangt Miryam (19) een aanvullende uitkering op haar studiefinanciering. Dat verandert zodra ze haar diploma behaalt. Helaas verzuimt ze het goede nieuws door te geven aan UWV.
14 UWV PERSPECTIEF
RECHT OP HULP
Het voltooien van de vervolgopleiding heeft ingrijpende gevolgen voor de Wajonguitkering die Miryam sinds haar achttiende verjaardag ontvangt als aanvulling op haar studiefinanciering. Deze uitkering is € 182,92 per maand, 25% van het minimumloon.
Kijk voor de werken van Nita op www.uwv.nl/perspectief. ■
WAARSCHUWING
Het recht op een uitkering van UWV is gekoppeld aan de plicht om iedere wijziging in de persoonlijke leefsituatie die van invloed kan zijn op die uitkering, door te geven. Ook als deze wijzigingen leiden tot een hogere uitkering, zoals bij Miryam het geval is. Door alle drukte rondom de diploma-uitreiking en de zomervakantie vergeet Miryam dit. Pas half september bedenkt ze dat ze dit door had moeten geven. Dit verzuim heeft op dat moment geen gevolgen voor haar uitkering, maar het komt Miryam wel op een officiële waarschuwing te staan. Geeft ze nog een wijziging niet of niet tijdig door, dan hangt haar een boete van minimaal € 150 boven het hoofd. ■
Tekst: Els Mannaerts, foto: Steven van Noort
Wie de uitkeringsregels overtreedt moet het te veel ontvangen geld volledig terugbetalen. Daar bovenop wordt een boete opgelegd ter hoogte van hetzelfde bedrag. Dit is geregeld in de ‘Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’. Met deze wet wil de overheid duidelijk maken dat misbruik van regelingen niet loont. Voorkom daarom misverstanden. Geef wijzigingen in uw situatie of in die van uw partner of gezin tijdig door aan UWV. Kijk voor informatie en het wijzigingsformulier op www.uwv.nl.
Nu haar diploma aan de muur hangt, heeft Miryam geen recht meer op studiefinanciering, maar wel op een hogere Wajonguitkering: 75% van het minimumloon. Voor haar betekent dit € 519,83 per maand. Bovendien heeft ze recht op hulp van UWV bij het vinden van een passende baan.
* De naam in dit artikel is gefingeerd.
NIEUWE REGELGEVING
Vlak voor de zomervakantie gaat de vlag uit bij het ouderlijk huis van Miryam. Aan de stok bungelt haar schooltas, afgeschreven na jaren van gedane arbeid. Het behalen van haar diploma in het speciaal vervolgonderwijs is voor Miryam een echte overwinning, omdat haar schoolcarrière niet zonder slag of stoot verliep. Op jonge leeftijd ontwikkelde ze psychische klachten die haar zodanig in het leren beperkten dat ze speciaal onderwijs nodig had. Met succes doorliep ze de basisschool en het speciaal voortgezet onderwijs. Daarna volgde ze haar grote passie tuinieren in een beroepsgerichte praktijkopleiding. Miryam liep ‘groene’ stages en hoopt met haar praktijkdiploma op zak nu op een baan in een tuincentrum of kwekerij. Ze kan nauwelijks wachten!
UWV PERSPECTIEF 15
WEER TERUG OP JE WERK. BEWAAK JE GRENZEN
de man
Na een korte of langere periode van ziekte of herstel keer je terug op het werk, in de verwachting dat je warm onthaald wordt door je collega’s en leidinggevende. Maar heel vaak zit er nóg iemand op je te wachten: de man met de hamer.
‘Ik heb maanden op en af gesukkeld’
met de
r e m a h
HET GOEDE NIEUWS
We hebben de afgelopen jaren veel geleerd. Lemmers: ‘Vroeger zat je na een hartaanval of een serieuze depressie een jaar als een kasplantje thuis. Nu laten we mensen zo snel mogelijk terugkeren, want afwezigheid uit het arbeidsproces vertraagt de revalidatie.’ Om de kans op succes te vergroten moet dan wel aan een aantal eisen worden voldaan. ‘De leidinggevende moet medewerkers begeleiden, ondersteunen en goed op het netvlies houden waarom iemand is uitgevallen. Hoe functioneerde iemand eigenlijk voor de uitval? Wij adviseren om een test met de medewerker te doen, om te kijken hoe het met zijn vaardigheden als assertiviteit, kennis en flexibiliteit gesteld is. De terugkeer moet stapsgewijs worden opgebouwd: niet overbelasten, maar ook niet onderbelasten. Als je bijvoorbeeld te lang op therapeutische basis achter je bureau zit, loop je de kans opnieuw ziek te worden.’
