NIEUWSBRIEF G
E
N
D
E
R
april 2006 • nummer 5 redactie: Lisette van Zeijl, Hannie de Wilde, Martha Beuckens vormgeving: Marian Bouthoorn issn: 1871-1367
ZIJN EXTRA INSPANNINGEN VOOR VROUWEN IN DE POLITIEK NOG NODIG? De uitslagen van de Gemeenteraadsverkiezingen van 2002 laten zien dat er landelijk een stagnatie is opgetreden in het percentage van vrouwen die gemeenteraadslid zijn. In Zuid-Holland is
INHOUD
er zelfs sprake van een achteruitgang van ruim 2%. Het percentage vrouwen in gemeenteraden
Eind 2004 startte de Provinciale
in Zuid-Holland bedroeg in 2002 22,6%, iets beneden het landelijk gemiddelde van 23%.
Vrouwenraad ZH het project Vrouw &
De Provinciale Statenverkiezingen in 2003 vertoonden landelijk een daling van het percentage
Politiek ZH. Doel was om meer vrou-
vrouwen in de Staten. Daarbij is de daling in Zuid-Holland - van 34,9 % naar 30,1% - sterker dan
wen politiek actief te krijgen. Hiervoor
de landelijke trend, te weten van 31,1% naar 28,4%.
zijn politieke oriëntatiecursussen en
afkomst. In het kader van inte-
de trajecten voor In- en Doorstromers
gratie en inburgering is dit even-
in de Politiek opgezet. Zonder de
eens een belangrijk ijkpunt.
steun van mevrouw L.M. Huizer, gedeputeerde Samenleving en Middelen,
HOE KOMT HET DAT ER MINDER VROUWEN POLITIEK ACTIEF ZIJN?
had het project niet van de grond kunnen komen. Haar betrokkenheid bij de opbouw van de samenleving en
Het is nog niet van-
het streven naar
zelfsprekend
diversiteit in de poli-
vrouwen
dat
deelne-
tieke
organisaties
men aan politiek
zijn van belang voor
en bestuur en hun
onze Zuid-Hollandse
Het wensbeeld van een gelijke deelname van
deelname ook voor
samenleving. Deze
mannen en vrouwen aan de politiek, waar-
meerdere termijnen continue-
nieuwsbrief is ge-
mee meer diversiteit in politiek en bestuur
ren. De samenleving is niet vol-
gerealiseerd wordt, is dan ook nog ver weg.
ledig ingericht op het combineren van arbeid
Niet alleen naar man/vrouw-verhouding,
en zorgtaken. Ook zijn er voor vrouwen obsta-
maar ook naar allochtone en autochtone
kels bij het combineren van politiek met zorg-
heel gewijd aan het project Vrouw & Politiek ZH. Lisette van Zeijl
2 • Nieuwsbrief Gender
taken, bijvoorbeeld de verwachte - bijna - per-
met politiek talent op te sporen, hen te stimu-
manente beschikbaarheid, kinderopvang en
leren politiek actief te worden en om politiek
het tijdstip van vergaderen. Ook zijn er belem-
actieve vrouwen te behouden voor de politiek
meringen in de politieke cultuur zelf. In dit ver-
of te laten doorstromen naar zwaardere func-
band kan verwezen worden naar het onderzoek
ties. Elders in deze nieuwsbrief wordt ingegaan
van Astrid van der Kooij van het Instituut voor
op het doel, de opzet en de inspanningen voor
Publiek en Politiek (IPP) naar de kandidaatstel-
de verschillende trajecten én de resultaten.
ling in gemeenteraden (zie Binnenlands
Hannie de Wilde -
[email protected]
bestuur 22-07-05). Hieruit blijkt dat de vertegenwoordiging van vrouwen en allochtonen wordt belemmerd door maatschappelijke
barrières
mechanismen
afdelingsvergaderingen.
in
en
politieke
Mevrouw van der Kooij: "Raadswerk is nog bijna altijd een vrijwilligersbaan; er staat een geringe vergoeding tegenover en het vergt veel tijd. Vrouwen zijn daarom minder bereid naast werk en zorg politiek actief te worden. Bovendien voelen vrouwen zich, net als allochtonen overigens, minder thuis in de politiek cultuur. Die spreekt vooral witte mannen aan." Het is ook niet verwonderlijk dat PJ PARTNERS het initiatief heeft genomen om al in 2004 vrouwen te gaan werven voor de politiek. Samen met andere Zuid-Hollandse organisa-
ties is nagedacht op welke wijze vrouwen met politieke ambities kunnen worden opgespoord. Dit heeft geresulteerd in een meerjarig project Vrouw & Politiek Zuid-Holland, dat bestaat uit drie delen: 1. een voortraject om vrouwen te interesseren voor politiek 2. een traject Instromers in de Politiek 3. een traject Doorstromers in de Politiek. Kortom, het doel van het project is om vrouwen
"Iedere keer weer een goede ervaring om er te zijn"
Nieuwsbrief Gender • 3
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2006
Hieronder een verslag van de pogingen nieuw talent te vinden voor politieke organen; kandidaat-gemeenteraadsleden, bestuursleden voor
De gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart
afdelingen en actieve leden. Dit verslag is tege-
2006 zijn nu achter de rug en de spannende vra-
lijkertijd een tussenstop.
