Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
1. Inleiding Deze nota bevat een evaluatie van het “missionaire” beleid van de Gereformeerde Kerk van Rijnsburg, dat is gevoerd sinds 2007, op basis van het beleidsdocument “Geroepen tot Groei. Dit beleidsrapport is aangenomen in de algemene kerkenraad van 7 december 2006. Het woord “missionair” komt in de titel van het rapport niet voor. Wel staan daarin twee missionaire begrippen centraal, te weten: “geroepen” en “groei”. Dit wordt uitgewerkt in de volgende onderdelen: Analyse van onze situatie Missie Prioriteiten Maatregelen Financiële onderbouwing In de paragrafen hierna worden deze onderdelen puntsgewijs besproken. De figuren zijn afkomstig uit de presentatie voor de grote kerkenraad in 2007. Deze nota is in mei en juni 2015 besproken in de wijkraden. De daar ingebrachte commentaren zijn opgenomen in de bijlage van dit stuk. Deze nota is vervolgens vastgesteld in de kleine kerkenraad van 25 juni 2014. 2. Analyse Het rapport Bij het opstellen van het rapport is een analyse gedaan van de situatie waarin we ons als Gereformeerde Kerk bevonden. Deze analyse is gepresenteerd op informatieavonden en de belangrijkste constateringen zijn (kort) in het rapport opgenomen. (zie bijgaande figuren) We noemen hier de belangrijkste punten: Maatschappelijke ontwikkelingen: Individualisering leidt tot minder behoefte om zich te “binden” aan een gemeente. Vroeger was het min of meer vanzelfsprekend om bij een kerk te horen; tegenwoordig is geloven veel meer een persoonlijke Onze situatie keuze, en wordt geloven ook niet 1 op 1 meer verbonden aan een Wat zien we gebeuren? kerklidmaatschap. • zelfde ledental, GK Rijnsburg als “familie”-kerk We zijn een familiekerk: minder actieven • Sterke banden over en weer • meer last op minder • Waar ligt de grens? Onze kerk kenmerkt zich door een sterke schouders • minder “homogene” verwevenheid tussen het dorps- en het principes kerkleven en ook tussen het familie- en • “principiële” activiMaatschappelijke ontwikkelingen teiten buiten kerk het kerkverband. We gaan, als het ware, • Individualisering om • Secularisering • instituut kerk ‘op’ in onze omgeving. Daarbij moeten we minder relevant opletten dat de principes van het dorp niet altijd overeenkomen met die van de kerk. En de ruimhartigheid die je binnen je familie hebt, mag binnen de kerk niet leiden tot vaagheid. Kenmerkend is ook dat onze kerk verschillende generaties binnen zich
Pagina 1 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
verenigt. Hoe gaan die met elkaar om? De natuurlijke “rand” van onze kerk bestaat vooral uit familie en dorpsgenoten. Zelfde ledental maar minder actieven: Geconstateerd werd dat we al enige jaren hetzelfde aantal leden hebben (ongeveer 5000), maar dat kerkbezoek en betrokkenheid zichtbaar teruglopen. In het rapport worden 3 groepen onderscheiden, Waar komen we vandaan? ingedeeld naar de mate van hun We zagen dat we veel in huis hebben… betrokkenheid. 1. Er is een kern van actieve leden. Die Gereformeerde Evangelisch kern is enthousiast en gemotiveerd Basis Elan en wil gaan voor groei. • Erediensten • Groeigroepen • Sacramenten • Alphawerk 2. De ring daaromheen wordt gevormd • Pastorale zorg(bezoek) • Praisediensten door de passieve leden; mensen die • Huwelijk/begrafenis • Campingwerk slechts af en toe betrokken zijn bij • Ouderlingenwerk • Rock Solid, Solid • Verenigingswerk Friends activiteiten. • Etc. • Etc. 3. De buitenste ring is die van de leden aan de rand en de niet-leden met wie er ‘contact’ is. Wat valt ons op? Het positieve aan deze situatie is dat er veel randkerkelijke leden zijn met wie we +++ + +++ + +++ +++ contact kunnen leggen. Het negatieve ++ ++ ++ punt is dat er steeds meer last (op gebied ++ + ++ + van financiën en werk) komt te liggen op + + + minder schouders. + Veel “traditionele” activiteiten gericht op • Meeste aandacht voor “vieren” vieren en pastoraat, met daarnaast ook • Groei-activiteiten vooral voor Jeugd • Geen echte “groei-trajecten” veel “evangelische ”activiteiten. Daarbij • Weinig samenhang tussen vieren/groeien/dienen bij het aantrekken en verder begeleiden van contacten werd geconstateerd dat er onvoldoende samenhangende groei/ ontwikkelingstrajecten waren. Vieren
Actieve leden
Betrokken leden
Contacten
Groeien
Eredienst HA,Doop, Huwelijk
Bijbelkring Groeigroep?