Tek st
: El
sM
ann
aer t
s, ill u
stra
ties:
Hol ly v an d
e Co ever
ing
TOPSPORT
16 UWV PERSPECTIEF
UWV-stafverzekeringsarts Charles Lemmers (59) heeft het vaak zien gebeuren. ‘We zien zowel bij lichamelijke als bij psychische klachten, ongeacht de ernst van de aandoening, vaak een terugval bij mensen als ze weer aan het werk gaan. Medewerkers die terugkomen missen routine en discipline en zijn niet meer gewend om met frustraties of tegenslagen om te gaan, zaken die nu eenmaal bij werk horen. De belasting door werk is behoorlijk hoog, onderschat dat niet! In 1965 verdiende 80 tot 85 procent van de mensen zijn brood met eenvoudig werk in bijvoorbeeld fabrieken. In onze dienstensamenleving heb je heel andere vaardigheden nodig: je hebt niet alleen heel veel kennis nodig, maar je moet ook goed om kunnen gaan met frustraties, voor jezelf kunnen opkomen én je kunnen verplaatsen in een ander. En als je bijvoorbeeld een hartaanval hebt gehad, stel je jezelf eens te meer existentiële vragen als “waarom doe ik dit eigenlijk?” Sommige mensen vragen zich dat al na een maand vakantie af.’
Zelf kun je veel doen om de kans op succes te vergroten. ‘Terugkeer is topsport. Zorg dat je fit bent, kom op tijd en vraag steun. Je krediet is beperkt; in de tussentijd is het werk immers ook zonder jou gewoon doorgegaan. Vraag je collega’s om eerlijke feedback, volgens een strak schema: na een week, na een maand, na drie maanden. En praat het uit als er voor de uitval problemen waren. Dat is eng, maar de meeste schade ontstaat door vermijding. Bovenal: realiseer je dat terugkeer niet gemakkelijk is. Wij denken dat het normaal is dat iemand veertig jaar probleemloos werkt. Maar dat is niet normaal. Een probleemloze re-integratie is dat ook niet.’ BABY OPTILLEN
Vijftien jaar lang werkte Anne Pfaff (43) bij een kinderdagverblijf. Tot ze reuma kreeg. ‘Lichamelijk kon ik het werk niet meer aan: ik kon geen kind meer optillen. Van de ene op de andere dag kwam ik thuis te zitten en ik kwam van de pijn mijn bed niet meer uit. Dat heeft een paar maanden geduurd, maar ik heb toch steeds geprobeerd om terug te keren naar mijn werk. Je denkt: ik heb vijftien jaar met veel plezier en met volledige inzet in dit vak gewerkt, dan kan het toch niet waar zijn dat die tijd zomaar afgelopen is? Steeds opnieuw begon ik weer te werken, op therapeutische basis. Maar soms was ik na een uur al zo moe en had ik zo veel pijn, dat ik weer naar huis moest. Ik probeerde het steeds opnieuw. Je wilt er immers graag voor anderen zijn. Maar het wilde niet lukken.’ ➜
UWV PERSPECTIEF 17
WEER TERUG OP JE WERK. BEWAAK JE GRENZEN
leidinggevende en collega’s hadden moeite met de situatie. ‘Reuma is een betrekkelijk onzichtbare kwaal. Je ziet niks, dus is het lastig voor buitenstaanders om te begrijpen dat er wel degelijk iets aan de hand is. In die tijd pakte ik een oude hobby op; ik ging weer fotograferen. Mijn collega’s konden dat niet rijmen. Ze dachten: als je een camera kunt optillen, kun je ook wel een baby optillen. Zo heb ik maanden op en af gesukkeld. Beetje werken, ziek naar huis, weer een beetje therapeutisch werken, maar ik liep er volledig op stuk: de man met de hamer.’ Na twee jaar werd Anne uiteindelijk volledig arbeidsongeschikt verklaard voor haar beroep. ‘Achteraf gezien is er veel misgegaan bij mijn terugkeer. Mijn leidinggevende en collega’s hebben nooit goed begrepen in welke zin de reuma mijn werk belemmerde. En zelf heb ik niet duidelijk aangegeven waar mijn grenzen lagen. Dan ging ik weer een tijdje werken, dan was ik weer ziek. Dat is voor iedereen heel verwarrend geweest.’