gen zijn: "Is de teruggang van het percentage
De gemeenteraadsverkiezingen 2006 zijn juist
vrouwelijke gemeenteraadsleden gestopt?" of
achter de rug en de race voor de verkiezingen
beter: "Hebben vrouwen een substantieel deel
van de Provinciale Statenverkiezingen in 2007
van de zetels veroverd of niet."
komt eraan.
Op het moment van het verschijnen van dit
In 2004 is een wervingstraject gestart om (al-
blad is nog niet bekend hoeveel vrouwen in
lochtone) vrouwen te interesseren voor de poli-
Zuid-Holland gekozen zijn. Kort na de verkie-
tiek. Het moge duidelijk zijn dat in Zuid-Holland
zingen presenteerde E-quality al cijfers. De ver-
hard gewerkt moet worden om de sterke daling
kiezingsuitslag laat zien dat in de vier grote ste-
van het percentage vrouwen dat politiek actief
den 42% van de gemeenteraadsleden vrouw is.
is omhoog te krikken. In de aanloop naar de
Dat is een verbetering ten opzichte van 2002,
gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006
toen 24% vrouw was (over het hele land geme-
werd begonnen met het organiseren van poli-
ten). Het kabinet streeft ernaar dat in 2010
tieke cursussen voor starters. Er werd gezocht
45% van de gekozen politici vrouw is.
naar vrouwen die wel eens denken: "Politiek,
bron: E-quality
SPEUREN NAAR NIEUW TALENT
zou dat wat voor mij zijn?"
ORIËNTATIECURSUSSEN 'POLITIEK ACTIEF, IETS VOOR JOU?' VAN START In 2004 is de cursus ontwikkeld "Politiek actief, iets voor jou?" en in het najaar van 2004 werden drie cursussen gegeven op twee plaatsen in Zuid-Holland. Van de in totaal 29 belangstellende deelnemers aan de cursussen waren er 7 vrouwen van allochtone afkomst. Na afloop van de cursussen hebben zich 13 deelnemers mondeling aangemeld voor het vervolgtraject "Instromers in de Politiek". Zij hebben zich voorgenomen
om zich aan te melden bij een politieke partij en zich kandidaat te stellen voor het gemeenteraadslidmaatschap, respectievelijk voor een bestuurslidmaatschap.
EXTRA ORIËNTATIECURSUS IN 2006 In januari 2006 is opnieuw een oriëntatiecursus Politiek actief, iets voor jou? - dit maal in Den Haag - van start gegaan, waarvoor zich 19 vrouwen hebben aangemeld.
SPIN-OFF Als uitvloeisel van de aangeboden trainingen zijn er verzoeken binnengekomen om workshops en
voorlichting te geven over de mogelijkheden in
Nederlandse
de politiek. De projectleider heeft o.a. op ver-
Vrouwenbelangen Vrouwenarbeid en Gelijk
zoek van D66 Zoetermeer voor vrouwen een
Staatsburgerschap:
informatieavond verzorgd en als resultaat zijn
A. Nijenhuis-Hasselman
er nu meerdere vrouwen op de kandidatenlijst gekomen. Voor de beroepskrachten van de
Vereniging
voor
4 • Nieuwsbrief Gender
INSTROMERS IN DE POLITIEK 2005-2006
Moeder- en Vadercentra en aanverwante orgaeen
Na de intakegesprekken met belangstellende
regiodag workshops gegeven. Het merendeel
vrouwen in februari-maart 2005 is het traject
van de deelnemers aan de oriëntatiecursussen
Instromers in de Politiek op 2 april 2005 van
nisaties
in
Zuid-Holland
zijn
op
heeft zich tijdens de cursus aangemeld als lid van een politieke partij.
