Reg.nr.: I-SZ/2014/153 / RIS 2014-492 (Bijlage 1)
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
Sector Inwoners Afdeling Sociale Zaken 2014
.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
2
Leeswijzer In deze notitie staat hoe het minimabeleid tussen de gemeente Boxmeer en de gemeente Sint Anthonis geharmoniseerd wordt. Alleen de beleidsonderdelen die niet gelijk zijn en de beleidsonderdelen die aan vernieuwing toe zijn komen aan de orde. Hoofdstuk 1 Dit hoofdstuk beschrijft de basis en de wijze waarop een sociaal, stabiel en toekomstbestendig minimabeleid vorm wordt gegeven voor beide gemeenten. Hoofdstuk 2 Bij elk beleidsonderdeel worden de verschillen aangegeven en staat een voorstel ter harmonisering en/of actualisering van het beleid. Afstemming op wet- en regelgeving en actualisatie spelen daarbij een grote rol. Het te harmoniseren beleid wordt in 3 delen beschreven. 1. Beleid is gelijk – wel actualiseren o Brillen en contactlenzen 2. Beleid is niet gelijk – harmoniseren o Duurzame gebruiksgoederen o Uitvaartkosten o Warme maaltijden o Identiteitsbewijs o Reiskosten naar school 3. Beleid is niet gelijk – later harmoniseren o Regeling chronisch zieken en ouderen
Hoofdstuk 3 Informatie over de uitwerking van de harmonisatie.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
3
HOOFDSTUK 1 De Wet werk en bijstand (WWB) De Wet werk en bijstand (WWB) vormt het wettelijk kader voor inkomensondersteuning via de bijzondere bijstand. Op grond van artikel 35 WWB zijn het college van burgemeester en wethouders bevoegd om de beleidsruimte vorm te geven en zodoende invulling te geven aan het eigen minimabeleid. De overheid redeneert dat zij weten waaraan lokaal behoefte is en snel kunnen schakelen als dit nodig blijkt te zijn. Aanleiding voor de harmonisatie van beleid Om de dienstverlening aan burgers te waarborgen zijn de afdelingen sociale zaken van de gemeente Boxmeer en de gemeente Sint Anthonis samengevoegd. Een belangrijke volgende stap is de afstemming van het beleid van beide gemeenten (WWB en Wmo). Doel hiervan is om op eenduidige wijze het beleid uit te kunnen voeren. In deze notitie staat hoe dat voor het minimabeleid/bijzondere bijstand (WWB) in zijn werk gaat. Op dit beleidsterrein is sprake van een langdurige afstemmingsrelatie tussen de gemeenten. Daardoor loopt het minimabeleid wat dat betreft niet schrikbarend uiteen. Uiteraard zijn er door de jaren heen afwijkende nuances ontstaan door lokale politieke keuzen. Het zijn juist deze verschillen die nu de aandacht vragen om te harmoniseren zodat ook dit beleid gelijk wordt getrokken. Een aantal zaken is al geregeld In 2012 en 2013 hebben beide gemeenten al gezamenlijk beleid vastgesteld. Daarmee is op diverse onderdelen het minimabeleid al eensluidend. Het gaat om het beleid rondom: maatschappelijke participatie; schuldhulpverlening en preventie; kinderopvang bij sociaal medische indicatie en de langdurigheidstoeslag. Vanaf 2006 bieden de vijf gemeenten Land van Cuijk een collectieve ziektekostenverzekering aan minima en daarmee is tevens ook het beleid rondom medische kosten gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis. Een aantal zaken nog regelen Zoals eerder genoemd gaat het om het tot stand brengen van een volledig geharmoniseerd minimabeleid. Door de overblijvende verschillen nu op elkaar af te stemmen en tegelijkertijd te actualiseren wordt dit doel bereikt. Beoogd doel Een goed sociaal beleid is belangrijk voor burgers. Het vormt een vangnet