Nederlands Indexers Netwerk
Juni, 2012 Jaargang 1, nummer 3
NINieuws EDITORIAL Hier ligt dan de derde aflevering van het NINieuws voor jullie. Caroline en ik hadden in eerste instantie gedacht dat we wel een nieuwsbrief per kwartaal konden produceren, maar qua tijdsinvestering bleek dat toch wat te hoog gegrepen. Het worden nu twee uitgaven per jaar. We hebben drukke maanden achter de rug. Jacqueline heeft mee gewerkt aan een uitgave van de ASI op het gebied van het indexeren van namen. Het boek wordt aangekondigd op pagina 4. De lang verwachte NIN boekenlegger is inmiddels gedrukt en kan bij mij besteld worden. Meer informatie hierover op de laatste bladzijde. Er bestaan drie software pakketten special voor indexeren. Caroline vertelt in deze uitgave over MACREX, het softwareprogramma waar zij mee werkt. In het volgende NINieuws zal ik SKY Index beschrijven, het programma waar ik mee werk. Cindex wordt in Nederland niet gebruikt, maar we zullen een Engelse collega vragen hierover iets te vertellen. Op die manier hebben we een goed overzicht en kunnen eventuele nieuwe leden zich goed oriënteren. We hebben trouwens sinds kort een nieuw lid: Rosalba Putrino, een Italiaanse de momenteel in Amsterdam woont. Van harte welkom!
INHOUDSOPGAVE Editorial ................................ .1 MACREX index-software...2-3
In maart is er een extra dik nummer van “The Indexer” verschenen, helemaal gewijd aan het digitale uitgeven. Ook NIN leden die geen abonnement hebben op “The Indexer” kunnen dit nummer bestellen via Lulu: http://tinyurl.com/indexermarch2012. De kosten zijn €10,61, inclusief verzendkosten. Het is echt een aanrader als je meer wilt lezen over e-boeken en de mogelijkheden en onmogelijkheden die e-boeken voor ons indexers met zich mee brengen. De uitgave is verschenen onder de redactie van Jan Wright, de drijvende kracht achter de ASI Digital Trends Task Force en hun “Tools of Change 2012 proposal for indexes in ebooks”. Je kunt Jan Wright bezig zien met haar Kindles en Nooks op YouTube. Wil je op de hoogte blijven van de trends op eboek-gebied dan kan ik de LinkedIn Groep van de ASI Digital Trends Task Force aanraden samen met Ebooks, Ebook Readers, Digital Books and Digital Content Publishing, eveneens op LinkedIn.
Indexing Names …………….….4
Pierke Bosschieter
Postadres: Akkemaweg 6-8 9999 XL Stitswerd
DNI op Frankfurter Buchmesse………………….………….……...5 NIN boekenlegger………...…...6
REDACTIE ADRESSEN
[email protected] Caroline Diepeveen
[email protected] Pierke Bosschieter
[email protected]
MACREX INDEX-SOFTWARE Inleiding Begin 1998 ben ik gestart als indexer. Mijn eerste index heb ik in Word geproduceerd. Vervolgens, zag ik op een congres een demonstratie van MACREX, een programma speciaal ontwikkeld voor het maken van indexen. Het werd mij snel duidelijk dat dit programma mij veel tijd en moeite kon besparen en ik heb het vervolgens meteen aangeschaft. Nu, veertien jaar later, ben ik nog steeds een zeer tevreden gebruiker van dit prog+ramma. MACREX heeft duidelijk een wat ouderwetse ‘Dos-uitstraling’ en is zeker niet intuitief in het gebruik. Sinds 1998 zijn er nieuwere programma’s op de markt gekomen, die veel gebruiksvriendelijker zijn (bv. SKY). En toch pieker ik er niet over om te switchen naar een ander programma. Waarom dat zo is, hoop ik in dit artikel duidelijk te maken. Geschiedenis Het programma MACREX bestaat al dertig jaar. Het is ontwikkeld door Hilary Calvert, op verzoek van zijn echtgenote Drusilla, die indexer is en op dat moment een hele omvangrijke index moest maken. Van het begin af aan was dus duidelijk dat het programma hele grote indexen aan moest kunnen en een grote varieteit aan opmaakstijlen moest kunnen leveren. Een grote mate van flexibiliteit werd dus vanaf het begin ingebouwd. En die flexibeliteit is nu nog steeds in het programma terug te vinden. Verder moest het programma kunnen draaien op computers die in die tijd nog maar over een zeer beperkt intern geheugen beschikten. 