CONCLUSIE De oriëntatiecursussen blijken een goed middel om vrouwen te betrekken bij de politiek. Uit de opkomst, gesprekken en de cijfers blijkt dat vrouwen belangstelling hebben voor de politiek. De keuze om daadwerkelijk mee te gaan doen is veelal afhankelijk van de situatie waarin men zich bevindt. Met name jonge vrouwen moeten veel zaken kunnen combineren, zoals arbeid, kinderen en politiek. Dat de optie politiek in een aantal gevallen afvalt is te begrij-
start gegaan. Tijdens deze gesprekken blijkt
pen. Door mogelijke kandidaten vroegtijdig op
aan welke kennis en vaardigheden de deelne-
te sporen en te informeren over het gemeente-
mers behoefte hebben. Het studieprogramma is
raadswerk, weten zij waaraan ze beginnen.
dan ook afgestemd op de deelnemers. Daar
Onze bevindingen sluiten aan bij het al eerder
waar nodig is, is het bijgesteld, zodat het traject
genoemde onderzoek van Van der Kooij.
'op maat' kon worden gesneden. Door de ver-
Hannie de Wilde -
[email protected]
antwoordelijke cursusleider is een volgsysteem
DE PROJECTGROEP VROUW & POLITIEK
opgezet, zodat de vorderingen en competentie-
De projectgroep bestaat uit:
den. Persoonlijke coaching en advies heeft veel-
PJ PARTNERS: H. de Wilde (trainer en advi-
vuldig plaatsgevonden. Met name tijdens de
seur), L. van Zeijl (projectmedewerker)
kandidaatstelling voor de gemeenteraad.
verwerving van de deelnemers gevolgd kon wor-
Stichting Meander regionaal centrum maatschappelijke ontwikkeling: S. Dewkinandan
Bij aanvang van het leertraject bedroeg het
MIPP Multicultureel Instituut voor Politieke
aantal deelnemers 14. In de opzet was reke-
Participatie: A. Wolff Samuel
ning gehouden met het feit dat enige uitval
PSC Politiek Scholingscentrum voor Vrouwen:
onvermijdelijk is, zeker gezien de langere peri-
S.M. Caneel (landelijk voorzitter)
ode (april 2005-januari 2006) waarin het traject plaatsvond. De open gevallen plaatsen zijn door gemotiveerde vrouwen ingenomen, die 'bijgespijkerd'
"Alle deelnemers waren openhartig en steunden en adviseerden elkaar"
Nieuwsbrief Gender • 5
werden. Niet onvermeld mag blijven dat er één
• 4 deelnemers zijn bestuurslid van de afde-
persoon bijzonder gemotiveerd was: op don-
ling geworden. De deelnemers waren al lid
derdag las zij in de krant dat dezelfde avond
van een partij en hebben zich via stages e.d.
een bijeenkomst met het onderwerp: "Politiek
actief opgesteld, waarna zij als (regionaal)
actief, iets voor jou?" zou worden gehouden.
bestuurslid zijn gekozen. Na een stage bij het
Die avond was zij present. De daaropvolgende
Provinciaal Bestuur vroeg een deelnemer
zaterdag was zij aanwezig op de studiedag van
zich af: "Wat nu?" Aangezien haar partij te
het traject Instromers in de Politiek. Ze was zo
weinig stemmen in haar woonplaats heeft
enthousiast over dit aanbod dat zij zich de
voor een zetel in de gemeenteraad, denkt zij
week daarop heeft aangemeld bij een politieke
erover om te zijner tijd te opteren voor een
partij. Enkele maanden later stond zij verkies-
waterschap of maatschappelijke organisatie.
baar op de kandidatenlijst.
• 2 deelnemers werden actief in hun politieke
Bij de afronding van het leertraject 2005/2006
partij. Zij ambiëren een lidmaatschap van
bedroeg het aantal deelnemers 22.
het provinciaal bestuur.
RESULTAAT TRAJECT INSTROMERS IN DE POLITIEK PER 21 JANUARI 2006
• 2 deelnemers hebben een politieke partij gekozen, maar zijn voorlopig niet actief van-
Er hebben in totaal 22 deelnemers aan het tra-
wege verhuizing naar een andere gemeente.
ject deelgenomen. Het valt op dat de deelne-
• 3 deelnemers hebben tussentijds afgehaakt
mers erg geïnteresseerd zijn in politiek.
omdat 2 deelnemers vanwege hun werk
Er zijn vrouwen, die naast de studie in het tra-
nieuwe taken hebben moeten aanpakken.
ject, zich ook opgeven voor bestuurstrainingen
Voor een ander is de beheersing van de
van PJ PARTNERS, zoals voorzitterstraining,
Nederlandse taal (nog) een probleem.
conflicthantering of spreken in het openbaar.
• 3 deelnemers zijn op een wat later tijdstip
Zij lopen zich letterlijk warm voor de politiek.
'ingestroomd'; zij willen verder gaan met het
Niet altijd zijn de omstandigheden (politiek of
traject 2006-2007.
persoonlijk) zodanig dat meteen instromen in
• 1 deelnemer is van een lokale partij overge-
een bestuur of de gemeenteraad mogelijk is.
stapt naar een landelijke partij. Zij stond wel-
• 8 deelnemers hebben tijdens de cursus een
iswaar onverkiesbaar op de kandidatenlijst,
keuze gemaakt voor een politieke partij en
maar was zeer actief in de verkiezingscam-
zich als lid aangemeld; anderen waren al lid
pagne.
van een politieke partij.