waar burgers in moeilijkheden tijdelijk gebruik van kunnen maken. Met de harmonisatie van het minimabeleid van de gemeente Boxmeer en de gemeente Sint Anthonis wordt eenduidig, toekomstbestendig, transparant en sociaal minimabeleid gerealiseerd. Burgers krijgen waar ze recht op hebben. Aanpak September 2013 is gestart met een inventarisatie van het minimabeleid in beide gemeenten. De beleidsonderdelen die nog niet gelijk zijn, zijn ter hand genomen. Om dit proces zorgvuldig te doorlopen is een werkgroep ingesteld. Tijdens de inventarisatie heeft de werkgroep ook getoetst of een en ander nog in overeenstemming is met de huidige wet- en regelgeving. De harmonisatie betreft tevens een actualisatie van beleid. De portefeuillehouders sociale zaken hebben regelmatig overleg met elkaar gehad over het te harmoniseren minimabeleid. Constructief zijn de beleidsonderdelen besproken en gewogen met als doel een op realisme gebaseerd goed sociaal vangnet te creëren. De medewerkers van de afdeling sociale zaken zijn in het proces betrokken en hebben vanuit de praktijk een bijdrage geleverd.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
4
Handhaving verstrekkingenniveau Bij de harmonisatie is gestreefd naar handhaving van het huidige verstrekkingniveau. Uiteraard binnen de mogelijkheden van het budget dat beide gemeenten ter beschikking hebben. Bij een harmonisatie kan echter nooit voorkomen worden dat er sprake is van een (minimale) verhoging of verlaging van vergoedingen. Om dit te ondervangen hebben beide gemeenten afgesproken oog te houden voor maatwerk. De overheid geeft gemeenten een grote rol bij het voorkomen van armoede. Om de effecten van de bezuinigingen op te kunnen vangen voor de meest kwetsbare inwoners ontvangen gemeenten meer geld voor armoedebestrijding. Ingangsdatum 1 januari 2015 Deze ingangsdatum is reëel om het proces van inspraak, besluitvorming en communicatie zorgvuldig te doorlopen. Voorwaarden voor bijstand Wettelijke voorwaarden Voor het recht op bijzondere bijstand gelden een aantal wettelijke voorwaarden. De WWB schrijft voor dat belanghebbende voor bijstand in aanmerking komt als duidelijk blijkt dat deze niet beschikt over de middelen om te voorzien in de uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten van het bestaan. Het college moet telkens beoordelen of er een beroep kan worden gedaan op een voorliggende voorziening alvorens bijstand te kunnen verstrekken. Handhaven van eerdere beleidsuitgangspunten Bij het verstrekken van bijzondere bijstand heeft het college veel beleidsvrijheid. Bij de invoering van de WWB (2004) hebben beide gemeenten onderstaand beleid vastgesteld. Dit beleid blijft gehandhaafd. -
-
Een belanghebbende wordt geacht te reserveren voor onverwachte kosten en een geldlening gaat vóór het verstrekken van bijstand “om niet”. In beide gemeenten is er geen draagkracht aan de orde voor inkomens tot 115% van de bijstandsnorm. Er wordt geen vermogen in aanmerking genomen als dit beneden de vermogensgrens ligt. Er wordt geen drempelbedrag gehanteerd. Dit betekent dat de volledige kosten in aanmerking worden genomen bij het verstrekken van bijstand. Er wordt soepel omgegaan met het verstrekken van bijstand met terugwerkende kracht. Tot 1 maart van het opvolgende kalenderjaar kan bijstand worden aangevraagd. De langdurigheidstoeslag wordt niet als voorliggende voorziening aangemerkt. Met andere woorden: men hoeft niet eerst de toeslag aan te wenden om de bijzondere kosten uit te voldoen.