Foto: Corbis
➜ Annes
kort
WEGWIJZER
Praat mee in de cliëntenraad
UWV hoort graag wat klanten van de dienstverlening vinden. Via de cliëntenraad kunt u actief meedenken en meepraten over de dienstverlening van UWV. Ieder lid van een cliëntenraad is zelf klant van UWV en kan daardoor de kwaliteit van de dienstverlening heel goed beoordelen. Gezamenlijk vertegenwoordigen de cliëntenraden alle klanten van UWV. Er zijn twaalf cliëntenraden: elf districtsraden en één centrale cliëntenraad. Iedere cliëntenraad bestaat uit zestien leden. De districtscliëntenraden overleggen met districtsmanagers van UWV over de dienstverlening in de verschillende districten. De centrale cliëntenraad praat met de Raad van Bestuur over het beleid van UWV. Een cliëntenraad bespreekt suggesties en ervaringen van klanten en kan gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen. De cliëntenraden werken zo continu aan de verbetering van de dienstverlening door UWV. Op advies van de cliëntenraad paste UWV bijvoorbeeld enkele brochures en brieven aan om ze duidelijker te maken voor de lezer. Waar kunt u verder nog meer over meepraten? Bijvoorbeeld over hoe medische beoordelingen verlopen, hoe UWV klachten afhandelt, of UWV zijn afspraken nakomt en over de betaling van een uitkering. Vindt u dat zaken anders en beter kunnen worden geregeld? Laat het de cliëntenraad in uw district weten. De cliëntenraden hebben een eigen website: www.clientenraad-uwv.nl. Hier kunt u terecht voor informatie. Ook als u overweegt om actief te worden in een cliëntenraad, kunt u zich aanmelden via de website.
WEBSHOP
Inmiddels werkt Anne twaalf uur per week voor een webshop, waar ze zich voornamelijk bezighoudt met het fotograferen van de artikelen. ‘Nu gaat het wel goed, maar ik heb dan ook veel geleerd over mezelf. Ik weet waar mijn grenzen liggen en ik geef dat ook aan. Ik stop op tijd en ik verdeel mijn werk beter. Mijn leidinggevende helpt me daarbij. Als ik te veel pijn heb, krijg ik ander werk dat minder belastend is. Mijn tips? Plannen, werk verdelen, niet alles in een dag willen doen en op tijd nee zeggen.’ ■
18 UWV PERSPECTIEF
Als u schulden heeft, kan de deurwaarder beslag leggen op uw loon en/of uitkering. Wel heeft iedereen recht op een minimumbedrag om in het levensonderhoud te voorzien. Op dit deel van het inkomen, de beslagvrije voet, mag de deurwaarder geen beslag leggen. Het blijkt dat deurwaarders de beslagvrije voet te vaak te laag vaststellen wanneer zij beslag leggen op inkomen. Daarnaast informeren deurwaarders mensen met schulden vaak slecht over de beslagvrije voet. Zo kunnen mensen met schulden nog dieper in de problemen raken. Hierbij enkele tips om ervoor te zorgen dat de deurwaarder uw beslagvrije voet niet te laag vaststelt: 1. Maak een proefberekening van uw beslagvrije voet op kbvg.nl/beslagvrijevoet. 2. Geef alle gegevens die de deurwaarder vraagt voor de berekening van uw beslagvrije voet. Anders is de kans groot dat hij deze te laag vaststelt en te veel geld in beslag neemt. 3. Controleer of de deurwaarder de beslagvrije voet correct en met de juiste gegevens heeft berekend. 4. Verandert er iets in uw persoonlijke situatie? Dat kan gevolgen hebben voor uw beslagvrije voet. Geef wijzigingen in bijvoorbeeld uw inkomen, gezinssamenstelling en huur- of zorgtoeslag daarom meteen door aan de deurwaarder. 5. Denkt u dat de berekening niet klopt? Vraag dan om correctie van de beslagvrije voet met terugwerkende kracht. 6. Als u advies of hulp nodig heeft, ga dan naar de Sociaal Raadslieden, het Juridisch Loket of de schuldhulpverlening. Meer informatie over de beslagvrije voet vindt u op www.schuldinfo.nl en www.kbvg.nl.