• 1 deelnemer met 4 jaar gemeenteraadserva-
• 6 deelnemers stonden op een (verwachte)
ring bij een lokale partij. Zij concludeerde dat
verkiesbare plaats op de kandidatenlijst,
zij meer een activist is dan een bestuurder.
waar onder één campagneleider.
Zij gaat verder in een van de taakvelden van de WMO.
CONCLUSIE Het traject Instromers in de Politiek heeft meer vrouwelijke belangstellenden getrokken dan was voorspeld. Uit de reacties en de evaluaties bleek, dat het traject vrouwen heeft aangespoord om politiek actief te worden en zich kandidaat te stellen voor de gemeenteraad of lid te worden van een afdelingsbestuur.
DOORSTROMERS IN DE POLITIEK
6 • Nieuwsbrief Gender
Vrouwen die de afgelopen termijn keihard gewerkt hadden, resultaten hadden geboekt,
In februari-maart 2005 hebben 14 vrouwen zich
waren geenszins zeker van hun plaats op de
aangemeld voor het traject Doorstromers in de
kandidatenlijst. Monitoring, coaching en advies
Politiek. Zij hadden al zitting in de gemeente-
waren welkom. Geconstateerd kan worden dat
raad en allen hebben de ambitie om nog een
de politieke 'witte mannen' cultuur volop leeft
termijn door te gaan. Tijdens de intakegesprek-
en dat dit voor vrouwen weinig aantrekkelijk is.
ken was al gebleken dat de niveauverschillen
Om verschillende redenen zijn in de loop van
van de deelnemers groot waren. Het was span-
2005 2 deelnemers afgevallen en 3 deelne-
nend om ook in dit traject maatwerk te leveren
mers ingestroomd, zodat het leertraject 2005-
en op uiteenlopende niveaus lessen aan te kun-
2006 bij de afronding in januari 2006 afgeslo-
nen bieden. De ervaring van de cursusleider
ten kon worden met 15 deelnemers.
met niveauverschillen en uiteenlopende ambities van deelnemers kwam hierbij goed van pas.
RESULTAAT TRAJECT DOORSTROMERS IN DE POLITIEK PER 14 JANUARI 2006
Voor onderdelen zoals debattraining, omgaan
In totaal hebben 17 deelnemers aan het traject
met de media e.d. zijn deskundige docenten
deelgenomen.
ingehuurd. Met name tijdens de periode van de
• 3 deelnemers opteerden voor het wethou-
kandidaatstelling van de gemeenteraadsleden deden zich verschillende problemen voor.
derschap, waarvan er 1 al is gekozen. • 8 deelnemers waren opnieuw op een ver-
kiesbare plaats op de kandidatenlijst van hun partij gezet. • 2 deelnemers die geen politieke ervaring hebben, maar op grond van hun overige expertise of werkkring in het traject Doorstromers zijn gekomen. Beiden hadden een verkiesbare plaats op de kandidatenlijst waarover zij zeer tevreden zijn. • 1 deelnemer van een lokale partij is overgestapt naar een landelijke partij. Zij is behouden voor de politiek en stond op de kandidatenlijst voor de gemeenteraad. • 1 deelnemer is al wethouder geweest en is per 1 januari 2006 verhuisd naar een andere gemeente en heeft zich derhalve niet kandidaat kunnen stellen. Wil te zijner tijd weer doorgaan met politiek.
• 2 deelnemers zijn afgehaakt. Eén deelnemer was tussentijds ingestroomd in de gemeenteraad. Zij vindt de lesstof (te) ingewikkeld en heeft besloten haar plaats af te staan aan een man(!). Een andere deelnemer wil heel graag, maar de lesstof voor de Doorstromers in de Politiek was te moeilijk voor haar. Zij is op eigen verzoek overgeplaatst naar het traject Instromers in de Politiek.
CONCLUSIE
"Het politieke wereldje was me zeer onbekend, daardoor was er geen overbodige informatie. Praktisch alles was direct toepasbaar"
Nieuwsbrief Gender • 7
Het traject Doorstromers in de Politiek heeft
immers hun stem uitbrengen. Hoewel ze veel
gefungeerd als 'vrijplaats' en inspiratiebron van
heeft gereisd - ze is geboren in de Dominicaan-
politiek actieve vrouwen. De niveauverschillen
se republiek, verhuisde vervolgens naar
waren groot en de persoonlijke doelstelling om
Venezuela, Curaçao en ten slotte op haar 14e
mee te doen aan het traject divers. Uit de reac-
naar Nederland - was de wereld van de politiek
ties en de evaluaties bleek, dat het traject een
tot voor twee jaar geleden terra incognito voor
aantal vrouwen heeft gestimuleerd om politiek
haar.
actief te blijven en zich opnieuw verkiesbaar te
"Het begon allemaal in de tijd dat prinses
stellen.