Stabiel minimabeleid De bovenstaande voorwaarden om voor bijstand in aanmerking te komen wijzigen niet bij de harmonisatie van het beleid. Enerzijds wettelijk bepaald en anderzijds omdat het een bewuste keuze betreft niet te tornen aan de peilers van het minimabeleid. Bovenstaande uitgangspunten worden door beide gemeenten onderschreven en blijven gehandhaafd. Verantwoorde vergoedingen Omdat bij de bijstandsverlening de volledige noodzakelijke kosten in aanmerking worden genomen geldt als uitgangspunt dat als er meerdere (adequate) voorzieningen mogelijk zijn, voor de goedkoopste voorziening moet worden gekozen. Daarom wordt volstaan met een vergoeding ter hoogte van de goedkoopst adequate voorziening. Dit beleid voeren beide gemeenten op deze wijze uit en wordt gehandhaafd.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
5
Sociale diensten kunnen met behulp van de gegevens in de Prijzengids voor de bijzondere bijstand van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) de hoogte van bijzondere bijstand bepalen. De cijfers in de prijzengids zijn voor een groot deel ontleend aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat maandelijks duizenden prijzen verzamelt van een groot aantal verschillende artikelen. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van informatie van Stimulansz, Divosa, de GGD, het Voedingscentrum, Agentschap NL, Vewin, de Consumentenbond en www.uitvaart.nl. Het Nibud analyseert de prijzen en actualiseert jaarlijks de prijzengids. Voor wat betreft de hoogte van vergoedingen is het minimabeleid in beide gemeenten vanouds gebaseerd op de richtlijnen van Nibud. Dit is altijd als een reëel uitgangspunt gezien. Hieraan willen beide gemeenten dan ook vasthouden. Eerlijk, betrouwbaar en actueel. Deze lijn is bij de harmonisatie doorgezet. Dit is duidelijk voor de klant en leidt tot eenduidige uitvoering van het beleid. Een jaarlijkse indexatie van prijzen door de gemeente is daarmee niet aan de orde. Communicatie over het minimabeleid Het is belangrijk om belanghebbenden tijdig te informeren over het minimabeleid dat vanaf 1 januari 2015 zal ingaan. Alle beschikbare kanalen worden daarvoor ingezet. De communicatie naar de klant zal in beide gemeenten op dezelfde wijze plaatsvinden. Overgangsregelingen bij periodieke verstrekkingen Waar sprake is van periodieke verstrekkingen wordt een overgangsregeling geboden. Klanten worden daardoor in staat gesteld om te wennen aan de verandering. Klanten die het betreft ontvangen tijdig bericht van de overgangsregeling.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
6
HOOFDSTUK 2 Deel 1
Beleid is gelijk – wel actualiseren
Brillen contactlenzen Het huidige beleid rondom brillen en contactlenzen dateert (in de vijf gemeenten Land van Cuijk) uit 2006. De bedragen voor bijzondere bijstand zijn gebaseerd op de hoogte van de vergoedingen via collectieve ziektekostenverzekeraar Trias. Omdat Trias ophield te bestaan is in 2012 de overstap gemaakt naar VGZ. Bij de collectieve verzekering via VGZ is sprake van veel ruimere vergoedingen voor brillen en contactlenzen. Het gemeentelijk beleid is daar echter niet op aangepast. Kreeg men eerst via Trias € 50,- voor een bril (eenmaal per 3 jaar), nu is dat € 260,- (eenmaal per 2 jaar). In de praktijk kan men vanaf 2012 niet alleen aanspraak maken op een ruime vergoeding via VGZ maar daarnaast ook op bijzondere bijstand via de gemeente. Dit is € 350,- voor multifocus glazen; € 250,- voor enkelfocus glazen; € 100,- voor een montuur en € 125,- per contactlens. Dit beleid leidt ertoe dat het mogelijk is om een “duur” hulpmiddel aan te schaffen. Dit is niet wenselijk en nooit beoogd. Het gemeentelijk beleid rondom brillen en contactlenzen is voor beide gemeenten dringend aan actualisering/afstemming toe. De gemeenten Cuijk, Grave en Mill/Sint Hubert hebben hun beleid inmiddels per 1 januari 2014 aangepast. Beleidsvoorstel 1. De bijzondere bijstand voor een complete bril en contactlenzen (exclusief vloeistof) vaststellen op: - maximaal € 250,- voor een enkelfocus bril of lenzen eenmaal per 2 kalenderjaren; - maximaal € 350,- voor een dubbelfocus bril eenmaal per 2 kalenderjaren; 2. de vergoeding van de zorgverzekeraar in mindering brengen op de bijzondere bijstand; 3. Varilux- en dunne glazen worden als niet medisch noodzakelijk beschouwd. Hiervoor wordt geen bijzondere bijstand verstrekt; 4. Aanvrager wordt geacht aanvullend verzekerd te zijn voor hulpmiddelen (brillen/contactlenzen). Overweging • Noodzaak om te actualiseren. • Afstemming op huidige collectieve zorgverzekering. • Gelijk beleid in de vijf gemeenten Land van Cuijk.