Foto: Nationale Beeldbank/Guido Koppes
Let op uw beslagvrije voet
UWV PERSPECTIEF 19
DE VERZEKERINGSARTS KRIJGT HULP
Als u een afspraak heeft met een verzekeringsarts van UWV kan het ook zijn dat u een sociaal medisch verpleegkundige treft. Verzekeringsarts Peter Blok en sociaal medisch verpleegkundige Irma Hinfelaar leggen uit waarom. UWV is in 2011 als proef op enkele plaatsen in het land begonnen met een nieuwe manier van werken. Een aantal verzekeringsartsen kreeg gezelschap van een sociaal medisch verpleegkundige. Als team maken zij een werkverdeling. De verzekeringsarts blijft eindverantwoordelijk. Deze werkwijze bevalt zo goed dat ook op andere plaatsen sociaal medisch verpleegkundigen worden ingezet. Nu zijn het er nog rond de 85. De verwachting is dat het aantal snel groeit naar tweehonderd.
20 UWV PERSPECTIEF
Foto: Getty Images/Andersen Ross
VERTROUWEN
Irma Hinfelaar kwam bij UWV werken als sociaal medisch verpleegkundige. ‘Ik had daarvoor bij een arbodienst gewerkt’, vertelt ze. ‘Ik vond het een uitdaging om een nieuwe functie te ontwikkelen en samen met de arts uit te zoeken hoe we het beste kunnen samenwerken. Je moet vertrouwen opbouwen. De arts geeft een deel van zijn taken uit handen en hij moet erop kunnen rekenen dat ik die goed uitvoer.’ Omdat het om een nieuwe functie ging, moest Hinfelaar veel bijleren. Ze volgde
onder meer cursussen om goed gesprekken te kunnen voeren met klanten en ze spijkerde haar kennis van sociale en arbeidswetten bij. Daarnaast overlegt ze vaak met de verzekeringsarts. En er zijn regelmatig bijeenkomsten met andere sociaal medisch verpleegkundigen om ervaring en kennis uit te wisselen. GEMAKKELIJKER CONTACT
De verpleegkundige merkt dat veel klanten gemakkelijker met haar praten dan met de arts. ‘Het contact is toch anders. Veel mensen voelen een grotere afstand tot de arts. Ik zit daar een beetje tussen. Dat is minder eng. En als we de arts tijdens het gesprek toch nodig hebben, dan kan ik hem er eenvoudig even bij halen. Het voordeel voor de klant is dat hij niet later nog een keer terug moet komen om opnieuw zijn verhaal te vertellen.’ Verzekeringsarts Blok kan dankzij de nieuwe werkwijze zijn aandacht meer richten op klanten met complexere problemen. Als klant wordt u van tevoren geïnformeerd dat u mogelijk wordt ontvangen door de verpleegkundige in plaats van de verzekeringsarts. Als u daar bezwaar tegen heeft, dan kunt u dat laten weten. Dan wordt uw afspraak alsnog verplaatst naar de arts. ‘Dat hebben we afgelopen twee jaar nog niet meegemaakt’, zegt Hinfelaar. ‘Maar de keuze ligt bij de klant.’ TAAKDELEGATIE
‘Een deel van het werk dat ik doe,’ vertelt Blok, ‘hoeft niet per se door een arts te worden uitgevoerd. Sommige taken kan een verpleegkundige net zo goed uitvoeren. Dat is taakdelegatie. Door sommige werkzaamheden te verschuiven, krijg ik meer tijd voor klanten met complexere problemen. Daar kan ik dan meer aandacht aan besteden. De verpleegkundige spreekt geen klanten met complexe problemen, waarbij ik bijvoorbeeld adviezen van een of meer andere artsen moet meewegen.’ Aan het begin van de week overleggen Blok en Hinfelaar wie welke klanten ontvangt of belt. Hinfelaar ontvangt klanten voor het eerste gesprek. Soms schuift de arts in een later stadium aan. Bijvoorbeeld wanneer er toch lichamelijk onderzoek nodig is of wanneer de verpleegkundige vindt dat een klant niet meer ziek is. ‘Er zijn een aantal groepen klanten die alleen bij de arts komen’, legt Blok uit. ‘De verpleegkundige doet bijvoorbeeld geen lichamelijk onderzoek. Dat mag alleen de arts doen. Dus die klanten komen bij mij.’ Het oordeel hierover ligt bij de arts. Die blijft eindverantwoordelijk. Hinfelaar stelt het rapport op en de arts ondertekent dat. Overigens is de werkverdeling niet bij alle verzekeringsartsen en verpleegkundigen hetzelfde. ‘Iedere arts heeft ruimte om zijn eigen afwegingen te maken’, aldus Blok.
Wanneer krijgt u een uitnodiging voor een gesprek met de verzekeringsartsh c of sociaal medis ? verpleegkundige Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn: • U heeft door ziekte een tijd voor een deel of helemaal niet kunnen werken. Daarom heeft u kortgeleden een arbeidsongeschiktheidsuitkering aangevraagd. • U heeft een uitkering en UWV wil uw situatie graag opnieuw bekijken. Bijvoorbeeld omdat uw gezondheid of de regels voor een uitkering zijn veranderd. • U heeft zelf een gesprek aangevraagd. Met de arts van UWV bespreekt u uw lichamelijke of psychische klachten. Anders dan u gewend bent van gesprekken met uw huisarts of specialist, gaat het gesprek met de arts van UWV niet over wat u kunt doen om uw gezondheidsklachten te verhelpen. In het gesprek met de arts bespreekt u wél wat u in het dagelijks leven nog kunt doen ondanks die klachten. Als u iemand wilt meenemen naar het gesprek met de arts, dan kan dat altijd. U kunt dan bijvoorbeeld het gesprek achteraf nog eens samen bespreken. ■
UWV PERSPECTIEF 21
WEGWIJZER Tekst: Esther ten Have
HANDIGE PRODUCTEN, LEUKE UITGAANSTIPS EN ANDER MOOIS!
Slimme smartphone Dit is Ray. Deze smartphone is speciaal ontworpen voor blinden en slechtzienden. Het besturingssysteem is makkelijk te bedienen voor mensen met een visuele beperking. De extra grote buttons zijn met een wijsvinger te bedienen en de verschillende functies worden voorgelezen. De Ray-smartphone heeft een uniek besturingssysteem dat speciaal is ontworpen om bellen en internetten eenvoudig te maken. Je kunt de smartphone intuïtief en zonder kijken gebruiken door deze met alleen je wijsvinger te bedienen. Je kunt zo eenvoudig van scherm naar scherm bewegen. Meer info vindt u op www.hearplay.nl.
22 UWV PERSPECTIEF
Foto: Martin Bouwman
Dress for Success
Een eerste indruk maak je maar een keer. Bij sollicitaties is die eerste indruk allesbepalend. Kleding speelt daarbij een belangrijke rol. Heeft u binnenkort een sollicitatiegesprek, maar geen geld voor passende nette kleding? Ga dan naar een winkel van Dress for Success. In een van de twaalf winkels krijgt u na deskundig advies een gepaste outfit. De kleding mag u na het sollicitatiegesprek gewoon houden. En wordt u aangenomen? Dan krijgt u op vertoon van uw aanstellingsbrief een tweede set cadeau. Meer weten? Kijk op www.dressforsuccess.nl voor meer informatie en de dichtstbijzijnde vestiging. En bekijk ook het filmpje op www.uwv.nl/perspectief.