64k was in die tijd een hele normale hoeveelheid intern geheugen! Ook de huidige versie van het programma (v. 8) is een betrekkelijk klein programma. Het kan op elke (afstandse) computer draaien. Bovendien zorgt de simpele opmaak ervoor dat het een zeer stabiel programma is. Over de jaren is het programma uiteraard steeds verder ontwikkeld. Het beschikt nu over veel meer opties en heeft nu een meer ‘windowsuitstraling’ met ‘pull-down’ menuutjes. De basisfilosofie is echter altijd gelijk gebleven en indexen uit alle eerdere MACREX versies blijven altijd inleesbaar in de nieuwere versies. Ik heb altijd een nieuwere versie aangeschaft zodra deze beschikbaar was, maar er zijn ook conservatiever ingestelde indexers die nog steeds werken met hele vroege versies van het programma. Het Programma Het programma ziet er nog steeds tamelijk ‘DOS-achtig’ uit. Voor veel mensen is dat een reden om met een grote boog om MACREX heen te lopen. Veel mensen (ikzelf ook wel een beetje) hebben hele slechte herinneringen aan DOS, want één typefoutje en er gebeurde helemaal niets (‘unknown command’). Jongere mensen hebben uiteraard helemaal
2
MACREX INDEX-SOFTWARE Vervolg geen herinneringen aan DOS en waarom zou je in deze tijden ook nog iets van DOS willen weten? In principe werkt het programma met functietoetsen. Een functietoets staat voor een bepaalde handeling, bv. F4 = toevoegen van index entries, F3 = hoofdterm en subterm omdraaien en F9 = kopieer alle paginaverwijzingen van de vorige index entry etc. Het programma heeft erg veel van dergelijke mogelijkheden en je kunt ook vrij gemakkelijk zelf macro’s maken en die koppelen aan een functietoets (in combinatie met alt- en/of shift toets). Ikzelf gebruik bv. veelvuldig een zelfgemaakt macro voor de codering van diacritische tekens. Tot aan de voorlaatste versie moest je die functietoetsen uit je hoofd weten of gebruik maken van een zgn. ‘cheat-sheet’ (spiekbriefje) dat door de makers van het programma werd meegeleverd. Nu zijn er gelukkig de ‘pull-down’ menuutjes die alles een stuk gemakkelijker maken. Een hele handige nieuwe functie in versie 8 is daarnaast de ‘autocomplete’ optie. Zodra je een entry begint te typen verschijnt er een tabel in beeld met eerder gebruikte termen die je dan meteen kunt selecteren. Voor langere entries scheelt dat enorm veel typewerk. Je kunt de optie uiteraard ook uitschakelen en je kunt ook tabellen uit eerdere indexen importeren in een nieuwe index. Het scherm waarin je entries toevoegt, representeert vrij nauwgezet de index zelf. Je ziet de index dus ‘groeien’ terwijl je werkt. MACREX gebruikers geven dan ook in het algemeen aan dat ze al vrij veel editen tijdens het invoeren van de indextermen. Gebruik Ik gebruik MACREX voor al mijn indexwerk. Het is niet altijd het enige software programma dat ik gebruik bij indexen. In sommige gevallen, waarbij sprake van ‘tagging’ (ankers aanbrengen in de tekst waar indextermen aan ‘gehangen’ moeten worden), gebruik ik MACREX in combinatie met Word toepassingen (bv. WordEmbed) of in combinatie met door uitgevers geconstrueerde specifieke software. De flexibiliteit van MACREX garandeert dat dat eigenlijk altijd kan.
Bronnen
Ook teamwerk met andere indexers is gemakkelijk met MACREX, ook al gebruiken de andere indexers in het team andere index-software. Als indexen maar gereduceerd kunnen worden tot een simpel tekst formaat (.txt), dan is het altijd inleesbaar in MACREX. Het beste bewijs dat dit kan, hebben we geleverd door het winnen van de Wheatley Medal in 2011 met een index gemaakt door drie indexers, waarvan er twee MACREX gebruikten en één SKY.