Kosten bewindvoering In Nederland hebben alle gemeenten te maken met hoge uitgaven voor bijzondere bijstand bij bewindvoering. De stijgende uitgaven maken een substantieel deel uit van het totale budget minimabeleid/bijzondere bijstand. Ook in de gemeente Boxmeer en Sint Anthonis is dit het geval. Met de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap (per oktober 2013) heeft de overheid o.a. de doelgroep verruimd. Dit betekent dat meer mensen zullen aankloppen voor bijzondere bijstand. Dit leidt tot meer aanvragen bijzondere bijstand met als gevolg een overschrijding van het budget minimabeleid. De invloed die gemeenten kunnen uitoefenen is echter gering. Op korte termijn wordt naar maatregelen gekeken om de kosten te beheersen. Schuldhulpverlening en ketenpartners spelen daarbij een belangrijke rol. Boxmeer en Sint Anthonis trekken hierin samen op en stemmen het beleid ook met de andere drie gemeenten land van Cuijk af.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
7
Beleidsvoorstel Op korte termijn nieuw beleid ontwikkelen. Ketenpartners betrekken. Overweging • Schuldhulpverlening is goed alternatief. • Kostenbeheersing.
Deel 2
Beleid is niet gelijk - harmoniseren
Duurzame gebruiksgoederen De gemeente Boxmeer verstrekt bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen. Als men geen lening kan afsluiten en drie jaar of langer een minimuminkomen (115% van de geldende bijstandsnorm) heeft kan een aanvraag worden ingediend. Tot duurzame gebruiksgoederen worden gerekend: koelkast, kookplaat, stofzuiger, televisie en wasmachine. In een periode van drie jaar kan maximaal € 500,- worden verstrekt. De hoogte van de vergoedingen staan in onderstaande tabel. De gemeente Sint Anthonis verstrekt bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen. Als men geen lening kan afsluiten en een minimuminkomen (115% van de geldende bijstandsnorm) heeft is bijzondere bijstand mogelijk. Vergoedingen zijn gebaseerd op de Nibud prijzengids. Harmonisatie van beleid Het beleid rondom duurzame gebruiksgoederen wordt op dit moment niet op gelijke wijze uitgevoerd. Het beleid wordt daarom geharmoniseerd. Beleidsvoorstel 1. Bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen wordt individueel beoordeeld met toepassing van art. 35 WWB; 2. Om in aanmerking te komen voor een gebruiksgoed “om niet” is betrokkene drie jaar (of langer) aangewezen op een minimuminkomen (tot 115% van de geldende bijstandsnorm); 3. Onder duurzame gebruiksgoederen wordt verstaan een koelkast; kookplaat; stofzuiger; televisie en wasmachine; 4. Vergoedingen zijn gebaseerd op de Nibud richtlijnen op peildatum 1 januari; 5. Binnen een periode van 3 jaar verstrekt de gemeente maximaal € 500,- voor onder punt 3 benoemde duurzame gebruiksgoederen samen. Overzicht vergoeding duurzame gebruiksgoederen per 1 januari 2014 (2015 is nog niet bekend).
Bedragen Nibud in €
Per 1 januari 2014
Kookplaat
190,--
Koelkast
245,--
Wasmachine
350,--
Stofzuiger
180,--
Televisie
215,--
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
8
Overweging bij het voorstel • Rechten zijn concreet benoemd. • Beleid is gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis. • Vergoedingen conform Nibud. • Een aanvraag waarbij sprake is van een hoger aankoopbedrag dan de Nibudprijs +25%, wordt niet in behandeling genomen. De noodzaak om bijstand te verstrekken vervalt wanneer de klant wenst “meer luxe” te verwerven. • Voor duurzame gebruiksgoederen wordt de kringloopwinkel niet als voorliggende voorziening aangemerkt. Klanten worden wel gewezen op deze mogelijkheid.