FILMTIP: RUE DES INVALIDES
In de film Rue des Invalides zit hoofdrolspeler Nathan (20) in een rolstoel. Hij leidt een saai bestaan totdat hij een taxichauffeur ontmoet die hem aanmoedigt om de wereld te ontdekken. Nathan besluit op avontuur te gaan. Zijn droom blijkt al snel een desillusie als hij in rolstoelonvriendelijk Parijs terechtkomt. Maar dan leert Nathan een Parijse zangeres kennen. Het is het begin van een reis waarin Nathan gebruik leert maken van zijn handicap. Hij beseft dat hij zelf verantwoordelijk is voor het realiseren van zijn dromen. Rue des Invalides is gemaakt door Mari Sanders, die door een hersenbloeding bij zijn geboorte zelf in een rolstoel zit. Hij maakte deze film als afstudeerproject voor de kunstacademie. De film is voor € 10 te bestellen op www.ruedesinvalides.nl.
ROLLEN MAAR
Naast de ‘gewone’ Segway is er nu ook een Segway voor rolstoelgebruikers. Deze kan worden gebruikt als alternatief voor een rolstoel of scootmobiel. De Segway is een elektronisch aangedreven, zelfbalancerend vervoermiddel. Compact, wendbaar en met regelbare snelheid. Ook als u een hoge dwarslaesie heeft, is het mogelijk om een Segway te gebruiken. Welzorg, de specialist in hulpmiddelen, heeft in samenwerking met Segway Nederland het standaardmodel aangepast door een stoel te monteren op het onderstel. Hij is snel, draait makkelijk en hij is te gebruiken op oneffen terrein. Maar vooral het intuïtieve rijden en sturen maakt het tot een aangenaam vervoermiddel. Kijk voor informatie op www.welzorg.nl/mobiliteit/segway. Bekijk ook het filmpje!
Laatste trends
Bent u op zoek naar een nieuw hulpmiddel? Kom dan naar de Support 2014. Support is de grootste beurs in de Benelux voor iedereen met een fysieke beperking, hun omgeving en mensen die vanuit hun werk te maken hebben met mensen met beperkingen. U ziet de laatste snufjes voor hulpmiddelen, kunt er aan de slag met een hulphond, of kunt zich laten adviseren over de aanschaf van een rolstoel. De gratis beurs is altijd in de Jaarbeurs Utrecht. Dit jaar van woensdag 7 mei tot en met zaterdag 10 mei. Meer weten? Kijk op www.supportexpo.nl. COLOFON UWV Perspectief is een uitgave van UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) en is bestemd voor mensen met een WAO-, WAZ-, Wajong-, IVA- of WGA-uitkering en hun omgeving. Het blad verschijnt drie keer per jaar. Aan de inhoud van UWV Perspectief kunnen geen rechten worden ontleend.
Hijs de zeilen
Een avontuurlijke zeiltrip maken is ook mogelijk voor mensen met een lichamelijke of visuele beperking. De Tenacious is een van de twee zeilschepen ter wereld die zo zijn aangepast dat mensen met een lichamelijke beperking mee kunnen zeilen. Aan het roer staan, de zeilen hijsen of luieren op het dek. Het is allemaal mogelijk op dit zeilschip. De organisatie At Sea Sail Training is altijd bezig met het vinden van sponsoren, die (een deel van) de reissom voor mensen met een beperking op zich nemen. Voor een reis van Harlingen naar Frederikstad (Noorwegen) van 5 tot 14 juli 2014 heeft de organisatie al een sponsor gevonden voor een aantal jongeren tussen de 16 en 25 jaar. Heeft u interesse of wilt u weten wat een reis voor u kost? Kijk op www.atseasailtraining.com of stuur een e-mail onder vermelding van ‘Perspectief ’ naar
[email protected].