Kerst Pasen Doop Huwelijk
Jeugdclubs Cateche satie
a - Dienst Camping Jeugdkerk
a - groepen
Dienen
Diakonie Pastoraat Zieken bezoek Begrafenis Kerk organisatie
Evaluatie De gesignaleerde maatschappelijke trends hebben zich de afgelopen jaren doorgezet en zijn nog steeds actueel. Er is wél behoefte aan zingeving maar hiervoor wordt eerder her en der “gewinkeld” dan dat men verbinding zoekt met een traditionele kerk. Hier zouden we nog aan toe kunnen voegen dat nu ook andere organisaties (van Amnesty International tot Natuurmonumenten of sportclubs) te maken hebben met afnemende aantallen betrokken leden. De samenstelling van onze activiteiten is niet wezenlijk veranderd. Nog steeds besteden we vooral veel aandacht aan vieringen, pastoraat en een aantal “evangelische” activiteiten. Voor wat betreft de hoeveelheid van activiteiten kunnen we constateren dat die de afgelopen jaren niet verminderd zijn, en dat de last inmiddels wel te groot dreigt te worden voor de betrokkenen. Vervanging is een steeds groter probleem aan het worden, met name voor die functies die meer langdurige “commitment” vragen.
Pagina 2 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Het ledenaantal is in de periode 2006-2012 met ongeveer 7% gedaald. Het kerkbezoek is in deze periode met 11% teruggelopen, met daarbij de aantekening dat het bezoek ochtenddiensten met 20% is gedaald terwijl bezoek middagdiensten met 20% is toegenomen. Hier zien we duidelijk het effect van de boeketdiensten. (bron: jaarverslagen GKR).
3. Missie Het rapport De basis van het beleid zoals voorgesteld in Missie het rapport is samengevat in een missie (zie figuur). Belangrijke elementen daaruit zijn: Als GKR belijden we dat Jezus Christus onze Heer en Redder is, en dat Hij ieder van ons als leden van Zijn gemeente oproept om: Jezus Christus als Heer en Redder is het 1. persoonlijk te groeien in ons geloof 2. anderen tot Hem te brengen uitgangspunt. Hij is degene die ons 3. oog voor de nood van de wereld te hebben (op)roept. Vanuit deze roeping zijn wij, als deel van de Rijnsburgse gemeenschap, allereerst verantwoordelijk voor het uitdragen en We gaan uit van een individuele roeping: laten doorwerken van het evangelie in onze eigen woon- en leefomgeving. “ieder van ons als leden van Zijn Hierbij weten we dat we deel uitmaken van Christus’ kerk van altijd gemeente..” en overal en we laten ons leiden door de bijbel als Gods betrouwbare woord voor ons leven. Een opdracht in balans: persoonlijke Bij dit alles voelen we ons verbonden met het belijden uit de geschiedenis van onze kerken. groei, én anderen tot Hem brengen én oog voor de nood van de wereld. Een gerichtheid op onze eigen woon- en leefomgeving. De bijbel is ons kompas en daarbij wandelen we in verbondenheid met onze Protestante traditie. Evaluatie In het kader van het proces om samen met de Hervormde Gemeente de Protestantse Gemeente Rijnsburg (PGR) te vormen is inmiddels, na uitvoerig overleg in een gezamenlijke gemeentevergadering en kerkenraadsvergaderingen, een nieuwe gezamenlijke missie en visie geformuleerd die onze “Gereformeerde” missie zal vervangen. De nieuwe PGR missie en visie is iets uitgebreider, maar we kunnen vaststellen dat alle bovengenoemde elementen erin zijn opgenomen. Daarnaast zijn als nieuwe elementen in de Missie & Visie PGR toegevoegd: “het streven om missionaire gemeente te zijn” en het “ruimte bieden voor een veelkleurige geloofsbeleving”. Over de vraag of we onze doelen bereikt hebben gaan we hieronder verder in. Op deze plek kunnen we constateren dat ook in PGR verband de overtuiging over onze roeping onveranderd blijft. 4. Prioriteiten Het rapport In het rapport werden de volgende 4 prioriteiten vastgesteld (zie figuur): 1. Onze binnenste cirkel, de kern: als kern moeten we sterk en eensgezind zijn en tegelijkertijd openstaan voor hen die we willen bereiken. Daartoe moeten we de onderlinge band versterken en voor elkaar zorgen.