Uitvaartkosten Bijzondere bijstand voor uitvaartkosten is aan de orde als er geen voorliggende voorzieningen aanwezig zijn zoals verzekeringen of een erfenis. Er moet zich een belanghebbende melden, zijnde een erfgenaam, bloedverwant of aanverwant, die de aanvraag indient. De eigen middelen van deze belanghebbende zijn relevant voor de beoordeling van het recht op bijzondere bijstand. Het beleid van beide gemeenten rondom uitvaartkosten wijkt op kleine onderdelen af. Er is in beide gemeenten niet vastgelegd wat als noodzakelijke kosten wordt gezien. Vergoedingen zijn in beide gemeenten op de Nibud richtlijnen gebaseerd. Harmonisatie van beleid Het beleid rondom uitvaartkosten wordt geharmoniseerd. Het is van belang om vast te leggen wat noodzakelijke uitvaartkosten zijn. Beleidsvoorstel 1. Onder noodzakelijke uitvaartkosten wordt verstaan: legeskosten overlijdensakte; rouwkaarten; werkzaamheden uitvaartverzorger; meest eenvoudige kist; grafrechten (voor een algemeen graf, geen eigendom, voor max. 10 jaar); rouwauto; opbaren in rouwcentrum; dragers; (eenvoudige grafzerk als maatwerkoptie). 2. De hoogte van de bijzondere bijstand voor noodzakelijke uitvaartkosten is gebaseerd op de Nibud prijzengids. 3. De hoogte van de bijzondere bijstand bedraagt maximaal € 5.000,Overweging bij het voorstel • Beleid is gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis. • Noodzakelijke kosten zijn concreet benoemd. • Vergoedingen conform Nibud. • Als niet noodzakelijke kosten worden gezien: - rouwadvertentie; - kosten eredienst en/of kosten die voortvloeien uit culturele en religieuze achtergrond; - koffietafel etc. - volgauto's - condoleanceregister - opname dienst op DVD of CD - bedankkaarten
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
9
Warme maaltijden Beide gemeenten verstrekken een bijdrage in de kosten van een warme maaltijd als men hiervoor een indicatie heeft. Het gaat dan om personen die als gevolg van (tijdelijke) beperkingen van medische en/of psychische aard niet in staat zijn om zelf een warme maaltijd te bereiden. De gemeente Boxmeer verstrekt een vergoeding per maaltijd à € 5,07 en de gemeente Sint Anthonis à € 0,86. Een groot verschil. Harmonisatie van beleid Het beleid rondom maaltijden wordt geharmoniseerd. Dit betekent dat bijzondere bijstand voor maaltijden in beide gemeenten mogelijk blijft. De weg waarlangs de harmonisatie tot stand komt verschilt in beide gemeenten, immers het bestaande beleid vormt het vertrekpunt. Beleidsvoorstel 1. Er ligt een indicatie ten grondslag aan bijzondere bijstand voor warme maaltijden; 2. De bijdrage voor een warme maaltijd is altijd gebaseerd op Nibud; 3. Als peildatum voor het hele kalenderjaar geldt het bedrag dat door Nibud is vastgesteld op 1 januari (voor 2014 is dit € 2,09 per warme maaltijd); 4. In beide gemeenten is sprake van een (eigen) overgangsregeling. Overgangsregeling Boxmeer Aan bestaande klanten wordt een overgangsregeling geboden van drie maanden. De maaltijdvergoeding wordt in twee stappen afgebouwd naar het geldende Nibudbedrag. Over de periode 1 januari 2015 tot 1 april 2015 geldt per warme maaltijd een bedrag van € 3,50. Voor nieuwe klanten geldt vanaf 1 januari 2015 de vergoeding conform Nibud. Overgangsregeling Sint Anthonis: Het verhogen van de vergoeding voor warme maaltijden wordt in Sint Anthonis stapsgewijs ingevoerd. Over de periode 1 januari 2015 tot 1 juli 2015 geldt per warme maaltijd een vergoeding van € 1,20 voor zowel bestaande als nieuwe klanten. Vanaf 1 juli 2015 geldt het bedrag van € 2,09. Over de voorgenomen beleidswijziging wordt met belanghebbenden in beide gemeenten tijdig gecommuniceerd. Overweging bij het voorstel • Met + en – een balans gevonden. • Beleid is gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis. • Vergoedingen conform Nibud. • Overbruggingsregeling als gewenning.