NIEUW TRAJECT VOOR INSTROMERS EN DOORSTROMERS IN DE POLITIEK Het project wordt voortgezet in 2006-2007 gericht op de verkiezingen van Provinciale Staten. Zie voor informatie het aanbod bestuurstrainingen in deze nieuwsbrief.
STEVIG OP JE HAKKEN STAAN De trajecten 'Instromers en Doorstromers in de Politiek' zijn bedoeld om vrouwen die ervoor gekozen hebben om actief te worden in de politiek wegwijs te maken in deze wereld. Of het nu gaat om een functie in het gemeentebestuur, provinciaal bestuur, of het bestuur van een poli-
Maxima, Ayaan Hirsi Ali en ook Paul
tieke partij: het zijn traditioneel mannenbolwer-
Rosenmöller zich hard maakten om meer vrou-
ken en het kost moeite om de muren van het
wen in de politiek te krijgen. Dat sprak mij heel
bastion te slechten. Zaak dus om goed besla-
erg aan. Ik heb me toen aangemeld bij D66,
gen ten ijs te komen. In het traject komen
omdat deze partij een goed gedoogbeleid voor-
modules als empowerment, vergadertechnie-
staat, zich inzet voor tolerantie en respect voor
ken, het lezen van nota's, mediatraining, poli-
elkaars geloof."
tiek handwerk en voorzitten aan de orde. Vijf
"Als je zoals ik zonder enige bestuurlijke erva-
deelneemsters vertellen over hun ervaringen.
ring in de politiek stapt, komt er nogal wat op je
ESCELIN MARTINA
af. Ik dacht bijvoorbeeld altijd dat ik zeer goed
De 35-jarige Escelin Martina studeert psycho-
Nederlands sprak, maar het leek wel of hier
logie aan de Open Universiteit, is stervensbe-
een heel andere taal werd gebezigd. Al die
geleidster, buddy voor psychiatrische patiën-
afkortingen en artikelnummers, daar moest ik
ten, moeder van twee kinderen en verkiesbaar
wel even aan wennen."
voor de gemeenteraad van Hellevoetsluis. Haar naam prijkte als vierde op de kandidatenlijst
Het traject Instromers in de Politiek was op
van de lokale afdeling van D66. Als we haar op
haar lijf geschreven. "Er komen echt heel veel
de ochtend van 7 maart bellen, is ze toch wel
facetten van het bestuurlijke werk in naar
wat gespannen. Vandaag mogen de kiezers
voren: jezelf presenteren, samenwerken, netwerken, spreken in het openbaar. Bij al die
onderdelen komt het aan op zelfvertrouwen.
MARGO VAN DE FLIERT
Vroeger dacht ik dat politiek iets was voor hoge
Voor de 43-jarige Margo van de Fliert, namens
pieten met dikke portemonnees, maar nu weet
de VVD wethouder in de gemeente Teylingen, is
ik dat je je plek kunt veroveren als je echt
deze 7e maart minder spannend. Teylingen is
betrokken wilt zijn. Ik ben ook mijn angst voor
begin dit jaar ontstaan uit een samenvoeging
het old boys netwerk verloren."
van Warmond, Voorhout en Sassenheim.
Ze hoopt natuurlijk binnenkort te worden geïn-
Daarom zijn er in november al gemeenteraads-
stalleerd als gemeenteraadslid. Dan zal ze zich
verkiezingen gehouden.
nog beter kunnen inzetten voor de Antilliaanse
Als wethouder heeft ze natuurlijk al een
gemeenschap in Hellevoetsluis. "Ik wil mensen
bestuurlijke carrière achter de rug. Tot de
activeren en een brug slaan naar de
gemeentelijke herindeling was ze fractievoorzit-
Nederlandse samenleving."