Pagina 3 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
2. Onze jeugd: velen haken af, landelijk, en plaatselijk. Dat willen we niet laten gebeuren. We willen “onze” jeugd bereiken vormen en toerusten. 3. Onze rand: veel van onze vrienden, buren of familieleden hebben niets meer met het geloof. Jezus’ opdracht is niet jeugd om ons daarbij neer te leggen! We willen oudehen bereiken en erbij betrekken. ren 4. Onze ouderen en zieken: de Here Jezus de kern Actieve leden ging heel ver in Zijn zorg voor de Passieve leden kwetsbaren in de samenleving. Wij willen Randleden & contacten Zijn voorbeeld volgen. Wij willen voor hen zorgzaam zijn en bijstaan in hun kwetsbaarheid. Evaluatie Bij het evalueren van onze prioriteiten kunnen we onszelf 2 vragen stellen: 1e zijn dit nog steeds de juiste prioriteiten? 2e hoe succesvol zijn we geweest ten aanzien van deze prioriteiten? We beginnen hier met de eerste vraag. De tweede komt aan de orde in de volgende paragraaf, bij de evaluatie van de maatregelen waarmee we invulling hebben gegeven aan onze prioriteiten. Zijn dit nog steeds de juiste prioriteiten? Onze binnenste cirkel: veel van onze “traditionele” activiteiten, zoals onze kerkdiensten en pastorale activiteiten staan in het teken van samen gemeente zijn, en gaan uit van onderlinge verbondenheid. De bijbel is er ook erg duidelijk over: “Hieraan zullen allen weten, dat gij discipelen van mij zijt, indien gij liefde hebt onder elkaar”(Joh 13:34). We weten ook wel dat er van onderlinge liefde een getuigenis uitgaat naar de wereld om ons heen. En toch horen we ook van mensen die zich eenzaam en ongezien voelen als ze onze diensten bezoeken En ook bij meningsverschillen worden we er mee geconfronteerd dat onderlinge liefde een keuze in gehoorzaamheid is, en zeker geen vanzelfsprekendheid. Onze jeugd: er is in onze gemeente aandacht voor kinderwerk en jeugdclubs. Toch blijft de zorg: hoeveel van de kinderen die nu naar de kindernevendienst gaan zullen op hun 20e levensjaar nog actief betrokken zijn bij onze kerk? Of bij “een” kerk? Hoeveel van hen zullen alleen nog vaag “iets” geloven? Kerkverlating is een bekend verschijnsel geworden in heel veel families. We zien ook dat jongvolwassenen over het algemeen weinig op hebben met de “traditionele” kerk en zich niet willen binden aan het in stand houden daarvan. Onze rand: bij de analyse hebben we vastgesteld dat we als gemeente de kenmerken hebben van een familiekerk met een sterke verwevenheid tussen het dorps- en het kerkleven en tussen het familie- en het kerkverband. We kunnen dit beeld enigszins bijstellen door het feit dat er, meer dan in het verleden, in Rijnsburg sprake is van mobiliteit: er komen meer mensen “van buiten” wonen en er vertrekken meer mensen naar elders.
Pagina 4 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Toch blijft ook daarmee nog steeds onze directe omgeving de natuurlijke rand van onze gemeente. We staan en leven midden in het dorp. We zijn bijvoorbeeld geen kerk op een buitenplaats, met een grote parkeerplaats waar op zondag vanuit alle kanten kerkgangers op af komen en waar het door de week stil is. Daarmee blijft onze uitdaging staan: hoe kunnen we getuigen zijn van onze Heer in onze eigen omgeving, die steeds minder “Christelijk” wordt? Onze ouderen: vergrijzing is een landelijk verschijnsel en ook zichtbaar in onze gemeente. Hoewel er veel familiebanden zijn, ligt ook in ons dorp voor hen vereenzaming op de loer. Vaak gaat het hier om gemeenteleden die jarenlang trouw lid van de kerk zijn geweest en die daarmee ook (terecht) geestelijke steun en aandacht verwachten vanuit de kerk.