Identiteitsbewijs De gemeente Boxmeer verstrekt bijzondere bijstand voor de kosten van aanschaf en vervanging van een identiteitskaart, inclusief pasfoto’s. De gemeente Sint Anthonis heeft hierover geen beleid vastgesteld. Harmonisatie van beleid Het Boxmeers beleid rondom bijstand voor identiteitsbewijzen dateert uit 2005. Op 1 januari 2005 werd de identificatieplicht ingevoerd voor personen vanaf 14 jaar. Gezinnen met kinderen werden daardoor met extra uitgaven geconfronteerd. Voor minima werden deze kosten opgevangen via de bijzondere bijstand.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
10
De identificatieplicht is inmiddels goed ingeburgerd. Kosten hiervoor worden nu als algemene kosten van het bestaan gezien. Iedere burger wordt geacht deze uit het eigen inkomen te voldoen. Beleidsvoorstel De kosten voor aanschaf/vervanging van een identiteitsbewijs worden als incidenteel voorkomende algemene kosten van het bestaan beschouwd. Overweging bij het voorstel • Beleid is geactualiseerd. • Beleid is gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis. Reiskosten naar school In de gemeente Boxmeer wordt bijzondere bijstand verstrekt voor reiskosten van minderjarige kinderen naar het voortgezet- of middelbaar beroepsonderwijs als het soort onderwijs niet binnen de eigen gemeentegrenzen is te vinden. De gemeente Sint Anthonis kent hierover geen beleid. Harmonisatie van beleid Het Boxmeerse beleid, dat dateert uit 2006, blijkt in de praktijk tot ongelijkheid te leiden en is daarom aan herziening toe. Probleemstelling: waar jongeren “binnen” de gemeentegrenzen een afstand afleggen van 10 tot 15 km (of meer) van huis naar school, dan wordt dit door iedereen als een normale (fiets)afstand beschouwd. Als dezelfde afstand moet worden overbrugd maar dan naar een school buiten de gemeentegrenzen dan wordt bijstand verstrekt vanaf de voordeur. Beleid dat tot ongelijkheid leidt is niet gewenst en wordt aangepakt. Wijziging in leerlingenvervoer Vanaf 1 augustus 2014 wijzigt de wetgeving rondom het leerlingenvervoer. Eén van de gevolgen hiervan is dat jongeren tot 18 jaar, die naar het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) gaan en zelfstandig kunnen reizen, niet langer tot de doelgroep behoren en daardoor geen gebruik meer kunnen maken van het leerlingenvervoer. Ouders/verzorgers met een minimuminkomen zullen vanaf die datum aankloppen voor bijzondere bijstand bij de gemeenten. Beleidsvoorstel 1. Het verstrekken van bijzondere bijstand voor reiskosten naar voortgezet (speciaal) onderwijs vindt plaats in afstemming op de nieuwe wet leerlingenvervoer per 1 augustus 2014. 2. Indien bijzondere bijstand aan de orde is wordt deze verstrekt onder voorwaarden: • het voortgezet (speciaal) onderwijs is niet binnen de eigen gemeentegrenzen aanwezig; • de eerste 15 kilometer (enkele reis) wordt niet vergoed. Overgangsregeling Belanghebbenden die bijzondere bijstand ontvangen voor de reiskosten worden tijdig schriftelijk geïnformeerd over de beleidswijziging per 1 januari 2015. Dit kan direct na besluitvorming over de harmonisatie. Overweging bij het voorstel • Geen ongewenste effecten in stand houden. • Het overbruggen van 15 km tussen huis en school wordt als een algemeen aanvaarde afstand gezien. • Beleid is gelijk in Boxmeer en Sint Anthonis.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
11
Deel 3
Beleid is niet gelijk – later harmoniseren
Regeling chronisch zieken en ouderen In beide gemeenten is een categoriale regeling chronisch zieken en ouderen van kracht. Op basis van deze regeling wordt de doelgroep gecompenseerd voor extra kosten. Per kalenderjaar wordt in Sint Anthonis € 100,- en in Boxmeer € 200,- per persoon verstrekt. Per 1 januari 2014 heeft de overheid de compensatieregelingen op basis van nieuwe bezuinigingsakkoorden ingetrokken. Chronisch zieken, gehandicapten en ouderen werden met deze regeling gecompenseerd voor eerdere bezuinigingen. Eind 2013 is nog gesleuteld aan de intrekking zodat niet alle compensatieregelingen voor hoge zorgkosten tegelijk vervallen. Per 1 januari 2014 vervallen de compensatie eigen risico (CER) en de tegemoetkomingen chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Per 1 januari 2015 vervalt de korting op de eigen bijdrage voor extramurale zorg. Het Rijk hevelt 25% van het overheidsbudget over naar de gemeenten voor een te ontwikkelen maatwerkvoorziening per 1 januari 2015. Met deze maatwerkmiddelen moeten gemeenten nieuw beleid formuleren om personen met hoge zorgkosten tegemoet te komen. Dit beleid kan vallen binnen de Wmo, de bijzondere bijstand of beiden. De gemeentelijke regeling chronisch zieken en ouderen (bijzondere bijstand) komt per 1 januari 2015 wettelijk te vervallen. Gemeenten mogen geen categoriale bijstand meer verstrekken. Beleidsvoorstel In 2014 gelijk beleid formuleren ten aanzien van een maatwerkvoorziening ter compensatie van hoge meerkosten in verband met ziekte, gebreken en ouderdom. Overwegingbij het voorstel Afstemmen op vernieuwde wetgeving.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
12
HOOFDSTUK 3 Omvang, aantal en middelen Bij de harmonisatievoorstellen is door de gemeenten gelet op de eigen omvang. Het aantal klanten en aanvragen, de uitgaven en de budgetten zijn meegewogen. Onderstaand een overzicht van de relevante gegevens per gemeente.