ter van de VVD in Voorhout en zat ze al vier jaar in de raad. Daarvoor was ze raadslid in Muiderberg. Viel er voor zo'n gelouterd politica wat te halen in het doorstromerstraject? "Ik was wel bang dat het een beetje een theekransje zou worden, maar omdat ik het toch belangrijk vond dat vrouwen aandacht krijgen, heb ik wel meegedaan. Uiteindelijk heeft het me zeker wat opgeleverd. Ik ben gestimuleerd om nog meer aandacht te besteden aan netwerken. Ook de mediatraining vond ik zeer interessant. Mannen worden anders door de media benaderd dan vrouwen. Door de hele maatschappij trouwens. Als een mannelijke politicus bijvoorbeeld een sneer geeft, dan ervaart men dat als positief. Doet een vrouw dat, dan is zij meteen een kattenkop." In de komende raadsperiode zal ze zich vooral bezighouden met het op de kaart zetten van
8 • Nieuwsbrief Gender
Nieuwsbrief Gender • 9
Teylingen. Zich inzetten voor specifieke vrou-
de EU zit. In die symboliek, die twee plekken zo
wenzaken doet ze vooral op het persoonlijke
dicht bij elkaar, zit mijn ultieme missie beslo-
vlak. "Ik vind het belangrijk om vrouwen te sti-
ten: mijn steentje bijdragen aan het voorkomen
muleren zichzelf te ontwikkelen."
dat mensen moeten vluchten."
ANNELOUS MEIJ MIRIAM RODRIGUES PEREIRA
De 28-jarige Annelous Meij weet inmiddels dat
"Ik kon er niet meer tegen zoals het er in dit
ze namens de PvdA in de raad van de deelge-
land aan toe ging, mijn handen jeukten om er
meente Kralingen-Crooswijk komt te zitten. De
iets aan te veranderen." De 51-jarige Miriam
komende vier jaar wil ze zich met name hard
Rodrigues Pereira wilde de politiek in. Via een
maken voor de implementatie van de Wet
advertentie in een lokaal krantje kwam ze bij
Maatschappelijke Ondersteuning. Omdat ze
de Provinciale Vrouwenraad terecht en vervol-
zich verder wil ontwikkelen als raadslid zal ze
gens bij het traject Instromers in de Politiek. Ze
ook verdergaan met het traject doorstromers.
meldde zich aan bij de PvdA. Helaas strooide
"Ik ben nog niet zo heel lang actief in de poli-
haar ziekte, ze lijdt aan multiple sclerose, roet
tiek, maar ik ben wel altijd heel erg in de weer
in het eten. "Plotseling versnelde het ziektepro-
geweest voor allerlei organen: de studentenver-
ces. Het werk in de gemeenteraad zou me te
tegenwoordiging, de faculteitsraad, de vereni-
veel energie kosten. Trouwens, ik zou de ver-
ging van huiseigenaren, noem maar op. Ik ben
eiste fractiediscipline ook niet kunnen opbren-
drie jaar geleden de politiek ingegaan, omdat
gen. Ik ben te veel een ongeleid projectiel."
de ontwikkelingen in Nederland en met name Rotterdam mij niet aanstonden. Vorig jaar zag
Nu heeft ze zich met hart en ziel gestort op de
ik dat bij PJ PARTNERS deze trajecten werden
Sprekershoek - een podium voor het uiten van
aangeboden. Na een enkele cursus bij stichting
de vrije mening, naar het model van de
Lokaal in Rotterdam was ik toe aan meer ver-
beroemde Londense Speaker's corner. "Als er
dieping. Ik kwam terecht in het traject door-
een thema in me opkomt, dan kan ik dat
stromers, ook al had ik toen nog geen officiële
meteen kwijt. Op dit moment zijn we bijvoor-
functie binnen de politiek. Het traject heeft me
beeld bezig met een sessie over armoede."
in een korte tijd veel opgeleverd. Het geeft je
"Natuurlijk heb ik heel veel aan de cursus
een netwerk van vrouwen die politiek actief
gehad, ook al ben ik dan uiteindelijk niet de
zijn. Het is ook een beschermde omgeving
gemeentepolitiek in gegaan. Ik vind het heerlijk
waarin je problemen op tafel kan leggen en
om informatie over het vak in me op te nemen.
advies krijgt van andere vrouwen. Daarnaast
Debatteren, onderhandelen, noem maar op.
krijg je training in allerlei verschillende vaardig-
Als mijn gezondheid niet verder achteruit gaat,
heden die je nodig hebt in de politiek."
dan wil ik alsnog de politiek in. Uiteindelijk wil
MILDRED HART
ik in Brussel terechtkomen. Mijn vader is in de
"Tussen 1962 en 2003 heb ik gewerkt in de
Tweede Wereldoorlog naar België gevlucht. Hij
gezondheidszorg. Nu zit ik in de pré-vut. Ik ben
woonde toen om de hoek van de plek waar nu
sociaal ingesteld, toch laat ik heel bewust mensen ook hun eigen verantwoordelijkheid nemen. In Capelle aan den IJssel ben ik al jarenlang actief bij de bond voor 50-plussers. Ik breng bezoekjes aan alleenstaande ouderen en haal boodschappen. Ik participeer een paar
10 • Nieuwsbrief Gender
jaar in de werkgroep Regionaal Patiënten
mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan de
Consumenten Platform Rijnmond. Op verzoek
gehele maatschappij en de eigen woonomge-
van een belangengroep van 50-plussers heb ik
ving in het bijzonder. Korte lijnen tussen burger
in Capelle aan den IJssel ontmoetingsmidda-
en politiek, transparantie en openheid staan
gen opgestart."