http://www.macrex.com/
Caroline Diepeveen
The Indexer, Vol.24 Nr. 1: MACREX – a history door Geraldine Beare
3
INDEXING NAMES (red. Noeline Bridge) Het indexeren van namen is een stuk minder eenvoudig dan het op het eerste gezicht lijkt. Wie meent even snel een kwalitatief goede naamindex in elkaar te kunnen draaien of er een computerprogramma op los te laten, kan wel eens van een koude kermis thuis komen. Met ‘Indexing Names’ is er nu eindelijk een vakpublicatie die volledig aan het indexeren van namen is gewijd. In het eerste deel van het boek wordt het indexeren van namen in diverse talen behandeld. Aan de orde komen Arabische, Nederlandse, Franse, Duitse, Spaanse, Portugese, Indonesische en Thaise namen. NIN-lid Jacqueline Pitchford heeft de hoofdstukken over Duitse en Nederlandse namen geschreven. In dit deel worden tevens Chinese plaatsnamen, namen binnen ethnische groepen en klassieke en middeleeuwse namen behandeld. Het tweede deel besteedt aandacht aan namen in biografieën, religieuze namen, koninklijke namen, adellijke namen en namen van kunstenaars en artiesten. In het derde deel komen specifieke issues aan de orde zoals de nadelen van het geautomatiseerd indexeren van namen en hoe om te gaan met fictieve namen, bedrijfsnamen en geografische namen. Redacteur Noeline Bridge komt met een ‘seven-problem approach’ voor het indexeren van namen. Ten slotte geeft het boek een overzicht van extra bronnen die de indexer kan raadplegen bij het indexeren van namen. Met ‘Indexing Names’ hebben redacteur Noeline Bridge en haar auteurs een waardevolle aanvulling op de bestaande vakliteratuur voor indexers geproduceerd. Ondanks dat het boek in eerste instantie bedoeld is voor een Engelstalige of in het Engels werkende doelgroep, is het ook voor andere indexers een nuttige aanvulling op hun collectie vakliteratuur. Indexing Names is verkrijgbaar via Information Today via onderstaande link: http://infotoday.stores.yahoo.net/indexing-names.html De standaardprijs bedraagt $ 55, maar NIN-leden kunnen het boek tegen een gereduceerde prijs van $ 44 bestellen. Om de kortingsprijs te krijgen ‘ASI member price’ selecteren. Het boek is ook verkrijgbaar via Amazon, maar dan betaal je de normale prijs. Jacqueline Pitchford
Indexing Names (red. Noeline Bridge) Information Today, Inc. & American Society for Indexing, 2012 ISBN 978-1-57387-450-2
4
Aankondiging bijeenkomst Duitse indexers op Frankfurter Buchmesse 2012 Zoals velen van jullie weten houden onze Duitse collega’s van DNI elk jaar een bijeenkomst tijdens de Frankfurter Buchmesse. Veel NINleden zijn al eens naar één van deze bijeenkomsten geweest. Ook dit jaar zal er weer een DNI-bijeenkomst op de buchmesse zijn. De bijeenkomst zal plaatsvinden op donderdagmiddag 11 oktober, waarschijnlijk van 16.00 – 18.00 uur. Het thema van deze bijeenkomst is: e-books en indexing voor ebooks. Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt ligt helaas nog niet helemaal vast wie de spreker op deze bijeenkomst zal zijn. De kans is groot dat het Pilar Wyman zal zijn. Zij is presidente van de Amerikaanse indexers (ASI) en lid van hun ‘Digital Trends Task Force’, waarover zij verslag zal doen. Of Pilar komt, hangt af van de data voor het congres van de Chinese indexers dat ook rond die tijd zal zijn. Hopelijk is binnenkort bekend of zij kan komen. NIN-leden die naar Frankfurt willen gaan wordt geadviseerd om tijdig contact op te nemen met Jochen Fassbender van DNI (
[email protected]). Hij kan er dan voor zorgen dat je op de hoogte bent van de exacte tijden en in welke zaal de bijeenkomst zal plaatsvinden. Jochen kan je ook behulpzaam zijn bij het boeken van accommodatie in Frankfurt of directe omgeving en het regelen van toegangskaarten voor de beurs.
Hiernaast een foto van de bijeenkomst van vorig jaar. De persoon uiterst rechts is niet Dietmar Töpfer, zoals we in de vorige uitgave per abuis vermeldden, maar Oliver Dienelt.
5
NIN BOEKENLEGGER De NIN boekenlegger is een feit!! Het heeft even geduurd voordat het uiteindelijke ontwerp ieders goedkeuring kon wegdragen. Hiernaast zien jullie het eindresultaat. Het is de bedoeling om met deze boekenlegger het NIN wat meer bekendheid te geven. Je kunt de boekenlegger uitdelen aan klanten, potentiele klanten en bijvoorbeeld neerleggen in universiteitsbibliotheken en faculteitsbibliotheken. Mocht je lumineuzere ideeën hebben op dit gebied, dan horen we dat graag De boekenlegger is bekostigd van het geld dat we vorig jaar gewonnen hebben met de Wheatley Medal. We hebben 5000 exemplaren laten drukken. Ieder lid kan bij mij een bestelling doen van maximaal 500 stuks. De enige kosten die dit met zich meebrengt zijn de verzendkosten à €6,75. Als je dit geld overmaakt op bankrekening 4712739 t.n.v. ISB&Index te Stitswerd en je vermeldt daarbij ‘boekenlegger’ stuur ik ze zo snel mogelijk toe.
6