Gegevens gemeente Boxmeer Onderstaande tabel geeft het aantal uitkeringen levensonderhoud weer en het aantal keren dat een beroep is gedaan op inkomensondersteuning via de bijzondere bijstand. Aantallen
2012
2013
2014
Huishoudens met WWB per 1 jan.
239
229
249
1089
1157
-
Aanvragen bijzondere bijstand
De begroting voor de bijzondere bijstand voor de jaren 2012 t/m 2015 en de werkelijke uitgaven van 2012 en 2013 zijn weergegeven in onderstaand overzicht. Begroting bijzondere bijstand Begroot (in €) (incl. middelen intensivering) Uitgaven
2012
2013
2014
2015
334.920
397.920
472.763
478.200
355.030
413.000
De overschrijding op de begroting is grotendeels toe te schrijven aan de toename van bijzondere bijstand voor bewindvoering. Zoals eerder beschreven wordt daar in 2014 actie op ondernomen. Wat dit gaat opleveren kan niet worden aangegeven. De gemeente Boxmeer denkt de uitgaven vanaf 2014 binnen de begroting te kunnen houden door toevoeging van de extra middelen voor intensivering van het armoedebeleid (bedragen in onderstaande tabel) aan het budget 2014 en verdere jaren. Extra voor armoedebestrijding Middelen ter intensivering in €
2014
2015
2016
50.343
65.280
65.782
Gegevens gemeente Sint Anthonis Onderstaande tabel geeft het aantal uitkeringen levensonderhoud weer en het aantal keren dat een beroep is gedaan op inkomensondersteuning via de bijzondere bijstand. Aantallen Huishoudens met WWB per 1 jan. Aanvragen bijzondere bijstand
2012
2013
2014
48
43
51
119
112
De begroting voor de bijzondere bijstand voor de jaren 2012 t/m 2015 en de werkelijke uitgaven van 2012 en 2013 zijn weergegeven in onderstaand overzicht. Begroting bijzondere bijstand Begroot (in €) (excl. middelen intensivering) Uitgaven
2012
2013
2014
2015
38.000
80.500
80.500
80.500
47.261
55.865
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
13
Ook in Sint Anthonis stijgen de uitgaven bijzondere bijstand voor bewindvoering. Naar verwachting neemt daarnaast het beroep op de gemeente door minima toe en stijgen daarmee de uitgaven. De gemeente Sint Anthonis denkt de uitgaven ook vanaf 2014 binnen de begroting te kunnen houden. De extra middelen die het Rijk voor intensivering van het armoedebeleid beschikbaar heeft gesteld (zie onderstaande tabel) zijn opgenomen in de algemene middelen. Hier wordt aanspraak op gedaan bij een mogelijk tekort op de begroting. Extra voor armoedebestrijding Middelen ter intensivering
2014
2015
2016
11.113
13.641
13.400
Verwachting gemeente Sint Anthonis en gemeente Boxmeer Er wordt rekening gehouden met een toename van aanvragen bijzondere bijstand omdat steeds meer burgers minder te besteden hebben en/of in financiële problemen komen. Het zal nog enige tijd duren eer de oplevende economie effect heeft op alle bevolkingsgroepen. Niet voor niets verstrekt de overheid meer geld aan gemeenten voor armoedebestrijding. Gemeenten hebben als taak om een effectieve aanpak van de armoedeproblematiek te realiseren zodat de ondersteuningstaak uitgevoerd kan worden. Met de harmonisatie/actualisering van het minimabeleid denken beide gemeenten aan deze opdracht te kunnen voldoen. Een goed vangnet voorkomt sociaal isolement en bevordert de maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. De gemeente heeft als taak er voor te zorgen dat burgers krijgen waar ze recht op hebben.
Notitie Harmonisatie minimabeleid gemeente Boxmeer en gemeente Sint Anthonis 2015
14