Terugkijkend kunnen we zeggen dat we “er” nog lang niet zijn en dat de uitdagingen ook naar voren toe blijven staan. Deze prioriteiten zijn nog steeds richtinggevend. Tegelijkertijd stellen we vast dat het geen “haalbare” doelen zijn, die we door een aantal goedgekozen acties kunnen bereiken. Een punt van aandacht zou daarom kunnen zijn of/in hoeverre we naar voren toe, uitgaande van onze missie en prioriteiten, baat zouden hebben bij meer concrete doelen. 5. Maatregelen Het rapport Een belangrijke aanpassing die gedaan is naar aanleiding van de beleidsnota is het vervangen van 1 predikantsplaats door 2 (parttime en met een tijdelijk dienstverband) gespecialiseerde kerkelijk werkers. Daarvoor is het aantal wijken terug gebracht van 5 naar 4. In elke wijk is een wijkpredikant actief die als eerste verantwoordelijkheid het pastoraat binnen zijn wijk heeft. Gezien de omvang van de wijk kan daarbij niet verwacht worden dat het nog lukt om pastoraat in te vullen op de oude wijze (‘de dominee doet alles en kent iedereen in de wijk’). De predikant zal meer inzet moeten vragen van gemeenteleden: van ‘zorg voor ons’ naar ‘zorg voor elkaar’. Daarbij zouden kringen, gemeente groei groepen en natuurlijk ook toerusting een belangrijke rol spelen. Daarnaast werden 2 kerkelijk werkers aangesteld, die vanuit hun specialisme de gemeente zouden versterken op de gestelde prioriteiten: een pastoraal (ouderen)werker en een missionair werker. De pastoraal werker zou zich richten op: - het bezoeken van ouderen, - het toerusten van senioren-ouderlingen; - het signaleren van ontwikkelingen die van belang zijn voor ouderenbeleid. De missionair werker zou zich richten op: - het organiseren van activiteiten om mensen buiten de kerk te bereiken; - het toetsen van activiteiten van de gemeente op de toegankelijkheid voor buitenstaanders; - het toerusten van gemeenteleden. Pagina 5 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Tot slot moet hier vermeld worden dat tijdens de besluitvorming over het rapport Geroepen tot Groei vanuit de kerkenraad is aangedrongen (en toegezegd) om bij de uitwerking van dit beleid samenwerking te zoeken met de Hervormde Gemeente.
Evaluatie De indeling in 4 wijken is inmiddels volledig ingeburgerd. De wijkraden richten zich in de eerste plaats op het pastoraat, en er wordt, ondersteund door de Taakgroep Vorming en Toerusting, aandacht besteed aan toerusting. De inzet van ouderenwerker heeft heel goed gewerkt. De ouderen pastor heeft de pastorale zorg voor een aanzienlijke groep oudere gemeenteleden van de predikanten overgenomen. Daarbij heeft zij een flink “werkpakket” van de predikanten overgenomen en richting ouderen passende en deskundige geestelijke verzorging geboden. Ook heeft zij veel ouderen en hun naasten begeleid bij het overlijden. De ouderenpastor is ook de motor geworden achter een actieve en enthousiaste werkgroep van seniorenouderlingen die activiteiten organiseren en mensen bij elkaar brengen. De gekozen, soms creatieve, werkvormen werden breed gewaardeerd. We kunnen stellen dat de ouderenpastor met succes invulling heeft gegeven aan één van de gestelde prioriteiten: aandacht en zorg voor onze ouderen. De invulling van de functie van missionair werker heeft enige tijd geduurd, en daarbij is besloten om de functie voltijds te maken in plaats van 50% (maar wel met tijdelijke aanstelling). De inzet van de missionair werker heeft helaas minder gebracht dan we ervan gehoopt hadden. De missionair werker heeft ondersteuning geboden bij diverse missionaire activiteiten, zoals Alpha-groepen, Bijbelbouwstenenschool, (pre-) Marriage Course en Boeketdiensten. Hij is echter ook zijn hele periode geconfronteerd met verschillende beelden in de gemeente over wat “missionair zijn” inhoudt, heeft zich vaak geïsoleerd gevoeld en heeft uit alle verschillende beelden en activiteiten geen eenduidige, gemeente brede, beweging kunnen bouwen. Terugkijkend was dit waarschijnlijk ook (te) veel om van een missionair werker te verwachten. In de kerkenraad is de vraag gegroeid of “missionair zijn” wel via een aparte functie of groep moet worden georganiseerd, of dat het als een rode draad door al onze activiteiten zou moeten lopen, in diaconaat, erediensten, pastoraat en vorming & toerusting We hebben de afgelopen periode zeker aandacht gehad voor het bereiken van onze rand en het vasthouden van onze jongeren (twee van onze prioriteiten): door de inzet van onze taakgroep Jeugd & Jongeren, bij de toonzetting van onze diensten, de Boeketdiensten die aantrekkelijk blijken te zijn voor mensen die vervreemd zijn van de traditionele diensten, de buurtkerkactivteiten rond de Maranthakerk en ook via ons blad Licht dat bij alle adressen van onze gemeente wordt bezorgd. Met deze activiteiten hebben we zeker positieve ervaringen opgedaan, al blijft het bereiken van de mensen om ons heen een worsteling en een zoektocht. En dat hoeft ons in deze tijd
Pagina 6 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