Redactie: UWV Concerncommunicatie, Postbus 58285, 1040 HG Amsterdam, e-mail
[email protected] Realisatie: vdbj_, Amstelveen, www.vdbj.nl Artdirection: Esther Jansen, Fraaie Boel Productiebegeleiding: vdbj_, ISSN: 1571 - 1099 Visueel gehandicapten kunnen een aangepaste versie van UWV Perspectief ontvangen. U kunt dit doorgeven op 0900 – 9294 (lokaal tarief). Ook kunt u de platte tekst ontvangen voor spraak- of vergrotingssoftware of braille-leesregel via www.grenzelooslezen.nl. Het is alleen toegestaan artikelen of beeld uit UWV Perspectief - geheel of gedeeltelijk - over te nemen na toestemming van de redactie. Vragen? Op uwv.nl vindt u alle informatie over de dienstverlening van UWV en uw rechten en plichten. Of u kunt bellen met UWV Telefoon Werknemers, 0900 --- 9294 (lokaal tarief). Houd als u belt uw 9-cijferige burgerservicenummer bij de hand. Alle brochures van UWV kunt u zowel telefonisch bestellen als downloaden via de site. Adreswijziging: Een adreswijziging geeft u door aan het UWV-kantoor dat uw uitkering verzorgt én aan de Gemeentelijke Basisadministratie.
UWV PERSPECTIEF 23
‘Die bierfles is altijd halfleeg, nooit halfvol’
De blinde cabaretier, schrijver en columnist Vincent Bijlo geeft commentaar op het leven en de sociale zekerheid.
Foto: Frank Kouws
Vincent Bijlo
Weet je wat zo eenzaam maakt? Het hier zitten, alleen hier zitten en lezen over al die geslaagde mensen. Mensen die van alles is overkomen en toch, ondanks dat, glanzende carrières aan het opbouwen zijn. Hier, lees nou, er gaat er een zitskiën in Sotsji. Je zegt het hardop tegen de lege stoel tegenover je. ‘Zitskiën … in … Sotsji ...’ Wat klinkt dat goed zeg, zitskiën in Sotsji. Maar hij doet het en jij niet. Wat doe jij? Je zitskiet niet, je zitnikst. En deze dan? Viel dertig meter naar beneden uit een hijskraan en vond na 74 jaar revalideren een baan in de bejaardenzorg. Staat nu aan de top van de keten en is beheerder van zijn eigen aanleunwoning geworden. Je leunt tegen de harde aanleunleuning van je stoel en denkt: Wat ben ik nou helemaal? Diepvriespizzaopwarmer, Senseozetter, bierflesleegdrinker. En die bierfles is altijd halfleeg, nooit halfvol. Je zet de radio aan. Ah, Elvis Presley. You make me so lonely baby, I get so lonely, I get so lonely I could die. Dan neemt een man het woord, hij praat over eenzaamheid. Er zijn, vindt hij, veel te veel eenzame mensen. Ondertussen schuif je de diepvriespizza in de oven. ‘Eenzaamheid is slecht voor je’, zegt hij. ‘Het ondermijnt je zelfvertrouwen en geeft je een negatief zelfbeeld.’ Wat een waardeloos figuur, denk je. Nee, met jouw zelfbeeld is niks mis, maar er zit gewoon helemaal niemand op deze wereld op jou te wachten. Je ijsbeert door de kamer, je handen gebald tot vuisten in je zakken. Dan zegt de man op de radio: ‘Er lopen veel te veel mensen rond met hun handen in hun zakken, dat maakt eenzaam. Je moet je handen durven uitsteken, je moet ze durven geven. Als je mensen niet laat weten dat je eenzaam bent, kunnen ze niets doen om jou minder eenzaam te maken.’ De bel gaat, ook dat nog. Je loopt naar de voordeur, draait hem met moeite van het slot en opent hem op een kier. Je broer. Of je meegaat, ergens eten. Je wilt ‘Sodemieter op’ zeggen, maar er is iets in zijn stem waardoor je de woorden inslikt. Zonder na te denken loop je terug naar de keuken, zet de oven en de radio uit, trekt je jas aan en loopt met je broer mee. Vier uur later zegt hij: ‘Wat heb ik toch eigenlijk een aardige broer.’ ‘Ja,’ zeg jij, ‘en die van mij dan. Waarom kwam je eigenlijk zomaar langs?’ ‘Omdat ik eenzaam was’, zegt hij. ‘Ik ook,’ zeg jij, ‘maar nu niet meer. Zullen we een dessert nemen?’