voor haar voorop. "Als men mij aanspreekt dan
Alsof het niet genoeg is, is Mildred Hart ook nog
maak ik daar altijd tijd voor."
eens betrokken bij de lokale politiek. Tussen
"Ik ben het traject Vrouw & Politiek gaan doen
1998 en 2006 was ze raadslid voor de lokale
om mezelf nog beter te kunnen profileren in de
partij Capels Belang. Om principiële redenen besloot ze dit jaar om niet verder te gaan met deze partij en sloot ze zich aan bij het CDA in haar woonplaats. De politiek is voor haar een
raad. Ik heb geleerd om items scherp neer te zetten door hoofd- en bijzaak van elkaar te scheiden. Staten in Zuid-Holland te doen stoppen en om te buigen in positieve richting. Een aantal vrouwen heeft gebruik gemaakt van het aanbod van een stageplaats bij een gemeenteraadsfractie c.q. Statenfractie. Met name de ambassadeurs van de politieke partijen hebben zich ingezet om mee te werken aan het slagen van het project.
Als vrouw moet je laten zien dat je er staat. Let
NETWERK POLITIEK ACTIEVE VROUWEN (NPAV)
op je lichaamstaal, je stemgebruik, want een goede houding en mimiek is het halve werk. Je
Bij de start van het project Vrouw & Politiek
moet je niet onzeker laten maken door de witte
Zuid-Holland is een begin gemaakt met de
boorden. Als vrouw moet je stevig op je hakken
oprichting van een netwerk voor politiek actieve
staan."
vrouwen. Het doel van het netwerk is een tegenhanger te
DE ROL VAN DE POLITIEKE PARTIJEN: RUIMTE GEVEN
zijn van het bekende 'old boys'-netwerk van politiek actieve mannen die elkaar kunnen consulteren en adviseren. Dat is precies de bedoeling
Zonder medewerking van de politieke partijen
van het 'fresh girls'-netwerk: elkaar - indien
in Zuid-Holland zouden wij niet tot dit succes
nodig - consulteren en adviseren.
hebben kunnen komen. De politieke partijen zijn vanaf het begin betrokken in het project.
De NPAV is voor alle vrouwen die burgerlid,
Samen hebben we de ambitie om de trend van
raadslid, wethouder of burgemeester zijn in
stagnatie en teruggang van het percentage
Zuid-Holland. Om toe te treden tot het NPAV is
vrouwen in besturen, gemeenteraden en de
Nieuwsbrief Gender • 11
de bereidheid nodig om vanuit de eigen exper-
de zaken voor te bereiden zullen vrouwen onge-
tise vrijwillig andere vrouwen te adviseren in
twijfeld hun voordeel kunnen doen.
hun politieke werk. Geheimhouding over datge-
HOE TE HANDELEN?
ne wat men vertrouwelijk heeft vernomen
Zodra vrouwen zich hebben ingeschreven ont-
en/of over personen is uitgangspunt van het
vangen zij een deelnemerslijst met namen,
lidmaatschap.
deskundigheid en e-mailadressen van collega-
IN WELKE GEVALLEN KAN ADVIES WORDEN GEVRAAGD?
politica, zodat men elkaar op eenvoudige wijze kan consulteren of om advies vragen.
Stel u moet beslissen over de komst van een
Informatie en opgave:
nieuw winkelcentrum, projectontwikkelaars,
Hannie de Wilde, secretaris NPAV,
[email protected]
een bepaalde wet, vragen de inrichting van de
MARIEKE HARTEVELD, INSTROMER
openbare ruimte, ouderenbeleid, jongerenbe-
Ik ben Marieke Harteveld, 26 jaar en afgestu-
leid enz., dan kan men op de ledenlijst van het
deerd beleidssociologe. Ik werk als weten-
NPAV nagaan wie zich met dit onderwerp al eer-
schappelijk onderzoeker bij een onderzoek- en
renovatie van het zwembad, de toepassing van
der heeft beziggehouden. Door op deze wijze adviesbureau verkeer en vervoer. Pas dit jaar heb ik de knoop doorgehakt om lid te worden van een politieke partij. De cursus Instromers in de Politiek heeft me bij deze keuze geholpen. Voorheen zweefde ik tussen verschillende politieke partijen en was ik ook niet politiek actief. Ik heb goed nagedacht over de vraag: "Bij welke partij voel ik mij het meeste thuis?" Na wat deskresearch en met verschillende mensen gepraat te hebben, kwam ik uit bij D66. Ik ben me er van bewust dat ik me niet in alle standpunten van deze partij kan vinden, maar dat blijf je altijd houden.