eigenlijk ook niet te verbazen. We noemen hier enkele uitdagingen waar we (nog steeds) voor staan bij onze lopende acties: We hebben Licht gestuurd aan alle adressen in ons bestand, maar inmiddels heeft een flinke groep (ongeveer 1000 adressen) aangegeven geen interesse te hebben in verdere toezending, en het jaarlijkse verzoek om een vrijwillige bijdrage voor Licht levert onvoldoende op om de kosten te dekken. Boeketdiensten worden goed bezocht en er zijn ook “niet-kerkelijke bezoekers bij. Er zijn veel, en goedbezochte Alpha studie groepen. Maar wat is het groeipad dat we bieden, en hoe bieden we dat aan? Het rapport “Samen-hang naar groei” biedt hiervoor een handvat maar is nog onvoldoende uitgewerkt in onze praktijk. Punten die hierbij genoemd kunnen worden zijn: - een aanbod voor minder kerkelijk betrokken ouders die hun kind laten dopen; - aandacht voor kinderen die vanwege hun leeftijd afscheid nemen van de kindernevendiensten; - een vervolgtraject voor mensen die belijdenis hebben gedaan; - een aanbod dat afgestemd is op de behoeften van de 20-40 jarigen. De Gemeente Groei Groepen zijn ooit begonnen als een speerpunt voor onze vernieuwing. De groeigroep is bedoeld als een structuur tussen de grote groep van de gemeente in de diensten en de individuele contacten. De Groeigroep biedt de mogelijkheid van onderlinge toerusting en pastorale aandacht in kleinere groepen. Met het perspectief dat deze groepen ook wervend zouden zijn en nieuwe leden zouden aantrekken. Vorig jaar was er echter een “noodkreet” vanuit de groeigroepencommissie dat ze er te veel alleen voorstonden en ze vroegen zich af in hoeverre ze nog als prioriteit gezien werden. Onze prioriteit om onderling zorg en aandacht voor elkaar te hebben in de “kern”-groep van actieve leden, is, zoals eerder vermeld, voorondersteld bij veel van onze traditionele activiteiten, zoals onze kerkdienst en pastoraat. De Gemeente Groei Groepen werden hiervoor ook als een belangrijke ontwikkeling gezien. Een vraag die we onszelf kunnen stellen is of we hier, naar voren toe, niet meer bijzondere aandacht aan moeten geven. Voor wat betreft de inzet om in het vervolg van Geroepen tot Groei Samen samenwerking te zoeken met de Hervormde Gemeente, zijn we samen verder op weg dan we in 2006 konden voorzien. De Hervormde Gemeente was op dat moment ook begonnen met het opstellen van een visie document en zocht van daaruit ook toenadering. Uit deze wederzijdse inzet is het huidige proces voortgekomen dat toewerkt naar een nieuwe Protestantse gemeente Rijnsburg in 2016. Zoals we al zagen bij de evaluatie van de missie, wordt in dit proces gebouwd op een gezamenlijke missie en visie, waarin de uitgangspunten van “Geroepen tot Groei” ook een plek hebben gekregen. De voortgang van dit proces is zonder meer bemoedigend, al kost het ook de nodige aandacht en tijd, en al is de toegenomen complexiteit van bestuur een zorgpunt. 6. Financiële onderbouwing Het rapport Eind 2004 waren er al vragen of we als gemeente op termijn wel in staat zouden zijn om al onze activiteiten te blijven financieren. In een inventarisatieronde in de wijkraden in 2006
Pagina 7 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
werd echter vrijwel unaniem aangegeven dat men zich niet wilde neerleggen bij een teruggang en dat er een breed draagvlak was om, in geloof, in te zetten op groei: “Geroepen tot Groei” De begroting voor 2007 toonde een negatief saldo van 10.000 euro (in het rapport was de prognose 10.000 euro positief). In het rapport werd echter ook gesteld dat de inkomsten niet voldoende waren voor de langere termijn. Daarom werd bij de inzet van de kerkelijk werkers ook gekozen voor tijdelijke aanstellingen. De financiële reserve uit de verkoop van de pastorie in de van Galenstraat gaf voldoende zekerheid voor de komende 4 jaren, maar daarna zou groei ook zichtbaar moeten zijn in inkomsten. Uit het Rapport: “Ook een missionaire kerk, die gelooft in groei, moet een gezonde financiële basis hebben. Ze mag daarbij echter ook geloven in groei van inkomsten als dat nodig is… Als we geloven in groei en een missionaire gemeente willen zijn, zullen we met elkaar de benodigde extra middelen moeten opbrengen om extra werkers aan te kunnen stellen. Een groei van zo’n 10% van onze vaste bijdragen is dan wel nodig!” Evaluatie
In de periode 2006 – 2012 zijn onze inkomsten met 2,8% gedaald. Opmerkelijk is dat de inkomsten uit “levend geld” van PKN in de periode 2006-2011 met 2,9% zijn toegenomen. We zien hierin dat een geslaagde missionaire activiteit (zoals onze boeketdiensten, die duidelijk meer bezoekers trekken) niet hand in hand gaat met een toename in aantal leden en/of inkomsten. (bron: jaarverslagen GKR en Statistische berichten PKN)
De keuze om onze kerkelijk werkers een tijdelijke contract aan te bieden was financieel gezien verstandig. De reserve uit de verkoop van de pastorie uit de van Galenstraat was afdoende om de tekorten tijdens de afgelopen periode te dekken. Met het afsluiten van de periode “Geroepen tot Groei” (en het uitzicht op een sluitende begroting door het onlangs genomen besluit over de huisvesting) kan het resterende geld aan de algemene reserves gevoegd worden. We hebben ons ingezet om onze visie en missie waar te maken. Op sommige punten hebben we voortgang geboekt, op andere punten niet. We weten ons nog steeds geroepen tot groei, en we hebben mensen opnieuw weten aan te spreken met het evangelie. Maar we hebben ook mensen uit ons midden verloren. Een belangrijke conclusie is dat we onze groei-ambitie niet moeten koppelen aan een verwachting van veel nieuwe leden en groei in inkomsten.
7. Conclusies en aanbevelingen Met deze evaluatie sluiten we de periode af van “Geroepen tot Groei”. Samen met de Hervormde Gemeente zullen we nu een nieuw beleidsplan voor de komende jaren opstellen voor de Protestantse Gemeente Rijnsburg (PGR) . Zoals we zagen is de missie, die geformuleerd was in Geroepen tot Groei , al opgenomen in de nieuwe gezamenlijke missie en visie van de PGR. Daarnaast zullen we uit deze evaluatie aan aantal aanbevelingen meenemen in het nieuwe beleid:
Pagina 8 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
We weten ons nog steeds geroepen om ons in te zetten voor groei. Alleen moeten we die ambitie niet koppelen aan verwachtingen op het gebied van ledenaantallen en financiële bijdragen. De prioriteiten uit Geroepen tot Groei zijn nog steeds relevant, maar zouden in het nieuwe beleidsplan vertaald moeten worden in meer concrete doelen. Missionair zijn is niet iets dat je kunt organiseren, of neerleggen bij enkele mensen, maar het is een gerichtheid die breed gedragen moet worden in de gemeente, en die als een rode draad door al onze activiteiten heen loopt. Daar is in de eerste plaats een nederige en lerende houding voor nodig en een verdieping van ons eigen geloofsleven. We hebben positieve ervaringen opgedaan met de extra aandacht voor onze ouderen door een gespecialiseerde pastoraal werker. Het is daarom zeker te overwegen om daar ook in de PGR zo vorm aan te geven. We hebben ook positieve ervaringen opgedaan met het zoeken naar nieuwe, passende en eigentijdse vormen. Daar moeten we in PGR verband zeker mee doorgaan. Daarbij zullen we wel moeten zorgen voor een goede samenhang tussen de verschillende activiteiten die we aanbieden en rekening houden met onze eigen draagkracht op het gebied van menskracht en middelen. In het geheel van activiteiten zouden we de rol van de Groei Groepen in onze gemeente verder moeten versterken als een van de basisplekken voor geestelijke groei en pastoraat. We moeten aandacht besteden aan samenhang in ons aanbod van activiteiten door het creëren groeipaden. Het rapport “Samen-hang naar groei” biedt hiervoor een handvat, en zou
verder uitgewerkt moeten worden in de praktijk.