tioneren, maar hoe creëer je draagvlak en zorg
MOTIVATIE
je ervoor dat andere politieke partijen instem-
Dat ik mezelf heb opgegeven voor de cursus
men met een beleidsontwerp? Dergelijke
Instromers in de Politiek heeft te maken met
belangenconflicten vind ik erg interessant en ik
mijn interesse in het lokale bestuur en de vraag
wil graag inzicht krijgen hoe hier mee om
op welke manier ik op dit niveau kan bijdragen
gegaan kan worden, zodat uiteindelijk goed
aan goede en nuttige besluitvorming over
beleid uitgevoerd kan worden binnen een
gemeentelijke vraagstukken. Vanaf mijn
gemeente.
middelbare schooltijd heb ik altijd interesse
WAT TREKT JE AAN IN DE POLITIEK?
gehad in maatschappelijk ontwikkelingen en
Wat mij aantrekt in de politiek is het spel dat
vraagstukken; Wat beweegt mensen, waarom
gespeeld wordt tussen de verschillende politie-
handelen mensen op een bepaalde manier,
ke partijen om met behulp van wat geven en
waarom maken mensen bepaalde keuzen, hoe
nemen, compromissen te bereiken waar men
kun je het gedrag van mensen op een positieve
voor staat. Er is een aantal vragen die ik steeds
manier beïnvloeden? Op lokaal niveau spelen
probeer te beantwoorden als ik een vergade-
dergelijke vragen ook. Tijdens mijn functie als
ring bijwoon of een bepaald krantenartikel
beleidsambtenaar voor parkeerbeleid bij een
lees: Op welk gebied leveren partijen wat in en
kleine Nederlandse gemeente heb ik kennis
waarin komen zij elkaar tegemoet, op welke ter-
gemaakt met 'het politieke spel'. Een gemeen-
reinen geven zij absoluut niet toe. En waarom?
te heeft sturing nodig om goed te kunnen func-
Als je dat door hebt, weet je hoe je de besluit-
vorming kunt beïnvloeden teneinde het gewen-
AANBOD BESTUURSTRAININGEN
ste en door de burgers gedragen beleid uit te kunnen voeren, wat mijns inziens het doel van
De bestuurstrainingen zijn bedoeld voor (toekomstige) bestuursleden van maatschappelijke
de lokale politiek moet zijn.
WAT HEEFT HET TRAJECT JE OPGELEVERD? Via de cursus Instromers in de Politiek heb ik stage gelopen bij de gemeente waarin ik tot voor kort woonde. Ik heb fractievergaderingen en commissievergaderingen bijgewoond. Wat me opvalt is dat de competenties die tijdens de cursus centraal staan erg belangrijk zijn zodat
organisaties en (aankomende) politici. De trainingen zijn erop gericht het empowerment van de deelnemers te versterken, zodat zij met meer zelfvertrouwen en deskundigheid kunnen participeren in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding. Aan de trainingen zijn huiswerkopdrachten verbonden.
je serieus genomen wordt in de politiek.
TRAINING VOOR VOORZITTERS
Jammer, dat ik juist voor de verkiezingen ging
Hardinxveld-Giessendam maandag 25 septem-
verhuizen, zodat een kandidaatstelling voor de
ber, 2, 9, 30 oktober 2006, 09.00-12.00 uur. Eigen bijdrage € 30,- p.p. incl. reader.
gemeenteraad er niet in zat. Maar ik kom terug! Hannie de Wilde -
[email protected]
ALGEMENE PRESENTATIE/SPREKEN IN HET OPENBAAR Spijkenisse dinsdag 26 september, 3, 10, 24, 31 oktober, 7, 14 november 2006, 13.1516.15 uur. Eigen bijdrage € 52,50 p.p. incl. reader.
CONFLICTHANTERING Hardinxveld-Giessendam maandag 25 september, 2, 9, 30 oktober, 6 november 2006, 13.0016.00 uur. Eigen bijdrage € 35,00 p.p. incl. reader.
Thurledeweg 95
• adviseert en ondersteunt professionele instellingen, vrijwilligersorganisaties
Postbus 11117
en gemeenten in Zuid-Holland op het brede terrein van jeugdbeleid,
3004 EC Rotterdam Tel: (010) 4362166 Fax: (010) 4366357 E-mail:
[email protected] www.pjpartners.nl
gendervraagstukken, diversiteit, sociaal beleid en cultuur • is gespecialiseerd in de integrale aanpak van maatschappelijke vraagstukken op lokaal en provinciaal niveau • biedt diensten aan in de vorm van procesbegeleiding, advisering, training, projectontwikkeling, onderzoek en informatieverstrekking.
Nieuwsbrief Gender • 12