Pagina 9 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
BIJLAGE – aanvullingen en opmerkingen uit de wijkraden Wijk Noord: Hoofdstuk 1: Inleiding Geen opmerkingen Hoofdstuk 2: Analyse Door het houden van boeketdiensten, kidsmission, het werk van de missionair werker, alphawerk, groeigroepen is het totaal aantal leden helaas toch afgenomen. Wat zou er gebeurd zijn als deze initiatieven niet genomen zouden zijn? Het aantal van 5000 zou moeten worden bijgesteld. Bij rouw- en trouwdiensten meer inzetten op het “missionair” kerk zijn. Daar zijn (waarschijnlijk) mensen aanwezig die zich aan de rand of buiten de rand begeven. Een waardevolle gelegenheid om deze groep weer te bereiken. Missionair: één van de predikanten voor 1 of 2 dagdelen vrijstellen ten behoeve van Boeketdienstpastoraat. Hoofdstuk 3: Missie …eigen woon en leefomgeving: organiseer gespreksgroepen voor ouders met kinderen in bepaalde leeftijdscategorie. (Bijv. 0-4jr, 5-11jr en 12-17jr.) De Bijbel is ons kompas en daarbij wandelen we in verbondenheid met onze Protestante traditie. Aan deze zin wordt veel waarde gehecht. Het is immers het fundament! Hoofdstuk 4: Prioriteiten Er wordt gesproken over 4 prioriteiten. Er kan geen “top 4” worden samengesteld. Alle 4 prioriteiten zijn even belangrijk. Er wordt vastgesteld dat het geen haalbare doelen zijn, die gesteld zijn. Dit komt wat negatief over. Het komt positiever over als men direct spreekt over: we zullen concrete doelen gaan stellen om onze 4 prioriteiten vorm en inhoud te geven. Hoofdstuk 5: Maatregelen Het gaat om ons zelf! Alle (actieve) kerkleden zouden missionair werker moeten zijn. Zijn we dit? Dus niet alleen overlaten aan predikanten, ambtsdragers, groeigroepers, alpha-ers etc. Het is een (duidelijke?) taak voor de hele gemeente! Er wordt in het rapport gesproken over de buurtkerkactiviteiten rond de Maranathakerk. Er is daarvan een overzicht met voorstellen en ideeën (reeds in uw bezit). Enkele daarvan zijn maar tot uitvoering gebracht. Graag zou wijkraad Noord zien dat van deze lijst nog meer punten verwezenlijkt gaan worden. Te denken valt bijv. aan: Inloopochtenden uitbreiden, wekelijkse warme maaltijden, uitdeelpunt Werkgroep De Ruyter/Goed voor Nood, maandelijkse concerten, kooruitvoeringen.
Pagina 10 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Laagdrempelige morgendiensten gericht op buurt en gezinnen, daarnaast enkele laagdrempelige diensten voor ouderen (soort boeketdiensten). Maak van het kerkplein een speelplein, er is immers weinig speelruimte in buurt. Kerk hoort geen gesloten bastion te zijn, maar open en uitnodigend. Maak van de kerk een mooi, aantrekkelijk gebouw met behulp van vrijwilligers uit de gemeente. Er zijn veel ideeën. Dit bevordert ook de onderlinge verbondenheid en saamhorigheid. Missionair..…dit ligt bij een Buurtkerk op straat! Pak die kans! Presenteer je als kerk bij de jaarlijkse Burendag, Monumentendag. Veel kansen en mogelijkheden zijn uitvoerbaar in samenwerking met onze Hervormde broeders en zusters. Samen op weg naar de PGR!
Hoofdstuk 6: Financiële onderbouwing, en Hoofdstuk 7 : conclusies/aanbevelingen Verschillende acties zijn uitvoerbaar. Te denken valt aan bazaar, veiling, verloting etc. Kies elk jaar voor een andere actie. Betrek de jeugd erbij: een sponsorloop kost weinig voorbereiding; levert heel veel op! Kostenbesparing LICHT: maak 4 (!) prachtige themanummers: - Start (aug./sept) - Advent/Kerst (nov./dec.) - 40-dagentijd/Pasen (mrt/apr.) - Hemelvaart/Pinksteren/afsluiting seizoen (mei/juni) (Het vaste onderdeel “in memoriam” kan (gewoon) in Contact en in Licht een kortere vermelding met foto.)
Wijk Zuid:
Als men het heeft over individualisering van de maatschappij, is het dan niet goed om ons meer te richten op een wat kleinere opzet van bijeenkomsten. Laten we dan denken aan groeigroepen, klein van opzet. Zoals men van uit de groeigroepen ook zelf aan geeft, wil men wat meer ondersteuning. Laten wij deze dan ook geven. De trend is ook bij jongeren dat men zeer gericht opzoek is naar informatie over bepaalde onderwerpen. Dit kan men in groeigroepen zeer gericht doen. (bij punt 1, analyse, maatschappelijke ontwikkeling). Als men de jeugd wil behouden voor de toekomst, is het dan geen goed idee om meer ontmoetingsdiensten te houden(gebaseerd op de diensten die nu in de Voorhof gehouden worden). Men moet alleen opletten dat de Voorhof dan niet leeg loopt.(bij punt 4, prioriteiten, onze jeugd). De financiën zullen niet groter worden, er zal waarschijnlijk meer geïnvesteerd moeten worden. Van ochtenddiensten meer laagdrempelige diensten maken. We slagen er nog niet in om de mensen aan de rand van de kerk te bereiken.
Pagina 11 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Wijk Oost: Analyse Mensen lijken zich vaak alleen nog op korte termijn te willen inzetten. Zij voelen zich niet meer geroepen om langdurige verplichtingen in de kerkgemeenschap aan te gaan. Mensen die zich inzetten raken soms ontmoedigt door gebrek aan leiding en sturing. Als voorbeeld wordt hier de Taakgroep Jeugd en Jongeren en onderliggende commissies gegeven waar soms te kort sturing ervaren wordt. Mensen zijn in de huidige maatschappij gewend om op maat bediend te worden. Dat lukt in de kerk niet echt en daarom haken mensen af. Wellicht komt dat ook doordat onze meest in het oog springende activiteiten (de erediensten) veelal algemeen en grootschalig zijn. Er wordt geen gemeenschap meer gevoeld en de mensen laten het mede daarom snel afweten. Ontmoetingsdiensten en boeketdiensten zijn specifieker en lijken beter in de huidige maatschappij te passen. De groeilijnen zijn nu onduidelijk: wellicht zijn ze er wel, maar dan wordt er te weinig bekendheid aan gegeven. Zo is het, bijvoorbeeld, bij velen niet duidelijk waar mensen na de Alpha cursus naar toe kunnen om verder te groeien. Missie Geen opmerkingen. Prioriteiten Niet alleen de jeugd, maar ook hun ouders, behoeven prioriteit: steeds meer ouders haken af en de kinderen die nog thuis zijn krijgen dan ook vaak geen voeding meer! Predikanten moeten ruim de tijd kunnen nemen om zich het onderwerp van hun preek eigen te maken: predikanten die uit hun hart spreken raken je sneller! We moeten de mensen in onze omgeving meer aanspreken: bijvoorbeeld door open ochtenden in de buurt, of door hen gericht uit te nodigen voor onze activiteiten, bijvoorbeeld Alpha cursussen. Maatregelen Te nemen maatregelen moeten goed in de gemeente passen: het inzetten van een pastoraal medewerker paste goed in onze gemeente en werd een duidelijk succes, het inzetten van een missionair medewerker paste minder goed in onze gemeente en het succes daarvan is minder (duidelijk). Financiële onderbouwing Mensen geven in de huidige samenleving hun geld (en inzet) aan waar hun hart is: we kunnen alleen meer geld binnen krijgen als we mensen met de boodschap van God in hun hart weten te raken. Vroeger bleven veel mensen plichtsgetrouw bijdragen, tegenwoordig is dat veel minder.
Pagina 12 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Conclusies en aanbevelingen Als wijkraad zouden we op een later moment graag nog eens verder willen nadenken over hoe we in de toekomst kerk moeten en/of willen zijn. Bijvoorbeeld in het kader van het formuleren van een volgend beleidsplan. We zouden dan graag weer meedenken en onze reactie geven.
Wijk West: Analyse Laten we jongeren meer betrekken bij de boeketdienstcie. Missie We moeten nieuwe wegen inslaan om mensen te bereiken, anders dan alleen de traditionele kerkdiensten. Die worden steeds minder bezocht. Al moeten we dat ook niet verwaarlozen. Oudere mensen vinden deze diensten vaak heel erg mooi! Prioriteiten Welkom geheten worden bij de deur bij aanvang van een dienst is heel belangrijk. Net als koffiedrinken na de dienst. Bepaalde elementen uit de boeketdiensten mogen wat ons betreft naar traditionele diensten. Een boeketdienst in de ochtend zou bijv. fijn zijn. (de Voorhof is daarvan een goed voorbeeld) Stimuleren van de jeugd blijft zin houden Daarnaast is het van groot belang om de ouders van die jeugd te stimuleren. Jongeren in de kerkelijke activiteiten doorstroming aanbieden, zodat ze niet letterlijk en figuurlijk in een gat vallen. Hoe kunnen we getuigen zijn van onze Heer in onze eigen omgeving, die steeds minder “Christelijk” wordt? Leven vanuit een christelijke overtuiging. Naar elkaar om blijven zien. Opkomen voor mensen die negatief neer gezet worden. Zorg voor onze ouderen: aanbieden van kleine dingen als koortje, muziekochtenden. Maatregelen “Missionair zijn” als een rode draad door onze activiteiten: nederigheid en een lerende houding zijn van levensbelang voor een missionaire gemeente. Financiële onderbouwing Geen opmerkingen Conclusies en aanbevelingen Zorg voor goede toerusting van ambtsdragers Jonge belijdende leden nog aan de hand te nemen en verdieping bieden Meer ontmoeting
Pagina 13 van 14
Nota evaluatie “Geroepen tot groei” 25 juni 2016
Meer het gebouw open, ongedwongen mensen binnen laten en kennis laten maken met onze kerk ( als het gemeenschapshuis) Voldoende aandacht blijven geven aan de huidige leden d.m.v. vasthouden van 'bekende' activiteiten als traditionele kerkdiensten, studie- en stillevendiensten en 40 dagen tijd. Blijven stimuleren van jongeren en ouderen in de doorstroming van de activiteiten Meer betrekken van de gemeente
Pagina 14 van 14